장음표시 사용
261쪽
parte eos priuari, qui squo iure ciues essent. Tum igitur ea ratio iuuenta est omnes ciues admittendLut illis magistratus tributim non curiatim crearenturi sed ita tamen ,ut post de eisdem illis magistratibus lex Curiata serretur: idq; auspiciorum causa, id est,nem eorum magistratuum creatione negligi uiderentur auspicia . Tributa enim auspicato non habebantur, nec patres auctores fiebant .His ergo magistratibus ut sua essent auspicia, lex curiata ut dens qui designati essent Tributis comitiis ferretur, cautum G est.Vnde etiam Laelius apud Gelliu ait,iustius lege Curiata in gistratu dari,s Tributis comitiis. Atq; illa quidem leκ a principio iustis comitiis Curiatis serebatur: ut Cicero in Rullii ostedit cum ait malo tu instituto populum binis comitiis iudicare de o/mnibus magistratibus solitu. Vt etia omittam T.Livii locum , quem supra citaui de Ductatore L. Papyrio legem Curiatam de
suo imperio serente: ubi aperte demo stratur totas tum Curias in suffragium mitti solitas. At successu tande temporis factum est, ut non triginta curiae in suffragium uocarentur,sed pro triginta H curiis triginta lictores sufflagiti inirent:adeo ut lege Curiata magistratibus ferre, non esset populo curiatim conuocato legem iubendam dare, sed ad usurpationem quandam uetustatis, triginta lictorum suffragio legem committere.Haec Cicero suis temporibus ita tu iste demonstrat secunda orat . in Rullum: Nuc quia prima illa comitia tenetis Centuriata R Tributa, curiata tantum auspiciorum causa remanserunt. Hic aute Tr. pl. quia uidebat po/testatem neminem iniussu populi aut plebis posse habere, curia
tis ea comitiis quae uos no initis,cofirmauit: Tribula quae uestra
I erant,sustulit. Et paulo post: Sint igitur Decemuiri neque ueris comitiis, hoc est,populi suffragiis, neque illis ad speciem at ad
usurpationem uetuliatis per triginta lictores auspiciorum causa adumbratis. Ex his perspicuum est tempore Ciceronis curialis comitiis de magistratuum imperio habendis, triginta tantum li/ctores suffragium iniuisse : cum ante omnes ciues qui in curias descripti erant,soliti essent suffragiu dicere. Quans autem Ciceronis aetate hoc modo lex curiata ferretur per triginta lictores, de magistratuum imperio ,ego tamen dubito an idem suerit in caeleK Iis Curiatis comitiis, quae adoptionis aut sacerdotum causa habebantur. Nam si Flamines & Curio maximus non aliis comitiis creabatur u curiatis,si per triginta tantum Iustores fieret, no iain populi iudicio hic saceidotia suisse dixi posset,nec amplius beneficio
262쪽
neficio populi dabantumquod tamen Laelii apud A Gelliu uerba Arelatare uidentur cum ait calata comitia, partim centuriata partim Curiata suisse:& Curiata per luctore curiatim calari. Nes n. comitiorum nomine triginta lis ioru couentu proprie appellasset nec populia per Cumas calari diκisset. Neque. n. dici potest ae late Ciceronis uo sutile Curias quasdam populi Romani: id qYnos supra demonstrauimus. Quin ergo possent ea aetate curiae in susscagili mitti, negari no potest prisertim si id ageretur quod iudicio populi aliter comitti no poliet, nisi eo curiatim conuocato. Sane adopsionibus per agendis triginta curias suffragili diὸ Bmisse,cicero pro domo sua ostendit his uerbis: Credo enim, quaqua in illa adoptione legitime laetum est nihil, tamen te esse interrogatu,auctorne esses, ut in te P. Foleius uitae necis p potesta, te haberet, ut in filio. Quaero si aut negasses ut tacuisses,si tamen id triginta Curiae iussissent,nu id iussum esset rati Et A. Gellius
