Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

61쪽

vicissitudinem significat, ex qua olim, manente proculdubio eadem significatione, non obscure nominata videntur, sive quod judicia ad revolutiones certas solares lunaresve haberentur, quod Tacito in Germania observatum,sive quod in unum conveniens multitudo, judici circumfusa, in orbem conglomeraretur, Sub dio enim veterum judicia habebantur, unde in jure Wcsmannico conjunguntur .etit inique odi ingue deting od rin ah Sive deni l. quod per vices fa-

isto circuitu singuli territori patresfamilias ad judicia convenire tenerentur,prout id in antiquo Mnovello jure prxceptum extat . Cceterum haec vox olim desiit, usurpata ante annosqhaadringentos, Vocnta diuqh quae quondam etiam apud Germanos in usu, hodie in de Ting suetudine, apud nos tantum retinetur, latiore tamen significatu Conventum enim publicum promiscue omnem notat, non jus tantum reddendi causa, sed .consilitandi, deliberandi, eligendi, agendi, etiam commercandi, unde injure

Iudicia Gothi nostria Scanici, Dani, Nor-

62쪽

S mpQ vegi quoq; asandi, voce rei ad aequata Sampi

vocavere,& nonnihil distinxisse videntur a Qural quod in hoc conventu scilicet aliarum rerum causa,vadimonium factum,h contestata, testes vel Sacramentales nominati in illo vero, causa acta, testes producti ceterum nomen illud a numeroquinario deductum videtur, vel quod

quinq; dies intercessissent, ex quo causa di ista est acta, vel quod intra decimum quintum diem omnino finiri debuisset lias enim qualibet hebdomade ruri dicebant, die scilicet Lunae, to vis & Saturni. Itaq; si quis dicam dixit die Saturni adversario suo, causam die lovis prosequutus est Si die Lunae, die Saturni Si vero tertio judici die, id est, intra decimum quintum lis terminari non potuit devoluta est ad hammum v. dicium provinciale, quod in Gothia dicebatur

2ionga stilag, eo loci ubi nunc Lincopia est, unde nomen oppido renaan sit gloriga Rijpuuν

ita enim in vetusto ure nominatur. Iuaiei Iudicia veterum antiquissima, ut alia o-

qualia. mnia, penitus limplicia uerunt, ignorata omni

provocatione,&pluribus, quae ad eam necessario instituendae fuerunt, instantiis. Populus

enim

63쪽

nim simplex, ambitionis ignarus,sepositus quoq

a contemplatione admiratione opum mundi aut pata cas lites habuit, aut quas gloriosius existi malet armis quam judiciis terminari, Marti quam Mercurio addictior, praecipue cum non ex jure scripto, sed aut ex consuetudine gentis, aut ex aequo bono omnia deciderentur. Itaq; initio actionis omnem dolum sanete abjurabant Diela Iur menta

As Othinus erat,sic dictus quod ex Asia oriundus.

8rether I sordii filius, nepos Othini, Reges Upsalenses, postea pro iis culti, per quos jura

bant. ceterum As sive Othinus, cum magicis artibus iraestigiis adreranda patras.t,abriast, te id est, omnipotens dicebatur. Successu autem temporum laetum est, cum jure scripto uti coepisssent, ut judicia majore pompa apparatu, quam fortasse exusta, instruerenturi itaq; cum Regnum in certas civitates αprovincias, lae vicissim in suos Comitatus si VeDistrictus vel Heredas, Heredae deniq; in quadrantes dividerentur, alibilia trientes, ut inser melandia Gothlandia, tot etiam forent udicia, tot judices desinstantiae prima desinfima in. stam

