Introductiones ad veram Physicam et veram Astronomiam: quibus accedunt ...

발행: 연대 미상

분량: 757페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

DE MOTU TELLURIS. 269

Aspiciat jam ex obliquo oculus orbitam Terrae, cujus re I/3 reactntario secundam leges Artis per 'ectivae erit figura Ova, re hs seu Ellipsis, in qua lium tenet Gis, per Solis centrum

ducatur recia communi Semoniaequatoris &Eclipticae parallela Eclipticae in duobus punctis &N occurrens; cum Tellus in utrovis horum punctorum invenitur, recta illa γ quae Solius Terrae centra conjungit cum communi planorum iectione coincidit, eritque perpendicularis ad Axem Te rae,utpote est in plano aequatoris edo eadem recta est perpem dicularis ad Planum circuli terminatoris lucis Mumbrae; adeo quaerrae Axis, erit in plano ejusdem circuli& circulus termunali per polo Terrae transibit, aequat sparallelos omnes in partes aequales secabit Terra igitur Initium tenente, Sol viuebriar inYcommuni sectione plani aequatoris cum pla Eo

lipticae , adeoque videbitur in circulo aequinoreali caelesti. ποῦ

neque declinabit ad polum Boreum aut Austrium sed inter ιν--οῖ utrumque medius aequinoctialem circulum motu diurno appa rente describet. in hoc situ illustratioTerrae a Sole faria ad ,: z. v. utrumque polum Avi B pertinget.& parallelos omnes, uti ductum est ,sequaliter dividet, locusque Terrae quilibet qui motudiumo aequaliter circumvestias parallelum destribit,tamdiu in tenebris quam in luce manebit, hoc est, per totum Terrarum orbem dies noctibus sequantur. Unde circulus quem illo die Sordescribere videtur, aequinoctialis nomen est adeptus. Terra motu annuopaulatim versus, ast delata, sectiopanorum aequatoris Eclipticae sibi semper parallela manens non amplius versus Solem dirigitur, sed in facit cum linea SP jungente Solisvi Terrae centra angulum rectum. Cumque linea illa SP non sit in aequatoris, sed Eclipticae plano. gut BPS quemcum eo iacit Axis Terrae non erit rectu sed D. acutus 66 graduum aequalis, scit inclinationi Axis Terrae ad GHiis Planum Eclipticae. Fiat angulus SPL rectus,vi circulus lucis 'Terminator per punctum L transibit &arcus , seu angu ; 'Lil BAE, erit 23 raduum, aequalis kil. eomplemento ansuli id iisse Bri ad rectum. Fiat angulus Bre rectus, rectare erit in moui . aequatoris plano, unde ob arcum BE aequalem arcu LT, O 'e'.

aequali quadranti, erit ablato communi BT arcus I E aequalis P a z

312쪽

, aequalis 23 gradibus. Fiat ΕΜ aequalis ΕT, describantur per T&Μ parasset aequatoris duo MN, C. Hesus

Tmpis citur Tropicus Cancri, ille Tropicus Caprico ira in Tedira in hoc situ existente, Sol super punctum Terrae ten endiculariter eminci ubi maxime ad Boream ad aequatore eclinat, circulus, quem tunc temporis motu diumodo scribere videbitur , super circulum C directe eminet&proeinde Tropicus G caelestis dicitur. Et propter revolutionem di am circa Axem stabilem omnia paralleli TC puncta per idem punetiim transibunt, Goli directe obvertentur, tunc Sol in meridie fiet verticalis omnibus habitatoribus a ralleli T C. Dumque Tellus lianc positionem obtinet, Pnifestum est, circulum lucis terminatorem ultra Polum Boerealem B pertingere in L ,- citra Austrinum A desinere in F Per L F describantur circuli sequatori paralleli, cidici E. Potare dicuntur, ille A icus hic Anta rificas P. H. ., Telluris Tractus potari Arctico L inclusus, non obstam ii revolutione diurna, continua in luce versabitur perpetuoque die metur e contrario, quae circulo Antarctico comcluditur Terrae portio, continuis tenebris&nocte involaditur. Patet porro, cujuslibet circuli sequatori paralleli, imter hunc&polarem Areticum interjecti partem majorem in luce versari, cujusvis autem qui aequatorem&polarem Andareticum interjacet, partem majorem tenebris obvolvi, Squidem partes illae majores erunt aut minores, prout circinqui . li ab aequatore magis minusve distant. Itaque in illo es: V2πJxures situ, cum Sami apparet, Borealis hemi haerii imis uti; colis longissimi fiunt dies nodi es brevissimae, ad eoque is buio e lis erit aestas. Australis autem Hemisphaerii incolae nocte habebunt longissimas, dies brevissimos, emis figora

