Introductiones ad veram Physicam et veram Astronomiam: quibus accedunt ...

341쪽

prehenduntur possunt enim Geometrae horum altitudinem hacratione metiri SitHemispherium Lunae illustratum E . As α ECD Diameter circuli lucis Umbrae Finitoris, vertex montis, ubi primo illuminari inceperit. Observetur Tele iscopio, vel micrometro, proportio redita AE , ad unae dimmetrum ED & quia ES tangit Lunae Globum, juncta AC, erit Matriangulum rectangulum per 16 El. tertii. Adeoque datis AE,EC, dabitur CA, ex qua subducta CB, aequali Ε, rest3biti altitudo montis Quaesita, V gr. Dicit Ricciolus quarto die post novilunium se obse asse montem S in Latiarinae illuminatum ejusque distantiam AE a limite consueto illuminationis fuisse diametri Lunaris partem decimam sextam, seu semidiametri partem octavam Unde si EC sit partium 8, erit si harum partium una, adeoque quadratum lateris E erit 6 , ad quod addatur quadratum

lateris AE quod est 1, ier EL prim/, habe bitur u dratum hypote M AC aequales cujus Radix Quadrata est 8, 2 aequalis AC unde dempta BCixerit AB altitudo montis aequalis o, 62, Mest CB, vel CE ad AB ut 8ooo, ad a,

adeoque cum semidiameter Limae sit milliarium circiter 1182, si fiat ut Moo, ad 62, ita II82, ad quartum, qui erit s. Altituta igitur hujus montis novem milliaria adaequat, est, que altissimis nostris montibus triplo celsior. Qui Lunae vultum lescopio contemplari velit, cemetit furiis

iam nurabili varietate diiunctam imaedam enim pines splem didissime lucent, quas quidam philosophi Rupes Adaman. - tum esse praedicant alii Unionibus vel Μargaritis eas assim, syria...

lant,quae partes videntur montes partesque solidas Limaer praesentare; at aliae interim parem, eaeque non paucae, ne cremae, tanquam maculae obscuriores, nim coloris mox

rem, quae aria, Paludes, & lacus, esse suspicati sunt phil Asephi. Verum partes has obscuriores quas maria appellant, z revera non esse liquidas erinde constat, quodsi melioris noetae T copio inspiciamur, innumeris cavemis,seu caritatbus aeuis umbris intus cadentibus constare deprehemduntur, Quod maris siperficiei converire nequit quocirca

uriae non possunt, sed materia constant num candican

342쪽

nam DE ONTIBUS LUNARIBU s.

te quam est ea, quae in partibus asperioribus conlaicitur; intra has tamen paries quaedam invidiore lumine litigent, caeterisque antecellunt. Sed neque nubes ullae, unde βω- viae generantur; si enim essent, Viderentur nunc has, nunc '. illis Lunae regiones obtegere, atque visui nostro occultari, quod nunquam contingit, sed in Luna perpetua apparet se-2 renitas. praeterea nec Videtur Luna, Atmosphaera donari; z. . nam Planetae stellae prope ejus marginem siti, nullam ' satiuntur roseactionem. Τν,-- una faciem qualem eam exhibent melioris notae Τρο et 2 a lescopia accurate depinxerunt Astronomi Selen rapti Florentius Langrenus Joannes Hevelius, Maria Grini dus, TAh i8.4 Ricciolus; splendentes quoque partes annotaVerunt, A, ' , quo melius distinguantur, iis nomina imposuerunt Lamgrenus es Ricciolus regiones Lunares inter Philosophos iliosque insignes viros diuribuerunt, quaelibetque pars nomen celebris cujusdam Philosophi, vel mathematici, accepi: At Hevelius veritus, ne de divisione agrorum lites inter philosophos orirentur Ditiones Lunares ab omnibus σι puit, Meographica nostrae Telluris nomina in unam transulit, nullanabito adfiguram aut situm respectu. I o XL

De Glis , Lunae Deliquiis, seu de Mi M

Ita est in Astronomia, quod miram humani intelle- tu solertiam, acremaue ejus perspicaciam matris ostendit, quam defectuum Solis imae clara explicatio; accurata praedictio, qualis apud Astronomos nabetur. Subtilis quidem est haec nostrae scientiae pars, sed tamencer ta/ indubitata, qua nihil sublimius, aut contemplatione

s. h, Est autem Eclipsis, Graeca, in εκλει-s deficio, queus as deliquium, aut defectionem significat, mdes m io, bina cum deliquium animi, languor lethalis eos conspis, in Faelipsin incidisse dicuntur. Sic etiam Lama cum orbe pleno fulget, si in umbram Terrae incidat, vivifica

Sotaduce spoliata, expauescit; Sol vicissim inlevissim

347쪽

et i mihi, sed nobis deficiens , obscurari videtur; tu dicuntur Sol Luna Eclipsin se desiquium pata in amtem, primis principiis exordiamur. Mimidum est, corpus omne lucenti Soli expositum, Misseam projicere in plagam Soli oppositam estque haec i Da nihil aliud quam privatio Lucis in spatio quodam ob Solis radios ab opaco corpore interceptos. Adeoque Terra, opaca cum sit, imbram saevi et in plag- Soli oppositam

in quam si incurrat Luna, eam ob rebrescere necesse est.

