Tractatus scholasticus De libero arbitrio. Authore R.P. Martino Becano Societatis Iesu, S.S. theologiae doctore et professore ordinario

11쪽

α. An versetur tantum circa

tertium t

Actibus liberi arbitri'

ubi quaeratur.

i. Quinam sint actusvoluntatis eliciti r

Quinam sint imperati Z3 Vnde eliciti sumant suam bonitatem & maliti

. Vnde imperati illam su

mant

12쪽

1. Quomodo disserantinter se , actio libera & actio

voluntaria3 Ati solae actiones futurae sint libera an etiam prae , sentes ξ

Desubiecto liberi armirifimbiquaritur.

i. An Deus habeat liberum arbitriumlΣ. An angeli habeant ret. An homo habueritin statu

in . . ,

13쪽

. An jam habeat in statu

naturae corruptae 3 anV

IO PQr peccatum primi/ parentis amissian aut debilitatum sit λ; CAPUT V.

De impedimentis liberi arbitrii,

ubi qua tur

1. An usus liberi arbitrii impediatur per peccatum

L. An per gratiam efficacem r3. An per praescientiam Dei 3

14쪽

An per voluntatem & de- Cretam Dei λy An per praedestinationem C. An PCr praeceptum superioris t7. An per metum t . An perconcupiscentiam Z λ- An Perignorantiam Q. An per vim dc coactio

De quibusdam modis defendendi usum liberi arbitris,

x ubiquaritur

i. An defendi possit ex parte solius intellectusZ

15쪽

α. An per distinctionem se sus compositi & diuisi3

3. An per distinctionem ne cessitatis absolutae dc ex suppositione Z 7 cM L

. An per solam libertatem quae est in intensione a

16쪽

DE NOMINE

EP NATURA

TRII. Vppono nomen liberi arbitrii, si usum spectes, nihil aliud significare, quam libertatem voluntatis, seu voluntatem in agendo liberam. Hoc piet ex communi modo loquendi. iam Cum quaerimus , an homo h beat liberum arbitrium, hoc solum quaerimus, an voluntas hominis in Mgendo sit libera. Hoc posito, dubitari potest l. Cur

voluntas vocetur liberum arbitrium 'χ. a qua libertate vocetur liberum a bitrium 3 3. An sola voluntas sormali-

17쪽

, C A p v T I. ter sit libera, an etiam intellectus an intellectus, si non formaliter, satitem radicaliter sit liber λ id est, an lubertas voluntatis oriatur ex intellectu, tanquam eX radice λ , an volunt in fasciae libertatis dependeat ab interulectu, &ab eo in alteram partem d terminetur λ 6. an voluntas sit pote tia activa, an passiua λ

I. QVAESTIO.

Cur voluntas vocetur liberum arbitrium

i Ratio dubitandi est , quia arbi

trium pertinet ad intellectum, non ad voluntatem. Nam arbitrari idem est, quod iudicare: at iudicare est ctus intellectus: ergo etiam arbitrari est actus intellectus : Ergo nec Vo- Iunias, nec actus voluntatis potest v cari arbitrium. , Haec dissicultas videtur pendere eNabas

18쪽

sia, quam paulo post tractabimus , an scilicet libertas nostra consistat in sola voluntate, an etiam in intellectu. Aliqui putant partim Consistere in voluntate , tanquam in subiecto,pa timin intellectu, tanquam in radice;& ad hoc significandum, coniuncta

esse haec duo nomina, Gerum a Lirium : quorum alterum pertinet ad 'voluntatem, nempe liberum , alterum ad intellectum, nempe arbitrium.

Alii volunt consistere in i sola Vo- ιlimtate, ac proinde solam voluntatem vocari liberum arbitrium , quod dupliciter explicari potest. Primo,Vt Voluntas vocetur liberum arbitrium,

non propris; sed per periphrasin , ut patet in simis exemplo. Cum enim

dicimus , consilia Senatorum , quae .

dantur Regi, esse libera, non significamus libere dari ab iis, qui dant, q uia potius Coguntur dare ; sed significamus, Regem non esse addictum & mancipatum illis consiliis , sed, posse , auditis omnium sententiis, agere & decernere , quidquid velivue II Ba atq;

19쪽

C A p v T I. , atq; ita periphrasi quadam significa ismus libertatem Regis. Eodem modochm dicimus , arbitrium intellectus esse liberum,significamus Consilium,

quod ab intellectu datur voluntati,t ile esse, ut non cogat voluntatem, sed i- ipsam voluntatem , audito consilio

posse sequi dc agere, quod velit;& hac periphrasi explicamus libertatem vo

luntatis.

Alio modo potest voluntas vocari liberum arbitrium, ratione sui actus. Nam electio, qui est actus liberae voluntatis, est quasi arbitrium quodda, quo Voluntas unam rem prae alia libere amplectitur. Et hoc sensu, vulgo diacimus , In meo arbitrio est hoc facere vel omittere, id est, in mea electionere potestate. Hinc sequitur, nomen arbitrii dupliciter sumi posse. I. pro ctu intellectus, &sic idem est , quod iudicium seu consilium. a. pro actu voluntatis, & sic idem est, quod et ctio. Et viroqi sensu accommodari' potest ad significandam voluntatem,

ut explicatum est. A

20쪽

II QVAESTIO. Aqua libertate vocetur volu tas libera m liberum ar-

TRiplex est libertas, ut passim do-

cent Theologi: Vna natura , qu quis liber est a coactione & necessitate: altera gratiae, qua liber est a peccato: tertia gloriae, qua liber est amiseriis huius mundi. De prima in telligitur illud L Corinth. 7. 37. Aut tuit in corde suo simus, non habens necessitatem, potestatem autem habens suae voluntatis. De secunda, illud Rom. 6.i8. Liberatiὰλ ccato,servisam sis iusitiae. De te tia, illud Rom. 8.ri. Tunc se ipsa creatura liberabitur 2 se uitute corruptionis in ubertatem gloriae filiorum Dei. Igitur certum est, liberum arbitrium non denominari a libertate gratiae vel gloriae, sed a libertate naturae. Nam linerum arbitrium, de quo hic gimus, debet esse commune bonis re