장음표시 사용
221쪽
nem, praesumitur coim quὁd parum auditi erit u cm praeconis, ut iis de in integ. resti. l. diuus . Nam uox preconi, paucri innotesiit, ut C. quom.& quan .lud.aulli. qui semel. di propterea iudex expectare potest citatum in diem alterum equitatessiadente, ut supra. du o 15. dele. c. conlus luit. 1 Nam in iudiciis, & in compronilia sis mora purgatur,ut n. si quis ea v. l.si post trcs.C. de fideius. l. sancimus. Vnde si contingat procedi contra absentem eo quod praesumpti u E contumax habeatur, si postmodum ueniens doceat se ab suille iusta de causa . restitu mir, ut is S C. cx qua b.
uire potest. Ideo autem dico potest,quia non semper cogitur,ut no. supra. de ossi. deleg. g. in sumina. Puni et autem per missionem in possessioncm, si locum habeat missio; ita ut in reali mutatur in polles sonem rei petitae ; in pcrsonali autem P modo dcbiti declarati in libello, ut C. de episco. & cleri .auth. generaliter. Nam etsi decem in libello petuntur, fiet nussio in possessionem rei aucuius ualentis. I D. uel aliquantulum plus; quia pignus siueraetorium, siue conuentionale, plus de- et italcre, quam debitum, prius tamen examinato ncgoci mut C.de hon. auth. iudi . poscatit h. de qui iurat.& sunt malim,utis ut in pos lega. l. si is a quo.f. i & i. cod. i. c. quoniam. q. si super rebus dia ad minsonem iudex festinare non debet, ut is de damno insec t. si finita. I si sorte. Sumis
mariam autem cognitionem intelligo in hoc casu sore recepto uno ex testibus, quos actor intendit producere in principali; uel lectis instrumentis, per quae actor intentionem suam stindare intcndit ; uel recepto iuramento actoris quod non calumniose agat. argu .m ad exhib. Lllic salirus.C. de fi d. in lir. l. ult. de elect. c. eiuria dile tus. Caetera de mittendo in pollessionem contra contumacem ante litem contest . uel post, in reali, uel pers
nati, uel quid fieri debeat si locum non
habet missio. die uino. s. ite iud. g. iudicio. N g. si actor. & g. si uerri lis sit uero conicit. & g. haec omnia. Sed quaerituriquid obseruari debeat in actionibus missis,de quibus .d.e. quoniam, nihil dieit, sed tantum de reatibus di perlona libus .
Sunt enim quedam actiones nHite .ut Familiae erciscundae.Comna uni diu laundo. Finium regundorum, ut institu de actio.
g.quaedam . Mulae ideo dicuntur quia ad res dantur, & quia In eis ueniunt pers nates pr stationes. In his cmo hoc se uatur circa missionem in pol lassionem ;quia in quantum dantur ad res, sequuntur naturam realirum actionum, ut nat tricis,quod in realibus seri solet di debet ;In quantum uero dantur ad personalcapra stationes, naturam perionalium imitentur,& iudex procedat in eis,ut in personalibus circa missionem,ut F. fami .erc. l.item labeo.g. famil .ercis. licin t qua tit quid in interdictis debeat obseruari . Sunt enim personalia, in rem tamen scripta,ut fi . de interdict.l l. f. ulti. Et puto interdicta imitari naturam realium actionum circa missionem faciendam . Et idem puto in actione, quod metus causa. quae etsi si personalis, ut st. quod met. v. l. metum. uolenti. & g. licet. in re tamen scripta cli, ut st. eod. titu. l. si cum exceptione .g. aliqua do.&s peditis.' Itet quaeritur. quid si edicium uel eitatio
non perueniat ad citatum λ Videtur contumax non fit, ut is quae sera. sine app. non reci . item cum cx cdicto C. quo& quan .iud.l. ea quae,& ideo in eum tanquam in contumacem. procedi non debet a & si procelliam suerit, uidetur quod sententia nulla sit, ut ind. L ca quae,& 3. .'. c. caue iat. Alii autem dicunt,suiscit diliges facta sit inquisitio, licet absens
non sit inuentus, ut i . de cle. non re si .ca. ex tuae. in s. qui ma. ac. res c. TClatum .d
nunciatione domui uel ecclesiae facta, ut in L de do. S contu. c. uenerabilia .i.de Co. qui mit. ln pos causa rei seruan. α si aduertarius. st de libe.agno. I. j. in prin. isde
sanguineis & amicis, infqui fit. sunt Iegi.
qui b. cau. in pos ea. l. hqcaute. His enim praemissis absens praesumitur contumax , unde in cum tanquam contumacem ae-
ceci potest, ut C. deluda. properandum.
222쪽
VT LITE NON CONTESTATA, ET C. 78
3.& si quidem. ρῖde euict. l. etsi dictum .f.
fi praesente. & l. si uero. st loca.& con. l. ite quaeritur. f. exercitu. Et puto hoe,quod superius dictum est, uerius esse. Nec obis
stat g. ille, item eum ex edicto. Nam ibi loquitur, eum edictum propositum non est; & quod ibi sequitur, neque in notitiam peruenit absentis,ad maiorem exagerationem dictum intelligo; sussi eiebat enim dici,quod neque propositum est,ad ostendendum q, sentcntia lata contra absentem nulla Iat; sed factum exagerans adiecit, neque in notitiam peruenit ab sentis; sussiceret tamen solenniter propositum suisse, & si ad citati notitiam noueniret, sie loquitur. l. ab eo. C. quom. &qtian. Iud. N auth. omnes. C. si minor ab hqredi. se absti. S l properandum.I. I. C. de iud. Item non obstat illud. x .caueant, quia loquitur de ab sciatibus non per contumaciam, ut pote, qui nec citati fuerunt.
