장음표시 사용
111쪽
M . Ad hoe bonus textus in c. De quibus , et . dii'. ibi r Seniores prosin ia fonter xa , ct eos in terroga ; de pulcher totus in c. vlt. p . dist. ibi: Hoμia sentim e anities; ha: e vero canities sapientiam designat , de qua seriptum est, Canities hominum prudentia est. Et ibi glos. . dat concordantes . sed qui sequitur minus probabilem, probabiliori relicia , consilium sequitur deterius , ci minus Opientum. Nam teste philosopho in L Topic. e. r. probabilia sunt quae videntur sapientibus , ' maxime notis. Et probatur in c. Quis nesciat, ubi Pra positus num. I. dist. . Ergo qui sequitur opinionem minus probabilem , posthabita probabiliori, est merito reprehendendus . Et sane si licet alia plecti minus pro. habiles ostiones , licet etiam viuere secundum eonsilium minus sapientum, iniri plerumque desipientium, seu errantium ; nam ex contradict riis unam tantum esse veram necesse est, ut in A.
Metaph. de ut plurimum debet esse probabilior . & magis sapiens dicitur qui de rebus iudicat itiata earum pondera , quae sunt momenta rationum , e. Ego solis, a. dih. c. Iudicantem ,
Decimum quartum sundamentum deducitur ex Aris otele in a. de Anima text. Is a. ubi ait:
s Intelligere, in quo est recte quidem prudentia,S scicima, ' Opinio vera , non recte autem,con
traria horum. θ quo loco Mguitur se. Recte intelligete , ct sapere est sequi opiniones Veras ἰ Sed qui sequitur minus probabiles. ut elurimum sequitur falsas, quia ut plurimum ratio humana post diligentem disti:ssionem non fallitur. Nam ratione naxurali discernimus quid sithonum, S quid malum , signatum est enim super nos lumen vultus II ei, de hoe lumen est lex natura: , quα est impresso Diuini luminis in rationali creatura, ut inquit S. Tho m. in I. a. q. 9r. art. 2. de ex illo Fortunatus Gathiade vita suo
,εου vitiusque iuris c. I. num. So. aet co m. t m. I.
Pag. I; . de lumen naturale tutelle eius nihil est aliud . quam manifestatio veritatis , ut idem . S. Thomas docuit in a. a. qu.6 . are. I. undo vix aliquid tepetitur contra naturalem rationem , quod non remordeat conscientiam. , 't Rit
Bald. in eon 38. incip. D. Thomas in s n. lib. .
Ite in argumenta rei indicant ipsam rem , c. Intelligentia, de ver b. sgnis. Ergo qui sequitur minus probabiles, ut plurimum non recte intelligit, neque sapit , unde nec prudens censeri po-tra, nee bonus L quia eum G duabus contradictoriis necessario una sit vera, altera salsa, &plerumque salsa si minus probabilis, utique talis voluntarie, ac reluctante con zientia sequitur id , quod plerumque est contra verit tem . Ad hoc bonus toti in c. Abbas sane, 5. Caeterum,
ibi: s Nee etiam Iudex ipse , cognita realiter
vetitate . pronunciare in contrarium posset cum
libera conseientia, de securaia de se id& re iudie.
Decimum intum Andamentum de dueitur' ex c. In canonicis , II. dist. ubi Augustinus ait, In illis scripturis. quae non ab omnibus recipiuntur, praeponendas eas esse, quas plures, graui reique recipiunt. eis , quas pauciores, minorisque aut horitatis Ecclesiae tenent : Ergo ex sententia Augustini, iuxta plura , & gxauiora motiva est iudicandum ; de proinde opinio plebbabilior semper est sequenda .
Decimum lex tum standamentum sumitur ex S. Ioanne Chrysostomo . sine Nuctore impersecto in Matth. cuius tamen authoritas grauis est apud Theologos, δ: crebro ab illis citatur , aitent in homilia a . in c. 23. si vestinaenia
empturus, gytas unum negotiatorem . de alte-
rum , Z ubi meliores vestes inveneris . N: pretio viliori, ab illo comparas: Quomodo non opor tet populum circuire omnes Doctores , S inqui rere ubi silcera teritas Christi venundatur. At ubi eorrupta, di veriorem eligere plus quam
vestimentuma a Et superius dixerat, tales es
inexcusabiles si errant in fide. Cuius testi monium valde etiam redarguit A litho res modernos, 'qui ausi sunt affirmare tutum esse in conscientia eum qiri propositu ni habet varios Doctoreseon siilendi, quousoue inueniat aliquem respondentem iuxta des derium suum , ut dixi supra
Decimum septimum sundamentum sumitur ex Tullio in libro de Senectute ,4 ait enim : s Nagnae felicitatis est veras opiniones in senectuto saltem a sequit 3 Sed veras opiniones per rcie uidentiam assequi non possiimus, cum moralia, liuem ut in pluribus , non sint demonstrabilia ut ex Philo lapho dicium est supra nu. o. de s l. Ergo ut veras assequamur, magis probabiles sequa debemus, non autem minus probabilis,quae plerumque sunt false, ut didum est in i . sunda
169 Decimum octauum fundamentum sumitur cxD. Thoma quodlib art. io. ubi docet: In his, qui ad fidem, di mores pertinent, nullum excu-ini ex simplicitate, si sequatur erroneam opinio nem alicuius Magistri, I reddit rationem dino cens: In rebus enim dubiis non est de facili pra- siqndus a sleusius . Intelligit ergo S. Docior dodubio, quod oritur ex diitersitate opinionum qideoque peccare illum , qui eas non examinat, ut sequatur veras, s d facile sequitur alterutram
propter aut horitatem alleuius Docto iis . Et quod lib. 8. art. 13. amrmat, curia sunt contrariae piniones de aliquo articulo , oportere ad soc , vi quis excusetur a peccato, ut ex contrariis opinionibus in nullam dubitationem adducatur, repost adhibitam diligentiam non inueniat aliquid , quod eum inoueat ad credendum ese i)lieitum id, quod agere intendit. Sed qui sequi-Z.tur minus probabilem , teli' a probabiliori, utique inuenit aliquid , quod eum mouet ad opinandum illud esse illicitum, im , quod magis
mouet, quam moueat ad opinandum illud. quod putat esse licitum, de ex contrarietate opinionum in dubitationem adducitur; imo in peiori statu reperitur, ' naagis culpabiliter agit quana ille . qui cu in dubio , quia agit contra inclinationem intelle ius in alteram partem , de se con- , ita dictamen rationis propter sortioram ctitra ,
quae sunt in magis probabili, quam relinquit. viuuidenter monstratu in est supta in undecin O sundamento elo hae sentetitia. Ergo isse praestat sa-cilem assensum his , quae dubia liliat, quin potius
his, quae magis apparent sella , quum Vcr3,comita Angelicum Doctorem , 5: erto credit, idemnite leuis est corde contra Diuinum teli imo
nium . Eccles ia. id est impruden*er agit, &
112쪽
84 Prosp. Fagri. in L pari. primi Decreta l.
Et conse matur , quia s. Thomas vult in conistrarietate opinionum, si una amplectenda est, ita nobis alteram improbabilem videri , ut nihil nos moueat, quin nos ratii indubitatam teneamus. Quanto minus igitur ille cone eis cret nos posi. iil amplecti, cuius contraria ita nos moueat, ut solidiora argumenta xeritatis illam haberi
existimemus λ Qua in longe quae se distant I sen
se tanti Doctoris illi, qui, quantumuis reluctante conscientia, quae sequitur validiores rationes,& sortiora motiva, nituntur eam detorqvcre in eam partem, in quam , praepo derant S parto contraria, nullo modo, neque etiam physice inclinari potest Notine hoc est sor mare conscientia in contra conscientiam. α opinari non secuia dum apparcntiam rei , sed fingere verum ex n sto arbitrio, aducrsus ea quae diximus supra in a. sundamento pro hae sententia. Decimum nonum sundamentum est , quia iura expresse determinant in varietate opinionum eligendam ess e magis probabilem. Clem. vnie. s ilia, ibi et Opinion ni feeundam linquam probabiliorim , &c. duximus elie n imdde sum. Trinit. 5'fid. Cathol. c. Capellanus, ibi. Sed posterior sententia meliori, di subtiliori nititur ratione, atque ibi clam notant Abb. I Doctores, deserias, i. Idem cum eodem, in fili. cum ibi licit iis per Laid. Atinet. & Doctores , F. De iuri Q. Onan iudi c. I. .ssimilius , is De minor. s. Patcr iis De euia. x textus soletis in s. Item pretium a. inuit. de empl. 5t vendit. ibit sed Proeuli sententia dicentis permutationem propriam esse
speciem contracius , merito praeualuit, cum A: ipse aliis Homeri eis uersibus adiuuaretur, Je va lidioribus rationibus argumentaretur. pondera
illud adverbium , merisci, quod idem importat quod rationabiliter . & de iure, ut I. Cum de leoge , si. De trobat. l. Merito, T Pro foeto, l. 3. g. De pcnu. legata. 1 i. g. De Ioeo publie fruen. Vnde ille textus eis caciter probat rationis, Niuris esse , vi in contrarietate opinionum praeua leat probabilior, & solidioribus argumentis val- 17 lata ; at ideo iure optimo sententia illa Proculi dicitur esse verior in l. i. prope sn. vers sed verior . E. De eontrahe n. enari.
