장음표시 사용
161쪽
diuinis eminentissimos ad ea loca Christiana pietati conciliada ut late ostendimus signo de decenti felicitate Catholicorum 9; .libri I. Litterarum porro niilla erat olim cos nitio gentibus cunctis supra Rhaenum Danubium l. sitis,quod Tacitus libello de moribus Germanorum testatur.
Populis nullae olim certae sedes erant,ut idem scribit. ω ,tra bo lib. .solo lacte ac pecore vivebant,quod Caesar lib. q. Mela tacap. II tradunt nullae illis domus,ut refert, praeter eosdem, S neca libro de gubernatione mundi Herodianus in Maximino.
Quin ornandes genere siue Alanus,sive Gothus, qui temporibus Iustiniani vivebant ita scriptum reliquit libro de rebus Geticis cum de Britannis loquitur inculti aeque omnes populi, Reges a populorum a&mox Viraeas habitant casas,communia tecta cum pecore sylii aeq. illis tarpe sunt domusJ de caeteris autem nationibus supra; ermaniam sitis,carnibus tantum vivunt.J rursus,hi omnes exesis rupibus, quasi castellis inhabitant ritu bellu ino Caesar certElib. s. Strab. . volunt Urbes a Britannis vocatas ipsa nemora, quae fissi is circumdarentur,atque arbores suis locis, spatiisq. disclusas haberent, quae imple- xis ramis homines subtus habitantes ab imbribus, ac niuibus ualitercumque tuerentur . quamuis Romani condiderint, einde aliquas in Britania colonias, euerterunt illas Angli, reditusq. factus ad antiquas solitudines,& vastitates. Iam vero solum suisse in secundum, sterilemque terram Ce manis olim testantur Seneca Hispanus libro de gubernatione mundi, Mela item Hispanus lib. 3.cap. z.Herodotus Halycarnasseus lib. 4. Strabo Cappadox. 7. Procopius Caesariensis Syrus oratione secunda do dificiis Iustiniani. Quis autem nunc credat, quod dicturi sumus, nullas illis fodinas auri,argenti, ferri, aut aeris fuisse argentum, inquit Tacitus, aurum propitisan irati Dirnegauerint, dubito D mox. ne ferrum quidem superest.Jquamuis itaque krent aliqua terris illis inclusa metalla fodinae quidem non erant. Iam tot erant olim alienarum gentium in Germaniae loca irruptiones, ut signo, 3. . . enumerauerimus vigintiquatuor intra annos mille ducentos,cum tamen ex quo missi sunt a Romano Pontificciqui regiones illas Christo conciliarent per annos octingentos,ac plures,nullae potuerint in eas irrumpere.
In uniuersum vero quanta seritas esset, quam bellu ina vi-- a ta
162쪽
i Imperia pendere a meris virtutib.
ta Hunnis, Neuris,Gelonis, Agathyrsis, Melanchlaeni Maccae te Aris Sarmatiae,septentrionis, circa Istrum habitantibus populis cognoscere possumus ex Amnaiani lib. 3I. Procopira.& 3.belli Gothici. Hel moliti I. cap. t. Admirandum siit itaque tantum fuisse virtuti Christianaei testatem, latum fuisse illius imperium, ut effecerit intra annos prope ducentos in regionibus supra Rhaenum, Danubium ci sitis, postquam misit co suos Pontifex Romanus quod tota antiquitas haud potuit intra tot annorum millia ab Orbe condito. En igitur, ut adsint nobis Heroicae virtutes, ut ab ijs non modo pendeant animi bona sed corporis, ac reliqua externa. Nana quis ignorat quata sit humanitas Borealibus populis, nisi exuerint eorum multi illam,pol qua defecere a fide Catholica' quis ignorat quanta sit omnium disciplinarum, artiun q. omni hin titia, Miludia quot ab ijs sint in ueta ad humani generis vim quam pulchrae, admirandae frequentes sint Vrbes, sint f incundae
regione S Zquot, ac quam fructu olae auri, argenti, ferri, aeris, omnium q. metallorum fodinae Virtutis itaque verae,& catholicae imperio intercede te pro feritate humanitas probeliuinis moribus diuini, pro ignorantia cognitio, pro solitudinibus ac vastitatibus V rbium celeberrimarum freqtientia. cmagnificen Ctia; prosterilitate foecunditas; pro inopia diuitia successerunt tam breui tempseris interuallo.
