Respublica Moscoviae et urbes. Accedunt quaedam latine nunquam antehac edita

181쪽

162 REs PUBLICAciones vocat. Cumque jam frequentes adsunt, sumto ad manum

Alcoranoquem Arabicis litteris scriptum mihi monstrarunt , numinis colendi rationem illis exponit.Postea de apotheos Maho metis , deque illius maiestate &praecellentia carmen agreste decantant. tunc Comitiorum finis est. Si Alcoranum . vel alium

quemvis librum typis editum hic

videre licuisset eum certe, magno vel pretio comparatum, ad te misissem. In tanto autem librorum

defectu nihil se vendere posse dicebant. De Deo, Iesu Christo &Spiritu Sancto frustra eos interO-gabis. Veram enim pietatem ita

curant , ut numerum lupus aut

torrentia flumina ripas. Non semel igitur admiratus sum cum inter Christianos habitent, cur adeo duri sint dc Christianam religionem aspernenti ir , & video sane Iesultarum nugas, qui de convertendis ad Romanam Ecclesiam genti-

182쪽

lantur. Cum nequaquam hos, qui vicinis in partibus commorantur, a vana saperstitione abducere possint. neque tamen & hoc negare ausim esse in Scythia homines Iesu nomen adorantes, cum

dictum sit per Davidem de voce Euangelij per Apostolos in gentes spargenda in omnem terram: exivit amyssis eorum , & in finem orbis oratio eorum. Porro Monfugit excellentiam tuam dogma Mahometarum ex parte Iudaeorum superstitionibus & somnijs esse refertum. Tartari igitur Cir- cumcisionem quoque retinent, sed diversa ab Hebraeis ratione. Secundo enim & tertio annis. a nativitate, prout Papae visum est, circumciduntur. Lingna eorum a Polono idiomate tam longe abest, ut hi in Scythiam , illi in Sarmatiam conam, grantes,rauae Seriphiς non ii Auria

183쪽

spva Lic Α nia,& Lithuania, & utraque Russa longe lateque dispersi sunt, plerumque hominum, quibuscum

degunt. linguam addiscunt & cal-

lent.

Praeterea illorum Papa hoc mihi in sermone dixit: In multis suae gentis regionibus, solem, ignem, malos item genios , tanquam Deos coli. Moribus feris sunt, &duri laboris patientissimi : nec

etiam una uxore contenti. Nam

. plurimas ducunt , quarum pene miranda domi est concordia. Sed prior caeteris gratior habetur &acceptabilior. Mortuos hic non cremant, sed defodiunt. Sponsos etiam fato functos addita dote & rebus Oeconomiae necessariis, matrimonio jungunt, ridiculis mehercle cer montis, quos alio in orbe α revicturos, & una semper futuros autumant. De animabus demortuorum ita sentiunt, eas videlicet ex

uno corpore in aliud tanti sipet demia

184쪽

demigrare , donec praecellentem a aliquam & diu quae si tam inveniant habitationem , atque hinc . magna ista mundi lumina Carasares & viros principes enatos

esse.

Victus illorum miserrimus & Cyclopicus: Nam prandentes ali- . quoties cum horrore aspexi. Carianes certe equinas ac semicoctas avidissime devorant. Nullis illis mensarum & seditiorum est usus. Cutes equorum jam tum fumantes, & recens bestiae detractas proscamnis consessuri consternunt.

Lac equarum tanquam Vinum Cretense admirantur & epotant. 'Hi bellis, acynacibus, arcu & sagittis pugnant , bellatorum praestantia equorum omnibus facile

anteponendi. Praeco piensium legatus XIX.

Iunii Vtinam adveniens , Regi Euangelium adferebatis, de re a suis contra Moscos animose dc fortiter gesta. Quod videlicet non L 3 tan.

185쪽

χόs RasPvBLICA tantum maximas hostis provincias ferro flammaque feliciter

pervagati sint: sed & ad ipsa Metropolis Mosco viae moenia pene traxint. Horum studium voce sua Rex collaudans, magnam se ipsis aliquando gratiam habiturum dicebat, si deinceps quoque magnanimo conatu in adversam gentem arma & bellum inferant. Iam de rebus Polonicis quales eae nunc sunt, scribendum aliquidelit. Quia nihil enim abs te literarum, tribus pene mensibus accepi, meas epistolas, quas Maio & Iulio exaravi, intercidisse video. Rex Stephanus Victor , 29. Aprilis ex Comitiis Warsa viensibus Vtinam

reversus est.v II i. autem Kalend.

Iun. Bogdanus Bielscius,Moscus nobilissimus , a suo principe profugus ad regem venit Vilnam; qui non tantum humanissime novum& insperatum hospitem excepit, sed & mu eribus adfecit liberaliter. Sunt homines, qui ominis loco il-

186쪽

Mos et OVIT IcΑ. I 67ca illius adventum excipiant, &fore considant, ut ex solius consilio Rex plurimis in rebus adju

vetur.

