Prosperi Fagnani Commentaria in primam secundam partem primi quinti libri Decretalium

41쪽

a a Proj. Fag n. in 1. par t. primi Decreta l.

Cemm nu. g. in fin. sed statuta illorum Conei liorum. v bi non interuenerit authoritas Papae, non esse Canones , ostendit littera ibi in fine , ,

& ita illum textum ad hoe ponderant Ant n. Burgos in repet. huius cap. nu. Ig. R Io. Baptis a Ferreti. nu 3. vers Non obsat tertia ratio .

33 Et hinc collige primam limitationem ad prae

dicta in conclusionem Baldi quod appellation OCanonis non veniat statutum Episcopi . vi stili,cet non procedat si statutum a Papa sit confirmatum , quia ratione confirmationis esset tuefatutum papale , ut notant Bald. I salye. in . l. Lx placito , C. De rer permnt. & in species nos ra post Gemin. vhi sipra firmant hic Alex.

6 ctis n. s. eollige & aliam limitationem , videliacet ut noli proe ea at s saltitum Episeopi sit secundum terminos iuris communis, quia tunc dieitur ius eommune. l. Ius autem ciuile, E. Deitas. R iur. glos nota h. in c. I. in ver. Facti, de Const. lib.ε.

a 3. QUAERO. Quid de dictis Cratiani, alia

veniant Canonum appellatione. Breuiter negat Io. Andr. in c. a. r. I . insta de reseripi. dicens Gratiani dii ta non esse pro Canonibus recipienda . & quotidie reprobari . &sequuntur ibi Abb. nu s. N communiter Doci

res. Petr. de Anchar. in repet. huius cap. n. q8. M Cratiani errores plures eommemorat sarthol. Caepol. de cognit. lahror. tur. Canon. n. a . in ter tractati commvn. tom. I. l. 183. & nouissime Cardin. Bellarmin. de Scriptor. Eceles in

'er. Gratianus, pag. gro. & doses plurimas , quae Gratiani opiniones reprobant . cumulat elin. in d. e. z. n. 3. vers. Opinionem Cratiam . 38 Vnde secundum eos leges Caviles in volumine Decretorum insertae , si sint contrari, Canonibus . non sunt seruanda in sero Ecclesiae . Geneeraliter enim deereta Conciliorum , Decretales ,

A leges Civiles a Gratiano ibidem insertae nor aliam habent authoritatem . quam leges ipsae,

decrera, vel decretales , ut notat idem Io. Andi.

ubi supra, & in additi ad specul. in tit. De apis 3s pellat. s. In quibus, vers. Sed pone. & illae tam

tum leges eensentur eanon iratae, quae a Papa a Cataonibus inserunturi vi in e. In primis , & ibi notat glos in ver. Capitali. a. qu. r. & IO. Andr.

in d. e. a. n. 23. Praepos in procem. Decreti nu. a. post Arehid. in c. Quicumque, D. qu. I. Rota a decis 33. n. 39. par. 6. recenti

Ex his dedueitur primo ut rubri ea , quae singulis eapitulis Decreti reperiuntur praepositae,

Canonis aut horitatem non habeant ; & hoe 41 multiplici ratione. Prima ratio , quia alius suit conditor Decreti . alius Rubri earum, ut inquit speculat. in rit. De disput. & allegat. Advocat. g. fin. nu. Is . quibus vethis non obseure insinuauit Canones Decreti sui sie Summorum Pontis cum,& Conciliorum a Ruhricas vero ipsius Gratiani . Quod patet ex eo quia dixit conditor, &non compilator, ut ibi accurate obseruat Io. Andr. in addit. sittera H . Idemque sensit Ge- min. in c. quis nesciat, n. g. s. diu. Et qtiam uis nonnulli opinentur Rubricarum authorem suisse quemdam Gratiani discipulum, qui vocabatur Palea , vel alium , ut refert lo. Anur. vhi supra . idque uerius puter Barthol. Caepol. in d. tract.

de cognit. lihror, Iur. Canon. num .i . vers sed aduertendum , post Felin. in c. a. num. - . vers.

Rubricae , infra, de reseripi tamen quisqvis fumrit illarum anthor, corc nculei potuit illis tribuere Canonis anthoritatem , quam non haheia hat . e. Translato , inis. eod. l. fin. C. De legi S in hoe eonsentiunt omnes supra citati , qtabhus adde Baptisam de S. Blasio in rubr. Decre.

ratio , quia aliquae ex praedictis rubrieis sunt falsae, & non conuenientes Magistro suo , ut patet in c. chartae , et qu. s. & in c. Platuit, B a. I 6. qu.; . Tertia ratio , quia non sunt postae per omnia , S ubique in eodem libro , ut dicunt Io. de Imol. in rubr. g. De veth. oblisat.' Io. de Anan. in rufi r. infra de testamen . quos refert caepol. d. n. I7. vltim ratio , quia secundum eos summaria sunt, & non rubri , re ideo multi appellant rubrum , ' non rubricam . ad quod allego Laurentium ad sin. Commenti sui super rubrica Decreti. Ad hoe tamen vide quod notat ibi B ptista de S. Blasio nu. 13. vers. Tu autem dicas . 41 Ab his excipe primam 1 Dbri eam Decreti . quael Dra habetur pro authentica . eum si gener iis ad totum decretum , ut uotant Spectis. N ID. Andr. locis citatis, & Burri supra in prooemiio . g. Sane , n. ro. ' intellige authentica, id tu vera rubrica composita d Gratiano Decreti aut hore . non autem anthentica, id est hahens Canoni aut horitatem , ut de elarat Ah b. supra in procem ei rea fin. & Baptista de S. Blasio ubi supra n. I .

vers. Adde tamen . Aliae autem rubricae D σῖ- talium . sexti, Clementinarum , & Extrauagan

tium , nec non legum Cluilium proculdubio suris authenticae, & allegari pollunt ad decisionem . eausarum . s orationem persectam habeant, ut scrips in c. cuin ereatura , nu. o. infra, de celebr. Missar. vhi etiam n praeeed. idem firmavide rubricis Missalis Romani. a Deducitur se eundo. ut illa eapitula Decreti. quae inscribuntur Plato, non snt pro Canonibus recipienda: etenim illorum author ah aliquibus sui sie dicitur quidam Cratiani discipulus , qui vocabatur Potha patea; unde a nomine a thoras pasca sunt appellata , vi refert Io. Andri in addit. ad specus. in tit. De disput. S allegat. Advocat. I. s n. littera H . Baptiua de S. Blatio in rubrica Decreti in et . quaestione nnm. 1. Alii dicunt huiusmodi capitula ab interpretibus minse ad marginem Cratiani adseripta , I ple

. Tumque in emendationibus . & antiquioribus evemplaribus omissa, ut obseruat Anto . c t. in emendatione Decreti, di post eum I . Calum. 44 in Lexic. in ver. palea. AIi demum referunt Degotium se proeellisse, videt ieet. Cum Gratia nus Romam venis et pro eonfirmatione sui De creti obtinenda, librumque tradidisset cuidam Cardinali ut Summo Potita fici probandum praesentaret . Cardinalis alienae gloriae auidus p e

specta operis nobilitate , se illius authorem ostendere animo instituit, re propterea mula a Sanctorum Patrem. & pontifieiam dila Decre isto addidit. Itaque mota de aut hore os eris quae stione, sistitur uterque coram Pontifice . Gratianus vise atrihratem ollentiat , summatim De ereti ordinem , sinsulas partes, R Capitula me. moriter recitat. Sed cum additiones sibi igia vas praeterniitteret, & ex hoc Cardinalis algus

42쪽

De Constit. c. Canonum statuta. 23

ret eum conuinei, quod lihil author non esset rCratianus respondit, via huiusmodi capitula

reperiuntur, palea est, nee de grano meo. Inis

deque iactum vi nomen paleae sortita fuerint. Et quamuis alia aliter sentiant, hanc tamen dieit vetiorem sententiam Barthol. Caepol. in tract. de cogniti libror. Iuri Canon. in princ. sane de shia nihil eerti assirmare possimus. Illud tamen 67sere apud omnes in consesso est, Gratianum non sui sie illarum authorem. Quod inde conuincitur , quod in vetustis, & emendatioribus Codicibus , ut praedixi, non reperiuntur. Sed quisquis suerit illarum author . sive Gratianus, siue illius discipulus , sue interpretes, illud certum est , nullum ipsorum potuisse Paleis conserreis aut horitatem Canonis, ut de rubricis Decretidie tum est supra num. i. & propterea Palear non habent glossas, nec super illis Hugo , Archid.& alij Commentaria ediderunt. Quod signum est ab illis non fuisse habitas pro a tithenticis, ut arguit Baptista a S Blasio super rubricis Decreti in o. quaestione nu. s. Et quamuis aliqui etiam

Canones reperiantur sine glossis , ut patet in c. Si quis laicus. & c. vlt. 2 a. qu 3. hoc tamen in Paleis regulare est . arg. l. Nam ad ea, E DOaegib. Neque dieas Ioannem Theutonicum Paleas non glossasse, eo quod in suo libro illas non haberet. Hoc enim est salsum , quia de illis

mentionem fecit in c. Precariae, in glos I. Io. qu a. Quo fit vi minoris etiam authoritatis hahitae sucrint, quam dicia Cratiani, super quibus expositores glossas edere non sunt dedigna ti. Quare valeas non esse pro Canonibus recupiendas censuit Thomas Conanus in prooemio

Decreti nu. 62 . tom. I. Repeten. sol. 22. at lcgat

Abb. S Felin. in c. a. infra, de. rescript. qui tamen loquuntur de cliciis Cratiani, & non de P leis. Adde quod Arehid. S alij Decreti interpretes passim dicunt, Palea est non habens legis aut horitatem, & plerique illas, non allegant tanquam Capitula, sed dicunt ut in illa Palea , ut glos. I. in d. c. Precatis. Host. in c. Nauiganti,num. 3. de Usuri S alibi sape Doctores . Ned &Archidiae. in c. Presbyter, in princ. sa. dist. dicit; Hoe capitulum habetur hie pro Palcatas ἰsed pro grano ponitur extra de eelebr. missar.

