장음표시 사용
171쪽
m a classis,primus exercitus eorum,qui aduersus Pontifices Romanos proeliati sunt. Secunda classis est potentissima haereticorum Imperatoru, Regum, Principum, nationumq. hi Christi cultum simulant aduersus Christum;fidem se maxime praestare, in quo maxime illam violant, profitentur. Hic exercitus initium sumpsit a SN mone Mago, tk numquam destitit incredibili impetu, dolisque,&machinationibus insidiosissimis oppugnare Pontifice R manos recenseamus immatim agmina istor maxima, nam minora omittemus. Primi fuerunt Ariani Constantius, ac Va lens Imperatores,ille totius orbis Romani, hic Orientis:his se adiunxere Ostrogothi,qui tenuerunt Italia multis annis;Vandali qui Africa supra annos centum Visigothi,qui multo maiori temporis spatio Hispanias; Longobardi aliquot qui magna Italiae partem Secundi sunt Aphtariodoticae,e quibus Anaiiasius, Basiliscus, ac suprema aetate Iustinianus imperatores. Terti sunt Manothelitae, inter quos Heraclius, Constans, qui Martinum Papam propterea relegauit in Pontum, ambo Imperatores. Quarti sinat Iconomachi Philippicus, Leo Isauricus, Copronymus, Leo Copronymi filius,Leo Isauricus,Michael Balobus,Theophilusque Imperatores Orientis Quinti sunt Nic laitae, qui volunt a sacerdotibus uxores ducendas leges in his ac vota etiam frangeda:sunt huius sectae inter alios,Vitira Hispaniarum Rex,cuius moribus dicitur non misse dissimilis R cericus quibus regnantibus Hispaniae sunt a Saracenis occupatae; Hos secutus est Henricus Tertius Imperator longo post
Sexti sunt Pneum atomachi, qui asserunt Spiritum sanctu noprocedere a filio. Dedit his initium Photius Patriarcha Constantinopolitanus circiter annum octingentesimum sexagesimum quintum. His plerique Imperatores Orientis adhaeserunt, nonnulli hanc hae resim detestati sunt,aliqui nihil eam curarunt. Monomacho imperant primum Michael Patriarcha est ausus anno millesimo quinquagesimo tertio Pontifices Romanos excommunicare,nihilominus redierunt ad mente Grs-ci, ted semel iterumque,ac saepius relapsi sunt,donec omnes adduxit Turcarum Rex in potestatem. Septimi sunt Lutherani, Callain istae, Augustanae, ut vocant, confessionis sectatores, Sc incredibilis quarumvis haeresumco Iluvies,qui abripuit secum Reges Anglis, Scottae,Daniae,su dix
172쪽
Iso Biseria pendere a veris et irtutib
diae,&innumeros Septentrionis populos. Verunt enim uero,cum verae virtutis illud sit, ut obiectas tenebras undique discutiat,&clarior ipsa exurgat. Cum fuerint isti conati Daemone malo impellente caligine luci illius offendere,atque una fidem dissuer contrarium prorsus ijs euenit. Primo enim loco id effecerunt, ut uniuersalia cocilia saepius fuerint aduocata a Pontificibus Romanis, ad quae conuenientes ex omnibus cogniti,peruijque orbis locis episcopi in unam sententiam conuener doctrinamque catholicam magis ac magis corroborarunt, ac toto orbe catholico disseminarunt. quot vero illa fuerint,nos alibi enumerauimus quati sint ape B ruimus,signo de sanctionibus uniuersalium conciliorum. Illud hic sit satis adnotasse, ab orbe condito neminem, vel Imperatorem, vel Regem fuisse, qui tantum potuerit ut e tot nationibus,tot episcopos,in unum valuerit unquam conuocare, tantuscilicet eth veritatis robur. Secundo mirum sit nulla scripta Arianorum nulla Mon thelitarum,nulla Apthariodocitarum, vel priscorum,nunc extare vllibi, vel tenuia, nulliusque momenti, cum tamen certi simum sit plurimos viros eruditionis opinione praestante extitisse,qui veritatem contenderint expugnare libris editis quo Cigitur evanuerunt nullibi reperiuntur, nisi quantum litteris ea suis nostri compraehenderunt. Haec est potentia solidae virtutis ut obstantia disrumpat, ad nihilum redigat, falsitatis, ac simulatae virtutis est abire in nihilum contra genuina virtus.
