장음표시 사용
221쪽
de re adduci possient facile quisque doro traditur in Can. consuetud. intelligere potest, inconueniens, di ead. dist. i. ' videlicet de legis ra- 23 calumniosum,atque sapientiat, mu tione esse, ut religioni conueniat. neriq. priscorum sapientum, di te Item quia eiusmodi lex,que tu a 3sgum conditorum absonum esse eis risturandi religionem,ac subindo imponere priuatoru commodu, de fauorem pluris, qua Dei pietatem ac venerationem illi per iurameti
praestationem, re oblematione ex
hibendam, eos fecisse. Quomodo enim adduci poterimus ad credendu eos suis legibus in periurii pommissione Deum irritare voluisse , quos videmus earundem legu sua. rum felicem exitu a Deo expectas a 3I se, precatosq. suille e ' prout huius rei tecti monita elicere est nominatim ex Solone magno illo Athenielium legu latore in illis suis versi-hus, qui in hanc extat sententiam. 1 Primum quidem Iemem Satu
Vt ogitara his prosperum si ef
' δε-ctgseriam urgiatur. Quos propterea ipsum initio legustiarum positisse fas credere est . kt ne huiusimodi hex,quae iurisiurandi renerendiae, ac religiori iniuriam eo modo irroget, ut eam priuato fauori, ac utilitati posthabiata esse permiserit, alicubi reperiri valeat; ultra alia uberrim ad hoc superius adducta , repugnat vite a 3 a rius ' quod incomteniens, & vero dissimile videtur asserere a sapientissimis legum conditoribus, & i risprudelibus legem a iurilentiupr ceptis &a naturali rone aberis rante condita este: prouteiusmodi ea suisse, si extaret, probatur in s. i. in si. iuncta l. seq. ff. de iussi di tu.&i-.de hianat. g. Ius autem ciuit cum t. in Cl. in ver. utuntur. Et consequenterquq nec lex esset,laec
233 legis rationem haberet: ' cum lex iuris species esse dicatur; ut in Can ius generale, dist.i. Et facit ad hoc quod de lege condenda ex Isi-
Dci pietatem, ac venerationc per Iuraments praestation mu & obse uautiam exhibenda contemneret,
fini suo,videlicut ciuilis Qcietatis conseruationi aduersaretur, illuq. destrueret, R iuststia pariter haudquaquam Conseruaret . qua rationem superius exputaui; Et praeclara, qtiae nunc se offert, Ciceronis auctoritate adiuuatur is 'Isaenam in primo de Nat De rum, postquam ostendit Demietatem , ω religionem arcto infiniuinecessitudinisnodo esse ligatas, &vna sublata, alteram tollr statim subiungit, Atque .haud scio an pietate erga Deu sublata, fides ti s eietas generis humani, & una excellentissimae virtus iustitia tolla. tur : quem resert Franciscus Piceolominens ita sua motali Philosophia 1n introduct.cap.3 .
