장음표시 사용
51쪽
communiter quaesitis quanquam in dubioso Io marito , & de solis ejus bonis acquisita praesumantur) aequaliter inter conjuges dividenis dis, si Titulo ao. de donationibus inrer visam re uxorens, s de dote post divortium resiluen. da. Et denique hie quaeri solet, solutis pimis rite nuptiis vel morte vel divortio: deo novis, secundis, puta tertiis, quartis, vel et iam ulterioribus repetendis: an scilicat id jure, fieri possit, nec ne, sub Titulo M. s ultimo, de fecundis nuptiis. Et tantum hic otiam de libru
Liber quintus Tutilos habet UL
CVperioribus proximis duobus libris, de re. Ubus, caesis, actibus & contractibus civili bus, clericis & laicis propriis & communibus, quantum quidem illi ad audientiam, & juris dictionem Ecclesiastieam pertinent, dictum
uit: nunc ordine compilatores hujus juris, ἰn hoe libro, ultimo doco, causas criminales, smiliter clericis & Iaitis vel communes, substernunt. Materia igitur objectum hujus libri, sunt varia crimina, delicta & maleficii Ecclesiasticorum vel etiam Laicorum, quate nus ad audientiam forumque Ecclesiasticum pertinent, & quae in judicio Ecclesiae accusanis
52쪽
Iuns PONTIFICII. IItUr, quorumque rei ad poenam Canonieam deposcuntur. Causiae autem istae, secundum VI seriem Rubricar , hoc ordine hic proponuntur & tractantur.
His primo loco ipso Processus praemittitur fiub Titulo 1. de Aecusationibus, Inquisitioismbram delationibus. Sicuti enim in judiciis , civilibus, causae per actiones in judicium deduiscuntur : ita in judiciis criminalibus, ordinain Tio modo, per accusationes: Extraordinarici vero modo, vel per inquisitionem, proprioe motu ex ossicio , vel ad alterius delationem, susceptam, crimina &delicta, judici innote-stunt. Et sic in una eademque causa, Iudex,
de accusatoris & Iudicis simul ossicio, favore publicae tranquillitatis, cujus interest delicta α crimina patefieri & puniri, impune fungi potest: quod tamen regulariter est prohibitum. In quibus tamen, si quis dolose,
fraudulenter, injuste, temere, calumniose,&vexandi alterius causa, Iitem movisse detectus fuerit', ut calumniator punietur. Cujus poena est, vel suspensio, vel motio ab Oxdine, vel sustigatio, vel talio sive similitudo supplicii, vel alia extraordinaria. De qua sub Diuio r. de Calumniatoribus. Processu ad hune modum praenuta, ipsa nunc ordine crimina & delicta subjiciuntur. Et primo quidem , delictum e erimen Simois pia,ut caetcria dctςstabilius,ita etiam utriusque
53쪽
Testamenti traditione, gravius punitum: ita dictum a Simone Mago, qui cum donum sani ritatis, manus impositione, per gratiam Spiritur Sancti, aegrotis ab Apostolis collatum, peCu.nia ab iis emere vellet, damnationis senterimam a Petro audivit: pecunia tua tecum fit
in perditionem quoniam donum Dei exiistimasti pecunia possideri. Actor. 8. Pers. y. cum multis seqq. c. qui sudet. I. q. r. Λppellatur etiam cupiditas Giezitica, a Giezi, servo Elisei, qui cum idem sanandi donum vendiis divit Naaman, principi militiae Regis Assyrio. rum: in ejus facti poenam, lepra, qua Naaman laborabat, affectus fuit a. Reg. F. d. c. qui studet I. q.lti Committitur autem Simonia in genere, cum res spirituales, vel spiritualibus
anne ae, cum temporalibus commutantur:
atque ita veluti nundinatio quaedam spiritualium rerum instituitur, ut in duobus modo ad . ductis exemplis videre est. Εjus etiam species sunt, cum Episcopi sive Praelati vices suas, hoc est, jurisdictionem Ecclesiasticam, & praebera.-das suas, sub annuo censu precioque aliis conis cedunt e vel exigunt aliquid pro concessi,
facultate docendi, ac Magisterii: vel, si ipsi etiam Magistri, quibus ab Ecclesia provisuta,
ut gratis doceant, pecuniam a discentibus exigant: quamvis hoe ultimum turpe potius lucrum sit, quam vera Simonia. Hinc daret intuli 3. generabs, de Simonia, ne aliquita
54쪽
ρνσ spiritu Iibus' exigatur vel promittitur. q. perialis, ne pratati vices suas, vel Ecclesias sub annuo censu concedant. ε 3. Item specialis, de Magi is, s ne aliquid exigatur pro licentia docendi. Secundum, quod hic traditur, es defossibus f aBefariu religionis oe doctrina risianae, pura oe orthodoxa. Qui omnes ad quatuor hasce classes non incommode reis digi posse videntur, ut scilicet alii sint, qui doctrinam Ecclesiae puram & orthodoxam, nunquam sunt amplexi, ut sunt Iudaei, Saraceni, sive Mahometistae, &similes, puta Pagani sive gentiles, & ex Paganis & Iudaeis co nati, Samaritani: Alii, qui a doctrina Ecclesiae semel agnita & amplexata, postmodum in totum & omnino defecerunt, ut Apostatae,
