장음표시 사용
101쪽
ruuntilas tamen ex India venire in palus 4bigigni lentis modo odoratius croco alis gustu,minu pr bari candidum, saporem eius Nardo milem esse debere, tutis odor in vino sit eruefacti antecedat
AN in Syria Aeg)pto nascatur ignoro . Per Malabatium quisiui tamen a Medici Memphiticu, Damascenis et z.questu Alepitinis sed omnes uno ore negarunt aut in Syriaegypxonη- aut in Aeg)pto gigni. At illudficio reclitam validi odori 6se ν Crocus est, neque ardi essesapore. Quod vero huius in pinosubseruefacti odorem alios antecederescribit,ea tempestate perum id sepotuit,cu ignota adhuc e ssent Benjui de Bonitam, Ambarum, Moysichvs Calambuco quod Aga chum praestantissimum est aromata odoratissima. SCRIBI Avicennalib-2. cap. 2 .ijsdemfacultatibus praeditum esse cum ardo Iosia1 6se Sal Hahesestatim si ram, in paludibu generari, lentispalustris modo
aquis innatare ne radice, nonnullas, puta isefoliis Nymphec esse mile eitui oleum Laserpiti,facu
tatem haberes olei crocini,pulentia 1 esse. y D chm certumst Arabes in hoc medicamento Graeei Massa- Graecos per omniasequutos esse, ct abunde satis Gra-4 4m fh corum opinionemfalsam esse demonstrauerimus, pla rarimi. ra in medium esse proferenda non duximus. In hoc autem omnes conueniunt,prinam ciere,om halitu com-1nendare vestes ab ero one tueri,easdem1 cum Nar do viressortiri. Sima ex recentioribus nonines, qui Malaba-
102쪽
Garyophyl. lorum foliunon est. Folium in AEthiopia nonaicitur. Canesiae folium. Folij laec daneum. Gluasit.
date loquuntur. At jfalli videntur quifolium Gar o physiorum esse asserunt, quandoquidem regio ubi Ga-ryophylli nascuntur, bienninsere itinere abest ab ea iu
qua Mulabatrum prouenit. PT Francisianin quida in Aethiopia gigni bii datum 6se cum insiriptionefoliorum Canelia. Sed valde hallucinatur. Nam in Aethiopia nulla est Canesta arbor, neq Folium militer. Fieri autem potest, ut ad eum missam Canestafolia cum ipsa Canesia ea enim non multum a Folio disserunt indo, nisi quod Cane folium angustiu ct minus acutum est, inbus1 istis costissiue neruis caret, quos Folium indu habere riximus. Nim opus erat αντιβααο- s diligentiores essent Pharmacopolao Medici Lustiani: quide tanta eius copia hinc exportari poterat, quae uniuerse Europa siusceret. Eius autepenuria, Caneltifoω tantur ea nansiisietur In minus, Spica Nares,non autem Maci, ut voluerunt nonnulli Iubet etiam uicenna, lib. 2. cap. 239. interprete Bessunensi Thalisa-
far substitui, sed quid bi velit Thali seor, plane
i noro. Folium indum quale hic Auestor deseribit ad nos etiamnum adfertur, ipsis tenuioribus ramis interdum adhuc inhaerens, integrum,quale nos hic expressimus gustu laurini fere folij. Longe vero illud disteria Garyophyllorum folio , quod postea describetur ipsorum etiam tenuiorum ramusculorum cortex aromaticum quiddam sapit. Huius historiam cum Betre confundit Amatu sena ratione XI.&Lxv III. Cap. de Malabathro, malabathrino. CETERUM cum nunc sub praelo esset nostra hec Epitome accepi ab Amplissimo viro Domino Iacobo Antonio
103쪽
nio Cortu fructum quendam exiguum glandis forma cum hac in seriptione. Fructus unera ex quorundam sententia rex aliorum vero semen Tembulconuoluolim India Eum, quoniam intellexeram interdum una cum blio Indo vulgari ad nos adferri, atque id legitimum esse folium ex Garciae nostri descriptione conijciam , quandoquidem Te bulfructus longe sit diuersus ut ex Betre descriptione colligere licet ad pingendum hic curaui ea magnitudine qua ad me mi us est.
