장음표시 사용
141쪽
De Constite c. Ne innitaris. ri '
rca se lautum peccari, pr ut ecntingit in om-yibu Oibus honis , quae non sunt in Naecepto ι qua tiuis enim ea facere sit tutius, tamen qui noviacu, non paeccat, , t in ingress Rcrugionis, in quo exemplificat siluest . in ver. Scrupulus, nu. . & ia his xtrminis loquunturA. Aliud II.qu. I. N alia iura: in contrarimus allinata a ideoque Apostolus i. ad Cor. 7. 38. dicit: trimonia itingit ovisemitiam . Ioefatis, is qui non iunni, melitis Din. Et tamen inquit:. de Cirrginibus prae stiam Domini non halis, eoUBum autem do. Et: mox subdis a Si amem aeceperiti rem, non peeessi , os 'seris vigo , nosti Hecauit. Ergo propterea quis non aretatur ad electionem melioris, boni, id eth virginitatis quia in elictione minoris boni, id est matrimo-uij, non committatur peccatum . At secu. est ubi in elediove viuux partis vertitur pecc/ti periculum , quia tunc tunc rem partem eligere, non in consilio , sed in praecepto est, ut late in superioribus probatum est, di deelarat idem. & syi
uester in ver. Dubrum, qu a. mim. q. fraterea
quamuis non teneam ut semper sequi Persectius, ac tutius,semper tamen sequi tenem ut pcrsetium, ac tutum . c. Si quis rositus . & c. Si quis autem ide poenit. dist. 7. At eum sequimur Opipionem minus prob bilem amrmantem actum este lici tum , r.ec persi uim sequnarur, nec tutum, hi sit byra proxime dilatu in xst.
3ρ Ad sextum risisse respontan est sup . in a. qu.
in responsone adidi s. a num ira. usque adnum. III. Quibus addimus D. Thomam in I. a. qui Q. art. 4. ad a. ubi uiti Utiusqliisque debet
niti ad hoc, qudu de rebus tu licet secundum quod sunt, quia xeium est bonum. intellectus , salsum autem eii malum ipsitis , ve dicitur in s. 3ρ3 Lalaic. Potissimum autem veritas ita laganda est in foro consti eiulae, qui dieitur solus veritatis,
ut late pcr edet. de Se cons. i. per tot. ac Λnton, dc dure in c. inquisitioni in not. de sent. 3ρ6 excom, unde Arehid. relatus hie d Bald. num. . dicit eonscientiam esse quamdam consonantiam,
3s & harmoniam cum veritate. Et ibi idem recidit quod scripsit idem Bald num. i . lex conscientiae debet diei lea Euangcliea a Patre luminum oriens. Lt quod disit in t ac C. De fidei minis.
Conscientia est Anselus mentis praeses. Nec cui- qualia erit grave. aut importabile onus innesii-gare opiniones probabiliores . Quia ratio naturalis se ipsam ostendit, & veritatem Occultam, non 17rit, ut idem Bald. ait hic num. . Quin imo si e redimus Federico de Senis conta 3 q. in princ. Qui veritatem dicit non laborat, sed cum magno Iahore , di languore trahuntur argumenta . quae inducuntur pro Oppositione vera talis . Ad septimum argumentum . R ad primam illi rationem respondetur. Beatum Iob ibi non loqui de sotmidine. an eius operaesent recta . sed ux metu, an facia essent debita cum diligentia,& intcutione sine , ita culpa veniali. Nam ut D.
G thoi ius inquit : s Saspe sordet in conspectu superiri iudicis quod an conses diu sulget operaatis. 3 Et ita exponunt D. Hieronymus, de S. Tho isas super illud Apostoli ad Philippenses L IR
Ad rationem secundam respondetur negando minorem : nam qui agit cum dubio positiuosae Drs. Fun. in I. Decretal. serma Ii exponit se per illo peccati moria is, mortaliter necat. 't constat ex dictis supra anum. οὐ & latius in a. -st priuicis, iis sλ-cunda eonclusot:e nu. iri. usque ad nu. 22s.. Ad rationem tertiam respondetur eum , qui
habet iudicium opinρtiuum: vi alis uo opero . non habeu quidem dubiunx negativum, d quo loquitur Bart. ex/duKrso allega a, sed habere dii hium positiumn , di formale , ea quo oritur si uatio, di v xillatio in te sectus. con
sequenter ineertiti ido, di impetidentia operatio-uis .iut late monstratum est in superioribus , α
Ad rationem quartam respondetur, nega QMiuoren : nam qui sequitur Minionem minus tiro habilem , in concursu probabilioris, inini cequitur ine linationcm in te uectus , qui violenter attrahitur in partem oppio sitam tu qua praepolis derat)t grauiora mortua s ideoque nec sequitu edictamen rationis, quod nihil est aliud, qui si inclinatio intellectus in opus recium, ut e . tur te D.Thomae probatum est supra iii A. sunda uleu
to pro hac sententianit. 23 8.. et
Ad rationem qui utam respondetur diuinguen do duplicem sermidinem. Alia enim est formis. do Logica, seu remota , qtiae in intellectu nasci-i ut ex eo , quod Obde ciuin cognitum, quamuis consideratis particularibus rationibus intrinse-cis, A et xtrinsecis sit moraliter cerium : tamen non repugnat quominus possit alite e habere .
attentis. quihuiuam rationibus cona a uiuriis , &remotis, secundum quod aliquando in humani actibus aecidere sed , vi l. Si maior. C. De ligat. . haered .e emptu ui patet In seliptura tabellionis , quae facit plenam iidem . tium tabellio sit perso ina publica, quae mentiri non praesuiniti:t, c. o niam contra, de probat. S c. Ad audientiam, depra script. Et tameiti attenta quadam ration commui Ii , ad est . humanitate , possibile est , utrahellio mentiatur. 5 iusta umentum sit salsum.
t. Corneliain, de fa s tum similib. verum quia
hoc raro contiugit, censet ut omnino per ace ibdens non attenditur, ut L Iuta, ' l. Ex iis . i. Nam ad ea, R 4. Quoniam , E. De legib. Et formido s mae remanet ex tali possibili contingentia de Opposto non pratu dieat evrtitudinireqnisi ire ad rectὰ operandum , imo cum si
pericu erroris valde remoto , & raro conti gente , ' tanquam leuis .contemnitur a vIIo pru-ilanti. Ad hoc bonus textiis in d. l. inuria iam , ibi . fines, aus his aeetarint eantem ne te sistatores . Alia vero est sermido moralis . seu predentiastis. quae scilicet essentialiter inest iudicio os a uatiuo, seu prohahidi. oritur ex eo , quod istellectus a se iititur quidem uni parta conis tradictionis, sed tamen propter particularia, devmentia motiva alterius partis suctuat , & formidat , ne par opposita Di vera . Et de hac se midine loquitur Aristoteles in l. Magno . M -ral. cap. 3 3. ante med. dum dimnit e istimationem, seu opinionem esse qua in omnibus serimur ancipites ea ne ita se habeant, an secus. Et In ri Poster. cap. 26. dum ait opinionem esse circa verum . aut falsum contingens aliter se haberυ , Eo Nicoda de ista si praeit. nu. r. vers Minor.
Et hac formido prorsus perimit mor sim certitudinem ι ita ut qui oper tureum tali formidine P seu
142쪽
seu dubJo postilis. D formali in materia morum exponat se periculo, R peecet, ut dictum est sua
pra in re ohsione ad Yatione in secundam. Qua mauis igitur admitteremus timoratae eonscientiae homines dum recte operantur cxperiri aliquam sormidinem , ut dicitur in argumento contrario tamen haec non est formido moralis , de qua
nune loquimur , sed est sormido logica, seu i
mota , qua rectitudini conscientiae non pra iudi cat, nee moralem adimit certitudinem
Ad rationem sex φam , & postremam ab exemplis deductam respondotur praesectum Hilitum incaute prorsus, & imprudenter agere, si hostem
adoriatur moraliter formilians se possie ab eo superari. Idemque meendum de mercatore , Anatim et contractum s hi fore danmosum, praesertim si isti opinantur ita probahilius eueritumam is ut pluet abita monstratum est supra in te sponsone ad primum argumentum mi. 3sa. Ad exemplum de Medico responsum est stipra num a so. AI dis 3. In Advocato ιiget specialis ratio cur possit in eausa dubia pauco nati , ut late prohauim iis nu. 38 i. Ad obiectum viro de ludice dicimus ex praesumptione v Iolenta serri posse sententiam , ,
quae onἡ non est probabilis, nec obnoxia se mi diui , cd moraliter certa, cum ci diffinitiva, utc. Afferte, de praesumpt. & latius dicium est
3ss Ad octauum, x vltimum argumentum desumuptum ex cap. Literas, de restituti spoliati respondetur idei reo ibi e Y .esectione sententiae verioris, alias sente utias ron Gnstri Ie prohatas, quia
Innocentius III. in illo speciali articulo de elatae
sax intentionis non e ite illas reprobare, aut cuiquam earum aliquod praeiudicium generare : a que ita utitur quadρm veluti Uaulula praeseruatiua reprobationis, quae illas conseruat in eo satu, tu quo reperiebantur , C. Saluo, se quaest. 3. e. Cum longe , s a. dist. L Si debitor, is Quibus Noa pign. ver hypotheca solvat. At secus essets simpliciter protiabiliorem sententiam elegis se , quia ex hoe ipso intelligeretur reliquas Omnes reprobare iuxta textum in Clem. vnic. g. fin. de Sum. Trinita & f d. Cathol l. Si idem , s.fin. r. De ierim. omn. iudie 5 fusus dlictum est sa-ος ο pra in dio. nindamento vers Quinim O. Dein dorespondetur id esse speciale in electione opini nis mediae, di ditiinguentis: nam ut colligit Butrius ex eo text. in V. norab. N A lib. Qu. . in fin.
inter opiniones distinguens , R isas ad concordiam reducens non videtur alias opiniones Teia probare , vel alicui ex ess Et rogare. Et ratio B euralis qu , quia medium non opponitur extremis , sed Exticula ipsa is uicem opponuntur, &mutuo se peramunt. ut habetur in a. Physic. cap. g.