63 Verumtamen praepos in c. In primis, g. DOpersona n. q. a. q. t. assirmat Paleis, & textibus Paleae, nisi detur ius in 'oppositum , communi ter credi, ex notatis per I . Andr. & communiter Doctorest in d. c. a. de reseripi. sed certe IO.

Andr. ihi n a. Abb. n. s. & alij non loquuntur de paleis, sed de 4egibus ciuilibus a Gratiano volu mini Deercti insertis , quae ii nisi, i insertionis, sed quia etiams snt extra corpus Decreti, tamen seruari debent etiam in foro Leelesiae si canonibus non sint contrariae . arg. c. Pastoralis, iusta, de fid. In simia. di tenent in c. I. infra ade noui oper. nunciat Abb. Antiq. num. 2. Io. Andr. nu. s. & communiter Doctores. Anchari

sic in a. quastione nu. . Rot. decis Ira . n. 38. η6 par. a. recent. Et quamquam hodie Decretum a Gratiam ut pars iuris canoniei sit approbatum per Gresorium XIII. in dixi supra n. Σ1. tamen videtur intelligendum quoad dicta sanctorum a Patrum , di Romanorum Pontificum . c. Si RO-manorum . I s. dist. 4ed quoad leges Civiles

Canoni irran insertas, quoad rubricas, & dicta

Cratiani. ve Ialici ius ni in habentis porcsalcm conde udi Canones, liber noli videtur alathenticus , licet si magistratis, ut norat 1 o. Andr. in , d. c. a. n. a. supra de rescript quem ibi commi-. niter Doctores sequiintur , R Baptissa de S. Blaso in rubrica Decreti in s. quaest. n. I o. Secundo nota Canones omo es esse in praecepto, ut hic probatur ponderando verbum impcrativum es iantur . nam quod impcratur,

praecipitur , N quod praecipitur, imperatur . c. Quisquis praeceptis . I . q. i. ' c. an his, de verbor. signi f. ut hic per AEgid. Bellam. in et . notab. 8 di Anchari num. so. Vnde insertur , ut Canones obligent non tantum ad poenam , sed etiam ad culpam . In quo tamen se potest distingui secundum Collectar. hie n. ai. S Bellem. io 12. q.

Nam aut quis venit contra Canones ex coorem p tu credens Ecclesam non habere eondendi potestatem εοῦ N punietur ut haereticus . c. Nulli fas .is. dist. & melius in c. I. et a. dist. Aut quis vcnit contra Canones praecipientes. , vel prohibentes,

quia non curat se legi subijcerer & tune est proprie contemptus, & inobedientia , & mortalo peccatum . & talis dicitur transgressor , di punitur poma depositionis, c. Dudii in il a. de elect. S g. vlt. q. dist. R eoo sentit glos in e. Generali, in ver. Inhibemus, de euect. lib. 6. & Anchar. hic nu. 8a. subdiant tamen Collectar. Bellem. huiusmodi contemptum non conuinci de aquitate nis post monitionem , secundum ea, quae eolligit idem Colles. ine. Nouiti de iudi c. Aut denique uenit quis contra Canones , propter concupiscentiam , vel iram , aut negligentiam :ti non dicitur transgressio , nee per eoost quens peceatum mortale , ut post D. I Lo m. notat A r-chi d. in c. Quicumque , si . dist. Sed ad hoc vinde tu Abb. hic mi .9. & quod infra attingam i, nu. Io7. in septima declaratione . di adde secum dum Compo steli. hien L quod qui Canones non habet. xc darguendus est de neglectu i qtii habet, di non struat, de temeritate increpandus est. e si deerela ,2o. dist. Qui .ero in contemptum iEcclesiae Romanae non uritat Canones, haereticus est censendus. c. De libellis, ea d. dist. Tertio nota ibi, itidio, eeel isteis. cairsas eeelcsastieas, vel Ecclesae decid cndas esse , secundum canones , & non secundum liges. Vnde deducebat Gulielmus Naso, vis de re . ecclesiastica agere tur in soto secusari secundum

ea , quae notantur in c. Cum si generale , infra. de soro compet. Iudex deberet iudicare non le-

eundum leges Ciuiles, sed secundum Canones, vi in atrae scriptione , per hune textum, S pere. Lege Imperatorum, Io. dist. Sc. i. de nouic re r. nti, ei ad & sequuntur hic Io Andr. nu. 7. Belle in . ante n. I. in ver. Ecclesassicis . Anchar. n a. S Io. de Inaol. nu. et veta Nota quod Canones. Hoe tamen intelligunt Doctores verum .este, si agatur actione reali de re iam quasta Ecclesiae . secus s ageretur simpliciter aetione personali, seu de re acquirenda , quia tunc iudicandum csset secundum leges sori, ubi iudicium , aetitatur: es ita, dieium Culielmi declarant. &tiis insuuiit hic Butr. nu. t r. in fin. vos. Vniam non omitto . Rretin. R Alexan. de Naevo .mbonii. 6. N Decius in sc cunda lectura nu. 8. allegant

Hosten. in summa de eonsuet. S. sin. vers. Sed

quid

43쪽

quid si cleriens. Qui tamen loquitur an alio e si tu , ut in serius attingam . Caeterum haec distin ctio vendicat sibi locum in decisorijs Iudieii dumtaxat, non autem in praeparatori s , in quihus semper, & indistincte seruandi sutat legessori, ubi causa ventilatur , ut plene tractatur ine. Quod elericis, infra, de soro eompei. N per Io. Αndr. in addit. ad spe eul. in tit. De consit in prine. L hie notant Abh. nu 3. Buta. Aretin. Alex. de Naevo locis citatis, & de communi testatur Dec. d. n. g. de in hoc casu loquitur H nien . ubi supra, videlicet in oblatione libelli, &se in praeparatorios iudicii, non autem in decisorias, prout loquuntur Doctores in praeeedenti declaratione, Hanc tamen materiam latius prosequςre, ut per Anchar. in repet. huius eapitis in x quaest. N per Io. Andr. N Doctores ind. c. I. de noui ope r. nunciat. 3, Quarto nota ibi, non os snsti . argumentum, quod iudex non debet iudieare seeundum conscientiam, sed recundum allegata, & probata , ut e ludicet. 3. qu. . & g Si quando au-ae m. a. qu. I. c. I astoralis , LQuia vero, ubigio s. vlt. infra , de off. dele g. l. lnicitas. s. Ueritas , & ibi Ilart. & Legistae , g. De Ome. praesum. glos in c. Sunam Oper c , in ver. Et contra , M. qu. . Specul. in tit. De disput. de allegat. Aduoe. s. satis, nu. i 3. Hac tamen est ardua quae-hio, in qua, ut inquit Io. Andr. ibidem in addit. littera F. Doctores sacrae paginae tenent contraria , & Legistae in varias scio duntur opiniones,sa quas ibi summatim recitat. Ipse tamen distin-suit in Iudice triplicem consesentiam . Prima est . quam sacerdos habet ut Deus per conscisonem sibi sectam in soro sacramentali. Secunda est, quam habet vi homo ex aliquo sensu eorporeo . Tertia est , quam habet ut ludex per probata eo ram ipso . Primam sequi debet indistin Δὰ , in Aro scilicet poenitentiali , nee illam pr de re propter veritatem sbi notam ut homini, de ossi c. oidis. Je e. omnes , de poenit. & rein missi se eunda . & tertia si sibi inuicem aduersentur , quia veritas aliter sbi nota est , t homi ni, aliter nota ut Iudici ex probationibus in eausa fatiis . In hae perplexitate consuit Io.