Nonfumum exsulgore sed exfumo dare lucem
Tertio quamuis articuli Christianae religionis, quoad se stantiam multiplicari non possint, quoad explicationem a men,consecutionumque deductiones multiplicantur, veluti solis unus,radis possunt semper geminari; unus arboris stipes rami plures,unus paradisi fons,flumina quatuor in varias orbis par Ioan. 1ν. te se se ditandentia,telluremque irrigantia. sic igitur haeretici fuerunt in causa,vi multa illustrarentur, veritas magis illucesceret, latius eius fulgor porrigeretur variis de rebus non modo doctissimi libri componerentur, sed sanctionibus percocilia decretis veritas stabiliretur sic itaque illud vere dictum liquet temporum progressu discuti mendacia; veritatem magis illuminari.
173쪽
Tectimonia sunt sapientissima. Qitari mirandum sit ab Haereticis nillil ad humani generis
usum fuisse unquam per tanta temporum spatia inuentum , nihil transactum,cum tamen tot nationes ,ro Reges , tot ac tanti Imperatores extiterint Mnemo ex eis aliquid attulit insignioris boni Ita sane. Quot vero, quanta catholici Z nos illa enumerauimus signo de peritia catholicorum, de efferis getibus ad humanitatem perductis cultu desertorum locorum, Virtus quippe, ut diximus, ei illa, qua tendimus in bonum , qua non proprium, sed commeti ne inquiritur,& cum proprium, tunc ut communi seruiat. Quid itaque mirum si nihil boni excellentioris ab haereticis qui se hristum bonitatis exemplar profitentur illi quidem sectari, sed nihil minus quamobrepeiori sunt ipsi conditione quam ceteri infideles. Qi linto mirum sit ab haereticis nullos unquam populos ab infidelitate ad Christi cultum perductos cum quolibet seculo innumeri sint a nobis Christianae pietati conciliati, It aperuimus signo de propagatione, serpetua propagatione fidei.
quinqlio turbulentiores excitati sunt ab ijs fluctus, eo maiores a nostris facti progressus,ut infra attingemus, illoru vero omnia loca ab infidelibus occupata. Sexto ab Imperatoribus ac Regibus hiae reticis, imperiare-gnaque ultra abnepotes non trasmiis , illos infeliciter obiisse, neque ab illis regnatu ultra annos quadraginta, quod aperuimus signo de infelici obitu ex posteritate freticorum , atque ita cuncta istis in con rarium cesserunt. cum secus illi cona
Tertia classis est, ut omittamus schismaticos,4 excommunicatos,eorum,qui iura Ecclesiastica, potestatemque Pontificiam lacerant, aut quoquo modo imminuut,classis porro haec, incredibile est quot agmina secum ducat Imperatorum , Regum, Principum,&quorum uis denique a quibus imperium sacerdotis solet aut labefactari,aut declinari quis vero erit exitus frigidae pietatis' ut in ipsos ad extremum recidant omnes machinationes,& sacra potestas valentior exurgat
Primo aute in loco cum prisci Imperatores Christianae Religionis
174쪽
is. Imperia pendere a veris virtuti
gionis inimici nihil non aduersus Pontificem Romanum fa Abricati essent,ut eius nomen abraderent e terris.Constantinus
quid illi non est elargitus susne sit omni illius donatione quoad Occidentale imperium Papa, nunc nolo disputare Graeci enim volunt ei donata ipsiis iura omnia,ac multi e Catholicis idem contendunt.Illud clarissime apparet, ipsum potuisse aduocare ad se quascunq; causas ad Urbem veni cntes, inqua-uis parte iudicii neque ab illo suisse appellationem id constate Codice Theodosiano titulo de audientia episcopali. Romae sane in Lateranensi Palatio, quod illi reliquit Constantinus, ac sedes erat Imperatorum, habitabat ut Hieronymus testatur Aepistola ad Oceanum, ex illis Prudentij versibus habetur. Caetibus aut magni Laterani currit ad aedes,
Vndesacrum referat Regali chri maresignum.