5 in A. Metaphyc capis . circa in ed. di in c. M iores g. penulti in lin. de Baptismo. ox Ad illuci vero , qutid generaliter tanti ne iunt.& extollunt sequaces probabilitatum , ut dicium est Ἱ:p. uv. i. 51 seqq. nempe quod haec doctrina
tollat scrupulos, & asserat iste nitatem conscientiae . quod medeatur morbis animarum , easque i ad calum perducat per viam luauem, & planam ,:seeundum illud Matth. II. 3 o. Inum metimsua iae est , ct ontis metim titiae Respondemus mirandum esse, quod viri docti, di pii ore , scriptoque testa effiderint paradoxa. Nam si sermo sit dis praeceptis tum natui alis C istus Dominus Mnc senit sola Pe 1eg m, Id assimplere; ideoqtie mano attit, ut ah ea non praeteriretur unum iota, aut
unus apex , ut Matth. . t . R is. Si vero sit serimo de praeeptis iuris diuini postiui, te, en an gelica ab ipso promulgata non ideo, suauis appellatur , quod eius obseruatio secundum se ea, eat diis euitatibus: alioquin prkceptum de ptinando intelleatim in obsequium fidei, praede ptum de fide confitenda etiam eum periculo viiatae, praeeptum charitatis de diligendo in imito ince non praeceptum de eonfessione peecatorun
in quibus ea perimur ingentem sensus repugnantiam ; ad iugum Chrisii nequaquam pertinerent sin autem sirino ut de praeceptis Ecclesiae, audiverha Agathonis papae relata in c. In memoriam,rsidis. Γ Seruanda cum mansietudine humilititas i ut lieri vix serendum ab illa s. Sede imponatur 4ugum , tamen seramus, di pia deuotione toleremus. J Ad idem e. In memoriam Ioo. dist. ει c. Quid ergo, a t. . . facit text. in 1. Prosperixit, E Qui, S a quib. ibi r quod perquam durum est, sed ita lex seripta est. Iuguin ergo Christi non propterea dicitur si aue , quod indulgeat sensui, R faueat coneu piscentiis, sed quia uiuianae gratia dono , & virtute charitatis mandat alioquin aspera , di Iaboriosa redduntur nobis suauia . di plana secundum illud I. ad Corint. 1 f. Mundansitis omisibus his laboravi, non ego , sed
gratia D/i mecum. Et ita expressi docuit s. Τh mas in I. sent. dis o. art. vers. Sed contra i a iuncta quaest. 3. vers. Si autem se eundo modo, &ad se eundum, ubi exponetis hune ipsum locum Natthat, Itistim m/tim δε me Q, &c. sc fatur as Non ideo Dominus hoc diruit, quod secundum se non si laboriosum , di asperum , sed quia lex
Euangelica ad mandata impienda inducit ex amore, qui omnia leuia facit; S quia virtuosus ea quae ad virtutem pertinent delectabiliter exequitur, ut dicitur in i . Ethie. c. a. ci ideo vir-tais persecta leuius quantumcumque dissicilia exequitur, quam earetis virtute, facilia, cui hoc
ipsum triste en ,: quoti s delectationibus illieitis
abstineat. 3 Haec D. Thomas. similiter 1. Rim sustinus e tipotens illud Ioan epist I. cap. . Mamdasa eitis Iristima non innι. dicit: s Non sunt grauia amanti, sed non amanti grauia sunt. 3 Et cap. s. s omnia cinquit sunt ne ilia e haritati.
citi uni Christi sarcina leuis est. aut di una est sarincina ipsa quae icuis est; secundum hoe dictum est. N praecepta eius grauia non sunt, ut cui grauia sunt consideret non potitisse diu initus dici grania non senti nisi quia potest esse eordis affectus. cui grauia non sint, di petat qui destituitur, Mimpleat quod iubetur. 3 sic augustiuus. Igitur suauitas in iugo Christi, di libertas in lege Euan gelica nullatenus es petenda ex doctrina. de libera ele Bione opinionis pro habilis, sed ex hi mili imploratione diuini a xuii: ti Seriptores
Catholici, qui tantopcre hoc argumentum m Misseane , reministi deberent, I cordi infigere aurea verba Hieronymi in Ioan . cap. 1 . videlicet : Hazetteos cuncta pro spei a polliceri,sem per Caelorum regna laetii negotio peccatoribus panderet Sibi sunt regna extorum 1 Potes imitari
Maiessatem Dei, ut absque peccato sis ccepisti enim persectae liberta*is uegem . Decipiunt
143쪽
De Constit. c. Ne innitatis. Ii F
eoctrinae . 3 Hactenus verba Hieronymi. Quod ergo magnificant ero habit talem sectatores per hane doctrinam homines ad Empyreum
duci per viam suavem , Ad planam , est merum a commentum ad animas decipiendas; nam eum
Euangelium dicat. Matth. 7. 14 angues porta . er arcta Via eri , qua dueit ad Citam , ct pauci sunt qui inmmrant eam. Inquiro ab ipsis num sit alia via eundi ad caelum ab illa, quam Tuangelium docuit. Si dicant esse aliam, scilicet suavem , Re latam probabilitatum , quam hoc nostro seculo ipsi suo ingenio adinvenerunt: invissio, Cur ergo Euangelium nos eam non docuit, sed tantum meminit viae arctae. 8d portae angustae R saltem cur Apostoli, & eorum Discipuli, ac Sancti Patres per quindecim secula hanc viam iacilem , de planam nobis non inclicarunt 3 Sane non inim rito genus humanum conqueri post et
de Diuina Clementia, s existentibus1uabus viis
eundi ad Caelum cum eadem securitate , ostendis et nobis illam tantum, quae anguila es. de o cultasset eam, quae lata est.& plana . Et saltem
negari non posset, quin Euangelium fuisset diminutive loquutum , manifestando nobis portam annistam, de viam arctam,& abscondendo aliam
latam . di facilem , quod impium est affirmaro: Nec se tueri possunt aduersarii si dicant Euangelium docuisse nos hanc quoque viam per illa verba Intim -- Dum es, mandata ei,sgravita non sinu. Quoniam huiusmodi aut horitates alium habent sensum , ut ex Augustino, Hieronymo, δέ D. Thoma supra proxime Osiei sum est. Sin autem dicant unam tantum esse viam,quae ducit ad vitam scilicet angustam , se arctam . quam docuit Euangelium : Ergo via larga , de plena probabilitatum , quae Euangelio opponitur, non est via euangelica , nec dueit ad vitani, sed magis ad interitum, cap. HospitioIum , in En. 32. dist.
Nanifesta quoque est illusio. quod e si in Mai. de libera electione opinionis minus plobabilis
tollat scrupulos,& stren et eonseientias. Ad quod. demonstrandum. repetenda est Gisserentia inter scrupulum ,& opinionem. Scrupulus en credulitas leuis, S temeraria. Opinio en credulitas pro. habilis . de discreta . Vtrumque probatur clare in eap. Inquisitioni. de sent. excom. 3e ex commmuni sententiaTheologorum S iitristarum susus ostensum est si p. num 14. δὲ 261. unde habere
conscientiam scrupulosa, nihil est aliud , quam
habere crudelitatem leuem, ac temerariam de
malitia actus t de habere constientiam opinati uam aliud tion est , quθm habete credulitatem probabilem , Ad discrotam, quod similiter actus sit malus , ut in d. cap. Inquisitioni, 3e in cap. Per tuas it a. de Simon. Hoc posito , is , qui sequitur opinionem minus probabilem amrm rem actutia esse licitum relicta probabiliori opposita , utique non hahet simplicem serupulum , idest credulitatem leueni , & temerariam, sed. Potius credulitatem probabilem , im ct magis probabilem , 8d discretam cle malitia actus, cum
opinioni suae minus probabili, quod actus sit licitus , Opponatur opinio probabilior, quod sit illicitus. Ergo doctrina , quae docet sequi minus robabilem , ἐχ minus tutam in concursu Drob ilioris, ac tutioris , nequaquam tollit scrupulum , id c si leuem, A temerariam credulitatem .
quo is actus sit malus , quia impossibile est vetollat id quod non est, cum priuatio pta supponat habitum, i Deccm F. De ver b. Oblagat. cap.
