장음표시 사용
101쪽
86 De Absel. Foren. I .Promiss
. ver. ex quo potest sumi. Secundo opponitur cotra praemissam ampliationem, quod imo etiam ubi competit solum potestas pro parte ex delegatione ,
mixtura Iudicis Iaici non habeat vitiare absolutionem; sed potius E contra; & quod locum habeat regula utile per inutile non vitiatur, ut in reg.utile non debet, de reg. iuri in s. Et oppono de cap.
so per tuas, de arbitris, ' ubi arbitrium latum super re spirituali a
Iaico una cum Clerico tenuit, resumm. Pont. praecipit illud exequutioni demandari. Et ibi Ab. in A. notab. inquit, nota casum singularem,in quo Clericus associatus laico iacit Iaicum capacem illius actus, quem solus exercere non posset.
Solue ut dicit Abb. in d.c. per tuas sub num. 3. quod arbitrium de re spirituali non est actus spi-ar ritualis : f & licet non possit c
promitti in solum laicum de re spirituali,ut dicitur in c. contingit : eo. tit. de arbi. hoc non est ex eo , quia laicus vere sit incapax ; sed prohibetur solus laicus;
si a no decet, ut laicus in talibus arbitretur,ut dicit sum. Pontifex in d.c. contingit: & sic prohibetur non ratione incapacitatis;sed ratione honestatis : honestas autem satis conseruatur ex mixtura Clerici . ideo utile per inutile non vitiatur: imo inutile per utile habilitatur. At delegari nopotest causa spiritualis Clerico,& laico ; quia iudicare de causa spirituali est quid spirituale, ut in c. quanto: de Iudi. sed laicus non est capax Iuris spiritualis,
etiam ataciato iubi Clerico, ut
probatur in c. massanar 'de eIeα
& tenuit Ioan. Andr. in c. nobis, de iurepatr. merito mixtura habilis non facit illum capacem, argumento.l.pedius.ls.fi.ε de arbi. Et ita soluit Abb. in d. .per tuas. in .notab.& in C.praecedenti, tingit,in f. d. est.de arbi.
Et ad id, quod dicitur, quod laicus de causa ecclesiastica , &spirituali in quaestione Iuris non potest iudicare ; neque item de tali potest in laicum compromitti; de qua re nunc non insistori unam pulchram limitationem 3x
vide penes Paul.de Castro in coca io.Uisis & ponderatis, lib. a. via delicet, ut non procedat ubi quς- stio oriretur ex dispositione statuti laicorum. exemplum habes in easu, de quo ipse consulit in princ. d. consit. Ver.praeterea p iito. Et praeterea quantum ad diactam resevtile,& c. afferuntur viaterius plures solutiones. & solutio communior, quq dari solet, quae magis conuenire potest carui nostro,est ea, s ut dicta regu- 3 3ia non procedat in indiuiduis,&inseparabilibus; scilicet in qui bus utile, & inutile secerni, & se parari nequeunt; sed in rebus,in quibus utile , & inutile ita sunt
diuidi valeant; adeo,ut pars utilis, absque inutili stare queat:ita soluit Glos in d. regula,utile non debet. ita etiam resulam ipsam,
iuxta terminos nostros declarat Panor.in d.c. cum super Abbatia.
ossic. Iudicis deleg. Quae solutio,& declaratio optime iustificatur E de Λqua. quoti. & aesti. l. I. g. Item Diuiliaco by Gorale
102쪽
Item qu ritur,& g.Trebatius: ob id namque in d.I. trebatius, noni arcentur cunctς oves ab appulsuaque; sed solum , quae supra numerum permissum excedunt, ne-
pc, quia secerni postulat illς, qu gnipersunt. at in g. Item quaeri tur ; ideo prohibetur tota aqua,
quia impossibile est discerni, quq permissa est,& quq non permissa: ita declarat Glos. in preallegata
reg. utile n5 debet, circa mediu, Ver. probatur optime. Alias eiusdem solutionis, ac declarationis probationes affert Rom. qui similiter ponit, & ita, ut supra declarat dictam regulam in conss s. vidi eximie doctor. At cum
nos simus in re indiuidua, & in 3 separabili, ' nempe in absolutio ne ipsa, quae non potest pro parte valere, & pro parte non , ut adsensum patet, & probatur; quia cum sit actus Iudicialis, est indiuiduus l. in hoc iudicio. F. fami l.