s 1 Item quiritur,quid si iudex naadet parti certo die ad elle, si non adst nunquid
in eum tanquam in contumacem procedi potest nullo misso edicto λ Respondeo
in fie,ut C.quom N quan .iud. l. cclsantcs Ite quaeritur, quid facere debeat iudex, pr curatore contumaciam committent cy Respondeo procedet contra procuratorcm,S nihilominus eontra dominum, si dominus sciens non purget eandem,ut int eo. tit. c. i . in sin. Caeterum si dominus ignorat, contumacia oberit soli procuratori
qui commisit eam; & hoc ante litis con te ut st. si quis ius dic. non ob. l.j.g. si procuratori. n. quod quisque iura. a s j st ad te. aquil. l. proinde. f. i. Sed contumacia procurator s post litis contes . commissa nocet domino etiam ignoranti, ut si . de doli exce. l. si procurator.f. si post litem . Sed domino ὀ abitur actio mandati contra procuratorem, ut se contumacia sua ei soli si damnosa sutura , ut dicit a. l. si procurator. in s. Et sie intelligo. fl detributo. l. procuratoris. Sie etiam in conses.
fione procuratoris obtinet. Nam si procurator in iudicio confiteatur contra dominum, oberit procuratori consisso ut ff.de pro . l. non Glum,in principio edunt no nullum faciet prae indiciti in ii ii probare cotrarium, ut sside interca ct .l. si sine.& l. si de sensior.& frde consecI l. certum. g. sed an . Ite inuaeritiir,quid si aliquis non contumax in iudicio , sed inexccutione, quia non patitur iudicem exequi sententiam 3 Respondeo, iudex potest cum de contumacia punire, ut supra de Ois .deleg. c. ex literis patriarchae. n. si qui, iusdic. non obten. l. j. g. is uidetur ius dicenti no obtemperare,qui quod extremum ess in iudicio non sacit;& propterea iurisdictio deleetata durat utq; ad
executionen ut de olis deleg. c. in literis.
Iuramentum calamniae quid si . 1 Iuramentum calumniae quιd cotinere ditiat. 3 I urameatum eatumni e quando fit trastad . Iuramentum de calumnia , er ιuramentum de malιιia quot modis inter se disserant. s Iuramentum de ueritate dice da in quo dis
serat a in ramento de calumnia.
6 Iuramentum deeisorium quindo defrat me. Iuramentum praestare qui debeant. 8 Iuramentum calumnia in quibus ea s pr
y Iuramentam ealumnia an praenari debeat .in causis civilibus, er criminalibus. Iuramen tu calumnaa ad quiά fuit indoctis. iiPaena iurare uolentis quae M. II Iuramentum calumniae quare in spiritua ἐ-bus non praeΠει ur.
te R. sed quia actione in iudicio edita,& litis contestatione facta. suc-eedit ex ordine iuramentum de calunia.
Ideo subucitur hie rubrica de iuramento ea lum. Videamus igitur Quid sit tutincalumniae Quae in se capitula contineat. Quis praeuare debeat hoc iuramentum. Quando praestetur. Et in quibu caussi ocum habet huius iuramenti praestatior Et quare inductum est hoc iuramentum. Et quae sit poena iurare nolentis ..Iuramentum t calumniae est, eum quis iurat
223쪽
se bona fide , & non ea lumniandi animo eati tam mouisse;uel quod putans se bona infantia uti ad reluctandum peruenerit. ut Geo. titu. l. a. s. i. Sed quia possibile ell,quZd actor a principio non moue
rit caulam animo calumniandi, nunc autem lcmpore iuramenti moueat calum- 4nio, .arg. iis de tam . in sec. l.qui bona .f. si
quis stipulat urus, ideo non susscit iurare de praeterito, iit dicat actor no mouisse , sed ad ij ciat, nee mouere. Et mdcm modo veti, ad ijciat, quod non calumniandi animo resistat,ut probatur haec. ff. sam ercis. l. inter cohaeredes. g. si sana d.ercis. Vnde hoc iuramcntiim dicitur calumniae, scilicet ut tandae,uel non tommittendae; ut dicitur se iuramentum de malicia, uit ad a, vel non coa Urittenda, ut supra de elect. c cci .hlcctus;sicut dicitur alias unusquis-ruc habeat sitam propter fornicationem uitandam, uel non committendam. Est autem calumnia eum quis iniuste scien . ter agit, uel defendit. st ad Turpil. I.;.6.ca r
1 dum. Continet 1 autem.iuramentum 'quaedam capitula, lux his uersibus com - prehenduntur. illud iuretur, ς, lis sibi iusta videtur. Et si quaeretur,uerum non inscie r. Nil promittetur, nec salsa probatio detur. Vt lis tradetur,dilatio nulla petetur. Haec capitula colliguntur per uaria iura. ut C. co. ti. l. i.& 2.& auth. princi spales.& in Aut b. de iis qui ingred. ad appel. f. ult.& pecolla. s .il la mili .ercis. l. inter cohaeredes.s. qui tantis her. Praesta-3 tur t hoc iuramentum statim lite coni