Ad di soluendum , de sponsa r. impub Opina nim vero , seu credulitatem magis probabilem. Ed discretam de malitia actus hae e doti rina tolle re non potest , quia ratio nulla subest cur talis
eredustis possit suspendi . aut tolli : nequienim possiimus ad libitum conscien: iam nostram formare, quia secundum Philosophium sepius eitatum iii a. oe Anima text. i 33. imaginari quia dem possit mus , & fingere quidquid volumus, opinari autem non est in nobis. Vnde cum opianio , quod actus sit licitus , at minus probaba is. R eius contraditioria sit probat, ilior , impossibile est etiam naturaliter, de physce , ut intelle cius, pro posta veritate obiecit , non inclinetur in partem probabiliorum , in qua sunt sortiora motiua , ut plenius si pra in i . sundamento numeridis . Cum igitur libertas eligenda opinionem mimis probabilem in concursu probat, ilioris, nec tollat scrupulum, nec opinionem de malitia
actus , consequens est , ut nec stren et conscientias, nec earum sanet vulnera, ut perperam con
clamant propugnatores pio bahilitatum. Quid ergo facit haec doctrina dicam paucis r hebc .at.& obtundit conscientias. Dicam vulgarius: em eii conscientias grossas, ae largas, di in causa est, ut homo minime sequatur dicta me in rationis, Minclinationem intellectus, qui cognita opauione
probabiliori , quos actus sit illicitus, non potest
illi non adhaerere , cum non sit potentia libera .
sed cogatur ab intelligibili, sicut sensus a sens bili, ut plane probatum est supra in secunda quae 'stione ii. I s.
Quare electio opinionis minus probabilis as
firmantis actum esse licitum , non est actus intel- lactus , seu potentia rationabilis. sed est actus voluntatis , quae cum si potentia libera, ex pt Dersitate , S malitia eligit quod deterius est reluctante conscientia , ae proinde aedificat ad gehennam, ut in d. cap. Pet tuas. it a. de Simo n. dein cap. Quoniam omne, depraescription. de com
sat ex diciis supra in s standamento pro hac se
Ad motiua Basset, quod expediat duas habere vias pro mandatis Dei adimplendis , scut expedit duas habere vias, quae ducunt Matritum: He spondetur hoc posse admitti s ainbae essent tutae. At via probabilitatum , & libertas eligendi opinioncm minus probabilem , quae sau et libertati in concursu probabilioris , quae fauet praecepto, nullatenus tuta est , imo e uiuenti periculo exposta, ut in superioribus monstratum est. Quibus nunc addimus illud Prouerb. 6. FI Via, qua V paret homini r/a a ,sed notii mo eius ad Hormo idtictint.Vbi Sapientia Diuina non loquitur de via mala secundum se , de a parte rei, quae tamen certo , inuincibiliter apparet recta: Alioquin
conscientia erronea ex ignorantia inuinciti ilinon exeusiret contra id, quod docent colu muri niter Theologi eum D. Thoma in I. a. q. Iς art. 6
Nec loquitur de via non recta, quam.aliquis ii- ne ullo udamento iudicat tectam . Nam quod apparet rectum, ex aliquo fundamento apparet tale, et Ego sistis, vers. Alrus vero, p. dist. & ompositum est impossibile , vi sup. ostendimus mu
144쪽
116 Prosp. Fagn. in a. par t. primi Dccreta l.
I st. I M. & I43. Superest ego, ut loquatur de svia non recta secundum se, quae non certo , sed probabiliter tantum apparet rectar id enim proprie dieitur probabile quod est apparens verum ut in d. e. Ego solis. Et haec via non ad lauream Empyrei. ut putat Caramuel, sed ex diuino Ora
culo ad inferna deducit. Ad quod libet reserto verba Religiosi viri Patris Grauin:e in suo Cherubim paradisi, lib. q. cap. 3. quae sic se habent. s Pro eerto statuant qui varias semitas opinio mi in istat um probabilium indueunt , vel varia
itinera aperiunt Dinouandae veritatis. A: speciem honorum ostendunt, quod non viae dicendae sunt. sed diuerti eula, & scinitae, quae numquam tandem ad unum exitum terminantur. Utinam instrutueretur quod si euti in foro contentioso aeci Piuntur communiter reeeptae sententii, ita &in foro poenitentiali idem statueretur dccretis prouisuis , praescribendo has , non illas recipiemdas. Qtidna bene id esset consilium Eecletiae lbreui tempore resormaretur mundus , qui ex liticentia opinandi in praeceps ruit , t aci1Iiniam
viam ingrediendo , quae ducit ad perditionem. JHre ille. Plaeterea si noua felicitati Eccles:e , quam exaggerant Moderni congaudendum est , quia nune exuberat multitudine opinantium is, qui facilius deducuntur ad lauream Empyreicertio vice versa cst condolendum mnelicitati Ecclesiae saeculoruin praecedentium , ct fideles illorum
temporum dicendi sunt miserrimi, quibus hae eporta Empyrei fuit clausa , quarum plurimi eL sene damnati, quaa quod honestum es, turpo existimantes. d propriss Sacerdcitibus male in-srum , ac decepta ex conscientia erronea peccauerunt, sectandum ea quae leguntur, Λ nota tur in c. Per tuas. it a. de Simon. Fe in a. Ex his 18. quaess. I.& per D.Thomam quodsi h 8 art. I 3.
Infelix ergo fuit Ecclesia, quae huiusmodi labo-Tauit ignotantia per quindecim saecula , si nunc docenda est felix ex multitudine opinantium. Ad Lia obieeta , quae a defensoribus probabilitatuni post Meilinam, fle Sancher nouillime asseruntiar, nempe ad imastinariam demonstrati Nem Caram uelis , ad quinque rationes Marci vades. S ad septem argumenta P. Spinulae, adaequale respondet Iulius Meteotus de probabiliatate Opinionum par. I. art. 28.
clao Ad extremum , ut omnia in superioribus quae. sionibus enucileata in compendium redigantur:
si quaeris an in omni materia tibi sequi liceat
quamcumque opinionem probabilem, ut ii ingue, Aut quaesto est de his, quae ad tidem, aut mores
non pertinenti R in his liberum est tibi amplecti
quam malueris opinionem, etiam minus p Ioba-hilem . secundum ea quae dicta sunt supra i . a 3. Rut est quaesto de his quae spectant ad fidem , aut mores : de tunc subdistingue , Nam aut agitur de articulis ab Ecclesia dimnitis ; a consule regulam fidei, di sequere decreta Patrum: ali quin si adhaereas opinioni alicuius Magistri comtra manifestum Scripturae testimonium , aut contra id . quod publice tenetur secundum Et elesiae
authoritatem , non poteris ab erroris vitio ex eulari, vi constat ex dictis numer. Is . eum dum
bus sequentibus . Aut articuli non sunt dissi niti ab Eeclesia, & tunc vi scias omni cum securitate conscientiae ad praxim deducere, attende diligenter eum tibi occurrit aliqua controuersia, aut i te consilium petitur in materia ad mores
pertinente , si vis perieulum euadere . haec obstrua . Primum an voca diuinum auxilium . note errare permittat secundum id , quod docuis S. Tho m. supracit. n. Ias. S mox super quastione illa, in qua consulere aut iudicare debes, aggredere opinionem . quae negat actum esse licitioni. N peraculo vacat , & examina diligenter illius motiva r ed si agnoueris eam non habere rationes suasibiles, vel aut horitates movcntes . tunc conuertas te ad opinionem Oppositam . qua Ἀ- firmat actum elle licitum , di ideo cst peraculo expolita , accuratoque studio expende , di discute seorsim . de singillatim unani uamque ratio nem illi faue litem: S ubi eou noueris eas esse sua.