Sed numquid hic finis edantur quaeso Hungarici, Bo hemici, Polonici Suetici, Danici,Scotici, Anglici Reges ante disseminatam per ista loca religione Christi a studiosis Pontificiae sedis .
relegantur euenta omnia istarum regionum sursum versus saecula retracta repetendo ac videbimus numqua fuisse in huiusmodi terris adeo diuturna nobilia,potentia, inagnificaq. regna ab ortu mundi usque ad illud tempus, quo Pontifex misit sit os ad propagandu Chri iti cultum in eis, vel ex quo obediunt Pon latifici Romano. Num quid dicemus de imperio Germanico An aliquidumquam vel momento temporis fuit in Germania a mundi fabricatione per tot annorum millia simile imperio, quod nacta est ex quo virtutes a Romana sede praescriptas, normam l. legum inde emanantiu sequitur in igitur,ut imperia pendeant a veris virtutibus non simulatis, portendantur l. non modo ad animi bona, scd omnia quaeculiaque corpus, ac nosipsos illa circuncta ut
163쪽
Aduersius Macchia uel u n. I in I
Imperio Catholicae virtutis D ca inhabitatium onarum a lisunt post ortum Christi habitabilia,similiter Indiarum occidentalium loca Exculta, ambitus Orbιs terrarum Orcundatus pote late eiusdem. Cap. I. En numquid hic finis erit in explicando imporio vers virtutis totius tel iris bona ab illo pedent. Age hoc valde nitrabile expenda natis, ante octilos legetium ponatii a nobis. antiqui omnes tradiderunt,ueluti exploratissim v, loca minia Zonae torridae, ac duarum,quae frigidae vocantur ad Aul rum, Boream l. possitae, fuisse semper inhabitabilia . Nunc esst compertissimum tres hasce zonas habitari Quo
circa multi volunt antiquos deceptos,neque illis fuisse cognita conditionem illarum id sane eit ridendu quod latissime ollendimus lib. s. cap. i8. de Signis Ecclesiae Dei. nam per annos bis mille quadringentos, amplius potentissimi Reges,celeberriminationes,l'hilosophi, Historici Geographi,viri q. curiosii fiami accesserunt ad ea loca, Musu compererunt, esse pleraq; omnia inhabitalia quin ij, qui scrutati sunt haec,omnium celeberrimi Reges fuerunt, Osyris, Rhames, ac Sesostris Nechao AEgyptiorum Reges Cambyses,ac Xerses Persarum; Alexander, ac Ptolomaei Graecorum; Caesar, Octavianus, eroq. Romanoru; Nationes etiam celeberrimae id rimatae sunt Hebraei,Tyrij, Carthaginenses: Geographi praestantes eo se contulerunt, ut rem Perspicerent Dalion, qui ultra Meroem Zonae torridae Vrbem progressus est,Simonides minor qui in Meroe commoratus est quinquennio, Timosthenes classium Regis Philadelphi prae se suus, Iuba Mauritaniae Rex, Malij, tuorum meminit Plinius lib. 6. cap. 29. di quibus omnibus est constantissime scriptu loca omnia Zonae torridae plerumque deserta: Idem tradu tu Herodotus, ac Polybius,qui ad illa loca accesserunt. In primis vero Osyris Egypti Rex anno prope centesimo antequam Iacob in AEgyptum deicenderet, copias innumeras secum ducens, ad Istri iontes, oceani fines peruenit. loca deserta reperit,ut colligitur ex inscriptione,quam fuit se in c. luna na Nysis montis Arabiis tradit Diodorus lib. antiquitatum
I. ex ijs, quae reser Lucanus ostendemus . Idem conquiti- uit
164쪽
ro. Imperia pendere a veris mirtutib.