iri Vigesimum sundamentum deducitur ex so mulis loquendi, quibus utuntur Doctores classici in opinionibus eligendis,3e in decidendis quisionibus. Nam glos. Innoc. specul. N alis, eo celebriores Canon istae hoc sere obstruant. Αliquando enim simpliciter reserunt plures opinioncs , & nullam e res, e approbant: & tunc censentur transire cum illa , quam recensint ultimo
loco, glos in l. Qui situm , circa sit. U. Ad Tre-bςllian. Hostieti. qui loquitur de opinionibus In .n 'centia in c.i. de poen. lib. 6. & de opinionibus stois innoc. N Speculatoris scripserunt Bald. NAngel. in s. Si idem cum sodem, s. fili. F. De iu
ristonan tua is primo flos. ponat aliquam
opinionem, & postea subi ciat, alii dicunt, seu quidam di eunt, quia tune prima censetur opinio' glossa , t per las. in d. g. fia. nu. 3. & Dec. in u L prope hia. su p. eod. ubi limitant etiam dum bus aliis modis . Aliquando cogitando relinquunt, cum prae dubio non audent aliquid determinare . plerumque autem aut unam opinionem re sellunt , & aliam expresse approbant. et a Aut simpliciter uni adhaerent, di censentur con trariam reprobare . licci id elatia dicti expliceiar. vi notant Le istae in d I. M idem cum eodem, Lfin. F. De iuris s. omn.Riudie. d. Cationissae in d. c. I. Dp. eod. Porro Iurissae, praesertim in te iuris ex duabus opinionibu , nota nunquam unam dicunt communem , aliam melioribus rationibus
Dicitam . unam xeriorem este, aequiorem altrant: unam defendi posse in via displitatiua . seu in puncto iuris , sed contrariam sequendam cite in consulendo ,& iudicando. &alia his limitia.
At vix reperies classicos Canon istas inmotalis hus , speciantibus ad salutem animae unan:
sententiam sequutos fuisse . di asserui se Oppostam esse probabilem, & ad pra, im deduci polse. Et quamuis saepe affirmenta liquid est robabilius seu verius ; non tamen inde liceri iserr 1, vinei crint contrarium e se probabile . aut verum , quemadmodum' perpetani deducunt aliqui ex recentioribus. Quinimo per ea verba ce sentur approbare opinionem, quam dicunt probabiliorem . x contrariam refellere, ut pirio. Andi. iij c. Litteras , eo l. 1. in ver. Melius , N
in glos si p. eod. ver. De restit. spoliat. de probatur in clem. vitie. in n. de Suin. Ttinit. di s Cathol. ubi in articulo illo , An insantibus in Baptistio infundantur Virtutes , relatis duabus opinionibus, eligitur affirmativa tanquam pro- habilior . Et tamen glos ibi in ver. Dirigendam,R Doctores communiter asserunt sententiam it. lam esse ab omnibus tenendam , de contrariam
reiectam censeri . Ad idem textus in c. Tettio loco, in ver Consultius , de praesumpt. Imo su-1isconsultus iu d. l. Si idem eum eodem . simplieitcr recenset duas oppositas Iuristonsultorum sententias, ct jpe utrani ex illis approbat, scd tantum in fine ait: illo tum sententia probabilior est . L t tamen per haec verba opinionem illam censeri approbatam , nee quemquam posse contrariam sequi, firmant ibi Bald. Angel. laude
eae teri Dotiores. Et coneordat textus in l. Pater , vers 1 cd videamus ne probabilius dieatur. F. De euict. Nee refragatur lex tus in c. Cum Marthae , S. Qua suisti, de celebrat. Misi arum , Nam respondetur articulum , de quo ibi, videalicet virum in Sacramento Altaris aqua cum vi no transmutetur in sanguinem . neque ad fidem,
eum non si diffultus ab Ecesesa , ncqne ad mores pertinere. Vnde non mirum ji inter opini nem Scholassicorum illa probabilior iudieetur.
quae assent aquam eum vino in sanguinem trannmutari, & tamen dicatur non esse inconueniens ,
vel absurdum si aqua in corpore Chrisi eue et datur . In his enim licitum est sequi opiniotiem
minus probabilem secundum s. Thomam , I nocentium, δου aliqs supraestatos num . a s. di semPraeterea in d. g. Quae suisti, ex eo quod Pon t
sex dieat unam sententiam esse probabiliorem . non censetur contrariam respirere , quia hoc ex presse declarat in vers. sed nee conueniens, scue
fit in e . Litteras, ibit s Nos autem ad praesens nullam de pradiciis sententi,s reprobamus, 3 dei essit spoliat: suo oppositum est dicendum cunica non expresse non de elatat se non damnarcis sententiam contrariam, sed simpliciter via anta eligit tamquam probabiliorem , iuxta terminos idictae Clem. vricae, qudi hoc modo conciliatur
m d. s. Quaesulsi , D Thomas vero , addit elis hiae itide argumentis, senis et vltimia loeo
113쪽
docet quid tenendum , ' respondet obteia istis; identiaue fere.obseruant rc liqui grauiores Theologi . Sed Ed Patres ubique docent quid
nos tenere oporteat, nec unquam in speetantibus ad mores memini me legisse eos relinquere no-hi, libertatem eligendi opinionem , quam ma luerimus. Imo Augustinus de unico Baptismo lib. . c. in re fraui, ω dubia, non ausus
quidquam distinire , censet Diuinum iudicium concordi oratione . di impensis suppliei deum tione gemitibus esse implorandum . Quod refert ut in c.Solet de consecr. dist.
, dis vigesimum primum fundamentum est , quia opinio communis proculdubio est probabilis,
nam se eundum philo p. i. topic. c. i. Probabilia sunt quae videntur omnibus, vel pluribus. Ideoque est amplectenda in iudicando , & consulen-uo , ut est text. qui ad hoc ecim muniter allega tur , in l. i. ibi: fung erebrior apud Oeteγes o nio jH. Vbi Bald. notat ff. Decim c. quaestor. de in C. Nouimus, de ver b. signit. di tradit Alexander
cocis. I 3 4. Praeviso themate, in sit . lib. I. de cons. aa. Viso processu, circa tin. lib. 1.Fel in in c. t col. penult. vas Nono fallit .siap.e d. Dec. cons. a 3 l.
Rei catur, in extremis verbis Idque facile admittunt Theologi illi, qui, ut ditemus in vit. α7c qirast. in pilac. putant opinionem reddi probabilem etiam ex sola aut horitate unius Doctoris. Et tamen non licet opinionem communem sequi, si contraria sit probabilior, leu, quod idem est, verior, de melioribus rationibus subnixa , ut est textus in c. i. de iis, quae fiunt a maior. par. cap. in c. Sane quippe. 0 dist. ans a S ' eun que C. de veteri avi. enucleata. ubi Ius linianus ait es Sed ncque ex . t ulti tuu ille Authorum a ,s quod melius, aut aequius eii iudicatote, Cum possit unius forsan .sed deteriori, sentcntia, de naulicis. At maiores aliqua in parte superare. 3
Et tenet Hostmen. in c. i. iii an. sirp. eod. dum ait
L communem opinionem semper esse tenendam, niti notorie maledicat . vel rationaolliter con. uincatur. quod bonus iudex , &.acutissimi ingenii aestimabit J & sequitur ibi totidem verbis
Io. Andr. itidem inlin. I alii communiter. lde
qite in Nieaena Synodo etsi aliquibus videretur statuendum esse , ut Episcopi, di Presbyteri ab uxoribus, quas ante consecrationem duxerant abstinerent, tamen Synodus laudauit sententiain
et 7 solius Paphnutia tamquam probabiliorem , licui
nuptiarum esset inexpertus,vi resertur in c. Nics-na 3 l . dist. quem textum ad hoc pro potitum poli
derat glos. Inc Capellanus, in .er. Rationabiliter deseriis. Et est communis opinio, ut dicemus insia n. 3 7. Ratio est , quia ad summum opinio communis habet vim consuetudinis , secundum Bald hic n. 8. At consuetudo rationem non vin cit , l. a. C. Quae sit longa consuetudo . l. Quod non ratione. 1i. De legiti. e. fin. de eonsuet. Er- ars go nec opinio erimmunis . Imo ut dicebat Durandus in prologo, dimittens rationem propter aut horitatena humanam incidit in insipietitiam hestialem . Ad hoc bonus text. in c. Ego solis . iuncta glos in veri Quantalibet, de in c. Neque 27ρ quorumlibet, '. dist. Et quamuis sequens communem opinionem, posthabita veriori, excuse tur a prena in foro externo, eo quod opinio communis inducat errorem probabilem, ut esto t. cum glos in c. vnic. de sonui.Praelati lib. 6. tamen non Ixcusatur in soro conscientiae, ut ex mente Innocent si declarat. Bart. in l. sn. C. Depren. iudie. qui male iudieant; quia debuit eligere eam . quae validioribus rationi trias firmatur. r. Item Pretium, Inst. de empl. x xendit. Et l. Ed4eio . C. de edi L. D. Adriani tollen. sectandum eum . de sequitur Sylvester in ver. Opilii Q .lium. 2.Quamobrem si optimo communi, cst pro
babilis, di tamen non licet eam aequi si opposita sit magis probabilis : Ersto non licet sequi opinionem probabilem. . relicta probabilior; ., gri Vigesimum secundum fundamentum sumitur
ex Baronio ad annum 73. ubi refert edictum .