sibiles , seu probabiles, tunc illas omnes simul coniunge , ac trutina intellectus sedulo in uniuersum perpende: de si illis simul iunctis, S in unum confi s usque adeo acquiescat intellecius tuus, ut comi piat. & apprehendat rem ita esse,N iudicet sine ulla trepidatione ac sormidi opinionem illam esse veram; intrepide eam sequaris, quia quamuis non sis certus de illi uxv ritate per rei evidentiam, seu demonstrationem, quam in moralibus quaerere vitiosum est i tamen certus es moraliter , cum ex illis probabilibus consurgat, de generetur in te certitudo talis, quae sufficiens est ad recte operandum s ac proiiui hona cum conscientia potes opinionem illam amplecti, de secundum ea ni praebere consilium petenti, prout haec patent a num. 98. usque ad
agnoueris hanc partem habere pro se unam tum tum rationem probabalem , aut plures quidem , sed non tanti ponderis,ut eis etiam simul iunciis, intellectus tuus omnino acquiescat, & ad eas simplaciter se determinet. sed tantum assentiatur suctu ians , de cum trepidatione ac sormidinode illii 's veritate e & hoe casu adhibe diligentiam an possis formidinem illam explodere, fle abiice re & quidem si hoc assequi potueris, tunc ea sexplosa. poteris tuto sequi eamdem opinionem, di iuxta eam consulere ; quia iudicium tuum , quod manente formidiue erat probabile, ea deposita, desinit ese tale, & incipit ese certum, ea plane ecltitudine quam exigit moratas materia. Et hic proprie est casis cap. Inquisitioni, vers. In secundo , de sent. excom. At si omni
diligentia adhibita non potes formidinem illami te repellere, ac deponere, tune intellectus tuus vacillat, di suctuat, nee simpliciter se se terminat ; ideoque iudicium tuum non cst moraliter certum, sed tantum probabile , timidum , ac incertum . utpote obnoxium sermidini; ac proinde teneris ab illa opinione prorsus abstineret, nee secundum eam tibi fas est consulere i alioquin exponis te discrimini, S lethaliter recca , . cum in iudicio practico sormido, &scrupuliis nisi deponatur sit mors conscientiat , ut conii atex dictis num. 88. Ed 9 s. di numeris sequentibus, di num. 2 6. Verum si a principio occurrat tibi
opinio assirmans actum este licitum , de illius rationes tibi videantur probabiles, ad ideo tu velis in illa statim quiescere absque eo quod resectas
ad opinionem contrariam , aut eonlideres rilius motiva, tunc cave ne decipiaris , quia non ilicet tibi opinionem illam utcuntiaue probabilem
sequi, nec secundum eam consulete, aut iudiearer
145쪽
se enim assumeres iudicium probabile pro regula tuarum operationum , quod tu moralibus line peccato fieri non potest, ut vigilati sex fundamentis probatum est supra in prima quaestion Os num 39. usque ad num .s8. Sin. autem perpen
sis motiuis , utriusque' partis agnoueris utramque Opinionem esse aequaliter probabilem , vel quasi aequ aliter , eo casu non est tibi liberum sequi utramqne vel alteram . quam malueras , quia non es moraliter certus, sed dubius, ut probatum est in 1. quaest. a num . ras. v Ru ad num. I r. & ideo tenetis ex praecepto sequi partem tutiorem , ut similiter est probatum a
vim. I r.esque ad num. Ias. Neque enim extra
materiam Iustitiae, cu in soro eonseientiae habet Iocum regula. In pari causa melior est conditio possidentis, ut constat ex dictis a num is i .vsque
ad num .a 1.Vnde teneris sequi partem tutiorem, sue dubium si iuris . . ut a num a Ia. usque adnum. III. N in omni materia , etiam extra e sum irregularitatis , ut num . adio. Quod si non , appareat quae opinio sit tutior, seruabis restulas iure praescriptas, ut patet a num: a I9. vique
ad num et a. Quod si omni studio, ae diligentia
adhibita in per uirenda veritate cognoucris o nia utrinque esse prorsus parra, quod raro accidit: tunc secundum ea, quae dicta. sunt num.233. di seqq. aut partes adage ad transigendum. aut diuiderem uiuisibilem, aut consule Ecclesiam Romanam omnium Eccles aru in matrem , dc magistram, vi c. Per venerabilem si . Rationibus. qui fit. sint legit. . Catetum si consideratis motitiis utriusque partis , agnoueris probabilem es leopinionem affirmantem inimi clicitum, contrariam vero esse probabiliorem . tunc non licet tibi siqui minus probabilem , ac mi uti, tutam rised tenetis ex praecepto sequi probabit orem, ac tutiorem, vi quadraginta duo laus fundamentis probatum est in 3. quaest. a num. 13ῖ . vique ad Num. or. Idque sue iis Consiliarius , vi nu sue Iudex in. 198 2 3 3.vsque adnum. 373. siue Medιcus,vi num. 373. di quin . seqq. si De Rex intabello gerendo,, ut mun. t 3. praecipue vero in
-administratiore sacramentorum extra casum exti emae necessitatis, ut n. so a. de go di n. 76. usque adnum. 38 I.& siue sis Advocatus vin. M.
di num. seqq. usque ad num 39a. Haec se quero. di in perpetuum non errabis.
mento materiae . An authoritas unius Doctoris
in morali materia, in qua vertitur pecsati periculum . reddat opinionem probabilem , itauist susscaens. sundamentum eam tenendi, di ad praxim deducendi. - Sententiam amrmatinam probarunt ex recemtioribus Theologis Cregorius de Valentia Ema uiuel Ss , Thomas sanchea, Filii uectus, & alij, quos sipra citauimus in . quaestione in 3 s. sun-aamento pro parte nerativa n. 33 i. Qui omnesvissertant probabilitatem opinionum oriri etiam ax sola aut holitate unius docti,& pii Doctoris. Nealletant Anulum in ver. Opinio. n. a. Sylvest. ibid. quaest. i. ci Nauarrum in manuali cap. 27. num a 38. dum dicit, poste nos eligere pro vera opinionem eius , quem merito censemus esse svirum scientia, di conscientia praeditum. Quibus addi posunt Bonae cina de Deccatis, disp. a. q. Puuci. s. num. I. ibi a s Susticit authocitas unius
Nartinus Bresserus lib. 3. de constientia cap. 3.
Palaus parte prima dup. r. punct. I. num. εἰ abit
Alieuius Docioris pii , ct grauis. JN Iacob as
ubi sie ait is Dico ergo breuiter per se loquendo esse probabilem opinioncm , . quae habetur i aliquo Doctore ex recentioribus, qui sit doctus in morali Theologia, pius, S minime singularis, idest non docensi frequenter opiniones singulares . 1 Mouentur quia opinio probabilis est quae non
leui innititur fundamento: th ritas aurem viri
docti , S pis non es leue fundamentum . Nana sin agibilibus prudenter agit qui credit homini graui, & pio asserenti aliquid factum Romoe, Parisiis . cur non item in moralibus, di practicis prudenter agat qui fidem adhibeat xiro probo, ex in ea materia vetato ,
Nee placet Thomae Sancher limitatio Adriani quod tib η art. r. lutera N. vers. Ex hoc patet. &Cordubae in suo quaesionar. lib. 2. quas. 3. in solutione ad secundum. Confirmat. r. arg. vers. Ad
Landulphum , sol. 18. ut hoc intelligatur si si eo ror iuris humani, secus si diuini. Haec, inquam , limitatio eidem sanchea non placet, quia in utrisque est magni ponderis , ac momcnti auctoritas viri grauis , di ph. Itaque hic Auctot ape te sentit solam authoritatem unius Doetoris res dere opinionem probabilem , ct ex sare a peccato erroris, etiam si error si iuris diuini, asseri se que suae opinioni fauere D. Thomam quodlib. 3.art. IO. duentem posse quemquam amplecti oponionem erroneam, quam a Magistro auditi it i risiis, quae ad mores pertinent. Sed cerae S. Doctor dieit totum oppositum , ut cuilibet legenti pat re potest S plenius paulo insta explicabitur. Ego vero pro elatiori solutione huius quartae quaestionis exul uno uatuendas esse conclusones insta scriptas. prima eon elusio est i sola authoritas unius Docioris vicumque docti, de probi nequaquam reddit opinionem probabilem , nee est suffieiens undamentum eam tenendi, & licite ad praximdedueendi. Probatur primo authoritate Aristotelis r. Topic. cap. I . ubi ait: s Probabilia autem sunt, quae videntur omnibus, aut pluribus. aut sapientihus , & his maxime noris . 3 Quem locum e plicans Alexander ait a s Pro habilia sunt qnae omnibus, vel pluribus, vel sapientibus proham tur . iasque vel omnibus , vel pluribus , vel maxime cognitis, ac probatis. J A Boetius de disser. Topic. c. post princ. I Probabile vero inquit
est quod videtur vel omnibus , vel pluribus , vel maximὰ notis, atque praeeipnis . Ergo quae ubdentur uni tantum Sapienti non sunt probabilia.
