Caroli Sigonij De lege curiata magistratuum, et imperatorum, ac iure eorum, liber

91쪽

nus milites sunt. itaque quod est praetor urbanus in urbe id est in prouincia proconsul. exercitui uero praeest, non ut proconsul sed ut imperator. Vnde illud est Paterculi

de Quinetilio Varo et Germani in s/mmam socordiam adduxere suintilium usque eo ut senatorem urbanum in foro ius dicere, non inmedijs Germaniae finibus exercitui praeesse crederet. significat enim,

Varum se gessisse pro praetore, cum tame esset imperator tantum .neque enimGermania in prouinciae sormam erat redacta, ut ei ius dicere posset, sed tantum exercitui in ea praeerat,ut eam subigeret. Quod apertius etiam expressit

FloruS '. Ausus agere conuentum, in castris ius dicebat . cum enim ausum dicat agere conuentum, prosecto innuit,non consueuisse proconsules hostibus ius dicere, nisi postquam pacati,& in prouinciae sormam redacti essent. Quamobrem inanis prorsus est illa tua coctussio,Imperatores,quiexpriuatis emercitui praepositisunt , exercitui ius dicunt aeque atqueproconsules, qici ad regendas prouincias ex magistratibus missunt,ergo idem babent imperium.Habent enim idem imperium ex ea parte,qua ex

citui praesunt,at quatenus prouinciae praesunt, non item ut supra quoque est demonstratum. Reprehendis secumdo loco quod scripserim,Vnde proconsules,ac propraetores dic bantur,ataque interpretaris,me uelle,solos, quiex priuatis imperium acceperint ton item qui ex magistratibus,pro consilles , &proprari ores esse nuncupatos. quod non est . ita. Ego enim innuere uolui, priuatos ornatos esse imp aio consulari,ac praetorio,liquere ex eo,quod non minus proconsules, ac propraetores dicerenturi, atque ii, qui eκ magistratibus prouincias obtinuissent. neque enim mirabitur quisquam,eum,qui ex cosulatu in prouinciam mis. sus sit proconsulem dici,neque qui ex praetura, propraetorem sed qui ex priuato ad bellum,aut inprouinciaexeat,

92쪽

proconsulem aut proprmorem uocari' id uero sertasse mirabitur.hoc autem factum dixi, quia cum imperio, aute sulari aut praeibrio missi essent . . Postremo uero cum tria genera fecerim eorum, qui in prouincias cum imperio missi sunt unum eorum, qui in magistratu, ali Tum, qui in magistratu, tertium , qui ex priuatis, quaeris cuinam horum trium ascribam Cn. Pisonem, & M.Catonem,quorum ille s.c.in Hispaniam, hic plebiscito in Cyprum ex quaestura ambo missi sunt. Cui respondeo,in eorum numerum me referre, qui ex priuatis missi sunt . nsque enim quaestura vim ullam attulit, ut mitterentur. naaeque missi fuissent, si omnino quaestores non fuissint . Qquidem extra ordinem missi sunt,alter senatus consulto, tilter plebiscito. nam Pisonem senatus, Catonem Ct dius amandare a rep. per speciem honoris uoluerunt. ut

Sallustius' Asconius prodidere . Senatus consulto autem & plebiscito omnia iura, nihil quaesturae debuerunt. Miror .autem cur non probaris, his lege curiaxa imperiuelle transinissum cum ego senatus consulto, aut plebisci eo tantumid ipsos obtinuisse scripserim, ac leg in curi

la I O C autem loco quaestio existit, quae principiuhuius disputationis attingit, an, qui ex priuatis phra ad bella mittebantur cum imperio,aut consulari,aut praetorio,magistratus essent.qua de re in priore r sponsione meam ipse opinionein his uerbis e&pOlbi.Hos, elismodi alius magistrat assuisse nego imperio Disse dico, . Jl sed

93쪽

penum acceperunt. iudicium antem non habebant, quia prouinciam,

in qua isti euerent aen habebant. dc post.Proco Mes, O propraetθves alij an proumcin ad liniicenduiu, bellum,si res tulisset,ger Gκisssiunt, ut in 'ratiis fuerunt, yt Cn. Pompein procos.in sitam, uero asbellum tamilias hin agistratus nonfueruntsed cum imperis fuisse data sunt,ut P. Scipio procos.in Hi staniam. de quo Limius. Magis es tentata triumphi spes quam petita pertinaciteT,quia neminem ad ,eam diem triumphasse,qui sine magistratu res gessi et, consabat.Haesaiuem incredibile dictu est quibus modis oppugnes. Prianum enim quia Liuio fidem abrogare non potes confila sis ad distilictionem,& alios magisti atus primarios fuisse se ais,alios primariorum uicem gerentes, Scipionem a tem rem gessisse sine primario magistratu . Verum heus tu.quigestiste primatius magistratusξ nempeJs, qRI iudicium,atque auspicium habet. Scipio uero si auspicium habuit, uri niam,&isin lari exemplo centuria te in

