De fabulis Atellanis scripsit fragmentaque Atellanarum poetarum adiecit Eduards Munk

발행: 1840년

분량: 195페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

succinero solebnnt denique Siculi pastores plerumque amoe-

Λltornis canendi ratio duplex orat: nam vol succinebat ulter cantibus ulterius 7), vel nisor niteri oeconia bat fl): illud certaminis, hoc pugnae speciem prae se serebat. In utroque lusus vel sub vero, vel sub ficto nomine instituebatur. Ad prius horum generum refersendi sunt cantus convivarum, maiorum Inudes vicissim celebrantium, Fescennini in nuptiis decantati. Iudieri vorsus militum triumphantem ducem comisantium, deniquo Pastorum umophaea carmina, quast certis legibus ita plerumque instituebantur, ut alior argumentum proponer i , quod niter Oxeipiens totidem versibus rotractando supprar K1uderet '). Secundum genus colloquii formam reserebat. Sub vero nomino institutum conviciis, quibus alter alterum offendebas, reserium

esse solebat. Huc pertinent ludi iuvenum Romanorum, qui ridicula intexta versibus inter so iactitabant ' . Qui Iudi non dissimilos fuisse videntur dictoriis, quibus pastores apud The eritum es Virgilium i) soso inviconi pungunt,'scurrarumqu pugnae apud Horat. Sat. I, 5, 51 - 69. Probabilo est, Iudos sub veris nominibus institutos, quales orans Fescennini et Satirae vetustissimae, rudiores suisse, qunm ludi, quibus sub ficiis nominibus iocabantur, qui quum invidiae

minus in se haberent, Ptiam urbanioribus viris non displicuerunt. Persona , quus repraesentabant, maximo disserebant secundum vita genus, mores, ceteraSque conditiones; nam et deos, heroes, regesque in scenam producebant, neque Seurriles et iocosos no

5 Horat. Epist. I, II, 48, ubi Schol. vet.: , ,eantilenam mendi eorum Pulere expressit, qui succinunt sibi invicem . v 6) Titeoer. Idyll. V. VL.Vu, 52 - 127 et saepius; Virg. Eel. III, 68

, 17ὶ Calpurn. Eel. IV, 79: , ,eantibus iste luis alterno auce in et ore. -l8 Deeentare, proprie eantu mutuo reηpondere, ανταμιν, et quum id . Renus alternis eanendi plerumque flagitiosmii e get, haee vox etiam pignificat op Probrii fundere, ut apud Plaut. Merc. II, 3, 70. Pers. IV, 4. 20. es. Fest. voe. oecentassu. 193 Serv. ad Virg. Eelog. III, 28: Mamoebaeum autem eat, quoties ii, qui canunt, et aequali numero versitum utuntur, et ita se habet ipsa respongio, ut aut maius aut contrarium aliquid dicat .

12쪽

celeros, nec solum populares, Sed Saepe etiam vicinos ridiculo describebant. Tales Iullos elementa comoedine suisse, perspi- quum est; nam siciis Personis sicium argumentum accedebai, undo sabula, en iamen admodum Simple , nain eSi , quum morum iocosa et acci iunga descriptio summum esset, quod hi ludit appetebant --). II inc GIta apud Siculos et I latino inferioris in-l colas, inpriniis Tarentinos, comoediae Pa SPoetes, quae ni, Epicharmo et Illi initione aliisque Graecis hominibus possen sexculin

i Romanos. Nec potuit seri, quin cerino personae pnne ceteris Spectatorum plauSum ferrent, quae Saepius ins roduellio tandem stabiles facino Sunt. uuno suit origo ridicularum porsonarum in omni sero harum comoediarum Specie Obviarum, quales erant

obrii ot parasiti in Epicharmiis comoediis- εὶ, Oscaeque Personae in sabulis Atellanis.

