장음표시 사용
301쪽
mmutas fuisse in sola constellatione Orionis stellas quasi bis
Ex dictis in praecedenti Lectione constat, quam falsa 'vana fuit veterum Philosophorum opinio, qui caelis nimium . .. ' Mentes quaedam iis privilesia sine ratione indulserunt; eos ruptibi quippe ab omni mutatione immunes statuebant materiamque caeli a Terrestri specie diversam esse pronunciabant, hanc corruptibilem esse, & in varias sormas mutabilem it 'lam non item , sed sub eadem sorma facie semper pedimanentem nullique mutationi obnoxiam praedicabant. Vid, mus in Sole atque Hanetis.quotidie nova corpora generari, rursusque corrumpi, stahetarum facies varias mutationes subire. Nec solum in Terra nosti a aut in nostri systematis corporibus locum obtinent mutationes Verum longe ubterius porrigitur Generationisin coemptionis Principium; μί-- inter stellas enim immotas longissime a nobis dissitas domi ρ μον-- natur iussum corpus in quo ejus imperium non patitur. perierunt enim stellae plures a veteribus conspectae, no e corram
renascuntur, pia etiam aliquando periturae. Quin etiam ': quorundam scierum extinguuntur flammae, quae post statam is, a tmodum rursus resplendescent. Inter stellas has maxime celebris est illa, quae in collo Caeli videtur, quae Osto vel novem anni meni bus inconmicui, reliquis quatuor et sis iatribus mensibus varia magnitualiae se videndam praebet hinjus stellae furi .es corporibus opacis seu maculi m ima ' ... parte tegi videtur, aliqua tamen Mus portione lucida ma. zz nente, quae dum circa suum axem convolvitur, modo hanc, modo illam partem nobis obvertit, sed & hujus stellae maculae quasdam mutationes subire videntur; non enim si, tulis annis eandem obtinet stella magnitudinem, quandoque secundi ordinis fixas superat magnitudine, aliquando inter tertium brdinem vi consistere videtur nec eodem semper temporis spatio sui copiam facit, nam saepe non ultra tres merues contu*os, sese etiam per quatuor integros --plius conspicitur, neque aequis temporum intervallis incrementa sumti Praeterea ex Astronomonim observationibus constat, sis stila
302쪽
pus novas aliquas prius latentes emicuisse stellas, quae prealiquod tempus insignes maxime conspicuae apparuere; sed deinde paulatim decrescentes, tandem evanuere quasi exstinctae fuissenti marum stellarum una ab Hipparcho Κstronomorum principe notata observata suit, eumque impulit ut fixarum catalogum adornaret, posterisque traderet, ut ex eo facile discerni possit an obirent inciperentve dis
s, Post plura deinde saecula, alia etiam novi chori Brutar eo, ejusque temporis Astronomis, in constellatione Casν. sopriae apparuit quae non secus ac Hipparchea illa Typchonem a Monuit, opus esse ut novum conderet stellarum Catalogum visa est Nec stella circa Novembris medium Anno 13 a permansit eodem inter fixas loco, toto appa ritionis tempore, quod per menses circiter sedecim duravit, tandemque paulatim otincta fuit; magnitudo ejus apparens Lyram aut Sirium inerrantium splendidissimas superabat, Veneris Perile fere aemula, in meridie a non paucis visa est. Sed tandem sensim imminuta evanuit, ne ex eo tempore in caelis est conspicienda Leovicius ex historiis itas temporis tradit annos 3 regnante Othone imperatore, Mylam novam in Cassiopen apparuisse, similem ei quae suo tempore visa est anno 13 2 aliud quoque adduin testino nium perantiquum, quod anno Ia . visa est in septemtrionali caeli parte, circa constellationem Cassio jam nova maxima stella quae nullum habebat motum proprium, credibile est hancin supra memoratam quae anno M apya ruit eandem fuisse stellam cum ea quae Π ychone vim mits His Anno 16oo. sequenti deprehendit Keplerus aliam n0
z, i, stellam in pectore Cygni quae multos annos Bidem
luia perstitit, Hevelio apparuit tertiae magnitudinis evanuit tamen anno 166o indeque ad annum 1Ο66 latuit, donec in mense Septembri eam denuo conspexit Hevesius nudo ocinio, ut stellam sextae magnitudinis, quidem in eodem to co quo aerit ab anno Ido ad usqui 1662 Ex cat logis fixarum liuuet plures stellas suae a veteri
busin etiam a Tychone 6 ervatas quae mmmm amplis
303쪽
co iciuntur. Et speciatim Pleiades vulgo habent immero septem, at nunc in serena nocte, non plures quam ει cemi possunt. Unde Ovidius lib. ii morum.