perium in Hispaniam accepit ψ beta ivdicivini li; iurisdictionem ciuilem non habuit, sed tantum imperatoriam. itaque dempto iure imperatorio quibus ius diceret,npii habebat. id quod, sin agistr*tum habuisset, habiturus Grat. Habuisset autem magistratum,si aut consul in urbe,

aut proconsul inie praetor in prouineia fuisset. at wlle tantum erat imperator in bello, usque adeo ut solis militibus,& iis, qui cu militibus lites contractas hgberent, ius dicere posset . quod ius a principio imperium prosite, non magistratum uocarunt: Agis indς cumra auspicia & iudicia,quibus bos carere propos Ac lucum Cic eronis

94쪽

res nostri austicato uoluerunt. quam multi annisunt, cum bella apro praetoribus, ct proconsulibus a misistatitur non habent. inque neE 'amnes tris euhi auspirito, d tripi dis auspicantisti Cumi

tur 'dieit Cicem, pro consules. & pro nemres bella gessisse;qui ,uspicia hos habent: tu exponis eos' accepisse quid in ius auspiciorum sed uti nὀluisset pMelaruni incrpretem. Iaududum procina ules bella gerunt, qui non habent auspicia: ar accipiuntur ae populo.idest habent qui auspicia: sed no utuntur. nam quod inquiris

dium nbii ὀst quih pfoconsum, d propraetores, qui ex priuati, missi sunt, auspicilli caruerint, quod tilibutis comi isti lint.nam si auspicia habuerunt,qui ea accepetitutib8 l. euriatiuem Icit remansit 'avi ni eme hui legemiuriatam non habuerunt, auspicia no uesurit H buerint a uiminatist alibui issi sunt: Imue Cicero cum proconsules propraetores belli gerere,' non habe

95쪽

tes ex priuato ducem legissent ua castris atque ipse se pro . praetorem appellasset,questus apud Liuium senatus erat,

rem mal, exempli esse, peratores egi ab exercitibus, Osolemne auo. catorum comitiorum in inlisa, inprouincias transferri. God ego

itainterpretor, questum senatum, quod cum propraet res legi solerent ex praetoribus imperio auspicato per Isgem curiatam accepto, Μ uitius creatus esset ex pri lato imperio lege inauspicata accepto. tu uero addis, quod Martius non a populo, sed ab exercitu imperium aec ipisset. quod non improbo. sed id sola senatus querelam expressisse non puto.quoniam si ita esse non erat cur Liuius diceret, sol ne asteatorum comitio'hmi, sed, satis

buisset dicere , solemne comitiora . Quod gutem quo , uir quenquam inueniri,Mi ante Scipione qui Martiquunmissus est,ex priuato imperium acceperit,noli putar in gomnino nullos intellexisse, uerum admodum paucos. Oxemplum autem, qu*d ipse T. Quinctii affers, pon est tantileMartio, cum ipse sit non Pysmni'o priuii j sed exeonsul e proconsul iubsidiqca tris missus, ut inqui uius,multoq; minuβ me existima ei qui ex priuatis proconsules facti sint, auspicatis comitiis esse creatos teneo enim illud Ciceronis, proconsules bellavsise, cyιinon haberent aulicia, non tabuisse: autς Pia a populo 'on aci epissent, non a

cepisse uero, quia tributis: mi is, i. plebiscitὁ lecti essent uerum usque gdς' pa sim saepe Scipionem eam lactionem usurpatam,q post eum frequentata est sese quotannis, cum 'pu Rit, ut senatus doloris, atque irae plenus rationem Maytii habendam non esse censuerit, tamuri. impet*tri d ex priuato legi, & inauspicatos,

96쪽

satis te ostendisse,quemadmodum locus Ciceronis de Iegibus, ubi de iudiciis magistratuum sancit, male a me sit intellectus. quod quam feliciter feceris,al iorum uolo esse, non tui iudicium. Addebam, pro consules hoc iudicium non habuisse,quia prouinciam,in qua ius dicerent, non habebant.contra tu T. Flamininum proferS,qui proconsule in Macedonia ius dixit: & P. Scipionem, qui in Hispania,antequam utraque prouincia facta esset. neque uides, primum exempla esse dissimilia . quia Flamininus non ex priuato,sed in consulatu missus est. & uterque ut imperator ius dixit,non ut proconsul, atque uterque Inia litibus,& sociis,qui cum militibus litigarent,quod ad imperatorem attineret, ius dirit . I viai Tu uero hos & magistratus esse appellari uis . id