uit Rhames,ut habetur ex Ammiam Marcellini lib. 7. Strabonis i .Cornelii Taciti t. Classis porro Salomonis traiecit ostia maris Rubri media
Inter aequinoctialem circulum,&tropicum Cancri omnium calentissima Tyrii similiter Africam totam circumnauigarunt, Sin locis,quae possent habitari colonias excitarunt, reliqua onat torridae subiecta prodiderunt esse deserta saepius,hro illa circumierunt,ut habet Herodotus lib. 1.
Sesostris eodem modo illa adiit,qui regnante Roboam viuebat,& Nechao Reges AEgypti, viderunt habitari non posse,
ut habemus ex Herodoti libro&Strabonis 6. Qui nolim Reges omnes Egypti Thaebis domicilium fixerant,ut ex Herod ii lib. M&Strabonis i . discimus,4 indicat Homerus Iliados . SOdyssea . neque distabant a zona torrida,nisi milliariis centum quadraginta plus minus. constanter,ubi id inquisissent, affirmarunt non esse humanis habitationibus aptas regiones. Sed qui fieri potest,ut antiqui perspectissimas istas oras non haberent, cum Mennonis Vrbs Regia sedes AEthiopum silerit in ipso zona torrida Strabo in illa fuerit,ut apparet lib. 7. Herodotus illa loca peragrauerit, ut est eius lib. a. ω3. prodideriit omnes tamen non posse ibi mortalium sedes haberi Cambyses peruenit ultra Meroem quae intercipitur media ab AEquinoctiali circulo MCancri tropico, tantum q. sterilitatis,ac solitudinis ubique inuenit, ut innumeris amissis regredi coactus sit, quin suorum quosdam necauit, ut eorunica inibus vesceretur quod Herodotus lib. a. Strab. 7 narrat .Xerses cum sciret ob huiusmodi expeditionem Cambysis mediterranea deserta,misit Sara spem lui asteto Herculeo Austru versus Africam circumiret, is omnia feris solitudinibus horrentia cum suis inueniens neque pose inclein etiam locorum ferri retro rediit,ut habet Herodotus lib. q. Hanno Carthaginensis Africam circumlustrauit Madhuc eius commentari leguntur scripsi in zonae torridae regiones exustas calore, qui consistere haud sineret homines in iis locis. meminit horum Plinius lib. cap. I. Herodotus fuit in ipsis Thsbis,refertq. libro secundo narrationem Regis Ethearchi Hammoniorum referentis quosdam perscrutatos ea loca, usu edocios non admittere commodas hominum sedes.
Alexander Magnus idem voluit cognoscere, idemque percerit.
165쪽
A Jt.quocirca Aristoteles plurimis hocis asseuerat quod di
Ptolomaei classem viginti nauiu plurimis hominibus instructam mittebant cotinenter, qui peruadentes ZOnam torridam retulere idem.qtiod Strabo refert lib. II. Caesar eadem desiderio incensus haud dissimilia perspexit. quamobrem sic ad illum sacerdotes AEgypti, ut libro decimo
tibi noscendi Nilum Romani cupido est, o cibarus, Persisquefuit, Macedum uerarannis. Nunciue non aetas doluit conferrefuturis Notitiamsed incit adhuc natura latendi. Summus lexaude Regum, quem Memphis adorat, inuidit Nisi,misitquepe dirima terrae ethiopum edios, illos ubicunda perusi Zona pol tenuit. Nilum,idere caleurem. Venit ad occasim mund quo extrema Sesostris Et Pharios currus Regum ceruicibus egit: -nte tamen Gros amnes Rhodanu κ Me Padumque, Quam Nilam defonte bibit. sanus in ortuscam fas longi populos peruenit ad aeui, Defestus ue epulis, pastris caedesuΘμm
I nolite Nile redit. syene ciuitas est in oris torrida Zonae sua in ea Romani posuerunt aliquot militum colaortes,quae praesidio ibrent, aduer sus incursationes Ethiopum .In ea fuit Strabo ut scribit lib. 17.