Andr. ut pro viribus uitatur vcritatem , quam nouit ut homo, ad concordiam reducere cunia

veritate . quam houit ut Iud edi . Quod s adiisne eon ordiam peruenire non possit, tune si est ordinarius, vel delegatus il principe, ea uia sim alteri sub feleget, ute. Pastoralis, de ome. dele g. Si vero sit delegatus ah alio quam a Pr:ncipe , vel exequutor, vel natura eatiis subdeleis natione in non patiatur, instet quantum potest apud superiorem ut ipsum exoneret a iudieando , ves exequendo . d. c. Pastoralis , g. Quia vero, di in eo inmunis opinio, ut i hi testatur lino lanum. q9. in fin. Sin autem nee id assequi possit, tamdem sequatur iitra, & iudicet secumtu acta. 3d prohata , nec sit elementior lege . Facit c. Iudieantem , 3 o. qu. 6. 8es. Si vero . Auth. de Iudie. & in hoe relidct hic Petr. de Ancharinu. I de sustus in repet. c. Possessor, in 6. quast plineipali, de teg. iur. liti s. Et quamuis Ioan. Andi. ubi supra subdat in hae perplexitate tolerabilius este non pronuntiare, & patienter pα- nam pati, e . Inquisitioni, de senten. ex comm. quam contra conscientiam iudicare: di Io. Carude r. 8e Abb. In d. g. . ita vero , di eant tutius ese sequi consesentiam informatam de vςtitate, quam allegata, A probatar tamen prima opinio vera es, di tenenda, quia iudicare pertinet

ad Iudicem secundum quod sungitur public potestate ; & ideo informari debet in iudieandotion secundum id , quod ipse nouit tanquam aptiuata persona , sed se eundum id, quod shi

innotescit tanquam personae publicae ut docet s. Thomas in a. 2 q. s . art. 2. Cuius sententiam

ex principias more suo probat egreste. ει ab obiptias ruetiir Cardin. Caietan. diuens eam de duci ex Ambroso, ct Augustino, & teneri ab Alexandio de Ales, Richardo , Petro de Pali de , Petro de Tarantasia i S aliis Magistris

mam etiam magis communiter sequuntur Do-6ores notrii, ut attestantur complures, quos refert Couat r. variari re sol. lib. r. c. a. post nu. 6.A Iul. Clar. in Praxi crimin .s sn. qu. 8. num. vers Sed pone . 8. latius qu. 66. n. a. vers. Scias 34 autem. Eam tamen limita ut locum non habeat

in si piemo princire, qui potestatem habet lepis condendae, S conditis derog ndi. Is enim viisve potetit, imo ' debebit sententiam diecreiuxta propriam , particularem scientiam comtra at crata, di si obata, ut si ant cyn. Bart. 3 alis in l. a. c. ut quaedes Aetioc. Alberi in , l. Illicitas . r. 'eritas. Κ. De Ois Praesd. Fel in in d. g. a vero . nu 23. vers. Secundo I imita. 1Dec. cons 463. num.a . 1 seqq. Bolan. cons7 e.

ut Ρi inceps veritatem sibi notam palam tessetur , ut e uitet scandalum , R populo satisfaciata vel certὰ condemnet culpabilem sccundit in aeta, eique gratiam faciat, ut consulit Eouarr. loco

, s Vitimo nota principalem regulam huius textus vidς licet Constitutiones Canonicas ligare somnem creaturam . Concordat c. si quis omnem , I. qu. T. e. Si Romanorum , Is dist. A c., s in. inst. eod 1t quamuis glosa exponar verba alta , eh omn Utis , scilicet subcitis a tamen ut iu-quit Innoc. hic nu. I. saec non est bona glossa , quia conditor; Canonum , & Vieario Creatoris: omnis cieatura subiecta est. Et hoe dictum Innocentii qi ori die a Doctoribus allegatur , de probatur ut per Abb. hie nu. a. idque esse ex necessitate salutis,disinitum est in Extra u. Vnam sanctam , de maiori t. & Obed. docet S. Thomas

contra errores Graeco tum qu . I. A poit eum

glossa in Clem. fio. is ver. Ecelesae , de haeret. 8 plura Dolorum dicta ad hoc camulat moto suo Felin. hie in a. nota b. nu. s. in fin. Verum Nostra. nu. s. sentit eum glossa, quia per eam excludendi exeluduntur, scilicet successores , vein e. innotuit, si. Quamuis, infra, de eleel. de ipse legislator, e . uncta per mundum . p. q. 3. l. Princeps, g. De legib. Item pagani, fle insedeles , qui in spiritualibus non sunt sit hie et t. e Caudemus, in I. respohs de Diuort sed subsune tantum in temporalibus . Ali)s igitur, quam subditis non pol est quis legem imponere . s. Neminem , C. De incest. nupt. unde nec par ad stringituet; d. e. Innotuit. 3: l. Nam inagistratus, 37 K. De arbitr. Tu a ducite, quia verba huius Con situtionis , Canonum saluta ab omnibus cuia

44쪽

De Constit. c. Canonum statuta.

sodiantihi , eonueniunt legislatori , δὲ sue cesso ratius . G. Mis ita . 23. qu. a. Nam quamuis Prim: eeps sit solutus legibus quoad vim cpactivam , tamen ad illarum obseruantiam adstringitur vidirectiva rationis, ouia Ze ipse tenetur ex rati

nis dictamine cus odire leges tam a seipso, qu mi suis Praedecessoribus latas, ut de utrisque est textus in l. Digna vox , C. de legib. De legislatore ibi, Male fato regnantis legibus alligattims Prin jem prosteri I ad/3 de atithoritate inrisset Ira ρ nit author iras; renera maius imperiae 3 sib istere legibus Prines tam . Et de succensoribus ibi, nuta nolis risere non patimur, aliis indieam m. id es successoribus, ut exponit glossa fin. di est expressum in c. vlt. de reseripi. lib. d. ibi, Quod nobis Ie/re non patimur, nonris D tosioribus indieamus. Ae notat Calde r. consa s. IS circa med. alias I i. de prii illeg. Iustitiae enim , ac rationis ordo suadet, ut qui sua d successoribbus desiderat mandata seruari , decessoris sui

proeuldubio voluntatem , de statuta custodiat. e. Iustitiae , a . qil. I. c. Iulium , s. dist. c. De cessorum , a s. qu. 2. alioquin, ut Gregorius ait;

s si ea deseruerem , quae antecellores nostri statuerunt, non constructor, seu euersor esse iust deomprobaret, testante Veritatis voce , quae ait,

omne regnum in seipso diuisu in non sabit, &omnis seirmia, de lex aduersum se diuisa des ruetur. 3 refertur in c. Si ea destruerem, ea d. 39 cau. di quaestione. unde s. Thomas in I. r. q. 96.

art. s. ad 3.s Princeps, inquit, dieitur esse solutus d lege quantum ad vim coactivam legis; nqssus enim proprie cogitur a seipso. Lex autem non habet vim coactivam nisi a principis potestate .sie igitur hrinceps dicitur e se solutus a lego, quia nullus in ipsum potest iudicium e dem

nationis serre . si contra legem agat. Sed quandrum ad vim directivam legis Princeps subdit unlegi propria volucitate secundum quod dicitur.

extra de Connit. e. Cum Omnes . Quod quisque iuris in alterum satuit . ipse eodem iure ut j ide-heti di Sapientis dicit authoritas i Putere legem , quam tu ipse Itiueris. Improperatur enim his a Domino , qui distini, c, no faeiunt. Θ qu

alijs onera gratira imus nunt , O digato notant ea amatiere', ut dicitur Matth. 23. 4. Vnde quantum

ad Dei iudicium Priticeps non .est sollitusa lege. quantum ad vim direct iam eum . sed debet v luntarius , uota coactus legem implare. 3 Haec S. Thomas, cui subiceibit ibidem Caietan. Ostendens legem humanam habere vini obligatiuam Principis ab aeterna lege , a qua derui atur , εἰ Principem teneri tuas leges in sero conscientiae obseruare in re naturali, & diuino: & sequun

raclib. 2. Mikeli. c. 23. Nauari iti c. Si quando,

except. 8. nu.M. N 23. de rescripti de Coua in in c. Alma in ater, par. I. g. I. uia. 3.& q. de senten.

εο exeoin m. sitio. Et propterea quamuis Papa non constringatur lage positiua , adstringitud amen mente legis . N aequitate naturali deterna in aut cialiquid circa peccatum, ut videt ut sentire Io si Andri in c. significasti , de foro eoalpetu superueth. Iurisdictalon b, dum dicit mentem c. Ommnis utriusque sex iis, de poenit. d. remis . sorici adstringere Papam quoad Deum , consentia Iano l. hic mi. β. dicens papam male sacere di prae Aictum canonem n qn seruet, licet in eoinoma Vp. Fagn. in I. Dee retal. habeat locum p gna ibi salutat Ae expressius Gemin. in d. c. lusium , dist ubi assirmat papam peccare si canonem illum non seruet ex quadam ratione naturali, quae ita auringit pam , sicut alium . Licet aliud Mideatur sentire Anton. de Butr. in d. c. omnis utriusque, nu. IS. Ex quibus apparet etiam Principe nr comprehendi sub verbis generalibus huius Conisi tutionis, eum & ipse teneatur suas , S suorum praedecessorum leges ens Odire ex vi diei a minis rationis naturalis r di propterea non bene gloil. apropter Papam, L Imperatorem restringit hunco a Canonem ad subditos. Nam, ut Caietan . inquit loco cit. s Quamuis nemo cogat et a seipi , tamen a seipso utique dirigitur , 3e obligatur . 33e ut verbis Baldi . tar in I. u. C. De scruit. &aqua ; s Nulla aut horitas , vel senatus potest sacere, quin princeps sit animal tationale , vel solutus legibus natur e . 3 Ad hoc c. Nos si incompetenter , a. q. T.