lib. s.c.9. Na comitia arbitris etia Pontificibus praebentur, quae Curiata appellantur. Neq;. n. uere comitia Gellius appellaret triginta lictorii conuentum . Sed nec per populu arrogatione lieri uerum esset,ut ipse dicit. Et legem certe.Curiatam trinundino r. cmulgari uanu fuisset, si populi suffragijs no comitteretur. Atqui promulganda suisse paulo post ostendimus. Iam uero si postre mis illi temporibus nulla erant Curiata comitia, nisi haec quae a triginta tantum lictores peragebantur: quo pertinent uerba L, lii Felicis cum ait, cum ex generibus omnium sustragiu fertur, curiata comitia esse Quo. n.veru erit generibus omni u serri sus
fragiii,si triginta tantum lietores suffragium ferrent Neq; uerbeum populo agere res te diceretur, a lege Curiata ferret de ado, ptione,si triginta tantum lictores in suffragium mitterentur.At, D qui Cicero a' domo sua de lege Curiata, qua adopta tus est Clodius,ita scribit: Negat fas esse agi cu populo, cum de caelo seruatulit. Quo die de te lex curiata lata esse dicatur,audes negare de cllo esse serualli Ego itaq; his rationibus adducor, ut quae a Cicerone de triginta luctoribus scribui,no existi me ad ola Curiata comitia trafiet eda esse sed ad ea latum,q de imperio magistratuum
habebantur. Na magistratibus creauis talii aut pictoria causa rei eota erant haec adubraia comitia siqui de eos populus ia ante iustis comitiis delignasset. Unde fiebat ut rursus coire populus Xpter Leo Me magistratus minus curaret. itaque ne oino deseria a infre quelia populi uideretur,costitutu uida, ut pro Jo. curiis, 3 o. licto Ie5 coucnuent.At caeteris in Iebus retinenda uidentur iuilie Cυ
263쪽
' 64. DE COMITI 1s sto M. F riata comitiar quando null:s alliis comitiis de iis iudicium esset populi. Ego tam e hac in re nihil pro certo affirmare ausim. Hoc modo d cere possumus si quae adhuc essent iusta comitia Curiata aetate Ciceronis,in iis suffragii ius habuisse omnes ciues, qui cu Marum de Diiptione continebantur. Sin nulla erant iusta comitia, in iis omnibus triginta tantum trictores in suffiagium mitti soli tos. Comitia curiala li 3bedi ius erat patriciis tantum magistratibus & Peniis cibus. Illis quidem, legibus Curiatis serendis his uero sacrorum causa. Ac patricios magistratus solos id iuris ha-G buisse. ex eo intelligi potest, quod scribit Liuius lib. 6. Decad i: Curiata comitia auspicato S patribus auctoribus haberi. Vnde fit, ut qm Tr.pl. no licebat lege Curiata ferre, Rullus uno capite suae legis iuberet Praetore ea erre. Na si tam poterat legem Cu-Natam latre Rullus,l Tribula,cur Praetori id munus dedissei sint si plebili magistratus id non possent, restat ut solis patriciis
hoc ius concedamus. Neque uero Aediles Cui ut aut Quaestuὸ res haec comitia habere poterant, quando ne Tributis quide cc mitiis agedi cu populo ius haberent,ut nos supra ostendimus ni H si sorte uno casinad mulcta,inqua, alicui dicendam. Restat igitur ut ordinario iii ade magistratuu solis Cosulibus, & Praetoribus id tribuamus: extraordinarioru aute, Dictatoribus & Interregibus. Sane no est uerisimile,eos qui a colatibus,creabatur,ut Rein