ercis. iuncta l. apud treba: f .d aqua plu .arcen.& d. l. I. d. g. Item quaeritur, & in terminis absolutionis, tradit Paulus de Castro d. consit. I96. num. r. merito igitur contrarium supradictae regule nihil obstat , & adaptari potest hic alia solutio , de qua infra in sol.
sequentis oppositionis. Tertio videtur refragari ei de
praedictae principali ampliationi 33 regula illa , quae habet, ' quod
magis dignum trahit ad se minus dignum, ut fiant ciusdem naturae
c. quod in dubiis , ubi id notat
Λbb. num. 2. Cum concordaniijs notatis in Glo. 3. de consec. Eccl. vel Alta. per quam regulam Bal.
in l. pr cipi inus in fi . decidit ' redussione ita ad aetbita. boui viri super compromisso facto in clericum,& laicum, petendam sor coram Iudice ecclesiastico, & ip sum de ea cognoscere, non obstante, quod partes ipsis sint personae seculares , ratione scilicet ipsius arbitri ecclesiastici; qui uti magis disnus, facit deuoluere reductione similiter ad ecclesiasticu .
sequitur Rom. consa 43. Per candem regulam Anton. de Prato in I. I in s n. g. quae sent. sine a P. rescin. qui refertur, & extollitur a Fel. in C. I. col. . de praescrip. determinauit, ' quod si inter plu- 3
res reos eiusdem criminis laicossit unus clericus, possunt Omnes
ratione ipsius clerici, & una cum ipso declinare sorum Iudicis laici, & petere se remitti ag Iudice. Ecclesiasticum contemplation clerici dignioris, qui trahit sectilaicos per d. regulam , ne causae continentia diuidatur. quam decisionem commendauit multum Marian.Soci. in c. a. col. 3. fal. 8.de mut. pet. Vt refert Mara. in sua praxi, seu speculo. par. 3. dis II. Iudiciorum,nu. Q. Addo Iul. Clar. attestantem opinionem, &dccisionem hanc Antonij esse do
iure veram, in pract. crim. quaest.
3 6. Ver. euenit plerumq. licet ' 3s subdat eam de consuetudine , &practica non seruari, sed quod quilibet Iudex cognoscit de suo
subdito. Videbatur ergo abs intio valere contemplation OIudicis Ecclesiastici dignioris, &illa respectu ipsius dumtaxat e Gse censenda per dictam reg. magis dignum. I hanc regulam Glosa in c. contingit de arbi. allignat pro ratione propius ad rerm. uox nostros , quare scilicet sustinc a-
103쪽
8 8 De Absol. Foren. Iur. Promis
tur , & valeat compromissum factum de re spirituali in laicum
una cum clerico, iuxta terminos
pe sustinetur propter clericum ,
per dictam rationem, inquit Glosa , quia magis dignum trahit ad se minus dignum,d.cap.quod in dubi js .
Huic obiectioni respondetur 39 multifariam,& primo i regulam
habere locum in rebus, quae confusionem, seu commistionem patiuntur : secus in his , quae non patiuntur commistionem, quia sunt diuersae substantiae, siue naturae, ut patet ex notatis per Gl.
3. in d.c. quod in dubi js in Glos. ibi, secus si vinum , & latius ibi
per Αbb. nu. 3. qui hanc solutio. nem sentit exprcsse in ration commistionis olei, qua assignat:& sic regula procedit, ubi non repugnat attractioni qualitas, siue natura rei attrahendae et secus
ubi est incapacitas in ipsa re attrahenda . Modo ad propositum, nimirum , si non habet locum d. regula in delegatione absolutionis facta clerico, & laico communi ter,ac pro parte, & non potest fieri mistura laici, & clerici in ista iurisdictione, & potestate
commissa ad validandam absolutionem , ita scilicet, ut ex Clerici mixtura trahatur, & habilitetur mixtura laici impartiedo eidem suam validitatem, nempe , quia resistit incapacitas insius laici , quippe qui incapax est iuris spiritualis,eiusdemq. commissionis,c. a.& c.quanto de iudicijs, etiam associato sibi clerico, ut probatur in c. massana, de elect.& per IO. And. in c. nobis,de iurepat. & per Abb. ind. cap. conti git de arb.