sta. ut seo. i. e. m caulam.C. CD.tit. g. I. semel autem praestatur in tota lite. ut C. eo. ti. auth. hoc secramentum. Vnde correcta sunt illa iura antiqua, quae dicunt pluries posse de calumnia iurari. ut isdedam. in se. l. uboiia .g. si is stipulaturus. T. qui sitis eog.l de die. g. iubetur. st. de iuretur. l. iusiurandum. Quidam' tamen di- erunt, quod authen. quae prohibet pluries iurari post lite cotest. non tollit rura exivit tentia pluries iurari ante lite; ue I: mel ante litem , & secundo poli litem. ud haec non placet, quare tantu post lit. oete si iuratur de calumnia, sicut dictuna
in quibus seeundo de calumnia iuratur
ut infide icst .c. in causis. S e.pe.in Auth. de testi. f. quia uero. colla. 7. quae aut heriti eae posteriores sunt illa , hoe sacramentum;& in alio ea sit. C. de si . instr. l. vlt.Veruta me diei possct ς, ea sib. illis non iurat de calumnia, sed de malicia. l Diiserunt autem haeciduo iuramenta in quatuor , quia iuramentum calumniae prastat post
litem esit est. iuramentum de malicia ante S post,ante ut L. de cle. e. cum dilectus a.de cxcep.c. pastoralis. i.der est .spo. e. literas,circa fi.poli litem contest. ut in praemissi, iuribus de testi. & fid. instr. Secum do differunt, quia iuramentum de ea lumnia pr statur semel in tota lite, ut dicti imeli; sed iuramentum de malicia praestatur toties,quoties quis in iudicio aliquid diponit uel postulat seri,s, ex malicia procedere timetur vel prael imatur. Tertiis
quia iuramentum de calumnia tantum o-dri locum habet in prophaninin sacra- Ρmentum de malicia locum habet tam in prophanis, quam in spiritualibus, ut probatur per iura praemilia. Quarto,qura periuramentum de calumnia prouidetur nes aliquid fiat calumniose in tota lite; sed per iuramentum de malicia prouidetur, ne illud quod proponitur uel petitur, in
quo suspectus habetur proponens, mali cio, e proponatur uel pctatur.' Esi S tertiu l iuramentu, qu cd in causis cecies si icis frequentatur , ut est iura metuit de ueritate dicenda. Sed & istud tu ramentia habet suas con d it iones.& dissori, a iuraiamento calumnie in tribus. Primi ,quia iuramentu de calumnia locu non habet in spiritualib. causs, ut i .eo. e. literas;sed in temporalibus.& pecuniar ij, ut i. o.ti. c.
ramentum de uoritate dicenda locu ha. het in spiritualibus,Yt s. de cle.e. dudum sitecessit enim in desectum iuramenti de calumn 1a. Scdo disteri. quia in iuram cto de calumnia respondetur de credulitate ut in Alith de his qui ingrcad ap.f.pe.&ul Sed in hoe iuramento non respondebnisi de ueritate,nam hoc ipsum uerba sonat. ut is iudiea. I. l. iudicatum.& ari adide. T. de te. 3. l. no ait.tertio, quia iura motum de calumnia multa continet capitu.
224쪽
Ia, qui his iuramento de ueritate dicenda
jocii non habent. g Vnuin in non omitto,u, cum iuramentuni de ueritate dice da succesicrit in locum iura meti de ea iunia
quia tune istud praemi in illud locu non
habet, putost in tempore imitatur naturam illius ut praestetur statim host lue cote. ar. ad hoc T. de peti. laaercl. it c ueniat. s.cum praedixi nuta. C. comm . de leg. l. i. 8s Est & iuramentum decisori u , t quod et
in ea usis spiritualib. desertur reo propter periculum animae, actore non probante , ut i .de despon. impii. c. continebatur,& c. diraestationes. Et idem in causis non spiritualibus. ut T de iure tu. l. admonendi, nisi
iudex inspectis personatu & caulla circu- stanti j illud actori uiderit deserendum
semiff. studium,' colla. r. m de remit l. non omnes. 6 sed licet,hoc tam e plenius 7 dicemus i. de iureiu. et Praestant hoe liu iramentum principales personae ut C eo. st .auth .principales i. eo. N.c. ult. Et pri- md actor,& pollea reus. ut C.e .lit. l. 2.
Nec obstat st legitur inst. de poena temere litigam. f. ecce enim.& g.item actoris. uia ibi non ordo iuratium ponitur, sed
enotantur personae quae iurant. Iurat tu tores & curatores ut C. eo. tui. 1 f. quod
obseruari. Et i de Mico in his qui praesunt municipi j s. Nam ipsi, uel maior pars ipsorum iurare debcnt,ut C. O. ti. l. 2.6 hoc, Sst de coiid & demon. l. municipibus. Lieet quida dixerunt,maiorem partem ciuitatis,uel ipsam uniuersitate iurare debere. sed hoc dissicile c. Iurat syndici& cxco ρnomi qui cana omnino non estiant uti. coas c. in pertractandis. Iurant actores, di desenseres uniuersitatu, ut i. eo. ti. cap. cum causa m. Iurat procurator datus in rem fiam; ipse enim est dominus causae, nam ad eum spectat commodum uel incommodum. ut 2. q. 6. e. biduii. f. palam cst. T.quando app. sit. leg I. g. in propria. C. de procurat. leg. qui stipendia. Iurat episcopus etiam in causa ecclesiae, si per seipsit ira caiisam agat, ut infra eo. tit .cap piti m. propositis & non tactis euangelus.