diles,Quaestores,& Tribuni militia potuisse curiata lege de suo
imperio serre: praesertim ciam lege curiata iustius magistra iii ac, peret,* Tributa:ut omitta aulpicia eos, nisi per legem Curiatano habuisse Potifices uero sacroru causa ius habuisse uocandi comitia Curiata eX eo intclligi potest, quod supra ostedimus Cetur1riata comitia habedi ius habuisse. Na si illa habere poterat & hse
certe mulio potius uocare i eoru erat potestate. Et Calata comitia propria erani Potiscu:mmines aut e Catalis comitiis creaba tur. Qin aute no modo a Pontifice ma X. inaugurari flamines reperiuntur passim in historia Livii, sed et nust in eoru creatione ulli interuenire magistratus coperiuntur, idcirco a Pont. max. haberi comitia cladis flaminibus existimo,labsque ullo interuentu magistratuu : praesertim ciam ei pro sui sacerdotii auctoritate ius esset agendi cum populo,ut nos supra demonstrauimus. Ita νς ego uerba Laelii apud Gelliu scinterpretatus sum, Calata comitia esse, quae habetur S collegio Poti ficu,hoc est,apud ipsos P tifices, adeoq; ab ipsis Potificibus,aut regis sacroria, aut flaminii inauaurandorum causa id est,ad crea dos illos sacerdotes. Comiatia
264쪽
LI AER TERTIUS. 26ς tia maxImi Curionis Pontifices non habuisse hinc colligo,' ad collegium Potificum nil pertineret Curio maximus:quodl Laelius in Calatis comitiis haec non enumerauit: quae omissurus nouidebatur,si inter Calata comitia suisset Curionis maX. comitia. Itaq; ego potius alicui magistratuu maioria Curionis max. crea tionem attribuenda cesto, Pontificibus. Quod uero attinet ad comitia legis Gariatae de adoptione serendae,eadem hic ratio, Pinter Calata comitia non enumerantur a Laelio, argumento esse
potest ab aliquo potius magistratu.ea haberi u a Pontificibus. ENe .n .uerisimile est eii qui obsoleta iandadum comitia calata testametorii causa apposuit in enumerandis Calatis comitiis, non 'utu suisse mentionem adoptionu,si Calatis quoque comitiis fieri solerent. Sane A. Gellius lib.7. c. i ,.no a Pontificibus dicit comitia habeti de arrogatione alicuius, sed arbitris Potificibus rid quod Cornelius Tacitus dicit apud Pontifices lege Curiatam
ferri. Neque uero legis serrendae ius alicui erat, nisi magistratui.
Vnde perspicuu est, lege quidem Curiata ab aliquo serti debuisse maiorum magistratui in sed hac in re interuenire Dotifices debuis se ut de iure adoptionibus cognosceret: ne scilicet populus lege iuberet cotra φ iura adoptionis postularet. Ex epiti in historia habemus adoptione Clodi;: cuius lege curiata tulit caesar Consul. Sed tamῖ quia id e Caesar erat Pont. ma X. pro certo argumento id accipi no pol. Illa nobis ratio suis cere debet, ' lege ferre ne mini unquat in Rep. Romana licuit nisi qui magistratus esset: ta meis catteris in rebus priuatis Potificibus cu populo agere liceret. Adoptiones autem lege lata fiebat Id quo ad ius personatu pertinet, ' no possent nisi patricii esse flamines, ut docet Cicero opro domo sua Curiones aute maximi esse poterant tam plebeii quam patricii ut ex eo loco T. Livii, que paulo ante citaui,intelligi potest. Ac de personis quidem satis dictum sit.
De modo comitiorum Curiatorum. cap. IIII.
