Caroli Boucheroni De Thoma Valperga Calusio

41쪽

x XXII

iam peractis, castissimi duorum coniugum amores celebrentur. Nam si amatorias velitationes ante nuptias cogitamus, quid, inquit, alienius ab oricntalium moribus, apud quos tanta coniugii sanctitas sit, ut nisi post primos amplexus noVam nuptam arcano alloqui, aut detracto stammeo, coram adspicere marito sit nefas p Rursus si de lecto geniali hic sermo est, Cur nuptialium rituum ne levissima quidem memtio iniicitur 3 Quis demum sibi persuadeat,

instructo iam apparatoque ComiVio, Sponsum PUS abire , novamque nuptam relinquere 3 Nec vero in oriente ut apud nos, domestica consuetudine amorem exstingui , sed in uxoria illa multitudinc atque aemulatione, si duo coniuges se invicem ament, id multo ardentius sacere quam nos, et minus liberam se remotis arbitris conveniendi potestatem habere. Inde illos

42쪽

XXXI it

poematis nodos, et nocturnos errores et

SuSurros et metus et gaudia, quae divinus scriptor Venustissime depingit. Ceterum, ut his omissis, ad Calusium et ipsius versionem redeam, excultissima ea est, multisque Veneribus distincta. Sed expressior quam dulcior esse maluit, Cumque suavitati serviret, nimis profluens et canorum studiose devitavit. Itaque a letastasii imitatione abstinuit, ne, quod in Matteio fuerat notatum, nitidi, at imbelles Dumori virilcm hebraicae pocscos pulchritudinem corrumperent. Quam VCPO acutum interpretem Se praebuerit, Complures loci ad eam diem controversi, atque ab oo feliciter explicati et rcdditi, abundo dcclarant. Id certe confirmare non dubitaverim , per eum potissimum factum esse, ut Theocriteum hoc Salomonis opus,

quo haud aliud praestantius Arabcs habent

43쪽

aut Persae, maiore cum voluptate et sine ossensione a nostris legeretur.

Neque id mirum in Calusio videbitur, qui eximiae cuiusdam diligentiae in omnibus esset, harum Vero literarum elegantiam in Alberti Schultensii libris uberrimo

hausisseti Fuit haec praeclara viri laus, mnium linguarum, quae circa Euphratem in ore populorum Vigent, Studium sic comi unxisse, ut in tanta elcmentorum dive sitate , non modo cognationem iam post Maimonidem a doctioribus animadve sam, sed plane Sororiam earum similitudinem Ostenderet. Id autem praecipue a sccutus est hebraicam ad arabicos sontes reVOeando , Unde innumerae voces in amtiquissimum Iobi librum influxerant, D rum usus et origo in duabus aramacis frustra quaerebatur. Qui norunt quam admirabilis exinde cursus harum litera-

44쪽

rum sucrit, iidem non minus Schultonsio quam Tiberio IIcmstcriiusio tribucnt, qui per id tempus et in eadem urbe tutissimum necdum expeditum iter, graecis studiis mutavit. Par certe in utroque ingenium fuit; par in utraque Schola summorum Virorum proVcutus, quorum opera factum cst, ut philologia, quae, reviviscentibus bonis artibus, universae eruditioni sacem Practulerat, eosdem , quos ceterae disciplinae , ascensus haberet. Et quantum ex corum Iectione prosecisset Calusius, ex ipsius libro apparci de hebraica divini nominis pronunciatione. Quacstionem ibi instituit, quac partim grammatica est, partim historica. Nam cum Hebraeorum scriptio duplici constet notationc, et literis, quas omnes in comsonantium consu habent, et punctis, quac Vocalium vico fungantur, id iampridem

45쪽

XXXVI

ab eruditis fuerat quaesitum, cur divinum nomen ad ncutram legeretur; ex quo nobilis oritur controversia de germana ipsius pronunciandi ratione. Rei causam repetunt a gentis religione , quae perinde ac Vctus Aegyptia, id summopere caVeret, ne arcana Vox in Vulgus proderetur, unde factum existimant, ut quo tempore Serior liace scriptura apud Hebraeos obtinuit, aut eandem iam homines nescirent, aut planc non auderent libris consignare. Quaerit igitur Calusius, quaenam CSSe Pintuerit, et quando id non satis colligitur ex Hebraeorum Commentarii S, argumentis ab interiore sermone petitis, rem desiniendam putat. In co autem dissert a pleri quo grammaticis, quod ex duabus vocibus Adonai et Lehoua , quarum altera ab Hebraeis in legendo pronuntiatur , altera scribitur, priorem illam, quam graeca