Praeterea ' regula illa non est is
generaliter vera: immo videtur
fieri posse regula in contrarium , ut patet ex notatis per Glos. in c. super quaest. A. si vero duo, i ver. delegare de ossic. Iudi. dele. vel saltem dici potest, utraq. Pariter, indifferenterq. procedere, videlicet, ut quandoq. maius dinum trahat minus di8num,quanm. e contra, ut dicit ibi Abb.
minus iuri praeiudicatur . . re facile euitari potest obiectio eiusdem regulae, tum ex prς- dictis, tum ex instantijs, quae contra eam assignari possunt: cun immo i una sufficiat, ut in c. cum 6 1
mariae,post prin. in ver. sane multa , ubi id notat Abb. in .notis. de celeb. missarum. Et praesem tim ea urset contra ipsam regulam , quae in terminis nostris do iudicibus , scilicet delegatis, habetur in praeallegato cap. super quaest. d. g. si vero duo , ubi minus dignum trahit magis dignu, ut ibi notat Glo. praedicta. Merito igitur, &C. Non obstant deductiones se-pra factae, atque elicitε ex dicta regula, magis dignum , quia alia ratio est in illis casibus , atque m nostro; quia in illis cafibus nota est,quod inficiat, vel impediat in
Iudice suam potestatem, & consequenter attractionem iurisdictionis , seu cognitionis ad sta e
quia imo ab initio iurisdictio, &potestas tota est apud iudicem capacem : sed in casu nostro i
risdictio,& potestas in iudice habili est solum pro parte, & atre hi la
104쪽
hi laicus non potest ad illam consolidandam pro sua parte concurrendo;quia illius est incapax, ut dictum est, & sic non potest fieri mixtura inter ipsum, & Ecclesiasticum . Et item quod laicus una cum clerico trahatur iudicandus coram Iudice ecclesiastico, nihil est quod repugnet, neque respectu eius qui iudicandus est , neq; i respectu Iudicis: cum ' Iudex ecclesiasticus sit Iudex ordinarius etiam laicorum alioqui in multiscasbus, quorum multos recenset
Maran. in speculo suo iudicio . Par. . prin. in distin. II. iudici rum,& probatur in c. I. ubi Abb. decim. iudi. ordi. . Non obstat dictum Gl .in Cap. contingit. de arb. supra relatum, quia, ut iam dictum est supra in secunda oppositione, arbitrium de re spirituali non est actus spiritualis;& compromittere in solum laicum non est prohibitum ratione incapacitatis laici , ut quia sit incapax, sed solum rati
ne honestatis : honestas autem satis conseruatur ex mixtura clerici. potest ergo laicus concurrere in compromisso, seu arbitrio, quia incapacitas non repugnat
3 mixturae: j sed iudicare de causa spirituali est quid spirituale. CaP. quanto de iudi. N huius rei laicus est incapax, ut dictum est supra ,:
Secundo principaliter amplianda est praemissa prima conclusio cum sua ampliatione , & subampliatione, ut stante dicta absolutione, siue relaxatione nulla, & innalida , t etiam quod interuenerit consensus procuratoris habentis generale mandatum ad lites , & causas , nihil operari possit talis consensus: quia ' virtute 4 ageneralis mandati non potuit
remittere exceptionem qussitam domino ex iuramento; ea ratio
ne , quia i remittere exceptionu sest species donatiouis: argumen to legis, si quis obligatione ,s de reg. iur. at f donatio non comp* rtit vigore dicti generalis mandati ; ita consulit Paulus de Castr. in alleg. Cons. I96. n. 3. Et ' quod 8 generalis procurator non possit
renunciare exceptionibus competentibus domino , nec eaS re mittere , decidit Inno. in c. cum
olim , paulo ante finem , de otii. dcleg. dc Bar t.in l. fi. in prin. Tquq in frau. credi. ide Castre. ubi sup per t. hoc iure. st . de sotu. cum ibi
Limitanda est eadem conclusio , ut supra ampliata, ut non
procedat ' ubi delegatio huius- smodi causae absolutionis laico facta esset a Papa; quia tunc laicus recte se intromitteret. nam i Pa- sopa delegare potest laicis quas-Cumq. Causas ciuiles,criminales,& spirituales, ut plane notatur in C. 2. de iudi.& not. Abb. post Glos. in c.contingit de arb.