Cornelius Gallus Poeta celebris, qui peruasit intima Aethion piae cum Romanis militibus, amicus fuit Virgilij, mora iij, acta omnes caecos dixerimus, videre, ac prodidere omnia deserta, neque domos hominum ferentia.Hinc ille: Pone sub curru nimium propinqu/Solis in terra domibus negata. Octavianus Imperator eadem voluit percipere misit Petre nium cum multis militibus.qui longissime pro 'ressus octin e tis septuagmta milliariis ultra Syenem retulit exusti inia, ac deserta ob intolerancicaloris autum vi allat e Plinio lita
166쪽
io peria pendere a eris virtutis.
s.cap.29. Idem voluit experiri, Midem comperit,quod
ille scribit; quin ibi dein tradit in ullam Meroem , quae includitur Zona torrida , dedisse armatorum quondam ducenta quinquaginta millia, aluisse artificum quadringenta millia .ac dicemus istos omnes fuisse caecos,qui reterrent Omnia deserta, .neque ab iis sciretur an habitari possent circunstantes terrae, cuni prisci omnes affirmauerint non posse in illis homines com
Quaerimus igitur huius admirabilissimi euenti causam cur postquam inrituis est natus, ad eas regiones accessere Apostoli in his Christi religionen dissim inarunt, Matthsus iri Africa, Thomas cis S intra Indum,ac post hos alij, commodas mortalium sedes admiserunt. An non hoc imperium diuina Virtutis, quod uniuersitati rerum,naturae ipsi imperata An non hoc Sybillae praedixerunt alloquentes ipsum Christum exemplar omnium virtutum fulgentis, imum ri redere, magnos derit iam tempus Onores
Cara Deum oboles magni Iouis incrementum. pice nuexo nutantem pondere mundum Terrau ue, ae lusque maris, caelum uel rofundum C L icre Penturo laetentur di omniasaeclo. ante
At tibi ei puer nusto munuscuti cultu Errantes hederaι passim cum bascare tectas Mixtaque ridenti colocasia fundet acantho.
Ipse tibi blando undent cunabula fores: Occidet Pserpens, facta herba eneni&paulopost DMOPi paulatim fluescet campus arvia,
Inculiisque rubens perdebit sibus dui, Et durae quercussudabunt roscida melli.
m.c.3 sa An non eadem cecinerunt diuini vates laetabitur deserta, di invia, clamat ille,&exultabit solitudo. florebit quasi filiu: germinans germinabit Mexultabit Laetabunda. laudans: Elo
167쪽
Ac veluti in Septe trione sunt a Christianis excitata nobilissima regna, imperia,qualia non fuerunt abortu mundi,postquam Christum caeperunt agnoscere, Pontifici Romano obedire;sic in istis Africae locis . de quibus nos alibi fusius . ea parentii praestiterunt obedientia Clementi Septimo, alias cuncti valde Catholici fuerunt,ut ex Alva resisscriptis habemus, Os rij,&aliorum nunc multa in eorum legibus emendanda con-
En quo se porrigit Christi virtus,Christi imperium. quid vero hic dicemus de Indiis Occidentalibus, Morientalibus/Nu- quid non prius in illis omnia squallebant, atque horrebant
Quid boni quaeis erat inter incolas earum regionum, siue anum iam,sive corpus,sive externa spectes Nulla ijs ars,nulla disciplina littera nulla Pudet referre obses nissimos,& omnium dirissimos mores. Instar omnium sit illud ,quod operis huius pro- hemio retulimus plerisque gentibus consiletudinem suisse ex ancillis susceptos filios ad adultiorem aetatem perducere,ut pinguiores effecti occiderentur,coquerentur manibuS Parentum, dentibusq eorundem dictu horrendum comederentur. Sic itaque Christi, ac Pontificis Romani imperium latissimEin omnes sese oras protendes ab Aquilone extremo in Austri supremas oras,circumplectens ob imperirLusitanici, MCastellani amplitudinem telluris ambitum totum abortu in occasum deuehens secum bona omnia palam cunctis facitaveris
virtutibus cuncta pendere, nona simulatis per eos autem Reges, Imperatores haec ad exitum perducia,qui Pontifici Romano obsequentes, coacis Heroicas, germana sq. virtutes designantis vexillum diuinitus acceperunt,quod cum notauerimus cap. deciam libri de robore bellico clarius adhuc infra a nobis ape
168쪽
I Imperia pendere a veris virtutib.