46쪽

x XXVII

versio Alexandrinorum videtur innuere , utpote Veriorem, longe praesert posteriori. Quocirca nihil tam abditum aut ingeniosum eSSe potest, quin dilucide enucleateque ab eo disseratur , sive ut suam ad-Struat sententiam , sive ut Iacobi Scituutensii, Dangit et Matthiae Gesneri contrarias opiniones resellat, qui in hac ipsa investigatione diversi admodum abierant. Disputationem huius amnem libro praeposuit , in qua Vinsobrium , Masclesum ,

Sliarpium aliosque redarguit, qui Sacrum Hebraeorum codicem, posthabita punctorum norma, ad Europaeam rationem, Vel potius ad suam quandam praeceptionem legendum consent. Huiusmodi sententiam hominum levitati attribuit, qui ea, quae semel in patrio sermone imbibcrint, ad alios transferant; id etiam temere sibi Persuadeant articulatam vocem in mini-

47쪽

XXXVIII

mas partes ita posse resolvi, ut singula

dictionum clementa totidem Scripturae charactoribus sine ulla ambiguitato respondeant. Inde exorsus , demonStrat nullum scribendi artificium tam Usquequaque persectum iuVcniri, quin propter ancipitem literarum usum, aliquem dubitandi locum relinquat; id autem multo magis do asiaticis linguis dici oportere, quae Sinrius scribi coeptae, ex auditione potiusquam ex libris discerentur. Varias deinde

orientalium literarum series conSiderat, nec ullas in his vocales se ait invenire, sed adspirationcs tantummodo, haud eodem Sempor oris hiatu proserendas, quae inedites et incertae manerent, ni Si punctorum lumen accederet. Id porro praestitissc d

cci Masorellias , qui vel incolumi adhuc populo, vel deletis iam Hierosolymis, v viti, ne legendi vetus disciplina intcrcide-

48쪽

ret, interpunctionem excogitaVerint, quaci vocales et musicam temporis mensuram ac modulationem exprimerent. Haec primum Pressius deinde rem agit, atquc ostendit quam saepe et turpiter errent siqui subtilioris huius doctrinae experteS, ad hebraicorum voluminum interpretatimnem Se conserant. Qui igitur Calusium auctorem sequatur , is nihil ab usitata I gendi ratione recedet, neque morosam Wasmuttii in accentibus diligentiam, aut Iudaeorum magistros omittet , quorum Stoica in verbis sedulitas nimia et Supe stitiosa videri possit, at satis habeat ac

minis.

Infinitus essem, si vestem Singula pedisequi ; tanta ibi se oriri rerum et obse Vationum copia. Et de punctis quidem doctissime iam egerat Ioannes Buxtorsius in Tiberiade , sed maguum inter utrumque

49쪽

discrimen apparet. Ille enim antiquitatis testimonia congesserat, hic rationibus pin

gnat ; ille Masorelliici artificii historiam

tradiderat, hic totius orientalium Scriptionis causas declarat, eiusque neceSSitatem ovincit. Adde iam argumentationis subsidia a priscis litoris tot populorum quaesita, adde solertem Europaearum linguarum tractationem, eamque demum

stili peritiam , qua dissicillima quaeque

dictu optimis verbis explicaret. Atque id proprium Calusii suit, in pervulgato argimmcnto ita potuiSSe versari, ut Suus Omnino videretur. Quod cum alia eius opera ostendunt, tum vero cruditae lucubrati uim Culae, quas Vcluti per saturam huic libro adiecit. Omnium instar sit ipsius excursus in antiquam Gnosticorum sormulam ab Ironaeo allatam. Verba hebraica sunt, sed graecis characteribus exarata ad cum plane

50쪽

modum, quo punici illi senarii in Plauti

Poenulo leguntur latine. Qua sane in re nemo ignorat quantum difficultatis evanescentis unius literae iactura aut permutatio, possit assurre. Sed mira coniiciendi licitate hic usus cst Calusius. Nam Chaldaicae dialecti vestigia in hebraicis verbis

odoratuS, adeo Conunodain sententiam elicuit, ut non iam multo labore quaesivisse, sed pruna statim suspicione iuveniSSe , putandum sit. Hunc Calusii librum evulgavit Bodonius Salutiensis , Roscius artis Suae longe voenustissimus , in cuius gratiam latinam praelatiunculam ad graeca Longi Past ratia , Bernardo Derossio a nonnullis salso attributam, paulo ante conscripserat. Placuerat Bodonio graecam Villoisonii editi nem , quae, nondum reperto florentino fragmento, absolutissima habebatur, Omni