Monus horum comitiorum diuersus fuit diuersis Res
temporibus.Nam donec Tributis comitiis creari minores magis ratus coeperunt,comitia Curiata quod ad magistratus quidem Eattinet,habebantur ad designandos magistratus ex candidatis a/liit e, quos populus uellet. At postea reienta sunt ad lege Curiata de imperio magistratuum serenda, perinde,ut ante serri solebat,
de imperio maloiu magist ratuum:adeo ut post illud lepus nulli
265쪽
ZIBER TERTIVS. 2 ribus locum habuisse diximus, in his quoque CurIatis comitiis
ualuisse ostendit Cicero in Rullum, cum eum ideo reprehendit quod sustulerat ius intercedendi, cum serretur leX Curiata de imperio Decemuirorum : At videte quam diligenter retineat ius Tribunitiae potestatis . consulibus legem Curiatam serentibus a Tribunis pleb. saepe est intercessum, neque tamen nos id queorimur esse hanc Tribunorum pleb. potestatem,tantummodo aquis ea potestate temere est usus eNistimamus : hic Trib. pleb. lege curiata, quam Praetor ferat, adimit intercedendi potesta. tem. Atque illis quidem communibus explicatis ad propria singulorum veniamus . Legibus Curiatis ferendis de adoptio ne, trinundini promulgatione opus suisse Cicero pro domo sua ostendit his verbis: Hora fortasse diei sexta questus sum in iudi cio,cum c. Antonium collegam meum defenderem, quaedam de Repub. quae mihi 'isa sunt ad illius miseri causam pertinere. Haec homines improbi ad quosdam viros sortes longe aliter atque a me dicta erant,detulerunt. Hora nona illo ipso die tu es adoptatus. Si quod in caeteris legibus tri nundinum esse oporistet, id in adoptione satis est trium esse horarum, nihil reprehen/do. Sin eadem obseruanda sunt,decreuit Senatus M. Drusi legi. hus, quae eontra legem Caeciliam & Didiam latae essent, populum non teneri. Eκ his apparet leges Curiatas tri nundino proin mulgandas fuisse, priusquam ad diem quam magistratus indixisset,comitia haberi possent: ido per legem Caeciliam & Didiam. An vero legibus de imperio magistratuit serendis eode trinudino opus esset,eo dubitari potest quod Dufiatores in historia leguntur statim magistratu iniuisse, postquam a consulibus dicti erant: eκ quo sequitur,no post trinundinu legem de eoru imperio lata,sed primo quos die. Quinetiam aliqui leguntur ab aratro vocati,re bene gesta ad aratrum rediisse, antequam spatium trinundini praeteritum esset. Cumq; Dictator sere non creare tur,nisi subitis Reip. casibus,non est verisimile imperium ei dein mum post trinundini spatium . concedi. At dices ne tum quidem cum Dictatores creabantur legem Caeciliam, & Didiam fuisse,
qua cautum erat, Vt leges tri nundinum promulgarentur. Leπsane Caecilia & Didia aetate Ciceronis lata est anno urbis I risi. Dictatores vero multo ante tempore creari desierant: nisi quod
post eam certe legem , & Sylla, & Caesar Ductatores facti sunt. Verum ut haec de Ductatore ratio eludatur, alia est ratio, quae non fuisse opus trinundino ad legem de imperio magistratuum
266쪽
168 DE COMITIII ROM. F serendum, eliam post latam legem caeciliam & Didiam aperte
demonstrare potest. Constat.n. magistratus qui per Interregnum creabantur,statim magistratum inire solitos. Atqui imperium habere non poterant nisi lata lege Curiata.No ergo post trinundinum ea lex serebatur:alioqui magistratu eis inire nisi post tri nundinum quam designati essent, non licuisset. Itaque ego sic sentio legem Curiatam de imperio magistratuum primo quoque die comitiali serri solitam: nec trinundini promulgatione opus suisse,sicut in lege Curiata de adoptiones: quia non perinde noui G aliquid ad populum reserebatur lin lege Curiata magistratuum, quando id ordinarium esset, ut in lege de adoptione . causa uoro promulgationis per trinundinum erat, ut populus ante rem cognosceret, quam in suffragium mitteretur. Indictis ergo eo mitiis tantum opus erat,non etiam legis promulgatione. At in lege adoptionis, trinundini promulgatione opus erat, ut esset examinandae legis spatium.