di iuramen tu a m quod cotingere potest quem dispendiu pati,& valis de laedi in rebus suis, videri posse
iniquitatem fouere, praesertim imis mulieribus,& minoribus, prout visum fuisse Λnt.de Butr. in cocu Contingat in .easu princ. de iureiunis refert Alex. ini. Itipulat. hoc modo,n. lo/de veri obl-& ideo veluti iniquum optimo iure, ac ratione a lege reije ae sperni potuisse; cum iuramenta non debeat esse iniquistatis vinculum; iuribus unig. Narcsporulatur,quod iuramentuita nodicitur cotinere lixiquitatem, nec contra lege esse, nisi contineat alia quod turpe: ut in his terminis r spodet Alex. ubi supra in ver. nam potata Et ex dicta causa iurame Lum etia penes ius ciuile non de
222쪽
zo 8 De Absol. Foren. Iur. Promiss
buisse, vel potuisse reputari iniquuaIs vel contra leges, ' etiam in dictis
personis, est expressum in I. I.&in Autli. Sacramenta, C.si adu. vend.& de iure canonico in d.c. cum contingat de iure tu. S: C. licet, eod. in 6.& m c. 2.de pactis, eod. lib.&per c. t iura deducit Alex. ubi supra, &gO. notab.& viden. praeall. in Prag. Saei. ti .de pign. di. Cui .prope fi.ver. iureiurando. Faciunt alia dicenda infra in par. casu 3. nu. 81. quae ex his vicissim corroborari poterut .s EeaAq. personarii distinctione.& acceptatione periuri u Deo displicere, eiusq. Maiestatem essendi
antiquitatem ipsam non latuit: ut videre est nominatim ex testimonio Phocylidis, qui post piu illud ,
Ela salubre documentum propositu, ne praerasum , neque inseιmur,
neque Donte, statim iubest aliud,
veluti prioris rationem ,videlicet: Periurium odit Deus immortalis,
id quod speciatim a sapietissimis quoque ipsis legulatoribus cognitum, cautumq. ruisse, superius ex l. 1i. praealle sata, E. de lib. ca. & alijs ostensum fuit. Et eadem haec hactenus proconsormitate inter ius ciuile,& canonicum circa iuramenti venerati nem , de obseruantiam adducta a, coadiuuantur ulterius ex eo, quod secundo loco considerandu rema-a D net, ' videlicet quod ipsoru iuriusnes inuicem non aduersantur, sed eode spectanti imo in effectu unus est finis, scilicet conseruatio, qui P pe quae communis omnium iurium finis,&scopus dicitur; ita ut ad il- tu unu aliud coadiuuat, & supplet: iuxta ea quς eleganter explicat D. Io. Paul. Lancel. Perusinus in praeallegato opusculo de comparatione viriu'. iuris in a. char. a vers. por-zo Omniv. Vnde,quantu ad rem sufficit, finis iuris ciuilis est eoseruatio hominis, ut rationalis,& politici Auris canonici finis est coseruatio hominis, nedum ut politici, sed ut Christiani. Et sic patet, quod haee iura ad ide tendunt: sed ius canonicu alterius fine amplexu illuc adiuuat,& yficit, nempe ad norma Christianae religionis illu redigendo, 3e ad veru ultimu fine dirigendo. Ex quo infertur multa reperiri penes ius ciuile, q congruunt suo fini, scilicet conseruationi ciuilis societatis politice degentis, ita ut iuris canonici suppletione, vel
correctione non eguerint, nepe eo
quia in iis etia ipsius iuris canonici finis habetur, Ze conseruatur. Secundo multa e cotra reperiri q iuris canonici suppletione eguerunt,quoniam licet per illa conseruetiir finis iuris ciuilis; non tamen ut conuenit Christianis. Tertio, quod iuramentu deputadum est inter prima, non aut inter haec secunda, per hactenus dicta, depresertim ex eo, q, si quid perpera& a iure diuino,&canonico absonuius ciuile in eo statuisset, suo quoq. fini contra isset, iuxta iam dicta . Qiserto mirandum, si ius ciuile altiorem finem non spectauerit;cuetia qua plures sapientes sub lege
naturae agentes opera cucta nostra
ad veru ultimum finem, id est Deu, dirigenda sore coniectauerint,scriptu q. reliquerint. Et, ut alios omittam, aurea scitu q. digna sunt qui habentur apud Aratu initio seoru Apparentiu ; unde 3e Diuus Paulus Athenienses scientiam veri Dei in Areopago docere volens, testim ni usumpsit , ut Act. Apost .i 7. 'Eodespectat illud Persi , qui ex Nauarrisententia, & relatione in praeallegatis suis Coment. defin. hum. act. n. t 6. similiter huc finem ob oculos quo R.versare debere admonet,du
223쪽
ostitantiam seeus agentium i crepat his versibus .