Tantaeq. erat auctoritatis, ut Ammianus Christianis insensus, cum fuisset in Urbe scriptum reliquerit incredibile fuisse, quam colerentur,4 quot modis, qui Romae sine liberis erant; signans sacerdotes,qui huiusmodi forent. addit q. in Urbem rediisse Pompiliani temporis securitatem. Nam Pompilius in potestate sacerdotum posuerat omnia diuina. humana iura, ut Plutarchus in Numa tradit, ac Festus verbo ordo. Idem praeterea Constantinus immensas illi opes reliquit,& in concilio Romano tcstatus est, Omnia subiecta esse iudicio ipsius, neque se,
neque sua excipiens, ipsum nulli. Qui ait Ruffinu S lib. I .cap. 2. ab eodem dicta haec in concilio Niceno verba ad omnes Episcopos,nos a vobis recte iudicamur,vos autem non potestis ab hominibus iudicari. αTheod. est Secundo,cum Constantino suffecti Imperatores iura Eccle-4s-ς.3.lib. 4. siastica imminuissent; praecipue vero Honorius,ac Valentini xi 3 -33 ii3 nus,ille quide,ne posset Episcopus cognoscere, nisi causas reli gionis,siquis aufugeret ad Ecclesias,abductus grauius castigaretur Cierici e monachis dumtaxat eligerentur, atque e vicis Ecclesiarum, quibus ascribebantur ad eum modo numeria, qui possent soluere Imperatori tributum e reditibus earum. Valetinianus addidit,ne ius in clericos haberet Episcopus, nisi
consentiret,ne collegio astrictus fieret monachus,aut clericus.
Quid igitur continget istis imperium occidentale moderantibusλcontrarium prorsus eius,quod contenduut.discindentur eorum ditiones, augebutur Pontificis Romani, Episcoporu. Nam
175쪽
Nam regnatibus istis, eorum q. succi,ssoribus in eadem diminutione Ecclesiasticae potestatis permanentibus Franci Gallias, Vandali Africam, Visigotii Hispanias, Angli Britanias, Heru-li,ac mox Gothi Italiam coeperunt atque ita,quam ruit: ruebant liti in Ecclesiasticam iurisdictionem experti sunt dii a prouidentia sic disponente inciderem suam, finemq. imperi Occidentali imponi. Romanis autem Pontificibus longe secus accidi quam moliti fuissent Imperatores Occidetis. Nam qui dis erpsere eorui ditiones, quidquid acquisiverunt subiecerunt Antistiti Roma- no.Clodoueus in primis de manu Rhemigi Archiepiscopi Rhα mensis ob potestatem a Papa Hormi lda concessam voluit sibi Galliarum regnum, poliariiq. si ferri, ita ut quoties ungeretur Galliarii Rex, profiteretur, illud se accipere ab Archiepiscopo Rhemensi, exauctoritate Romani Pontificis, quod Papirius Maubnus in vita Henrici Primi tradit. longe autem post cum Recha redus Hispaniaria Rex Catholica se pietati restituisset, institutum est, ut ipse, ac successores ungerentur ab Episcopis suis,quos Chronico Isidori liquet tantaq est Episcopis potestas data, ut Reges solio dei jcerent ; quod accidit Suintillae ac Reci miro veluti haereticis anno sexcentesimo vigesimo nono, ut notauit in suo Chronico Vasaeus. Constitutum praeterea trigesimo octauo a Toletana Synodo nequis Rex esset, priusquaturaret haud se permissurum,ut aliquis haereticus degeret in regno.at Reges Anglistributaria fecere insula Romani Ecclesis, Ade lolphias,Alurcdus ut e Polydoro Virgilio habetur. Amplius
inniores induisium fuit, ut Imperator Constantinopolitanus, siue Orientis a Patriarcha, qui tum confirmabatur a Pontifice Romano, coronaretur; neque prius intelligebatur Imperator,
ut e Lonara in vita Anastasirconstat. Quin cum Ioannes Papa Constantinopolim profectus esset, Iustinus illi obuiam proce dens,cum toto populo, ad eius pedes procumbens ad templudeduxit dextrum dextro in solio collocauit, ornamenta Imperatoria deposuit, atq; illa sibi dari a Pontifice Romano voluit, ab illo imperium se accipere profestis,quod est in vita illius,ac Sigonius post alios memoria prodidit. Viden Caeleste consilium t Viden ut inermis religio,nuda virtu retorqueat arma aduersaria in caput ea stringentium Niden, ut incidat peccator insoueam, quam secit innocenti VLdeamus adhuc maiora. Ter-
176쪽
ri Imperia pendere a veris virtvlib.
