장음표시 사용
201쪽
auctoritate iudicis poena petitur. ut q. 2.c.episcopus qui mancipiu 23. dis. c. qua qua i6.q. l. c.statuimus. I 2. q. 2. c. cu deuo
nitas,& quia religiosi ned si poena, sed sorte situ capitale petere no debet cum scandalo alior v. ut. xi . l. i . c. aliud de pq.dis i. c. aliud j.de poe. e. sententia. Sed puto qδreligion poena petere pollunt, siue in pecunia poena consiliat, siue in alio. ut i. q. 7.c. quotiens. s. de et c. c. cu dilectus; aequuest. n.ut quis poena suae cotumaciae reportet.ut aede colla. bo. l. h. g. si cum duob. Tde tab.exiben. l. locum. Puto et, a quocunque poena exigi pol,siue sit c5ditionalis,siue sit a iure inducta. Vel tunc tantu conuetionali, potest peti secunda Canones, cum petitur loco interest e, ut i . de fideius
& uen. l.praedia. Et sic no obstat decretum
illud fraternitas. Vel illud loquitur in soa O paenitet tali. Poena uero adiecta in fraude usuraru secundum utrunq; ius peti no potest.ut is de act. empti. & uend. i. Iulianus. g. id e Papinianus. Ubi aut duae ecclesiae incidunt in poena conuentionale, neutra ab altera petere ret,sed si compensatio, uti .de poe.c. csistitutus. Compronus
si se nil aut & iudiciu habent similia & dissimilia.Similia sunt in his,quia in utroque libellus porrigitur, & in utroq; per libelli oblationem si praescriptionis interruptio, ut C. eo. tit. l. penu. Item quo ad iuramentum calumniae.ut C. de iur. calum. l.s.
Item quo ad testes, qui recepti in uno ualent in alio ut C.eo. tit. l. penul. Item in utroq; serenda est sententia in scriptis. ut
penuit. Item in utroq; fit citatio per nunciu uel epistolam .ut is eo.tit. l. sed & inter peliatur s. arbiter. item tam arbiter qua iudex pronunciat diebus seriaris. ut Teo. titu. l.si seriatis.& st. de serijs. l. s seriatis. Item si arbiter non ueniat ad locum destinatum cognitisii compromissi causa, pars
illa quae non uenit, contumax non habetur. ut Teodem titu. l.arbiter. Item sicut
. iudex sic & arbiter litem suam facit si ma
le pronunciat, ut C. de episcopis & elericis. l. si quis in conscribe do in si . Dillei 1 tunt i autem in his; quia coram arbitrolocum non habet sit isdatio de lite prosequenda seu de siste do in iudicio, ima pio his sui scit poenae promissio. arg ad hoc in
auth. de litigiosis .f.ad excludedas. in sine. quae coram iudice locum habent. ut 3. q. 3. in c.Oneratur.& in cquod fieri. Itein reco mictio coram iudice locum habet. uti. de mutu petitio. c. i .R 2. Sed coram arbitro non .ut i .co.titu.c. cum dilectus. Ite iudex potest punire contumacem, ut i. ut lite non contesta. c. quoniam frequenter.
sis si quis ius dicen. non obtem. Li.sed arbiter non, quia hoc lis iudicib.permissum est. ut is de iudi . l. r.5 ulti. Nec obit. l. non ex olbus, is .co. tit . quae dicit arbitru posse inire contumacia litigatoris , ibi enimoquitur in contumacia comisia , non in non ueni edo, uel non rcspondedo; sed in non soluendo, quae per arbitru sic punietur, stria deseretur alteri parti iusin in lite, si de app. l. creditor.g. iussus. Vel loquitur illa I. non ex oibus,qn hoc in compromisso conuenit in puniendo contumace. Ite in arbitris ora no purgat, ubi dies praefigetur ab homine. ut is eo. ti. l. Celsus. secus in iudicib.ut is si quis cau. t &s post I 3 tres. Finitur aut ei compromissum lapso tempore, in quo existit compromissiam. ut st. eo. tit. l.si cu dies.s. si intra. & l. si quis. s. arbiter. Item si unus ex litigatoribus bonis suis cedat, ut Tm.ti. l. item si unus. Item soluitur compromissum die, morte, accepti latione,iudicio, pacto, ut ii eo.ti. l. no distinguemus. g. si imma. & gI. sequentibus. Et quod dixi de morte, intellige iudicis.ut is eo.tit. l. item si unus. g. ite si plures& l.arbiter. Morte litigatorii uel litigatoris nisi in compromisso haeredum uel haeredis mentio habeatur, ut is eo. ti . l. sed in . I terpellatur. l Sed quaeritur,an poena s
Iuta ab eo qui non paret, peti posset & iudicatum Respondeo non, duabus rationibus. Primo quia qui sic ageret, contraria postularet;poena enim potitur,quia no paretur; iudicatu uerli, quia sentctiae statur,& ideo tanquam petens contraria non auditur,ut in f .de app. e. sollicitudinem. C. de sur. Li.lsqn app.st l. 2. C. de mil. patru
202쪽
mo. l. professio. seeundo quia sententia arbitri cum prna assumpti non agitur quianian transit in rem iudicatam, ut superius dictum est,ct probatus.C. eo. tit. I. I.
t Iuli clarum species quot suit. 1 Iudicium unde dicitur, γε qua Aut iudici
3 Iudicium quibus requisitis esturtituatur. Missio tu possessionem non sit cΜm arat ur in
ter duos de praelatura, lιcet eontra eles umcontumacem procedatur, qu.rre.