Ecunda conclusio erit, ' Iu- 1 Idicem laicum cogere poste eum, qui licite iurauit, ad obseruantiam iuramenti , authoritate Capit. licet mulieres . de iure iatur. lib. 6. & per illum tex. hanc conclusionem firmat Io. Λnd. in c.fi. de sor. Compe. lib. 6. relatus
105쪽
pit. Sigismun. in 7.Zc vltadubio, post Imo. in c.cum contingat, dein argumento secundae partis aia iureiur. firmat. Felia. ia d.c. cum firmatiuς , ver. similiter etiam; sit . in d. I.limit.
quae inserta est in lecturis suis Amplia ' singviariter d. concl. 36
post L imperium,ffide iurisd. om. ut procedat etia ubi iuram. ali . iudi. Fely.in c. cum sit, col. 1. Ii- qui secundum ius ciuile reputa-mit. I.num. 6. ver.recipit, de Q. retur inualidum; quia nihilomi-comp. & Foler. ad Maranta inis nus coram seculari agi posset: Fel. 4.parte sui speculi,distin. II. iudi . in d.caeum sit. limit. i.Et ibi a num. I . di probatur sorti, atque pliat etiam alio modo. Ego ta-s, irrefragabili ratione, videlicet, men cesto huius ampliationis cat quia sibi permissum est id,quod sum non reperiri; cum sim illius est plus , idest punire periurium opinionis, ut non sit reperire doauctoritate legis cum ciuilis, tu iure ciuili iuram. nullum, ubicuq. canonicae: ut in 1 fi.fide crim stet . illud tale non est de iure canoni& l .si quis maior. C. de transa. & co, nullaq. distrepantiam exta in Can. Rex debet. 23. q. I. Abb. re in hoc inter ea iura: nam l. noin c.cum sit generale . . a I .ver. dubium. C. de legi. quae sola ad quandoq constat,de soro compe. hoc solet allegari, hoc no probat ;Rom.cons s I 2-nu. II. Ergo & id, Vt fuse, & neruose ostenditur ita quod est minus ; idest carare, ne Par. 3. q. . ubi illa lex declaratur admittatur periurium,cogedo ad cum multis alijs . obseruantia iuramenti:argumen- Limitanda modo , & restrin-s 3 to sumpto a minori ad maius , t genda est potestas praedicta iudi-
quod procedit at riatiue; -- cis laici circa obseruatiam iura-mo nunquam fallit. & est neces- menti, ut locum habeat in casu , sarium , secundum Salic.in l. I. C. ' quando noli dubitatur de vali- s de iure Emph. nimirum quia a ditate iuramenti; scd solum agi- sumitur ab eo , in quo est minor tur, ut obseruetur; vel si est quaeratio: & sic, quod minus videtur stio, non est quaestio de iure, idest inesse ad id, in quo est maior ra- dc viribus iuramenti, quia certatio, inagi'. videtur inesse , ut est valere, & licitu esse casu,quo explicat Euer. in sua top. leg. inter nexit: sed quaeritur Blum in loco a minori, num. a. & fun- de facto, scilicet an interuenerit, datur in illa vulgata reguIM, , seu an contractus cui est adiectur l cui licet quod est plus, licet tali , vel tali modo,seu cum tali,
utique quod est miniis . undo vel tali conditione , &pacto He- dixit Bal. in simili, si licet occi- rit celebratas : na super tali quaedere, licet & capere , in lai. C.de stione facti potest declarare . Et exhiben. reis . tunc potest laicus se intromitte-3s Etl est in optione Actoris co- re , ut faciat iuramentum seruaram quo velit iurantem conueni- ri, quia articuIus tunc est mixtim ancoram laico, vel Ecclesiastia fori. secus si esset quaesti iuris , co,cx quo rus haec est mixti fori, idest an iuramentum sit licitum , di iuram. accumulat forum I ietae α obseruandum, vel non, vel co
106쪽
petat absolutio; tunc non potest laicus se intromittere in tali cognitione , sed debet eam remittere ad Ecclesiasticum; quia tunc
in alleg.disput. super 7. dubio, in
argum a.partis assirmatiuae. ver.& se intelligo Io. And. ubi alios congerit more suo . tradit Abb.
