장음표시 사용
21쪽
venti, coram eodem judice instituta: Con. sequens est, ut litis etiam contestatio super utraque causatiat, primo, super actoris conventione, deinde super reconventione rei, unde datur Titulus 1. delitu conresatione, qua
nihil aliud est, quam judicii constitutio, fassi
assirmatione unius,& contradictione alterius litigantis. Et haec litis contestatio usque adeo necessaria est, ut antequam ea facta fuerit, regulariter neque testes produci, recipi, examinari, multo minus ad sententiam definitivam
procedi possit: Est enim fundamentum 2 lapis angularis totius judicii, , quo non poli io, omne id quod seperstruitur, corruere 2
collabi necesse est. Unde est Titulus d. ut lite non contestam , non pνo edatur adtolium rereptionem, vel ad sententiam desinitivam. Dico regulariter ante litem contestatam testes recipi non posse , propter casus nonnullos a regula exceptos, de quibus alias. Lite hunc ad modum super utraque causa, & recon ventionis, contestata: proximum est, uta utrinque a partibus, si petitum fuerit, ad ca lumniae vitandae juramentum procedaturnquo actor jurat, quod non calumniandi ani mo, sed existimando, bonam se causam severe', litem moverit: Reus, quod putans se i bona instantia uti, ad reluctandum vel contradicendum, pervenerit: uterque jurat, quod
in tota lito nullam probationem exigent, ' nisi
22쪽
nisi quam pro vςritate necessariam esse putaverint : quod praesentis controversiae nomine,
neque judicibus, neque alii cuicunque personae, quicquam vel dederint, vel promiterint, vel dabunt, vel promittent, sive per se, sive per aliam interpositam personam, exceptis
iis, quae & quibus leges dari disponunt & pe
mittunt: quod disserendae litis causa, nullas dilationes petent: Quod tamen Specula- ιον perjurii evitandi causa, rectius omittenis dum censuit, quod nunquam juramentum eΣigendum sit, quando verisimili ter de transgressione ejusdem dubitatur Quod diligenter notandum est Iudicibus, ne, dum nimis e acte & scrupulose juramentum concipiunt, pererundi occasionem praebeant. Denique αconsuetudine magis, quam juris communis dispensatione passim jurant,. quod interrogati semper veritatem quam scient, fatebuntur. . Hinc datur Tituitu p. de Iuramenta calumnia scilicet vitanda. Iuramento c/lumniae
hunc ad modum praestito, vel tacite quod idem est omista, antequam ad probationes deveniatur, dilationes hoc nomine, vel a judi ce, vel a lege quorum illae proprie dilationes, hae, feriae dicuntur) dari solent: Quam vis &ante litem contestatam de quibus hoc titulo
proprie agitur, ut vel hinc discere liceat, non raro in jure mostro, Rubricas generaliores de
23쪽
actibus, dilationes saepissime concedi soleant. Unde D ul. 8. de dilarionibus. re 9. d riis. Quando hucusque a partibus, progressum est, solent saepissime plures quaestiones sive causae coincidere , in quibus, ordo quidam cognostendi requiritur: utputa, causa plus petitionis, quae olim damno litis, sive debiti & actio. nis privatione, hodie sumptuum & impensarum damno mulctatur: causa possessionis& proprietatis, quarum illa , tanquamsummaria, & petitorium ordinans, prius cognosti ad definiti dehet : causa spolii sive spolia. tio, quae & extra judicium, & in judicio fieri potest. Extra judicium fit spolium, quando
actor vi, clam, vel dolo malo, reum e possessione rerum suarum eiicit. ino casu reus,
antequam in causa principali procedatur omnino restituendus est. In judicio spolium fieri dicitur, quando altera pars litigantium, dolo vel contumacia, judicium subterfugit 2 frustratur,& sua absentia praesentem impedit, quamvis in causa. procedere possit: quo casissetende est, contra dolum frustrantis, vel contumaciam fugientis ac Iatitantis,missionem iabonorum possessionem ca isa rei servanda quanquam alias regulariter lite pendere nihil si innovandum decerni: aut quod missiori succedit, . maxime, si immissus fiuctus dissipa verit, possessionem fructusque rei litigiosae,
sequestra .Quod tamen , quia spolianti
24쪽
instar est, extraordinarium & odiosum remedium est: ideo' ad illud perveniri non debet, nisi ex magna causa, eaque cognita, ac proinde citata auditaque parte cujus interest. Hinc Tituli io. de ordine cognitionum. II. de plas peritionibuου. n. de causa possessionis reproprien ris. II. de restitutione spoliatoνum. 14. de dolos montumacia. U. de eo qui mitιitur in possessi nem causa rei servanda: I6. ut lite pendentdinihil innovetur. 17. de sequeriratione possessi nis re fructuum. Caeterum controversiis istiς incidentibus expeditis, & utroque litigantium copiam sui faciente, & ad probationes procedente, siquidem affirmative lis contestata fuerit, tantum superest juris, fion facti quaestio, nec aliud restat, quam, ut in consessumi sententia feratur: Sin negative cui plerumque solet= litis contestatio facta fuerit, puta, negando narrata prout narrantur quae scilicetiunt facti & petita cin eonclusione scilicet, quae sunt juris) prout petuntur , fieri non debere hoc casu probatio intentionis quate .