s Contumax, er quando puniatur in expensis. Misius in posscsionem , quid iuris conseq atur tam in perso L, quam in reali. Ur num. FO 6. 7 Repentina animo quae accidunt de facili ue
s Iuramentum calumnia in quibus causis prα- flari debet.' Psi iisnos quanis,s' a quo fieri debeant. io Oferent se probaturum per tenes uel infir menta, an ad postiones redire possit. II Interrogaιioses iudiciales quando feri δε-
ii Iudicis ossicium quale esse d beaν. I 3 Sententia quando non sistatim executioni
i Iudicium qualiter finiatur. Cause eriminales terminari debent biennio,
16 Iudex eccisam ussuppliι dfectum iudicis laiciod non e contra
x P L r C I T i s quibusdam iudiciorum praeparatori j , ad tractatum de iudicij, accedamus. Loquitur autem haec rubrica de tua
dici js in plurali, & non de iudicio in sin- ulari, quia plura sinat iudicia. t Iu-iciorum enim. Aliud criminale. Aliud ciuile. Aliud ordinarium. Aliud extraordinarium. Aliud spirituale. Aliud temporale . De criminale loquitur infra eo. c. at si cIerici. S cap. cum non ab homine. De ciuili in eo. c. taricrum .de c. quia . G. De ordinario i. eod. c. dilecti.& c. examinnata. De extraordinario seo. c. nouit. De spirituali in eo. c. cxibita. De temporalis .c.uenerabilis. Potest & septima species adiici ut dicatur. Aliud spirituali annexum, ut in s. eod. cap. quanto. Sed certe non puto nec ellarium, lianc speciem addi. Nam causa iurispatronatus, quae dicitur spirituali annexa, uere spiritualis est, id eli, de re spirituali. Vnde ius patronatu, uendi non potest, ut i. de iure patrona. cap. quia clerici, nisi cum univcrsitate transeat, ut is de iure patrona. c. cum secudum. Dicitur auto causa iuris patronatus
annexa spirituali propter quoddam accidens iuris patronatus,quia cadit in Iaia.& possidetur seu quasi possidctur ab eo,cian ut tu ius spirituale possidetur a lateo praeter illud. Et praeter ius senerandi. ut st. demortuo inse. l. i. Et praeter ius cligodi, si ex priuilegio copetat .ut i. de iure patron.
e.nobis. Videamus igit quid si iudiciu . Vnde dieat. Qiis sunt paries iudici j,Quet
fiat necessaria ad constituendu iudicium . Qua liter Se qiiado iudicium perducatur ad effectum.& Qualiter finiatur. Iudicium describitur, sicut & supra descripsimus arbitrium in proxima rubrica ,eo excepto ' iudicium est de re ei uili S de criminali, arbitrium autem de ciuili. Idem eo excepto, st iudicium necellario, arbitrium uoluntarie sub ij citur. Dicitur, t autem iudicium quasi iurisdictio prius
uero inquisitio uocabatur, uti. deuer.figni.c. rus.s.constat. Quae autem snt partes iudieij legitur i. de proba.c. quonia co, tra salsam. Ad colli tuendii iudicium necellaria est libello oblatio,& litis cotestatio, de quibus dicemus i. in specialibus rubricis. Ite ad constituendu iudicium G sideranda est persona illius, qui pro iudice residet; an sit iudex,& si st,an ius eum iurisdictione exercere permittat. Si enim non sit iudex, coram eo non ordinatur iudicium , & si consensus partium into . cedat . ut C. de iurisdi. m. ludi. l. priu torum. Nam pactis priuatorum iuri pu
203쪽
blico non derogatur,ut in de soro com p. c. si diligenti. st de pactis.l. ius publicum.
Et ideo dico si sit iudex , sed ius iurisdietionis uis exercitium no admittit. Hoc dico propter excommunicatum cora quo iudicium rui tum , S sententia nulla , victiali eiu an nullada, ut in de sun.& re iud. c. ad probandum. Hoc dico propter iudiccs seculam, qui clericos etiam uolen s& coni entientes iudicare non pollunt, ut ins. de soro compet. ca. si diligenti.& infe d. c. qualiter. I I . q. t . c. inolit a. di c. Placuit. & ideo iudicium nullum, ut in s.cod. tit.c. at si clerici. Item nec coram haeretico iudicium constituitur, ut ins de hae-rcti. c. excommunicamus. in uersi. quod si
sorte. Item sunt quidam alij qui iudices
este non pollunt, di ideo coram eis non ordinatur iudicium . Lcgi bus cnim pr hibentur cile iudices infames, de turpitu
ctos. Natura impediuntur turdus, ct mutus, & perpetuo suriosus. Moribus ut is minae, & ierui, ut in d. L cum praetor. n.de
infamis .f.tria.i prin. 33. q. f. c. mulierem. Item coram episcopo non constituitur ii dieiuni in dioecesi aliena. ut. 9. q. 2.c. non inultati.& c. i. dc 2.st. de iuri com .iudi. l.cxtra territorium. Item non constituitur Iudicium maioris coram iudice minori. ut
2 i. dice. inferior. V. de arbi. l. Pin s. Sc l. . Imo nec par inparem h. bct imperi uulsi ad Treb. l. ille a quo. s.cim pestiui in .nisi maior subiici at se iudicio minoris. ut. I I.
audis iis . Vel si maior delinquat in territorio minoris. ut. C. ubi de crimin. agi.opor. auth. qua in prouincia. Item non constituitur iudicium, cum quis in sua causa iudicat. ut. C. ne quis in causa sua iudex sit uel iussi bi dicat. I. uni. Nec causa siti j constituitur coram patre, ut T. de ivrisona. tu .l. qui iurisdictioni,nisi casu a-Iter cum parcissime ius pro quibusdam dicitur,ut. sic de om. praesi. l. senarii sconsulto. It non consuluitur iudicium c
ram uno ex duobus iudicibus delegati
uel coram duobus ex tribus, ut s.de ostic. delega c.causam. & c.cum causa. εἰ c. prudentiam. in prin. q Ilcm non constitui iuriudicium coram eo,qui praesidet auctoritate saliarum literarum ut in s. de crimi. sale sit per co. n.de iudi . l. si praetor,uel uerarum. l. quaeram per mortem delesantis re integra expirarunt, si de hoc fuerit ex ecptum, ut supra.de os s. deleg. c.rclatum.