sicut cum producitur in tes eiu ut ibi de
sentia enim euangcliCrum terror cm i ducit, di suffragi uni ueritati inpendit, ut i C. de iud. l. rem non notiam . di simile. a I. q. l. c. nec honore. S in Auth. ut deiune. seu funera. s. oportet colla. F. Secus est eum episcopus haeresna abiurat,tuc enim tangit corporali tactu cuangelia, ut r. q. 7. c. 'uotiens cordis oculus. Praefatur hoc iuramentum poli litis contes. ut su- .perius dictum est. Praeliatur in cnanibus causis tam ciuilibus,quam criminalibus: dummodo non spiritualibus, uel spiti tualibus annexis. Et quod in criminalibus
iuretur de calumnia, probatur.C.eOd.ti. l. j. Nam ita dicit, in onanibus causi ; cau. sa autem dicitur criminalis , li, pccunia- iria, ut C. de transac. l. causas, uel lites. Ite
ex eo quod dicit, siue propter quicquam aliud. Facit pro hac sententia. C. de sdeinst. l. ult.& C. de poena iud. qui naa. iudi . aut h. nouo iure. C. de auth .pret stan. l. clarum. Et hoc dixerunt Bul Ii'an. Bap. Sed Mar. cotra. Nam in criminalibus suffeir,
si actor puniatur similitudine supplicij,
. Item lux dicit,publica iudicia nee quicquam sinii te habent cum est eris iudici js. ut insti. de publicis iud. in ptin. Ite in criminalibus, quae sanguinis p na irrogau, licitum est alicui sauguinem suum qualitercunq; redimere, ut T. de bonis eorum qui mor. sibi conscive. l. i. Vnde in criminalibus aliquando parcitur ei. qui calumniam ingerit, ut T de bonis libello. l. quicum maior. f. si panis. Item iacit pro parte ista. C. cc.tit. l. r. in prin. ubi dicit sat cimus in olbus litibus &e. 4 Puto in on nibus causis cini libus, ct criminalibus i randum esse de calumnia. Nec obstat lex illa. st. de bonis eo tum Sc. timcndum cst enim, ne accusator Probet calumnioset. Item non obstat lex inlli. de publi. iudi. qa criminalia & ciuilia iudicia in nil tis habent si in ilitudine, in libelli oblati ne, in iudici j examinatione,in si ita prolatione. Dicuntur aut non habere quicquasimile quo ad fine quia in ciuilibus agitur ad aliud dadu, uel laesedu;In criminali . uero ut reus puniat. Ite psi obsat lex. n.
225쪽
illud in transactionibus locum habet, Sclicet in quibus da criniani b. permittaturi o transacti non in calumnia. η t Inductueti est hoc hoc iuramentu caluniae ad ueritatem elliciendam ut l. o. c. caetetu Itetit sacramenti timore litigatorum instantia compei cattirut. C. m. ti. l. t. Ite ut propter religionem iuram uti quis immenior
non sit suae saluti cut i q ult.c.scimus f aa 1 ea tum n iis cellet. Poena i iurare nolenci, est, ut actor cadat ab actione instituta per iudicantis scntentiam; reus autem Iro eonsesso habeatur, & codeninetur in re eapitulis, quae sunt in narratione eo. prchensa,ut i. eo i l. e. ult. C. O. tit. I. ult. 6.ult. in Aiath. ut litiga n. iurent. g. I . in fin.
x x t aeritur quare in spiritualim .causis non iuret de calumnia, cu in spiritualita perniciosior sit talumnia ,quam in ali j,
Nam circa maiora maius pericula uertiti 3.dist .exlescamus. 7.q. 2.c.ult. si ad cardii. i. s. v. Respondeo, iurameutum de talumnia multa cotinet & ad multa arctat iurantem; Sc in eausis spiritualibus no est rigor huiusmodi obseruandus, qui in caussali jέ obseruatur, ut in Dde dolo & eontu. c. i. Et propterea in locum illius iuram nil multa continentis successit iuramentum de ueritate dicenda , ex q'o nihil aliud prouenit nisi ut ueritas excutiatur. Item quaeritur pone 9, agam comtra te rei ue dicatione , tu scis rem meam esse,sed nihilominus uis resistere propter actionem de euictione, Nunquid ergo iurando de calumnia peccas λ Videtur sic , quia ncgas rem meam esse & mentiris. Item iuras, P putas bona instantia uti ad reluctandum ueris; & hoe salsim est, uia non bona instantia reluctat is. Qiii-am tamen dicunt, P non peceas si ideo haee sacias, ut es mittatur actio de euictione, in processit tamen iudici j eonfiteberis ueritatem. Non enim uidetur dolo sacere , qui ideo facit, ut sibi stipulationem de euictione comittat, ut is de neg. gcst. I. at qui natura.I. cum me absente. isdeiureiur. l. si quis de libertate. ff.de liberali causa. l. qui ex libertate. Sed licet hoe sit securum quo adactionem de euicti ne, non tamen est securum quo ad D . Et ideo laudo S consulo , ut post libella porrectum eonfitearis ueritatem, nee decalunia iurabis, ex quo latcberis rem cia se actoris,& non minus committeriir nipulatio de euictione ; emptor enim honeste defendere debet, ut si man. l.ideq;.s generaliter. & suo pudori parcetur, uti manda. l. Quintus Mucius. S causam fouere si est iusia, ut is de admi.tiit. l. quoti . f. sicut. Et secundu hoc, non cibstat .sside euictio. l. si rem .g. si duple. Et his, qdicta sunt de iuramento calumniae, non obuat in s eod. tit. c. i . illa decre. corrigi tur per subsequentus . Nec tabliat. l. cum clerici. C. se episco. & cleri . nam loquitur in iuramento iudicio siti.
