Nova methodus medendi ... lectionibus publicis explicata, et recens suis locis capitibus distincta / [Girolamo Capivaccio]

101쪽

Nov METHOD ME DIND.tia indicantium sepe modo unam sententia, modo aliam proponere videtur, Galenus . M. vlt dicit vehementiam esse capiendam ex

dignitate, proprijs substant ijs loquitur in plurali, proprijs substant ijs . . s.

dicit vehementem capi dignitate a magnitudines a propria substantia no dicit a propriis substant ijs sed a propria substantia. 2. M. 3. dicit vehementem capi a dignitate imagnitudine, explicans' a id intelligere

Oportet per dignitatem, subdit siue vitae siue sanitatis unde etiam inquit eodem in locoquatum attinet ad magnitudinem hanc esse intelligendam, vel ratione propriae substantiae, vel ratione declinationis naturat, habitu, ut intelligatis de has autor tates, reliquas omnes a deno propositas, vos scire Oportet vehementiam indicantis posse duobus modis accipi uno modo ut est absoluta, ut est vehementia absoluta, reliquo ut est respectiva. Declaro propter iuniores,&prae-Iertim propter illos qui libentissime turbat iuuenes Per absolutam vehementiam intelligo, quando indicans seorsim constituitur, hoc est quando non confertur, quando

non comparatur cum alio indicante Coti au temetrii respectiva est, qua do vehementi violis indicantis, confertur cum vehe- nuntia alte ruis indicantis.

Deveh retia ab luta. 1 Nptimis' in spectar ad veherimenti ai absoluta, haec duplex esse potest, D qiaba

102쪽

Hi ERONYMI Ap IVA c. 7 alia est vehementia simpliciter accepta, pro pria ratione, alia vero secundium quid hoc est non propria ratione, sed ratione alterius: do exemplima verbi gratia Cancer est affectus simpli: citer vehemens, quia secundum propriam cssentiam in qualibet parte reperitur cancer, semper est affectus vehemens, Est autem ast)ctus vehemens, se

cundum quid ut pustula, nam pustula in crure est ast ectus debilis, at si uerit in parte iobili, id est iii iecore, in pullia one, pustula est allectus vehemens secundum quid, hoc est ratione loci affecti, unde Galenus quar- . u. . to Method septimo respiciens ad vehementiam secundum quid proposuit partis praeseruatorium, proposuit etiam septimo Method duodecimo Caeterum sive I. M. M.

hementia fuerit absoluta δ similiter adhuc duplex es potest namque haec vehementia ab soliua est vehementia vel activitatis ves resistentiar, verbi gratia febris ardens

est vehemes,uc vehementiam obtinet abso-hua simpliciter sed ratione adii uitatis, rati Oneres stetiae, vel ut est ulcus coluntax, veluti

est materia dura, ob id Galenus quarto .uo Metho sexto, quod caput ignoro ego, quosuerit recte explicatum, dicit quaelibet nota te, quaelibet dicit Galenus, unde est propositio unium salis, dicit ergo Galenus quaeli bet grauia magnaque statim propter patiis praest intiam, propter assectus magnitudinem, de tertio quia cacoete. L C TIO

103쪽

CV q id ge ad ira stimatur ab essentia

I ii dicantis Mindiciatio capiatur a vehementia in 'catis, necessirium sui discurrere circa vehementiam , ut palleretri aenam essentia esset vehementia 5 dictum suit vehem etiam eis vel absoluta vel respecti iram, lito ad absoluta, hanc esse vel secundu quid, vel simpliciter ratione vel scitustatis resistentiae, Unde Galenus respiciens ad hanc veritatem quarto Method sexto dicit quar-li , et gratii seu magna, vel propter partis praestantiani, per haec verba insinuans vehementiam iecudum quid, hoc est ratione partis pr. est iratis. Praeterea propter ilia eius miguitu in Vm, per l, everba significansveheme iam simpliciter ratione activitatis, quaecunque fiat illa verba simpliciter rario

in activitatis, tertio addit vel quia cacoete, per haec verba manis si His chementiam

simpliciter ratione re isti quaesiuii ca

coete, mali habitus sunt dissicilis, summaeq; resistentiae. Hunc igitur in modum haec alito itas est intelligenda. ; qua veritate ita costi tuta, cum patet quidnam intelligere oportet per vehem etiam absolutam , avehemetia sumit Indicatio, avehemetia indicatur quid agendu ne cellariu est, vehemetias essentia quae est haec essentia, hoc adhuc nondum cognouistis, nisi fortasse qui profitentur hanc do trinam, hac veritatem explicam ias. Cum

