장음표시 사용
121쪽
1 o 6 De Absol. Foren. Iur. Promiss
cuius rei, seu confirmatorio alicuius contractus initi, & praestito a iurante aetatis idoneae.
a Nam respondeo ' idem esse de
iuramentis realibus, scilicet ad rem familiarem spectantibus, &d iuratoribus aetatis idoneae susceptis: nam & haec quoque irritare possunt Patresfamil. & mariti , ut tradit Nauar. in Man.
consescap. m. de irritatio.votor. Dum.6q. ver. possent tamen. Qui
di si de votis loquitur, idem de multo magis intelligendum est de iuramentia a filijstam.& vxOribus susceptis,ut illa Patresfam.& mariti irritare valeant per i cum a minori ad maius . nam si hoc possunt in voto, quod minus posse videbantur;quia est fortius
vinculum voti, quam iuramenti, ut supra retuli ex D.Tho.& Dom.
Sol. magis posse debent in iuramentis.
Contra videtur; quia struan da sunt iuramenta, quae seruata non vergunt in interitum salutis:& nemini danda est ansa veniendi
contra proprium iuramentum . C. si vero. .verum. extra de iure
iuran. Et item quia laicis non potest competere huiusmodi facultas disponendi super iuramento, ut super eo dispensare valeant, addicta supra hac Par. quaest. Prima& T. Veritas & resolutio habebitur
habita ratione contractus iuramento firmati, secundum huius, modi distinctionem . ' Nam aut
est talis contractus fili j,& uxoris, quem Pater, & Maritus irritare
possunt: tunc filius,& uxor etiam nexu iuramenti soluuntur; quia
tollitur eius materia,ut dicit Fr. Dom.Sot. in tract. de iusti. & iu
Pone casum ubi cotractus esset de tali materia , seu re tali,cuius respectu filius, vel uxor subduturpatri,& marito,vel unde eis praeiudicium affertur: ex quo enim
iuramentum est praestitum super materia spectante principaliter ad patrem, vel maritum,potant illius effectu in impedire ; quia in tali materia intelligitur salua, &excepta ipsorum auctoritas, idest Ius in iuramento filiorum,& uxorum : & ideo ipsis non consentietibus iuramentum non ligat; dico
infin seq.Par.q. I. Si vero contractum illum pater & maritus irritare nequeunt; tunc nec iuramentum. Ideoque eo casu ad superiorem est recurrendum: ut dicit Sol. in loco citato Est porro animaduertendum , quod neque in primo casu pater,
vel maritus disponunt aliquid circa iuramentum ; sed solum super
materia,vel re cis subdita, & sic super iure suo : nulla enim facultas competere potest laicis directe super iuramento ratione spiritualitatis, quod habet in se . Vnde nec in eis reIaxatio iuramenti considerari potest, ut praedixi sed est de natura iuramenti, ut non liget dissentiente Patri,
vel marito per d.ratione quia intelligitur in eo salua eorum auctoritas,seu Ius: & est generat, quod iuramentum non ligat in praeiudicium tertij. c.cum contingat,de iureiur. & c. quainuis , de
122쪽
Vtrum absoluere quis possit seipsum a
I Auctorixare quis nequit sibi ipsin niuio proprio. a Agens, ct patiens distincti i Aeem e e debent. s Papa obli atur tu amento.