in C. 2.nu. 3. &c. cum contingat, col. I 2.Ver. Vnu tamen non omit
to . de iureiur Gemi. in d.c. s. de foro compe. in 6. Felin. in d. .cusit in prima limita sub num. s. de .comp.Maran. d.distin. I i. suae praxis num. II. & cum hac restri ctione,& declaratione hanc conclusionem iterum intelligit Alex. d. loco . in respon. ad argum. an firmativae partis ver. ite loquuntur illa iura . Fol. qui bene huncare. declarat in supracit. loci ad
Maran. post nu. Iq. Declara etiam eandem conclusionem secundu Alex. in loc.pro-s8 xime cit. ' ut illam facultatem habeant, & exerceant Iudices seculares, non iure proprio, sed exeoncessione Ecclesiae et quod satis
suadetur exd.c. licet mulieres: de
iureiur. in sexto . Sed ego dubito de hoc dicto, si intelligendum est priuatiue, quia imo videtur, quod tributa sit eis huiusmodi facultas etia de iure ciuili, argum. l. s.ffide crimi. stet.& l.si quis maior. C. de trans.& eorum,quae per
ea iura dicta sunt paulo supra in - hac concl.& per dicta in ampliat. eiusdem conclusionis, videlicet metiam ius ciuile obseruari vult iuram. quod licite obseruari potest,& in hoc non disserepat a iure canonico : ideo hoc dictum bene , procedet cumulative scilicet, is
utroque iure eis competat talis facultas i Et adc. licet mul. Prae ali. vide responsiones ins Par. . q. F. in declaratione l. non dubium . C. de legi. in fi. veri Nec plus ditaadet, nu. I 64.
Tertio declara, ut ' Iudex lai- 1νeus aditus pro obseruantia tur menti , seu contractus iurati, de beat tunc seruare ius canonicum in definitione illius causae: ita post Gemi. in d. c. f. de soro c pe. in ε. declarat Foler. loco supd citato. Quod exaudiendum minio ubi solius iuramenti vigorei deberet fieri exequutio; quia tunc super materia peculiari iuris canonici ageretur, quo iure praecipue iuram. vim, S essicacia recepit, ad dicta supra in 3. Praeludi
Iudex laicus iudicet circa obseruantiam iuramenti , & de modo procedendi, ubi instatur coram eo pro obseruantia iuramenti, siue asendo, siue excipiendo , videndus est omnino Bellam. in d.