t Dilationes quare dentur. 1 Diut tones qua dantur ad probaniam . 3 Dilationes quae dantur ante litis conte pa
Exceptio recusationis iudicis, fit dilatoria, tr anteiit.conte. proponenda.s Exceptio recusatoria prima esse debet inter dilatoriar, ea omissa proponens alias, ad eam redire non potest .s D lationes qua dantur po T litis conten
r Inducia iudicatoria quae sint , qui
DJdum est supra de litis eontest.&
de iura. cal. sed quia iudicio caepto & contestato,solent litigatores inducias postulare, quandoque ad iis stiones iaciendas, quandoq: ad probationes t Ideirco subucitur hie rub. de dilationibus. In decrctalibus tamen, qhuie rubricae subi jciuntur,non agitur de dilati
226쪽
di'ationibu , quae dantur post luem contes . sed quae dantur ante litem contesta. eam. Nos tamen de utrisque tractemus,' Videamus igitur. Quare dilationes datist tur. Et quando. Et quoties. Et quantae. Et a qualiter. qVnde t sciendum et quod Ini duci ae primae, quae dantur ante lit. conte sta dicuntur ditatoriae,& dantur ad ueniendum ad iudicem. Nam infra illas inducia, citatus praeparabit se &ueniet intermino, nihilominus post terminum, ut s. de Ois deleg. c.consuluit.Tria autem debent esse edicta citatoria,quorum singu-Ia cotis ebunt singulos. ro. dies. ut in Au then. de litigi O.f. omne. colla. 8. Sed iudex ordinem edictorum S compendium moderabitur per considerationem temporis personarum,& cause, ut iis de iudi . l. nonnunquam; non tamen nulla n cessitate inflante peremptorium maturabit,ut seo. tit.c. i. & de hoc plenius not.
s. de iud. f. iudicio. Igitur & li contigerit aliquam dilatoriam iudicij, uel solutionis, seu declinatoriam exccptioncm pro a poni, i iudex dabit congruas inducias adprobandum. Iudex tamen ad proponendas dilatorias exceptiones certum te
Ius a ssignet, & si pars aliqua uelit post il
ud aliquam dilatoriam proponere, qua non fuerit protestata, nullatenus audiatur;nisi sorte de nouo extorta fuerit; uelis,qui eam opponit, fidem Deit iuramento te postmodum ad illius noticiam per 3 uenide,ut i de excep. e. pastoralis. t Sunt& aliae induciae, iliae dantur ante litis cotest. Et illae uocantur deliberatoriae,cum enim citatus uenit ad iudicem, porrigitur ei libellus; oblato & porrecto libello, dantur ci induciae. 2 o. dierum, in quibus deliberet reus an cedat, uel contendat,uel iudicem recuset,& se infra illos dies iudex est recusandus, quod fieri poterit, etsi datus sit fidei usibr iudicio sisti,
quod patet cx ordine d .auth. canoni Z tae in randuciae. s. offeratur. 3. q. 3.sicut &post iuramentum de stando iuri potest nihilominus appellari, ut Ide app. c. ad hae e. Et quod dixi infra io. dies debere 4 iudicem recusari ,recipit calumnia. 1 Nam haec exeeptio dilatoria est, & ideo ante
litaeontesta. proponi potest, ut i .de se Rre iudi. e. inter monaster tu . Sed licet hoc sit uerum in alijs exceptionibus dilatorij ;in hac tamen, quae in personam iudi eis prioponitur, dico, quod usque ad 2 dies computandos a die porrecti libelli, opponenda est;post illos autem dies non debet admitti. Ncc ideo dicitur haec cxceptio dilatoria,quod usque ad lit. contasia. proponatur,sed quia semper ante lit.
conicita. proponenda est; non tamen, qucunque, sed usque ad 2O dies tantum , ut dictum est. Item si quandocunque ante lit. contes . pollet opponi recus itionis exceptio,quia lex diceret, quod si iudex qui est recti,adus sit absens, is qui recusare intendit, protestari dcbet coram alijs, quod habet iudicem suspectuna. ut C de iudi . l. cum specialis . hoc non alia de causa prouisum est, nisi ut tempus. Eo. diei una non cedat, ct in corpore Authenticorum dicitur in medio. ΣΟ. dictu hoc est. I. 2 o. dies licentiam esse, iudicem recusare uel repudiare. Et si contingat fieri litis contestat. quae non ualet,adnue sunt salui illi dies, di licebit infra illos omnia cx integro fieri, ut in Autli. de exiti ben.& intro. g. scimus,colla. s .i Et nota st haec ex coptio recusatoria prima debet esse inter dilat rias;unde si quis ea omissa a ponat alias, ad cam redire non potest. arnae deludi.
l. sed si suscipit. in prin. Nam si aliquae interlocutoriae pro ipso latae fuerint, iudicem iam approbatum non poterit reprobare, nisi ex noua causa ut lupra. de ossici deleg. c. insinuante . Sunt& quaedam paterna lex adiectiones induciarum,que datur ante lit. contest.tit s. q. q. c. praesenti.
Post lit. 1 uero contesta. dantur induci et praeparatoriae, quae dantur alicui probare uolenti, insta quas praeparat suas pro bationes. Spacium autem iliarum indu clarum moderandum est, ut lex dicit. 3..3.e. induciae. g. spacium. Et hae induciae
antur tam actori, quam reo. ut I s. q 7
e. si autem . nec lacile amplius quana semel, ut in d.g. spacium, & C. de dilat.l. I, nisi sorte casus in oti natus emergat, ut T.
de sur. I. oratione. n. de iudi c. l. interdum.