De sormn omnium istorum carminum, de quibus modo Sermonem fecimus, nunc pauca addamus. Εlsi litteris innudari non volebant, tamen numerum quondam licset rudem et incompositum exhibuisse eos, Oxtra omne ferct dubium ost; nam quotiescunque do istis pooseos initiis veteres Ioquuntur, id ipsum annuunt --γ.2M Simili modo αυτοσχεδμιοματα apud ἰraecos procreaverant et tragoediam ei comoediam Aristot. Poet. e. 4 ibique litteri p. 23 Egregie quidem de liuius comoediae specie disseruit sar in libeIlo, qui iii seribitur: De Doriensium eonis edin quaestiussu Vol. I. Hibii. ait Rhen. 1rs28; sed in hac Diuinus recte fecit, quod Di iuvestiganda harum comoediarum orig;ue ea segregare neglexit, quae Graeci colo iii ab Italis Siculisque incolis mutuati sitit, ab iis, quae ipsi addiderint. Dillieit liniam quidem talem quaestionem

esse, non nego, quum de talibus veteres aut plane sileant, aut Omnia ad sua referre soleant; tamen sunt ceria quaedam vestigia, quae nos in hae nocte ducere Possunt. Secernamus enim necesse est omnia, quae e trit meus huic poesi ae- .cessere, qualia sunt ornatus seculeus, saltationes eum his coluisti uias,' xermo, metru, ipsum tabellarum argumentum persollaeque, deuique tempus, quo edebantur. In quibus omnibus Grysar reete nexum invenit, quo haec poesis eum εἰ raeca cohaeret. Sed lias, quippe fortuitis, omissis, re tut natura poeseos et indoles genuina, quam etiam Graecam esse neque proba, it, neque opinor probare

potuit. Areti nostri argumenti fines rq u Proli ius exponere; quae enim hic aeelori proponimus, nil nisi adumbratio est. E in in ta in eousus, Graecam poesin ad liane Itali eam Siculamque exeUlendam Daultum vaIuisse, non praetermIllenduin erit ostendere, quem elisictum haec in illam habuerit. Ut eo-tera Omittam, media et multo magis recens Graecorum comoedia huic italo generitam multa debet, ut si priscam comoedium matrem, hane Italam coinoedi ui 3Mitricein illorum dramatis generum dicere non dubitemus. . . .

24 Crysar l. I. p. 250 sqq. 25 Virg. Georg. II, 385: ,,nec Iton Ausonii coloni tersibus in nitis luduni k;

13쪽

Multum eos in line ro adiuvit facultas mira, qua liodie ei iam praestant Itali, ex tempora versus pnngendi. Metra Itorii in vor- suum praeter Saturnium nescimus; id inmen licet coniicere, vorsus simili modo compositos fuisse, ut Bpud nos Solent, quum vocum necentus nccensui rhythmico neglecta fero syllabaraim quantitato adaptarent hinc monstrosa illa licentia votorum Latinorum poetarum, qua Grn eos numeros imitabantur. Iambicus et trochaicus numerus prae ceteris videtur frequentalus esse, quia Sponte fero ob indolem sermonis so ossorobat Sie vetustissimum illud Saturnium metrum trochaici numeri erat:

eonstat senim duobus it hyphallicis, ita tamen, ut priori olini pro

Iubito ut videtur etiam prapponerotur nn aerusis, qua in iambi- Ciuia numerum immutatum est. Livius demum Androni eus huic metro primus constantem formam eam dedisso vidos ur, quam deinde poetae servaverunt. Quum Graecorum motra Romani imitari coepissent, Saturniumque Ilictinim ab istis ndvonis Exir sum esset, tamen Porro trochnicus numerus, inprimis septena rius, cantilenis, quibus vuI A delociabatur, ni fissimus habebatur-ηὶς inde Tetrameter catalecticus tritissimus versus exstitit in comoedia et apud Graecos 'i, et apud Romanos, quum in cuteris comoediae generibus, tum in Λtellana, ut probant Dagmenta; in qua praeterea Teirameler iamb. eat. , illi cognatum metrum, frequentatus est δ').