Et consequenter aut horitas unius viri, utcumque
grauis,& docti non reddit opinionem probabile probatur secundo in c. Noli meis, ς. diu. ubi Augi: inus interrogatus respondit , seripturis suis pro firmo ere dcndum non esse nis certum. appareat. Per quem textum Petrus Brixiensis in Repertorio in ver. Credere,dieit; in tantum esse eredendum dictis Doctorum , in quantum canonicis seripturis deseruiunt. Probatur tertio ine Si habes, a quaest. 3. ubi
146쪽
11 8 Ρro . Fagn. in a. par t. primi Decreta l.
idem Augustinus ad Auxilium Episcopiam. s Sih4bes inquita de hae re sententiam certis r
sonibus , vel scripturarum testimonijs explor tam , nos quoque docere digneris quomodo recte anathematiae tur pro partis peceato filius
Ergo sentiebat Augusinus solum Episcopi sententiam rationibus , fle seripturis nudatam non
isse suffeiens fundamentum se opinandi,& Operandi probatur quarto in e. Ego solis , s. dist. vhi si militer Augustinus profitetur se non credero Scriptoribus non Canonicis , quamuis doctis, &piis, nisi eorum dicta eonfirment vel per alios
authores, vel per canonicas. aut probabiles rationes . Ait enim r Alios autem id est Seripi res non canonicos) ita lego, vi quantalibet cim Oitate , doctrinaque polleant , non ideo verum
putem , quia ipsi ita senserunt, sed quia mihi
per alios authotes, vel canonicas. vel probabiles rationes quod vero non abhorreat persuadere potuerunt. Ergo sola aut horatas unius Samii, de docta scriptoris sine eongruis rationibus seeundum Augustinum non si incit ad opinanis dum , nec reddit opinionem probabilem com cordat textus in cap. Neque quorumlibet, e ad. dist. S in c. per tuas, de sent. excona. ubi probatur non esse credendum cuilibet opinioni, neque cuilibet magistro, prout ibi notant Nost. nu. I.
Hobatur quinto in l. fin. Cod. De institue. &substitui. vhi Imperator opinionem graui sinat Iurisconsilii Papiniani appellat dubitationem . Dubitatio autem minus en , quam opinio, quia est infimus gradus, per quem primo ad suspici
nem , deinde ad opinionem peruenitur , ut notat BartOIus communiter receptus in l. Admonendi , num. II. Do iureiur. N plenius dictum est supra nu. 2 8. Ergo sola authoratas unius D ctoris quant unicumque grauis non est tantae potentiae , ut attingat gradum opinionis probab, iis
4os Probatur sexto ex generali regula , quod dicto unius non est credendum , quia vox unius, vox nullius, vie. Licet uniuersis, e. Veniens, c. Iureiurando , & c. In Omni ncgotio , de testib. l. Iuris iurandi, C. eod. Roman. singul. 622. incipien. Dictum unius . Quantumcumque sit grauis , de fide dignus , ut e . A nobis , R ihi Abhas
num. I. vers. Nota pulchrum textum, de testib.
io Et ideo non creditur magno Doctori attestantide consiletudine . seu de eommuni via loquendi, ut de Bariolo notat Baldus in L Cum quidam , S. Quod dicitur . in fine, T De acquire n. haered I pruribus relatis ex communi firmat Decius in cons. 7 a. meipie n. Testator legauit, nu. Is . in fin. veis Secundo responderi potest . Ergo nec creditur Doctori attestanti de probabilitate , seu veritate alleuius opinionisi eum pinsertim dictisti nugam congruentem rationem adducat, &deponat non de veritate ipsa, sed de iudicio , de credulitate sua, A de his, quae sunt iuris. Vnde Ionge minus ei fides adhibetur, ut notat paldus
cons. I 86. inelpie n. Thema proponitur, num. 3. vers. Superest igitur, lib. I. Card Zaharci. consa Quae enim possedit . Alex. cons. I 4s. Excelle tinime Domine , num . q. ubi attesatur ita om-qo nes tenere, lib. I. Hinc idem Card. cons. 7. inebpien. Frater unice . scripsit se nulIi unquam votivise in opinionibus eedere . nisi urgente ratione, cuius dictum refert Felinus in c. i. in s n. supra eod. Ad idem textus in e . sanctum est, de sconsecr. dist. q. est in c. Nolite timere , II. qu. 3. quem textum notat Archid. contra scholares .
qui quotidie dicunt , hae est glossa communis rnam ut ipse ait. Cuicumque magno Doctoti
non habeo eredere nis suum dictum approbetur per authentieam seripturam. J sequi inr Ioa hes Lupus in repetitione c. per vestras , 3. 2o . in
plius ait, non esse credendum Doctoribus qua u-tumcumque doctrina polleant, dum carent fui
Prohatur septimo aut horitate S. Thomae in aprae allegato quod lib. 3. art. 1 o. ubi docet in his . qua pertinent ad fidem , & bonos mores, nullum excusari ci peccato erroris si sequatur optinionem alicuius Magistri, quia in rebus dubiis non est de facili praestandus au ensus , quem l cum latius expendemus in fia in a. conclusioninum, a s. di 431. Ergo ex sententia s. Doctoria sola authoritas unius Magistri nequaquam reddit opinionem probabilem, nec est sumetens fund mentum recie opinandi, di licite operandi.
Probatur octauo ex sententia Parochorum Paris .ensum, L Rotho magensum, qui eum amno 16sε. proposierint uni ierso clero Callicano quam plurimas assertiones periculosas auctorit te superiorum prohibendas, primo loco tanquam aliarum praecipuam postierunt hanc, d qua nune disputantiis, ruidelicet opinionem prinhabilem esse eum ab uno solo Doctore graui su'stinetur, ut dictum ess supra in s.quaest. in ηο. si
Prohatur nono ex eensita saeuitatis Theologiacae L Daniensis ad requisitionem Episcopi Candauenss, de qua supra num. 3 39. vers. His ad diamus . Nam vigesimam sextam, di ultimam asse tionem . videlicet, Authoritas unius Doctoris probi, R docti reddit opinionem probabilem τfacultas hac eensura perstrinΨiti perniciosa est di innumeras absurditates inuehit in omni in teria doctrinae moralis. Et septimam asserti nein, id est, Clarum. & eertum est Indicem non posse punire a Iiquem , qui sequutus est opinionem probabilem : facultas Theologica notauit censura ut instar Assertio relata ad eam pro b bilitatem , quam assertio vigesima sexta, seu vltima Oh tendit, prorsus salsa est, de iudiciariae potestatis perperam eoarctiua , seditionum , ac rebel Iionum inuectitia, publicae tranquillitatis turbatina, nec in Republica recte ordinata ulla
Probatur de ei mo N vltimo hac prima conclum so ab ab ardo, quia hoe saeculti in mora linua nulla sere est opinio quantumcumque ex Ibitans,quae aliquem non habeat sequacem . Quod enim vix tolerandum esset in philosopbicis, Theo logi nostru aetatis nan pauci in nulla re magiη
contendunt, quam ut certatim in materia moiarum adinveniant plausibiles , & iugenio sus. Opυna Ones pallio probabilitatis tectas, adeout quod maximd de platandum est , is praeclarius agere αα maiori laude dignus uideatur , qui maius pro iseri paradoxum . Quare si sequi liceat quamcumque opinionem probabilem , di probabiliaras oritur sola auctoritate unius Doctoris , tau licet
147쪽
tieee omnia tenere . R in praxi sequi pro libera uiusqne conseientia . Quod quina sit absurdum
N alienum ab aicta via Euangelii, nemo non viis
det, de satis eonstat ev dictis stipra num. 7. Min 3. qnaest in s. funda meato 'eum duobus ta
433 Et hane sententiam probarunt Aristoteles , s. Auatim s. Atehlviae onus, & Io. Lupus su placitati num. O7.4 num. I r. Baseus in Fl-hus Theologiae moralis, in veri Consesentire finiam. g. I. Vt opinio cognoscatur, qui amplius
tenet, nee turbam Doctorum sine rationibus eia
ficere opinionem probabilem , ut fusus patebit
iters a. dicens, eos , qui in rebus moralibus parum versati sunt, non posse tuta consesentia quod in uno , vel altero inmenerint, st qui . &nouissime Antonius Merenda quamuis praedicta non alleget in suo tractatu hae de re edito in pret. satione pag. s. a num. 8 I. praesertim num. 83.& I9 a. vers vide , ubi pluribus ostendit opini nem probabilem non oriri ex aut horitate Doctorum, sed ex rationibus. Candidus Philalethus. in tractatu do opinionum praxi . qu.8. vhi multis snndamentis itidem concludit opinionem inius Doctoris non esse si eiens fundamentum pinandi, de operandi a di respondet obiectis . di D. Cardinali de Lugo, de poenit. dilput. innum. 43. ubi ait: 'Ergo non est satis, quod poenitenta sit probabilis opinio, sid requiritur quod vere sit talis propter authoritatem , & rationes, quas pro st haher, vel communiter existimetur probabiIis. Ergo steundum eum sola aut hori ras unius Doctoris sine ratione ad hoc non suffi-.