Ilcm coram legato, uel delegatis ipsius post egressum de prouincia, ut supra de Ois. lcga .c.ulti.&alios castis poterit studiosus quilibet cogitare ubi ex desectu praesidentis non constituitur iudicium . ' Item ex desectu actoris, ut si sit excoica luς, ut in s. de exceptio. c.excutionem. Ite si se sciuus,nisi in certis casibus, iit. is de iud i. I. uix certis ex causis. Iteni si monachi sine iussu suorum abbatum scia priorum .
s. Item pater & filius sciter aliter inteν se
agere non possuntati. n. eo. tit. l li, nulla. Item de defcctu rei non constituitur it dictum , ut si agatur contra pupillum in-d sensum, ut is de re ii id. l.contumacia. In
his igitur & similibus, in quibus desectus
fuerit uel ex parte iudicis, uel ex parte actoris,iret rei,cum per illas habeat iudicium Ordinari, no constituitur iudicium, ut superius dictu est. Na in ol negosio liae personae queruntur, iudex, ctor scis accusator, dc reus. Sunt ci necessari j testes, ut in s. de uerb. fg.ea.sorus. g.in omni . Quod uerum est in omni negocio dubio, ne sit
hoc intelliso in omni negocio in ssura iudici j tractatio, ne sit obiectio de iudicio inquisitionis, in quo fama habetur loco
actoris uel denunciatori , ut in f de accit. c. qualiter. Nomine a sit te. ibuni intelligo triplex genus a bationis, testium, instru-ntentorum,& argumentorsi, ut in. d. c. so-ru s.ca. Iudicio igitur rite ordinato ut dicia est, sic aducitur ad effectum, si cotti,4 S tur
204쪽
gat actorem adesse ,reum uero abesse, ei-tatur per nuncium uel epistolam, ut de hoc plenius no . s. de Dis. deleg. c. prudCntiam. g. in summa; citatur inquam tribus edictis hoc est, tribus uicibus, seu tribus denuntiationibus, uel una pro omnibus peremptoria prout iudex ordine uel compendium edictorum duxerit moderandum, ut T cod. titilla .ad peremptorium.& llueo. Σ .q. r. e. de illicita. C. quo& qniudex. l. tres denunciationes. Quaelibet autem denunciatio continet. 3o. dies ut in Auth. de litig. g. omnem, i l. 8. C. quo& quan . iudex,auth. qui semel,quidam indixerunt v, cu a in h. illa loquatur in actore,certe lex uetus, C. o. ii. proponebatur, quae dicit quamlibet citationem eontinere debet dece dies,non corrigitur in reo, stabit ergo; quod enim non mutatur, quare stare prohibetur ut C. de teitam. l. sciis mus. Sed putamus & in reo correctam, ut quod dicit authe.in actore, locum habeat& in reo; quia non debet licere actori, ruod reo non licet. ut st de reg.tur. l. non ebet. t Potest tamen iudex necessitate ingruente peremptorium maturare, ut i.
la d. l. ad peremptorium, cum seq.ll. Si nouenerit, mittetur actor in possessione rei. petitae,si realiter agebatur; uel in possesesionem rerum ipsius rei iuxta mensuram debiti declarati sacramento actoris, ut in Auth. de exhiben. g.s ucro etiam quidam iurent .colla. s .& hoc si personaliter agatur,ut distinguitur haee materia .i. ut stenon contest. c. quoniam frequenter. Sed si locu non habeat missio, tunc in locum missionis succedit ex comunicatio, sic in telligo J.ut lite non contes i. e. tuae. Sunta uaedam in quibus non habet locum miso,uerbi gratia,cum agitur inter duos de praelatura , licet enim procedatur contra
electum contumace, ut i. ut lit. non contest. c. quoniam frequenter; non tamen alto in possessionem mittatur, si duo de praelatura contendant, ne si ex secundo decret. postmodum fieret missio, ageret ut praelatus,& si sorte illa in electionen habeat, deciperet sorte animas sit biectorum,quod esset absurdis,ut s. de ele. c.du
dum. Et idem dico in causa matrimoni
li, nam in ea timendum esset,ut missus in posse s sionein ex secundo decreto agerct
ut maritus, cum in ueritate maritus non
sit.Vbi tamen non de prelatura ecclesiae, sed de ecclesia agitur intcr duos episcopos, uel inter duo collegia tanquam dc proprietate, non de titulo,sicut dictu est.
tos,locum ii ibet missio,i. de eo qui mi ti. in posscse. i .& 2. Nam ex de duabus cli. sijs tanquam de proprietate locum habet permutat io, ut tamen temporale non detur pro spirituali uel e conuerso, ut irina, de rerum permis .c. ad quaelliones: sed si contumax uenerit infra annum praestita cautione de iudicio stili, ut in d. c. qui frequenter. f. in aliis,& ins de co qui mit. in postesc. cum uentilet. Se C. de bonis auto. tu .po.auth.& qui iurat, ae exhibita sati,factione congrua expensarum ut in predicto.f. in altis.&C. de iudi c. l. sancimus C. quomodo & quando iudex. aut lienis qui semel, recuperat possessionem rcstitutis expensis lactis circa iter,circa inpres sum luis,& saltaria aduocatorum,ut .dQs accu. l. quae crimen & d.I. sancimus. t Inuenio ctiam contumacem teneri ad expensas laciendas, ut s. dein intcgr. TCH. C.