nus facti est, actori, veI per testes, etiam ad id, vel judicis officio, vel mulctae indiction xl pignoris captione, siforte vel odio, vehgratia, testimonii dictioni se subtrahere velit, cogendis: vel pex instrumenta publica vel privata: vel per propriam consessionem: vel ver jusjurandum 2 vel, per praesumptiones conjectura , signa ct indicia. . facienda d ad c B ε implen-
25쪽
ἱmplenda, incumbit. Hinc Tituli iδ. de confessis. i'. de psobationibus. ro. de restibus N at. testationibus. 2I. de tesibus cogendis. χχ. de fide instrumenrorum. 23. depraesumptionibus. 2 . de ljuν durando. Probatione hac ex parte actoris adimpleta: Reus similiter, ad exceptionum, praescriptionum suarum quae & ipsae exceptiones sunt ex tempore vim capientes) probationem admittendus: qui in his actor hobe. tur, nec ante probare easdem cogitur,quam a- lctor intentionem suam adimpleverit. Hinc IL tuli 21. de Exceptioribus. 26.de prascriptionibus. Factis &productis probationibus utrinq; &disputatis,ultimum est,utIudex sententiam ferat, libello & probationibus congruentem: quae transsit inre judicatam, &ad executionem, quae ultimus est judiciorum actus , perducitur: nisi ab ea appellatum fuerit intra decendi.
um attempore Lientiat, aut,ad. acta statim, aut,
quoa perindetest, in Rhiptis apud notarium: vel, nisi squod in effecti, tantundem valet judex ob suspicionem legitimam recusatus De. Eit r. vel causa ab inferiore judice de ea dubitante ad superiorem sive Principem relata fuerit. vpi ad sedem Apostolicam, sive curiati Romana uper illato gravamine missum,vel peregrinatio sive iter arreptum fuerit. Hinc Tutuli et . de sententia re refudieara. 28. de s pellationibus , recusationibus, s relaiionibus.
26쪽
ctam constiterit, inferioris judicis a quo decretum, ut utile, confirmat: sin illegitime factam tonstiterit, inferioris judicis decretum, utinis utile, improbat, & in melius reformat. , Un de illa hoc casu usitata in pronunciando formula: Respondemus, quod in prima insta tia bene pronuneiarum s decretum , s male inde appellatum furrit i Et econverso, quod in prima instantia male ronunciatum N δε- cretumfuerit, σ bene appeliatum. Hinc datur Titulus 3 o. es ultimin, de confirmatione micili, vel inutili. Et tantum hic etiam de hoc
Ostquam compilatores hujus Iuris, ordi- nem progressum & exitum judiciorum amnium , civilium & criminalium, primae α ecundae instantiae, libro superiori exposuetunt: nunc libro isto,' & duobus' proxime equentibus, materiam & causas civises & criminales, quae in audientia sive judicio Eccle- iastico agitari ac disceptari solent, ordine ζxplicare incipiunt. Et quidem hoc libro, ad audientiamEcclesiasticam pertinentia jurax IRm personalia, quam realia, ista ordine pro β 3 PORunx
27쪽
ponuntur & pertractantur. De vitae& m rum honestate, integritate, & sanctimonia clericorum, quae secundum veteres δc novosscanones, in tribus hisce potissiimum consistit in actuum, negotiorum, & ossiciorum, sua professioni, vitae & ordini competentium, ad ministratione, non competentium abstentione: in virtutum studio , & vitiorum fuga: in cultu, habitu, ornatu, vestitu, &incessii suo ordini decenti. Ad primum genuc referstisa, ut Clerici sacro ministerio & operibus divinis, suae vitae, ordini & professioni competentibus , eo rectius intendere possint. In genere ab omnibus ossiciis, negotiis, artificiis,.& commerciis secularibus, maxime inhone. sis, prorsus abstinere debent. Hinc a causis criminalibus & sanguinis cognoscendis & j dicandis, in foro contentioso abstinere debent ac laicis eas discutiendas, ac terminass-das committere, si forte temporali suae jurisdictioni examinandae & terminandae incumbant: Tabernas, popinas S cauponas vitaro debent, nec ad eas, nisi in itinere, ex causine cessitatis, divertere: Macellariorum & la. niorum ossicio abstinere debent: Tabellio.