64쪽

stantia fuit tuadrantis sive judicis quadrantaris Sirri inq; iugh/qirae hi jure Gothico Norico praecipue obtinuit Hanc cauta 'nnes minoris momenti spectabant, age remar iam

frictia dita esst,omnium trium marcar causae,in quae praeterea in punisto executionis versantur, exceptis de solo, fundo controversiis, atq, ita tamen, nisi summum judicium provinciale institisset. Iudex hujus instantiae Tetrarchadietus Sierdini)3homi ae/domesticus erat,quem domi suae ius semper dixisse crediderim, nam cordinariam ad manum habebat Nembdam, procuratorem etiam ordinarium, cujus solius nomenin ex parte ossicium hodie retinetur ier diuguemara/reliqua obsobaerunt . Secunda instantia, hodie prima, Distri eius sive Comitatus, quem nostri Haere clam nominant. Haereda autem provinciae pars est certis terminis& nomine suo circumscripta sub uno judice, quiri in coeteris quae ad territorium spectabant, praesidebat,unde caput seu princeps territorii istius vocatus fuit,Darad3ho finge. Hae-redam

: ea

65쪽

redamantem ab exercitu dici volunt, qui nostra voce ad nuncupatur, id e quod extra con troversiam possessionem denotat, quasi posssetis quilibet ejusmodi districtus exercitum proprium alere Meducere, quod mihi probabile noria est, quaelibet enim haereda ab initio in quibusdam Provinciis non nisi una Ecclesia sive paraecia terminabatur, ii Sotia dicta fuit, velΘotii a fotia quod eo loci congregarentur, sive ad Iudicia, sive etiam ad sacra facienda. Centuna autem ut pharimum villas vel potius colonos continuisse videtur, unde Uplandis Suedis Cis- sylvanis S undari non obscura ratione dicta fuit, quae divisio olim apud Almannos, Francos Longobardos recepta fuit, apud nos non minus ac nostrates distrietus ipse Centeni centuriam restius dixeris dietus fuit,ri judices ipsi ex eo en tenari j aueta vero hominum multitudine dilatato cultu, centena una Pharcs peperit parcecias, unde hodie, nec incolarum ne etiam parceciarum numero inter se districtus illi sunt aequales, quemadmodum nec in Dania aut Anglia,ubi eadem prorsus partium provinciae distinetio est: nominatio ludcxhic, de causis promiscue , omni

66쪽

omnibus inquirebat,cognoscebat de dijudicabat, excepto crimine laesae Majestatis hodie de omnibus quidem cognoscit, non tamen de omnibus judicata, Cognitio enim rei vel facti in territorio suo institui debet, quamvisjus ejus alibi dicatur, quod praecipue propter ordinum aut personarum privilegia fit . Ceterum unius Haere-dae non nisi unus etiam Iudex erat de jure altere Nembda, quem proprie iudicem vocant,quorum utrumq simul praesidere fas fuit, alterunt . semper. Sed ina Haereda quemlibet judicem,qiuomodo una uxore,oportebat esse contentum. Iudicia haec stato loco tempore habebantur, quae raro aut nunquam mutata majorem ijs auctoritatem, constantiam addidisse videntur. AEdes judicii juxta aedem plerumq;Ecclesiae,quod judicia etiam sancta crederent; cujus fores ter in

anno apertae fuerunt, hyeme, Vere lautumno.

Hyeme, altera ab Epiphanias dominica die ad dominicam inadragesimae Vere autem a die Divae Valpargis ad festum S.Iohannis: Autumno deniq; a festo S. Michaesis ad Dominicam adventus. Quodcunq praeterea toto anno temporis superfuit, quia a litibus pacatum erat, a pace no

67쪽

inquo sollicite cautum videas, ne litium prole-quutione, vel cultuis sacri .summo fistivitates, vel etiam labores necessaris impedirentur, cum reliquum illud tempus aut rei: gioni ac pietati,aut agriculturae vel messi colligendae tribui soleat debeatq; . Hoc adeo stricte observatum fuit, ut interea super debito aut causa aliqua civili neminem compellare jura Suedica permittant, prae cipue vero tempore sationisi messis. Non dabatur actio nisi eo nomine, si quid tale esset , quod agriculturam impediret, ut si frumentum,

aratrum, aliudve strumentum rusticum cusus eo tempore usus, repetendum es. t illud enim

quovis tempore vindicari poterat, ideo aratrum pignori accipi etiam Graeci ligislatores vetuerunt, Phrygum Lex durior, qui furem bovis,

aratoris aut instrumenti quod sationi inserviret , morte puniverunt . Hae fcriae aliquando existensae sunt, aliquando etiam extra ordinem indictae, ut tempore belli aut expeditionis nauticae, tempore etiam nundinarum Disanarum, quae

manserunt usq; ad Sana tinge ses. Quemadmodum extra ordinem cetiam tempore feriarum ali-Gi quando