probas hoc pacto. Magistratui est, cuida et est facultas impera di. at ij, qui cum imperio esse dicuntur,cum facultatem habuerint imp randi, magistratus quoque fuerint,necesse est. Cui ego. Qui cum imperio esse dicitur,aut est cum potestate imperadi quo cunque modo ad ius dicendum,aut cum potestateimperandi exercitui, ad bellum gerendum . illo modo magistratum uere esse hoc uero imperatorem.fieri tamen posse ut idem sit & magistratus,4 imperator, uerum magi stratus comitiis centuriatis,aut tributis, imperato ordirine lege curiata,extra ordinςm plebiscito, aut senatusco fulto. Adiungis in eandem sententiam, Privatum esse, e mmanstratu esse contraria synt . item, priuatum esse, est in imperio esset. eontrariasunt, ergo idem est in Uagisbam effect in imperio esse. iQuo argumento nihil dico escte posse infirmius. sume e nim alias uoces. uitium fasilius uidebis. Atutum est c trarium obtuso, ut acutum ferrum obtuso. item acutum est contrarium graui,ut uoa acuto graui . ergo acutum,&

N graue

97쪽

. CAROLIS IGONII quit Aristoteles in Topicis, ergo acutum duo significat unum, quod opportitur obtuso, alterum, quod praui. siccx tua argumentatione, ergo priuatus duos significat unum,qui opponitur magistratui, alterum, qui imperato-

non aliter differre posse quam obtusum,&grave. Ecce e ni m. Legatus proconsulis non est priuatus, quia est cum imperio, & tamen non est magistratus, ut tu ipse definis

quia non suis auspiciis rem gerit, sedi imperatoris eiuscuius est legatus. Ex quo intelligi potest,quae tu tam multa tuo more affers, ut probes, priuatum esse opponi ipsim imperio esse uel cum magistratum, uel cum imperium militare significat :& propterea idem esse magiiatum atque imperium militare concludis , inania prorsus esse 'a 'e non ne talia. Adiungis inde auctoritates ali

quor, quibus doces, qui cum imperio in prouinciis fatarunt, magistratus appellatos esse, ex eoq; colligis . in perium ident esse,ac magistratum. ad quas sic respondeo LX Liuii ,&ceterorum , quos tu non necessario tam multos coli egi sti auctoritate qui cum imperi o erant, ut pro consules, & propraetoως, uocabantur magistratus cotraeκ eiusdem Liuii, & aliorum,quod tu non negas, auctoritate sine magistram esse dicuntur, ergo aut magistratus

aut tempora distinguenda sunt.N am si quicunque nego cium publicum gessit,aut publice imperauit, aut quocunve modotus dixit,est magistratus, certe proconsules idimoplaetores iii bellis sunt magistra tus. sin autem qui non ut ciuibus Romanis, auisociis ius dixit , quae iurisdictio Murena agistratum coastituit, non est magistratus, prose

98쪽

DE LEGE CURIATA.cto magistratus non sunt . eademq; ratione si primatem pora repetemus, proconsules, & propraetores magistratus esse negabimus ut etiam tribunos plebis: si postrema,

fortasse non recusabimus.

. Quod autem exemplum eorum, qui ad bellum gerendum,& ius dicendu ex priuatis in prouincias missi essent, protuli Pompeium, cum Asiam obtinuit, & bellum Mithridaticum, qui uero ad bellum tantum, P. Scipionem .

cum Hispaniam utrunque reprehendis. primum enim inquis, neminem historicum scripsisse, legem Maniliam de alia re fuisse , quam de bello Mithridatico Pompeio demandando. quod mihi permirum accidit. oblitus enim uideris; Pompeium Luculato successisse cum ex consulatu Asiam obtinuisset,deinde Plutarchum,& Dionem ostendis non legisse,qui prodiit, legem Maniliam latam ut Pompeius prouinciam,cui Lucullus praefuisset obtineret,& praeterea Bithyniam,quam Glabrio,& Ciliciam,quam Marcius obtinebat, haberet, ut Mithridati bellum faceret . ac legi primum repugnatuesse,quod Marcio,& Glabrioni ante tempus imperium finiretur. Quare neque in Asia,neque in Bithynia,neque in Cilicia fuit Pompeius, ut in alienis prouinciis, sed ut in suis ita ut ibi ius dicere, & bellum gerere potuerit. Deinde uero Scipionem confiteris sine magistratu quidem fuisse, sed sine magistratu urbano. quod cum sit, ut opinor,idem atque sine magistratu primario,ut alio loco respondisti, satis supra refutatum esse existimo. Vt porro probarem cum imperio esse,& cum magistratu esse inter se differre proferebam uerba Suetonii in Ti

berio: P eminem cum imperio, aut magistratu tendente qμoquam .