Theodosi tenoris iusta seripti, videlicet ue s Vbi
diuersae sententiae proseruntur, potior numerit, vincat Atithorum, vel si numerus aequalis sit , eius partis praecedat authoritas , in qua excellentis ingenii tir Papinianus emineat , qui visngulos vincit, ita cedidi duobus. 3 Haec ibi. Si igitur ex edicto tanti Imperatoris sequenda est opinio , quae probabilior est ex principio extrinisse eo authoritatis, cur itidem non sit sequenda si probabilior sit ex principio intrinseco rationum , aut ex intrinsecis.& extrinsecis simul iunctis p confert textus in c. prudentiam. g. Ille quippe , de off. Deleg. 6e in s. Uuo ex tribus . q. De re in die. de quod notat Felleri de Sen. cons. I.
n. t vers. Praeterea siue dicamus, de nu. 3. vers. Praeterea ad hoc .
di si Vigesimum tertium sundamentum est , quia probatio plenior absorbet, & eonsendit minus
plenam directe oppositam, c. Proposuit de Cier. excom. ministr. glos in c. In nostra, in veri Mentionem , de Procurat. Cemin. cons a . super du-aga biis , in princ di num. o. Et ideo testes numero plures in concursu praeualent paucioribus . c. Licet, de probat. e. Ita nostra de testib. Fe de r. de Sen. cians I 83. Supere . in princ. A praualet probatio . quae maiori numero testium est munita. Bald. cons 43 a. Quis melius in princ. lib. . Et est regulare , quod probatio potentior extinguat minus potentem , S in cons. sq. n. 1 3. RDI. R. lib. q. Alex. cons. 8 . nu. . lib. 7. Crauet.
conss. nitio . Rursus ita discordia praeualet iudicium , quod plurimorum sententiis confirmatur. e. Drudentiam , de Ome. Deleg. e. In can ni eis, Is . dist. Anchar. cons is . 1 umma prudentiae, nil. 3. ideoque Doctores numero plurcs
praeualent paucioribus, i. 1. abi r sanὰ erurroμ apud Ceteres opinio HI, ε De of quaesto. c. NO-Dimus . ibi: O . norundimis o nis a pluribtis approbata, de verb. signis. Jd di una est supra inega xl. sundamento . num et 3, Rursus duae rata nesvincunt nam , l. Nam S si, de ibi communiter scribentes , is De in nos . testam. Bart. in Autent h. Itaque n. I. Cod. cona. de successio. 1 ratio sortis minus sortem sollit, arg. s. Si duo Patroni, e . Marcellus , K. De Iureiur. N armilos in e . Cum inter R in vet. Episcopus munus de
eleel .d: tradit Barbat . in repet. l. Cum acutissῖ- mi, col. 2. C. de fideico m. v Antonius Nicellus
cipio extrinseco aut horitatis, siue ex principias intrinsecis rationum,semper opimo probabilior, quae pluribus nititur Ruthoribus, aut validiori buq 1 undamentis, absorbet, confundit, ac de uruit manus probabilem, quae pauciores habet
114쪽
86 Proj. Fagn. in I. par t. primi Decreta l.
Authores. ae leuiora motiua . Ad quod est textus optimus in d. g. Item pretium . Instit. de empl. de vendit, de in Li. K eod. 3e se in concursu probabilioris, opinio non est probabilis . sed reprobabilis. 213 Vigesimum quartum suu da meatum deducitur
ex more, di constetudine ei uiratum. rerum publicarum , R regnorum totius Olbis. secundum quam decidi solent, ae terminari causae. di conistro uersae ex pluralitate sit gragiorum; de se sequendo magis probabilem edi principio extrinseco authoritatis. Quae eousietudo est etiam iuri communi e formis, quo statutum est. in omnibus actibus unitiersitatum semper praeualeat sente ditia maioris, ae savioris partis, ut de electionibus est eautum in e. Licet deuitanda,insn. 3e in o. Quia propter de elect. cum multis s- milibus i ad de postulatione in c. Scriptum , eod. tit. A de praesentatione in c. Quoniam de iuropa tron. δὲ de collat. tradit Fedet.de Sen. d. cons I. n. a. vers Et Me etiam declarat, de deo ibus capitularibus in e. Cum in cunctis, de his. quae pnt a maior. par. cap. 8e c. su. de generaliter de omnibus actibus V niuersitatum , in l. Quod
maior ff. Ad municipalem , in l. Nulli, K. Quodeuiu ire uniuersit. nomi. 3e in l. Nominatio iein, C. De Decurion. lib. Io. Feder. de Sen. d. cons. I.
in princ. vers. Hoc pra supposto . Cur ergo mouidem dicendum in controuersi s moralibus , ut sententia probabilior praeualeat minus probab,
li ν Quippe pars probabilior potest diei pars maior ex principio extrinseco, cum haheat Autho res numero plures, Et grauiores, ut c. In can
nicis , i p. disi. I leui dici potest pars sanior ex
principi s intrinsecis rationum . tum quia nitis tur mortuis magis rationabilibus . talm quia propter maiorem conscientia securitatem praese fert maiorem Dei actum , quam opposita mi nus pro habilis, de minus tuta , Ad text. in c. In Genesi de elcct.a8s Vige sinum quantum sundamentum sumitur ex Decretis Capitulorum Generalium , de Consti titionum nonnullarum Religionum, quae prae cipiunt suis subditis Regularibus . vi in contro uersis moralibus sequantur opiniones magis probabiles , ut in specie ex Deeteto Quinti Capituli Ceneralis Clericorum Regularium Theam tinorum, de ex duabus epistolis pastoralibus C neralis eiusdem Religionis, quas quidem Constitutiones obligare sub reatu peccati mortalis defendit noui uinae Antonius Merenda in suo tractam de hae materia in Praefatione pag. 174. num. 483. de 486. de superius pag 4. nun . s. re darguit Authorem , qui e uulgauit libros de cas- abus conscientiae, in quibus profitetur se sequi modum determinandi pro habilitatem opinionum Constitutionibus sui ordinis minime con gIuentem. Idem constat ex Constitutionibusi ordinis Sanctissimae Trinatatis Redemptionis eaptiuorum ea p. p. de Oss patrum Iectorum , ubi se legitur , in opinionum delectu habeant patre lectores speciadent aduertentiam, de enixe si deant communiores, magisque probatas sententias tueri, nee ad osendendam ingem; subtiliatatem adducant Opini Ines obicietas. absurdas, inutiles, plateipue ue salsas, aut minus proba, abiles. 4187 Vigesimumsolum sundamentum deducitudex instructionibus Synodalibus A. P. D. Anieni Godeau Episcopi Crassensis ex Galli eo idio ma te translatis tu lire verba i si Cousestores omnes unanimiter abstinerent i tanta iudulgentia , qua peccatores abutuntur . eisque eamdem ,
viam ostendetent prauos habitus dimitte ι, atque ad Caelum perueniendi et ambigendiam non esset, quin in Christianis cerneretur notabi lis mutatio .:Censeo abstinendum quidem es ea ferro, Je igne extra ea sus extremitatist sed , biextremitas aduenerit, negari non Iotest, quin serro. 8e igne utendum sit, de consultius aegrum impellere ad gemitus . Se clamores, quam sinere uti moriatur. Quoties Iudaei scandalizati sutit ex sermocibus Christi Saluatoris nosti nunqimi propterea immutati sunt lenivit praecepta sua abnegatione sui ipsus, crucis amore, mundi
abrenunciatione, odio Ietum omnium . quae
saecul uni redolent. Nunquid Clirasianus est vir deliriarum Q ppe illius vita, ut Tridentinum Concilium adiituit, perpetua poenitentia es L, debet. Quod s verum eli de Christiano , quid de peccatore , qui christiani nihil habet prater nomen , de qui gloriosam hanc qualitatem saepius scedauit..Quomodo arcta erit via, quae ducit ad caelum, di a paucis inuenta si maxima . quae hodie vigent, sunt verae . quibus mediantibus . haec via tantopere est prolatata , per quam nemo est qui incedere non positi percommode eum suis ambitionibus , usuris . limibus. supersultatibus . ac delici s Nonne verum eli hodae in multis oceasionibus satis esse, is quis ingenium habeat ad tectificandas cum dexteritate , sias intentiones ad multa peecata vitanda , ὸ Christus ait Caelum esse pro idiotis, Ad paruulis. idest pro humilibus, ct 1implicibus . Venim
hoe nostro saeculo iuxta magis communes. magisque receptas propositicnes. Ccεlum est tan tum modo pro ingeniis subtilibus , Re pro ma. gnatibus , pro quibus assidue conclamatur pax, pax. qui in vita ea noni 1antur in statu longe dissito a sanctitate . Quam mensuram accipi ut maiori ex parte directores couicientiarum , quis non pro eommoditate poenitentium . eerte pro sua existimatione, & mundi iudicio minin drespieiunt ad veram Dei gloriam , nec adFregia. las Euangelii, nee ad SanεOrtim exempla, nec ad prodii mi detrimentum , ut merito dicere pocsimus eum psalmista et Salaum m se Deus quo mam des it Sanctos, de Zminissa sine meritures aflijs homin&m . Ex recta administratione Sacra. menti poenitentiae depcndet in saurario Ecclesia sica disciplandi , ac morum reformatio in Christianis. In de elarationibus easnum contingeniatium sequimini boc generale adi i ma , ut eliga iatus semper eam opinionem, per quam Deus magis glorifieatur. de quae maiorem habet confodimitatem eum arcia via Euangeli1. Maxima valde periculosi es illa,quae hodie currit inter nonnullos Conses res , quod possumus relinquere probabiliorem Opinionem , ut sequam ut minus probabilem, de probabilem ceti seri,si duo Authores illam doceant, imo dis unus dumtaxat. Etenim aperta hae via, vix repeties actionem Aullam prauam , quae non si licita . vigesimum septimum fundamcntum sumiri
ex quamplurimis a sertionibus, quas parochi Parisienses, de Bothonia genus uniuersi Cleto, Gal-
115쪽
De Constit. c. Ne innitaris 87. 8
G lli no paucis abhinc annis proposuerunt
non toleranda, , S authoritate uperi Iutti prohibendas . inter quas primo loco tanquam alia rum praesipua in collocarunc hanc , de qua nunc disputamus, vi iclicet, a peccato immunem esse qiu relicta. pti ione , quam veram crediri ' quae magis tuta . contrariam sequitur miniri probabilem , minusque securam . ut fusius patebit in ira nu. 36. Iudicium autem tam magni e cetus Presbyterorum, qui iαvrbibi Regni praecipui animas regunt, ct conscientias dira punt, parui non ist faciendum, e Prudentiam , g. Illa quippe,ver s. Integrum enim est iudicium. de oss. Delega eum concordantibus , de quibus ibi per
osam in ver Plurimotum. Vigesimu in octauum fur damentum est , quia .
