Joh. O. Stiernhöök De Jure Sveonum et Gothorum vetusto. Libri duo ..

81쪽

hodie, separati ordines erant, sed provinciae, ubi mixti nobiles, clerici, cives, milites, rustici, pro lvinciatim, pro commiani habitationis loco responderent, quod&antea dictum est inter se ordines magis quam provincias conjunacitis. Indices ergo provinciales non tantum leges con scribebant, quas Reges confirmabant, scd Reges ipsos eligebant, electos proclamabant. po

puliri suo nomine homagium psis praestabanita; Inaugurandos quoq; per provincias qui j suas,

datis obsidibus circumducebant,ut quem Omnes fecissent, singui, jure suo iecognoscerent, quod olim sub Comitibus in Belgio factum. Quoties vero aliquid praeter ordinarios fisci reditus populo imperandum erat, hi lii dices cum selectis quibusdam ex equestri4 plebeio ordine, decernebant,arbitri& censores tributorum illi quoq: de locis publicis disponebant, terminos definiebant, canonem imponebant, quandost etiam vendebant, sed in usum provinciae, nulla ad id interposita Regis aut horitate . Illi quoq; Assesssores erant, imo aliquandori Praesides in supremis Iudiciis, ut non minus in omnibus ins antiis, quam aliis consessibus qui summam rerum Ἀa tionem

82쪽

tionem status tangerent, suas videantur habiuisse manus. Summae ergo apud populum authoritatis, apud Regem dignationis fuerunt, utpote pro quibus perinde ut pro Rege, vota publice suscipiebantur, quid aliud quam principes illi Tacito in con sibi populi lecti, qui jura persa os vicos re Lis derent ientems ingulis ex plebe comites addit, con boo I do authoritati. Nostris praeter Assessores,qui in consilio erant, ex plebe in ministerio ad mini- mum quadraginta adfuisse videntur, vel certe de

buisse, fr)rmio fessa a sitis sin tu'. Quareis

nihil mirum est, si,cum acta eorum in luce essent, ad memoriam posteritatis consignata fuerint, in quo prae reliquis commendabilis est istius compilatoris diligentia, qui jus,est. Gothicum descripsit, id ipsum scilicet suppeditantis, quo gloriari non reliquae provinciae, nec ipsa quidem Uplandia possit, quamvis&antiquitates autoritate istorum judicum antecelluerit, ab ipso enim Ethnici sino seriem eorum deducit, a Lumbero scilice primo istius suris scriptore per septendecim intermedios usq; ad Falconem, qui vixit circa annum i 8O, qualis quisq; eorum fuerit in

vita&ossicio quod potissimum eo sine factum judico,

83쪽

scientiam non reformidarent .

Sed potentia haec Mauthoritas pro Rcgibus vel etiam adversus Reges aliquando bene aliquando&male usurpata fuit, fuerunt enim secula cum ut fieri solet in ejusmodi regnis, corrupta electione , neglecto suo .populi jure , ipsi cum Epis opis in partes abirent Moccasione nata ldarent emendandi status, qui, quasi clavo amisis, fluet uabat, cum nec illi possent, nec alios vellent imperare Regibus iniqui, sibi mutuo infensi. Quod liberatae Christiernilli Tyrannide patria,

Gustavus primus, primus etiam verae Monarchiae statorri fundator, prudenter considerans, in successione certa effecit, ne opus foret ejusmodi Ephoris. Exinde dignitas haec magis Senatorum quam judicum nomine mansit, quod semper ii una persona conjungerentur, ut enim ex judici sebus his olim senatores, ita hodie ex senatoribus his, Indices provinciales constituuntur, quorum

electio non amplius penes populum, sed blun ita a Regem

84쪽

Regem est , adeo ut nec Ducibus Regni haereditariis eos in provinciis sibi subditis constituere permissum esset Pari enim cum illis, quoad judicium, pollebant authoritate, cum a judicibus inferioribus aeque ad hos, ac ad Principes p s fieret postulatio, ac ad summum judicium Regium,

perinde fuit sive ab his sive a principe ipso appel

laretur.

Talis, non tanta, id est, minor quidem, sed non dissimilis fuit potestas judicum primae instantiae, qui Haeredarum Capitanei vel principes dicebantur qua quisq; territorii sui negotia dirigeret, gravaminari vota colligeret, procuraret, etiam dispensaret de reditibus, qui partim ex mulctis, partim ex cu Itura agri publici proveniebant; fundos enim universitatis elocabant ;ontium istarum munitiones ut aediles cura-ant, alia ejusmodi pro arbitrio administrabant, de quare alias.&tantum de judicibus, eorum electione de officio.

85쪽

Nembdae constitutione. cio.

ARGUMENTUM.