Sed in crimine adulter ij nulla datur dilatio, nisi ut persons exhibeantur; uel nisi iudex ex qualitate negoti 1 motu, hoc
227쪽
eausa cognita permiserit, ut ae deerimi.
adul. l. in erimine. Sed induciae deliberatoriae non dantur ci, qui reseriptum impetrauit ad extraordinarium iudicem; ut si dicat uolo inducias super formando libello, aduersario autem dantur,ut C. eo. ii l. si quando, & in praedicto.f. spacium. in uer. ei autem . Et quod dico, actori non esse dandas inducias, uerum est, nisi quid inopinatum emergat,ut superius dictuin eli; ut si ponamus contra rescriptu opponi aliquid, in quo replicatione opus 7 sit, de quo non poruit praeuidere. t Sunt S inducite iudicatoria, quae dantur comodem natis,'& sunt quatuor mensium, ut 3. de se n.& re iud. e. quod ad consultatione & supra. de ossie. delega. c. quaerenti. Sed hae locu non habent in criminalibus causis, in quibus executio non differtur, nisi in quatuor casibus, ut notaui supra. de iudi. g. partibus. sicut nec de liberato rice i cum habent in criminalibus, quia reus certus debet esse an uelit erimen confiteri, uel negare; ni sciat se esse reum eris minis, uel innocentem, sunt i & indutiae restitutoriae, quibus hodie non utimur in eausis de facto. Olim enim sp liatis, uel eiectis,& tandem restitutis da bantur induciae restitutoriae; infra quas a iudiciorum strepitu quiescebant. Et illae
erant non minores sex mensium,nec maiores anno, ut 2.q. 2. ea. eiectis, uel uerinserant arbitrarie,ut eisd. o.&.V. episco-ν pus. Est l&sextum genus indutiarum , quibus hodie similiter non utimur,& il-Is loruin habent in criminalibus eausis ,
di uocantur praeparatoriae; dantur enim accusato, ut infra eas praeparet sitas defensi me . Et illae eontinent annum , Scdimidium, uel unum annum, uel sex menses, & dantur, litem contest. & ante. ut 3 a. . e. de Indurijs.& s.q. v. e.s primatotes. Illud autem sciendum est,t quddinei uilibus causa pro qualibet necessariarausa unica datur dilatio. ut C. eod. tit. l. ii Mi. in s.& et . q. 3. c. induciae. s. actu.1 Sed in eriminalibus pro qualibet necessitate dantur tres dilationes reo . Duae autem actori. ut si de serijs.l .ult. Et in ratio diuersitatis icter ei uilia,& crim inalia;quia
soleanius proceditur ia Giminalibus,
uam in ciuilibus, ut C de quaestioStis.
tuus. & f.si quis ultro ff. de prenis. i. absentem .ls. de requiren.reis. l. l.C. de testi. Ia l. sciant.& 2. l. 8. c. sciant. t In ciuilibus
igitur prima dilatio dabitur sine grandi
causae cognitione; nam eo ipi,quod pris ima petitur dilatio gratia testium uel imstrumentorum danda est, nis euidcus apparuerit ea lumnia. Secunda uero dandaeli ita demums is qui petit probet se aliruo ea se impeditum suuse, quo minus uteret testes uel instrumenta ut it de se rijs. l. si quis.f.pe.& ult.&. l. ueluti.& l. orara tione . t In criminalibus autem eausis squolibet impedimento dabuntur duae dilationes accusatori,& tres reo,sine causae cognitione, hoc est sine impedimenti P-batione; .S sic intelligo pro singulis cau-ss singulas dari dilatione , id est prosia lis impedimentis, ut aede seriis .Lultai Dandae tau em sunt dilationes a iudi ce sedente, non procedente. cum causte cognitione , non picnaria , idcst, non deplano, sed magi, legitime colligatur; ut si sorte dilationis petitio lacrita improba eta, sit scepta quaesti Per inici loculcatam diriniatur, ut C. eo. La procedente ii
I Feriae quare si e dicantur, Cr qua feriam
tempore cessare debiant.1 Feria qualiter dimnguantur Quadrage mae t Nare in criminauinto
3 Feriarum tempore o a causa agi pessunt. 4 Actio si peritura est , in temperibus quis agi non potest . an post procedι .s mu quando incipias, e filiatur.
Dictum est supra de dilationibus,
quae dantur a iudice; nune atitem dicamus de dilationibus, quae in dulgentura iure, & ideo subijeitur hie rubrica de serijs . Videamus igitur Quare seriae dicantur, Qualiter distinguan μtur. Quae tempore seriarum agi possint. a qFeriae autem dicuntur, t quia a foren
228쪽
sbus ne odiis inmmuni ratem praestant ut. f. eo .titui. diuus. Et nihilominu. praeliant immunitatem a mercanti js, cuin enim difficile sit ut interementis de uendentis comertium n5 interueniat peccatum. ut de poeniten. dist. s. c. qualitas. Se c. negocium cessandum est ab his maxime diebus solennibus. ut.i. eod. titu. c. i. Cessandumeti & a placitis, quae quamuis ser. li
ceat. non tamen expedit. ut. H.q. l. o.
aliud de poeniten .dist. i. si in euagello.& c. aliud.is . l. 3 c.placita.&.C. e ti- tu. l. omnes. Nullus etiam ad mortem
diebus Glennibus duci debet. Nam quamuis non sit peccatum iudici seculari iuste hominem occidere.ut.23. . s. e. qui malos.& e.iudex & c. si homicidiuanquia tamen horridum est, &miserabi te hominem perimi. & quia pixnae non irrogatae indignatio solam duritiam continet. ut. is de seruisex- r. l. seruus in fi.&ideo ob reuerentiam. dierum solennium est ab huiuLmodi abstinendum. Cessandum est et diebus solennibus a iuramentis. ut. i. Ieo. tit. c. i. hoc ideo quia iuramenta a malo non credentium sunt sacta s. deelcc. c. signi licasti. His etiam diebuxectandum est ab omni opere seruili,
ut. i. emti. c. licet. non tamen ab operibus pietatis, quibu3 niag:s in ilienduest diebus ibi ennibus , quam priuatis.