Μulla. n.erant quae in adoptione leogitima prouidenda erant: quorum cognitio ad collegium Donotificum pertinebat. Cicero pro domo sua: Quod est , Pontifices, R ius,adoptionibus ' Nempe ut is adoptet, qui neque procreare iam liberos possit, Sc cum potuerit, sit expertus. Quae deinde causa sit adoptionis, quae ratio generum ac dignitatis, quae sacro Tu, quaeri a Pontificum collegio solet. Et paulo post: Dico apud Pontifices: nego istam adoptionem Pontificio iure factam .Primum, I, hae uestrae sunt aetates, ut is qui te adoptauit,uel filii tibi loco per aetatem esse potuerit. Deinde,causa quaeri solet adoptandi ut is adoptet,qui quod natura iam assequi non potest, lo
itimon Pontificio iure quaerat:& ita adoptet,ut ne quid aut de
ignitate generum,aut de sacrorum religione minuatur.Illud imprimis ne qua calumnia,ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur: ut haec simulata adoptio filii quam maκime ueritatem illam sub scipi edorum liberorum imitata esse uideatur.Hoc igitur ad mo/dum legis de adoptione proprium pertinet, ut praeter latorem legis eos p, inter quos arrogatio fiebat, adessent Pontifices: qui de causis & omni iure arrogandi cognoscerent. In quo certo quoddam erat iuramentum a Pontificibus conceptum, quod hi iurare debebant,inter quos fiebat arrogatio .ld quod A. Gellius K olfendit libro quinto cap. 39. Aetas eius qui arrogare uult an liberis potius gignendis idonea sit : bonas eius qui arro/patur ne insidiose appetita sint, consideratur: ius p iurandum a
Mutio Pontifice maX. conceptum dicitur,quod in arrogan/do
267쪽
ZI B E R TE RTIV s. assedo iuraretur. Porro autem his Pontificum interrogationibus Apostquam iurati responderant, inter quos fiebat adoptio, tum Pontifices approbaret causas adoptionis necne, publice profi tebantur: ut eX ciceronis verbis colligi potest , cum ita scribit pro domo sua : Nisi sorte eκ te ita quaesitum est, num pertur ri Rempub. seditionibus uelles, & ob eam causam adoptari, non ut filius esses, sed ut Tribunus pleb. fieres, & landitus e uerteres ciuitatem. Respondisti, credo, te ita uelle. Pontiis ficibus bona causa uisa est , approbauerunt. Quod si omnia se probare Pontifices palam professi essent, tum populus magi, B stratu rogabatur , uti legem iuberet. Cuius sermulam po onit A.Gellius his uerbis: Arrogatio autem dicta est , quia ge/nus hoc in alienam familiam transitus per populi rogationem fit. Eius rogationis uerba haec sunt: Velitis, iubeatis, uti L.
Valerius L. Titio tam iure leges filius sibi siet, quam s ex eo
Patre matres familias eius natus esset: utis ei uitae neci in eum potestas sit uti pariendo filio est. Hoc ita ut dixi, ita uos Quirites rogo . Ac prius quidem quam in suffragium mittere tur populus ad eam rogationem accipiendam, ante is qui arroλ Crabatur,rogari solebat,auctorne fieret, ut in alterius potestatem illo modo transiret. Cicero pro domo sua: Sed cum hoc iuris a maioribus proditum sit, ut nemo ciuis Romanus aut libertate
aut ciuitatem amittere possit, nisi ipse auctor factus sit. Quod tu ipse potuisti in tua causa dicere. credo enim, quanquam in il Ia adoptione legitime factum est, nihil tamen te esse interrogatum auctorne esses,ut in te P.Fonteius vitae necis , potestatem haberet,ut in filio. Quod vero attinet ad comitia Curiata sacerdotum, id Cornelius Tacitus bb. 4. docet proprie fuisse obserὸ Duandum in creatione flaminis Dialis, ut tres patricii consarrea. tis nati parentibus nominarentur, ex quibus deinde unus lege
retur. Verba eius haec sunt: Sub idem tempus de flamine Diali in locum Servii Maluginensis desuncti legendo,simul roganda