septem dici, sex tamen me solent. Clamimus ominerus professor athematum Bononiae literis ad Societatem Regiam datis, Apr. O. 167O sic scribit. Desint in caelo auaeseu α--πηitudinis in pupisavis ejusque tramistris, B er β's, pro e canem morem a me S atiis, occasene praefertim Cometae Anni 166 Asrivatae S recognitae earum di paritionem cui σηno debeam nosumta, Me Maurium est quod a die Io. Apr. 1668 η vestigiam suidem sua madesse ampsius observo caeteris eirca eas etiam remiae variae m-udinis humotis, plura de aliarum se .urum maristismibus sisAquam centenis arion tanti ponderis no
De Mais Hauris avnuo rea Solem se circa proprium Axem, Apparente Sosiis , H inde orto
P Erlustrata rursorie Universali undi materialis Fabrica, traditisque quae de stellis fixis comperta habuimus, ad
nostrum Solare accedamus Systema, cujus partes omneS a curatiore intuitu sunt cinitemplandae, nam circa corporum in eo contentorum motus, motuumque phaenomen praec,
e versetur nostis Astronomia. Et primo a blatu Terrae, domicilii nostri, scit a nobis x. ipsis convenit ut incipiamus, nam ex nostro motu oritur m 'r' vis S is apparens, sin e quo reliquo Planetarum phaeno T. Iis. naena, nec explicari, nec computari possunt. μου, Ostenium est mi cedentibus, Solem nostri systematis , --
eorpus maximum ti mollissimum, suique generis unicum,
304쪽
centrum occupare, a quo ille undique ditandem radios Planetarum corpora opaca luce sua illustrat os alore fovet. atque vivificat, circa hunc aguntur in orbem diversis p mari ridis distantiis Planetae omnes, inter quos Tellus nin ι- - meratur, quae periodum absolvit spatio Mius anni, cim. - . terea circa suum axem Vertitur spatio viginti quatuor hormio .reo im. Cumque distantia Fixarum a Terra vel Sole sit asa modum immensa, respectu distatis Terrae a Sole, eadem α.M. apparebit caeli stellati facies, idem manebit situs, atque ordo se IAM 'arum ad se invicem, sive e Sole, sive e Terra, aspiciantur mstra. Sed cum coruora omnia longinqua ad caelum referam
S.ι tur, Spectator in Sole locatus, Vinebit Tellurem circulum Uὸrre in caeli stellati superficie maximum, inter fixas describere. Repraesentet SSolem, AB Telluris orbitam in qua moedi vetur Tellus ab Occidente in Orientem scit ab AperBCD. Mu θ. Spectator in S Terram in Aiositam ad stellam, referet; cum Terra pervenerit in B, illam juxta stellam in ta aspicietri cum ad C progressa ierit in videbit, in D vero det, taTellure e Sole in o eam spectabit. Et in Aperiodum pedificiens rursus in Y viilebit eam. Hinc si planum orbitae Telluris ad fixas usque protendatur, essiciet in superficie caeli sphaerica concava, circulum ruem inter fixas peragrare Videbit Tellus, quolibet anno. irculus hic Ecliptica dicitur, & ab Asronomis in duod cim aequales partes, quae signa repellantur dividitur; quarum unaquaeque nomen sortitur a constellatione quae tune temporis, uuando nomina imposita fitere juxta illam partem λονιμ visa fuit. Partes illae sunt ries , Taurus, Gemini Π, ι.ερ-re Caneor, Leos, Virgo is Libra in Scorpio, , agitia.