En a Uuid quo tendis, O in quod
Qui sumus; aut quidnam victuri
constabiliet, ' quod iuris inauia
quatenus est a Christianiss Impe ratoribus & Regibus etia put state naturali copossitum, aut πρprobatum, finis potest esse, 8t est telicitas aeterna,quam Chri Ihiani credimus, et speramus: quoniam licet pote stas eorum sit tantun naturalis , et non possit ad super naturalia extendi; habene ea men Mitionem fidei infusam, et a qui sitam, qua cognostunt, et credunt vitam, quam Christiani quo
imus,aeternam et et ita,ut omnia virtutum aliarum opera possunt in eam refere ac frequenter actu vel virtute reserunt ; ita etiam
muri ius sua'. leges, quae fiant
opera quaedam eorum , praecipue pol ne in eandem reserre, ac referunt . hςc sunt sermalia verba Nau. in sepe alleg. coment. definibus huma. ach. sub nu. 2'. o
sus fin. ver. quartum. Quod sa tis constare dicit ex inscriptione illa Cod. et digestorum, In No mine D. N.Iesu Christi: et clarius
ex I. I. et x. etd. inter claras, quq
est Epistola Ioan. Papae ad Iustin. Imp. iuncta epistola eiusdem ad
ipsum Papam quae ibi subditur.C.
cle.et de epifaud. et alijs multis. Ex quibus insertur secundum
eundem Nau. ibidem ' quod ius x acinite compolitum a Iustiniano , ex mente ipsius explicita, vel implicita ita interpretandum, vetion fuerit ei ulla intentio eon traueniendi furis canonibus t gitimst Ecclesia, Papa, et Con
ciliis oecumenicis ante illum laxis , vel postea teredis, quo ad ea quae ad vitam aeterna consequenalam' sunt necessaria: quod ante ipsum Nau. taniat Fortun. in ymall.tract. de ultimo fine utriusque iuris, in prin. quem reseri, et sequitur ipse in fine L nu. 29. vetari quibus infertur.
. Adde quod ex dictis in hac tertiacosideratione ,et ex Nauar. et
Fortuni; illatione ' asserenduesteonsequenter eandem Imperato
tis Iustiniani intentionem no esse restringenda sorii ad ius eiulla ipsius,idest ad leges, et costitutiones ab ipsomet immediate ,et speeialiter conditas; sed esse extendendam ad totii corpus iuris per ipsum recollecti, aet compilati: l a Iquoniam non minus ius digesto
Fum,qum Cod. ed Auth. eiusdemisti peratoris esse censendum est , sed pro uno , de eodem iure mi Brmiter est iudicandum , & eide Iustiniano Imperatori attribuen dume id quo se velle expresso: idem ipse declarat. C.de vet. tu. enu. in I. I. praeall.post medἰum , ibi, omma enim merito nostra iacimus, quia ex nobis omnis eis im e dipartietur auctoris r& inserius compositionem digestatu,& Pa tactarum suam vocat, in veri n
224쪽
sus finem,ibi, nostrisque disestis:& ibi in serius expresse profitetur leges digestorum esse suas leges, ibi,leges autem nostras . ut alia ad idem loca multa omittam. 46 'Et hanc ergo Iustiniani Imper. intentionem absque ulla h sitatione illi legi. non dubium.C. legib. inesse eo facilius censere 47 debebimus, i. quo illa inter eas leges ac iura per ipsum Iustin. r posita est, quae eiusdem Iustiniani
momenclationis prεrogativa sortita iere r ut clare videre est in inscrip. Cod. S in rubri S nigro. C. de 3 usti. Cod.cotaris in ii.sem& in inscriptionibus cunctorum librorum eiusdem Cod. εEx quibus constabili tur,inqua,
veritas ex pluribus ullis superius ostensa; quod scilicet de iure ciui, Iι tu nullo casu, nulloque pacto impeditur virtus iurameli, quod actui quamuis eo iure alioqui vetito,& nullo licite adiici potest: idque minus omni alia a d.L non dubium, per proxime dicta.