Udicia nostra respectu decisionis cauis controversae, duplici semper persona rum ordine constituta fuerunt. In omni enim instantia infima, media dumma, praeter iudicem adhibiti quidam fuerunt ut, laodie qui nostratibus milibi dicuntur, id est,nominati vel deputati, quod praecipue ad rei cognitionem eligantur, de quorum origine issicio paucis hoc capite ea plicandum est. Originem Nembdae Saxo Grammaticus re origo Neni fert ad Regnerum odirog Sueciae, Daniae Legim Statuit, inquit, ut omnis controversaram

86쪽

lis,femotis actionum instrumentis, nec accusantis impeti tione, nec rei defensione admissa, duodecim patrum appro batorumjudicio mandaretur. Videntur ergo ab initio pro suo arbitratu statuisse in tam de ure, quam de facto. Postquam vero Christiani faciti ad ferrum candens crebrius provocassent, ces savit Nembdae ossicium ex parte, sed non diu Abolito enim ferro, ad Nembdam iterum aut e iam sacramentales itum est, membda crebrius in causis dubiis, aliquando etiam supra sacramentales recepta, in hodiernum usq; diem permansit, de cujus genuinoin proprio ossicio, quia non satis inter nostri Iuris Consultos convenit, quid juris fuerit antiqui, eruere conabimur. Indicium penes alios esto, utrum praestet, quod hodie, an

quod olim fuit. In omni causa duo praecipue judici consideranda veniunt factum sive res ipsa in sua quantitate ac qualitate, ac deinde jus super ea re vel facto,quod in judicio quaeritur. Res ipsa vel factum in sua latitudine judici non semper constat,

jus constat vel certe constare debet. Itaq; ubi res aut confessione, aut testibus, aut aliis docu

mentis non satis est manifesta, in subsidium haec Nembda

87쪽

Nembda a majoribus constituta fuit,quae rem vel faetum quoquo modo exploratum, judici trade

re teneretur, ut sine mora sententiam super ea re

ex ure conceptam ferret; atq; ita circa alia ossici um Iudicis fuit, circa alia Nembdae. Nembda de facto cognoscebat, quod mox uberius probabitur, Iudex de jure illa statum causae exponebat, hic statum controversiae decidebat. Nembda vero ab initio, ut hodie, stata de Nembdae

ordinaria non ruit, ted alta atq; alla, non modo inis electio.

quolibet judicio sed&qualibet in causa, qnam partes litigantes eligebant, pari numero utrinq;. Successu autem temporis, cum ejus ossicium neces artum es et, conquisitio vero pro singulis ii L. singulis causis gravis videretur, de certis Mordi. narijs cogitari coeptum est, ne eorum penuria aut defeetu, causae protelarentur itaq, vel judex ipse vel praefectus provinciae Regius utrumq- enim de jure extat Nembdam coustituebat, Hiros honestos, domicili, certos,bi s trinos vel ellam senos ex sim iιbs territorij quadrantibus , qui quod deputati es.sent, mirabdenadiar quod duodecim os du/qtaod integrae vitae, Sanneiudit quod Senes CIdungar/nominati fueruntia. Hos

88쪽

Hos autem invitis aut contradicentibus par tibias constituere non licitum Consensus autem partium praesumptus fuit, si ad nominationem eorum tacuissent, cum liceret palam excipere, semper ex probabili causa tres repudiare, etiam plures ex causa praegnanti manifelti. Fuerunt tamen quaedam causae in quibus eos nec judici nec praesidi provinciae,sed partibus tantum nominare constituere injungeretur, ut incausis transfugi vel desertae militiae, in causis retractus, pietatis denegatae, finium regundorum, se-stimationis, damni, lucri, c. Nembdae ossicium autem Nembdae non fuit, quod

Ista hodie, cum Judice judicare, per suffragia sensi' xςm, tentiam dicere, sed quod modo dictum, factum

jus proba tantum exammare , explicare iudici certum

89쪽

de infinita loca alia, quibus sachi tantum cognitio nulla urisdictio Nembdae datur. Quin etiam expresse in aliquibus locis iudicis Nembdae ossicia conjuncta separantur,Ca 2 6 Ron ung3b.

confundere videtur, qui tamen, si probe inspiciatur, sudicem ibi respectu Regis partem Nem-bdae constitui arguit, cujus eo loci partes sunt,pro arbitrio ex aequo bono mulctam determinare, judicare vero non potest,aut sententiam aliquam

juxta

90쪽

juxta leges ferre, si enim nocens reus deprehen sus fuerit, interveniente salvo conductu dimittitur, ut ibi nullae sint judicis de jure partes. Sed praeter hoc satis evidens est Nembdae ossicium ex juramento quod praestare tenetur,in quo obligatur non absolvere nocentem, nec condemnare

innocentem, quem scilicet imputati criminis re-Um aut non reum judicat, cum e diverso judicis Sacramentum eo dirigatur, quod velit in sententia ferenda jus sequi, nec illud quocunq asteista aut respeetu variare vel cogere,in quorsum duplex illa ab uno judicio appellatio, nisi judicis Nembdat ossicia fuissent distineta Est enim alia appellatio a Nembda ad Nembdam, Q su dice ad judicem, ab uno quidem judicio. Haec enim interponitur, ubi judex inique aut perverse judicat, id est,non recte applicat jus ad actionem

vel faetum illa vero,cum rei aut facti ratio, aut perVerse, aut non satis est explorata. Potest enim fieri, ut res cum suis circumstantiis sit satis manifesta,& tamen ad illud jus non recte applicetur,4 vicissim ut jus re te quidem ad fastum ,