Tertio. Iustinianus consilio parum pio noluit Pontifices Ro Anaanos consecrari nisi adsentientibus Imperatoribus orientis. id volunt aliqui ab Odoacre institutum deinde usurpatum a
Theodorico Italiae Regibus.no audeo tamen id affirmare,cum non habeam ex antiquis ullum testem. illud certius Senatu Romanu conatum sibi asserere aut omnino, aut ex parte electione Papae,&χlcrum Romanum spoliare, quocirca in electione Laurent ij Symmachi coorta seditione per triennium foedae caedes in Urbe fuerunt,ut Paulus Diaconus testatur. Contemplemur nunc quid Deus omnium rerum moderator
costituerit in primis igitur sublati sunt de medio Reges Odoa ncer, Theodoricus ac reliqui Ostrogothi Senatus ipse extinctus,ut Procopii. Agathiae libris de bello Gothico apparet:
Quamobrem cum Senatus olim Romanus pleraqne maxima in Occidentali imperio regeret, eo sublato, Pontifex Romanus nihil non magnum longe posito Imperatore administrabat. ipse solus Senatum referens, in eius omnia iura succedens. Libr.ep.3o. Hinc Gregorius Magnus scribit, ut milites mittantur quo iu-Lib -ςp.7o bet; ad se pertinere ait in Italia pacem facere cum Longoba ''' P H dis etiam si nolit. Exarchus; ad ipsum Romae consistentem velu- Lib. r.ep. 1o ti ad rem P. Reges Longobardi legatos mittebant. cum Q. inita cx3. pacem ab ipso Mauritius Imperator non approbaret, eam ta- Lib. II .ep.9. men violare noluerunt illi, nullam Mauritii rationem habetes.
Τ dem Gregorius pacem cum Theodorico Francoru Rege san- veluti inter Regem, Rem p. Romana litteris suis imperat Lib. ep. 13. militum magistris,quid agendum,quo eundum, unde abscedeneti dum qui relaxandi,qui retinendi ciue L Romanos efficit. Exar- Lib. e'. o. cho Africae scribit, ut ipsius nomine iubeat,Theodorum milituit, 3 ςP βψ magistrum abstinere ab illicitis quibusdam, Libertino Siciliae Praefeeto mandat, ut inquirat in ausa quaedam Iudaei Nasae, atque ea seuerissime puniat statuit nequis in Sardinia cognoscat viduae Catellae causas . Sic igitur nihil non in Occidente Pontifici Romano erat subiectum.
Quid pluratLongobardici Reges ab ipso sibi dari voluerunt, ut Rex ab Archiepiscopo Mediolanesi. Suffraganeis eius eli-- geretur,ac Modoetiae coronaretur, ab eode,quo iure ex coces.
1ione Gregorij Magni saepe usi sunt Archiepiscopi, ut e Corio Mediolanensi ac libris Sigonisde regno Italiae constat sic itaque dum Reges Italiae Heruli,& Ostrogothi, dum Senatus Romanus, dum Constantinopolitani inperatores cotendunt sibi iura
177쪽
A iura Pontis cis Romani arrogare, suis excidunt, ad illum di
Non tamen hic finis. Cum creabatur olim Constantinopoli Imperator, is mittere Romam solebat imas ine suam, suaeque, si habebat,uxoris Augustae ut illa Populo Romano in unum c5gregato ostenderetur, solitaq. acclamatione, lonore excepta,qui bret Imperator, agnosceretur, habereturq atque ita in Occidentali Imperio parebatur illi,cuius imago Romae suis. set eo quo diximus,modo culta.Conuocare autem populum in hunc finem pertinebat ad Pontificem Romanum, Senatu amo B to,nam cum prius hic stabat,adiutic spectauit; sic itaque in potestate erat Romani Pontificis, aut reiicere imagine, si voluisset, aut admittere,adiudicare occidentale imperi u lecto imperatori in Oriente,vel abrogare. Cogebatur populus ad orato rium Caesarei prope S.Ioannis Baptista in Laterano, quo in loco reponebatur aureus nummus imagine Imperatoris electi insignitus ac non ante multos annos Sixto V. edente reperta est huiusmodi nummor magna copia ibi recodita Sic vero,ut diximus,agi solitum creato Orientis Imperatore,apparet nobis, ex epistolis Gregorij Magni lib. i. in principio Videamus autem,quid contigerit, ut maxime illustretur quod praemani bus habemus,ac veritas eorum,quae dici naus, maxime resplendeat. Anno septingentesimo duodecimo Philippicus Imperator inuasit occiso Iustiniano rinothmite Orientale imperium, bellumque in sacras imagines commouit id videns Constantinus Papa noluit eius litteras Roms,aut imaginem recipi,eumque pro Impcratore haberi tradunt haec horum temporum Scriptores Beda iu Chronico, Paulus Diaconus lib.6.cap. Io.