et ' - rius . . Capricornus v , quartu Pisces, . z . E Sole ad Terram transferatur spectatoris ponamus Te
fiat, is ram in C locatam, e qua Terricola Solem observet, is quo-α Solem ad caelum reseret, cum Tellus est in orbitae puncto C Sol in caelis videbitur in V. Octatorque ille moetus annui pateticeps, Terrae partes omnes in eodem ad se invicem situ, in eadem ab oculo distantia manere videbit;&proinde motum illum sensibus percipere non potest;
305쪽
a Solem a ciens, cum ad D pervenerit Terra Solem juxta stellam in videbit, eum inter fixas locimi mutasse deprehendet,&GY per U&Π ad D pertransisse; π vero ad A progrediens Terra, Sol ex ea conspicietur sFgnam si in percurrisse; rursus dum semicirculum ABC describit Terra, Sol per se signa in ii Α, bim in superserie caeli sphaerica deferri videbitur Terricola igitur Solem loco re ra immotum, eundem in coelo circulum describoere videbit, quem Octator in Sole Terram deprehendet
Huic oritur motus ille apparens Solis versus stellas oriem taliores. Ut si stella observetur prope lalipticam, una cum Sole oriri aliquod interjectis ciebus Sol magis edisus orientem promotus videbitur, sella ante Solem ori tur, citiusque occidet sic etiam quae nunc post Solis oceasum videtur stella, in Ecliptica notabili latis intervallo a Sole distans, post aliouod interjectum tempus, una cum
sole occidet, nec amplius nosti conspicietur Hunc motum motui dium contrarium realem esseis Soli revera competentem statuebant Ptolomei sectatores; at illum aD parentem tantum esse, ex motu Terrae ortum hic ostem sum est. Similes quoque motus reliquorum Planetarum Incolae in Similis
Sole observabunt,4 unusquisque Planeticola Solem circa
Solem circa Iovem in orbem agi, circulum diversum quidem a nosti Ecliptica, ter diverses stellas transe-tem percurrere, spatio duodecim annorum. em ratione ibimules causas, Sol videbitur ex S tumo alium diversum circulum circa ipsum absolvere sp tio triginta annorum, qui tempus periodicum Sammi complent. Cumque impossibile se, ut omnes hi motus uncimi in Sole, nec ratio excogitari potest, cur unu eorum potius quam liqui Soli tribuatur; dicendum est, omnes esst tantum apparent vi ex veris motibus Planetarum ortos. Ll μα-
306쪽
L. Pistae motum hunc Circulatissis annuum, ei ra etiam .. circa suum Axem rotatur, ab occidente in orientem , δε-- puncta illa duo in quibus Telluris Axis ejus superficiei currit, Telluris Poli dicuntur si Axis utrinque ad caditum producatur, signabit quoque in caelo duo puncta, qui
poli caelestes nomiantur unumquodque autem punctum in Telluris si qerficie polis exceptis, ex hujus rotationis natura desaribet circumferentiam circuli majorem Vel mino-τem, prout punctum signatum plus minusve fuerit a polis remotum ioli erunt soli loci in superficie Telluris, omnis rotationis expertes. Locus autem ille qui des ratur a pum , aequaliter ab utroque lo remoto , minimum Circinosium lum deicribit, cis Telluris AEquator seu circuis AEqui e I matiis dicitur; reliqui circuli minores paralleli appellantur Parai Porro si per punctum, in quo insesit spectator, duci inte, ligatur planum Tellurem tangens,ad caelum usque protensum, .is..ti . hoc planum in duas partes caelum dividet,4 circulum in libi emciet qui Horim dicitur, caeli partem conspicuam Ss Wι ια Visu patentem, ab illa infra depressam, propter Telluris opacitatem, latentem distinguens. Hic Horizon est proprie Risiis... Horizon sensibilis , a quo differt rationalis qui transit per centrum Terrae, sensibili parallelus. Hi duo circuli in caelo ις ' coincidere censendi sunt, evanescente in tanta distantia bpsorum intervallo, seu Telluris semidiametro. Rotinis Cum Terra circa suum Axem rotetur, huic insstentem spectatorem una cum horizonte suo simul in eandemplagam Ti. shil Orientem rotari necesse est, unde Versus ortum pinin mum sita prius inconspicua, retegentur, propter Horizontem in z-b subsidentem Madia versus occasum abscondentur, -ο,i., mrizonte supra illa elevato .ideo spectator illa supra I. . moriet tem ascendere sive oriri videbit, haec insta eundemia. descendere Odein Plagis istis, talia nomina sunt imposseta minc provenit motus ille apparans omnium corporum mundanorum, Terrae non adhaerentium; quo caelum Omne sidereum inumquodque in eo punctum praeter Polos cir ca Mem Telluris ad caelum productum ab oriente in occi dentem rapi,is circulos describere videntur m aut
307쪽
minores, pro majore aut minore iosorum distantia arciis ires sessit puncta immota spectantur.