erisione praedictum articulum de; potestate iuris ciuilis circa iura
mentum terminemus; cum ex hactenus dictis satis superque deductum, & demonstratum fuerit legem seu potestatem secularem nec posse , nec velle quidquam eontra iurisiurandi religionem,&reuerentiam constituere , nequo obseruantiae, ac venerationi liciati iuramenti obsistere , vel derogare : iam, quod attinet ad illudo 2 vulgatum, ' quod lex secularis
habet vim Apostolici,ut remittat iuramentum , quod notat Glos vulgata in praeallegata l. igere,
in fi. g. de iurepatron. quod propriori Parte assirinatiua praelin iis quaest. vi scilicet posset Pri
ceps secularis concedere moratoriam in debito iurato, allega batur , cuique fauere videbatur; patet ex premissis qualiter inteNligi possit,& debean, videlicet ut illud procedat iuxta eam distitis ctionem,sive declarationem supezius ex mente Barioli constit tam , idest ubi causa remissionis excludit peccatum; Zc sic in casi-hus, in quibus iuramentum aliqua ratione redditur illicitum, de de se non obligatorium: iuxta vitempla illarum legum, quae ina, primo fundamento dictae Parcis assirmativae huius quaestionis fuerunt adductae; ac etiam postmodumst firmatam contrariam Opianionem negatium declaratae; ut
quia sit de re turpi, mala d se, veh tendat in lςsionem publici iuris seu utilitatis principaliter,
vel aliter in laesionem bonorum morum naturalium, vel alioqui contra ius sit. Verum in his, α similibus casibus potestas secularis remitteudo iuram. nihil suci marte lacit: quoniam iure diuinodi canonico certum est,quod tale iuramentum non est obseruandil, immo de se est nullum , & non obligatorium ; iuxta illud Hiere.& iurabunt vivit dominus in v
ritate t & c.ut in cap.animadue tendum.12.8. a.& in c. & si Christus, de iureiur. Et in cap. ad n stram, it tereto. cap.quanto , & c.
uallis cum simiLeo. tit. & tu cap. si diligenti,M λ.comp. & c. non est obligatorium,de reg.i . in o. Itaque nota est remissio, cum id
225쪽
quod nullum est, remitti seu tolli
non possit: in non entium nullae sint partes, iuribus vulgaribus. Sed est simplex declaratio iura
obseruari, ut alias superius dictus 9 est ' Et idcirco ut in hac quoque
materia habeamus nomina Consona rebus, ut vult Imperator
insti. de donat. s. est & aliud: Si quid legi, seu potestati seculari
IO est: ' pro eo quod dicitur, lex secularis habet vim Λpostolici, idest Papae, in remittendo iuramentum; verius congruentiusque
fuerit si dixerimus, quod lex seu potestas secularis resistere potest
iuramento, ne trahatur ad illici. ea :quod dixit Bal. in i .nec patronis.C. de Oper. lib.de hoc probatur ind. l.non dubium. C.de legi .iuxta verum ipsius intellectum fuso sup. explicatum , & apertius i
d.l.si quis inquilinos. s. fi. st. dor . Iega. I.& in alijs similibus legibus superius pro parte assirm. adductis. Nec enim vere dici potest illud, ut habeat vim Aposto lici, idest Papae;cum immo sibi nocompetat dispensatio in iuramento,ut supra ostensuiri suit: & n minatim in hoc proposito id no
tat Fel. ind.cap.constitutus,vero auctoritas, in secunda ampliat. vers. scias tamen ,de restri. &s
luna parificatur eorum potestas in his , in quibus est excepta ipsoru auctoritas, ut dicit Fel. in d. loco,&Infra dicetur. Et du resistit iuramento , ne trahatur ad illue ita, no est remissio proprie, ut dixi; sed in hoc obsequitur iuri diuino, & canonico; non quidem
ipse quicquam disponendo de iuramento,sed iuxta disposita a iure diuino, & Canonico statuit ne iuramentum debeat esse iniquitatis vinculum . Denique id solum agit,scilicet quod vetat suos se ditos abuti iuramento, siue ad illicita uti. Qua in re, ' ubi potestas secu- a s staris non venit statuendo pervia legis, ideli obviando per legem suam, quam condit, peccato, ne fieri habeat, prohibendo actum etiam eum iuramento: sed particulariter post factum, &praestitum iuramentum vult determinare circa illius obseruantiam rin hoc casu res definienda est iuxta ea , quae supra de facultate iudicis secularis circa iuramenta Par. 2.q. 7. tradita fuere. ubi via
sum est eius facultatem restricta esse ubi non est dubium,quin iuramentum sit illicitum, & non obligatorium .