TErtia erit Conclusio, ut i Iudex secularis aditus pro exequutione, di implemento contractus iurati ,habentis etiam de se suum vinculum,& validitatem , procedere possit in causa coram eo mota, nec retardari debeat
processus,& exequutio si ei locus est, etiam quod cosnitio super iuramento delata esset ad ludicem ecclesiasticum pro absoIulion ML ab eo Diu tirco by Cooste
107쪽
ab eo obtinenda eo praetextu quod iurans, seu debitor eam petierit ad finem opponendi exceptiones quas habere praetendit .& allegat aduersus i sum instru mentum,vel contramuri, quasqud propter iuramenti obstaculum ,l quod sibi os claudit opponere nequit, neque tales sunt quς per se a iuramento non obstante opponi valeant: nam huiusmodi allegatione minime obstante, & lite etiam pendente super ipsa absolutione , an danda sit vel non; nihilominus Iudex secularis poterit interim procedere,& ad exequu tionem deueniremec enim potest interim impediri, & inhiberi ab Iudice ecclesiastico, quia interim auram. debet obseruari donec tuarans fuerit absiautus , ut tradit Feder. de Sen inconL 3oo- inci- pit,factum tale est,debitor: nu. a. Et praeterea nonpotest fieri inhiabitio Iudici seculari, ne procedati ad exequendum instrum. cum si per instramento non pendeat Iis in curia EpiscopaliGed an debeat seri absolutior ita dicit idem Fed. refert, & sequitur Abb. in co
. col. . nu. Io. ver. & plus dicit r. de iureiura
εν Imo f fi interim pendente,scilicet causa absolutionis dies solutionis adueniret; nec ipse Iudex
ecclesiasticuς debet ulterius procedere t sed debitor creentas eia et soluere, nec eget solutio retardanda, ut per Am. decis. 3 o. num. 1.& ad alia dicenda Insparia
Nec restringenda est haec co Husio ad contractus dumtaxat munitos obligatione ad formam
ribus senserunt, qui fauore,& priuilegio huiusmodi obligationis
intelligunt Iudicem laicum,pe dente causa absolutionis a iuramento ad essectum agendi, ut di cunt, pr edere posse ad camer Iis, seu in is a camerae celebr vi contractus exequutionem Peream rationem , quia haec Ohligatio ex priuilegio, non autem vi tute iuramenti habet exequuti nem paratam: In alijs contracti bus secus , quia I iuramento vi res accipiunt secundum ipὶς ἐEt si quide intendunt se restringere ad eas sipecies contractuum,
in quibus obligatio inhaeret soli
iuramento, cum alioqui virtute
Contractus nulIa sit, ad ea qus hactbentur insta in 3.par. q. I . in γω& 3. cassi; recipi potest eorunxia dictum, quoniam iis casibus ea sa absolutionis est praeiudicialix ad causam contractus , seu negocii principalis, cum haec ab illa dependeat: ideo habet inducere essicaciter litis pedentiam, & illius effectus iuxta c. super eo, ii primo, cum ibi notatis per Clos Abb. & alios, de appel. & per diricta infid. q. r post medium , ubi Vitur de inhibitione in ver. Ativbi effemus , & inferius in prim casu. Imo pius etiam, quod ima; his casibus non sit locus absol tioni preparatoriae ad effectum scilicet agen. vel excipien. Sessi soli plenariae,& simplici; remque totam spectare ad Iudicem ecclesiasticum i & de incompetentia . iudicis laici, videnda sunt quae
108쪽
exaudiri propter allegatam do cuinam Fede. & Ab. & eorum auctoritate, & per ea quae dicuntur infin praealleg. q. I . post me- dium , in secunda utilitate, veri Item maxima, & per eam praesertim rationem , nempe quod pendet lis in episcopatu super cauta diuersa : ideo interim iuram.debet obseruari, ut dicit Fed. allegatus donec iurans fuerit absolutus. & i3dem moderniores tra-6 a dianti quod partex Iudicis Iaici sunt curare,Vt iuramentum situm sortiatur effectum . Quamobrem rite , & recte interim procedit, nec dicitur attentare ob pendentiam litis super causa diuersa , &consequenter non potest inhibe ri : ut late tradit Lancit in tract.
de attenta. par. a. cap. q. limit. a. per totam: & per eam rationem
ibi num. 2 6. expresse dicit, quod lite pendente coram Iudice ecclesiastico super absolutione a iura- meto, potest Iudex secularis procedere super negocio principali:& cum illud sit diuersum a causa absolutionis,processum valere: &ita tenuisse Consilium Neapolitanum refert testimonium Afflic. in eadem illa Decis 3 o. fuit dubitatum . Addit etiam hanc opin-& Afflic. decissequutum esse Ga . Ies. in obligatione in sorma Camerae . Et de hoc articulo ego fusius dico insta in praeallegat: quaest. I . post medium a veri Et uantum ergo attinet, usque adnem quaest. ubi plene tracto circa inhibitionem quando Iudex ecclesiasticus inhibere possit Iudici laico et co recurraS.