. Quo vero ad Paganos, & Infideles, Drimum 3 omnium expendenda est littera Sacri Concilii

Tridentini se is r . eap. 2. De diserentia fac Ia- menti poenitentiae , N Baptismi. ihi, Ctim Ee eles ν in neminem isti tum exerceor, qui non prius

in es in ste, Bamissimi tantiam Derit ingressus.

Deinde linet rescrre ad litteram vel ha Inn Cecn-rii iii e. Quod super his . num. 3. insta , de volo.

quia sunt magni ponderis, Ae valde exemplaria, s Credimus inquit innocent. imo scimus secuniadum Hostie n. 3e lo. Andri quod Papa , qui est Vieatius Iesu Christi, potestatem habeat non tantum super Christianos , sed etiam super infideles. Etenim eum Christus plenam receperit potestatem, unde in psalmo , D.s, i dieitim tuum Regi da; non videretur diligens Pater familias, nisi Vicario suo , quem in terra dimittebat. Pleos nam potestatem super omnes Tmivivet. Item Petro , de Stic cessoribus eius dedit claues Regni Caelorum, & dixit, s deumque Matieris. Item

alibi, P est ovis mes, . omnes autem tam fideles , quam insideres Oue smit christi per creationem, licet non sint de ovili Ecclesidi ; εχ scos per praedita appare , quod Papa super omnes habet iurisdietionem . 3e potestatem de iure , licet non de talio . Unde per potestatem quam habet Papa, credo quod Gentilis qui non habet legem nisi naturat, s contra lage ut naturae.

iacit, potest licite puniri per Papam . Arg. Gen. I vhi habes quod Sodomi tae, qui conti a1' ugem naturae precabant, puniti sint a Deo . Cum autem Dei iudicia sint nobis exemplariata, non video quate Dapa; qui est Uicarius Christi hoc non possit, di etiam debeat, dummodo fa-

eultas adsit. Idit idem dico ti colant idolar natu talo entin est unum,& solum Deum ci eato 68 iem tolexe . Rubii creaturas . Irent uda sp

toni is dieare Napa si tontra legem εuas gelis fa

es e tu mobilibus , s corum Ninlati eos NON puniant; R eo δ in modo si hareses eitea suam ε; nuem iuueniant i . Et huc ratione motus Pap a

Grem rius , N Ionocentius loquitur de se ipso , nsandauerunt comburi librum Thaliud, in quo muli, edintinctamqr haereses, di mandauc'runc piiniri illoa .R vi dictas iste sis sequerentas. ol docerear. Ihine laetum reue Nosten. te in th. c. Quod saper his. Iodat vorant Cale&

45쪽

a 6 Pro . Fag n. in i . pari. primi Decreta l.

ι . de Butr. vel Calmoeban , secundum pctr. de Anshar. de quo Cardin. ιeste habetur in speiae ui. Histori l. c. I . n. R seqq. Thal haud ap, pellatur in Constitutione Innocentii IV. quae in-eipiti Impia Imtiorum perfidia . in Bullar, t . I. pag. 61 bi plend videas de hoe execrabili libro, di in Constitutione Iulii III. C-μώι nupeν .eod. tomo t. pas. 7 ιε. & Clementis VIII. Ctim

Neir oriam . tomo 3. pag. 23. Prosequitur Inno ςentius , & licet aliquando Papa omittat poenas

iustas , de debit s omnibus pr dictis inserendas .est vel qui saeuitatem noti h bet scilicet de salo vel propter pericula , ct scandalaia ,

quae inde obueniunt, vel eueniri timerentur ipotesas tamen siciendi est apud eum , ct insta. o contra Infideles, qui nunc te uent terram , in qua iurisdictionem habuerunt Christiani Principes , potest Papa iussu sacere praeceptum , &Constri utionem quod non molestent Christianos iniuste, qui subsunt eorum iurisdictioni. Imo quod plus est, potest eoi eximere a iurisdietione

eorum , ' dominio in totum . c. Cum sit, c. speciali, e. r. A fin. infra , de Iudaeis . e. Mancipia, & c. seq. sq. dist. Imo si male tractarent Christianos, posset eos priuare per sententiam iurisdictione , di dominio , quod super eos hahent . quamuis id facere non debeat, nisma ri gna lith sistente causa . item licet non debeant

infideles cogi ad fidem , quia omnea libero arribitrio relinquendi sunt, di sola Dei gratia in

hac iocatione valeat. e. De Iudaeis , que . diu. ta,

men mandare potess Papa infidelibus, ut admit, tant Pr daeatores Euangelia in terris suae iurisdici ionis: N m cum omnis ereatura rationabilis saeta sit ad Deum laudandum , ut Iin . scptent. diu. r. e. Eis quatitur . Si ipsi prohibent Pradi- caloros pnedicare, peccant contra Deum, &Iegem n/turae, ut Anxon. de Butri interpretatur ;ri de ideo puniri possunt. In omnibus autem prindictis casibus, di adiis, ubi licet Papae aliquid mandare , s non obediant, compellendi sunt brachio saeulari, - indicendum est bellum per Papam , & non per alios, ubi quis de iure suo

eontendit . Ita Innocent. quem totidem verbis

reserunt, & sequuntur in cod. e. Quod super his,

et a nu. 23. io. dς Anan. nu. 3. ω Αbb. nu. II. qui amplius distinguit an erimina sint e eeses assi ea ,δd in his affirmat Papam posse exercere iurisdictionem contia infideles , scut contra fideles, ideoque Ecclesiam posse in ludatos animaduertere s delinquant contra matrimonium , vi in e. In nonnullis , de Iud Ei s. sin aute in crimina non sint Ecclesias ira, imperatot exercebit iuris lictionem r in mixtis veto locus erit praeuen tioni, ad notata per eum in c. Cum . sit generale, o e soto eo inpeten. Ideoque in crimine usurarum se ingerit Lecies a etiam contra. infideles , ut in , 3 c. sin iniserabilcm , Ad c. fin. inst. de usur. Et cum pra dicta Innocenti, doctrina contentis

cet ius doluinii. vel piae lationis, quod habent infideles super fideses , poste iusserim di per sententiam , vel ordinationem authorit 76 tem Dei hahentis . ubi Caietanain. . convius. dicit semper ese memorandum hoc S. Thomae dictum, scilieet quod Ecelesa allinoritatem Dei habet super regna. subdit tamen I. Thomas. quod N Innocentius aduertit Ecclesiam quandoque hoc facere, di quandoque non . In illis enim infidelibus, qui etiam temporali subiectione subhciuntur Ecclesκ, Ν membris eius , hoe ius Eccles a statuit. In illis vero infidelibus , qui temporali ut Feelesia , vel eius meminbris non subiacent pra dictum ius Feciesa non statuit ad scandalum vitandum , licet posset instituere de iure. r Neque obstat quod secundum Apostol. a. ad Corinth. q. ad Ecclesiam non spefiat de his, quisoris sunt iudicare, e. Multi, r. qu. linoris, id est extra Ecclesam , secundum glos. Hugon. Α chi d. de Turreer Infideles enim secundum D.

Thomam relatum ibis Turrecr. nu. I . non sunt

directe de soro Eeelesiae . sed alieni a Christo , deserni diaboli; ideoque diuino iudicio relinqui: n.