digressionem , sed sorte tamen non inutilem, ad Thema quaestionis nostrae reuertamur; ex hacte
nus dictis , ex quibus ostensum est quatenus se extendat, & pol leat facultas, & auctoritas legis, seu potestatis secularis circa iuramentum, firmior cuique facile videri potest firmata superius conclusio negatiua; ' Quod Prin a sacem secularisim aratoriam concedere non potest in debito iura to ; quia non potest se intromittere aliquo pacto de iuramento,i impediendo ne liget, assciatquet debitorem in termino conuento,
di iurato ; & quin illud debitor
tunc implere teneatur,& quin in currat periurium contraueniendo ; quia talis dispensatio super D d , iura-
226쪽
iuramento , ut tueatur debitorea periurio, Principi seculari notia Competit : ut in terminis tradit Sali. supra citatus in l. fin. in fi C. si contra ius , vel 'til. Sex alijs abunde supra deductum fuit. Et quantum ad leges illas pro priori Parte assirim in ortio eius fanda in ento adductas, ex hactenus pro earum declaratione adductis palam factum est, quod nihil in hoc sibi opitulari habet;qm per MO-ratoriam an tanta abest,ut exes
deret peccatum , ut illud potiusso rct , & nutriret inducendo debitorem ad peierandum; nos soluendo in termino promisse, &iurato. Et hoc modo non resisterct iuramento, ne trahatur ad illiciti , quod ei solum licere supe. rius ex p dictis iugibus vi su pra declaratis deductum,& sima tu est sed ipse esset Auctor periurii: quod se non facturum profitetur hiilireator in I. s. praealtc g. in
sine. C. si aduer. vcndi. Remanet solum contrarium alterius regulae ex c. Venient S, de aiaresuta cum similibus deducitae, M pro tertio fundamento prioris partis affirmativae allegatae; quae habet quod salua, & excepta de bet esse auctoritas, siue voluntas Superioris in iuramento: quam in principe quoque seculari vigere locumq. habere in eodem tertio iundamento demonstratum cst. . Veram neque' haec Tegula aliquid negoci, exhibeo negatiualismatae conclusoni, si regula ipsa intra suo imites consistet,prout insistere opus es , ut ea salua maneae'. Et quoniam daaec regula ce Iebris est in iure nostro , lirpissi nutq. in ore Doctorum veriaturu
&, si paulisper extra suos terminos porrigatur, confusionem , dc perturbatione in hac.seria,& primaria iuramenti materia in animarumpe ciem ut etiam nonnunquam de facto euenit ita cere potest, Et item quia generaIis est, ut nedum Principis,sed cuiusuis ratione aliqua superi ritatis iustabentis,auctoritatem respiciat, idcirco opere me prἔ-cium facturum putaui, si ear snon simplici responsione pein liransirem ; sed pleniori, atque explicatiori doctria explanare; ut clarius etiam ultra pnedictaeis innotescat, quae & quanta sit Sepotestatis secularis, & etiam Papae, Ecclesiasticorum l. alioru Superioram circa. iuramentum sub et torum facultas. Ut autem cum
primis appareat praedictam regulam Principi seculari no multuri quoad Moratoriam in debito tu nato concedendam suffragari scire praeceteris oportet ' quaei,
tersintelligatur auctoritas in eo. quod regula habet, a Ectoritatem seperioris exceptuatam Piso. Et dic auetoritate in intelligi pro i rein interesse Superioris , ut e plicat tex. ia praealleg. C-veniem
res, ibi, intelligi ius Superioris
exceptum: de iureiur.& not. De ci. in c. constitutus e super Clo in
in c. significasti per Glo. in veri
excipuli sub u. 8. ver. Postremo aduertendum , de electia quia inferior non potest derogare, seu praesudicium afferre iuri superio m d.e. en intex, ubi est exempla dei appellatione,quae impediri nopotest per iuramentum inferioria, seu subditorum ne deseratur ad Frin
227쪽
Principe quia hoc tangit ius ipsius directo , N principaliter: lquia appellatio concernit quoddam ius honoris , praecminentiae, ac reuerentis Superiori debitum: ut bene probat tex. in can. anteriorum,post medium,ibi, cum nooporteat ad compareS , 2.q.6. Nprobatur perto tu illu tex. in eo
quod secundum maioritatem , &dignitatem iudicum ordo appeia I lationum praestribitur . ' Et hinc est quod propter reuerentia Domini Papae appellationi ad eum interpossitς semper est deserendu;
. alias punitur non deserens .c. do priore, de appel.