Iorat. Epist. II, 1, 146: oversibus alternis opprobria rustiea sudii ; Tibull. II, I. Idv. VII, 2.26 Constat hoe inprimis de versu Saturnio e Serv. ad Urg. Georg. II, 385r

is aruuna Saturnio metro compta ad rhythmum 2olum eomponere vulgares consueverunt M. - Saturnium metrum etiam in Umbricia inseriptionibus Eugub. tabb.

invenit Crotet. Rudimenta linguae Umbrieae Pari. II. 2 Cicer. Orat. 56: rimagnam partem ex iambis nostra eonstat oratio εἰ de Drat. III, az: ,,iambum et troehaeum frequentem aegregat ab oratore Ariainteles vester, qui natura ineurrunt ipsi in orationem sermonemque nostreum L28 Zel I. Ferienses rinen II p. i50: Veramaas der Spolit aer caegeintrariale der Tetram. troes. eat. Ea tat dissa Ga Verrinas' in Mese m dis meiaten romiaehen Guamder ωnd GassenΑ-er Greorat waren aena πυωωδε aselba, M iselehem dis fitieston κ re niae r gegehrseben Elnae .as, De Epichamita Tetrametris troehateis inulta eum Iicentia iraeisus egit Gosar I. L p. 22I: isti imirum tam frequena huius metri apud Epieharmum vava erat, ut eam ipstam ob causam Epicharinium a veteri hua dierectur, leate mario Victor. p. 2530 30ὶ Terent. Maurus de meir. p. 2 36. mar. Vistorin. P. IIII.

14쪽

Praeter troeliaicos iambicosque numeros inveniuntur in antiquissimis popiarum reliquiis certa meren, quae apud Graecos aut raro, aut omnino non in usu erant, bacchiacos versus et creticos singulari modo usurpatos dico. Vix credi potest, inventa esso talia metra a poetis ipsis, quum in ceteris eos reperiamus imitatores. Non dubito igitur coniicero, talia similiaque apud priscos Italos praetor Saturnios versus iam exstitisse. Quid si Foseonninos versus Mim tali Metro constitisse opinemur, quos Livius VII, 2 Saturniis similes fuisso tostis est Nec potest negari, bacchiacos et creticos numeros, quales vetusti poetaseomposuserint, Saturniis ruditato vix cedere. Huc accedit, quod Diomedes Grammaticus III, p. 475 amphimacrum sivo creticum Feseonninum pedem nuncupat. Sed certi reliquid du hac repro

Notum Etiam est, intercalaris versus usum in carminibus Iuricis Sientis Italisque proprium esse, quem Aeschylus, Di bis sum in ennticis choricis δι) adhibet, a Siculis mutuatus osso dieitur. Animadvortoro otiam licet:studium amphiboliarum in vorbis, quarum praeclara exempla ex Epichnono dedit Grysar δ), luibus etiam Plautus celerique comoediarum scriptores nbu dant; do Λtollanis amphibolias prvo coloris sectantibus infra plura dabimus. Nec scio, an singulare Atudium Veiorum Latinorum poeiarum voces vel eiusdem vel similis Soni, vel nequalis exitus coacervandi, quod initterationem et annominationem. et ὁμοιοτέλευτον dicunt, et qui sunt huius generis reliqui lusus, huic poesi proprium dicamus δ δ'). Erat enim talibus figuris poetas et Graecios Latini serioris aetatis, adho oratores etiam utuntur, parce modo nec sine certo quodam consilio laciunt; iquum contra veteres poetae, inprimis dramatici, has figuras tam crebro usurpent,

32 L. e. p. 215. 3a Memoratu dignum est, has figuras invenisse etiam Dr. G. F. Grotelandium in inseriptionibus antiquis Eugubinarum tabularum, es. Groles. Rudiment. linguae Umbrieae Pari. IV p. 12 et C. O. Mulierum in GoιιingisMe gel. 838. P. 54.