8 tur. Id. inquam, non obstat, quia ut rcipondet Innocentius , quem cateri sequuntur in a. c. Quod super his, n. s. de voto, N Dec. hic n. s.

illa aut hornas ita debet intelligi, ut non debeamus infideles iudieare ekeommunicando . vel compellendo ad fidem, ad quam sola Dei gratia vocantur. c. De Iudaeas , ε .dis. Eodem modo respondet glos in d. e. Multi, in ver. iudica-

Ie , a. qu. I. re Turreer. nu. ro ubi reddit rati

nem . quia tales infideles iudicium , & poenam . qua excluderentur a communione fidelium . &Ecclesiae , non multum curarent, tanquam illi. rs qui Ecclesiam non venerantur. Cum igitur , ut

ex praediciis apparet, Apostolico omnis anima sue fidelis , siue infidelis subiecta si consequi, tur hinc ut omnes ligentur eius statutis; quia solum sortiri, D statutis ligati a pati procedunt.

e. ut animarum . de Const. lib. 6. N notat Ar chi d. in e. Quo iure, num. 8. 8. diu. specul. in istit. De Consili. g. r. & hane tegulam posuit Caruder. cons. I . quod incipit. Statuto, de Testim. Anton. de Butri in rubri de Constet. m. P. Dec. in c. Decernimus, num . ry . de Iudic. Cardin. o Seraph. de eis ' oi 8. nu. 5. I statuendi potellasa iurisdictione dependet. e. Α nobis, ii l. de ssent. ex comm . o. c. Vt animariam . l. 5n. N ibi notat Bald s. De iuri . omn. Iudic. Bart. in I. Omnes populi. in a quaest. in prine. ff. De ausi.

eod. N idco qui eumque potestati subiecti sunt'. subduntur legi, quam fert illa potestas , ut inquies. Tho m. in I. a. qu.s . art. s.

si Concludendo pro eone illatione glosae di a nocentia, arbitror se di singuendum . . Aut quaeriritnr an Constitutiones Canonum ligent onu: es in uniuersiam in materia eis adaptabili: S te nendum est ligue omnem creaturam , S in hoc recte Innocentius redarguit glosam, quod re

stringit te, tum ad subditos i in hoc enim glossa supponit extate aliquos, qui non sint subditi iat hoc est manifeste salsum , quia nullus in o be repetur, qui non subsit Apostolieo , di i materia sibi adaptabili eius Constitutionibus non lisetur, si Qeclesiastieus . sue latetis; sue. Principa, siue subdi tus; sue Christianus , siue a

infidelis. Ad hoc e . Novit . de Ind. c. solitatis de maior. N Obed. e. Pro humani, de homicia lib. d. di quod notae Innocen. iv e. Ad Apostoli in 31 cae ii de re iudi c. eod. lib. Ideoque procedit prae scriptio exemptionis ab Imperatore, nec PIR' seriis

46쪽

De Constit. c. Canonum statuta.

scribens remanet acephalus , quia subest Papae, di ad eum recurritur pro iustitia obtinenda aduersus eoa, qui in tetrix Superiorem non habent, ut tradit Cardin. in Clem. Pastoralis, g. Rursus.

ibi etiam Felin. in Σ. nota b. de probat. R idem Felin. hic nu. Io. vers. Et pro istis facit. Et prosa plerea si Iudaei delinquant contra legem Mosai- eam , per Iegem Canonicam puniuntur, ut per Petr. de Anchar. In repet. e. Ea quae , de regul. iur. lib. s. quem refert. di sequitur Felis. hienum. 8. R idem si obstit fidelibus . e. Si inimicus , ς; . disti Petr. Brixie n. in Repert. in ver. In s fidelis. Aut si delinquant in opprobrium Chrisianae Religionis . ut in e. Saepe , 18. dis . & notat Anchar. ubi supra vers. Sexto quaero , & in cons is . incipie n. spiritualis iudex. Alios ea sus

recensent. Cemin. in c. Multi . a. qu I.&Sylves . in ver. Iudaeus . vers. Quarto quaero , nu. 7.

Ss N seqq. Vnde in Coneilici valentino celebrato anno Domini I 388. tempore Urbani Papae VI. in rubrica de ferias per infideles colendis , se Iegitur . s Cedit iα opprobrium Religionis. Christianae quod Iudaei, α Saraceni inter Christi colas habitantes diebus Dominicis, re festiuis mercimonia vendere, di artifieia , ac mechanica opera exercere publice non verentur. Cum autem in diuinae maiestatis offensam non sine achristi fidelibus aliquatenus tolerandi , ipsi

Iudaeis, & Saracenis ne mercimonia vendere . aut qualitercumque artificia .l seu opera mechanica exercere praesumant diebus Domini eis , 'festiuis qui per Christianos coluntur, diurbolus inhibemus , ' ad id compelli per locorum

ordinarios, ac Iudices saeculares, sub quorum iurisdictione Iudaei, & saraceni vivere dignoscuntur, per subtractionem eommunionis fide lium . di alias poenas temporales, aut horitato, qua sungimur , praecipimus S mandamus. Quod si saeulares iudices negligentes suerint in praemissis, ad hoc per censuram Ecclesiasteam compellatitur . 3 Haec ibi. Aduerte tamen quia

huius Concilii, seu potius eonciliabuli nulla est

authoritas. Fuit enim celebratum a Petro do Luna Pseudo Mardinali in Hispaniarum Partihus Legato. Clementis VII. Antipapae, ut patet ex illi uis. praelatione , ci subscriptione tomo I.: Conci L pag. s s. & p 8. Ex rationabili tameneon uet ine receptum est , ut infideles apud Christianos commorantes ad dies sessos struandos teneantur . ut testatur Bertach. in trahit. Cabeli par. . quaest. 1. & pro statu Ecclesiastico extat Constitutio Pauli IV. Cum nimis ab stir m. as S. s. in Buuar. tom. i. pag. Ta I. facit textus ii c. Quia , & in c. In nonnullis, insta , de Iudaeis . ubi interdicitur Iudais , di Saracenis , ne in die Parasteues Ostia ,. vel fenestras apertas habeant,put,in publieum prosiliant; & praecipitur, ve t spmptores huliis nodi condigna animaduersiolin compescantur .

87 Aut quaeritur an singula, Constitutiones C nonicae ligent omnes iii materia eis non adapta-hili. Et dicendum est non ligare , non quia subditi non sint, sed quia materia eis non congruit, ideoque in eo: particulari eam non subiiciunturum 'IN sino: eium diaer Iuda os,. & Paganos

ligari eiusto generalis C pellis, de confitendo semel in anno , di communicando in Pasclinteis inod aeeidit. non quia insdeles non sint subditi Ecclesiae . sed quia Sacramentorum pereeptio

eis non adaptatur . e. fn cum ibi notat. de preεhyt. non haptir. cum baptismus sit ianua Omnium Sacramentorum . S. Verum , 32. das .

Vnde merito illa Constitutio restringitur ad f-88 deles . Et propterea si Iudaei matrimonium , contrahant in gradibus lege Canonica tantum , prohibitis, ad fidem conuersi non sepai antiit. c. Gaudemus , infra, de diuort. e. De iusti elibus , de eonsang. & amnit. R eorum proles legitima est, e fiu. Qui fit. sint legit. nam cum habeant legem veteris Testamenti, cui subh-ciuntur, non te uentur seruare Cainones de matrimonio loquentes , secundum Archi d. post

89 Hugon. in c. Multi , nil. 6. a. qu. r. ac proin donec tenentur seruare formam a Concallo Tridentino praescriptam in c. i. sess. 1 . de resor ma-so trim Im O nee post conuersone in tenentur iterum contrahere coram Paroelio, es testibus, quia non e n trahunt de nouo , sed pers stunt itii aua contracto, ut consaluit N uarc cons. q. do pact. in antiq. impress. & in nou. cons. a. incip. 9I Iudaeus, & Iudaea, de conuers in fidei. Et in successionibus smiliter utuntur lege veteris Iesia- menti, ut per Florian. in l. Maximum vitium ,

C. De liberi praetenti vhi testatur ita sui se consultum. in haereditate Iudaei triginta millium ducatorum , ut resert hic Felin. num. et . ad ij cicias idem procedere in Cathecumen O , pos Gemin. in c. Audite, in a. notab. ys dist. di, In his igitur ea si bus , & aliis consimilibus S deles non ligantur statutis Canonum , quia materia eis non eongruit. Nee mirum ; nam nec

laici fideles in steria temporalibus , & proph nis ligantur Constitutionibus Canoni eis, nisi in

terris Eccles m. c. Quoniam, ro. dist. c. si duobus , de appellat: illos in e. Per venerabilem , in ver. Habeat potestatem, qui fit. snt legit Aliaton de Butr. in c. hn. nu. 3. in se. eod. di scripsi

in c. I. nu. 26. & seqq. infra, de Pact. Et tamen non propterea vitiatur resula huius textus, nec

licet absolute asst mare laicos chrisianos non , subest e Romano Ρontifici, aut non adstringi si tutis Canoni eis . Quoe distinctio in effeci uesi ex mente Baldi hie num. s. diecutis r Aut est ta is Constitutio, quae possit adaptari omnibus ;& tune es verum quod dicit Innocentius. Aut non potest adaptari omnibus, puta infidelibus ;& tune bona est dicta plosi a.

s. Nunc principalis. regula huius textus , quod Consi tutiones Canonum ab omnibus sint se Uandae, multipliciter declaratur hic a glossa, &Doctoribus. Primo enim declaratur ut procedat dum modo Cousi tutiones sint publicatae, quia alias non ligant. g. Leges , 4. dist. c.r. & ibi glossa in ver.

sole inniter . de possul. Dralat. c. I. ubi etiam .plossa aver. Duos menses, de sentem ex comin. DD. & praesertim Felin. iiii. . in c. a. inse. e d.