sentient.

Et quidem cujusque loci longiores erunt dies longissimi;

breviores noctes brevissimae, prout locus ille ab aequatin re remotior est. Vidimus etiam ex omnibus parallelis o lum aequatorem circulum utpote maximum, secari in parte aequales a te maiore lucis, adeoque incolae, qui in aequa tore degunt, soli habebunt per totum annum dies noctibu aequales. ω

313쪽

pro dente Terra a ,st aer ad suo tempore Sol igna Ἀνων peragrare videtur, Sol paulatimversus aequa-wrem revertitur,m cum ad x pervenerit Terra, Sol vide '---tur in im ubi communis intersectio aequatoris QEclipticaesti parallela manens per Solem transibit, Soltore caelesti conspicietur, ubi rursus dies noctibus aequales v x essiciet, pari modo quo factum est dum Terra erat in , ποῦ in eo denuo stu circulus lucis terminator per polos transi iam ιλbit, adeo ut polo B quo Tellus in reliquit, nimirum per semestre istium perpetua fuit dies, quippe qui in luce is libatur, 1icut A polus semestri premebatur noctu. Teria porro per signa mota Sol interim per n. ω- amiarenter incedens paulatim ab aequatore versus austrum declinare videbitur,4 Terra revera in 'ta existente Sol inter fixas in Y videbitur. Et cum Axis Ba non mu 'pore ditaverit inclinationem, sed sibi parallelus, manserit, aspe- stlim positionem respectu Solis, Terra habebit, omnino orari.

similem ei, quem obtinebat dum, occupabat Sed cum ex ' hac differentia, quod cum circulus KL, dum Terra cie D. I.

nebat, una cum tractu Terrae intus contento totus fuit in luce, jam Terra in S exisserate totus tenebris tegitur. Et oppositus FG jam totus est in luce qui prius tenebris ruit lim

Ex parallelis inter aequatorem polumi arcus illumibnati seu diurni minores runt tenebrosis seu nostiamis, cujus contrarium prius acciderat ex alteris versus polum Ajacem tibus parallelis arcus dirimi a sint majores nomimis, cujus oppositum accidebat in priori Terrae positione Sol

quoque verticalis factus erit Tropici habitatoribus,

oescendet versus austrum a parallelo C ad parallelumΜN Misad per arcum graduum. Hinc Sol in quolibet vitra tropicos versus alterutrum polum loco altius observabitur in zz Tmeridiano, seu propius ad verticem accedit per η integros tra vi- gradus una an tempestate quam in opposita, atque Nec omnis mutatio non proficiscitur ex eo, quod Terra depri-ία mitur aut elevatur, sed contra ex eo quod nusquam depri

namir nusquam elevatur; sed eundem ierum retinet situm et 2...

314쪽

ar DE OTU TELLURIS.

& statum, pestes Universi, Solem tantummodo circumiens, inii positus est in medio fere istius orbitae quem destribit

Terrae centrum motu annuo.