Nudum regnum, elsedes tam potentes. aduersos,perpetuosq. sensit hostes, ν Pontifex Romanus,aduersus quem pugnarunt Imperatoresgentiles aeretici,schismatici,contumaces, ac fri- idae pietatis Principes tamen quo magis eritum etitus eo Jmagis contrarium contigit eius,quod conabatur Pi,maiores ;fecit protre nis inhumanarum rerum iuri ιc3iones; ev quiabus fit imperia pendere a Perι durtutibus, non simulatis . . Cap. 4 III. I in o D umquam sui imperium in terris, ad uersus quod omne prope dixerim genus hostiuconspirarit, illud est Christi, illud est eius Vica ris Pontificis Romani nam veluti signum positum fuit,in quod iacula emittantur. & tamen quo maioribus est agitatum tempestatibus, eo potentius, ac Pulchrius ad extremum post aliquot aestus
Duris ille tonsa bipennibus Ngraferacisfrondis in Algita CPer arma,per caedes ab ipsi, Sumit opes, animumq ferro. Merses profundo pulchrior euenit, Luctere, multa proruet integrum Cum laude dictorem,geretq. Proelia coniugibus loquenda. Videamus id esse verissimum cognoscamusq. imperia pen odere a cruce,acrucis doctrina,averitate,quam sancit Pontifex
Tercentu fere totos annos Romani Imperatores nihil aliud conati sunt omnibus,quibus poterat modis, quam exscindere a fundamentis Christianam religionem, Pontificiam q. sedem,
vigintiquatuor, quidam numerant, PapaSocciderunt. Num tot,ac tantis conatibus quidquam proseceres cotrarium prorsus euenit. Audian ita sit,atque obstupesce. in primis reuocain memoriana Pontificibus nulla arma, nulla auxilia adfuisse humaila
169쪽
Primo igitur loco cuncti Imperatores plerumq; fuerunt O ici si,ut ostendimu S supra lib. I. cap. i. di quidem saepius a suis aut domesticis, aut militibus, miserabilemq. in modiam. Secundo post obitum similiter plerique infamia notati m runt, summi ignoni In iis, columeliis onerati, quamuis nihil non c5tenderent,ut pro Diis haberentur, at Pontificibus, quos illi occiderunt, caelestes habiti sunt, atque habentur adhuc honores post obitum toto orbe Catholico per annos iam millo
quingetos, paucioresue, aut plures,prout scilicet vel remotius, vel propius ab aetate nostra fuerunt interfecti.