s Papa iudicare poteII in causa propria. ε Papa quomodo eommittat alteri. τι imum a iuramento affin
s Ιαι sibi ipsi quis direre pote H
timo quςrΟ,Αnqui potestatem habet ab luendi alium a Iuramento, seu qui potestatem habet dispensandi in iuramento,pust absoluere se ipsum . Et quia hi non unius , & eiusdem gradus fiant; sic non una definitione quaestio expeditur. Sed utar duplici . in ea inspectione. - Et primo videbimus de Papa; 4einde de Episcopo , & inseri ribus . Et quo ad primam inspectione circa Papam, doctores discutiunt
hunc articulum in c. I. ubi Abbo praesertim,& Deci. in a. lech. do consti. idem Abb. in c. proposuit, de conces. praeb. & per Fel. in c. praeterea, ii I. num. 2o.de sponsal. Et videtur negative conclude-dum , videlicet quod Papa non
possit se a suo iuramento absoluere,seu se ipsum in eo dimensar rNo enim potest quis in facto proa sprio disponere auctori χando: Cle. a. de reb. eccl. alle. ad hoc. C. nequis in sua causa iudi . in rubr. &nigro . Secundo pro hac parte facit.c. fi.de insti .Et quod Abb.ibi num. q. notabiliter dicit, ' quod debet esse distinctio inter arente,& patientem: ubi etiam alia adducit . f Et non est dubium,quin 3
Papa obligetur suo iuramento. naobligatur,ut notat Abb. in d.c. r. ubi etiam Deci.post eum, in secunda lect. num. a 3. de conssi. Et haec Pars vera videtur intantum, ud alteri etiam committereo a non Diqiti co by Corale
123쪽
non valeat ut ipsum absoluat per ea,quae tradit Αλ. inde insti. nempe; quia ille videtur representare Personam eius, 3e Papa in essectu videretur facere peraIlum,ut in res. qui per alium , lib. 6. Et si vis alias citationes pro hac Parte,videre potes penes dominii Flam. Paris in suo tract. de resigna. benes lib. 3. quaest. I 8.
Contraria opinio a firmativa verior reputatur a Doctoribus, 'qui & eam sequuntur, ' quod Papa ex causia se ipsum absolue possit: quam tenet Abb. in d. c.
proposuit, num. I 3. de conces. prae. dum negat hoc posse faceresne causar er o cum causa sentit,
quod possit ; id quod expresse tradit Deci. in d.c. t. in lect. num. a . de consti . ita expendendo sententiam ipsius Abb. Et etiam ex CO; quia cum causa potest alios absoluere: ergo & se ipsium. negat enim solum sine causa non posse alios absoluere: & sic state causa, ista ratio cessat, & non resistit, quin & se ipsum cum causia absoluere possit: ita Deci. in d. loco; post modernos ibi per eum cita tosin hanc partem tenuit Petrus Anch. in c. venerabilem, in sinerde elect. sequitur Fel. supra cit
tus in c.praeterea, ii I. num. 2Ο.desponsal. & in c. constitutuS, num. 18.Ver. potentiam. de rescr. idem
in c. I. num. 3 3. post Abb. ibi de consti. Non obstant d. c. s. de insti. &alia supraadducta; quia resula,&dri ositio illorum, & similium est de iure positiuo; patet, quia non habent locum in iurisdictione voluntaria,ut patet in l. si consul .Ede adopt. Et ideo nec etiam it eonte osa locum habent in Papa i ' qui & propterea in causa propria pomst iudicare,ut not.in c. cum venissent de Iudi. ita dicit Deci. in praecitato loco: ex quo
inseri,qubd si potest Papa in causa propria iudicare, ergo pariter vicietur, quod in casu praedicto possit se ipsum absoluere t ' & ε
quod etiam alteri posset hoς comittere t qui tamen hoc faceret iure proprio, & non nomine sun mi Pontificis, secundum quod declarat Abb. in d.c.fi.de insti. ma
Et corroboratur haec opinio ex notabili dicto Archi. in c.venerabilemi de elect.ubi vult, ' quod si ille , qui iurauit in materia dispensabili,non habet superiorem, potest ipsemet secum dispensare. quod dictum resere post alios a se citatos dominus Flam. Paris. d.
tracta.d. q. I R. sub nu. I IO. addens,
quod hoc casu posset alteri comis mittere absolutionem, per Glos. in c. sane, it a.de ossic.dele.& in c. nemo. s. q. 3. ' nam deficiente su- gperiore , quis potest sibimet Ius dicere, Inno.in c.olim.il I.de rest. spol. Porro sine causa D. Papa non rite se absolueret, nec per se ipsu, nec per alium ; quia neque alios ipse absoluit sine causa, ut tradit
alios quos allegat, de consti. &supra ego adnotaui in prima pari
' Amplia praedictam Conclu- ssionem in Papa,ut possit se ipsum
absoluere a iuramento, ubi mouetur ex causa rationabili, & etiam suam absolutionem alteri committe' Disjligoo by Cooste
124쪽
mittere, ut vera sit, etiam quod tum quia illa alia ratio, in qua iuramentum seruari posset fine in Iudatur dictum Archi.in d.c. veneteritu salutis t sed esset pernici rabilem, & Innoc. in c. lim. quia sum exemplo: ita Fel. ubi supra Papa non habet si eriorem ; non ex Ancha. ut supra citato habet locum in Episto inmae,. Quo ad secundam inspectione, to minus in inferioribus; quia io ' circa Episcopum, & inaeriores Epi opus habet superiorem, n breuiter est concludendum , eos dum D. Papam; sed etiam Archi semetipsos absoluere minime pos episcopum. Et ideo hine est,quod se,neque alteri suam eiusmodi ip- Episcopi, & alij inferiores a v sorum absolutionem committe- tis per eos emissis se absoluere ore t tum quia permissa summo nequeunt,ut not. Ab. in C. magnἴτPontifici contra regulam,& dispo de vot.quem refert idem Paris.d. sitionem Iuris positivi, iuxta prae- q. I 8.nu. 93. dicta, no sunt permissa Episcopo:
125쪽
Quomodo, quibusve concurrentibus danda sit absolutio
Otupliciter dispensari contingat in iuramento.