ctrina Ecclesiae sana & orthodoxa, semel agnita & amplexata non quidem in totum defecerunt, sed aliquatenus tantum, puta, in fundamento ejus aliquo, sivearticulo aliquo fidei Christianae, ut haeretici Alii denique . quia doctrina Ecclesiae sana & orrhodoxa, aliquatenus non quidem in fundamento, sed, vel in applicatione ejus aliqua vera, & interpretatione, vel in rebus mediis & indifferentibus, &ad disciplinam tantum Ecclesiasticam pertinentibus, aberrant , eoque sese ab Ecelesiae unitate & consensu, sejungunt , ut sunt Schismatici, Sectarit,Anabaptistae, Vbiquitarii, Fla-D 3 , ciani,
55쪽
ciani, & multi alii. Quorum omnium lom gus hic catalogus & nomenclatura. ex Histinxiis sacris, Ecclesiasticis.& prophanis, texi poterit. Vnde Tituli 6. de Iudais s SMνaeenis eae eorum servis, quod scilicet servos & man cipia Christiana habere & possidere nequeand 7. de haretieis. 8. de Schismaticis, re ordinatis, ab eis pro vere scilicet & legitime ordinatis non habendis, in tantum, ut etiam ab ossicio xemovendi sint, nisi cum eis fuerit dispensa tum V y. De A satis re reiterantibusta a. Tertium delictum, quod hic proponitur,. est Homicidiam verum & quasi, sun-plex & qualificatum, inter extraneos, &co snatos, ac sanguino junctos perpetratum, voluntarium & casuale. Vnde Tituli io. de his qui filios oceiderans. ri. 'da infamibus re iam
auidis, aegrotis. re debilibus a parte scilicet.
matre, domino, patrono vet. extraneo, anit Ecclesias, portas, curias, vel alium locum ps blicum, ut ab aliis ex commiseratione recti . lig ntur, custodiantur educentur expν
sitis. Quod homicidio sive parricidio simile
est: necare enim. videtur nos is tantum spipartum suffocat, sed & is qui abjicit, &qpi' 'alimoniam denegat, & qui publicis locis mi
r sericordiae causa, quamipse non habet, expo nit , ut, Paulus eleganter ait in L necare. D. de agnoscen . s alend liber. u. de homiridio νο
56쪽
inguntur: torneamenta, duelia, s ludi S itatariorum sive balistariorum quod saepissime
Perea; dc eorum occasione, homicidia perpetrentur : quibus Omnibus, tum pios omnes, tum imprimis Clericos abstinere decet, iub Tiarulis II. de Torneamentis, hoc est, conflictibus& congressibus ex condicto, a. Θρααδηλοις
κώ enim ινλι-ς quibusdam , ad ostentationem virium dc audaciae, innundinis, vel serii publicis utplurimum institutis. IA. de Cisrici pugnantibus in duello sive monomachia, aἀveritatis dc innocentiaeprobationem adinveninta. 2 is de Sagittariis. auartum delictum quod hic proponitur, est. Advoratum, re eionesvrum,quorum illud proprie in nuptas: hoc in innuptas, virgines de riduas honestas Committitur: . quanquam haec. differentia quandoque non attendatur, sub Titulo 16. de Mulieriis, s supra. avinium delictum. quod hic proponitur, est fu Iam rerum priVatarum, d publicarum, prophanarum dc sacrarixum, ut sacrilegium, rapina , dc violationes. Ecclesiarum, de his similis usura, quae parum a furto distat , Sc quae .cum his fere conjuncta sunt, Ince dia, s 4 Titulis V. de Raptariburi Deendiariis, s violutaribus Ecclesiarum. 1 de furtis Ist de us u. Sextum crimen, quod hic Proponitur, est Ealsum, hoc est, occotrati vel imitatio veritatis, ad decipiendum, scien
57쪽
pto, vel facto, vel usu committites, valli modis, ut alias pluribus dictum fuerit. Cuassinia sunt & similia, Sortilegium re collusio.. quae falsi quandam speciem habent. Soriimgium enim est species Idololatriae, quae Diabo.lo inconsilium vocato , & certis quibusdam Drtibus & signis adhibitis, superstitioso quo dam modo, futura praedicuntur, & praeteritai deteguntur & manifestantur, sed Blso, & fide plerumque. Cossum nihil aliud est, quata
inter actorem dc reum, latens & fraudulenta conventio, qua id ea compacto agitur, ut alter altero colludente, in causa succumbat vel vineat: vel quando lusorie, non ex animo causam agunt , & translatio accusandi munere defunguntur, sponte praevaricantes, cedentes ultro, prodita causa partis suae. Et Cum propter hanc mutuam litigantium colle. sionem saepissime erimina impunita maneadii Reipublicae interest, collusiones istas detegi,