Quiuimo publicationem esse de ei lentia legis ,

docet s. Tno m. in I. a. qu. 9 C. art. q. & Nauarr.

cons. i. vers Quinto dico . hoc tit. De constit. &tcnent Paul. A Matth. relati a Cardin. in proo mio clamenti n. in .er. Vniuerstati, num. i. De

hoe scripsi latiuς in d. c. sin nu. a. & seqq. in se eod. ubi etiam posui an declarationes requitant sublicationem

47쪽

a 8 Pros . Fagia. in 1. par t. primi Decreta l.

94 Declaratur secundo, ut procedat in Consitu.

tionibus generalibus tantum, non autem in Constitutionibus particularibus respectu certarum personarum , vel locorum. C. Cum longe ,

ε . dist. e. Nihil, infra, de elect. & notant hic

glos. I. M omnes . Quomodo autem agnoseatur an Constitutio sit generalis, declarat glossa in c. Vt eirea, in ver. Perpetuo, de elect. lib. s. &prosequitur Bald. in nu a. C. De legib. N Felin. hic nu. Is.ss Deelaratur tertio, ut non procedat in Constitutionibus abrogatis per contrariam legem, vel consiletudinem εο illa enim non sunt seruandae.

e. r. 26. dist. c. vlt. 36. qu. 2. glos 2. Innoe. in

es prine. Abb. num. 3. in glosa. R DD. hie. Imo in utens Constitutionibus a lege abrogatis incidit in poenam sals . ut est textus in s. Nine igitur, in prima Consi tutione , Cod. R notant glos di

Bart. in l. s n. s. De falss, Aretin. in I. In pe sonam , & ibi etiam Ias. nu. io. instit. de action. Dec. hie in prima lectura , nu. 37. Praeterquam in aliquibus casibus, quos post Butr. N Imol. recenset hie Felsin. nu. 9. 8 Dcc. d. du. 3 . vers Et procedit die a conclusio , & nu. seqq. An autem Constitutio Eeeles astica liget ab initio , antequam i subditis recipiatur, an ne tollatur per non usum ; relatis octo Canonis arum Opinionibus , examina ui latissime in c. I. st num. 6.vsque infin. infra, de tregua, ct pace.

et Declaratur quarto, ut locum habeat in Consti tutionibus, quae praecipiunt , aut prohibent; heus si simpliciter eonsulant. vel adhortentur , quia lex eonsilii regulariter non est obligatoria . e. vlt. s. Quod praecipitur , I . qu.I. g. Haec et fi Iegibus , dist. glos. I. Abb. di omnes hie ; nisin tribus eas bus. Primus est, eum quis adstrin-diit se consilio , ut in Religiosis solemniter professis . e. Cum ad monasterium , de satu Non chorum , qui tamen non Obligantur ex vi Cano nis eonsulentis, sed ex vi voti , secundum Butri, 8 Imos. R Felin. hie . Secundus es, eum quis venit contra legem consilii ex contemptu ; quia mortaliter peccat, ut notat glos. vn. in c. Quis autem, Io. dist. Tertius est eum lex continet consilium reuerentiae , c. Ad aures; N ibi glos in os ver. Confilio , de aetat. & qualit. Diuitiir autem eonsitum reuerentiae quando materia est nec enstat tua , sed lex ob reuerentiam eius cui loqui. tur . utitur verbis consulti uis , non praeceptiuis. t hic declarant Doctores , R in specie Abb. u. q. S Felin. nit.: 3. Exemplum sumi potest ex decretis Concilii Tridentini 1n c. s. v et s. Quod auxilium , ses et . de Regia Iar. R in c. an. ses et s. do resor. &' ex decreto de recipiendis. x obseruandis decretis Concilis vers superest niinc vi Principes omnes, & ex nulla Piis v. confirmati nisConcilij, quae incipit Ben/ὰ Aias D/tis. vers Ipsum vero charisi muni filium uostrum Impera torem . Caetcrii in his casibus obligatio non oti ico tut ex consilio , scd ex natura rei a nam verba hortatoria impropriantur, quando subiecto materia est de pracepto, vi est textus in c. Rogo, di ibi notat glos i. I r. quaest. 3. x in c. i. in 'er.

Hortamur , ubi glosia exponit, id est, praecipimus, insta . de testib. di sequitur Abb. in c.Nam

concupiscentiam , nil. 3. insta hoc tu. Vel certe, ut ait ibi Dec. nu. dii. vel ba hortatoria tunc non

impropriantur, quia non est inconueniens ali

quem hortari ad iliud, quod facere tenetur. e. Peruenit, 8 . dist. & ideo veri, iam ,ππο, ' ver-hum . hortamuν , in locis prae allegatis proprie intelliguntur , re non inducunt praeceptum , figper alia iura materia proe eepti esse dicitur, ut

ibi per eum. t Hine S. Congregatio Concilii alias deesarauit

Episcopos temporibus praescriptis in c. I. vers. Eosdem interim admonet, se si . 23. teneri apud sua in Cathedralem Ecclesam residere, nee satis esse ut in Dioecesi relideant. nam eis decretum

illud utatur verbo admonet. quod est consili, non praecepti; tamen obligatio res dendi in Cathedrali Ecelesa surgit ex dispositione antiquorum Canonum , quos Tridentina Synodus ibi penitus non susulit, sed tantum moderata esset

de consecr. dist. a. ut scrips plene in c. Qualiter, laruni -7. usque in fin infra, de Clericas non

residen.i Declaratur quinto regula huius textus , ut Imeum non habeat in Summo Pontificet ipse enim non ligatur salutis Canonum , cum sit sit pra omne ius humanum p sitiuuin. e. proposuit,

de concessi praeben. s. His ita , 23. qu. i. ubi sclepitu res Saero ei a Romana scelesia ius, 1 auth

ritatem saeris Canonibus impertitur , sed non eis alligatur. Habet enim ius eondendi Canones . utpote quae caput est , di cardo omnitin , Eecles arum, a euius regula nemini distentiri licet. Ita ergo Canonibus authoritatem prae-sat, vi se ipsam non subiiciat eis .3 Haec ibi. Et

doe et S. Thoinas , quod l. q. art. I . Vnde Bald. ine. i. circa sn vers. Secundo ea se, de alien .seudor. s Deus, inquit, Papae, di Imperatori leges subiecit . N eorum eclsitudini nulla lex imponi potest, 3 allegat lcxti m in Authen. de Consul. & in s. iiii. C. De legib. Et propterea Papa potestatem habet dispensandi pro loco, tempore in omni hus salutis Eeclesiae, ut per

ad 3. Vnde etiam simplici sacerdoti committe re potest ut eonserat Chrisma , ut per D D. in ac. Quanto , infra, de consuet. R est dimnitum in Concilio Florentino in Decreto fidei Eug

nil IV. g. secundum Sacramentum . De quo a

ticulo scripsi picne , in c. unico, g. Per frontia chrismationem , infra, de sacra Vnctione , se complura his similia in proposito congerunt hic

Felin. nu. 23. vers Fallit quarto, di Dec. num o a qui amplius aflirmant Papam posse viaieo verbo facere Sacerdotem, vel Episcopum , allegant Angelum hoc dicentem de sacerdote in I. a. in princ. C. de eri in in . sacrileg. R de Episeopo in in xi. nia. a. in fin. C. de senten. pars Exemplo impcratoris, qui viaico verbo etiam procedendo re extra ordinem prolato potest facere qucm

Dociorem, ut in praedictis Iuribus, di de seruo liberum, ut in J. Apud eum , is De mainimiae vindicta . sed aduerte , quia hoc dictum Ansel

est errone Mint nam sacramenta Omnia, R consequenter eorum cssentialia instituta sunt immediatti a Chrisso , , t docet S. Tho m. in a. par. u. 6o. a Il. 3. & 3. A cst hodie diffinit in o Tria entina Synodo de s Aramentis in genere seis r. cd sacram . can. i. ' la Ipecie de , acra ordina fucile sesso et 3. de sacram. Ordin. eau . . di id etiin

48쪽

De Constit. c. Canonum statuta.

an saeramentis requiruntur res , de verba dete minata ex ipsa Christi institiitione , ut per eumdem D. 3 homam d. qu. 6o. art. . unde sine materia , 3e forma bacramenti essentia non perficitur , ut stinis iter dimnitur in Concilio Florentnno in Decreto fidei Lugenii IV. F. Quinto ,& in

Trid. sesso I . c. a. de dissere n. sacram. Poeniten.

m nti sensis Defessur. Neque Eeelesae relicta est potestas u Domino super Sacramentorum a ubi antia, c. Sunt quidam , 23. qu. I. & constat

ex deerato Concili, Tridentibi in e. a in prine.

se l. ai. de eommvn. sub utraque specie . Vnde , hane doctrinam plene confutaui in C. Vn. nu. I9.