15쪽

i tam avido captent, ut inde colligere possimus, tales nuribusi valdo gratas fuisse. Excellit hac re prae ceteris Plautus, nequoi negandum est, his figuris saepe eum mirum in modum ridiculast sontentius verborum etiam sono adiuvisse. Minus apto Ennius in epico cnmnino talibus figuris usus est. In Λtellanis etiam talia inveniri, fragmenta docebunt. Memoratu dignum est, quo strictius deindo Romani Graeca carmina imitati sint, eo rarius talia obvenire, ita ut Τerentius multo parcius iis utatur, quam Plautus, poetaequo qui sub Augusto et post eum Scripserunt, iis sero abstinuerint, si eos Iocos Exceperis, ubi Verborum Sono naturam quodammodo imitari studuerint. Tamen notandum

est, Virgilium, qui alibi tales figuras raro et co solummodo consilio, quo ceteri poetae, in usum vocet, in Eclogis, quippe' carminibus Siculae originis eas singulari modo interdum adhiboro δε). Silentio non prasitormittenda est alia proprietas Italieno

poesPOS. Amabant onim in omni sero poeseos genere, vel in procacissimis Iudis, obscenis dictis horrentibus, ut sunt Atellanae et mimi Romani, Sententias vitae utiles, proverbia Similiaquo vulgarem sapientiam redolentia immiscero. Probabilo ost, id inprimis in votero illa Satira Romanorum lacium esse, quippe qui morum Severitate ceteras gentes anteirent, quod vel in Satirae eo genere, quod Lucilius, Horatius,' 'Iuvonalis ot Porsita excolebant, qui in deseribendis et recensendis moribus maximo Versantur, perapicuum est. De comoedia Italica, qualis apud

Siculos et Tarentinos floruit, idom probavit Grysar in δ); do Atel

lanis idem infra ostendemus. Ilimos etiam, quales Caesaris et Augusti potissimum temporibus Romas edebuntur, talia exhibuisse, satis probant vel sententiae lepidae, quas citant veteres' scriptores o Laberio et Publio Syro β). . Neque omnino talibus sententiis bucolica ot mimica Theo eriti es Virgilii carmina carent.

34 E. g. Eel. VIII in versibus intercalaribus:

incipe Maenalios mecum, mea tibia, versus. ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. ibid. v. 80: Iimus ut hie dureae it, et haec ut cera liquescit. l35 L. e. p. 216. 36 Valeven. ad Theocr. Adoniag. p. 208. - Senee. Epiat. VIII: Mquanium

disertissimorum versuum inter mimos iaeet s. .

16쪽

Sod iam haec susticiant do poeseos Italicao proprios alibus;

nunc do eius generibus pauca addamus. Iam primum omnium id tenendum est, poesin, quam Ιsalicam dicimus, non ah una gento tractatam si excultam esse, sed a pluribus, quae et vitreo genero et moribus et ipso sermone maxime inier so disterrent. Unde saeilo intel Iigitur, cam pro gentis indole et moribus aliam in alia gente fuisse, non ita inmen, ut non plerumquo universa illa indicia, quas Italicae poesi propria supra recenSuimus, pra se tulerit. Graecae poeseos incrementa n primis initiis ad sum- Inuin fastigium investigaturum per multorum Seculorum spatia perpotuum silum ducet; Italicae contra poeseos sensim adauctae et perfectas cognitionem non annorum, Sud Ioeorum series per-ngranda aperiet. Ut olim iam ostendi ab Etruria indo ad Siciliam usquo omnes sero huius poeseos gradus inveniuntur: nuda corporis motuum imitatio sino diverbio ea, quae exprimantur, significanti npud Etruscos; iocosi cantus Foseenniae in Fntiscorum B O; rudis altercatio, qua so sub veris nominibus invicem Iacossobant, in Latio; rustici ioci Iabollis immixti sub

certis quibusdam personis, risu pleni nec sino facetiis,'omni tamen elegantia carentos, in Campania; iaccurata vita vulguris descriptio, urbanitatem redolens ot splendidiori iam npparatu exornata in Italias inferioris ot Sicilino urbibus; denique buco-Ιi ea poesis, sacetiis nbundans et M gumento tenero et suavi, non mentem solum det octans,iSed Sensum quoque assiciens intor Sisculos pastores. Cuius poeseos Duca et dubia admodum vostigia no inveniremus quidem, nisi Graeci nonnulla, quibus harum regionum incolae praeStabant, coluissent, Romanique et Graocos et vicinos essent imitati. Erat enim Roma quasi contrum, in quod tota haec poesis convenerat, varia genera varia Vin. Sallationes, quae apud Etruscos e tabant, pestis tempore Romam translatas suisse, narrat Livius VII, 2. Quae stiliu-tiones ad tibicinis modos sino carmino ullo, sine imitandorum

carminum actu motus tantunimodo haud indocoros repraesentabant; unde patet, eas nequo mimicas cum Voce Coniunctus, neque pantomimicas actum quondam solis motibus reddentes fuisse.