r Absolutio seu disspensatio du- Iurament liorum,ct et xora plieitoine in iuramitosetheet quaAter dieantvr relaxari doel directe, veI indirecte ined parentibus,vel maritis. feeundum primum modum y Absutio indiricte qualite non eis proprie absolutis: eontingat in ruramento. num. I. ro S xveL Episcopus sideponana obsistis iuramenti directe tur 2 Papa regno, uelDiso- fieri quando dicatur , O pata ,subditi eo ipso absistinum. s. sunt a iuramento obedientia. 3 Auctoritas superioris saluara Statuta iurata Is reuocantur, ct excepta esse debet in rura- eonsequitur absolutio ab Homento. iuramento per indirectum . Iuramenta multa tollit Papa Ia Argamentum seu Deus de tam pro libitu ne alia Gufa . quam,seu revectivis, unde ets Iuram tum remittit quilibet, quomodo deducatur.
126쪽
ra Causa seu respectus , ex quo quidsit insipicitur.3 Iuramento ineis conditios res in eodem tu permanserit. 3I Iuramentumsuperiora praes itim intePigitur in Poctant bus ad oscium, seu dignita
i 6 AMolutionis mentio fleri sis
etiam ubi tollitur iuramentuper indirectum: ct quare. 7 Praelatus an amissa,seu riposita praelatura, adhue remineat ligatus iuramento, quos in pratitura obligauerat : er
rρ Gerens nemora aliena an, O quatenui Milo negocio remaneat obligatus iuramento,quos obligauit. ao Legis procurator, qui pro euictione: f. de praeum intelle
x I Contrahens nomine alieno, seu pro alio, siue eum mandato , esine mandato,quado obliam se fum tantum: HI Dominum tantam, veI Utrum
aa Actio ex contractumso a Procuratore,wI aho contrabente nomine alieno, quando inte ligatur aequi a Proeuratori, e cons Benti, via Do
as Ecelsa an O quando rema neat obligata ex iuramento Pralati, ct an egeat absistione: remissiue .ao Tutores OeI Curatores depogia adminimatione censentur Iiberati a taramento,quo se inuti tutores,ct euratores obirigarunt.
non reuiuiseis. 26 Canonicus non remanet liga. tus iuramento practito ab eooti Canonico se de nil esse
xν Subditi remanent soluti is imromento superiori praestito,ilgo de ente e superiore. s o de absolutione iuramenti,quid sit,quo modo distin guatur, seu mauis accipiatur:
Vtru dari posisit, vel debeat, & a quo dari debeat; confrue hic subnectitur tertia principalis huius tractatus
Pars,quomodo,& quibus concumrentibus absolutio a iuramento dari debeat. In qua quidem tractatione cum de modo ergo tota Iendi iuramentum acturi simus, consert ad illius materiae clariorem, amplioremque doctrinam,&cognitionem cum primis scire ac praemittere, ' quod duobus mo- adis contingit tolli iuramentum ,
seu super illo dispensari di stilicet directe, & indirecte, secundum
Di recte bifariam rursus contingit dispensari, secundum eundem Sol. in Ioeo alleg. ' Vno modo a ratione materiae spectantis primcipaliter alteri cui iurans aliqua ratione subiectus est, cuius ratione ipsus superioris auctoritas, salua
127쪽
salua,& excepta est in iuramento. Nam in hoc casu iste superior directe dispensat in huiusmodi iuramento in tantum, ut illud possit tollere, seu remittere pro suo libitu, nulla alia requisita causa s ' per dictam rationem , quia intelligitur excepta, & salua ipsius auctoritas in iuramento. Exemplum pone in Papa primum quoad iuramenta praestita ab Epist pis de non alienando, vel in seudando bona Ecclesiae , iuxta cap.