ut.i. de statu. mona .c. cum ad monasterium.f. in resectorio. Diebus autem
dominicis de alijs praecipuis sestiuitatibus siue inter pascha & pethecostEgenu flexionequaquam fiet. ut . i. m. it. c. a. s.l. Et est ratio, quia dies illi iu i gaudio & continua letitia perageni fiant ut alias. .disc.scire. Distini guuntur ' autem seriae, quia seriarum aliae solenes, aliae repentinae; sole nesaliae statuuntur ob honorem Dei; aliae ob honorem principis; aliae . b honores ciuitatum;aliae ob necessitates hominum. Ob honorem Dei ut sunt dies iis qui continentur.i. e , titu. c. conquestus. in quibus dies dominicos c6- putabis,ut i eo. titu. c. i. & i. Dies aut quadragesimales dicuntur sese
nes, quo ad ii acationem a crimina linbus causis. ut. C. co. tit . quadraginta.
Quod tame hodie no seruatur.Ob honorem riuitatum ni sunt dies natali-cij. urbium maximarum, Romae scilicet di Constantinopolis, in quibus debent iura disterri,quia ab his nata sui.
ut. C. m. titu. l. omnes . Ob necessitates hominum solennes seriae sunt gemini menses, unus datur gratia metiatam, alter gratia uindeiniarum. Hi duo menses conceduntur fructibus de eerpendis in aestatae, & in autumno ad requie laboris, id est ut homines quiescat a causis dii laborant'circa messes, 3c vindemia G & propterea appellatur indulgentior pars anni,quia indulget infirmitati hominum concedes cis ad uita m necessar ia, ut ea. l. omnes. isti duo menses statuuntur a praesidibus Nouinciarum diuersis temporibus seeunda in diuerfitatem locorum. Nam in quibusdam locis tempestivius in quibusdam tardiui fini utur messes &uindemiae, ut.iLe. tit. l. praefides.& n. de offici procon. l. si in aliam. t Omnibus autem diebus seriatis agi possunt ea quae uolutariae iurisdictionis sunt,
ut.C. eo.titu. l. actus. s. in his. Item ea
quae fieri urget necessitas, uel pietas
get necessitas haec fieri scilicet agri culturam , putationem , ssuram, semundatione uinearii, quod intelligo cum in alijs diebus hae e non fieri possunt, ne occasione momenti pereat como sitas coelesti prouisione concessa. ut. C. eod.titit. l. omnes. Item quaesti nes latronu Se maxime Isaurorum , in quibus summi numinis sucillime speratur uenia per quod multorum talus& incolumitas procreatur. ut. C. eo. ti. l. prouinciarum. Item ursci necessitas appellare , unde quolibet tempore appellatur. ut. C. eo. ti. l. i. In exerceda autem appellatione similis est ob. seruantia solennium, & reputinarum seriarum; quia in neutris appellatio
exercetur. ut C. eo. ti. l. i.& tamen nocomputantur omnes dies iit. C. de te
pinap.l. 2. 6. illud. Pietas uero suadet,
229쪽
dari tutores uel curatores pupillis, &alij x miserabilibus personis. ut. is eo.
titu. l. t. sed excipiuntur. Sc l .s quenti. Item pietas suadet discipluram mi' litarem, Sc.eo. modo stliolasticam , dcclericalem. ut. ff. eo. ti. I. diuus. Item det ea, quae ad pacem de concordia vertinentari. Qeo.tit. I. ulti. Et eli
ieiendum t quod his temporibus in quibus agi non potest, si tamen actiost peritura, catenus proceditur ut litis cotest. uel executoris conuentio fiat,ut in praedicto 6. sed excipiuntur.
In geminis aut melibus, q gratia hominum indulgentur, agi potest ex eo sensu partium; quod in diebus solent.bus statutis ob honorem Dei, principis , uel ciuitatuni, non contingit,ut probantur haec Teo. ti.l. si seriatis. Ecff.de arbitris i. si seriatis.C. co. ii Ioin nra.&. i.eo. ti. c. ulti. in fi. sunt & quaedam tempora, in quibus a nuptijs ab stinetur,ut .seoai. e. pellanus.& 3 3. 3 q-3.c. non oportet. Dies laute incipit de finitur diuersis temporibus αnoris, secundum diversitatem eorum, de quibus agitur. Quo ad seriandum, d ies incipit a uespera,& finitur in se
quentem uesperam,ut. i.eo. ti .c. i. re
spo . i. Quo ad ordinandum, dies incipit a uespera, dc finitur in mane sequenti. ut 7 s. di. c. quod a patribus. Quo ad iudicandum, incipit in ortu selis,& snitur in occasu, cum iam tu dex honeste pro tribunali sedere non Iotes ut supra de Ois. delegain. consulit. in Auth. de tuis. debunt. colla. 6. St. T. de origine iuris. l. a. f. & quia . Quo ad se luedum, dies incipit in m dietate unius noctis, de statur in m dietate alterius. ut. sise 1.titu. l. more romano. Et quis ad treugas obseruandas,dies indipit ab ortu solis, do finitur in occasu int. g. de treuga de pace. c. r.
Quo ad ieiunandu, sexta seria incipit poli coemam diei Iouis,lc finitur in mane diei sabbati; si idein aliis diebus
ieiuniorum,ut de cose. dist. s. e.de civ.