Rursus cum non multo post Leo Isauricus in eadem cum Phia lippico iam defuncto haeresi foret, neque eodem modo recipe retur in Vrbe imago ipsius, neque pro Imperatore coleretur, ac nonnullos semel atque iterum misis et, qui interficeret Gregorium XL abrogata est omnis Romae potestas,&in Occide te Imperatori Constantinopolitano, Min Pontificem transi ta,quod in vita Leonis tradunt Paulus Diaconus,Zonaras,Glycas,Manasses,ac post alios Sigonius. En igitur, ut mirabiliter diuina iustitia transtulerit omnia iura Occidentalis imperij in Pontifices Romanos . num metu armorum nequaquam num dolis, Mastu Romanorum Pontificum nihil minus ij ipsis molitionibus,quas machinabuntur
178쪽
impii adii resus Pontifices Romanos aeterna veritatis, ac diui Anitatis mortalibus conam unicatae, Heroicarum q. virtutum,n5
fictarum legitimos in terris assertorem ut illustrissimum fiat averis virtutibus. non a simulatis imperia penderes. Neque tamen hic finis. Nam cum Longobardorum Reges, Luit prandus, Aistulphus, Desiderius Romano Pontifici saepius eripuissent Urbes,ac ditiones ad ipsum pertinentes,nhq hi postremi restituere vellent contra omne fas ereptas, auxilio accitus Pipinus,ac postea Carolus eius filius armis receptas reddiderunt,ac iura Pontificia magis in Italia in Occidente stabili-uerunr,quod scribunt Rhegino,Egh in artus,&'imoinus. Quin B cum Romani indigni se ima quaedam perpetrassent in Leonem Tertium,Carolus Rex aduocatus opem tulit, occidetis Imperator est a Papa constitutus, ac prope inscius, ut in eius vita scriba ipsius Egli in artus refert, Roma est coronatus .ex illo O cidenti est imperium restitutum, ille habitus Imperator, cui tantam dignitatem, potestatemq. Papa aut contulisset, aut ab ijs,quibus id iuris dedit,collatam co firmasthi Hinc ab illis imperium datum Gallitis primum,deinde Italicis,postremo Ge manicis Regibus,in his consedit,eligentibus ijs, quibus ex priuilegio a Pontificibus Romanis eis concessum, 'apaq. id ratu, si placuerit, iudicauerit bono publico expedire, habete. Hinc Cregorius VII abrogauit imperium Henrico III. Innocentius II. adiudicauit Lothario Duci Saxoniae,eripuit Conrado. Innocentius III. confirmauit Othoni IV abitulit Philippo Sueuo. Innocentius IV eo spoliauit Fri aeri cum Secundum. Mab aliis Pontificibus alia lint,ubi opus fuit, huiusmodi gesta. Ex his,qui huculq, aperuimus apparet clarissime a veris virtutibus imperia pendere.non a simulatis ac retorqueri diuinitus artium malarum spicula in eos, qui iecerunt aduersus innocentes, diuinoSq. aeterna veritati S, arcanorum q. caelestia pro Dmulgatores hinc alii teporibus cui rophanarum rerii Principes aliquid auferre Pontificibus Roma ala conata sunt aliquo, iusto prs textu, Deus post aliquod tempus Principes istos mulctauit,ac maiora Pontificibus reeosuit. Hinc Spit igneus Bori-uori Bohemiae Ducis filius costituit argenti libras annuas centum soluendas e regno Romanae Eccletiae, quod est in libris Ecclesiae Lateranentis . idena l. tributaria iacta, Portu gallense, Polonicum, anicum Noru egi cum, Sueticum, Aragonense,
Croatiae, Dalmatiae q. regna laudorum iura data in Neapo- . litano,
179쪽