Datus ossicium exercere non debent. Alienas
possessiones & praedia redimere & conduce.
re non debent. Tutores,. curatores , pro Curatores, gubernatores, administratores, os
ficiales, deministri laicorum essς non debent.
28쪽
'ro ahis intςrcedere & fidejubere non debent. dimis, histri nibus, joculatoribus &specta-ulis intendere non debent. Ab armis belliis militaribus negotiis abstinere debent. Λubis, taxillis, tabulis, aleis, & aliis ludis illi-itis & inhonestis abstinere debent. A venaisionibus clamorosis, & sylvaticis vagationibusum canibus, accipitribus ac falconibus proris us abstinere debent. Astudio Iurisprudemiae, Medicinae, Physicae, Λnatomiae, Chirur- Iiae, Dialecticae, Poese in ,. & reliquarum se- ularium disciplinarum studiis abstinere debent, ne humanarum literarum illecebris capti, Theologiae & Iuris Canonici studium,
prorsus negligant, contemnant, & abjiciant. Et haec studia & exercitia, professioni suae millime convenientia , in tantum prohibita syntClericis, ut si post tertiam monitionem iis non abstinuerint, omnibus privilegiis, bonis suis eoncessis, privandi sint, & quandoque etiam severius, pro ratione commissi, puniendi veniant. Ad fecundam genus refero ista, ut Clerici extra matrimonium casti sint & continentes, hoc est, ne sespectis mulieri s c
habitent, cum iis confabulentur, eonversentur, lavent, eas osculentur, ne concubinas
alant di ut in omni vita, in cibo & potus, sobrii sint & temperantes, a vino , ebrietate, erapula, convivationibus, eomessationibus, qualium hastarum invitationibus, eanti
29쪽
nibus inter pocula, prorsus abstineant: Hate enim omnis luxuriae, malorum & vitiorum, fontes sunt & irritamentum. Ne sint con. tentiosi, litigiosi, seditiosi, avari, usurarii, cupidi vindictae, invidi, maledici, vel aliis vitii& criminibus dediti dx corrupti, sed omnihils virtutibus praediti & addicti. Ne ab una fi clesia in aliam transeant. Ut in Ecclesiis suis, in quibus praebendas habent, resideant nec temere inde recedant: nam praebendis& di. gnitatibus frui non debent otiosi, citraqueo probabile, puta morbi, studiorum, simile. que impedimentum & causam rationabilem, ab Ecclesia sua absentes. Ad tertium geπιώ, cultum scilicet corpoνis. ornatum, vestitum, sincessum refero ista. Ne Clerici comam,aut barbam nutriant, sub poena anathematis. Ne
palliis diffibulatis utantur in publico, sed vel
post collum, veI ante pectus hinc inde comnexis: nec aliis indumentis, vel nimia brevitate, vel longitudine notandis. Nec pannis rubeis utantur, adi viridibus, aut manicis, aut sotularibus consulitiis, frenis, sellis, pecto ratibus , calcaribus dςauratis, aut aliam se iperfluitatem prae se ferentibus. Ne fibulas ferant aut corrigias, auri vel argenti ornatum habentes e ut nec annulos , nisi quibus eo ipetit ex officio dignitatis. Nec cappas manicatas ad divinum officium, vel intra Eccle
siam, vel alibi gerant, qui sunt in sacerdotis, Vil
30쪽
JURIS PONTIFICII. a Viret personatibus constituti l nisi justa eausa ti
moris exegerit habitum tranSsermati. Et
denique Clerici professionem suam, habitu& vestitu, ita per omnia probare debent, ne vel in vestibus, vel calceamentis decorem quaerant. In incessu talis debet esse ornatus, ut pravitate itineris, mentis maturitatem ostendant, incompositio enim corporis, inaequalitatem indicat mentis. Et haec adeo vera sunt, ut si Clerici vestibus corporisque ornatibus abutantur, beneficiis suis eorumque fructibus, semestri spatio privandi veniant: Sinnulla habeant beneficia, intra sex menses, ad aullum aspirare queant: Si sint indignitate tonstituti, aut personatum , aut beneficium tu ratum habeant, & citra justam causam, interdictis vestibus usi fuerint, unius anni jactuta fiuctuum beneficii sui mulctandi veniant. Hinc dantur Tituli I. de vitaishonestate a Llorum a. de eohabitatione Clericorum s mulie-um. de Cloicis conjugatis q. de ciericision residentibus in Ecclesia Pelpraebenda sua. F. si ρνabendis s dignitatibuου. 6. Clerico agro- ante vel debilitato. Caeterum cum dictum uerit supra, Clericis otiosis, & in Ecclesia suason residentibus, nisi justa-rationabilis subit causa, praebendas & dignitates conferendason esse : commode nunc subjicitur modus Orma conferendarum praebendarum & diis 'itatum. conferuntur autem praebendae, vel