Sequenti die, qui erat 26. Mah, Legatos Mosticos adventare vidimus, comitatum habentes satis splendidum. Cum illis aliquot diebus de pace tractatum est, effectum vero nihil. Conditiones a Rege propositae tales sunt : MODcus Livoniam tradat. Impedimenta bellica & commeatum in arcibus deditis relinquat. Sumptus etiam duabus expeditioni. bus factos persolvat. Pacem perpetuam sanciat.Danorum & Suecorum Reges hoc foedere comprehendantur. Captivi vel permutatione redimantur. Ipse Princeps in sinibus utriusque regni ad colloquium se sistat.Inter- nuncij cum dicerent nihil horum

suis in mandatis annotatum esse, intercessione Procerum , decem

187쪽

168 REsPvBLICA interea per veredarium Principis sui mentem explorarent. Ille quia die dicto reversus non est , Rex quidem Legatos dimisit. Ipse vero I9. Iunii, equum in gyros tortum conscendens, Vilna egressus est circiter decimam diei horam , coelo ita sereno & tam faustis hominum acclamationibus, ut dubitare nemo possit,hunc Principem divinitus Polonorum genti datum, ex hydra ista Lernaea feliciter debellata, famam reportaturum esse immortalem. Equitabant in agmine variarum gentium Proceres,inter quos non postremus erat Legatus Pontificius Ioannes Andreas Caligarius, Episcopus Brittonoriensis , qui pro confirmatione Regni pecuniam Papae debitam deposcens, indulgentias simul & peccatorum remissionem largissimam attulit. Proximum ab illo locum tenebat generosus vir Levinus Bulovius, ab illustrissimo Marchione Bran debu

ita, len

idel

catat

188쪽

deburgensi & Borussorum Duce in legatione huc missus Qui postea. Caunam reversus , cum ad prandium me invitasset, amanter hoc a me petiit, ut suo nomine salutem tibi plurimam adscriberem,addens &illud; In Borussiam quidem te hoc tempore non Venturum, id quod ego summo cum dolore audivi :,Statueram enim

salutandi gratia Regiomontem l

ad te excurrere.

Tidem annus quoque Gisius, I. V. D. & Regis intimus Secretarius , homo omnium hominum humanissimus , & optimis literis legregie excultus. 21. Junij, Histo riam Augustanae Confestionis tuam , ab Rittero Latina civitate donatam, Vilnae mihi monstravit. Cumque sumto semel iterumque calamo scribere tibi vellet, neque tamen tanta & indicibili negotiorum mole oppressiis , sibi ipsi satisfacere posset: invitus quidem

hoc tempore officium tuae excel-

L 1 lentiae

189쪽

a o REsPYBLICA lentiae debitum intermisit,meque per Apollinem rogavit , ut hanc lata

candidissimae mentis suae adse- l ἶtictionem per Epistolam tibi signi- i iiificarem,id quod me facturum, uti l findebui, ita lubenter promisi. De lae

omnibus tamen rebus , quae hactenus gestie sunt,&quae deinceps numinis auspicio gerentur, faciet te paulo post certiorem. Regis nostri frater, Transylvaniae Princeps,nuper decessit, cuius obitum Rex graviter tulit, ut par est. metuit fortassis aliquam in istis locis mutationem , quamquam filius demortui, decem annorum puer, a subditis patris successor nominatus sit. Eodem die quo Transylvanorum Dominus exstinctus est, Generosissimus Regis equus exanimis concidit &perhi, qui non procul ab arce Vil-nensi defossiis est, & columnam habet ligneam. Belli suscepti moles hac aestate Ples viam tanget. Milites undique m

190쪽

Mosco v I TI C A. I7t u que huc confluunt,ille ex Germa-aac nia,alter ex Calydonia, tertius exis Britannia , ut nimirum venales ga animas tanto citius Plutoni pro- ,elit pinent. Nam undique ad inferos 9: tantundem viae est.

ha. Rex dum foris hostem quae- ζ rit, nos domi pro pietate bellum citi gerimus. Proceres quidem Polonici,qui purioris doctrinae prolii. t sessoribus favent, &partim Zuiniisl glianos defendunt , partim Au- it gustanam Confessionem sequunia tur, ante abitum suum de ineun- 1. da concordia suaserunt , certumia. esse adfirmantes,quod N. Romae c- nuper creatus in perniciem Lu-lit theranorum juramentum praesties terit Pontifici Maximo .Huius vet. Io tyrannidem non adeo metuen-2 dam esse , si nos pie in religio-

l. ne consentiamus. Maio igitur mense convenimus Vtinae, effecimus nihil, Summam actionis et adjunctae continent paginae. Ipsei, Dei filius , utinam glorisissimo