tur, ' ut Iudex Iaicus pos- ε; sit compellere laicum recipiente illicite iuramentum ad faciendam eius remissionem, seu relaxatione ei, cui illud detulit. quique illud iurado suscepit,iux.
c. I. de iureiuri hanc concl. firmat Anton. in C.debitores:de iureiur. Federic. de sen. cons. 27a. statutu ciuitatis, prope finem . Sequitur Abb. in c.2.nu. 3. de iureiur. & in C.cum sit generale, num. 2I. Versis aut agitur de remissione, de soro ompei. ubi etiam Fel. nu. 7.idem Fel. in C. I-quaest. 3. Ver.posset tamen, de iureiur. post Roma. sing. 3o8. ibi per eum allegatum : sed qst sing. y R. incipit: ubi iuramentum . Deducunt eam ex dictis insecuda Coclusione, quia, inquiui, sicut potest Iudex Iaicus cogere ad obseruantiam iuramenti ita ad relaxationem r & per hanc rationem firmat hac conclusionem Did. Cou. Vari refotatb. I. Cap. 6.nu. y. Ver. Verum virest qui tametsi praemisit Iudicem ecclesiasticum Ioci ordinarium esse competentem ad hanc compuIsionem faciendam, etiamsi uterque litigator Iai ς sit, per C. I.& GIosque hoc exprimit, quam dicit esse comuniter receptam , de iureiuri tamen etiam Iudex secularis adiurantis petitionem poterit alterum cogere, si Iaicus sit,ad reis missionem huius iuramenti, Ut
ibi per eum post Doctores supra
Limita, & restringe predictam conclusionem , & potestatem I
109쪽
c dicis laici, ' ut locum habeat in
casu dumtaxat,quando non dubitatur de iniustitia,& inualiditate iuramenti; ut quia est clara , &mani sesta turpitudo deserentis , seu recipientis: secus si dubitatur de viribus iuramenti virum liget vel non: tune enim Iudex faecularis non est Iudex competens, sed debet remittere huiusmodi e mitionem ad Iudicem Ecclesiasticum, iuxta limitationem praedictae secundς Conclusionis : tra-
men non omitto, de iureiur. perdae. venerabilem,de elect.& c.no
uit. de Iudi. sequitur Maran. d. dist. II . Iussinu. II.& tradit Gemi. in c. fi.de foro comp.lib. 6. Et ita intelligendum, & declarandum
Iudicis laici circa iuramentum, declarat Alex.in allegata disput. Sigismundus,vltimo dubio, in argumetis secuta Partis, videlicet
affirmativae, ver similiter etiam, de in respons ad argum. veri item loquuntur iura.
Et sine ista limitatione praedicta Conclusio non posset habere locum, per ea, quq considerat FeI. in c. cum sit. sub num. . in limit. 3. de sor. Compe.
Secundo limitanda, seu decla-εs randa est eadem Conclusio, fui Iudex ipsam compulsionem facere possit, & debeat antequam aduenerit terminus solutionis,& sic antequam debitor inciderit in periurium non soluendo in termino. ut iurauit: nam post terminudebitor, cu sit periurus effectus, non potest amplius gaudere beneficio dictae Compulsionis, & d. c. I. 8c dici sibi potest, quod est in 'Adegio,sero sapiut Phryges ' ga εο
frustra legis auxilium postulat, qui committit in legem: C. quia frustra et de viar. Federi. de sen. cons. 3oo. in s. ' Debuit enimis 6
esse vigilans,& cautus, ut anticiparet tempus ad confisendum
sibi remedio absolutionis a iudi-ee Ecclesiastico, vel dictae compulsionis,de qua agimus, a Iudice
laico ex d. . I. ut admonet GloK.
in c. debitores, vericogendii ubi etiam Felin. & Αbb. de iureiur. nam post terminum dictae compulsioni Iudicis laici, prout pariter reIaxationi Iudicis Ecclesiastici amplius locus non remanet per dictam rationem;& item. quia debitor sic perseueraret in Peccato Periurij, & in eo ibueretur ;= quod tanto esset grauius, os
quanto diuturnius protenderetur. C. fi.de consue. ita Abb. in d.