104쪽

His nou PMI CAPI VAc. 8C, im indicantis est entia sit triplex generica, sub alternari specifica, veri ementia indicantis te quasi iam potest, ile essentia generica, sed sub alterna specifica. Declaro sub alterra a duplex lse potes , vel enim est maxima, proxima genericae, vel est maxima vicina idcificae, si fuerit vehementia qua sit, tuae per

generi car, a cest vehementia quam Galeanus locis citatis dignitatem vocavit, v hementiam desiumpsit ex dignitate. Quo veri ad vehementiam quospectat ad essentia sub

alternam, sed proximam specificor a arce stiliata vehementia, quam nuncupauit propita me isentiam, si quidem ut suo loco intellexisti avehem etiam accepit a propria essentia, qua tum deniq; ad vehementi aut peltinet ad el- sentiam specificam hanc patefecit Galenus dum locis citatis accipit vehem ctiam penes

decl: nationem a naturali habitu. Ecce is itur quemadmodum vehementia pertinet i P

eradessentiam sed ad es entia is ibali ri anipecificam Propter iuniores quia Larc dici istunt undamenta huius artis libet dare exemplum in quolibet in ii cante , proinde

in morbo, in causa, in virtute. Exeinplum in morbo er vehementia. Quantia attinet ad morbi febris ut mor- bus,ut quid praeter natura, proinde secu-du et enfrica non est vehemens, nullam habet vehementiam praeter naturam, proptet ea recte dictum est vel cinentia non

105쪽

esse essentia getaericam, o si capiatur febris ut morbiis totius corporis febris est vehemens, sed essentia subal quae est proxima genericae, Δ i leo tu accipimus febrim ut est morbus totius,&vta morbo totius laeduntur omnes actiones naturales, Secudum hanc rationem febris est morbus vehem cs, sed haec vehementia vocatur a Galeno dignitas, ea vehementia quae accipitur a dignitate&pertinet ad essentiam subalternam in axime proximam genericae.

Secundo si accipimus febrim ut est febris ardens, haec est vehementia quae pertinet ad ementiam subalternam, sed quae accedit ad essentiam specificam haec est illa vehe-

naentia, quam magnitudinc in suis locis vocaui lenus propriam essentiarn, propriam ad disterentiam sub alteri a quae maxime accedit ad genericam.

Tertio de ultimo, si capiatur febris ardens, sed in sene in corpo ie senili, haec est vehementia quae spectat ad essentiam specificam, quam significat Galenus per declinationem a naturali habitia, dum est febris ardens in sene in corpore tigido, est summus recessus, est summa declinatio, propterea est morbus vehemes est vehementia, qui est esseti

specifica, quae sumitur a declinatione,anaturali habitu. Haec de morbo. Exemplum a causa de vehementia.

QVo vero ad exemplum, quod potest de-

sumia causa ab indicate praeseruatorio, Verbi

106쪽

HIERONYMICA PIVA C. 'verbi gratia, si sermo fiat de sanguine, angi iis ut praeter naturam non habet in se vehementiam,&ideo recte dixerimus, vehementiam non pertinere ad essentiam genericam. Si descendamus, sanguis perpenditur, materia morbifica, morbi scabilis ad disserentiam causae excrementitiae, dessecundum hac essentiam subalternam, quae est proxima generica locum habet vehementia, quae accipitur ex dignitate. Si magis descendamus, hoc est, ad ei sentiam sub alternam, sed magis proxima specificae, erit, verbi gratia, anguis ut putridus, ct haec vehementia accipitur ex magnitudine, accipitur ex propria essentia, ita volebat Galenus autoritati b. allegatis.

Tei io dc ultimo si descendamus ad sien

tiam pecificam erit, verbi gratia, farguis ut putridus, in summo dantur gradus in putre dine datur maior minor declinatio an a turali statu scilicet inquinis. Et ideo haec est vehemetitia, liliae est clientia specifica, quam desumpsit Galenus a declinatione naturali statu. Exemplam a virtute de vehementia.

QVantum denique attinet ad virtute mi

proinde ad indicans vitale, virtus si accipiatur secuta dum essentiam maxime genericam, ut est quid secundum naturam, ut distinguitur a re praeter naturam , secundum hanc ess entiam non est vehemens, id est, haec essentia non est vehemens, ut perpetuum sit gene-

107쪽

Nov IEI HOD MEDEN. tenericam essentiana non indicare auxilium vehemes. Si descendamus ad essentiam sub- alterna virtus accipitur secundu vires, secundum naturam quae conseruat vita, secundum quam flentiam sub alternam virtutis essentiae it vehemens, sed haec vehementia pertinet ad dignitatem.

Si descendam is ter pedimus virtutem ut dissipatur, ut est f. cilis dissipationis, foverbi oratia in puerili erat haec est essentia sub alte a quae vergit ad specificam accedit ad specificam,& dc sumitur a magnitudine seu propria isentia, quia Galenus, ut audivistis,

multis vocibus utitur.