O.... Haec omnia oculi fient manifesta, si in loco obseuro ac a. bis cendatur candela, quae Solem repraesentet, Globus comta . paretur diametet sit duorum aut trium dicitorum in quo signentur poli, sequator ejusque paralleli aliquot, &ι--r meridiani; deinde ita teneatur Globus, ut ejus Axis non sat

ad Horigontem qui hic loci Eclipticae planum refert)pe pendicularis, sed ad illum aliquantulum inclinatus deinde

primo in eo situ ponatur Globus,ut Polorum unus plagameaeli Boream respiciat clumen candelaeta utrumque Polum exacte pertingat, hoc est circulus lucis Umbrae te inator per Polos transeat Merobe notetur Axis positio, seu plaga mundi ad quam diri tur tandem circa candelam in circulo horizonti parallelo, ita feratur Globus, ut Aius ejus eandem plagam scit boream semper reiiciat; tunc videre licebit flaniniam candelae eodem prorius modo illuminare Globum, Polos, aequatorem ejusque parallelos, quo Terra a Sole revera illusseatur, & eadem prorsus, spicientur Phaenomena, quae prius de Sole Terra declaravimus. Phaenomenis ex vertigine Terrae ortis, similia observari possunt ex alio quovis Planeta circa Mem ratato v. pr. cum Iupiter circa Memirum vertitur spatio decem hora rum Iovis incola videbit caelum omne sidereum&Τerram

nostram una cum Sole circa ipsum eodem tempore motura

fidissimo revolvi. At cum Jovis Axis ad planum sua OPus sit normalis , circulus lucis Terminator semper utimque riolos transibit, unde in Iove dies noctibus sunt PIetuo aequales, &Jovis incola uniformem per totam perio um sentiet temperiem, nec aestatis calores auth emisis, gora pertimescet Si per Telluris, Solisve centrum perinde enim est, cum haec duo puncta e caelo stellato spe stata coincidere videntunerigatur recta ad planumEclipticae perpendicularis,&adcae AH, E lum usque producatur dicitur haec tae A eis Eta is ,

mi Punctumque quod in caela offendit erit elis is PMi

315쪽

DE MOTU TELLURIS a s

uod si per hunc Polam, quastibet villas traducantur

circuli maximi, erunt ex natura sphaerae onmes ad Eclipticam perpendiculares. Et secundarii Eclipticae nutatilindrium circuli nominantur. Et Arcus ejusmodi circuli in , I. ter stellam quamvis Eclipticam interceptus .dicitur isti δειν stata Latitudo, seu distantia ab Ecliptica Sicut Arcus 1- Eclipticae iner initium C& ejus intersecisonem Cum Secun L.---dario per stellam transeunte dicitur Lonotudo stellae. . . . Similiter si per polim Telluris seu AEquatoris de quaelibet loca in superficie Telluris traducantur circuli, erunt omnes in AEquatorem perpendiculares, secundari AEquatoris nominantur; Locorum vero reme meridiani dicuntur. cuia cum Sol in Plano alicujus Meridiani videtur, incolis lis illo inridiano degentibus fit eridies. Arcus secunda cui inter locum quemllbet, Equatorem interceptus dicitur ora Latitudo quae est distantia ejus ab 'uatore. Et arcus m ι Equatoris interceptus inter sectionem ejus cum AEquatore , et πῶλα punctum aliquod in AEquatore fixum dicitur loci Longi tisad .

tibus. Cim Terra circa Solem ita feratur, ut ejus Missibiis, emper parallelus maneat, necesse erit ut Aius ille di Versis anni temporibus, ad diversas fixas dirigatur; α stella 22, seu punctim caeli quod directe supra Polum terr rem Maimminet in aestate, in hyeme non directe eidem Polo me sumbet; sed punctum, cui hyeme dirigitis Axis, Prio ι. . Are distabit intervallo diametri orbitae Terrae. .' dari Sit enim ACAD orbita Terrae, in cujus centro sit soa S, H, in eum Terra est in A, axis mus dirigitur ad stellam E te αι recte supra Polum imminet, at cum ad oppositum orbitae punctum B pervenerit Terra, Axis in 'ositione priori parallela, non ad E dirigitur sed ad aliam stellam F, quae duae fixae distabunt a se invicem intervallo aequali AB di Metro orbitae Telluris, Angularis autem seu obtervabilisse'-.

