장음표시 사용
21쪽
Hanc materiam, panis aut paucorum aliorum forisma, parcius cum carnea conjungi rectum est, utpote cujus moles aliquam distentionem, qua rectus alterius materiae stimulus sustentetur, praebeat. Quae distentio alibi indirectus stimulus nominatur . Eadem ma teria, sub calidis coelis aut calidis temporibus, ubi caritor morari solet, ad putredinem, ex puro carnei cibi usu nasci periclitantem, prohibendam respondebit. Sed ultra eas, sive conditiones, sive consilia, carneus cibus utendus, ex plantis natus, ut pestis et summopere debilitans noxa, hominibus fugiendus. Maxime debilitant olera et fructus, minus radices, minim Clarinarea. Qui ordo est quo diathesin asthenicam in
POTIO AQUOSA VEL VALIDIORIS DEFECTUS.
Ubi aliquis rite exercetur, eoque nullam e desidia, quae debilitans noxa est, ut e mox dicendis patebit, labem sorte accepit, cibi bene alentis stimulus satis erit, potionis impune negligi, magisque priore vitae parte, potest. Qui vero jam ante vini quotidie aliquanto, aut cuivis potioni validiori, assuevit, qui ex corporis labore, vel inquieta congitatione, tali stimulo
22쪽
indiget, qui denique, ventriculo sorte secus se habente. vel solitam cibi copiam renuit, vel minus valide con coquit, iis, necessarius utilisve stimulus neglectus, incitationem imminui sinens, magno malo esse, et, ad diathesin asthenicam creandam, pertinere potest. Potio igitur aquosa, magisque cum noxis debilitantibus conjuncta, ad morbi asthenici formas opportunitatem, hasve ipsas, excitando habilis est. In eo vero diatheseos, quod gravem morbum astherii cum fecit continetque, contra priorem aegrotantis consuetudinem, vinum vetare, aut aquosae potioni credere, quae curatio vulgo recepta est, quo modo non ad perniciem recta ducat Θ
Ut aliquid ad diathesin phlogisticam condimenta conserunt , ita consuetorum neglectus ad asthenicam aliquid solus, plus aliis noxis debilitantibus additus, conferre judicandus.
Eadem ratione, qua nihil diathesin phlogisticam validius sanguine abundante accendit l, nihil quoque hujus
23쪽
huius penuria ad asthenicam creandam potentius. Cum enim sanguinis in universis suis vasis copia, horum ubique fibras musculares distendendo, ubique earundem incitationem concitet, ac tanto magis, quanto latius per corpus hic stimulus pateat, nullo stimulo, qui corpori unquam admovetur, magnitudine cedens ;ita is stimulus adeo validus, adeo necessariuS, quacunque desciens, non potest non prorsus contrarium statum, debilitatem rectam, inducere, et tantum debilitando, quantum stimulando nimius, inferre detrimenti. Quantum abundans sanguis stimulet, phlogistici morbi sermarum symptomata formidanda docent. Quantum deficiens debilitet quaedam noxarum excitantium, qualia tenuis victus et fames, item sanguinis, sive casu, sive consilio, sive arte, sive alio morbo, iacta, et aliorum humorum, jactura, sunt, declarant. Neque signorum nonnulla, ut pulsibus exiguis et debilibus, item pallore, addiscitur, non eodem pertinent. Denique, sanguinis in curatione, item aliorum humorum, detractio, et inedia, eandem rem confirmant. Quid opus verbis est i Quicquid ad vasa replenda, cujusmodi lautus cibus est, pertinet, id valido adversus asthenicos casus auxilio est ; quicquid eadem exhaurit, qualis tenuis victus, id potenti pariter noxae reperitur. Nec hanc sententiam infirmat, quod in his asthenicis adfectibus multi medici neque sanguinis penuriam in causa, neque auctam copiam in curatione, vident. Res videnda est. Et illorum est, neque enim ludicra. res hominum vita esse agnosce
24쪽
tiar, candide eam perspicere . Aut enim sese sanguinis profluvia, quae post initia, et saepe ab ipsis his, non pletliora, ut illi credunt, sed inopia sanguinis, continet, antiphlogisticis suis auxiliis posse solvere, item podagram, et epilepsiam, et asthma, et hysteriam, et in pura debilitate positam a poplexiam, demonstrandum est, quod neque potiunt, neque poterunt unquam ; aut, si alios iisdem malis per lautos cibos, potione merace, et omni alio stimuli, corpus universum cito et potenter excitantis, genere, mederi viderint, in horum curationes manus demum dandae. Facescat lentor, facescat spasmius, facescant vires medicatrices, atque etiam haec incitationis doctrina abeat. Nihil hic rei cum animi contemplationibus est. Res verae excutiuntur, perpenduntur, judicantur. Qua ratione si