Et hinc est similiter , t quod a
sententia Principis propter supremam eius dignitatem,& praeeminentiam appellare non licet: LI. ubi Bar. & not. ibi addi. ad eum super rubri . ff. st quib. ap. non li. Aliud exeplum habes in c. ea te. eod.tit. de iureiur. de fidelitato 17 Principi debita. ' nam in hoHure fidelitatis sibi competenti non potest is , qui fidelitatem debet, per iuramentum alteri praestitum illi praeiudicare: & e contrario posset exemplificari, ut per iuram. fidelitatis uni domino, seu Superiori praestitum non praeiudicetur alteri Superiori, cui ali ratione ipse vas fallus deberet obedientiam: quia in d. iuramento fidelitatis intelligeretur saluuius ipsius quoad obedietiam sibi debitam .Exemplum in clerico recupiente seudum a Rege, ut in suo iuramento fidelitatis Regi pristi to sit saluum ius Papae,de quo I
te Deci. post Ab in c. cum par ii , num. 23. de appel. Item aliud exemplum est iu c. constitutus,tare scrip.de numero Canonicorum constituendo; in quo sicuti in ordinatione quorumcumq. beneficioru consistit praecipue, & par ticulariter ius, di interesse Domi-
ni Papae, ' quia ipse habet elen
riam,&liberam dispositione omnium,& quorumcumq.benefici rum, & dignitatum eccla fiastic λrum: ut dicitur in c. a.de praeb. iis 6. N in Clem. I. in s. ut lit. no
contest. ' unde ipse solus potest
purgare vitium simoniae in ben cicias: Rebus in praxi hen. par. 3.ti .de resig.condi. ' Item ipse tria a 6 plici modo, seu iure confert boneficia, scilicet iure prquetionis,
iure concurses , R deuolutionis . Rebus in eadem praxi,par. I. tit.
is solus ea commendare potest.' item dare ius ad vacatuv, & γε quam plura alia quae longum esset reserre r Nam in hoc tuo plenario iure non possunt ei per suum iuramentum subditi praeiudidicare,neque possent illud coa ctaret sed intelligitur in tutamento saluum ius suum, id est plenae & libera ipsa dispositio:d. c. constitutus, i Ab.Deci.& ali), cum si mil. supra adductis . . Exemplum item est in I. fin. 1nprin. E ad municip. nam ne quisse subtrahat a Magistratu, vel Cosilio interest Reipis ut est Gl. in l. p. .huius studi3,vcr. sacris. ff. de iusti. Idque contingit interesse iuris Imperii, & honoris Principis: f cum ad ipsius selicitudinem , IS
& Imperium super rerum communium utilitate potissimum cura pertineat , ut idem ipse tectatur inl.vni.=.1i.C.de nouo Codii fael. di in L mi. in prin. ti. sequen. ait
228쪽
Σ 14 De Absol. Foren. Iur.Promiss
sibi cordi esse semper sui animi
Curas rebus communibus auidissime impendere.