auditis. Si non uenerit infra annum se emissio ex secundo decreto. De natura primi S secundi decreti dicam in s de eo qui mitti . in poss. Facta igitur missione ex secundo decre. non restabit reo quaestio de proprietate,ut in d .c. quonia frequenter. f.in aliis.C.ubi in rem actio l. 2. in s. Fietem de possessore petitor,ut C. quo & quado iii. l. consentaneum in s. de dol. & con- tu. c. prout in s. Nam millo non daretur in rem actio,cum possideat. ut insti. deae
. in prin. inis .eo. tit. e.examinata. Vnde
quod dicit illud c. quoniam frequenter, aduersae parti de sensione legitima rese uata, exponitur de sensione, id est, impugnatione. Et similis expositio. 8 disc.quo iure defendis,id est, uendicas uillas ecclesiae. Vnde st ibi dicit de defensione, alibi dicit,allegatione in eo. e.s. quod si super, in fi. Et haec omitia locum cum habeant in reati,quid in personali iridetur idem. Nam illud e. quoniam , dicit in fin. quod reus palles mitionem ueniena infra as
205쪽
aum uel post anne audietur, iuxta distinctione in alio casu lupe rius annotata. Sed certe n6 uidetur,q, superior distinctio locu possit habere in perionali ante anna, uel post annum. Ante annum non, quia in reali missus ex primo decreto incipit possidere,& praescribere posse; habet. n. iulia titulum. Nam iuste possidet qui auctoritate praetoris possidet. ut st . de acqpois. l. iuste possi det. Habet et & bonam fide, credit enim repetitam sitam elle,& ideo priscriptio locu habet .ut i. de praeser. e. si di ligenti; quod in hoc praetorio pignore assignato pro mo debiti non cotingit. ut is qui satis cog. l.sciendum. s. ereditor. T. deusti . l. non ibium. Item post annum non
habet haec auxilia; nam in reali post an- nu missus in possessionem possidet incommutabiliter,& irrevocabiliteri,nisi de proprietate ab aduersa parte covineatur. sed in personali non cst ratio, quare reus ueniens post anno non recuperet possesso nem praeli ita cautione,& restitutis expensis. Et est ratio istarii diuersitatu ante annum,& post annum; lilia in reali dico me ius habere in re, undu non est nitru si incipio possidereae praescribere; Sc post annum cssiciar uerus possessor. Sed in personali, nec peto rem illa in euius pollusti0nem mittor,nee dico me habere ius in illa. Respondeo, similitudo notari si inter reale & personale ante annum, & post annu sic;quia sicut in reali reus uenio insta anno recuperat polsessione praestita cautione ac restitutis expensis,sic & in personali, quam, inter haec duo quo ad praescriptione differentia inueniatur. Ite & post an is psit similitudo notari,ut sicut in reali missus possidet donee aduersarius prObet de proprietate, sie & in personali missis in posscssionem possidet pignus praetorium, donee de debito liqueat, mitto Irobante debit si. Et in hoc differt a rea- . Vel secundum alios, passo missionem
non probante indebitum uel solutum et eo
enim ipso u, reus non probat indebitum uel solum constat de debito,& hoc propter authoritatem seta di decreti. Quod tamen prius dictum est, magis placet. Si ergo de debito constat, tenebitur pignus
praetorium donec saussato circi cumno
data tenebitnr loco pignorit Iuris authoritate propter expensa , ut n.de surtis .l. ereditoris. s. dominus. st. commodati . l. in rebus. s ulti.& accedunt ad hoc. st . de leg. I. l. filiue fami lia .f. diui . ff. si seruitus uendi. Lis euius iis de leg. i. i. si iussam s. diui. is de nO. Ope . nun. l. si priusqua. Sed si actor non ueniat reo ueniente, licet sim cursum caularum reus absoluatur statim
ab obseruatione iudicij in sim iura actor
citandus est tribus edictis, uel uno 2p omnibus edictis continentibus jacium tria mensium : uel sorte citatio facienda est reo postulant id cli, si postulauit: & tune si non uenerit, absoluetur reus ab obse uatione iudici j cu non sit de eausa liqui
dum. ut C. de iudi . l. properandum. f. i. oedabitur actori annus, infra quem si causani prosequi detrectat. iudex auditis ailegationibus partis praesentis pronuncia bit diffinitiva, si de causa liqueat. Si uero
insta annum ii cniens iterum causam deserat, ab omni ea dit actione ipso iure, ut C. quom.& quan . auth. qui semel. Nec mircris si duriuς agitur in hoc cum actore. ut procedatur contra eum ad dissi niti-uam lite non contes lata , S ut cadat ab actione ipso iure, quam cum reo , in quo talia non contingunt. Nam quicquid salioris indu lgetur actori, & reo uidetur concelliina per regulam illam. ff. de regia. mr. l. non debet. Sed hoc non conuertitur,ut is de seri j . l. ult.& C. de tempo. ininte. rest.pe. l. ult. Et haee locum habent, eum liet non est contest . vel quasi contest. Nam si sit quasi contestata, ut cum agitur contra inquilinum uel colonum qui nomine possidet alieno, et det statim domunum in iudicio nominare, dato certo termino, infra quem ueniat uel mittat, quod
si non secerit, sed in sita contumacia per durauerit, lis intelligatur quasi contestata, quantum ad interrumpendam longi temporis praescriptionem a die, in quo inquilinus eouentus extitit uel colonus: Quod contingit propter duo, &quia colonus suit conuentus, & domino certum tempus assignatum ut ueniret, uel sumesεtem mitteret responsalem, quo neutrum
facere procurante iudex eum legitimis edictis euocabit: qui si in contumacia fila
206쪽