4 4 Nee conre die in3 Angelus, & sylvester miti quastionis ia eontrarium adducti nu. 4o I. Nam Angelos dicit in ea uia dubia pro multitudine esse prae iumendiim. & loquicut de dubia, quoa
nascitur ex opinionibus contrariit. Quod si non. appareat quae sit communis opinio, praeponen da in esse illam . quae ua: idiori hus rationibus fi
matur. Quare quod asserit i a fine posse quem sine peceato sequi sui Doctoris opinionem , d het intelligi iuxta praedicta, id est si sit eorum uinnior, vel probo ilior, vel tusi, ut ibidem diaerat,
. Ita probaret stant, ut alios superaret; unde cum
suis finitationibus Angelus nullo modo potuit ei tari pro hae sententia . simili modo sylvester cuncedit posse quem sequi opinionem Magisti
sui non absoluti . sed si singis videtur lationi consona. Unde nee ipse assirmat simpliciter unius Doctoris opinionem esse sussiciens fundamentum
eam sequendi, sed potius oppositum.
Non obstat ratio supra in eo nitatium addimcta, quod assertio unius probi, &docti non stlaue fundamentum ad reddendam opinionem probabilem. Quoniam hac ratio petit princi . pium. , hoc enim quaerimus an assertio unius se fundamentum sum ciens opinandi, de te, ope randi. Vnde assumi non debet pro fundamento id, de quo disputatur, vi notat Ripa in rubliea asciuio matrimonio. cium. . . . Nec subsistit
quod subiungitur credendum esse fide digno aia fetenti aliquid esse gestu ni Romdi, vel Parisis. Imo nullus prudens Ab hiivismodi a semon eoncluderet aliquod graue, di perie flosam ne rotium . Et ideo si Episcopus in remotis nouia
ter prouisus a Papa intelligeret ex littet Ia sui agentis vel alterius fide digni Romae exp itassiisse hullas suae prouisionis. Ed hnie aciestatio-tis fidem adhibendo, non viss hullis, ae ei pereepos onem sui ypiseopatus , R illius administrationi se immisecret, utique non euaderetpα-nas Extra uaguistiς soni Aeli via I In iuncidi, ae s leseti ut alias uidi obstruatum ς ω meo temporesac. Congregatio Concilii: laudauit Archiepiseopum Goanum Indiarum Primatem , qncidquamuis ex litteris sui agentis intellerisset bullax Papales sum prouisionis fuisse leuatas, 1 casu periise , tamen illis non receptis . a unqNam P tuit adduei ut Archiepiscopatus administratio nem si seipere neutiiseumque necessitatis praetexinis . ut scripti psemus in c. Nihil, num. io & 3 qi I insta de eleel. facit quod notat Barto ι. in F.Si . dubitetur . num. a. ad finem vers. Quaedam sunt. F. Quemadmodum testam aperi ubi tradit famdum non esse testi . unica in lus , quae sunt magnippaludieii, veluti si attestetur de morte marita. quia esset magna infamia si mulier vivente vim nuberet a non enim posset in pristinum statun reponi, eiusque sententia magis placet Thomm
Ai6 Hem non obstat quod notat Archiuiae onus in . c. Domino Sancto , i s. dist. num. a. ubi dicit nonese ex ingenio procedendum, sto auctoritatibus insistendum, & inuehit eontra glossas, quae procedunt ex ingenio non informato aut horitati biis. Etenim hoc in te lupi debet non de thoiaritate probabili a leuius Doeioris . sed de aut horitate ne eessaria se tiptura tum Caponicarum , de quibus loquitur Ati uulnus in c. in earonicis .is. iist. R in e. Ego insis. diu. Stat igitur coi elusio, quod s.la . ut horitas unius Doetoris ve- cumque docti, ' pis non reddit opim Otiem pro-hahilam , nee oli fundamentum sim ciens eam aetendi, A secundum illam operardi. Limita primo hane e clusionem , ut locum
non habeat si, authoritas talis Docioris nita lux aliquo graui fundamento di in eontrarium nulla occurrat ratio, vel aut horitas mouens. Quod vix potest continge te nisi in ea su novo, de a o aliis Mon ventilato r tunc enim tuta conscientia qui Rp est opinionem illam tenere, & ad pIaxim Adeducere; licet eo ea is assirmare possiiuus prohata blatem opinionis oriri magis ex vi rationis, quam authoritatis, arg. d. c. Ego solis. vers. Alios. autem, ς. dist. & c. si habes , in princ. et & paritebit insta num. 41 . Et in his term ima tantu in
admitti potest quod dicunt Sanc heri S alii supra
lx aduer eitati nu. ηορ. videlicet pro habilitaritem opinionis oriri ex auctoritate unius Doctori; is. Procedit enim sol untinodo eum Doctor ille discusso artieulo, mouetur rationibus,quae intel lectum adaequent, prout etiam loquirer Syluesti in ver. Opinio. qu. a. euius verba silptar toximEtetulimus sub num. 41 . α nouissime declarae Laurentius Poetellus in dub. regular. in ver. Opi
Classicum magnae aut ritatis, & famae posse opinionem aliquam firmissimis rationihus rob
ratam introducere , eamque ita introductam 'fi
148쪽
sect. I. dicens , non posse tuto reputari probabilem opinionem alicuius Doctoris, quando tuo non respondet serio, sed vel uri oester, & parum
consside a te r tunc eni in illius authoritas non
facit sumetentem fidem. Et concordant alio su- is praci tali sub num. ij Et in hunc etiam sensumaeeipiendum est dictuin Abbatis in c. Capola' nus. de seriis. quod seqtiens opinionem alleuius Maputri non subtiliter inuestigatam , quae post, modum appareat salsa . exeusatur a peccato quandiu falsa non apparuerit. Quod dictum re- 1 9 seri, di sequitur sylvesser in ver. Upinio, sui. I.
In quihus etiam terminis loquitur Innoe . in c. Per tuas, it a. de Simon. dum ait as Non pecca re mortaliter eum . qui sequitur intellectum alia cnitis grauis Authoris, etiamsi et ret , dummodo tamen error huiusmodi versetur ei rea subtilita
es legum.J Cuius dictum sequitur Baldus in LAh eo. num. II. C. Quomodo, & quando Iudex. di dicit communitet receptum Nauar. ia cossio. N. tractabat, num. 3. de consare di assinit.. 1o Limita secundo hanc primam conclusionem ut non procedat in auctoritate alicuius sapientis, qui sit elatissimus. & maxime notus , ac Princeps , seu praecipvus in aliqua facultate r nam is hoc casu in sola auctoritate videt ne quis posse quiestere,& seeundum eam opinari, di operari ut prohat textus in ι. Septimo mense. K. De stati homin. ubi dicitur et g Septimo mense nasci persectum partum iam receptum est, propter auth
ritatem doetissimi viri Hippo eratis. 3 non dieit
propter rationem , sed propter authoritatem .
Ergo sola aut holitas tanti viri sussiciens est. Ad idem textus in L si pater , T De solui. ubi probatur auctoritate Aristotelis partu uno quinque nasci posse. A: int. Antiqui , is si pars haered. petat. via de ex Pythagorici opinionibus Pythagorae acquie&ebant non alia ratione, nisi quia 4ri ipse dixit. Idem suadetur ex verbis Aristotelis in
I. Topic. cap. II. videlicet , propostiones eligendae liuit aut omnium opinione , aut plurium. aut sapientum , & horum vel plurium, vel notissimorum ; ubi Alexander ait: s Etenim
ea quae videmur omnibus oportet Eligere,& ea .
quae videntur pluribus , di ea , quae elarissimis fama.3 Igitur opiniones elatissimorum virorum sunt praeponend* opinionibus plurium sapientum;vel certe aequalis ponderis simi babenda. 4eta Quippe magna est vis authoritatis , 't egregi
declarat s. Bona uentura in opusc. i. cuius titulus
est , Principium saerae Seripturae . ubi sic diseritis Licet autem locus ab authoritate concludens, infirmus, & inartilicialis appelletur pro eo quod non proprio argumento , sed aliunde parato te ninionio utatur qui arguit , ut Boetius docet, plerumque in authoritate proborum ratio sua: credulitatis asensum citius ea hibet, quam dispitationi communi, ut pulcherrime docet Tullius.
fias Et hoc quidem in uotitia fidei manifesti est, ubi
cum ratio verissima licet prosundissima lateat, secundum Riec arduin, ipsa tamen vis authoritatis ad assentiendum inelinat, quia quod scimus. S intella gimus rationi, quod vero credimus , de Abemus aut horitati dicit Angustanus . Sic etiam
in operabilibus consueuit accidere , ut pondus
aut hora talis Detinet ad actum, praecipue s gra-
η rq ue se. θ Hae D.Bonaventura. Potest tamen dici
ine linationem. & aeqiuescentiam intestosius ilia casti huius limitationis non fundari in solo primet pio extrinseco , seu in artificiali aut hora talis. sed etiam in principio intrinseco rationis,saltem impluite, nimirum quia cognoscimus generali. tet viros larissimos , atque praecipuos uunquam suisse loqitutos sine fundamento rationis, Quod clare adnotauit Ioannes a s. Thoma iuper io. s. Thomae qu. a 8. dii pi iet. F. Quid de probabilitate ex principus extri celsa uicens . si in ran, tum authoritatem alicuius Doctoris siue antiqui . sue moderni facere aliquam probabilitatem , in quantum praesumitur is mentia versatus, ac sipienter loquutus: θ via de tandem se concludit : s Solet communiter dici, quod ille potest facere opinionem . qui praesumitur talis esse seu aliae , & ingenii, quod possit fundamenta probabilitatis tradere . J Vnde exteris paribus, opinio antiquorum , di seniorum probabiali ot censetur , quia in antiquis , di senibus ina. ime prasumitur sapientia.