noua lege,disseruit Caesar. Nam patricios confarreatis parentibus genitos tres simul nominari ,eκ queis Unus legeretur, Vetusto more.Hunc Taciti locum si coseras cum aliis T. Liuia & A. Gellii locis, in quibus flanasnes non modo a Pontificibus inau/gurati, sed etiam calata comitia ob eam rem haberi scribitur, Splanum erit tres patricios a Pontificibus nominari, adeoq; inaugurari solitos:eκ quibus deinde populus legeret, hoc est sub
fragijs suis designaret, quem vellet esse staminem Dialem. Neoque
268쪽
2 o DE COMITIII ROM F que vero flamen Dialis tantum inaugurabatur a Potistce mare. sed ut omnes flamines altributi erant collegio Pontificum, ita eos omnes inaugurandi potestas erat penes collegium Ponticcum. Id quod Laelii apud Gellium verba satis demonstrant, quando nullis designatis certis flaminibus, dicit flaminum inaugurandorum causa haberi Calata comitia. Et Cicero pro domo sua, dicit omnes flamines patricios esse debuisse. Quod igitur ad
caeteros omnes flamines attinet,id pro certo asserere possumus,
comites Calatis eos creari per populum, quos eX patriciis Pons lifices inaugurassent. Verum tresiae confarreatis parentibus geoniti nominandi essent, sicut in flamine Diali, id uero nec affirmamus, nec negamus . Certe multo maiore dignitate erat flamen Dialis quam caeteri r unde videri posset in eo creando quaedam non immerito obseruari, quae in caeteris negligerentur. Quod vero ad Curionem maX.attinet, eXhs qui peterent creabatur,
non secus quam in magistratibus, aut quomodo post legem Domitiam in collegiorum sacerdotibus fieri solebat. Re de iis quidem, quae ante suffragia spe flanda visebantur, satis. In ipsisH comites Curiatis , quae iusta ac non adumbrata erant,populus, postquam magistratus aut Pontifex exposuerat suam rogatio/nem, in suas cuiusque curias discedebat: quae deinde eo ordine suffragium dicerent, quo sorte etaibant. Quae autem prima exierat,ea principium esse dicebatur. Sic enim Liuius loquitur: Faucia Curia principium fuit. Hoc est. prima ad suffragium dicenduvocata est. Quodq; plures ex triginta Curijs iusserant, id ratum habebatur. Ac si primo vocatae consentirent, statim atque sedecim in illis suffragium dixerant finis fiebat comitiis : quia tum . certum esset a pluribus Cures id iussum esse . quod sedecim Cu/riae iussissent. Sin dissentirent, eo usque vocabantur, dum sedecim Curiae colansssent. Sed quoniam ista possunt facile ex his, quae de Tributis comitias a nobis dicta sunt,intelligi,de his plura non dicemus,ut ad interpretationem eius loci veniamus, que
Gellius eκ Laelio citat, Curiata comitia esse, clam ex generibus omnium suffragium fertur. Qui in tribus descripti erant, locis ac regionibus erant distincti: qui in classes,censu, ordinibus, aetatibusq;: at qui Curiis continebantur, nulla habita istorum ratione, tantum sacrorum quadam .distinctione distinguebantur. Erant enim ex omnibus tribubus qui urbem incolerent,ideo vin curias descripti erant. Vnde fit, ut in Curiis esset tribuum &classium confusio: quae tribus classest, quoniam erant popul Rom. i
269쪽
IIBER ΥERr I Vy- 2 lRom. partes praecipuae, ut eX eo constat quod Censores in partibus populi describendis tribuum modo Ae classium rationem habuisse leguntur, idcirco cum curiatim suffragium serebatur, confuse&absque ulla verarum populi partium distinctione sus ragium serti dicebatur. Id p est quod Laelius ait, quando eX generibus omnium serri suffragium scribit: hoc est per Curias,in
quibus cuiust generis ciues magna confusione continebantur. Illud etiam hoc loco quaerendum est, pertineret ne lex tabellaria ad haec etsam comitia Curiata,an non Cui quaestioni ut is