68쪽

qvando judicia indicta, ubi scilicet cognitionis

dilatio exemplo ex speri facilitate elabendi, Reipublicae perniciosa futura esset, ut in violation pacis publicae,vel cum adulterium,homicidium , furtum commissum esset, aut vis sceminis facta vel intentata. In hujusmodi enim casibus ordinarium judicii tempus expectandum non fuit, sed vilegis Iudex simul ac de corpore debeti constitit, judicium&ossicium suum expediebat, di-Zividuo Cebatur asstidiano Qingh Icujus judicii hoc peculiare erat,quod in eo probationes nullae canonicae per Sacramentales reciperentur. Toto autem anni tempore judiciis destina . to, non nisi unico die singulis septimanis judicium habebatur, nisi si quid tale inci sisset, cujus causa continuatio judicii in plures dies necessaria videretur. Sedri si constaret nec illo quidem die quidquam controversiae futurum convenire nihilominias tenebantur,quos ordo veniendi tangebat,ut essent ad minimum viginti quatuor praesentes, sex scilicet ex quolibet quadrante, idq; proptetea,ne ullus locus foret querelae de denegata justitia, seu, ut jus nostrum loquitur, utristi'

uniet iudex asstri

Tertia

69쪽

Tertia Instantia, hodie secunda est judicis provincialis, qui in singulis Comitatibus, sivα, '' 'haredis,semel tantum in anno us dicebat. Iudicium ejus ya's mus et i h dictum fuit a judice,

qui in hac instantia Πάξω Nomarcha sive vir legum nostra lingua dicitur, non tam quod juxta leges jus diceret hoc enim commune cum reliquis judicibus habebat, quana quod cura legis componendae ad illum olim pertinuisset, de quare infra. Hic autem causas non tantum appellatione interposita quod hodie observatur, sed quovis modo ad se devolutas suscipiebat AP pellatio enim de fatalia primitus ignota aut neglecta Cui sententia non placuit, detrectare licuit, modo coram superiore judicio motam ter 'minari vellet Postea spon fiones Quadimo μnia inventa, iecunia in eum finem deposita, ut eam Iudex,si recte indicasset, lucraretur, sic, minus, perderet, de tantundem etiam exsa a Metus ille pecuniae amittendae sollicitos judices habuit, ne incuriose judicarent litigantes, ne temere appellarent. Posterioribus vero seculis

ordinarie, ut hodie,ad judicem secundae instantiae 3 perti-

70쪽

pertinebant, imausae appellata Appellatum autem fuit ut plurimum antequam cognita sententia plene iudicaretur, perinde ut hodie in causis regundorum finium, idq; propterea praecipue

ne perjuria committerentur, cum eo tempor omnis fere probatio in Sacramentis fundaretur.

a. Deinde causae remissae, vel a judice inferior in punino ignorantiae juris, vel a superiore suspecto judice primo : Hinc etiam causae denegatae justitiae in foro inferiores: Extra ordinem vero consuetudineri more recepto, de aliis etiam causis promiscue omnibus,quae in tempus judicijejus incidebant, cognoscebat, ut de violatione pacis publicae, homicidiis, furtis,&c de successio. nibus ab intestato, de contractibus super fundis, quorum instrumenta publica, perinde fuit, sive in prima sive in secunda instantia conficerentur,

ni uod postea receptum fuit; quod tamen Scjuriantiquo innititur,) ut instrumenta in prima instantia conficiant desedantur,in secunda vero confirmentur, necessitate prorsus nulla,siquidem ab initio legitime processum fuit , Ceteriis haec instantia coincidit alibi cum prima, ut in , mrmelandia, Vallibus orientalibus Moecidentalibuh