Legit hic noster Auctor foliis Goliam simile, quod colia
ego N3mpheae reddidi, siquidem aliam interpretationem habere non potui. At nostra exemplaria nusquam Golafam meminerunt, sed Nereidem inda, id est Nardi indicaerquod fatis euidens est argumentum Avicenna interpretem in plurimis lapsum esse, aut alium inueniti Auisenna
Ego per Thalis, far Avicennam intelligere puto, id quod lib. a. cap. 69 .Talisitardescribit, quodq; noster hic Auctor Macere Graecorri significare sequenti capite dicet.
o, dubium est, quin Macis de quo nunc actu risumu3,plurimunt a Macere Graecorum discrepet si viri que descriptionem O facultates confideremus. Clim igitur recentiorum quidam ' satis manifeste id demonstrarint, non opus esse existimaui eorsim argumenta his recessere. Sedistis facturum me esse pu
tauis Maci se Myristica nucis historiam hic breuia
ter contexerem , quandoquidem Graecorum Macerem hoc tempore ignorari puto.
Es et igitur arbor quae Myristicam nucem struacim profert Pyri magnitudine foli, eiuslem, sed
breuioribus et subrotundis me, ut verim dicam arbor ψςΦ: egi Persca malo haud abirmnt , breuiorisita ta-M. men foli's . Fructum fert duro cortice munitum qui per maturitatem dehiscit , atque tenuiorem G a corti-
104쪽
ico AROMATVM HIs T. corticem ue membranam quae nucem cumfluo putamine ambit,sedit Tenuis illa membrana acu est. De externo cortice nullam mentionem facimus , tametsi bicsaccharo conduatur, plurimum commendetur cum t odoratus 9 gratisaporis9 in morbis Cerebri,uterio neruorum Maturostuc tu, o dehiscente,ut dixi, cortice isto externo, calicum echinatorum, qui castaneas amplectuntur,modo Maci Cocci modo rubescens con sticitur ulcherrimo a stectu bene onustisprafertim arboribus Exsiccata nuce, dehisiit etiaMacis,ct accescente rubore, aureum quodammodo colorem adquirit. Eiusprecium triplo majus quam Nuci myristica. Nucis myri NAsc 1 Tu autem hac arbor in instula Ban- da. Inueniri etiam tradunt in Malaccis sed non est fiuctifera , quemadmodum nec ea qua in ellan
prouenit. Nu myxisti F, 1 T autem haec Nux cum Solaci veteribusisnota Gracis incognita, quemadmodum uenrois etiam testatur, qui hoc medicamentum ex eorum numero recenset quae Graecis incognitas uerunt quamuis Serapio lib. mpl. cap. a. in huius medicamenti de criptione, Graecorum auctoritate nitatur. Hi avs meminit Avicennalib. 2. cap. 36. NaTilistiae. sitamsub nomine Tal far lib. a. cap. 6o . describit, Graecorum macer est. Chrysobal, Ei s qui nostram Myristicam nucem Chrysoba-n Νὴὶςm D in Galeni e se volunt, satis conuincat cumforma, tum coloro temperamentum.
105쪽
naficitur, Palla, Macis vero Bunapalla vocatur in Palla,Buna. Decan nux ipse apatri, Macis ver jaifol. Avicenna I gi 'p' lib. a. cap. Sos. lingua Arabica nucem vocariscribit
base , cuius nominis derivationem nunquam scire potui . H Messiunt veri legitima nomina rabica, tames plerique Mauritani Arabes o Turci alijs nominibus utantur,quae temporum iniuria deprauata sunt, ut etiam in Serapione pleraque inuemuntur. M A cari autem appestatur ea membranari Macis a Mais nucem amplectitur,a MacerisDnilitudine, que Graci Ibi I rubentem depingunt.