imprudenter asit qui pro regula stati m Operationum utitur iudicio probabas sequiturquo opinionem , quam solam putat probabilem esse,
minime resectens ad mortua partis oppositae. utrobatum est viginti sex sutida mentis ua l. quaest. α 39, vsique ad mlo. praesertim n. in . & 69. de Io. de seqq. Agit autem imprudentius , qui . ex
duabus opinionibus atque pio babilibus sequi urminus tutam .. vi similitet ect probatum latissii me in a. quaeli. a n. 7 .vsque ad diro. Lrgo agit inaprudentis, iis e qui 1equi iurammis probabilem di inimis turam . illis a probabiliori, ac tutiori,
quia tune magis accedit ad illud ex tr cmum et .
quod probabilius potest eo falsum cum eius contrarium probabilius sit vervi opinio enim, minus probabilis an concursu probabilioris ma. sis habet speciem mali, quam boni; nam quanto sua contradictoria magis apparet vera. tanto haec minus prohabilis apparet. 1atia, ut em statuso e, dictis supra in ii. fundam. In rebus autem
ad salutem animae pertinentibus, ut dicit Augustinus in lib. 1. de luptis c. a. grauiter peccat qui certis incerta pra ponit, di magis incauterius agit qui maiori rericulo se cxponit, e . Vbi periculum, de elect lib.'. glos L in c. a. de Iuram. 29 I cal. glos ma. in e 3 euerabilis , de testici. Et profecto nunquad non imprudens, ac temerarius di cendus esset qui sponte ingrcderetur,yluam quam probabilius crederet obsessam esse u sa, itronibus . N.gra flutoribus 8 ut per D Ambiouum ipsalmo I. Qime ultro se, in altum puteum dimit . . teret per funem , quem probabilius iudieatet protinus constactem iri y aut qui cum medaeamentum tutum haberet , tamen illud sumeret
quod probabilius putaret elie mortastrum ρ Aut aqui Induello pugnaret ciOnῖite st renu .acion
ti, a quo probatisius opinaretur se sole interibi ei e nilum i mit qui cum deuem millibus bellum
conamitteret aduersiis Regena . qui eum vigilari milestius veniret ad se ut Lucae i . Rursus tianseunditui est mihi flumenes, consulo aliquot viros di de dignos In vadu in si tutum , te spondent
illi esse tutum . saepibuas meare, nec alicii ivrquam aliquid mala. a idula . Si ergo.
illorum aut holitate , eQ ptub ilibus rati ibus ' adduetus flumen. inite tiar, non sina dicendus imprudens . aut temerarius licet stelirius possim aixer potarem transire . Axium .enti mihi flumen ingrcdi Dceurtaxi .iti multo plures. x maioris
aiunorat alas. ac fidei, Obristantes fluinen es letas Iu ciundum. , aerapidum , di mii ldos in eo peri; Dlai, ac proinde periculo luna cui illi se columitte xe. Ceriἡ si eorum testimonio , & rationibus
validioribus auditis sumen intrarer, non solurn imprudens. ac temerarius , sed etiam fatuus di cendus. xuem, di merito culpa meat omnea ad solbetem si quid 'in aquis mihi riterius conti aeret . . Aliab periculariam exempla lus siniit a habes aliud S. Bα ilium dei institi Monach. e. I adi s. Io. Chrysist. hom ς, uip. Epistola in ad, I hessalom censes . Portu quisquis periculum. noris xiii aiae, Iemerarius dicitur, richia. de to et s.
in c. Quia plerisue in princ de ofi Vidi natat h. 6.MO si illus , di fatuus secundum glos in
sint in periculo salutis eorporis . longe mingis vendica ut sibi locum in periculo talutis animae , quae corpori esse praponenda . ut a lgitis glos finiatu c. Ille autem , 3 quastas
Ad hoe e. Sedulo , 3 8. ist. cap. Praecipimus . Ha quaest. i. & e Soli et id , de maior est uberientiu hie Abh. in c. litteras , num . . et s. de restit. spoliat. Itaque maxime imprude s est, ae timerarius. ne dicam saluus, quisquis Elial opinionem minui proba bilem, Q minus tuta mil& exponit sc salutis petriculo. cc Significasti, th
Mer Consista Consuli. p. s. quaest. I 3 et xer c Quo vero, saeis text. in c. ita periculosia16ds . sisti
Vigesimum nomimi sundamentum deducitur ex phiribus abs tuis, suae sequuntur. ea do artua de libera electioiin laionis ininus proritaris a 'quae quidem ab sexo si ut .ade rauid . ubi diui
scrint ab inuas em aut horis contrari ab sententiat .& inter se pusnare meruit: tam alio absurdaei la ingenue latent ut i ιcdtationem aliquam comnati suiu inuentix , secundum quam haec doctri . na generaliter proposita sit limitanda. is certis casibus, & cum aliquibus declaration thus
tesigenda. Alii veto contra animaduertomea iis Quis modi limitationes afferri siue ullo da meto ivera rationis i auda ter nigant illa Hebalisexo, iquamquam restitius com nia i quod eriinxiaserunt ahsurdum non me, imo prodens ea licite deri, id ipsi agi secum subo modo vellemirum es aegrotarent, ς risi Medicum,.qni viam 1 milius probabalem ueritur in eis surandis etiaut si litigarent putantes se litigare pro ius ilia, habere iudicem , qui pro minus, probabati coiis
ita macis probabalem bidicare . at alia eiusmo I di , quA Oie tenus t tum con dere postine ut
vera ad texe in L 1. ibi or non verbo entiti, A.
Itaque vis simam nonum sui a me stima deriduebur me primo absurdo, quod est de M*4HO..