4 Tertio nullus Imperator ex illis ad nepotes agnationis suae
transmisit imperium quin neque ad pronepotes cognationis, cum tamen nihil aeque conarentur, atque hoc excipiendus est solus Constantinus Chlorus amicissimus Christianorum,Constantiniq. pater,cuius imperium peruenit ad nepotes. Quarto Imperatores eripuere corporibus Pontificum; manorum vitam. Deus autem dedit ijsdem corporibus, ut ipsa. ipsorumq. ossa, de cineres, in maxinao ab omnibus cultu haberentur; ad illa supplices acciderent Reges, Imperatores summi,nedum conseruarentur illaesa ab iii iuriis temporum. Quin per eadem sanitas aegrotis,&defunctis, aliquando vita etiam
Quinto mirabile est intueri,ut Deus a gente in gentem trafferret imperium Romanum, quoties ab alicuius nationis Imperatore bellum moueretur in veritatis, solidaeq. virtutis asseristores Christianos, Meorum Praesules summos vi cnim notauimus signo nonagesimo nono de signis Ecclesiae Dei, a Romani sanguinis Imperatoribus deuolutum est ad eos, qui Italici sanguini erant, Neruam, Vespasianum, Titum, Domitianum ab
his ad Hispanienses Traianum,& Adrianum. Inde ad Gallicos Antoninum Pium Nemausensem, posteros quicunque siuerint mox reditum ad Italicos, Ligures,4 Mediolanenses, nam tales fuere Heluius Pertinax,ac Didius Iulianus His successere Afri Septimius Seuerus ac filij sic itaque nunc primum Deus Europam reliquitatq; Europaeos,&in Africam transi jt verum sublato Caracalla Deus in Asiaticos imperi u Romanum trai stulit Heliogabalum, inlexandrum Seuerum Syros post hos ventum ad Thracas Maximinum patrem, ac filium. Sed his, αGordianis extinctis, ad Arabas Philippos est deuolutum. Delim
de his sublatis excepere illud Pannones Decis: quibus perem-
170쪽
i t Imperia pendere a eris virtuti
Ptis,ac Romani sanguinis aliquibus,Illyriciani a. Claudio Da Aci,vel Maesi imperarunt, ex his enim fuit Aurelianus; neq; multo post Probus Dalmata rerum summam tenuit. Dein vero Carus, quem nonnulli Narbonensem volunt, Cerilianus apud V piscum laribit ortum Poenis parentibus in Illyrico sed hoc Numerianoque,& Carino Caesaribus ab eo creatis absumptis,uentum ad Diocletianum Dalmata , Maximianuque Pannonium Augustos,Galerium Dacum Constantiumq Chlorum Dardanum Caesares, ac mox Augustos. Ad extremum denique Imperatoribus hisce de medio sublatis, quorum plerique falso diuinitatis integumento , quam sibi
appellatione Diuorum, Templorum praeterea constructione, sacerdotum, sacrorumq institutione audebant arrogare, imperium Romanum crucis vexillo est attributum, crucis inqua, cuius est non simulare virtutes, sed eas potius occulere, modestiae,humilitatisq. velo, suscipere in e non honor ificas dignitates, sed opprobria propter Christum, Deumque, ut alioru peccata expientur, Deus sit mortalibus propitius, omnibus eos bonis, potissimum vero caelestibus animi ornamentis ampli
Sic igitur cum nihiInon machinarentur Imperatores in ve Crae virtutis assertores Christianos, eorum q. Praesules summos contrarium prorsus in cunctis euenit,quod per annos fere tercentum sunt Omni ope moliti.
Sexto illud sit obseruatione dignissimum,tum maxime imperi Romani summam venisse in potestatem Christianorum, cum maxime videbantur excisi, omnia illorum prorsus extincta,atque ad nihilum redacta omnium namque acerbissimum bellum mouit Diocletianus,quod aliquot annis durauit, innumeros occidit templa omnia subruit,libros uniuersos comburi iussit fuit autem, quod Victor scribit,vaserrimus,4 qui aliena inuidia suam vellet explere crudelitate, cuque saeuissimus est et volebat appare mitis,ac placidus; ad abstinetis vero, ac modesti nomen captandum se se una cum Maximiano abdicauit imperio, sed quando feruentissima arribitio ipsorum, quam simulacris,&virtutum figmentis adumbratam volebant, non pol rat intra angustos modestiae cancellos se continere, dum rursus arripere imperium insidiosissime venantur, Maximianus qui dem suffocatus est iussu Constantini, que de ijcere conabatur, Diocletianus autem sibi timens, venenum bibit. Atque haec pri