Puto, hoc saltandi genus idem esse, quo Dionysius Halicam. in

an De L. Pompon. P. 16.

17쪽

ιυχὰς καὶ συντονους κινησεις 6,haud indecoros motiis , Livius ἐν τοις προκε2χυσματικοις ως - ποῖ ὰ θυίλιχοις. Quam Auli . tionem ita descriptam Dionysius cum Graecorum Pyrrhicha eomparat olusque Graecam Originem ex more licet Iovibus argumen

iis ostendero conatur. Praeter hanc religiosam snitationcm est oram o quo Inimicalix

δ εiς Σατυρους περιζωμιτα καὶ δοραὶ τρύγων καὶ Oρθοτριχες ἐπὶ

18쪽

XO Tων ευρύμα ἡ σατυρικὰ παιδια καὶ ὀρχησις η' ait.' 'Eλλι- νων, δέδοικα, μὴ καὶ πληρος ειναί τισι δοξω, λόγοις πλείοσι πιστο θαι ὀμώλογουμνον πραγμου βουλυμενος. Vix opus est, ut dicam, illam saltationem eandem PSSe, quam Livius eum versibus Fescenninis Similibus quo coniunctam esse narrat. Quod vero iuventutem Etruscum saliundi morem

simul inconditis intor se iocularia sun dentem versibus imitatum esse dieit, intolligendum est do iocosa ista imitatione, qua, ut Dionysius narrat, serias saltationes ridiculis suis gostibus in risum verterent δ'). Quod Iudi genus Dionysius iure volus Romanisque proprium dicit; non enim aliud off, quam Satira Romana, unde recte σατυρικὴν παιδιάν nominas. Quum vero ex

suo mors hunc Iudum ad Graecum drama satyricum reserat deceptus videlicet et nominis ot argumenti quadam similitudine, incidit in soIomnom Grammaticorum errorem ' O . Saltatorin,' quos cum Silonis et Fatyris comparat i), non nisi personas agrest repraeSentasse, persuasum habeo δ), nec puto ob similitudinommere fortuitam, quae inter eos cum Graecorum Satyris ot Silonis intercodebas, cum C. O. Muliero coniiciondum esse, istum Iudionum omnium a Graecis Cunineis petitum esse' ). Saltatores, quorum modo moniton om fecimus, apud Etruscos histros sive histriones nuncupatos esse, memorat Livius I. c. Nomen histor Graecum videtur 2 στωρ Sive ἔστωρ, ita dictum, ut apud Graecos do eodem σοφιστις ') Pt υποκριτυς ε ). Romanis histrio ludio sivo ludius orat, quam vocem a Lydis

an De talibus similibusque inuationibus comica μιικσει linsignibus es. Gry

llar I. e. p. 22.

qn Athea. XIV p. 631 L: ε νς τωνδικελιστι, ιν πολλαὶ κατα τοπους ειοὶ προο νοριπι - Οὐτιστας-οἱ πολλοι se. 65 Nemo enim non videt, Perperam Fe8tum vocem his ter ab Ilistria, unde primum histriones venerint, et Plutarch. Rom. s u. 107 ni, Histro quodam, qui Iu-dionibus pestilentia emortuis ex Etruria Romam migraverit, derivare.

19쪽

malo doducunt si), quum potius re verbo Iudere derivandum sit, quod originem ducit a Graeco verbo , . Foscenninorum Origo etiam EtruSca est, quod nomen ipsum prodit 8 . Fescennia enim in meridionali rimas parto in Fa Iiscoram agro erat sita 'in . Tamen non dubitandum est, quinioeularia ista carmina aliam in aliis Etruriae oppidis in usu fuerint; videntur autom Fescenniae diutiuS viguisse, quod puto oboxiguitatem oppidulum a peregrinis minus frequentaretur ideoquo