c. debitores. col. 6. num. q. circae finem: & d.c. I .num. 6.Ver.sed hoc
remedium, & num. . post mediu, ver. sed contra hanc opi. Grata
27. lib. 3.& cons8I .lib. .Sed tunc nullat aliae esse debent Partes Iudicis , quam cogere debitorem,ad satisfaciendum , ut quam citius
eximat se i Peccato periurij ad
ea , quς latius ins dicentur in par. 3. q.ε. ' Et ad hoc utetur hac εν Practica , ut prius interloquatur super incurso periurio: hoc enim bene facere potest , ut nos docebit sequens proxima Conclusio. Caveant ergo Iudices seculares, ne perperam, & indebite d. compulsionem faciant in praeiudicium creditorum , & magis in praeiudicium animarum strarum ,
110쪽
uendo debitores in periurio, si secerint eam post terminum, ad supradicta. Itaque & illud quoque praecaro uendum erit debitori, ut ea in
compulsionem petere curet tanto tempore anteaquam terminus
apropinquet, ut ea fieri valeat tempestiue ante terminum, & noexpectare, ut terminus adeo sit proximus , ut compulsio fieri nequeat ante terminum ; quia tunc non esset audiendus debitor, noincidat in periurium; sed ipse co-endus est ad soluenta: non enim ebet Iudex auctor esse periurij.
vendi. & declarat Abb. in c. I. subrium. 6. ver. sed hoc remedium. eo. tit. de iureiur. post Ioan. Andr.&Vinc. in d.c. debitores. & Ioann. Andr. in addi. ad Spec. in tit. iureiur. super rubr. in vit. quaest.
Qui ponit practicam petendi iditam compulsionem. 7 ' Adde tamen,quod in eo casu, in quo lapsum esset etiam tantum de tempore, quod certum esset intra terminum minime expediri posse id, quod iuratum essedi, pr desset nihilominus debitori remissio Partis, eumque releuaret nedum ad euadendam debiti praestationem, verum etiam ad essu giendum periurium: secundum Bare. notanter in I. cum stipulatus sim: ff. de verbo. obli. a Feli.
τα ne; l quia periurium est paena
legalis, ergo non committitur ante diem. c. commissa, in princ. de elect. in 6.ut per eos.
73 ' ' Non autem posset debitor se a periurio incurso excusare , dc prςtendere se non teneri ad praestandum quod iurauit, allegando
iuramentuin non ligare,& esse i ualidum, & propterea se non teneri ad eius obseruantiam ex eo, quia turpiter receptum est a creditore, qui propterea illicite, &indebite , & cum peccato eXtΟμqueret ab eo quod illius iuramenti vigore promissum est: & ideo
merito non polle eius vigore co- stringi,cum iuramentum non debeat esse iniquitatis vinculum. C. quanto: de iureiur. Nam huiusmodi allegatio parum ipsi debitori suffragaretur; quia nihilomi- nus ipse tenetur ad obseruantiam iuramenti, & illius vigore constringi potest; nam illo ligatur.
ipsum debitorem, & ex eius transgressione incurrit periurium, ex quo illud potest seruare sine peccato, ut de hoc est tex. apertus in c. debitores,quem efficacibus rationibus coadiuuat Abb. ibi sub
num. 3. de iureiur. idem in cap. r. notab. 3. Ac alibi, & in c. quanto, sub num.8.ver. aut iuramentum: eo. tit. Innoc. in c. venerabilem, sub num. 3.de elect. consulit egregie Paul. de Castr. in consit. 139. lib. a. incipit, circa primum . Et praedicta allegatio, quod iurame- tum sit illicitum ex parte recipientis, idest creditoris, qui turpiter illud recepit; item quod iuramentum non debet esse iniquitatis vinculum,non excuset debutorem ab illius obseritantia;adeo . quod propria auctoritate contraeuenire valeat: quia noli potest, nec debet,ut id expresse admonet Innoc. in loco citato: & est texis in L debitores,& in casi vero,&