permanserit,negocium Ommatim ex anainans sorte recepto uno de testibus, quos actor producere intendit,uel uiso in lirumento per quod probare intendit, uel et delato iuramento actori, non calumniose m Oucat qOnem a r. st . ad exhiben .l. xlie aurus. Q de fide instr. l. illi. s. de et cc. c. in dilectus. i. de excep. c.pallorali mi de resti. pol. c. literas in Auth. de testib. f. quia uς o. colla. 7. i. de testib.c. in cau'. c. significaueriint,nutiet actorem in possessionem rei petitae reseruatai questionc proprietatis absenti,ut in .s.c.quoniam stς lucrater.&.s, si super rebus.& C. ubi in rem a c. l. a. Sed obitat. i. de dol.& contuma c. pro ut, nam ibi dicitis si reus uenire cotςmpserit,caulana, utpote lite quo angelitur contestata, diis nitiva sententiarerminetis. Ad quod responderi poterit, ut dicatur quod ibi, ut pote, est ueritatis expressivum. Et simile quasi modo geniti. Et alibi, uti linius gloriam eius, gloriam quasi unigeniti a patre. Vel est ibi specia- in odium ipsiu, calumniosi, qui toties litem delusit; sicut&speciale hic diximus in illo, tui interrupto anno litem de
mel.& diximus s. hoc in eod. g. g Si ueros, sit ucre colite stata, quod qualiter fieri habeat, dicam infra de litis contesta. tunc H reus contumax suerit, & liquet de causa uel liquere possit, procedetur ad dat li
I. properandum. f. sin autem S gestis; sed B liquere non posset, set missio in posscssione mi quae non recuperatur per cautio nem. ut C. quo P. Sc quar. udi. l. consentaneum, & idem sci actore per contum ciam absente . Nam illa auit, qui semel, loquitur quod in actore locum habet lite conte sata , ct et am si lis caepta nosti Haec omnia locum habent eum alter liti
Santium contumax est ire causa ciuili. f.terunt si in criminali reus contumax sue xit, cxcommunicatur qui si insta annum.*b excommunicatione non uenerit in principali .negotio non auditur, sed interpretatione iuris pro conuicto habetur. ut . I. c. riusus Et idem dico in causa cuuili, in qua misso locum no habet, ut eis. q. c. quicunque.Si actor noa ue nerit, excommunicatur,ut s. 1 r. c. quid
Sed si postmodum ueniat, ct se poenitere
proponat, audietur ut i . de accus c. licet.& 2.'. 3.c. si aliquem poenituerit Scap. si: quis iratus. Nam post libelli oblationem licet desistere sine poena ut is ad Turpil.
l. quaesitum. il.de in ius uota l. libertus, tenebitur tamen iniuriarunt pro eo Q Hasa mauit. ut T de iniur. l. itent apud Labeo.
nem .g. si quis libelli .Sed si post lite contesta .contumax suerit accusator, uel non probauerit,de calumnia tenetur. ut 2.q. 3. per totum, nisi iudex inueniat cum promissione testium deceptum . ut 2. q. 3- Paulu,uc ex temeritate, seu calore ir cundiae accusasse. t Temeritas enim iacilitatem ueniae eontinet,& inconsultus calor calum utar nitio caret. Et ob hoe nutulam huic poena irrogari oportet. ut Σ.q 3. ec. Euphemisi. notandii, in fi. Partibus autem sic in iudicio constitutis,& si cordi. nato iudicio de personis, ab actore reo li bellus est porrigendus; nisi talis fit causa, in qua sine scriptis agatur,de quo notabo in L de libet. obla. Fiet et cotestatio litis, si est talis naturae causa, ut in ea locii habeat contes latio litis;st de hoc plenius dieam ins de litis eontest. Item l praestabitur juramentum de calumnia,si non sit ea spiritualis;uel si sit spiritualis, tunc prae- stabitur iura metum de ueritate.dicenda, tui dicam inLde iura. cal. t Fient positio .
test.c. uni, quae fieri debent post iupira, eos, fieri habet periuramentu.Vnde& positio actoris fit per sacramentum, & responsio rei per Lacramentum; & ex positione actoris,si contra se ponat, actor excludi tur ; & ex responsione rei reus conuincitur, & pro confesso habetur. Proterea autem fieri habent positiones post litem contest.& post iuramentum de calumnia uel de ueritate dicenda , quia loco pro bationum succedunt; probationes autem in principali locum non habent nisi lite icontest. Unde cum in locum probationum succedant, S: inuentae sint ad releuationem oneris probationum, sciendum
est,' id solum uenit in positionem, quod uenit in probationem: & ideo non uenit vis tu ,quae non potest probam ut 6. bs, cactor,
207쪽
s: enctor, inla. de caposs. c. cum ecclesia. Quod uerum est directe,ut ins de prob. quoniam, in prin. Et sic non obstat in se.
. tit.de probat. c. ex literis.& c. tertio. s.
de renunciatione ; super hoc nec pi poni. Itero sicut id, i I probatu ito releuat pro bantem, probari non potest. ire C. de pro . ba. l. ad probationem;sic & id, quod postum non releuat ponentem, poni non potest. Itein similia,& contraria, ct impertinentia poni non pusunt; quia nec probari. Vcruntamen mutu, & subtilis adito catus contraria ad diuersa,similia ad dises in ilia, impertinentia ad pertant nil a re ducit mutatis uerbis sed sententia retcnta, nisi prudentia iudicis prudentiam adio iocati raecellat. l Sed quid si pars at
qua Oucrat se probaturam per testes uel instrumenta, nunquid ad positiones redi- Ire potest λ Respondeo non, puto enim cupotuerit releuari,& grauari elegerit,mos ei perendus est,ut is de prob. l. certa. Et sibi imputet, ut pro nouo beneficio uetus gravamen elegit. ut C. de iure de lib. l. ii l. ri f. sinautem. t Item fient interrosationes iudiciales, quae locum habent usq; ad sententiam. ut iisde interrog. acti. l.ubicunq;. 12 t. Et si eludex perpositioncs partium, Sper interrogationes, per pro bationes , praesti mptiones,indicia,& argumenta ueritatem inii estigabit . ut 3o.q ulti. c. iudicantem ; ut tamen iudex non suggerere, sed requirere uideatur. ut is, de quaest. l. I.
g tui quaestioni. Item pax lenter audiat
aduocatos dis Ierentes hincinde .utis de ossi pro mi nec quicquam. g. circa. sic tamen ut non nascatur contemptio dignitatis ut iisde ossi c. praesidi. l. obseruamjum.