vi super, cum Glos ver. sacram. de rebus Eccl. al. vi sunt etiam iuramenta canonicorum circa taxationem numeri canonicatuu,
S de non recipiendo aliquem ultra numerum : ac item alia similia iuramenta praestita super be-6 nefici js ecclesiasticis.' ista enim & similia iuramenta Papa directe pro libitu tollit,nulla requisita causa dispensandi : quia in talibus habet plenariam potestate, quae non debet minui, vel aliqua ex parte labefactari per iuramenta subditorum;quia sic lςdereturius suum , quod sibi competit disponendi plenarie ad libitum super talibus materijs ad ipsum principaliter spectantibus: quod fieri non debet, sed salua debet esse ipsius auctoritas , idest hoc
suum ius in iuramento, c.venientes : ubi Abb. & omnes, de iuretur. c. constitutus , ubi idem A b. Fclin. Deci.& ali). de rescrip. &per Sol in loco antedicto. 3 Imo ' hic modus,& haec facultas tollendi directe iuramentum competit ne dum Papς, sed etiam cuicumq. seu is ecclesiasticus sit, seu secularis, cui ius superioritatis aliqua ratione coripetat: ut sunt, exempli gratia,pater respectu iuramenti filiorum t maritus respectu uxoris: Episcopus respectu clericorum: Item Princeps secularis , ac item Iudices inferiores respectu subditorum . Nam hi quoque omnes directe relaxare possunt iuramenta praedictorusibi subiectorum, quae praestita Sue ab illis super materia ad ipsos principaliter pertinente, ac ius suae superioritatis principaliter respiciente : quia eorum quoque auctoritas , idest ius saluum , &exceptum debet esse in iuramento,ut habetur per Din. in d.c. venientes de iureiur. & in d.c. constitutus, ubi praesertim Deci. &Fclin. in ver. auctoritas, de rescrip.
modus cuilibet alij etiam priuato, qui haberet ius, licet non esset superiori, quia in praeiudicium aruterius Iuram. praestari no potest, ut in c. cum contingat, in s. do iureiur. & c. quamuis de pact. lib. 6. facit reg. non debet, de re iur. in s. not. Deci. in d. c. Onstitutus , in Glos in ver. iuramento de restri. De qua re, quia non Ionge ab hinc inferius opportunius pleniusq. agendiam est, non opus est hic alium meditari tractatu. Illud hic obseruandum occumrit,' quod rem proprio iure acci τpiendo , secundum hunc modum non est absolutio, etiamsi de E clesiasticis intelligimus : Sed est potius simplex declaratio volu tatis nolle iuramentum seruari r nec enim opus est absol tione, quod patet ex eo: quod dictum est de iura metis filiorum respectu patris: di uxorum respe
128쪽
ctu maritorum, & similium aliorum laicorum, quibus certum est dispensationem , seu absolutionem in iuramento non competere t ad dicta sup. par. a.q. I.& 7. &dicenda ins hac par. 3. q. F. Vt enim tolli,seu remitti habeat iuramentum iuxta hunc modu m
non est opus, ut adsit facultas dispensendi, seu absoluendi in remittente, sed hoc prouenit ex natura iuramenti, quod non ligat, nec operatur effectum suum in praeiudicium iuris tertiit & ideo hoc solum sussicit, ut disentiat is cuius auctoritas, seu ius principaliter laeditur: ad latius dicenda. insta hac par. q. s. versus fi
8 Secundo modo directe dispensatio, seu absolutio fit in iuramento ab Ecclesia, seu Superiore Ecclesiastico ex ossicio sibi incumbente propter causam, idest ubicumq. adest aliqua iusta causa ob quam absolutio , siue relaxatio a iuramento concedi debeat, ut in iuramento vi, dolo, vel metu extortoe,quia fit dispensatio in odiueius qui vim intulit, vel fraudem adhibuit, ut declarat Dom. Sol.