316쪽

yarum distantia erit angulus EB F, cui a ualis est a lusis AE per av. m. i. qui est angulus sub mo istitur dia

meter orbitae quam orbem agnum aemesant Ast Mai missio e Fixa E conspecta Angulis ille FB vel Am eis auia o bis metu dicitur, si observari poterit, daret fisei ri ae si Manti, a intra, ine ricius instantia ab ea, Nam in trian illic E A n darii angulus R. aere M EI Sobservatione. noto datur etiam angina EAB qur aequinoctis est rectiis, in Solliniis autem est a nata inci, nationi is Terrae aditi mines, dicaa, Mimitterialiserest ubique aequalis conoeinemo-linationis Solix Umde dabuntur omne, anguli datus AR, ixoinde per Tigonometriam timores et latiis ΑΕ distantia inis.' alta Verum tanta est fixarum distantia ut angulus ille ERF

inquisitissimis instrumentis vix deprehendi potest, is qui ti. 4ι invessigando quam maxime insudarunt, semper uno min serva i to primo minorem invenerunt; Et eum in tam parvis angin . i. ta capiendis, inoris ne ad rei potest, qui error is com M a puto maximas distantiarum differentias producet, isticinio

Tit iu observationibus vix tuto fidendum erit. Nam si cumi Flamstedio Parallaxis observata 2 secundorum statuatis , error in observando admissus sit a secundorum in excessu peccms, qualis error haud facile vitari potest, distantia fixturam plus suis dupla erit eius quae ex obtaritione prodit. Et si nunus accurate fame iuerint observavi mes, ita ut intra minutum prinum non consistant quales plaratquestim citi immensiim a se invicem, laveritate cedent instantiae, ex talibus obses ationibus computatae

oriri muc inque pMisimus Axem Telium positionem tibi pertinum parallelismum semper tenuisse, n ea 'nia' hum hinuisse motin quam illim in circa Solem in or

exactum bem motu amiuo desertur. At in stirium amorum obse

ια vationibus depre aderunt Ast nomi. em illum a pars letano paululum desiectere, motu quidem lentissimo, imul aberratio parallelismo intra duos tresve a cis ista vix sensibilis evadat; plurium tamen annorum decursu sitis no . vivus invetatur. Adeoque dum Haemomena unius ais

317쪽

explieaeida ne de uultilla M- --eorn is tacendum fia, utpreemae Phaenomena tradita minime turbaret, quae men temporis progressu sentadiis invenitur,iti directionem Axis mutari vidimus quamvis ejus inclinatio ad planurii Ei, liminae immutabilis maneat inde Telluris Axi necessino competit alius quidam motus injus inodus iace oneridus est Sit linea DCH pomo orbitae luris, sique centrum r/η ι. Terrae in C,4 ex C erigatur recta CR ad planum Eclipti si normalis, si Helai csesi occutiens in Ε, Hic si Es et Aa isA punctum K Porus Ecdmeae. Sit Cis LG,

Axis Terrae, aut ad caelum productus signabie in sepefficie Aid. caeli punctum P Polam caelestem seu Polam mundi, circa quem Mera omnia motu diurno revolvi videnturi et E& P traducat circulus maximus A, Eclipticae occurrens in Acta circulus cum transit tam per Polum AEquatorismiam elimis Polum, erit ad utrumme circulum rectus