Postremo si capiatur virtus in puero molliora uia datur latitudo in puerili aetate, secundum hanc rationem virtutis essentia specifica qua desumitur ex Galeno ex magni tudine, quam etiam vocavit declinatione. Haec est summa decliciatio virtutis. Hactenus Igitur cognouistis quemadmodum quid agendum curatorium dum est vehemens indicatura vehementia morbi, hoc est ab essentia vel sub alternave pecifica. De thementia restellius. Si vero alia ex parte fuerit vehementiare spatiua, haec vehementia quandoq; per

dici affectum vel esse unum vel esse plures, addebat Gettienus si unicus sit affectus, curationem facilem et se, si no ratione, alte ex- pe iecta Vnde iuniores obiter saltem aduertant

108쪽

bet locum vehementia respectitia. Disti

cultatem tamen cis in curat dori Nam dis sicile est, dicit Galenus, gradum cognoscere a quo gradu a qua essentia sumitu Indicatio.

At si contingat ut affectus sint plures, propterea contrarii, curatio dissicilis est de ratione d experientia.

Di sicultassasse tui sint

plures.

r Isti cultas autem est duplex: O rima quidem est quia dissicile est no

visse cuiusque affectus essentiam, aqua viscitis, sumitur indicatio. Secunda dissicultas est, quia cum Galeno loco citato cognoscere oportet exiliatibus affectibus, quem primum, mi tum, aut magis, quem rursus minus aut secundo aut tertio loco curare oportet, in hoc si magna dissicultas, unde in mixtis assi ctibus portet cognoscere, quae vis , quae sientia, qua vehementia sit intensio , quae reniticsior, nam ess eritia quae est intensio h ibetra tioncm prohibentis, quae vero rem: mo habetiatione pei mittentis, unde iuniorcs hoc fundamentum memoriae mandent, idem n-

dicatis, idem inquam secudum estentia ab , luta, ionem habere Indicatis,4 de pi orsus,

109쪽

quia non sunt multiplicanda indicantia in hac Methodo idem prorsus secundum essentiam respectivam , secundum essentiam

com paratam ad essentiam alterius indicantis habere rationem vel prohibentis vel permittentis. Habet rationem prohibentis si essentia respectiva est intensior, habet rationem permittentis, si eisentia respectiva est remissior, quare tria tantum dantur indicantia , tria quoque prohibentia , tria tantum permittentia , ut morbus secundum essentiam absolutam sit indicans, secundum respectivam vehementiorem si prohibens, secundum respectivam remissiorem sit permittens. Idem est statuendum de causa

de virtute Comprobantur haec verba Gale-3M.rit ni autoritate . Method .vit. qui locus non est

usque adeo facilis, dicit Galenus in contrariis Indicationibus nisi quis indicationum

potestatem examinet, nequeat me suram vi

chus inuenire, ex quo colligatis summe esse necessarium in pluribus aflectibus in contrariis indicationibus perpendere omnium potestates. Quo in loco Galenus quid intelligat per mensuram nimis ego libenter ab aliis intelligerem dicam quod sentio puto ego, est locus dissicilis, non potest recte

curari febris, nisi bene intellecta illa aut oritate, per mensura victias non intelligit quan tum agendum, sed quid agendum, 'uid a gendum quod est mixtum, ex vitali indicato, &indicato curatorio me claro, est mixtum

110쪽

Hi ERONYMI CAPI VAC. Iex indicato vitali, ut Galenus accipit indicacationem a temperatura,& laoc pro nuc supponatis, quia in sermone de virtute, de indicante vitali ostendam euidenter, quomodo temperatura quς que nihil aliud est quam essentia virtutis, ut cum indicatio capiatur abessentia Indicantis, Galenus . M. Vlt per me δN.rit. suram victus intelligat indicatum vitale, ut indicatura temperatura, intelligit etiam per mensuram victus indicatum curatorium , ut indicatura febri ab essentia febris, ut indicacatur ab indicate curatorio &propterea hoc indicatum est mixtu non simplex, horum aut duorum indicantium essentia est vehem etiare spectiva, quae vehemetia respectiva dupliciter potest considerari. Praeterea scilicet indicantia, hoc est vitaliari curatoria, vel consentiunt vel discrepant. Et sane haec est doctrina pulchra, quae traditur a Galeno, sit consentiant haec duo Indicatia, hoc est temperatura hominis febricitantis & febris, haec vehementia indicat victum medicinalem intensiorem.

LECTIO XVI.

DI fuit pro explicatione autori

tatis Galenia Met.vit. Galenum loquid indicato, quod est mixtum ex vitali indicato a temperatura curatorio indicato a febre, dum proponit mensuram victus, dum proponit gradum victus medicinalis, hoc autem dictum ita est intelligendum ut