d. artic. 9. col. 8. Ver. secundo di
spensat. Et iam supra in primn . parte in quaestionibus de Papa ,& Episcopo dictum fuit. Alia
item exempla adducit Sol. d. l co , nepe in iuramentis quae praestantur in fauore excomunicat rum , quia in eorum odium rela
ctorum, & c. iuratos. Fit deniq. inquit,dispensatio alias ob causas,ut si licentiatus iurat non recipere doctoratu, nisi in tali uniuersitate, & post superuenit cau-
sa iusta alibi recipiendi; ex ea fit dispensatio , siue a Papa siue ab alio Ecclesiastico Superiore, iuxta quod statuta ipsa sunt, scilicet
vel Papae, vel alterius: Ita Sol. ubi supra. terum de causis ob quas
legitima esse potest dispensatio
in iura nactis iuxta tractationem nostram, in quarta parte , ut pote suo peculiari loco speciatim agendum erit.' In directe fit dispensatio qua-do subtrahitur materia iuramento,ut dicit Fra. Domi. Sot.ubi supra citatus , i ut si Papa puta Episcopum priuat Episcopatu , tunc clerici subditi non adstringuntur amplius vinculo iuramenti obedientiae, quo prius ei adstricii tenebantur, iuxta casum exempli gratia . c.nullus Episcopus,cuibi notatis , de iureiur. &c qua inuam, dist. 23. cum Glosibi veridem : iuncto etiam c. alius,cnmGlos fin. II. q. 6. Vel si priuat Regem Regno , subditi pariter eo
modo absoluuntur, ne iuramento obedientiae, vel fidelitatis ei
amplius teneantur, ut in d. cap. alius.
Et pariter ' si Papa puta , vel
alius superior statuta ad se spectantia reuocet: nam eo ipso iuramenti vinculo absoluti censendi sunt qui ad illorum obseruan tiam iuramenti vinculo adstricti erant . Et talis absolutio contingit indirecte, seu per naturale consequentiam , quia non apponitur manus directe silper iuramento , sed per indirectum per subtractionem materiae, siue causae remanet sine effectu; facit c. cum cessante: de appel. cum similibus vulgaribus . Et hoc proba P tur
129쪽
114 De Absol. Foren. Iur. Promiss.
Ia tur etiam ex ea ratione, ' ex qua deductus & constitutus est locus de tamquam, seu respectivis, deI3 quo Euer. in sua Topi. Iuris r 'nempe quia inspicitur cuius respectu,& qua , seu cuius contemplatione quid fiat, ut per Euer. in d. loco iuribus per eum adductis. Ideoque cum iuramentum prςstiatum fuerit Regi,vel Episcopo ta- quam talibus, ipsis talibus essGo desinentibus, desinit consequenter virtus, & effectus iuramenti.
1 ' Et in specie quod iuramentumi habeat conditionem annexam ssi res in eodem statu manserit,
rs ' Et superiori praestitum intelli
gitur in spectantibus ad ossicium. Glos in i non videtur. g. qui iusisu. ff. de reg. iur. ita ut supra exemplificat Soto in loco iam dicto:& declarat etiam ex alijs per
eum citatis D.March. in loco allegato . Tamen canon videtur innuereio 'quod etiam iuxta hunc secundum modum, in quo scilicet abis lutionem contingit fieri indirecte, seu ex consequentia , nihil 1 minus, & de iuramento, & de absolutione ab illo concessa mentio expresse facienda sit in pra dictis casibus , ubi scilicet deponitur Rex, vel Episcopus , vel fit reu catio statutorum,vel smilibus, ut
Quod D.IO. Bapt. March. ubi s pra citat. dicit solitum esse seruari ab Ecclesia ad finem , ut exsti entia potestatem habentis su- pe r dispensatione, seu absolutione huiusmodi iuramenti, absol ii O , siue relaxatio ipsa consequii ntelligatur: ne deinceps de subreptione dici possit,ex D. Th. 2. T.