Facta igitur disputatione a partibus &conclusione secuta iudex communicato concilio peritorum sententiam dristabit, ponderabit, & emendabit, & sic in scriptis rediget . ut C. de senten. ex bi cui reci .l. i. in sin. nisi sit causa in qua pronunciandum sine scriptis, quod in quibus casibus contingat, notabo inis. de libet. ob l. Et tandem praeientibus partibus,uel altera per contumaciam absente,sententiam recitabit, post recitationem non licebit
aliquia detrahere ue sed nec addere, nisi de Octibus, sumptibus, ct similibus quae
pertinent ad consequentiam pHomni statutorum,& hoc eodem die .ut i f. de e m- dic. l. Paulus. Sed si pars illa, quae non intersuit recitationi sentcntiae,uenerit iudice adhue pro tribunali sedente, audietur. ut si de in inte. resti. l. diuus. Sententia mucro latam non mandabit executioni usque ad x. dies, eo quod insta illos potis- sit appellari. ut ii . de uerb. signi. l. ii quapα . Infra hos autem die, connumerabitur dies ille, in quo sententia recitata est. Nam secundum antiqua iura ille dieqcomputabatur in biduo uel triduo, in elitus locum succedit dicendium ut 1. q. . c. biduum. e Item computabitur in nuntis . dictum si cundum lesem Theodosia
ps, igitur x. dic bus non in rei p. sita ap-3 pes latione iudex exequi dcbet i sentcntiam in criminali causa statim . ut 2. q. t. c.sicut.& C. de poenis. I cum reis. nisi in qua tuor casibus. Primiis cli cili a princeps. iracundia motus seuerius iudicauit. ut C. de penis. l. s iudicari. ii .q 3.c. cum apud. Secundus est, cum sententia capitalis sertur 'in mulierem pregnantem, differtur Executio us lite ad tempus partus. ut is de poenis. l. praegnantis. Tertius,cum sentcntia sertur in seruum ratio iiiijs obligatu, differtur enim sententia donee dominoratiocinia reddat.ut C. de bo. pro scri . l. r. Quartus , cum insula est a principe assi nanda .ut 1. q.6. c. biduum. In his ergo ealibus iudicibus immodice 'uientibus se ni temperies adhibetur ut C.de cust .reo. l. . Si aut cm fuerit causa ciuilis & actio personalis, diis tur executio us'. ad quatuor mense ut supra deo is e. deleg. cap.
tuerenti , si actio est realis . tunc statimententia executioni mandatur, ut insis. duo m. iudic.f. i. Verum si a diis nitiva fuerit appellatum, iudex patienter admittat, ire putet sibi iniuriam fieri ut C. de aps cl. l.& in maioribus. Nec debet appellanti conuiciari ut iis de appel. l.illud sciendum,sed nee iudiei ab appellato. ut iisde iniuri j,. l. iudici licet talis iniuria per appellatione fieri uideatur iudici, a quo
fuerit appellatum. ut C.decpis audient.
l. 3 propter quam ii ilices prouocari, Seuelle ulcisci solent, sicut & cum recusan S 1 tun
208쪽
tur,ut . deo deleg. e. suspieiomu & sim Christi. id est ecclesx.Vel deer. illa
pendente appellatione possunt recusari loqui tu re causa protrahitiir ultra trieri' in alii, cauli, ab his, qui eos taliter pro- nisi per cauillationes di subterfugia rei, M arunt. ut. i. dc appe. c.ad haec & e. pro ut in ipsa lucra continetur. Si ci so tineri .posui & se iudicium producitur ad c ste- nium transeat, perit anilantia iudicii, peetum. Nunc autem restat uidere quali- rit processu ε;scd non percunt et Aia redater iudicium finiatur. Finitur autem iu- cta in scriptis pcr manum publicam au- dici ut a pluribus modis, tempore, seni tboritate iudicis. ni C.dere iudia. gesta. tia,prohibitione, status mutatione.Tem in Auth .ut fratrum n.6. illud quoq; colupore, ut criminales causae biennio. ut. C. I 6 y e In lumina notandum test,s quailis ut intra cere.tem. crimi. ea u. termin. per deficiente iudice seculari succedat eccletotum, caeter g triennio. ut.Q eod. titu. I. sasticus, ut i ii proxi. c.cii sit generale. αμopcrandae. bententia, quia iudicium finem accipit ex re iudicata, ut in s. de sun. S re iudi. e.iurgantium. Prohibitione,ac status mutatione, quia iudicium soluitur uetante eo, qui iudicare iussit,uel eo, qui maius imperium in eadem iurit dictione
habet : uel si ipse iudex eiusdem imper j esse caeperit, cuius est qui iudicare iussit, ut is eO.ti .l. iudicium.1 aluis his, quae notauimus alias quibus modis iurisdictio finiatur. ut supra de Ois e. ordinand. g. fi is nitur. 1 Et quod dixi criminatos causas biennio terminari , uerum est; sed aliquando certiori tempore restringuntur. ut C. ut omnes tam ciuit . quam
mili. l. r. in fim in Auth. ut clerici apud tarios episcopos. s. si tamen , colla. 6.
e nause. l.de submersis, lib. t i. C. de dolo. l. ult. Sunt etiam quaedaIn ciuileia quae usinae ad triennium non perducuntur. ut C. de decur. l. scncrati. lib. I O. C. de aedifi. priua. l.ult. in quibusdam enim a mora periculosa est, ut supra de clect. c.