Ies N 67. de Sacr. Viaei. Porro respectu Episeopi dictuin Angeli saluari potest tantummodo in non

consecrato . Potest enim Papa vilico verbo eum

sacere Episcopum, id est conferre illi Cathedr Iem Ecclesiam , ut quotidie facit per proposti nem in Consistorio. sed tamen si prouisias ante consecrationem non dieitur Episcopus, sed eleiactus, ut notat Ah h. in c. Tua nuper, num. 2. de his quae fiunt a Praelatis . Anton de Butr. cons. s. Incip. Quia hie agitur , nuin. g. vers Hoc enim

verbo. Habet enim potestatem iurisdictiona- Iem , quae ex simplici iniunctione hominis eo n-

sertur , non autem potestatem Sacramentalem, quae non confertur nisi per consecrationem ,

c. Transmissam , de c. Quod sciit, L super eo , de elect. Et declarat S. Thomas in a. 2. quaest. 9.art. 3. Sed respectu Sacerdotis dictum Angeli de ii Perusio nullo modo saluari potest. Ignoscendum est tamen Legistae, quia in hoe articulo lapsi sunt etiam grauiores Canon istae , quorum , opiniones retuli in d. c. unico, de saera Vnehkes Caeterum quod pertinet ad hane quintam deeI rationem die etiam Summum pontificemicomprehendi sub regula huius textus secundum quod ei proportionabiliter eonuenite ' ita non quoad vim eoa6iuam, eum nemo cogi possi ascipso , vel a pari: sed bene quoad vim direciuuam , qnia potest quis dirigi , vel obligari etiam nor a seipso, ut lare ostensum est supra num. 37. &seqq. & eum Princeps si buciatur rationi , eo sequens est ut subisciatur di legi, quia lex est

omne quod ratione conssiit, c. Consuetudo , r. dist. Vnde Seneca in epistola ad Lucullum re latus a glos in e. Ex eo , in ver. intam rationis , III

de eleti. lib.ε. Si vis, inquit, omiua tibi subiic

re, te subiacias rationi. Deelaratur sexto prineipalis regula huius textus , ut non procedat in infidelibus secuntium Non.& alios hie . sed hic declaratio non est vera, quia in materia eis adaptabili etiam infi deles sit buciuntur Constitutionibus Canonum , ut patet ex dictis supra a nu. 6 . usque ad uia. 93 Declaratur septimo, ut non procetiae in foro

eonscientiae , ut videtur tenere Abb c. I . n. I p.

de restit. in integrum . sed hane declarationem ostendi salsam este in c. fin. num. 22. &seq. insta

baui decreta Monesi ea habere vi in . obligandi in foro conscientia etiam sub reatu mortalis

peccati . . .

ros Declaratur vltimo praedicta regula, ut non procedat si iudices ex magna causa transgrediantur Canones , vi videtur sentire Innoe. hic num. α'

vers Qua mnis γ de idem eredimus . Quod ex s.

quentibus confit maturi nam Legatus ex iusta causa seueritati iuris communis derogare potest , ut es expressum in c. sn. de translat. Episc. δὲ Magis ratus propter nae tum periculi , vel scandali potest legem transgredi , secundum Bald. in s. si quis filio, d . Hi autem , iiii. q. ff. De iniust. testam. Et excusatur in syndicatu qui ob multorum salutem transgreditur satiata, ut idem tradit in l. Oh seruare , in i . quaestione , ff. Deios o me. Proconstat. Item ratione aetatis potest commutari poena mortis ex statuto imposta in pupillo, qui homicidium perpetrauit, ut pcri Io euandem in I. Et si seuerior, nu. io. C. De insam.& c conuerso propter easum terribilem licere poenas legum exacerbare scripsit idem Balae in e. Obertus . Qualiter olim studum alien.

Io posset. Ideoque propter homicidium horribile, puta parricidium , elericus degradari potest , 3e

tradi Curiae sarculari, etianas non sit in eorrigi bilis , & sic non seruata serma c. Cum non ab homine , de iudie. vi coneludit Petr. de Anchar. cons. I 38 Ex narratis , nu. s.& seqq. ει in c. Ea quae , in I9. 'messione de reg. iur. lib. 6. Abb. in c. At si clariet. n. i. de iudie. de Felin. hie n. q. Qui tamen articulus est admodum controuerissus , di extant utrinque Doeiores , de communi ct veriori opinione attestantes, ut refert Bernardus Diadi in Dractica Crimin. Canon. c. sci. do Parricid. Ee dicam latius in o. c. Cum non ab homine , a nu. 36. usque adnu Ios. Et eodem modo propter immanitatem criminis fertur sententia contra mortuum, secundum glos in I. Interdum autem , in ver. Damnata , instit. de haeredit. quae ab intest. de sor. Et propter eamdem immanitatem reus mortuus tradi potest hestiis in cibum, ut per glos. v n. in 1. Vn. fy. Arbor. suri. caeci r. sic nostris temporibus vidimus cadauer Maret Antonii de Dominis olim Archiepiscopi spa Iatre n. Hae resarchae relaps in Arce S. Angeli vita suncti, postea in Acie Campi

una cum illius Imagine publice concrematum fuisse, Ob quam immanitatem etiamI cus traditur morti, ut in e. Mulier, I s. quaest. I. Alia his similia ponit Ludou. Romana conc418. incipit. In terminis pro postae consultationis, nu. I 3.& ini. si vero , st. De viro, in q1. fall. E. sol. matrim. Et eadem ratione Episcopum edi magna catl- a necessiatis, & utilitatis posse contra Constitutiones Canonum etiam Generalis Concilii dispensate , decidunt Domini de vota de eis 162. incip. In religioso , alias est 3. de iure patron. in

posuiui, de praeben. allegant Ioannem de Lignano in c. At si elerici, de iudie. de eos sequuntur Roman. cons. 32 . incip. Quo ad primum consultationis articulum , nu. I. vers Hinc est quod notabiliter concludunt Domini de Rota . di d. cons. 28. nu. 1 . Ah b. in c. Cum dilectus . nu. . de elect. x Pelin. hie . qui anu. s. longam seriem cumulat casuum consimilium, & latius Nippo l. de Manil. in l. i. col. 9. p. fin. g. dc quaest. de Ias in l. Omnes populi, nil. 11. E. De itist. &iur. Generaliter autem quae veniant consueran da in poenis temperandis, vel exacerbandis, luculenter declarat Marian. Soein 'in c. Licet, unum. 22. infra, de prenis, di ante eum Henrie.

Eh, in c. In Archiepiscopatu, cod a. vers. Et

49쪽

3o Proj. Fagia. in a. par t. primi Decretal.

Lt in hae causae consideratione, de raptor. Ii4 Caeterum aduerte, quia inlliis casibus per Iudices proprie non transgrediuntur Canones, sed potius interprctantur mentem , & rationem 1 legis ad illum casum non extendi. Quod egrester explicat S. Thom. in a. a. qu. I 2 . art. I. ait

enim. s Quia humani actus, de quibus leges

dantur, in singularibus contingentibus cons- sunt, quae infinitis modis variari possunt, non

fuit possibile aliquam regulam legis institui,

quae in nullo casu deficeret; sed legislatores attendunt ad id, quod in pluribus accidit , secundum hoe legem serentes; quam tamen in aliquibus casibus seruare est contra aequalitatem iustitiae , 8e commune bonum , quod lex intei dit. Si eut te 2 instituit ut deposita reddantur , quia hoc vi in pluribus iustum est; contingit tamen aliquando esse nocivum , puta si furiosus deposuit gladium, S eunt reposcat dum ess in furia, vel si aliqnis reposcat depositum ad patriae impugnationem. In his ergo, 3e smilibus casibus malum est sequi legem posita mi bonurn autena est praetermissis verbis legis sequi id quod poscit iustitiae ratio, S communis utilitas. Et ad hoc ordinatur Epicheia , quae apud nos dicitur aequitas. 3 Hactenus D. Thomas, ubi Caradinalis Caietan. latius explicat quid sit Epicheia: de subdit his eas bus legis interpretationem authoritatiue quidem ad principem pertinere , sed doctrinaliter ad legis peritos . Id id sum docuit idem S. Thomas in I. a. qu. 147. ar. q. dicens : L Statuta communia proponuntur se- 1cundum quod multitudini conueniunt; & ideo Iegislator in eis statuendis attendit id , quod communiter habetur, & in pluribus accidit. Si quid autem edi speciali causa in aliquo inueni, tur, quod obseruantiae statuti repugnet, non intendit talem legislator ad statuti obseruantiam obligate. 3 Haec ibi . Itaque in his tantum, abesi vi Iudices faciant contra leges , ut potius contra eas sacerent, si posthabita ratione sequerentur corticem verborum ἔ quia non dubium est in legem committere eum , qui Verba legis amplexus , contra legis nititur voluntatem , ut in s. Non dub iam , C. De legib. quem textum ad hoc adducit s. Thomas d. quaest. Ieto

art. I. ad primum , de hoc est quod sentit hie in nocentius nu. a. non enim dicit Iudices posse ex causa leges transgredi , ut refertur a Felino hie , .num .48. quinimo eodem nil. 2. recenset opini