Nam ex libeta elamone oriuio im mansu probulbilis, ac minus tuta sequitur ut Medicus curans aegrotum , cui m agis proba bile sit mediu meli
116쪽
88 Pro . Fagn. in i . par t. primi Decreta l.
ro inrum, eum habeat aliud in promptu, opinari illam partem , quae habit sortiora meti. uod magis probabile est profuturum sore, poc ua , ut constat ex di Eis supra in i . sundamentot lieite tune dare illud medicamentum , quod nu.1 s . A tapius repetitum est i Ergo Mediens, minus probabiliter esset profuturum, relicto eo . oui sequitur partem minus probabilem , non ,
quod probabilius posset plodςsse . Rursus posi satisiscit omelo sito; & se peeeat eontra iusti. set dare medic mentum, quod magis probabili, etiam . l. Idem iuris, 1 . ad I. Aquiliam , l. Mediter esset, & minus probabidi per prodesset; εe eus. si. De var. de extraor. ἀognit. l. Illieitas. se probabilius Oeeideret. Hoc autem osse pedi. g. sicuti i si Deos. Praesd. Deinde eontra prae- quam ah surduin , vel ex eo manifestum est, quia dictam rationem-rget , quia si charatas. au nemo vellet talem Medi eum . Ars.l. I. g. De deeri amor prodii mi possulat, vi certiori modo , quo ab Ordin. saeuii. de satis eonstat ex dicti a Inno- posvinus, aegro subueniamus. itent fatetur sun-eent ij. Io. Andri 3t aliorum , quos supra retialis ehee: cur etiam amor veti, A recti, quod in omismus num. 1 so. Et quamuis negent id esse ah sur- nibus actsonibus nostris spem re debemus, i. r. dum A1Or. instit. morat. min. r. lib. a. e.Ir. q. ar. K De iust. x iur. non itidem postulat, vi certiori Aragonius i. quaest. quas. 63. ad dubium penu - modo quo possumus , illud assequamur δ Quis
timum. Salas I . a. quaest. ar. tract. 8. disp. vnic. pe verum , A rectum est participatio ruaedam , ,
sect. I 3. a nu. Is s. tamen conuincuntur ration O S summa similitudo Diuini esse , di summe stilla naturali, di euidenti, quia, ut praedixi, nemo Deo diligitur se eundum illud Psalmi sci. Ecce eligeret sibi Medicum . qui probabilius oecide . enim M.tiatem dil/xisti, di oseae 4. Io. Rectaret . quam sanaret, R s quis talem eligeret, aua υλε Dominia ae proinde anteferendum est omni
proharet, hune ego censerem magis aegrunia, bus tempora lihus, S humanis commodis, quia
mente , qu m corpore ; stultus enim , & fatuus es horum quoddam praecellens, atque diuisum, dieatur qui disertinini se committit. glos in c. I. c. Consuetudo. 8. dies. c. Nolite timere , rLq. 3. in ver. Temeraritia, & ibi Io. Monach. & Io, c. Qui scandalarauerit, cum ibi notatis , de pessi Andr. de sent. excom. lih. o Talis igitur est me- tur. Ergo si ev charitate erga in lirmum tenemurrito reprobandus, idque non promer ignoran- uti medio certiori, ut ei subueniamus, certe non
tiam . sed propter malitiam , quia non Medici minus ex amore veri, εὶ recti , quod nobis di-offetum implet, sed homi eidam agit, iuxta , Iigi, di cimni studio inquiri debet, fle quod nisi
text. in e Absit, so. dist. in fin. ubi dieitur: Hoc sic inquiramus, & amemus , peceamus formali- non est curare, sed . fi die e te verum volumus, ter, non tantum materialiter , neque exeniamur eidere. Et Me non alia ex eausa, nisi qui ata, ex ignorantia, tenemur certiori uti medio, ut minus probabilem sequitur. relicta probabilio- illud assequamur. Et quemadmodum qui non .ri. atqge tu elori. Alij vero . uv vitent absurdum, utitur certiori medio ad subueniendum infrmo .sbique di aegroto consulant, respondent teneri conuincitur ex sancher , Vasqueet , non dili- Nedieum seoni partem magis probabilem, vi gere infirmum , di peerat: ita quicumque non , mavis tutam , ut Suarez, Sanehe 1, & alii apud utitur medio eertiori ad a sequendum verum, &eum in Decal. rem. I. lib. I. c. s. num. 4 Et sc rectum , seu honestuni eonvinciti et cx hoe ipso limitant generalem doctrinam , ut non procedat esse malus , R non diligere Deum , qui est ipsa , in Medico. Huiusque limitationis duplicem as et veritas. Ioan. 14. c. Si consuetudinein, s. diu. seinni rationem, una est sua rea, quam reprobat glos in Extra uag. Sedes Apostolica, in veri veri. sancher, A nos paulo infra examinabimus. AL aps latena, de ost. Dc Ieg. praeterea Saeerdotes , ditera est ipsus Saneheae, videlicet quia Medicus Pasiores Ecclesiae sunt Medici spirituales , qui tenetur sequi partem xutiorem, non quidem ex mutientur langlioribus animae, e. Iustri rumo . obligatione iustitiae , de sui offeti, sed ex debito So. dist. N. c. seqq. e. Non vos, 3. qu. s. c. Recedi charitatis, qur postulat, vi eertiori modo, quo te, qs. dist. c. Quod faciet, e t. qu. q. 3e innuit,9, possumus, aegro subueniamus. Sed contra hanc Cone. Tridept. scis ira de Poenitentiae Sacramen- rationem urget prinui, quia Medi ei osse tum est is cap. . Vezs. Si enim e tu heseat aegrotus. Qua adhibere medicamenta , quae opinatur e se pro- re si Medictis ccxporalis. ut dicunt Sanchez, de . futura, & non nocitura ; nam Medieus salutis Vasquin ex charitate tenetur Hi citriori medio gratia est ut dicitur p. physi eor. eap. 1. de respiri ad subueniendum proximo in aegritudine cor pin. ratione, vers. oportet enim, de notant Innoe. Io. ris'. eur itidem Medicus spiritualis non tenetur Anes. & alas in c. Tua nos . de homie. Et quam- praecepto charitatis uti certiori medio ad sub quam Non est in λέedico semper releuetur ut ςger, Deniendum proximo in aegritudine ammae, qlia:
tamen nihil debet omittera , ut quantum in se , et ιν pretiosior est eorpore 3 Item si eauendum eu Ees . sanitatena inducat. sie doeuit Aliso teles Medi eo eorporali, qui propinando medietuam
r. Topie. cap. I. ait enim. Nam nee Rhetor om- probabilius nocituram occidit corpus, vi faten- . ni ex modo persuadebit, neqne Medi eus sanari tur aduersaria, quanto magis cauendum est ahit, sed si ex iis quae eontingunt, nihil dimiserit, Ne si eo spiri tali, S constitiore animarum , quisissicientes disciplinam e im habere dicemus. praebendo perniciossim consilium opinionis nai. Idemque repetit Rhetor. eap I. dicense s Ne- nus pro habilis, ac minus tutα , occidit animam, que enim Medaci est sinitatem induecte, std cum mors aeterna magis sit sormidanda, quam
quod usque post bile sit, ad hoe usque perducere.I mors temporalis 3 e. Faciat homo, e . Umne gec Et Boetitis de Trinitate. Neque enim inquit) nus , de e. si quis, dia'. qu. r. Quinimo ait Domi medicus sempet aegris asseri sanitatem , sed nub nus in Evangelior Nolite timeri res, ni Oeei nota eulpa erit line dentis, ii nihil eorum , quae fieri eo pus, animam amem non pessant Oeridere , saoportebat. omiserit C Non potest autem Medi- petitis tim/υ ιtim, qM potori animam, is eo
cus opinati profuturum este medicamentum . pin perdeνe in gehenn m . Matthaei IC. 28. cl. e.
quod prob3bilius est nociturum, cum oporteat mitte ii re, a a. qu. 3. E t sane plurimum d-
117쪽
De Consul. c. Ne innitaris. 89
l ndum est , quod in eausis nostis, ubi agitur de
periculo corporis, aut rerum temporalium, mi nus probabilem , ac minus tutam opinionem se
qui non liceat secundum pridictos Doctores; &tamen id liceat in ea usis . bi agitur de saluto anima: . & peccati periculo. 93 Trigesimum fundamentum si itur ex secun do ah surdo , quod ess de Iudice , qui secundum hanc doctrinam potest sequi minus probabilem
partem contra probabiliorem . serendo sententiam in fauorem eius, qni pro se habet rationes leuioris momenti aduersus illum , pro quo mili tant rationes validiores . At hoc este absurdum nemo non videt; tum quia sententia debet sequi iudicium intellectus . vi tradit Bald tu e . Canonum statuta . nu. 3 s. supra eodem , quod quidem
iudicium minime secti potest in illam partem,
pro qua sunt leuiora motiva, cum opinari non alit in nobis, ut ex Aristotele probatum est supra in I. & ii. sundamento pro hae sententia: & ideo non potest eligere opinionem, quae minus haberrationis , ut notat idem Bald. in d. c. Canonum
statuta, nil. 3. Quare si sententia sertur pro parte debiliori, sertur contra iudicium , di dictamen rationis; & se omnino iniqua est. quod satis constat ex dictis supra in A. sundamento. Tum quia talis sententia in contra potiora laeta alte rius ex litigatoribus , & ideo iniusta, J. Ed cto .