Vnde in l. fi. C. si contra ius . Ο ' statuit xescriptum contra ius publicum, seu publicam utilitate admitti non debere . Et huic iuri ipsi praecipue competenti no possunt subditi per suum iuramentum in contrarium praeiudicare , nec iIlud minuere, vel coarctare: sed intelligitur saluum , & exceptum in ipso iurameto, ut possit,
eo non obstante, in contrarium
Praeciperer vi d. l. fi. & ita illam allegat, & declarat Deci. in d. C. constitutus, nu. 79. in fi. de restri.
63 ' Ex quibus modo ad propositum sufficienter iam liquere potest,nullum tale praeiudicium, vel interesse iuris proprij,& peculiaris Principis iecularis versari in iuramenso, quod priuati, & particulares homines praestant super obligationibus , seu debitis pro suo particulari, & priuato interesse,& commodo contractis: ita,
ut diei possit ius ipsius Principis
saluum , & exceptum esse debere in ip iuramento,unde & mor torias aduersus illud concede possit . Et consequenter patet praedictam regulam , quod & supradictum est, eidem Principi in moratoriis ipsis concedendis neutiquam suffragari. Verumtamen,ut ipsius regulae, iuxta promissa, generaliorem, ac item clariorem doctrinam habeazεε mus,' sciendum est; hoc quod in ea regula dicitur, auctoritas superioris intelligitur salua, & excepta in iuramento, dupliciter
intelligi posse,prout duplicis modi reperiri, ac considerari potest
materia , super qua contingere potest, ut iuret is, qui alterius potestati subiectus est; nempe vel quia materia,super qua iurat,spectat principaliter ad ipsum iurantem; quia est de re sua, & suum, priuatum interesse , & commodudirecto, & principaliter tangente . vel secundo est materia, quae
spectat principaliter ad ipsum superiorem; quia contingit princia paliter ius suς auctoritatis,& imperij seu superioritatis , iuxta superius dicta,& exemplificata:&inferius dicenda. ' Primo casu praedicta regula, ad rquod salua, & excepta est auctoritas superioris in iuramento inferioris,seu subditi,non loquitur, nec habet locum,ex quo iuramentum non obuiat, & non praeiudicat iuri suae superioritatis , quod debet esse exceptum,& reseruata in iuramen to,cuique inferior non potest praeiudicare, ad supra dicta: sed est de re propria,& peculiari subditi iurantis , & suum i teresse priuatum principaliter respiciente. Et in hoc cana auctoritas superioris intelligitur exce
teria esset talis , super qua ipso superior super iuramento dispensare posset, & deberet: & sic λ- Iummodo in casu, ubi adest iusta
causa quae suadeat iuramentu esse dispensandum, ut decIarat Abb. in cap. quanto, sub num. 8.
tunc poterit,de iureiur.3e ibi paulo inferius docet, quando adsit iusta causa dispensandi: hoc idem expressius Melarat Feli. inst
allegato c. constitutus. veri Auctoritas : limi. a. num. II. & ibi etiam Diuiliased by Gorale
229쪽
tiam Dees. num. II. 1 a.de restri.
di idem Deci. in cap. significasti.
in Glos in ver. excipitur. nu. ΑΙ
ct seq. de elect. Ex quo illud consequitur,quod pro superiore in terminis huius casus non potest intelligi,nisi Papa,& inferiores Ecclesiastici quibus competit huiusmodi facultas dispensandi, seu absoluendi superiuramento, de quibus actum est sum. in secunda Par. non autem Princeps, nec alius superior secularis, cui talem facultatem non competere superius ostensum est:& speciatim notat hanc dissere tiam inter Papam , & Principem secularem Feli. declarando praedictam regulam in d. cap. consti
da ampliat. ver. scias tamen ibi, aut sumus in casu.