Dem illorum qui dixx runt administratores, &ordinarios quandoque licite transgredi leges

ratione casuum emergentium, di sic ex ration hili causa per textum in Alith. lusiurandum , quod praestatur ab his . circa princ. collat. 3. de hane opinionem reprobat dicens : hoc non pla.cet ; nam sicut in eadem Auth. continetur, virique parti tam in priuatis, quam in publicis contractibus iurant seruare iustitiam. Vnde dicimus quod administratori non licet d iustitia ii, discedere. Non obstat praedicta Authentica Vbi dicit, seruabo aequitatem secundum quod mihi visum fuerit iustum . Quia illud intest igitur extra iudicium , ut in ostians dandis; vel etiam in Iudici s in his, quae commissa sunt eius arbi- i itrio, ut induciis dandis , di similibus. s. i. K Detur. deliber. d. c. De induciis, 3. qu. 3. Nindaspensatioribus , c. Exigunt, a. qu.7. Sin p is

saltem in extraordinalsis criminibus. Ita Innocentius, qui, ut id cs, rc stringit se ad ea, quae eommisa sunt Iudi eis arbitrio . Et sequitur io . 16 tident sere verbis Composteti. nu. a. Et qua iis posse a subdant se idem eredere in crimini hus ordinari, si Iudex ex eausa viderit prenas temperandas ; hoc tamen ideo dixerunt, quia inratribuunt Iudici hus hane saeuitatem poenas temperandi , Ze augendi, ut in iura hus per eos citatis . Nam in s. Aut facia , S. sn. ff. De poenis. legitur . s Nonnumquam euenit, ut aliquorum maleficiorum supplicia ex acer hentur , quoties nimirum multis personis gra flantabus exemplo opus st. 3 Et in c. Vt constitueretur , so. diu. dicitur, s detrahendum e se aliquid seueritati, ut maioribus malis sanandis charitas sincera is subueniat. 3 In c. Tanta, 86.dis . sparcitur stu

ctuti, & samplieitati, J & in c. Circumcellio iv, . 23. qu. 3. Augus inus ait; s Imple Christiane ludex sit patris ossicium . Sic succense iniqui rati.

t consulere humanitati memineris , nec in peccatori na atrocitatibus cxerceas ulciscendi libidinem , sed peccatorum vulneribus curandi adhibeas voluntatem . 3 Ad idem textus in s. Respiciendum , i s. De poenis, & in l. Et si seuerior ,

C. De insana. cum concordata. de quibus ibii crglos. x DD. A generaliter fatuitur in l. Yodie , s. De punis . Vnde Lalu . in . . l. Et si sciterior , num a Vidctur, inquit, seruare legem , quia ex generali potestate sibi concella per d. l. Hodie .

alterat poenam .ir Et secundum haec Iudex , qui in crimine homicidii non procedit ad poenam mortis contra pupillum,ut in exemplo superius relato per Bald

de per relin. hic tria. 8. non transgreditur , quin potius exequitur leges , quia minor etiam proximus pubertati , 3e doli capax pro homicidio numquam debet affici poena capitis , sed miti

ri citra mortem, di membri mutilationem . rext.

est in e. a. in fin. de desici. pueri de ibi notat glocin ver. In ultum, & alia communiter. Dec. int. Fere in omnibus, num .di. F. De re g. iur. de in casu contingenti consuluit Anchari cons as p. incip Iure stricto. Augustin. ad Angel. de males in . ver. scienter dolose, post num. 6. ubi resert

libera se quemdam . qui in ripa Padi baiulum

interfecerat, di alia exempla recenset clan in . Practie. Crimin. g lin. qu. Eo. vers. Sed in Omis nem casum. Quivi monee maiorquatuordecim annis , Et minor viginti quinque pro atrocihus delictis plecti potest poena ordinati a mortis , &in atrocioribus succurritur et , quatenus luterdum ad mediocrem poenam miseratio aetati ludicem perduxerit, ut est casus in I. Auxilium , ,

5. In deliciis . s. De minor. di in homicidio ve luntario respondit Rolan. a valle cons. 7 . Quia

sormat A, pu. 3. R seq. lib. 3. Thesaur. decis Dedem. Is a. nu. q. ubi reprobat contrariam ob re uantiam Senatus Pede montani, a lirmans illam

ese nimis rigorosam , S humano ludice iudignam , S. nu. s. dicit conclusionem minotandae poenae procedere etiam in atrocioribus . Clammat. decisa r. nu. II. ubi allegat De e. cons. 333. loquentem in pluribus abortibus , de nu. 12. at-y testatur de communi. In criminibus tantum . et atrocissimis maiori quatuordecim annis non ,

succurritur, ut probat textus in d. f. In deliciis. γομί bcd vi au legis , di tenet glosin.d. l. Fereo in

50쪽

De Constiti c. Canonum statuta. 3I

in omnibus, F. De reg. iur.& in d. g. In deliois. 121 Decisio autem Rotae silpra de iurepatri in nou.

in ver. Atrocioribus , quae ita exponit textum quod Epistopus ex magna causa necessitatis , &illum i prout etiam exponunt Alber. num. 3. Io. Vtilitatis possit contra Canones generalis Con-

de Anan. in d. c. a. num. 8. vers. In glos. fin. di cilis disjensere ἔ an quando procedat. dixi delict. puer.& Franc. Cald. in Repet. l. Si Cura- late in Q hn. insta , de fit. Presbyter. vhi posuitorem . in ver. Vel aduersarii dolo , nu. SI. C. De Octo requisita , quae debent simul concurrere ad Do in integr. restitui. &in parricidio exemplificat hoc ut praedicta doctrina tueo seruari posite in D.Augustin. in libro quaelitonum noui Ze veteris practic . Testamenti, in haec verba. s Non enim velandum est exeusatione rusticitatis, vel aetatis par -- - - -

ricidium, quod dolo malo, aut ex insidii, p, DE CONSTITUTIONIBVs.

tratum probatur. J Vnde Vincen. de Franch.deis

eis r o. incip. Minori non succurritur, restri Cap. Ne innisaris.

quemdam nobilem , qui parricidium veneno Leommiseratiquamuis decimum octauum annum

non compleuisset, tamen a magna Curia con- S V M M A R I U M.

dein natum fuisse amputatione capitis, utqui illius eorpus includeretur in sacco, seu dolio , & et Orictiustiones Dee retorum inputaribus in mare prouceretur, ita ut sepultura careret u sist πιmonibin praseremia ,

iuxta textum in l. Poena parricidii, ff. Ad leg. x K a P Mentia μὰ inniti quis Heatur . Pomp. de Parricid. & Consilium confirmam 3 Sapientia , vel 'Etitia hominis ex ia huiusnodi sententiam . quae ob criminis imma- ctis, ve actu dignasuti . nitatem in die festo ipsorum Tribunalium suit 4 Facta magis oenanda fiant, quim De M . executioni demandata quoad capitis amputa- 1 Sancto=um Parram dictis an , ct quando si santionem sub die is Iunii is go. caetera Pr rex re- dum misit ad quorumdam nobilium supplicationem. 6 Papa ine/υν rario. pinae hi dictis sanctorum P Seo uitur praedictam deeic Menoch, de arbitr. triam, is eontraria opinio Abbatis refiniιtir tan-

si pari nace. in Praxi Csi min. qu.y a. nu. Io . et EeιhM Rουmanis Actrina es retula stati Λ seq. ubi pluribus relatis affirmat hanc opi- 8 Hi νosmi antharitas eur praeualuerit sentensianionem esse comi niter reeeptam , 8e seruari Coae illi . posse in iudicando duobus concurrentibus , vi- s S lanctoruin mimiam dura in philosophieis non sene 'delicet ut delinquens. sit maior annis quatuorde- maioris isti horte, is , giam dana Philo πο-

ei in & Principe consulto . Hunc articulum ple rum quos sequiantiar nὰ examino in d. e. Cum non ab homine , clo io Issae non ΔMe isaeeor. setin m p priam opi-Iudiecia quaestione . An nouitius minor vigin- nionem , sed fletintam Deereta Patram, ertiquinque annis qui superiorem regularem , aliortim habentitim auctoritatem legis condemiateriacit, a Religione tradi possit, aut debeat dis . Curiat seculari. ' H Opisis p opria ,: 'stiris erronea es oportu i ii Tenendum est igitur Ordinariis, & Episcopis es quadam fuserintis .

nullatenus licere; iura transgredi . aut contratas Ix captioin, ct mm eum ae sepse mentes volunt om- Constitutiores Canonum dispensare , his a iure nos opinion sitias alys praeualere heperiatur illis expresse permissum, ut est te. Opinion/m probohilem an sequi fierat in quaeram tus in c. Dilectus, infra, de tempor ordinat. ubi εω mataria a latis λ d euthu , O nn.sqq. post Lautem S lo, hane regulam ponunt innoe. Usitio ad n Ao I. nu L in ver. Dispensilio , Abb. Antiq. in ver. IA Disi ινa niti, δε vivisne probabili Permissa, Host. nu. a. rn ver. Huiusnocii dispen- is opinio ενiam mintis probatil,s eligi potes in mat