4rs secunda eoncluso eur Opinio unius Doctoris quantalibet sanistitate, ci doctrina praeditituta conscientia teneri, A ad praxim deduci iamupotest, si ab Lecies a sit reprobata, aut sit con
ira Ecclesiae det Et minationem , nee talis opinio
ullatenus est probabilis, sed potius improbabiis lis .& falsa. Haee conelusio est s Thomae d. quod lih. a. ar. io. ubi docet in spectantibus ad fidem , & bonos
mores neminem excusari a peccato erroris, si sequatur opinionem alicuius Magistri contra manifestum Scripturae testimonium, aut contra id , quod publice tenetur per Ecclesiae aut, Oritatam. Et eum sequuntur S. Antoninus in a. par. tit. I.
eap. t. S. ς. Angel. Sylvest. ει alij summistae in ,
veri opinio. Idem traiiit Suarea in i. a. disp.r a. fit. 6. nurn. II. ubi ponit exemplum in opinione illa de absolutione absenti, repto baia a Clemen te VIII. Sanchea in Decal. to. I. Iib. I. cap.9.14 al.
vhi ponit pro conditione opinionis probabilis.
ut non contineat errorem 1 quod est dicere , ut ab Ecclesia non si reiecta . Castr. Pal. par. I. dijsput. a. nu. . & alii Recentiores. Quibus ad iiivgi possunt Adrianus , & Corduba supracitatinum. M . dum tradunt opinionem si gularem
unius viri quantumuis docti probi nulla facere probabilitate in his, quae sunt contra ius diuit. st probatur primo hae e secunda concluso, quia ut ratiocinatur S. Thonias ubi supra se eaem
thati i sta et Cum sit ais, de atate, de qualitat O . Sed quicumque errat, caecus est in quantum e rat . Ergo qilicumque sequitur opinionem cr-rantis magistri in foveam mecati cadit. Probatur secundo, quia constitutiones Cano num . de se determinationes Ecclesiae singularibus sunt opinionibus praeserendae , ut est casus an hae Deeretali secundum Io. Andr. Buir cardin. de omnes in Sum m. textus . Ergo singularis opinio unius Doctoris contra ut temni nationem Ecclesiae nullam facit probabilitatem . Probatur tertio , quia opinio singularis unius Doctoris non in tenenda quando communiter ab aliis Doctoribus reprobatur, ut dicemus in-ssa in tertia conclusione. Ergo longe minus te
nenda est quando reprobatur ab Leelesa, aut it Ausue termurationi adducitur ; quja Ecclς si .
149쪽
. De Constit. c. Ne innitaris.
Pomana est maioris authoritatis , quam Docto- nus textus in s. si aviani , ibi , Si itim peritio L. rum cina icnsus, vi constat ex dietis sup . nutu. 6. ltis tractaιum ha isti, fatiti cognosseres, C. De
16 Nec praedictis aduet satur , quod sufficiat in- η Demum haec doctrina est ipsus S. Thom. in docto conii lium unius sapientis, di probi viri. praeallegato quodl. 3. art ro. cuius haec sunt prae- ut illud sequi postit. Ergo di docto sufficere de- cisa verba: s In his, quae pertinent ad fidem , debet. bonos mores nullus excit satur si sequatiir erro. Primo enim respondent nonnulli apud Aro- ncam opinionem alicuius magistri in talibus rium instit. morat. rom. i. lib. a. c. . que si . . ne- enim ignorantia non excusat , di insta: nec po-gando consequentiam , & bene iudicio meo . tcst excusationem habere propter simplicitatem, quia ius ignorare licet indoctis , ac rudibus, non si in talibus erroneam opinionem sequatur: in
autem eis, qui sua prudentia instructi sunt , i. Re- rebus enim dubiis non est de facili praestandus gula, is De iur. di sati. ignor. assensus, Se 3 Loquitur ergo s. Thoi . de indo. ar Deinde responderi potest negando antecedens, cto, qui per simplicitatem, R iuris ignorantiam
nam si ille indoctus dubitat de veritate opinio- sequitur opinionem errantis magistri, nec dubi Dis, aut habet rationem dubitandi, eo quod au- tat de illius veritate; imo credit ea in cile veram: diuerit alios aliter opinari; & potest illos consu- di tamen s. Doetor concludit talem ex simplici-lere , imo di debet, quia, ut inquit S. Tho m. d. tate , di ignorantia huiusmodi in spectanti hiis ad quodlib. 3. ari io. in dubijs oportet non cito cre- fidem, di bonos inores a peccato erroris non e dere: alioquin ex iuris ignorantia non excusa- cusari ,& concordant S. Antonin. N alia supracitur, ut est text. iii d. s. Regula, s. Sed iuris igno- tari nulla. qas. rantiam, di in c. Non omnis , 37. dis . & tradit Et ex his patet defendi non posse opinionem . corradus de contract. quaest. Ico. dicens et Illi- sanitate cicati su p. numer. s. qui reproba odoteratus inquirat s lateratis timentibus Deum : Adrianum , & Cordubam existimauit authorita- de sicut faceret imminente sibi periculo corpora- te in unius Doctoris reddere opinionem probalis vitae, aut rerum, si e etiam re multo magis in. bilum etiam si contineat errorem contra ius diui peliculo animae .3 uui ire ea ratione ., quia etiam in hoc est magni . Aut tali indocto nullum oceurrit dubium de s ponderis, & momenti aut horitas viri grauis , & 'veritate opinionis; di nihilominus non excusa- pii. Etenim si hoc verum esset, Arius quoquo, tur ex lanorantia iuris ut eri textus elarus in c. Nestorius, & alii haresarchae, qui aute quam Per tuas. il de Simon. v bi ordinatus in Sub- condemnarentur ab Ecelesia , α inultis reputa- diaconitin, qui prius praetentatori suo promist hantur viri graues, 3: docti, sua apthoritate se- quod nil ab eo pethret, in suseepto ministraro . cissent eorum saltas opiuiones probabiles. Quod vel ad superiores tardines ascendere sine dispen- absurdissimum eii allerere , ut arguit S. Thomassatione non pote. I. citantii puccare non credis d. quod lib. 3. dicens: s In talibus enim ignoranderit , ut ibi csi casias seeundum Io. Anur. Cat d. tia non excusat, alioquin imui es a peccato Abbatem, di omnes in summar. N glosi, expo- fuissent qui sequuti sunt opinionem Ario. Nello uens illa verba textus, nὸe δε iri hoe illieitum aliorum haresarcharum , quod falsum egis ali id ine I xit; reddit rationem dicens : est . quia, ut AugLstinus dicit in lib.3. de Doctri- propter hoc non excusatut is bene sequentia no- na Christiana in his consulere debet quis regu tant, quia potuit consule te peritiores, di con- laira fidei, quam descripturarum planioribus lo- cordant ibi Holi. nurn. a. in ver. Illicitum , loan. cis, S Ecclesiae aut horitate percepit. Quibus Α, a. Αndi. num . . de alii communiter . Nec stibsistit: adde quod Abbas Ioachimiis diuinitus habuit quod dicebat quidam Theologus illum textum, douum intelligentia, S spiritum prophetiae, &non habere loeum in soro conscientiae , quia nul- super Daniele prophetauit Urdinem Pta dicato-la ignorantia inuincibilis est peccatum, ut inquit rum, de Ninorum, ut inquit Io. Andr. in c. Dam S. 1hOm. in a. quaest. 5. arcia. in corpor. Imo Damus , nu.9. su p. de Sitin. Trinit. D fid. Cathol. enim illa Decretalis expres, e loquitur ue eo qui di suit vir doctrina, & pietate clarus, nec suit haeredidit se non peccasse , seu illicitum aliquid reticus, sed erraticus, ut ibi plene seripsi num. s.commisse, & ita communiter exponitur a Do- N 26. S tamen nemo auderet amrmare Opinio-ctoribus, di imponit poenam . quae viscit ani- nes erroneas Ioachimi fuisse probabiles propterniam, re ideo dubitari non potest quin habeat eius autholitatem , A a peccato immunes fuisse locum etiam in foro interno ; praesertim quia . qui. sequuti sunt illius errores antequam essent 'ut later probaui n e. Si quis, num. 37. N seqq. de damnati ab innocemio Ill. in generali Concilio. Regular. Absurduin est allerere lege in iustam hu- ut in praedicta Decretali, Damnamus. Ergo ab manam , ct praesertim Ecclesiasticam non obli- sonu ni est assurere aut horitatem unius viri quan-gare in soto conscientiae , praeterquam in duo- talibet sanctitate , id doctrina polleat, reddemiabus casibus ibi edipressis, qui praesenti non ap- opinionem pro habilam , quamuis contineat cr-43o plicantur. Neque vero talis dici potest ignoran- rorem iuris diuini. Demum s opinio singularistia imiincibilis, sed potius vincibilis, ut egregiis errantis magistri est improbabilis , di vitiosa
declarat S. IhOm. loco proxime eitato, seu clas quando est contra consututiouem Ecclesia, ut si se ,& supina, quae neminem excusat, c. I. de or perius probatum cst n. et s. quanto niagis quan dinat. ab Episc. qui renunc. Episcopat. c. penitit. do est contra legem Dei λ Et idem mei Sanche Ede Clen excom. glos in c. i. in ver. Nescire, & sibi contrarius videtur have veritatem agnouisse in ver. Pro huiusmodi negligentia, de Cler. per in Decal. tom. I. lib.I. d. c. s. num. I i. dum diis 63 I saltum promoto. Dieitur enim crassa , di supina xit , ad hoc ut opinio censeatur probabilis, ignorantia quando de facili potuit quis scire , de oportere ut commii niter reputetur non contine non indagauit, glos h. in d. c. penuit. Ad hoc re errorem. Quomodo ergo heri potest, ut pro-Pros. Fign. in I. Decretal. babi-
150쪽
11 a Prosp. Fagn, in i . par t. primi Decreta l.