s. r. C. De edici. D Adrian. tollen. de notat Bald. in cons. 4eto. verba principis , nu. a. vers. Et re-- -- uertendo, lib. I..Tum denique quia iudex est mi-e hister Dei in terris, c. Nee is, II. qu. I. c. Non
solum , a 3. qu. 3. Vt igitur ipsius iudicium prodeat de vultu Dei, qui est via, veritas, A vica . c. Vt nostrum . de appellat. c. I. in princ. ut Eccleshenes..debet conformare iudicium suum cum is velitate . N ipsam summopcie iuvare & ad limcem perducere. l. penu. t. in 1in. de probat l. ilia Iieitas , p. Veritas, C De OK prae ld. cum similistitis, ut per Paulum de Castio in consilio inci p. Iudex est minister Dei, vol. i. Item albet sequi vetitatem, S legum, di iustitiae vestigia. I ri emo, C. De sent. & interloq. o in n. iudici mo audicar tem oportet cuncta rimari, & tandiu actionem ventilare, quousque ad veritatem perueniatur, c. Iudicantem . yo. qu. 3. glos. hu . in L a. C. De o Men. Et contra veritatem pronunciare non potest eum libera eonscientia, de secura, ut dieitur
in e . Abbas sane, L Caeterum . in sin. de sentavire iudici lib. s. Non ergo audiendi sit ni illi, qui apud Sanchea loeo cit. putant absurdvin non es. hse , ut iudex proni elat pro parte minus proba hili ; nam profecto hoe iihi nollent iu sua causa. vi de iniustitia conquererentur. Vnde nee velle debent in causa aliorum contra praeceptum tui ianaturalis, ac diuini, ut legitur in princ. Decreti, di in l. i. ff. Quod quisque iuris . Quamobrsm 3or respondent alij, di praesertim Sancher, Vtiquo , le D. Cod. de Lugo generalem doctrinam de li-hertate elige iusi opinionem minus probabilem esse limitandam in iudice . assignantes Niplicem rationem disparitatis . Prima est, quia iudex
tenetur reddere unicuique ius suum secundum merita causa , & neminem lauere , c. Forus. I. Ia
cantcm, 3 o. qu s. Secunda, quia respublica eo
situ te iuuieem ad lites dirimendas secundum quod ei melius videbitur. l. Quidam exactimaue - Pros FGn. in I. Decritat. runt ,& ibi glos fin. F. Si certum petatur. Te
tia , quia videtur acceptio personarum , c. N Lese, 3. quast. s. sciat eum beneficium, digniori posthabito, consertur minus digno, S. Thomas in a. 2. qu. 63. art. 2. Caterum etsi huiusmodi rationes sint in se verae, nullam tamen disparitatem inducunt inter regulam , di limitationem . Nam
quoad primam non est minoris, imo pluris aestimanta laesio recti , & offensa Dei, quam laeso partis in foro iudiciali, e. Sicut qui Ecclesamis,
ibi: Malas eLI p eeattim , qtios in Deum eommii titur , qtam quod in homin/m . 37. qu. 7. c. Ver entis, cum glos in ver. Longe si grauius , de saeret. Laditur autem rectum , de Deus offendibtur quando non adhibetur debita diligentia virectum cognoscatur . S. Thom in I. a. quaest. 76.
arta di ..& latius probatum est supra in s. fundamento a nu. asa. qualem diligentiam utique non
adhibet qui minus probabilem sequitur, vi ibidem ostensum est, vers. Minor probatur . Similiter quoad secundam rationem nulla ea disparitas, quia si Respublica exigit iudicium magis probabile in causis minoris momenti, quales
sunt res temporales , cur Leus tale iudicium a nobis non exigat in causis longe grauioribus, quales sunt animae,& aeternae vitae . Ad hoc C. Faciat homo, cum duobus capitulis seqq. 22. q. a. Et eodem modo quoad tertiam rationem nulla
disparitas considerari potest, imo in hoe iudicio, in quo quaeritur, An actus si bonus, vel malus , quoties eligitur opinio minus probabilis quod actus sit bonus secundum opinionem minus probabilem , habetur acceptio personae hominis contra Deum, & legem , cui fauet opinio
magis pro habilis, quod actus sit malus, di sic est
peccatum acceptionis personarum multo deterius, quam sit inter hominem ,& hominem a Praeterea sacerdos in Sacramento poenitentiae est proprie iudex, ut in Conc. Trident. sess. I . c.. T. de cas reser. te fusus patebit infra in adi. sund mento . Et propterea in poenitentiis iniungendis personarum acceptio non est habenda, c. s.cerdos , 26. qu. . Quin imo grauius esse peccatum acceptionis personarum in dispensatione rerum sputitualium, quam in dispensatione re rum temporalium docet S. Thoui. pro Huia cis
tat. in I. a. qu.63. d. art. a.
Triges multi primum sundamentum sumia ur lex tertio absurdo, quod est de adivinistratione,
Sacranaentorum, in quo sequendo opinionem mimis probabilem, quis exponit se periculo faciendi irritum saeramentum. At in re tanti m irae ninti exponere se periculo errandi, cum possit quis
tale perieulum vitare elige udo opinionem magis probabilem , nemo negauerit graue esse peccatum, S satis constat ex verbis Scoti superius relati num. aio R: 1is. Sed nihilominus respondent nonnulli, ut sane her in Decal. toto. I. lib. 1.
non esse absurdum, Me inde ullana irreuerentiam Sacramento exhiberi Prim quia part cm pr habilem sequi possumus in materia sacrame utari, seur in aliis casibus cin quibus periculum est.
ne saltem materialiter peccemus contra praece
pium diuinae legis . Et ramen quia sequimur
minus probabilem, non arguimur tanquam rei,
de inobedientes praeceptis diuinis. Deinde quiae In ta 3 qui sequitur m sis probabiloin, aliqua
118쪽
Prosp. Fagn. in i . pari. priuii Decreta l.
modo exponit se distri mini saetendi irritum S cramentum , cum fieri possit ut illa opinio pro habilior sit falsa. Tandem labiungunt isti, quod si subueniendum esset proximo indigenti eflectu illius Sacramenti, tunc non salom tequi non ILeeret minus probabilem , sed nee probabili
rem , s sippeteret aliqva alia ratio certa, & tu ra eonficiendi Sacramentum , quia ex lege chari. tatis eo casu esset amplectenda. Sed contra
praedicta est, quia multum interest inter quaesi nem , An aliquid liceat, fle quaestionem, An aliis quid fiat: nam eum quaeritur An aliquid liceat.
tunestis uitiudicium probabile, quod sit lici-
eum, ex regula illa generali , quod in moralibus sussciat certitudo ex probabilibus. de qua tamen regula late disseruimus supra in i . quaest. anum. M. usque ad num. m. At eum quatritur
An aliquid fiat, quia effectus non tam pendet iudieio nostro, quini a determinatione, seu Dpeq. ratione alterius i non ideo illud fiet, quia ita iudieamus si determinatio. seu operatio alterius aliter se habeat; nam solum iqdieium non susficit ubi factum requirit ni. e. Pastoralis, in fini hi glos use de off. ordirar. eap. I. Nihi glos in ver. Voluntatem , de eo, qui mit. in posses. Vnde in primo casu, scilicet in quoest. An liceat, qui sequitur magis probabilem, non exponit se perieulo faciendi actum illicitum, ut eonstat ex dictis sup. nu. I IR. Acin secundo, id est in quas. An fiat, exponit se perieulo non laetendi, suo
minus probabilem sequatur . . siue magis proba-hilem . di imprudenter agit. atque in re graui, qualis est confecito Sacramenti , grauiter peccat, quia cum possit stqui partem certam iractu tam illud confieiendi. sequitur probabilem , di non tutam. In primo igitur casu non peccat, quia sequitur tutam, lieEt non tutiorem alta ire se eundo peceat, quia in re grauissima non se
quitur tutam , scilieet. in ordine ad conseienis dum ι in hae enim materia ne dum tuta. statu'tior, S tutissima via est eligenda. vi Scotus doiacuit supra relatus nu. α 16. Quam Ohrem non ean. tum ex charitate, sed etiam ex reuerentia, quae debetur saeramento, semper tenetur quis sequi partem omnino tutam , nempe certam non flaciendi irritum saeramentum . Et ita praeter se tum tradit etiam ex preM Suarea post alios t . in 3. par. dist. 26. sectis. nu. . Vnde paret responsio ad duas rationes Vasque E, di sanctim i quieontrarium asserebant Pquia in casu conficiendi
Sacramentum, neque minus, neque magis proinhabilem sequi licet, eum alia est certa. Una hae
sola tuta est , ut Saeramentiim confietatur . In e teris vero eas bus, in quibus i quaelirur. An
quid lie eat, opinio proba hilior est tuta, & ideolieet illam sequi, ut susula osensiam est supra
Io Triges mumseeundum sundamentum sumitur ex quarto absurdo. quod est in specie de admini,
stratione Sacramenti Poenitentiae . Nam cum
ab sol ni saeramentalis si actus iudicialis. &HAeerdos si verὰ, de proprie iudex , ut dimni tui .d Tride mitia synodo sess a 4. c. . de cas arser. L ad eum spectet disternere inter lepra mari lepram, di reenitentem soluere, vel ligare , eique pro mo culpae panitentiam iniungere, c. a. de poenara et remiss lib. δ. e. Omnis υtriusque, infr.beoda enhane doctrinam sacerdos non sungi I maneam Iudicis ossicio , sed subditus ordine inuet Ib assumit sibi iudicium conseientiae suae, di eligit suo
arbitratu sententi/m litantem , vel soluentem . Nam cum sacerdos iudicat esse resiluendum, . negotiationcm dimi prendam, vinum adimplen dum, occasonem peccati relinquendam,aut quid sinite: statim poena tens obiscit extate super hoc
opinionem probabilem sbi satientem , di esse in facultate sua illam eligere. Vnde in foro animae iudex sequi cogitur iudicium rei, non reus iudicium sacerdotis: quod quam si x surdum, negos mo non videt. Sunt enim qui putant sacerdotem non posse hoe casu denegare beneficium is solutionis , eo quod teneatur si qui poenitentis opinionem .iIta Suater in I. par. tom.η. disp. 3 2. seres. num. η Bassius Pontius de matrim. lib. q.