priscos mores per longa temporis Spatin Servaret integros. Dionysius corio Faleriis ot Fescenniae Suo etiam tempore multa v iustissimorum huius regionis incolarum eorumquo institutorum vestigia reperia esse, assirmat δ'). Iam Fescenninorum illorum priscorum Exempla nulla exstant, quia omnino litteris mandari non solebant, tamen id constat, en plerumquΘ iocosis, saeps

otiam flagitiosis dictoriis roferta suisse. Si Horatio . i) fideκ ha benda ost, originem agricolis post condita mamenta alternis vo

p. 908: verbo λυω, solvo, videtur ortum esse verbum Iudere. Neaeio equiadem, an τὀ ludere ait solvere, Baiave uitsPannen. Egregius certe eam in rem Ioeus est Phaedri III, 14, 10:eito rumpes arcum, semper si tensum habueris, at si Iaxaris, quum voles, erit utilia: aie 1udus animo debet Hi quando dari. si is de re igitur proprie signifieat animum curis solvere, remittere, relaxare, unde etiam Bacchi cognomen quod Vinum sollieitis animia onus eximit, ut ait uorat. Unde Iudere iocandi notiovem ussumpsit, quod iocis nugisque, qua ea sunt Iudi, animum remittere solemus. Ne quem tamen formatio verbi ludere a Graeco λυε- offendat, consideret, alia e Graeeis verbis puris venientia, littera dad hiatum tollendum addita, eodem modo formari, ut κλείω, elaudo, τρυω, trudo, BAN βαἱνώ , vado ele. Notum enim est, litterae d hane vim inesse, ut hiatum removeat, e. g. prodesse, odire; es. 'Iuret. Var. Ieet t. XV, 10. . 48 Fest. v. Fescennini: HFe eenuini Versus, qui eanebantur in nuptiis ex urbe Feseennia die utitur allati, sive ideo dieii, quia lasei num putabantur areere, Nemo non videt, hanc alteram vocis eXPIicationem nihili esse. Sehol. vet. ad Hor. Epist. II, 1, 145: ,,Feseennina, i Dcularia carmina et probrosa, dieta ab oppido Fescennino, unde proeesserunt et Atellantea dicta sunt . - Legendum puto hut Atellantea ab Atella dicta sunt , nisi forte scholiasten Fescenninos Iudos eam Atellanis eonfudisse dicere velis. 49 Plin. Ηist. Dat. III, 5. es. Mulier Etruae. Tom. II, p. 284.

20쪽

sibus opprobria rustiea landentibus debens. Videntur tamon non solum post mesSem perusinia, sed etiam in omni alio stato, praesertim nuptiis in usu sui Sse, unde postea sub Feseenninis nonnisi nuptialia camina intelligebantur. Zellius quidem triplicem Fescenninorum formam exstitisso contendit: opprobria vorsibus alternis sin cantu saltationeque iactitata, quao deinde Romae cum Etrusca saltatione coniuncta fuerint et postea histrionibus relicta magis exculta apparuerint ). Coniicit contra C. O. Mulierus, Fescenninos Iudos iam olim in Etruria eum saΙ-tatione coniunctos editos esse, neque habeo, quod huic opinioni Opponam . . Feseonninis simillimae erant Romanorum Satirae, qui e illis quodammodo cognatae. Perantiqua ei et genuina etiam intor Romanos iuvenes iocosa illa ultercatio erat, qua diebus festis risum excitare solebant; nam non facile nobis Hir pedi suadeat, eos vel ista poeseos rudia initia aliundo petivisso ' .

fietis peractis coram populo Spectanti edi solebant; rocto enima viris docus observatum est, iocuin risumquo apud teteres a deorum cultu non ita nitenum habitum esse, ut apud nos solet ε. . Postquam vero ob pestilentiam, quae C. Sulpicio Petico set C. Licinio Stolono Coss. Romae fuit, ludiones ex Etruria acciti saltationes quasdam sacras ad tibiae sonuin, Romanis tum no spectaenium, ediderunt, iuvenes iocos Eos in iudis sius Imit hantur κατέσκωπτόν τε καὶ κπιε ιιιπιυντο τας σπουδαίας κινη-

SEARCH

MENU NAVIGATION