habilitatem habeat opinio errantis magistri, si peiorum authoritate duais. J Allegat Alexan-
ad esse probabilitatis requiritur, vi errorem non dona concaor. viso illem te , num. 7. lib. et de continea ' consentiunt sancher de Matrina . to m. a. lib. 3. 33 Tertia conclusio est r sola aut horitas unius disp.ς4. num. a. de Paulus Comitulus , & anteis . D scioris non reddit opinionem probabilem, nee eos Io. Maior, quorum verba superius retulimus est sumesens fundamentum eam tenendi. 3e se- in 3. q. n. 3 8.cundum illam operandi, si in eontrarium sit cla8 Li inita nune tertiam eon elusionem silperius fir- communis opinio , ita tenent Bart. Ba Id. M Le- matam , ut procedat si rationeqopinionis singu-gistae in I. a. C. De poen. iudie. qui male iudica- laris , Ad opinionis communis sint aequales, Geluit. Inia c. Io. Andr. & Canonium hie, di in c. i. quasi aequales, tunc enim edi plorati iuris est opi- supra eodem, & communiter Doctores supra co- nio item singularem unius Doetoris nullam sace piose relati in . quaestione in dii. sundamento re probabilitatem contra opinionem commis. pro parte negatiua nu. 176. Et probatur aut ho- ncm : sectis vcro si opinici unius Doctoris ita re-ritate Arisotelis alias ei tali in 1. Topic e. a.dum solueret argumenta contraria, di confirmaret ait: Probabilia autem sunt quae videntur omni- sua, ut stam reddcret aut certam, mi Ionge probus, vel pluribus. Ergo a contrario quae viden- habiliorem ; tunc enim es et missiciens funu tur uni tantum , minim8 sunt probabilia. Item mentum eam tenendi, re secundum illam ope probatur in l. a. ibi: Suia re/hγDγ -υ terra randi etiam contra communem . Hanc limita opinio es , ff. De osse. Quaesto. 3: in e. Nouimus, tionem admittunt communiter omnesTheolosi, ibit Ad quorundam est Opinio a pluribus appro- ut attestatue nouissime Caudidus Philalethus 1 ii hata , de ver. fgnis. Item probatur ratione, quia traci. De opinionum praxi, quaest. 8. pag. 138.eommunis stlatentia facit rem claram , & aper- vers. Dico primo, de in spe ete eam tenent Vantam . Decian. cons a. nu. s. volum. r. integrum queet in o. qii. I p. art. s. disp. 61. cap. . in princ
enim est iudicium, quod plurimorum sententijs Αχorius instit morat. lib.'. cap i7. quasi s. Salas confrinatur, c. Extra conscientiam , ε . dist. I. r. qtiaest . at: disp. vn. sici. . n. 7 . de alii apude. Prudentiam , g. Ista quippe, de osse. delegat. sanctit E in Dee ab io m. i. lib. r. cap. 9. mina. o. Quod si vox populi, vox Dei, quanto magis vox A consciatiunt iurisperiti, qui unanimiter tra sapientum communiter consentientium 3 Ad hoc dunt communem opinionem non e se attenden- e. De quibus , iuncia gloc in veri Seniores, dio. dam cum contraria melioribus rationibus , de . . dist. de l. vlt. c. De fideicom. Consere quod nO- argumentis probatur. Ita Io. Andr. Abb. de Felin. tat Innoc. in c. Inquisitionis, num. de acetis ubi in cap. I. supra eod. A complures alij, quos su-
ait, vocem communem praeserit dictis paucorum, praestauimus in 3. q. num. 276. quibus addimus di quod scripsit Bald. in concin incip. De gene- Rotam decis or. postprine. pari. i.diu er Seraptarali natura,nu. Iib. r. videlicet, raro bene loqui- decisi so. a num. a. de in Romana de Cherris, tur qui contra omnes loquitur. & quod notae s. Februarii t6 3. coram Card. Pan Zirolo , dc Detrus Hispanias in Sit minus. tra O. s. in c. de s sepe aliis i& probatur emeaciter in d l. i. g. Sed redargut. Je salso, ubi diciti s Inop nabile est neque . C. de vet. Iu . enues. in cap. I. de i)s, quae quod est contra opinionem omnium , vel plu- fiunt a maior. par. Capiti Ae in c. Sane quipp
rium , vel maxime sapientum . 3 Et hic iungo as s. dist. Quinimo iusius, de aequius est illi senque dicentur in sequenti crinclusione iiii m. a. tentiae inhaerere, quae melioribus rationibus suI- aue vcrumtamen , ut inquit Menoch. de prassumpt. eitur , etiam s imperator sit in opinione eontra- lib. 2. praesumpti7. num. 39. Non dicitur commu- ria, l. amisitis. U. De Minor. Dec. conciis. Vinis opi .:io, qu2 plures Doctores eam asserentes sis his , in prine. Quo enim quis magis ratione habet, nulla disputatione praemissa , sed persun- nititur , eo maioris authoritatis eius verba esse setoric, eQ, ut aiunt, per transeruiam illam sequem videntur, ut legitur in g. I. dis. 1 o. Vnde Augures . Et concordat Aleiatiis de praesum pl. reg I. stinus dicebat: ver ho credendum, disputatione spraesumpti 3I. num. r. vers item intellige. Card. . pugnandum , ratione vincendum , ut refertur in Nantie de coniecturis vltim .volunt. lib. I i. tit. I. cap. vides, 23.q s. num. a. Thom. Sanchea in Deealog. lib. I. cap. s. I Caeterum admonendi sumus in hoc magna num s. ubi similiter ait: Non dieitur autem com- cum circumspectione , S caulcia procedendum munis ex Authorum numero , qui priorum ve- esse, ne crebro , S passim d communi opinionestitia instar ovium sequentes, nulla discussione re eedamus sub praetextu, quod contraria sit pro-rraemissa, eam affirmanti sed communis dice- babilior i nam, ut inquiunt Angelus in ver. Opistiir si pauciores Doctores habeat, qui utriusquo nio, num . r. 5: Diuust. ibidcm num. 1. Non licci partis rationibus discussis , de perpensis , illam is a communi sententia recedere, nisi habenti pro a s amrment. Et idem monuit Bassa iis in floribus se rationem certam , de conuincentem. & salon.
N Theologiae moralis in ver. Conscientia, num. 8. in a. a. quast. 6 r. arti . conti . a. inult. nota b.
g. Vt opinio cognoscatur , in haec verbar C Opi- scripsit, eos, qui In rebus moralibus parum itionem probabilem non sacit multitudo Do- versati sunt, non posse tuta con scientia quod inctorum ea in sequentiunt, si eam non confirment uno , vel altero Dociore iuuenerint, sequit quia os timis rationibus; quia negare non possumus potest illis probabilis videri ea sententia , cum turbam Doctorum aliquando amplecit opinio- tamen apud peritos non talis habeatur. Qifare , ne in absque delectu rationum , aut saltem ratio. concludendum cst cum Holiten, in cap. i. an se. 3r nibus non exactc ponderatis. Vnde optime Na- snp. eod. videlicet communem opinionem sim uar. in Mariual. cap. 27. num. 289. ait scommu- per ese tenendam nisi notorio male dicat, vel ra- niorem censeri opinionem approbatam a sex, tior abi lirer conuincatur di concordant ibi Ioati. vel septem autholibus Classicis rem ex professis Andr. at idem in fin. ex reliqui onar es, ut sussus