Ie intitularer Rubri ea de ordine cogniti muria. Sed melius intitularetur de ordinetia diciorum, quae latior est Et gener ii r. Nam in ea tractatur de diuersitate causarum; luae causa alteri praeseraturi,& quae cum alia concurrit; dc quae prius & quae posterius sit tractanda;&nc intitulatur in tertio libro Codicis,
in quo de iudici js agitur . Sed si ib rubrica de ordine eognitionii quaeritur,
quid iuris sit cum quaestio liberalis
proponitur, de alia ciuilis uel criminalis. Vnde in li.Collicis,in qu, deliberalibus causis agitur, ponitur haec rubrica de or. cogni. Nos tamen de na tura utriusque rubricae aliqua sub brei uitate notemus. Q alitur t autem diuersae quaestiones in idem iudicium deductae debeant ordinars, de qui, Ordo in diuersis quaestionibus seruari debeat, uideanuas. Et est sciendum . quod si uni ea quaestio in iudicio proponatur ab actore eontra reum, nulla
est dubitatio; si uerd plures quaesti
nes moueat quis,& eodem libello uadiuersis contra unu , uel diuersos;aut omnes quaestimes sint ei uile taut criminales;aut quaedam enules, Sc quaedacriminales. Si omnes sunt civiles, po test eas etia contra unum eodem libello,& apud eundem iudicem intentare, re pectu tamen diuersarum rer ut no. s. de mit. peti. 3 debet aute.quod uerum est nisi actiones ille sint contrariae. ut. C. de surtis. l.t. Cui seruus extri sci emi. n. l. i. dc de pactis interea D
230쪽
sit praeambula uti C. de haere. ae. l.ut debita: uel nisi una ex sei natura praecedere habeat aliam, utJ. de ea u. pos et propr. e pastoralis; uel nisi e Iecti oetollantur. ut .st de tribui. l. quod inhaeraede.f. elisere.&. T. de lega. v. l.cum filius .f. uarijs; hoc tamen fallit in easti. i. a. s. quod autem.Tquor. lega .uel nisi ruaestines sese non eopatiantur.ut. ff.e except. l .sendum &. l. sed si ante. de L sundi. Si uero quis uelit agere contra plures respectu diuersorum saetorum, uel rerum Sc ciui liter, potest eunon sit prohibitus. ut isde proba. l. ab ea parte. Sed si actor agat civi liter
contra reum,& reus eodem modo G-tra actorem erunt duae mutilae actiones uicissim tractandae , si neutra sit praeiudicialis, Se eadem sententia te minandae, ut. i.eo. ti. c.cum dilectus, de nihilominus habebit locum regula in processit,q prior appellat, privr agat. xist de iii . l. qui prior. ut n t. s. demit .peti. s. debet. Sed si congruo tempore non fuerit reconventio saeta, nominus rei actio salua manet in alio iudicio proponenda. ut. C. de sen. de in
ter in fi. Si uero plures criminales eansae in simul apud eundem iudicem moueantur; aut eas mouet idem actor, uel accusator contra unum & eundem reum ex eodem facto, uel diuersis; aut contra plures reos. Si contra unude ex diuers, fact ii, licet, cum non stprohibitum. Si ex eodem sacto, non licet, ut collititur a contrario sensii I. qui de crimine. C. de accus de T. de accusa. l. Senatus. Sed si moueat contra diuersos reos, potest;unus fluidem
ex diuers, saeti, in diuersia ἰ libellit
uno er eodem tempore duos accusare potest, uno autem libello non potest; sed tres etiam diuersis libellis non potest. C. qui accusa. non poss. l. cum ration ibus. Vel dic, qudd nee duos potest in diuers libellis eodem tempore accusare, nisi suam inittriam prosequatur. ut. ff. de a c. l. hs. g. lege Iulia , &.z ad raul. de ad Il inter. s. maritus.1 ex autem illa. eum rationibu .negae de tribus, quia de tribu, fu it quaesit, si eodem modo negasset de duobus, si de duobus quaesitum fuisset. De luto autem erimine potest quis eodem libello plures accusare, ut. Qsi reus aetae.mor.l.i .si ad i.Iul. de adulte. I. uim pasiani. . incesti. quod tamen sallit in accusatione adulterii. Q. T ad l. Iul. de adulte. L uim pasiam. 6 duos.
,' sed nunquid plurest possunt unum
accusare Videtur quod sic,ut. a.dea .c. licet, in prin. Sed uerius est quod non. enim plures sint qui accusare uelint,iudex elisere debet unum, qui accusat, ea usa scilicet cognita,& examinatis accusatorum personis, uel dignitate .uel ex eo quod interest, uetaetate, uel moribus , uel alia iusta ea. ut. st de ac .l.si plures. Vbi uero duo ad inuicem se accusant,plemnque habet locum regula illa , qui prior. de fiein prima accusatio procedit, de secunda subsistit; plerunque praeualet secunda di intermittit prima; quae qualiter,
de ex quibus calibus contingat, not.
. de mu. peti. g. di quod superius dixi. Vbi autem ex una parte proponitur accusatio criminalis, Si ex alia parte quaerela ciuili ; sue accusatio prior, sue posterior proponatur, praeiudie atciuili, si ciuili, non sit praeiudicialis,
ut. C. de Or. iv. l.ulti. 3 q. o. c. non est
s. aliquando. Sed si ciuili quaestioni principaliter propositae incidat q5 criminalis,v. g. peto a te fundum uel to. produco instium entu ad probandum
mictione mea,tu exeipis cotra in sim
de salso;uel si quaestioni criminali incidat q6 eivilis,v. g.aecuso te de plagiost u edidisti seruu me si, tu dicis illis so- re seruum tuu , potersit simul huiusmodi q6nes terminari ut. C. de Or. iudici. l.co ciuili .ut tamen non intelligas pronunciari in incidenti , sed eo ipso pronunciatur in principali, uidetur &