cum interi infra ut lite non contesta. e. 1i quoniam frequenter. Io distin i. c. quoniam.f. de transal raela. c. inter corporalia. n. de danan. insect. l. i. Sed uidetur ut 3Iex illa quae loquitur de triennio corri- 4satur per decre. i. cod. tit. Guenerabilis,
i quae dicit non onstare exceptionem de et triennio. Ad quod respondeo, lex illa no est correcta, quia illa excipit causas speciantes ad publicam lanctionem, speciati e causa ccclesiae de qua loquitur decre. 8 ad publicam lanctionem , eo quod ius publicum in sacris & sacerdotibiis consicilicet, in fine ; non in hoc conuerticiar, ut j. . t i. c. iii aliter. Nec ob. Auth. ut clerici apud proprios episcopos. in prin. colla. 6. dc I i. q. t. c. si quis cum clerico. Nam
puto illis iuribus derogatum i Nee de diuerstate superioris mireris. Nam olim omnes cause clericorum & laicorum deserebatur ad sacerdotes it i. qui fit. sunt
legitimi, c. pcr uenerabilem ii .Pt . c. sacerdotibus.& c. relatum. i. q. s. c. si quis prc,byter. Et ideo si lateias redeat ad suu primarium forum,non uidetur eius conditio deterior ser0seut nec dotis eonditio fit, si ad suam naturam redeat. ut is. de pacta. si unus. s. idem dicemus. Sedesericus priuilegiatus est circa forum , & tali priuilegio cui renunciare non potest . uti. ti. proxi cs diligenti.
Forum quat modis quis sortiatur, o de iis ri is 1idine alterius Goatur. Cr num. 3 . Contractus er crimen in quo parificentur.
Domicilium quid fit, et quot modis haberi pessii,e: n. s. . a in quibus iurisdictio pertinet ad i-dicem eccisarticum, etiamsi inter secutares uertantur, Mel quamuisseculares cora-
Crimina quae sint reclisiastica,ti quibus iis
sit.ut i. dist. e. ius publicii Vel sicut lex io Iuri introducia in fauorem alicuius an posexcipitcaiu fisci, ut in ea locum non ha- sit renunciaria
beat lapsus tricanii ic decre .excipit tau ii Clariovans is eccle istica renuntiar. -
209쪽
1 14 Di positio aui, habita. C. ni si pro pat. in quibus sola fus locum habeat.1 3 F m is coram quo agere debeat.1 Privilegia ius quando eximatur a foro , et quand= nou obstanteI o priuilegio possis
Via rei ad iudicia uocati freque
ter des ro cxcipiunt, solet ple raq; dubitari, quod forum reus sic exes pici sequi debeat. Et ideo post . ractata de iudicijs sequitur rubrica de Dro copetcnti. Videamus igitur Quid sit forum. Vii dicatur. Et ex quibus causis sorum metiamur. uel sertiamur. Et anquis possit proprio soro renunciare, & alterius adire. t Forum est idem quod tribunal. Sed serus est exercendarum litulocus a fando dicti is,si uet a Foroneo rege,
qui primus Graecis legem dedit, ut i. de
sat. Ali in dieitur sors, locus in quo ius redditur, appellatione collata ab eo qast,in eo ubi fit; quem locu determinare hoc modo possvnuis ubieunq. iudex sal - .ua maiestate imper ij sui, saluoq; more maiorum ius dicere constituit.ut st. de iusi. α iur. l. pen. Et sorte locus, in quoius redditur, dicitur forum similitudinarie ; quia sicut serum uocatur locus, in quo multi conueniunt inserentes res uenale Sc deserentes res emptas; sic &in foro iudiciali multi ueniunt insere tes lites,& qugstionea & difffinitiones inde deserentes. g Sortimur i sorum quatuor modis uel causis,quae singulariter infinsulis attenduntur. Ratione delicti; quia delinquens,ned si in loco domici iij, sed ubi reperitur,st ubi delinquit, pol
rit conueniri. Caibi de crimine agi opor
iet. auth. qua in prouincia. Auth. ut nulli iudicium. g. si ueris quis compi cliens
xiii a. colla. 9.& 6. q. ῖ. c. placuit & q f. c. i. item ratione coiitractus, ut nomen c6-
tractus ponatur pro omni pacto, uel quasi eontractu ut si quis sollerit alterius negocia, uel tute Irin. ut i f. de iudic.l. haeres absens,& Lomiacm obligationem. Pol rit igitur, qui eor traxit,conueniri,& ubi contraxit, & ubi doniaci liu habet,&ubi facienda est solutio, si alibi e ubi contractum est,uel ubi domicilium quis la a b c t. soluere esi uenitis deact.S: Oblig. l. tra-xille. is de bon auc. iudi . post l. 3. S 7 eod. tit. e. dilecti.Sed hoc uersi est, ut quida dicunt si in loco cotractus.ut in prin. illius. l. haeres absens. Sed putat illis meus A ro. idem, etsi alibi inueniatur latitandi causa.Nam & alibi inuento poterit mandari ut ueniat, Sc ad locu contractatus poterit remitti: sicut Sc in criminibus obturet .ut in Auth. ut nulli iudi. g. si quis ueto compraehensorum, coli. 9 . Na haec duo. s.contractus & crimen quo ad legem t conueniendi pariscantur in Auth. ut oes obe. iud.f. liaee cosiderantes. eoll. s. si uero alibi inueniatur Q in loco domicili non latitandi causa,citabitur a iudice loci contractus; si citatus non ueniet, iudex loci, in quo contractum est, mittet actore in possessione rerum quas ibi ei latus haberi ut in d. l. haeres absens. g. i . uel si ibi no habet, tunc mittet in posscssione rerii, quas
habet in loco domicili j, ut iudex loci do miciti j exequatur.ut i.eo. ti. e. postulasti. t Ilia sortitur quis forum ratione domi est ij. Est a sit domicilium ubi quis summa rerum suarum εc fortunarum constituit, unde rursum discessurus non sit: unde cuprosectus fuerit, peregrinari uidetur, Se ad que cum redierit peregrinari desinit.
ut C.de incol. I. ciues. lib. x. Potest autematis duobus locis domiciliu habere, uelt'uribus: ut cum quis diuersis locis se ita
instruxerit,ut non minus in uno. quan
in alio se collocasse uideatur ut is ad muni .l. Labeo. de l. assumptio g. iuris prudelibus.& I. eius.g. Celsus. Potest etiade sine
domicilio sis esse, ut si relicto domicilio nauiget, uel iter saciat quaerens quo se conserat di ubi se constituat,ut in d. l. Labeo.