in lite agatur, haec cito dirimetur. Sed hac ipsa agendi ratione sanguinis in plerisque debilitatis malis penuriam subesse, eamque in primis debilitatricem
Ut cibus igitur, potissimum vasa nimis replendo, ad dia thesin phlogisticam faciendam pertinet, et quietum vitae genus, non satis agentibus, ad sangui nem percitandum, et perspirationem sustentandam, musculis, illius opus intentat ; ita, quotquot noxae, totum corpus debilitando, inter alias, ventriculi actionem imminuunt, et, ut cibi minus justo desideretur, assumatur, digeratur, essiciunt, eae omnes penuriam sanguinis pariunt. Et, simili pacto, sanguinis omnis, sive consilio, sive casu, sive naturae culinpa, vel cujuslibst humoris jactura quaelibet, copiam
25쪽
intus imminuunt. Hinc ad asthenicos adsectus viam Iaciunt prosi uvia sive sanguinea sive se rosa, unde inde orta, etiamsi ab initio e diathesi phlogistica pro-
suxerint. Hinc debilitas, omni noxarum eam excitantium genere nata, ejusdem penuriae origo evadit. Hinc convalescens e morbis status, qui debilitatis esie solet, astheniae sormarum periculum, hasve ipsas, exhauriendo vasa et corpus attenuando, creat. Cum auiatem plethora, hic metui et ejus opinio ad perversam curandi rationem, sanguinis detrastionem, ducere soleat, pro certo habeas, in nullo debilitatis adfectuplethoram subesse ; utpote cum corporis status, cui subesse creditur, neque tantas ventriculi vires, omnia obtinente languore, quantae desiderando et accipiendo nimis cibo lassiciant, neque tantas vises concoctri Ce8, quantae ad eum in sanguinem vertendum valeant, recipiat. Si igitur sola materia, unde abundantia esse potest, neque assutaritur, neque concoquitur, quomodo sanguis abundare potest ' 8 Quod autem ple thoram ex suppressa perspiratione, humorum et sanguinis intus copiam cohibente, esse dicitur, id argumentum
nihilo validius est. Quid enim perspirationi adeo officit Z Diathesis phlogistica 8 Sed dia thesis phlogistica a debilitatis, de quibus hic agitur, morbis longe abest. Diathesin asthenicam dices 8 Sed quomodo haec tam inaequaliter agere potest, ut Per spiratoria vascula, plus quam ventriculum et vires
digerentes, adficiat i Si propter debilitatem illa suo humori
26쪽
humori trajiciendo imparia sunt, nonne propter eandem debilitatem haec aeque suo sungendo osscio inhabilia esse ducenda 8 Unde ventriculi et concoctrices vires sine fine in omni totius corporis debilitate, suo ossicio nimis, et aliae, ut hae ipsae perspiratoriae, parum fungantur 't Exigua sanguinis jactura, saepius facta, ut plus, quam ante, intus renascatur, essicere dicitur. Maxima pariter et minima minuere copiam ejus agnoscitur. Quod contra omne veraescientiae principium est, et praeterea argumento jam proposito refutatum. Debilitas enim, quam sanguis amissus parit, plus perspiratoria Vascula, quam vires ventriculi et alias concoctrices, adficere, minime concedenda f. Pinguescentis vituli, crebris sanguinis missiunculis curati, exemplum jactatur, quo sanguinis jacturam ad replenda vasa pertinere intelligatur. Sed vasa non hic replentur, nec aliud quicquam consequitur, nisi ut sanguis, illa nimis replens, ac proinde Π imis excitans, eoque perspirationem liberiorem ser-Vans, aliquanto parcior reddatur, vasa suo onere le- Ventur, minus agitentur, et perspiratione sic quoque imminuta, oleo, alias per cutis soramina, in vegeta perspiratione, dilapsuro, in adipis divertendi cellulas fiat facultas Omnes stimuli corporis pariter et animi pinguedini, et inter reliquos sanguinia motus, maxime obstant. Cui omnium absentia maximeque
27쪽
ineque vasorum tranquilitas, favent. Utque cursus
et labor, quibus sanguis percitatur, et vale dissimi sit muli universo corpori objiciuntur, in pinguesaciendis
pecudibus caventur, sic ipsius ex sua copia sanguinis velocitas, in detractione relata, fugitur. Non igitur inde sanguis abundat, sed abundare prohibetur. Manetque inconcussa conclusio, sanguinis copiam non a perspiratoriorum vasculorum majore, quam alibi, inertia, humores intus cumulante, sed a cibi accepti cidi gesti copia, pendere; et, ubicunque hujus instrumenta
languent, perspiratoria et omnia alia toto corpore languore pari teneri.