quin Rhodum diuerteret. quibus uerbis magistratus,qui imperatores essent,st qui no essent,intellexit. quos cum tu uo N a ces

99쪽

too . c Α R o L STI G o Ircra maiores,& minores . haud longe a me recedis. praeis xea uero interpretabar, O imperio esse , in his, esse idem , atque esse cum pbtestate belli gerendi, & exercitus habendi, non autem iuris dicendi. idq; apparere dilaebam

ex uerbis Ciceronis: Demus imperium Caesari, sine quu res militaris administrari,ieneri exercitus, bellam geri non potes. sit proprae feeo iure,quo qui optimo,cum perpenderem uerba illa, Demus imperium, non sine quo ius diei,sed sine quo res militaris aes

ministrari non potest. tu uero arripiens sequentia.Sit propraetore eo iure,quo qui optimo interpretaris, optimo iure esse, qui omnia iura praetoria consequutus sit . quod est longe alia ter.est enim hoc loco optimo iure, quod est in or. de lege agraria, optima lege, cum inquit. Si lea curiata non erit, tum ij d cemubri sint, quo qui mima lege. item . Vulae lege curiata idem tu ris habeant,quod haberenti optima lege a populo creati stat;issi legitime creati essent. Cum enim Octauius praetor non fuisset iuste non poterat mitti propraetor. at censet Cicero ut etiamsi praetor non fuerit, xamen optimo dure lectus fuisse dicatur. quod ostendunt uerba senatusconsulti .

Senatui placere C. Caesarem propraetorem,stnatorem esse sententiamq; loco praetorio dicere, eius ; rasionem, quaecunque ametet, ita haberi, prout haberi lege liceret,si ann o superiore quaestor fuisset. Praeterea uero sine imperio exercitum haberi non posse interpretaris , sane

publica remp.g erendi potestate, ac sine maiore coerce di potestate . neque istam tuam expositionem aperte a Cicerone repudiari sentis, qui i n iisdem libris dixit, Decrem

caesari imperium, quod quanquam uidebatur ei aetati honorificum, tameerat exercitum habenti necessistum . quid es enim sine imperio exerciatus e item: Caesari extraordinarium imperium non darem' aut exerciatus adimendus, aut imperium dandum fuit. qui enim fieri potes, ut sine imperio teneatur exercitus Hic si dicas, sine imperio,i. sine maiore

100쪽

DE LEGE=CVRIATA. IOI . re coercitione, quae in lictoribus praeserendis posta fuit rem certe nouam,atque admirabilem dicis, Octauio duodecim lictorum potestatem a senatu illo s. c. tantum esse permissam. s sne publica administrandi auctoritate dicis,ut Caesarem eo s. c. eN priuato magistratum fecerint, quomodo extraordinarium imperium illud fuit cum omnes ex priuatis magistratus fiant. Extraordinarium enim illud in hoc fuit, no quod priuatus factus sit magistratus, sed quod priuatus factus sit imperator: cum imperia ni gistratibus ordine mandarentur. neque enim si Caesar ex praetore propraetor missus ad bellum esset , extraordinarium imperium fuisset. siquidem extraordinaria imperia codem loco uocat, quae priuatis mandata sunt. sic enim

ait: De Cn. Pompeui imperiis tribuni pl.tulerunt.nam Sotoriarum bellam a senatu priuato datum est,quia consules recusabant, cum L.Philippus pro consulibus se eum mittere dixit, non pro consule. Quod si tu

hoc in loco imperia Cn. Pompeii magistratus Pompeii

interpretaris,etiam tres consulatus comprehendas necesse est de quibus consulatibus tribuni non tulerunt,& si tibi imperia non sunt magistratus,quia magistratus nominatim non mandatur,sed imperium militare, profecto neque hoc etiam in loco. neque in illo in Verrem. Cum nun

hiatu esset de Tempsano incommodo, atque inveniretur nemo,qui cum

imperio in illa loca mittoetur . neque enim Tempsanum illud incommodu resarciri coercitione posuit, quae fiebat per lictores, sed exercitu eguit, cui praeesset imperator. item in illo altero in or. de prouinciis: Macedoniam tenuipraesidio etiam sine imperio per legatos nomine ipso populi R. tuebamur. Neque enim est uerisimile,Ciceronem dicere,Macedoniam esse retetam per legatos sine imperio, i.sine lictorii coetacitione, sed sine duce, qui haberet imperium, & rem suis