210쪽
Item crimen adulteri j cum agitur ad ili' iri separationem,ut S.de procv. c.tuae. Ite
crimen simoniae it infra de simo. per totum. In his directe iudicia spectant ad ecclesiam. In alijs in directe, ut si agatur de
aliquo crimine per modum de nunciatio nis, id s. ti. Pro 1. c. nouit. Sed opponitur, fere in omnibus bis criminibus leges pii niunt. ut C. de trania c. l. si qui, maior, C. de haereti. per totum. C.de cpis. dc cle. l. si quempiam. Ad quod respondeo, leges doccnt quas poenas ecclesia imponere debeat uicut e contiario contingit. ut s. l. 6.cdelatori. Vel leges puniunt postquam ecclesia puniuit, ut ita sit sori accumula . tio,& hoc innuit lex quae dicit, post debitae ultionis acrimoniam, quae erga sacri' legos iure promenda est,exilio perpetuo deportationis subdatur. ut C. de sacros. eccle. t placei in fi. Sed hoc recipit calumn a. ex eo, quod legitur s. ti. proxi. c.at si cle- .rici, iura non debet quis duplici contritione crater ut 8 i. dis .c.prae, byter aut diaconus, ut 3 3 q. s .c. quid ergo. Propterea dici poeeit in criminibus memoraris laici coram secularibus iudicibus, cicrici coram ecesesiasticis iudicibus unpetun- itur de punititur.Veriintamu in sacrilegio, in siliorem ecclesiae inductum est, ut ec .ele sita possit conuenire laicos sacrilegos coram quocunque maluerit iudicee ut infra eod. tit.c. cum sit generale. Vnde proprie & uere loquendo crimen ecclesiasti
cum dici potest illud, quod est crimen se
cundum ccclesiam, non secundum leges, ut crimen usurarii, dc crimen fornicationis, quod secundum leges non cii crimen ut si . de concubi. l. in concubinatu. in fin. haec crimina secundum ccclesiam puniun' tur ii Item sortitur aliquis forum per ap. lationem. ut 3. l. 6. c. peregrina. Itemper delegationem. ut 3. q. 6. c. una filiae' Item per briuilegi j concessionem,ut in v.' .li. c. dilecti. Item per causae maior it tena,ut in s. de appel. c. ut debitus in fin. ut contingit in caula fidei. ut 23. q. l. c. quo ties. a. q. 6.cisi quis uos. Item in causa dubitabili,quae nisi in concilio expediri nopotest. ut tet .disi. c. multis. Item in causa criminali episcopi, eum uideatur epist
rus in ca deposit ius ecte. ut a P
multum est c. quamuis . Nam causa crimi
natis episcopi audiri potest ab aliis. ut 3
q. 7. c. I.& 2.& s. q. q. c. I. & ab soliti. ut 6. q. .per totum .sed non condemnari. ut 3. q. q. c. duodecim. Item per recusationem.
c. cuin Ipccrat II. S c. 2. .eo. ti. c. si quis contra aliquem.& c. licet. Item per compro- milium. ut s. de arbi. per totum . Nunc restat uidere an clericus possit renunciare soro . Et est certu quod no pol re nuciar soro ecclesiastico, ut adeat seculare a. eo. e.si diligeti. I i .q. i. c. inolita.& c. placuit. . Nam hoc ius inductum est in fauorem totius collegij, & sic tanquam iuri publico
renunciari no potest, ut ff. de pactis. l. ius publicum,t. desciat ex comm .c.contingit. Sed hoc recipit multa contraria. ut C. depact. l. si quis in conscribendo. 7. q. I .c. u. periculouim.ff. de edit. edi .Lquaeritur. 6. si uenditor. i. de priuil. c. si de terra. & c. accedentibus. i. de regula. c.ad apostolicam. n. de pact. l.pacisci. st de iurno .l. si iudex .is. de ser ijsa. ι . T. a qui b. appel.non licet. l. I . C. de temp. appeta. ult. in fi. de renunciper totum. per haec omnia collisitur, si
a quis potest renunciare iuri suo. i Ad quel
omnia respondeo,iuri introducto in fauorem alicuius renunciari potest; in fauore 'omnium introducto, non pol renunciari. Vel alias iuri sauorabili tantum renunciari potest; fauorabili,& odioso non potuehoc autem ius inductum est in fauorem clericoru & in odium laicorum, qui opido infesti sunt clericis ut i .q. .c.laicos. Et simile aliud,quia auxilio Vellerant renunciatur. ut m ad Velleyanum . l. ulta C. qii mulier tu te. Ossi. sun. potest, auth. ma- t ter. Sed secus in Macedoniano.Vnde post se iam datur exceptio ex Macedoniano. ut st .ad Maced. l.tanae siue. Et est diuersitatis Tatio. auia Velleianum est sauorabile tantum, id est, in fauorem mulierum in . ductum. Sed Macedonianum in savorem filio tam familias, & in odium creditora. ff. de condit .indebit. l. qui exceptionem. it Vel ideo clericus non potest renunci re soro, quia ex hoe praeiudicaretur cpi
ceat. A quo enim ordinem & iudicium re cirere debet.ut s. q. a.c. nullus primas.Iu