Consule Matthioli Commentarios in lib. i. Dioscoridis de materia medica cap. de Macere . Ludovic Roman.lib. 6. cap. 2 . Maximilian. Transit. de Moluccis insulis Nucis yristicae historiam tradunt. Aut alia habet noster hic Auctor Auenrois exemplaria, aut nostra mendosa sunt. Nam secundum nostra exemplaria Auenrois s Collig.cap.qa iam sententia Ga- leni auctoritate stabilis.
De Garyophyllis CAP. XXI. v xc vlai Dioscoridem, aut Galenum a Garyophyl-ryophyllorum mentionem fecise inuenio tametsi Se i*'Sὲ0sς
rapio ex Galem auctoritate ema ophyllis tradiderit . Ouamobre crediderim aut Galeni librum in quo
de Gurrv liis disseruit, peri e nam liber de Dina-midi, falso Galeno ad ribituro aut Pauli potiusquam Galeni testimonio de his Serapionemscripsti .
GARYOPHYLLI meminit Plinius libr. I 2.
107쪽
India Piperis grani mila,quod vocant Gar ophysson, grandiusfragiliu 1. CETERvM Caryophyllum, siue Garyophyllon
vocatur Arabibus, Pess,Turcis,etplerisque omnibus fere Indis Calasar: in Malacci pero, ubisolsigigm-C laser tur, tum etiam in his regionibus dicitur Chanque Chanque. Nomina autem quae in Pandectariosunt Armuset Armusel. o Carrum fel, aut imperitia librari Arabici corru cairumsel. plasiunt, aut aetatis vitio . Sed de nominibus minime est altercandum, quandoqsidem res ipsa omnibuSpem
NASCITUR,N dixi, duntaxat Garyophyrus xyophylli Ibin Malaccis insulis,quaesiunt quinqj numero qua Malueeaerum primaria est Giloulo nec procul nimium a mari, iube. nec etiam locis mari nimis vicinis Nasicitur etiam in , Zialan, nonnullisl alijs locis, sed nutubistuctifera es sonis Ma
arbor, quam in Maluccis lusi: dunta- Domini arbor es LauriIorma ct magnituti rum.
ne,Diij estiam Larinis sed angustioribus, multis prae aer 'γψdita ramis, copioso ore rimum cadido, deinde virescente,postremum rufescente,qui induratus est Ga-0ophyllum ipsium , clauum vocant, quod cupitarius in modum claui, exertis in aduersium quatuor denticulis sis ellatim decussantibus, Prouenit in extremis ramulis Myrti modo. Est autems s hic viridis via de dignis viris accepi adeo odoraim ut reliquos res odorissuauitate uperet Cultores gestant altiores ramos arboris, emundato prius circa arborem solo,
108쪽
bore Decusii Ga ophysti biduum aut triduumsiccantur einde asseruantur, o Malaca alias prouincias mittutur. Ii Garyophylli qui in arbore haret crasitores sunt , neque ab alijs nis vetustate disserunt, tametsfaso existimarit Avicennalib. 2. cap. I S. crassiorem hunc marem esse Magni prouentus augurium est arbor pluresflores produxerit quamsolia idcirco non debent nimium flagelluri arbores, quia vehemens nimiamgestatiosteriliores escit. Periculi oblongi emh quibus dependentflores vulgo Fusti vocantur. Iosia tanta odoris siuauitate nonflagrant ut ipsium Gai Jo-phystum sed neque i, rami odori sunt iisi aliquatulum ccati. Garyophylli NAsc 1 Tu autem ipsa arbor*onte ex Ga collini Uvhyta decidentibus mam cum nunquam huis de si pluuia quafructui lamentumpraebeat qui intWram decidit, enascuntur arbuscula quae intra octennium quidem adolescunt, in annum vero centesmum perdurant,quemadmodum j si incola testantur. C, yophyl COLLECTIO Garyophylus a decimo quinto lagiVM Septebris p in Ianuariu 2 Februartu,non manu ut nonussi volunt, stiviolenta gellatione ut iam dixi. PATI A est eorum opinio qui Garyophylli arborem cum Moschara nucis arbore eandem esseputant.