e. et . nu. 8. Gregor. de Valent. tom.3. disp. s. q7.
punei. . in sta. Imo absolutionem non esse denegandam etiamsi poenitens eligat opinionem mi nus probabilem , vi minus tutam tenet Thomas Sanchea alios reserens in Decal. to . . lib. c. s. num .a7. 29. qui amplius opinatur consensore in ex hoc capite dent autem absolutionis heneficium , mortaliter peccare . Et sequitur IO. sancitis in sedeo. disp. 3 a num 34. Quid plura pConse rem sequi debere punitentis opinionem. etianas credat illam esse falsa in , dummodo Prinhabilis reputetur inter Dociores prcbata aut ho ritatis, cons denter assi aut Gregor. de Valent. in a. a disp. r. q. r. punei. visi in tiu. Tho as Sas eheg. & Io. Sanctus locis citatis Qtod absurdum esse , Κ contra ligem sunscientiae reincia mi is, apertε ςonstat ex doctrina D. Thomae quod- lib. 3. ari 27. A quodlibes'. art. 1 3. E. Bona uen- tuu in rAnt. diu. 39. nu. et ς. N Scoti quod ib. I 8.
sub littera L , ,hi sic ait: s Non susicit ad ho-
nitarem moralem , ut in gente sit potentia iudicativa de scientia sui acius, sed oporici, quod actu recte iudicet de actu, a secundum illud Iectum iudicium actu 1 fiat: si enim cognitio pro
pria sit erronea , licEt agat consormiter cognitioni recta alterius cognoscentis, quia tamen tale agens natiam est regulari in suo actu perpit priam cognitionem, di secundum illam non agit, secti eo iura illam , ideo non recina git. 9Scotus Atque ita hunc errorem pluribus consutat Candidus Philalethus de opinionηm praemai quiest. 3. vers. Adu rte tertio 1 pag, p.
stat ex ias. quae dicta sunt lup. in 1. sundamento
pro hac sententia 3o6 Trigesimum tertium undamentum suinitiir ex quinto absurdo, quod est de Bello . Nam de si sores probabilitatum contendunt licere inuic ahellare, si utrinque sine opiniones probabiles, quod bellum sit rusum . vl lo. Sanctus lias ci ratus In praes. disp.4 .nu. 18. Hoc autem δbse Qvqi ea, quia bellum ex utraque parte iussi: snon datur. i nam, i scripsit Angli. Arct. cons9 , La themate, num . q. in fin. cum bellum sit c natiorum , necesse est ut una pars foueat tui uititiam , quia si unum contrarium cst aequum,ceso est ut aliud si iniquum A. i. ss. De his, qui sunt sui .,ves alieni iuris Vi e contra lo. I A clum tenent vasquer . di villatob. insta allegat 3or num 3I 3. Id quod spe erat citi etiam habet latiu-nem , Muia cum in pari eatici melior sit condi Nip ossidem is, L Qui accusate, C. De edend0AEMP.concinian. R poscillat dicatur habere
119쪽
ista, etiamsi nullum ius habeat. l. Uti hui, β. Forte, ε Si v sessiuα petat. Paul. de Casro cotis s. Insacto isto , lib. a. Iniquum est vi Rex qui pa-essee regnum possidet, sit paritate opinionum sutrinque probabilium , & sonu maeis si pro si
habeat opinionem magis probabilem , de suco possessione vi dei elatur: nam re iniussus posse Dsor debet conseruari in sua possessione, e . In litteris , de restit. spoliat. Imo nec spoliatus de sacto potest propria authoritate possessionem a cipere contra spoliantem,l si quis ad se fundum. 3o8 F. De vi, & vi armata . Ideoque spoliatum possis
tantum incontinenti, non autem ex interuallo hellum mouere , scripsit Angei. Aret. d. cons. 96. nu. o. vers. Et heng faeit, post Bart. in l. Idem .
s. Cum igitur per illum textum . U. De vi, di vi armata, quamquam praescriptio nul Ia dari possit etiam post de eursum tempus mille annorum , si principio spoliator suit dolosus . vel violentus, iuxta receptissimam Canoni starum opinionem, ut attestatur Cardinalis Seraph. deeisI3so. nu. a. Pretereatum abstinere a hello inserendo absquo dubio sit tutius , di res dubia sit propter aequaritatem contrariarum rationum, is ostensum est supra in a. quaest. lnu. 12s. que ad inici a. I hoe dubio Rex tenetur sequi opinionem , uuae periculo vacat . ut pariter eonstat ex dictis fi d. 3ο9 nu III. usque ad nu. dis di. Ex quibux patet quam
sit perniciosa Christiani Reipublieae haee doctri- ira probabilitatum , quin publieam pacem is saepius turbat, δe inflaminat Reges ad bella ge, tenda. Timorati enim mineiρος pr usquam re
tam arduam aggrediantur, consueueriint ex
quirere a suis Theologis . de Directoribus conscientiae quid tibi liceat: l quibus audientes sibi
sauere in puncto iuris opinionem probabit - . quam tuta cons ientia sequi possint. licet ore sta sit probabilior, ae tutior: hule damnabili
consilio acquiescentes, bellum mouent, quod
ea perditio animae, eo oris, re subitantidi, ut in Ruthen. de Armis in prine. I notat glos. I. in Lunie. C. Publier laetitiae, lib. I a. quo etiam fit,
ut hac doctrina pariter non se fi Christa, qui v.
nit in mundum, vi pacem doceret, c. Nis bella, . et 3. qu. I. sed potitis ex Diabolo, qui est paeis. 3ulus, de sator rixaniae, ut in Extrauag. Supercalbedram, st. Ab olim, de sepult. 3 3I Tragesimumquattum fundamentum sumitur aeri sexto absurdo, nempὰ quia se eundum hanc doctrina in licitum est sequi opiniones oppositas, . modo illae sint pr4babiles . N secluso seandalo ,
modo iudicare secundum unan, modo secui dum aliam , vi tenent Authores supraeitati n. 3ι.3ra Hoc autem esse perquam absurdum se ostenditur euidenter . Ex contrariis opinionibus oportet unam semper esse veram. & alteram taliam Mivi patet in . Metaph. c. s. & docet S. Thornas,quod lib. 8. ardi etiam uigautem qui scint se , 3 ad unam tantum partem , quam putat esse prinssiabilem , possit. eligere falsum , quia humanum iudicium fallere Lepe eontingit, & falli,e. L . tor, & c. Consanguinei, de te iudi c. c. si quis
Non cto, M. qu. 3. e. Α nobis, it a. de sent. e eo m. tamen potest etiam eligere verum , cum
, probabilitas indisserenter se habeat ad verum, attaismi, ut in I. Magno t. mora c. 3 . constat xx dictis si p. nu. O . d. so. idque verisimilius estat ration s utriusque opinionis *quo libralnin
expendat iuxta textum in c. i. de sent. & re iudi lib. 6. Je eligat probabiliorem , 8: melioribus ra, tionibus subnixam, ut in c. Capellanus, de seras S, de in s. Item pretium . institui. de empl. 3e vena. iuncta l. i. F. eod Veriam qui consulit, S iuda atseeundum υtramque in rei veritate, neces ariosequitur salsum . bt patet ex Philosopho in a. Periherm. de doeet idem D. Tho m. in 1. p. qu. 17.art. 4. Etenim probabilitates harum oninionum oppositarum consistunt in lineis contradictori s. ut patet in A. Metaph. cap. 6. Nam probabilitas opinionis in se verae est in linea veritatis. saltem ex parte rei pro habilitas vero opinionis in se salsae est absolute in linea mendaci r Non enim habet standamentum in re, sed in obsturitate imtellectus eirea eam speculantis: Atque ita ex t nebris intellectus deducitur supponentis pro v ro id , quod in se est falsum. Et ideo nee est diFratura nisi quamdiu durauerint tenebrae intelle ctus, ut in I. Posteri cap. dio. Non est igitur credendum voluisse Deum in Leclesia hane decortionem permittere. ut seni in qualibet materia fas si euilibet sequi quod necessario est salsum non solum materialiter , ct quoad diuiniim iudi ci iam , quod veritati, quae non sallit, nee talibtur , semper innititur , ut habetur an d. c. Α nor his, 5 in c. Spiritus Sanctiis , a. qii I scd etiam
formaliter respectu intellectus Minani, qui qua' uls non distinguat quanam Opiuio ex duabus oppositis sit salsa , tamen certus est naturaliter ivna ipsarum falsum latere, cum impossibile sit
utramque esse veram , ut in Metaph. d. c. d. ciper D. Thom. loe. cit. Vnde sequendo utramquc
sequi r necessario id , quod certo scit esto falsum . Et quemadmodum qui miscuit veneNum in una ex duabus potionibus , de oblitus est in qua potione illud miscuerit, quamuis seor in posse probabiliter aestimare hane, ve Iillain nones e veneno admixtam , tamen si sumat utramque eertus est forma litet se sumere venenatam: ita
qui consulit', vel iudicat secundum oppostas opiniones probabileq, formaliter certus est se pro una parte s. qui salsum , licet propter imbe cillitatem intelleῖus humani non disceritat qna in parte falsitas reperiatur, ut egregie declarat Battol. in l. In ambiguo, num. a. is in rc b. dub. ia Et hae e est ratio eur aduocato non liceat pruVtraque parte scienter patrocinari, quia scilice:
ex una parte semper tueretur iniustam causam scientet . Et haec est veritas , ut inquit Syllaeue et In ver. Ad uocatus, nil. . g. ia. Qua inobrum do,ctrina haec noua, quae docet sequi falsum , nota est a Deo , quia Deus nec forinaliten, nec materialiter poten ei te author sal staris, eum sit ipsi
veritas: IOan. I . c. Si consiletudicem . s. diit.