Licet superficie Terrestris locus quilibet a qualibet stella b. -- simra Horizontem conspicua illuminetur, illustratio tamena Sole facta, tanta est, ut Sol praesentia sua reliquas omnes stellarum flammas ex insuat, diem iniciat absentia autem Solis, ubi is insta horizontem deprimitur, vel quod verius est, ubi Horizon supra illum attollitur, noctem effi- -- ci Cumque Terra figuram Sphaericam substantiam in Mi. pacam obtineat, i Sole secundum medietatem superficiei liue illuminetur,altera medietate tenebris operta manentes circulus ille in Terra maximus illuminatam Terrae faciem a tenebrosa distinguens, Iucis O Umbrae Terrauna ror dictio Ciso
test, ejusque planum erit ad rectam jungentem centra Solis 'ete
& Telluris normale. Termi-Si Telluris Axis ad planum Eclipticae esset normalis, coincideret aequatoris planum cum plano Eclipticae, & cir a: V. cuius lucis Terminator in eo casu semper per polos transi oraάν ret, aequatorem omnesque ejus parallelos in partes aequales secaret adeoque in eo casu astra omnia una cum Sole tantundem temporis supra Horizontem fierent conspicua, M. quantum infra eum depressa laterent, diesque noctibus per totum Terrarum orbem perpetuo forent aequales. Verum Axis Terrae non est ad Eclipticae planum perpendiculariter erectus, sed ad illud inclinatur angulo 6o graduum nec proinde coincidet planum AEquatoris cum plano Eclipticae.
Et si planum sequatoris ad caelum usque protendatur, esiciet in caelo circulum, qui 'quator seu quinoctialis a lesia nominatur, & hi duo circuli, mutnoctialis nimirum Ecliptica angulum constituunt 23 graduum. Ita vero in sua orbita progreditur Tellus, ut Mem suum retineat sibi semper parallelum; hoc est, si ducatur linea ius vis, axi in quovis ejus situ parallela, Axis ille in omnibus aliis orbitae litae pinctis eidem lineae parallelus manebit nec unquam dirmonem variabit, sed versus eandem mundi plagam continuo dirigetur Atque hoc Meessario fiet,
308쪽
si Terra nullo alio motu praeter progressivum in orbitat
pria, rotatione circa Mem ciatur. Sit enim corpus crur h.i, tu centrum in linea AB seratur Mina notetur ouaelibet . . diameter CD, utcumque ad lineam AB inclinata, D corpus nullum alium praeteri gressivum motum habeat, cum ad
I pervenerit iameter C in situ prior CD paralleloiuvenietur, quod si eidem corpori circa Mem CD rotatio
imprimatur, omnes ejusdem corporis diametri praeter Axem, situs suos constanter mutabunt. At Axis per rotationem ivlum e statu suo non turbabitur, adeoque parallelus, ut prius sibi semper manebit. Hinc constat non opus esse, ut tertius vitam minus Terram exerceat, quo parallelismum Axis sui conservaret, ut quidam somniarunt: ad hoc enim nihil aliud requiritur, quam ut soli praedicti duo motus Terrae imprimantur, nam D tertius nullus eidem insit , Axis necessario erit perpetuo eidem rectae parallesus, cui semel parallelas erat. Cum planum AEquatoris non coincidat cum plano Ecl, pticae, haec duo plana se mutuo in recta linea secabunt, Acommunis eorum sereo sibi semper parallela manebit ob eandem scit causam, qua Axis Terrae parallelismum oen servare ostensus est. Sectio itaque illa ad duo oppositata
ypticae puncta semper dirigitur easdemque semper Univer
si partes respicit. Et circulus in caelo maximus per Polum AEquatoris Moem munem illam interse monem transiens dicitur Cotarus 3a, Gl. ., sicut alter, hunc ad rectos angulos in polose cans, dicitur Coturus Solstitiorum; qui transit per puncta, i, μm ubi Ecliptica ab aequatore maxime distat, tam aequato
rem quam Eclipticam ad rectos angulos secat, adeoque per 8am utriusque circuli polum transit. Quatuor puncta, in qui bus hi duo colari Eclipticae occurrunt, φώncta Card Mappellantur, quod Sole in iis existente, quatuor anni Car dines seu tempestates determinant. Et mae intersecti e coluria uinoctiorum cum Ecliptica dicunturiunmu . noctialia, aliae duae in quibus colurus Solstitiorum occurrit