Profluvii sanguinei, saepe in ad Dinibus debilitatis
magni, in magno robore mediocris, ratio, plet horae in illis adfectibus opinionem commendavit. Sed in iis casibus sanguinem non abundare, contra deficere, hoc patet, quod in summi vigoris adsectibus, quales maxime memorabiles phlegmasiae sunt, nullum fere profluvium accidit, et in manifesta totius corporis debilitate, qualis longa profluvia causa continet, idem saepe modum superat. Minusne sanguinis in peripneumonia, ubi tanta detractione ad salutem reducendam Opus est, quam in me norrhagia longa, tabi saepius iteratum profluvium, item per artem detrassio, et antiphlogistica administratio, corpus prorsus, ut omnia de bilitatis extremae arguunt, exhauserunt, inesse dices Quin in ipsis haemorrhagiis, quas nuncupas, utrum initio, cum aliquid dia thesis phlogisticae subest, an postea, cum illud jam in astheniam manifestam, ex
28쪽
Cautas relatis, transiit, sanguinem magis abundare iudicas λ Ut eam abundantiam majorem in phlegma si is, quae profluvio nulli patent, quam in ineuntibus haemorrhagiis, quarum id insigne symptoma est, vero victus sateare nece se est; ita in his, quam diutius moratis, jamque veterantibus, et multa debilitatis signa prodentibus, longe plus sanguinis esse, inficias iri nequis. Et quidni 8 Nonne omnia corporis cum debilitate attenuationem plane monstrant i Nonne p. r. cissime desideratur, languidissime digeritur cibus t Nonne pro validis, plenis, et modice crebris, nun C debiles, graciles, et celerrimi, quod penuriae sanguinis certum indicium est. pulsus reperiuntur λ Sed perstant profluvia, sed augentur. Quid tum t Nullane ejus rei sine pleihora explanatio est Z An non poterat vulnerum ratio ad verum ducere t Post quae semper eo minus sanguinis plaga, quo Vire S magis valeant, semper eo plus, quo laxius et debilita S coi pus sit, emittit. Quod ideo fit, non quia in illo, quam hoc casu, sanguis minus abundat; sed quia in hoc cum imminuto tone, lazatae quoque pro rata parte vasorum musculares, pro simplicibus babitae, fibrae, conjuncta saepe pari aliorum firmorum mplicium laxitate ', non solum eidem, sed multo minori, impetui, facilius cedunt. Converte alio mentem. In quibus febribus mediocribus, an in extremo languore positis, sanguis
promptius foraminibus cutis diffluit 8 Certe non in illis ι
29쪽
tu est, scilicet, progrediente causa debilitante, magis magisque frangitur fibrarum vasorum totius, imminuitur densitas, maxima incitationis diminutio fit, et summa atonia et laxitas superveniunt. Hinc sine via tergo, aut in debili illa quae subest, diametri extremorum vasculorum amplificati sanguinem omnes undique dimittunt. Quod ut fit, ita quis in hoc corporis statu plet horam occurrere, aut sanguinem abundare, dixeriti Non igitur profluviorum magnitudo plethorae opinionem tuetur, sed veri explanatio contrariam sententiam firmat, et tanto minus ad profluvia prona vasa esse commonstrat, quanto, inter alia Spotestates incitantes, a sanguinis copia, quae incitantissima est, magis sustententur. Operae quoque pretium argumentum, quo hic error capitalis stetit, a menstruorum ratione tractum. Quae quia plerisque medicis ex plet hora pendere credita sunt, inde, ob rationis similitudinem, morbosa quoque profluvia ex eadem origine esse judicata. Quod totum argumentum uno hic dicto corruit, scilicet, menstrua a stimulo amatorio pendere, et hoc dato copiosiora aut parciora, prout debilius aut validius corpus sit, fieri solere. Sic fulissime debiles, in quibus, ob causas relatas, parcus sanguis est, parce, robustae, in quibus abundat, menstruant. Corporis habitus, coelum, omnia, hoc dictum firmant.
30쪽
Aliud argumenti pondus, gravissimumque adversus celebratam plet horae doctrinam, ex adsectuum, qui ei accepti relati sunt, infelici per sanguinis detractionem et administrationem antiphlogisticam et attenuatricem curatione, sponte sese offert. Qua nullus sublatus
morbus, nullus levatus . nullus non exasperatus, et
saepe immedicabilis redditus. Monstra unam haemorrhagiam veterantem, cujusmodi asthenici adfectus omnes sunt, unum ast limatis, unum epilepsiae, unum hysteriae, jam in longitudinem quoque excurrentis, exemplum, quod, ista medendi ratione lenitum, nedum sublatum, ac noti, e contrario, prorsus irritatum, aut in exitium serius aut citius versurri, sit. Quae aptethora pendere podagra judicatur, ea nunquam sanguinis missione, sed omni curationis attenuantis genere, sollicit Mur. Quarum haec aeque ac illa nocet, ut nova medendi felixque ratio declarat. Verum, si ulla plet hora, ullus vigor, hunc adfectum causa contineret, tam sanguinis detractio, quam attenuans curatio, non posset non auxilio esse. Contraria igitur prorsus vulgo creditae ejus morbi causa fatenda. Quinet, quoties ventriculi acti O post longam luxuriam tan. dein deficit, tanquam ei quoque malo, sanguinis abundantia, vigor nimius subessent, ad supra et infra purgationem, item attenuatricem curationem, semper decurritur. Verum, cum causa hic in directa debilitas sit, ita horum recta debilitantium usus eam augeat, et causae vim duplicet, necesse est . Quod, ut in podagra