Nam Nuxfolia fere rotunda habet Pyrifo*symμIia Ga v stu verosolio est Lauri . Praterea Ga- ophyllum defertur in Bandum instulam procul inde
Lisi dissim I phyllorum similisacultate praeitum esse cum
109쪽
Terebinthina resina. Hac ob causam percontatus fuma ij qui ex Malacci Gar ophysium aduehut,se negantst huiusmodi gummi pidisse . Non negauerim
tamen omnesfere arbores gummiferas esse, prasem tims vulnerentur. Sed hactenus nemo,quo sciam, expertu est. NULLI vs Item preci fui is Guyophysios Caryop lli intςlligo apud Maluccanos, donec eo detit nauibus Maluceatio: Chinenses, inde magnam eorum copiam in suam re doglecti. ovem exportarunt, ct inde in Indiam, Persam, Arabiam Conseruari autem insiua bonitate audio Garyopbyllos marina aqua inspergatur, loqui teredi iumsentire. MULTIPLICI psius siunt Garyophyllitum' Uophyl-
ad Obsenia una ad medicamenta magis tamen expetuntur in Iasa crassores illio annotini Guryophylli Tir)φη
a nobis ver tenuiores, qui adhuc virides aceto sale apud aluccanos condiuntur sed his tenerioressa charo asseruantur, hi mirum in modum palato grati sunt Lustanica mulieres quae istic habitant e Guuo βρο likphysti viridibus aquamstistatilia organis eliciunt mi rhyLra odoris suauitates agrantem, o cordis assectibiuxtilem. Nonnullisudores mouet j quique venerea diu uexantur, Garyophyllis, nuce moschata maci, pipere longo ct nigro Ali, Garyophysiorum puluerem capiti admouent aduersus capitis dolores astigida causa pra-
uenientes Mulieres Indica tum etiam Lotanica eos mandunt commendandi hasiim gratia. NAs CVNTVR fores, quia Garyophyliorum caryophyυ
110쪽
Ios AROMATVM rars Κνum regione, sed nequaquam odoris suauitate ita
commendati,ut qui apud nos asseruantur. peuctus a Es etiam in insiuia cui D. Laurentio nomen u
d 2 ' vim quidam sueta magnitudine cum to putamine,aut eo amplior, qui Garyophysios redolet,sed incoperti adhuc usus.
Imo Garyophyllum ipsum nihil aliud est quam ruadimentum fructus, quemadmodum in malis, pyris punicis atque plerisque alijs videre est. Nam flos ipse, qui quaternis foliolis constat huic frumis rudimeto infidet, multis fibris plenus, veluti Myrti flos fere Garyophyllii etiam destribunt Lud .Roman. lib. 6. cap. f., Maximilian.Transit. de Maluccis insulis. At quem .Paulus Venetus lib. a cap. 3 8 exhibet, plane alia est planta. Huius folium Laurino est angustius, Salicis aut Pe s1cae mali folio simili mum, oblongiori tamen pediculo. Huiusmodi aliquando vidimus una cum Garyophyllorum ramulis muria conditis. Eos cum folio fruetu e primi curauimus.' Inter Garyophyllos qui Antumpia adseruntur inuenitur interdum gummi ex atro rufes cens odorum sane de quod prunis iniectum Garyophylloria odorem refert. Id forte erit gummi illud ab Avicenna comemoratum,quod tamen affirmare non ausim, cum eius vires nondum sint explorata .
De Pipere CAP. XXII. piperis mi, A Piperis quantitas prouenit in Matiuar, tota ea maritima regione qua a Promontorio
Comorim ad Canano τί pertingit Nascitur etiam in Malaca maritimis tabonitatesuperiori cedens, ct magna ex parte inane. Prouenit similiteris in In se sis Iara vicinis, ct unda, ct uda, ali3si locis. Sed id totum in Chinarum regionem deportatur, ct loco natali confiumitur, praeter id quod in Peguis artam exportatur Potisiima etia eius pars quod in Matiuar