manifestari & puniri, sub Tuulis χo. denhmine falsi ri. 4esoniugis. χχ. de collusione is
regenda. Caeterum , quod hactenus de criminibas publicis, tam laicis quam clericis fere commonibus de eorum poenis ordinariis &ηxtraordi. natiis dictum fuit: id de adultis tantum ac cipiendum est, non etiam de deIictis puero rum, nonquidem infantum doli incapacium,
proindςque c dolinquentium, sed protimo
58쪽
rum pubertati dolique capacium. Hi enim si delinquunt, hoc est, levius peccant: vel mitius saltem puniendi sunt, quam adulti: vel venia etiam & commiseratione , pro circumstantiarum qualitate, digni, quod ex animi, consilii. & judicii infirmitate & defectu potius, quam Glo peccare videantur, sub T tuto 23. de delictu puer oram. Delictis communibus hacteias expositis, subjiciuntur quadam Clericis propria re peculiaria , sub districta prohibitione ipsis interdicta, velut prosessione eorum aliena , & a
divinis ministeriis avocantia, ut sunt venatici nes & aucupia cum retiis, canibus, accipitribus & falconibus, propter feritatem, armo rum usurpationem, clamores, cursus, rixas,
injurias, pacis violationes de caedes saepe inde secutas, dcne, dum canes, falcones, & accipitres alunt pauperum obliviscantur, eorumque necessitati minus subveniant: nec enim bonum est, secundum Christi dictum: ause re panem filiis, & dare canibus. Pisoationes tamen moderate & tempestive adhibitae, ipsis prohibitae non sunt, tum, quod multorum sanctorum hominum exemplis eae comprobentur. Huc pertinent item maledicta. convicia, &blasphemiae, in Deum praesertim,& sanctos ejus effusae: Item ministeria sacra&Ecclesiastica, aut contra excommunicationcm , dςpositionem , interdictum: aut citra
59쪽
Ordinationem ulla: aut praetextu ordinationis illegitimae., hoc est, vel per saltum& satyram, ad superiores ordines , intermediiis L sis, praepostere ascendendo: vel furtivae &subreptiliae, hoc est, sine examine & scruti,nio praevio, multitudini ordinandorum , in scio ordinatore, se ingerendo , temere & sine effectu, obita, sub Titulis 2 . de Clerico verimat ore. 23. de Clerico peνeussore. 26. de Male. dicis. 27. de Clerico excommunicato, deposito, vel interdicto, minis ante. 2'. de Clerico msaltum promoto. 3o. de eo qui indines furti e suscepit. Denique varii Praelatorum & subdi torum eisdem excessus , h. e. injuncti mundixis &. ossicii transgressiones & praetermissi,nes. Et quidem praelatorum excessus, onera& gravamina, quibus subditos suos, iniquo& contra dignitatem, & ossicium opprimunt, . varia hoc jura recensentur,. utputa , iniquae Sindebitae exactiones, procurationes, census, nsurae, Occupationes, detentiones, stibjectio. nes, liberationes, iniustae excommunicatio. nes, suspensiones, aliaque.interdicta, detra.ctiones &diminutiones redituum, observatio. nes nimii rigoris, nimiae relaxiones rigoris Adisciplinae necessariae, singularium cibariorum exquisitiones, divitiarum & ornamentorum nudium, inhabilium promotiones, sacramentorum conferendorum neglectus & denegatio si Ecclasiarum aliorumque operum n
60쪽
rerum aedificationes contra denunciationem rite factam, nec expresse, vel tacite remissam aliaque statuta & privilegia, quae habet Ecclesia quam plurima, & alia similia contra dignia talis rationem suscepta. Subditorum vero excessus, sunt varia crimina & delicta, hacte-'nuS enumerata, omnis contumacia &inobeiadientia , adversus praelatos & superiores suos,& denique omnia ea, quae vitae & morum honestati Sc ossicio repugnant, de quibussuri ad libr. s. sis. I. fusus monui. Vnde dantur ILιuti M. de Excusibus pratasorum s subditorum. 33. deprivilegiis σ recessibin privilegiatorum. Haec igitur crimina & delicta hactenus enuis merata , quoties etiam a laicis committuntur cum injuria & detrimento Ecclesiae,. toties ad forum Ecclesiasticum pertinent: Et absque eo, etiam tunc, quando delictum est notoruum, vel constat de negligentia judicis secula xis in puniendo, aut satisfaciendo: & indistincte,. si respectu tantum poenitentiae in deliis ctum inquitatur. Vltimo demum loco, exitus & eventus in diciorum criminalium Ecclesiasticorum, quae mitiora sunt, quam Iudicum secularium, &sanguinem horrent, hic ostenditur iste, ut si reus de delicto aliquo , apud bonos, graues,& fide dignos viros, ex probabilibus conj cturis, infamatus sit,. quod tamen satis probari non possit: purgatio juriuar do Can