Et quia figura Telluris est aerica Umbrae figura cylin Hea drica foret, si mere Solem magnitudine aequaret aut si

Solem superaret , figura umbrae osset coni ortice mmcatiti crassitie crescens; in utroque casu umbra in infinitum porrigeretur aliosque Planetas , Martem sed Jovem. &Sammum tenebris suiS-involveret . Quω Cum nunquam Triuisicit, necessario erit Terra Solem mori quo casu, fim inra umbrae est copica in asticem desinens. Tan.ao. At Luna, cum ejus diammea in diametro Vmbrae mae A. stris terinontineatur, estque diameter Umbrae minor diminam Terrae , exit Terra multo minor.

Sit itaque S Sol , T Terra, onus ABC umbra Testu Tan.at, patet nullam duci posse rectam lineam a Sole ad pim ' stim quodvis intra sp tium ABC, quae non in Terram in Oratio eidat, adeoque cum opaca sit Terra, transitum Solis radiis 2 M. neginti,4 illustrati nem, alii ABC impediet. Et si L. aia Soli opposita per hoc spatium transeat, illam tenebris involvi necessu erit, fietque Eclipsi Luriae tempore Pleni Quin etiam ILuna suam quoque --am Conicam in pladia Sinc Soli oppositam rumicietis haec umbra in Terram in J- r. Gat, quod neri non potest, nisi cum ina in conjunctio I , Re cum Sole e Terra videtur, Incolae Uaus partis in quam sis incidit umbra , in tenebris includentur, ue Sol videbi. in Misva deficere. Mamdiu uitra umbram morantur At cum et et,

Luna multo minor sit quam Terra ejus umbra non potest, Mia , '

348쪽

- tantum laris disci λ -- ω - in orern aes minorem, prout umbrae propiores, istast ea remo ores sesinit. Et speciatim qui circa P ἀπ- chmidium is eo stri videbunt iam vero regiones ultram ac Nime sisit, E nullam Solaris disci patetem obstumerem peremimi

Hine patet , nullam unquam, fieri r Eclipsex Laetiank in P -Iunio ,-- Luna scit a s oppositionem Sessime penerit; nec unquam comingere Eapta Solis, nisi in Noviluvio, cum Luna in conjunctione cum Sole videtur; Cinaeiaque in surgulis mensili is mersk novilunium , euiae nimium, quaeratis fortas E Academici, irnoit fingulis mentibus s. 4e Luna Eclipses patiantur Et u inmissi Lina in Eclipticae plano semper mei deret, eum Axis morae Terrestris in eodena quoque sit plano , Lum Diabsam Terrae semper in Planilians pervaderet, ρMengue Lunae Eclipsis totalis A emtralis. Quin etiam in fingulis . ,- iuruis, ubi non nimium a Terra distat Lima; illa umbram ita Teream proficeret, Solem in aliquit, adtra: φων locis obseuraret. At ostensum est planum vi bitae Luttas

. 1. in quae per Terrae centrum transit; adeoque unam umeris miano Ecliptic., nisi cum in hae recta, hoc in zzz No is veris . adeoque si contingat, ut Luna inibist

, ...... nio su etiam in nradoriam alterutro is umbra per Lunae rus,se, mirum inransibit; fietque Eclipsis totalis centresis EvLε-- Paniscirculurimumbrae Terrostiis seetionem trans,

ere per orbitam Lunar transeuntem, Linea Disrtionem orbibo. eae Lunaris, Nam pere Mamna temporePlenilimii, quae 1 sit e gua, p. rectam diu sentari potest Etam se in ol- Eclipticae. Sitque ' Luna eum primo umbram ingreditur: E Luna ultimo essi essiensio Luna in ipse orae me, Muc jusmodi Gipum totalamis centralem esse fit quando que Lunae & in ris senera m nodo cori dunt, fient Eclipses totalas centrales rene 'iratio ara m-F in s Lamin, tama esse potest , quanta aequalis r