Maneus ' ninins avgulum pCui inationem Mis Temis ad Mum Resiptica qua est 6d; grad. unde erit arcus D ejus eo ementum ad Quadrantem 23 graduum, deamus ille metitur angulum C ,-iem Ar is Terrae facit

cum axe Eclipticae. Polam per ridescribatur circulas nor PF cui erit clipticae parallelus is cinc Iis Terire eumem semper facit cum Axo Eclipticae immuta,rem angulum scibis3 graduum Polum mundis inpinpher circuli PFG semper locari necesseest. Qui di iam si eandemioque directionem immutabilem retineret is quises Terra in orbitae suae puncto C invenitur,Po lus indi in puncto immoto Psemper con iceretur vorum observatum est Polum in peripheia PFG loci χω. i. - tisio mutaro Q is Tereae qui prinς ias dirigebatur,

post septu nis duos annos ad D m Q dimitur uno πιπα

gradu a P verses anteriora remotus, ita ut Mis Telluris . ιινι-- mundi triore conico seratur seu desci ibat superficiem Coi ni cuius vertex st Terrae centrum C & basis circulus PFG;

Et polus P semper sertur in peripliaria PFG motu lentae,mo, retrogrado, sive ab oriente in occidentem, i Μ a riodum

318쪽

riodum absolvit in peripheria PFG non is post a Mo amnos, post quod rem si Polas a stella in P digressus ad eumdem rursus dirigitur. Atque hinc sequitur stellam in P quae hodie cum Pola coincidit, post Diso annos semiper dum nempe motus Poli per megros gradus ab ecdein Polo dimotam ii scit cum Polus est in G. kk Circulus maximus SP A, cum transit per Polos tam Εc

..u- lipticae quam aequatoris, erit ad utrumque Circulum pedi Moliri.' pendicularis. Ac proinde est coturus Solvitiorum, &ges, pticae punctum A erit Solstitium seu punctum Eclificae omnium maxime in aequatore declinans; cum Axis Terra productus pervenerit ad situm C in si per Polos Ecloicae E aequatoris ducatur circulus maximus E ,hiccidiculus erit ad utrumque circitiorum , esipticae nimirum &AEquinoctialis , perpendicularis adeoque Me Terrae hunc situm tenenis, in i circulus ille EQ coluriis Sobstitiorum . erit Solstitii punctulo, adeoque semperius..α. - cum Peso regredientur Sesstitia, uuidem aequaliter. Siapisia Nam cum motus Poli in peripheria PFG fuerit PQ iussior er V. v. gradus, erit AB regressus Solstitii unius quoquepa, lus, sunt millia arcus QP, - cum In paralleli . sinis

r. . inc Solsitii puncta a stellis fixis continuo receduat, ,ia ias pinctum Eclipticae Solstitiale sit hodie juxta stet mai r in A, post septuaginta duos annos Solstitium erit ini' si uno pam a stella verssis occidentem dimotum. Cum ita

zz que puncta Solstitiorum continuo regrediuntur, necesseerit -- ut puncta aequinoctialia omniaque reliqua Eclipticae suntli aequali motu retroredant, quippe quae a Solstidis dato intervallo distantia Nempe cum inter puncta equi noctialiati Solstitia, gradus semper interjacent, quando Solstitia per imum gradum remessa fuerint, necene erit ut tantundem retrorsum ferantur aesuinoctialia puncta alio quin non maneret eadem se S distantia oriisdem a stima imis vicem. Puncta itaque aequinoctialia cum omnibusreliquis T. Eclipticae punctis continuo regrediuntur, qui motus dicitur zo sim ri . te destia, seu ad occidentem di coaera seriem L

. Forum,

319쪽

rem, sicut iner motus, quo Terra & Planetae omnes lamntur, circa Solem ab occiciente in orientem dicitur fieri 'l ri in Coni uerer-- sive juxta ordinem fignorum ab Ha otus ille Equinoctiorum retrorsim dicitur eorum re o qua in Wae dentia seu antecedentia signorum se Prisc. orantur. 2 Σ' Cum sinis .ei nobiles maneant, retrocedat Communissis, s atoris S Eclipticae, necesse est ut fixarum Ἀωὰ- distantia a punctis aequino Halibus eontinuo mutetur, dial γ' -- lae ab iisdem punctis versus orientem magis Fotidie promo 'IT, veri videantur; unde ipserum lan tudines quae maclipimea ab initio Arietis sive intersectione Eclipticarin AEquato αἱ

risiemali computantur, eontinuo erescant , fixae omnes ividentur ferri in consequentia si uom, non quod revera Fixarum orientem moventur, sed quod contrario motu regreditur Σ Σ' punctum aequinoctii emalis, arim stellarum lo-tudine is, s