litano Siciliae Sardiniae Flierosolymorum,& Antiochiae regii is, ac principatibiis. ipsum denique imperium Constantinopolitanum hix adiudic atum, aliis abrogatum superiori denique saeculo diuisus Orbis terrarum quoad plagas inexploratas, Minc Enitas inter Castellanos,ac Portuo ali es,quae late omnia perinsecuti sumus lib. xvij.de signis Ecclesia Dei igno lxxvij cap. Iv. Contigere autem, cum parum pi principes ex una parte ali quid imminuebant e ditionibus sacris, Deus autem reddebat ex alia parte multo ampliu ,. hinc liquet e signo xcv.deignis in diminuentes iura sacra diuinitus semper punitos post aliqua temporis interualla illos, qui detraxerunt aliquid ex eis. Ita vero punitos,ut nemo diffiteri possit id ob eam causam contigisse. quod religionis', qua virtutum mortalium prima est, status sit per eos deterior, Linfirmior factus ad humana ac tetna omnino subiicienda superiorum virtutum moderatoribus, quales sunt Religiosi omnes, Episcopi, ac Pontifices summi, ita v tonanino cocludendum sit, Ecclesiam Catholicam, in qua sunt verae virtutes,ac persectae multo illustriorem semper exurgere. a veris virtutibus imperia pendere, non simulatis,& in simulatores reuolui tela emissa in veritatis Antistites, atque assertores,ac vere constet illud merito dictum.
Quam bene diLpositum terris, di dignus iniqui, Fructus consillyprimis auectoribus inster
Sic multos fluuio ales arente per annos, Mossit qui caeso monuitplacare Tonantem Iyuentas,primum B Iridis imbuit aras . Et cecidi aeui qui rixerat hosiasacri. Sic opifex taura,tormeritorum'. repertor uisune ta nouo fabrιcauerat aera dolori Primus inexpertum Siculo cogente Taranno
Sensit pus,docuitq.suum mugire iuuencum Imperia
180쪽
is Imperia pendere a veris mirtutib.
Imperia, ac regna maxima inter Catholico ijsgentibus ι- uinitus data,quae magis abundarunt dirissan EZιs,
christianae pietatis propagatoribus f quod palam facit imperia pendere id
ris irtutibus non simulatis Cap. IV. O, D v, consistimus in caelo, latumq. discrimen inter diuina,& humana. His semper ali nquid impuri. Nihil illis. Cur autem Deus nocontinuo flagitiosos castigato ut sit aliquis locus patientiae, indulgentiae si resipiscantipatientia dum peccat si protinus rei punirentur,quonam misericordia relegaretur 'ubnam tolerantiae fructus,ac praemium sore es Si quoties peccant homines sua fulmina mittat Iuppiter,exiguo tempore inermis erit Iure igitur,genitorq Deum, Rectorq. vocatur, Iure capax mundus nil Ioue maius habet.
Se olet interdum feriplacabile numen Nube flet pulpa candidus ire dies
Sic itaque Deus cum Reges peccant,cum nationes,ac potissimi magnae,connivet ad tempus,monet placide per suos Pontifices,acriter obiurgat, leuius castigat, vires debilitat, hono . res minuit,ad extremum cucta eripit,vastat,delet, An non ita Intueamur quaeso apertissimam,inritatem, cognoscamusque maxima imperia inter Catholicos ad eas nationes caelitus de- Iata,quae magis abundarent duobus hominum eneribus, sanctitate nimirum praestantibus,atque hoc est prinati, deinde re- Iigionis Catholicae inter gentes barbaras propagatoribus. Quatuor autem maxima existunt usque ad hanc aetatem Catholicis imperia orientales de Occidentali enim diximus capite superiori Gallicanum,Germanicum, Hispanicum. rientale quadiu floruit hominibus sanctis,4 pietatis Catholicae satoribus, stetit illud prae cunctis, ac floruit recenseamus ex ordine saecula labentia, ex quo in Graeciam transtulit impe