Sed potius ex Diabolo, qui est pater mendaci .
rq Trigesimum quintum standamentum sumitudex septimo absurdo, quod est de leandalo, quia hae doctrina via ad pratii in sine scandalivdediruci potest : nam secundum eana fas erit marito modo adhaerere uxori suae, de ab ea dc bitum exigere sequendo sententiani probabilem validita iatis in atram ni ; modo ei debitum denegate . illamque dimittere ut concubinam . N aliam duacere pro libito suae voluntatis sequendo crant rariam opinionem aeque , vel magis Probaballam in uitatis matrimonii, secundum ea. quae leguaia
120쪽
Pros p. Fagn. in i. par t. primi Decretal.
ur. & notantur , in e . Inquisitioni, de sent. ex. com & in e . Litteras, de restit. spoliat. Aequentius me enim qui nuper seripserunt tractatus de matrimonio recensent oppositas opiniones, asserendo utramque esse probabilem, aut unam pro
babilem . N alteram probabiliorem, etiam ubi ais de ne dere matrimonii agitur . Item licebit Ad. voeato in eadem causa patrocinari tam pro actore , quam pro reo , si uterque habeat pro lerationes fiasibiles, contra text. in l. t. C. De Adnoc. diuercludi c. int. Athletas, penult. s. De . his, qui notantur infamia, R in c. fin. e. quaest. 3. Glas. Gemin .5 Pra postus , in e . Disciplina, 43. Si . Et tamen Bald. cons s . Sciendum cst , in fin. sib. . quia suspicabatur in eodem articetalo prius consuluisse. N eos iam consili; non inuen rat, ne sibi esset contrarius, noluit consulero etiam pro ea parte, in quam ex probabilibus rationibus in elinabat, quia, inquit, eontrarietas turpis est in Doctore . item licebit iudiei in eodem articulo nune proferre sententiani ah solutoriam , nunc condemnatoriam, S iudicare pro amico aduersus ea , quae dicentur infra nu 3 3. cum tamen non desit, qui ex antiquis ita horte- ture si vis aequam sententiam serre , neminem
eorum , qui iudicio assistunt, cognosce, scd ni dam ipsam , simplicemque veritatem ι ut ex Conctantino Armeno polo teteri Menoch. de a ars bitrar. iudic. in prine. traciatus iii eohortatione ad iudices. Vnde Bald. teratus a Boeti decis 33. n. 27. Duobus , inquit, ami eis in duabus contrarias opinionibus existentibus , sanctum est 31 pro veritate pugnare. Et quamuis, ut idem Bald.
refert in hoc cap. n. io. Io. Andr. det unum prindens tonsi Itum , ut qnando opiniones sunt itae
diuersae, ut in utramque partem possit probabilitet inelinari, debeat quis conati, ut habeat tu. dicem propitium i hoc tamen non ideo dixit ,
quod liberum sit iudici pro utraque opiniono 3ro sententiam ferte, sed quia hoe easu probabiliter
rotest contingere , ut iudex amicitia ductus de clinet in unam tanquam probabiliorc m. c. Η-tuor modis , S c. Quicumque II. qu. 3. Nam cum in dubio ea animus, flee. vi aduertit Boen Ioc. cit. de proprete a Bald. ubi su p. post illa verba r debet quis eo nari ut haheat iudicem propitium , immedia tu subiunxit di non dico claudicantem , quia iudex, 3e iudicium claudicas is re non debent. Licebit denique consiliario secundum hanc doctrinam conualere Regi, ut bellum gerat contra re hellem , di simul consulet rebelli, ut vi armata res sat Rega bellum gerenti . si uterque habeat opinione vi probabilem 1ihi fauentem , de tamen certum est hellum ex traque parte Iustum non dari, ut Ossensum est supra tu a g. sundamento de sensionem non compet cre illi, qui potest iu se,& impune o sendi , sicundum communem sententiam , do qua testatur Claudius de Scyses. in I. Vt vim , in lectura , ra. 26. V de ius . . L iuri Quae sane omnia.& sexcenta alia similia, nemo sani capitis iniciabitur absurda ei se, de scandalosa. A ideo vitanda . c. a. dc i rasi rapi. c. Ad aures, de temp.
ordinat. cum coucci d. de quibus ibj in illosi
ais Trigesimum sextum sundamentum sumitur ex octauo absurdo, nimirum quia quam enormiter haec doctrii. a m dies laedat libertatem, immunitatemque Ecclesiallicam Dei ordinatione. die noni eis sanctionibus constitutam , deploratidum est magis, quini commemorandum a quando quidem suborta aliqua de his controuersia, Plancipes saeculi nihil ex arbitrio suo faciunt, fidquid tibi liceat, percunctantur a rheologis, quos ad tua de sileria coaceruant sibi magis ros. Hi
vero ut se praebeant Eelatores latealis iuriiuictionis, prurientes auribus . & quarentis quae sino sunt, non quae Iesu Christi, ut plurimum quid Diuina Seriptura, sacri Canones . N probata Concilia ea de re statuant patum iniic stigantis. tantum laborant ita perquirendra aliquem Do- te in . qui in eo articulo amplectatur opini nem iurisdictioni saeculari satientem , aut salteira amr et illam esse piobabilem r eoque'modica eum disti state reperto sin tanta enim Script tum huius saeculi multitudine nunquam desunt qui palam I tentaribus adulentur , A tiarii ii Oioni Ecclesiasticae sint infensi protinus contu lunt , suadentque Principibus. N Magistratibus saecularibus, ut opinione id a libcre viantur. Et ex hac potis, imum ι adiee , ni fallor, prouenit, ut multi cens iis ecclesia sticis irretiti, despiciant absolutionem a Sede Apostidica obtrueres, necat, siueam api rces .ione hacramentorum, exilii martes se tua os cile in coniarentia, e . tamen ina
nifestum ess magis rorum e ditis alia, quae dantur contra pracepi a legis, aut coi ira id . quod pia
blace tit etiar per Ecclesiae authoricatem . a pec cato ei reris non exci lare . ut pcr,D Timm d. quod lib. t. at . c. A quod lib. s. ari. ir. v mici arteri oportet hanc doctrinam non isse a Dco,cum tam crebro occasionem praeti at conuellendi
iura , L priuilegia Ecclesia .sAd hoe e. Concilia, s. hinc I . dist. c. Quis dubitet, c. Duo sunt,
ct e. sin. 96 dist. do c. i. De immunat. Ecclcs lib. . cum multis concordantibus.
Trigesi rin septimum fundamentum deducitur ex nono absurdo, nempe quia haec eo etrina reddit homines ignavos, eosque ab omni studioeontemplandae veritatis abducit. Nam ubi primum quis in aliqua contio uersia morali intelliapit extare pini ouis probabiles . di se habere lubertatem sequendi quam maluerit, licet minus probabilcm, ac minus tutam , non laborat pro veritate ulterius a sequenda : quo fit . ut hoc seculo pauci inueniantur prosundae scientia , qui velut hier dot effulgeant firmamcnti, di vel uestellae in perpetuas aeternitates mansuri ad iustiariam valeant plurimos trudiret, secundum quod
legitur in c. Super specula . de Magistris . Imo
ment audii se apud infinitos,s concluso respondendi, & medicina sanandi apud paucos. Constri textus in e Nec mirum, vers. Nec potestas ibi: Semper issentes,' nam aes nerentiam ritalis perti/nientes. Σε. q. s. Addit Iulius Me corus de probabilitate opinionum par. q. art. . a suturum este ut admisib usu probabilitatum. librii qui tractant de incrati materia breui tempore contemptibiles fiant. imo tota scientia moralis contemptui haheatur : nam casus qui poterit una cuique occurrete . aut erit socilis, aut miliebris . Si facilis, non erit opus studio , nec reuolutione librorum pro eius resolutionei si dissicilis. iam experimur dissicultatem propositionis ex eo pium nire, quia utrinque sunt rationes sua stabiles s