Hinc sit, quod constellationes onmes mutaverunt seca, C . quae tenebint dii a primis Assae momis observatae ruerunt;&constellatio Arietis, quae te ore Hipparchiprope inter 2: ter

sectionem lipticae&m toris Vernalem Visa fuit, eidem ,ari L. que Eclipticae poetioni nomen suum communicavit nunc in eadem digressa in signo Tauri commoratur; scut&Tain hi constellatio Geminorum sedem occupat, Geminique in Cancrumi moti sunt, Canem Luonem ex sede expulit, hic Virginem e loeo detrusit Ita ut unaquaeque Co hellatio in illo tempore e suo in proximae tramivis locum, Quamvis autem Constellariones e locis migrarunt, Eelipticae tamen portiones seu D secataminiae quas tempore Η - parcisi tenebant sidera, nomina ab iisdem sidoribus desim in adhuc retinent; at ut ininguantur, Portiones Eclipticae vocantur signa nas . Constellationes vocantur signa'

Veteres quidam Astronomi setiiones Eelipticae &υ u toris fixas immobiles statuebant; at quoniam stellas ab tace punctis distantias continuo mutve observarunt. Fixa,

ruin sphaeram supra Polos Eclipticae lentissimo motu volubbhim a lami

Corale

320쪽

quam

a DE VARIIS PHAENOMENIS

lem posuerimi. Ita ut stellae ornmis circuit infimi aut ejus paludistis λὶlvant spatio auem annorum, maquod tempus Fixae ad pristinas sedes restituentur in Temporis spatium, quod aetatem ures quinquies superat,

num magnum vocabami, quo demum siusto res Oinnes eodem ordine renasci voluerunt Prae monum aequinoctorum omiam im sicam ante Neuwtonum Astronomorum nemo es conjectura assequi potuerit; at ille perpensis motus & Graminiis legibus, ehgura elluris Mercidica motum illum oriri demoe stravit. Et figura sphaeroidica ex vertigine Terrae ortum

ducit.

Quamvis ore ita clam Solem motu animo feratur, ut aequalibus semper temporibus periodos absolvat, motus tamen eius in sua orbna per totam periodum , aequabilis non est; sed nunc gradum accelerat, nunc remittit in aliquibus orbitae suae locis velocius incitatur, in aliis remissius, adeoque motus apparens Solis in Ecliptica unis misita erit; neque ille quin conspicituraequam Eclipticae portio. ne singulis diribus destribere; aestate stras ni incedit, hyeme incitatius in videtur, tanta quidem est motuum differentia, ut Iocus mus in Ecliptica aliquando antecedat duos fere gradus, locum quem teneret, si aequabili morulatus esset, aquando portantidem batium ab eo deficiat; Praeterea Sol obseivatur in sexsignis realibuseffutius commorari, per octo integros dies quam in sex Australibus, adeo ut ab AEquinoctio emallia autumnale sunt dies 1863, quo tempore unam Eetidicae semiss- motu apparente describere videtur; at ab AEquinoctio autumnusi sunt tantum dies 1 8 quo tempore alteram Eclipticae se sem& signa Australia So videtur percurrere observationes quoque ostendunt diametrum sis apparentem tempore Η emo, ubi motus ejus est velocissimus, majorem,si tuam in aerute, ubi Sia tardissimus incedit. Et differentia quidem tamia est, ut Hyeme, Sol niaximus apparet, videtur sibangulo 3a at aestate ubi minimus, Hus diameterest

SEARCH

MENU NAVIGATION