Insertur ex praedictis de relaxatione iuramenti, qua indirecte fieri contingit, ad decisione quaestionis de facili ad practicam tingibilis di de praelato qui nomi ne praelaturae iurauit aIiquid soluere debere, tandem vitio suo depositus est ab ossicio, vel renunclauit in manibus Superioris rvtrum sit liberatus a vinculo i ramenti r quam formauit Bal. in
Et si eam ponemus in quocumq. alio beneficiato, magis erit practicabilis: Et ex praedictis patet' respondedum esse pro assirma- Ιτtiua, quod sit liberatus: quia non iurauit tamquam ipse in propria rpersona, sed tamquam alius in persona Ecclesiae: ita respondit Io. And. quem refert Bal. in d. loco , allegat. Q quando ex Facto
tu ratione praedictam,quia inspiciendum est semper quo nomine, quo respectu, & qua seu cuius contemplatione quid fiat : quae probatur in d. l. post mortem, &multis alijs iuribus adductis per
Euer. in d. loco, Rum. 3. & aliam rationem, quia iuramentum habet tacitam coditionem anneXa,
s s in eodem statu manserit, Vt per Fed. d.cons. 239. Limita ' secudum Bal. hoc verum esse si debitu, puta,erat contractum pro utilitate,vel necem tale Ecclesiae r Secus si pro nego-cijs proprijs: ita Bal. in loco an ledictomam hoc casu non assistut rationes supra allegatae : sed remanet causa ex qua iuramentum
130쪽
. secundo limitat Bal. secus esse Is si non ut Praelatus ; ' sed ut alius Gestor sine madato se obligasset;
quia remaneret obligatus, per t. Procurator, qui pro euictione ris de Proeu. quam sic exponenda esse ait, nempe Procurator, idest, Procurans quia sua sponte se asserinxit . prout eam ita etiam intelligit Euer.d. loco de tanquam. nu. Iet. & dicit esse verum intelle-x ctum ipsius legis. Et hanc limitationem ipse Bal.
ampliat procedere, & veram esse etiam, quod interueniret postmodum ratificatio Domini; quia i Iis ratificatio non haberet tollere Ius quaesitum contrahenti. l. fi.
f. de pact.. Et de duobus f alijs intellectibus ad d. l. Procurator , qui pro euictione, vide eundem Bal.d.loco
ubi ait illam legem intelligi posse etiam, ut loquatur quando nomen Procuratoris non est expressum in instrumento ; sed nomen proprium; quia dixit ego Petrus, no aut adiecit egoProcurator: de hunc intellectum dicit esse veru . Vel ibi Procurator dixit expresse obligo fidem meam,vel sponte se obtulit oneri duplae, di contractui absque speciali mandato Domini. Sed quid si est expressum utrunque nomen interposita copula pquia dixit ego Titius , & Procurator . vide Bal. ubi supra . Et de hac materia r Utpote 2I extranea a proposito et ' Quando Procurator , vel alius, qui contrahit pro 'alio obliget se ipsum tantum ; vel Dominum tantum : vel utrumque. f Etat item quando actio aquiratur
ipsi Procuratori , seu contra henti , vel Domino e vide per Bar. in L l. Procurator, qui pro euictione: & in l. si pupilli. g. r. f. de nego. gessi ubi est plena Glos. Et speciatim in Procuratore in his terminis nostris obligationis iuramentalis subnectam aliquid infra in Parte quarta sub casu nono de haerede.
Et de Ecclesia , ' an & quando 3
illa remaneat obligata ex tur mento Praelati, vel Rectoris, ne multa extraria hic ponere videamur,recurre ad Bald. in I. generaliter. C. de reb. credi. & iureiurando.
Et an ei opus sit absolutionei ratione huiusmodi iuramenti,tangam infra sub dicto casu nono, in
praedicta affirmative posita de relaxatione ipsa iuramenti Praelati, seu Beneficiarij indirecte contingente, finita Praelatura, seu administratione , ut procedat pariter 2, in alijs similibus administrationibus, utputa tutelarum, Curaru,& similium, quae publica auctoritate decernuntur, & ex necessitate suscipiuntur, ut not. in praeall. I. Procurator, qui pro euictione rff. de Proc. & in l. se ruum Titij , in Glosver.emptori: ff. maiid. &habetur per Eueri in praeall. loco
de tanquam, nu. 12. & declara, ut per eum.
Secundo amplia in tantum procedere , t ut iuramentum semel asrelaxatum , & extinctum non reuiuiscat amplius, etiam redeunte in Persona eadem qualitate, qua existente,prius iuramentum obli- P a gabat,