iis fiat .dicendum mihi videtur his comitiis curiatis, quibus populus suffragium dicebat post leges tabellarias latas, tabellis populum usum fuisse: si quidem leges genera im de suffragiis populi latae erant,non autem nominatim de quibusdam comi iijs: tantum in intererat his comitiis occultari populi suffragium quam ales. His vero comiti js, quibus non populus suffragium dicebat, sed triginta tantum hetores, nil opus erat tabellis. Neque enim adumbratis istis comiths quicquam opus erat occultato suffragio: quandoquidem libera non essent horum lictorum sus ragia. ut qui magistratuum ministri essent, a quorum imperio discedere non poterant..Si igitur adhuc aetate Ciceronis erant iusta aliqua comitia curiata , quemadmodum probabilius esse ostendimus sacerdotum adoptionum φ causa, ea tabellis curia/tim diribitis fiebant, haud licus quam quomodo in Tributis feri diximus. Sin omnia huiusmodi erant, qualia Cicero fuisse dicit quae ad legem de imperio magistratuum serendam habebantur, non tabella, sed voce triginta lictores loco triginta Curiarum, quod rogati erant iubebant: eos modo quod hi iussi sent, ratum habebatur, perinde ac si Curiarum suffragio iussum esset. Quomodo vero effectum sit, ut lictoribus potius quam aut Curionibus aut aliis quibusdam grauioribus personis haec comitia Curiata committerentur, locus est Laeli j apud Gellia
lib. s. cap. 27. unde id suspicari possumus. Scribit enim Curiata comitia per lictorem curiatim calaii. EX eo enim opinor sa/ctum esse desuetudine quadam & incuria populi, cum singula Curiar a singulis heloribus vocatae non conuenirent, ut ipsis lictoribus id committeretur, cuius causa curiae essent vocata'. Veluti si in uniuersitate Parisiensi aliquid apparitorum quos bidellos vocano conuentu perageretur, quod olim aut nationum aut lacultatum comites sebat. Haec enim essent adumbrata per
apparitores comitia illis plane similia. Ac de modo quidem curiatorum
270쪽
1 2 DE COMITIIS ROM. F riatorum comitiorum ha tenus .De listo deinceps dice
dum est. De loco Curiatis comitiis destiuato. cap. v.
cvRIAT A comitia non sere poterant auspicato fieri, ni stlatta pomoeriu,id , in soro, adeoq; in comitio. Camillus apud Livium lib. s. i. De cad. ita ad populum verba facit. Quid alia, quae auspicato agimus omnia fere intra pomoerium, cui obli G uioni aut cui negligentiae damus comitia curiata , quae rem militarem continent,comitia Centuriata,quibus Consules Tribunos p militares creatis. ubi auspicato, nisi ubi assolent, fieri possunt ' Vt in campo Martio Centuriata fieri solita erant, ita in foro Curiata comitia fieri repetimus passim in historia Li- vij & Dionysia. Nam ante iudicium Coriolani, quo primum tempore habita sunt Tributa comitia quoties in soro habita populi comitia reperimus Haec vero non poterant alia esse quam Curiata. Et Dionysius nominatim ait leges Curiatas, quas BruH tus Tribunus celeru tulit,in soro latas fuisse. Vnde etiam apud Suetonium in Augusto ita scriptum est i Tertium nepotem Asrippam, si nauis priuignum Tyberium adoptauit in foro lege curiata.Si igitur in soro curiata comitia haberi solita erant, ex verbis Camilli concludi potest, non fere potuisse auspicato haberi,nist in soro. Porro quae comitia habebantur in soro, in ea fori parte qua erat comitium,ea haberi supra docuimus. Conse/quens igitur est, ut comitium dicamus locum suisse destinatum Curiatis comitiis. n'd & Varronis verba significant, clim ait I comitium inde primum nomen habuisse, quod comiti js Curiatis populus illuc conueniret.Vrbe tamen a Gallis capta leX Curiata, qua reuocatus est ab exilio Camillus,Vchs lata est, ut ostedit T.Liuius lib. s. Decad. 1. Haetinus de loco.
De tempore comitiorum Curiatorum. cap. VI.
SvP EREs T de tempore dicere. In quo nihil certo constitui potest, nisi quod non possent nisi diebus comitialibus haberi coς mitia Curiata. Quod vel inde perspici potest, quod comitiales
dies quando a Numa instituti sunt,nulla erant comitia praeter
C uriata. Et sane cum populo agi,nisi comitialibus diebus, lis