63 i Secundo casu,scilicet in materia spectante ad superiorem principaliter quia contingit ius suae superioritatis,regula ipsa loquitur, & locum habet absolute rquemadmodu etiam iuxta ' huc Casium,& eius materiam intelligidi sustineri posset vulgatum illud superius relatum, quod Princeps secularis habet vim Apostolici, idest Pari,in remittendo tiarametum.Nam de tali iuramento su diti potest superior omnino diasponere; quia in eo intelligitur salua , & excepta ipsius auciori las . Et ideo pro suo libitu, nulla requisita caula, impartiri potest licentiam subdito veniendi co tra hoc suum iuramentum. Ipsi tamen subditus, quatum in se est,
ex quo seruari potest sine peccato, secundum Lap. Λbbatem ilia Cons. rs r. inter eonsilia Fed. dose n. incipit,quaestio talis est: Scholaris,sub num. 3.non multum post princ. quod etiam sentit Fel. ubi
iupra in L cap. constitutuS , veta auctoritas, limi. a. num. I I. versi.& importat.
Sed ipso superiore non consentiente , iuramentum non est se
uandum; cum inserior seu subdiatus in preiudicium iuris superi ritatis, & obedientiae suo superi
ri debitae iurare non valeatac.ve nientes.praeall. cum similibus no
talis ibi in glo. ver. superioris , de iureiur. quod cap. & eius concordantia , & dicta regula ex eis deducta in terminis huius casus sunt intelligenda, ut not. Abb. in
illo.cap.venientes, in secundo notatasub num. 2.dc in cap. quanto, Praealleg. num. 8. ante medium, ver. Quis autem tunc. eo.tit. do iureiur.
Amplia hunc casum, lut supe- 27Orior intelIigatur non solum Papa,& Princeps secularis, sed quiuis alius cui ius superioritatis alia qua ratione competat, seu is Ecclesiasticus sit, seu secularis; utputa Pater, Maritus , Episcopus , Abbas , Iudex quilibet etiam inferior; si enim teneor sub iura mento aliquid tibi soluere , vel
facere certo tempore, potest I dex mihi praecipere ne loluam , vel faciam, si videt solutionem, vel factum esse contra ius; vel ex
alia causa ipse ex debito sui otiucij hoc praecipere habet: & ex huc excusor . . quia intelligitur excepta eius auctoritas, di hoc suum ius,quod sibi incumbit praecipies
di,cum non possint parteS per u ramentum in hoc suo iure, & a
230쪽
Σ 16 De Absol. Foren. Iur. Promiss
ctoritate illi praeiudieare, vel il- quin impedire : casus est in L fi. &ibi per Baro fide lege commis. &iii cap. lignificauit, de censib. &tetigi sup. in quaest. proxima in limi. 3. immo & si quis sit alius, qui habeat ius, licet non sit superior; quia in omnibus locum hahet praedicta regula, quod salua di excepta debet esse eorum a choritas , seu ius in iuramento;quippe quae nititur ea ration
generali, quod in praeiudicium
'alterius iuramentum praestari no Potest: vi in rcg. non debet, dores. ivr.in 6. &expressius in te minis dicitur in cap. quamuis,infi. de pact. in ε. & in c. cum contingat, in fine: de iureiur. notat Deci. in si pe citato. cap. constitutus,num. Is . ubi etiam Feli. d. ver. auctoritas Papae: maxime in secunda ampliat. de rescrip. &per Abb. in d. cap. venientes,ubi etiam alij. de iureiur. Deci. in C. significasti. num. 8.de elect. &habes plenum consilium Lapi superius citati in cons I9 r. inter constia Federiei de sen. ubi consulit super iure saperioritatis patris,& Episcopi praecipientium filio ,
vel Clerico contra iuramentum alteri prςstitum,ut cxcusentur ab illius obseruatia propter iussum Patris, vel Episcopi;quorum auctoritas intelligi debet salua in Corum iuramento, prout ipse id probat multis rationibus, & auctoritatibus iurium, & Doctoru.
Et alia exempla & illationes huius casus in diuersis superioribus& aliis quibus dictum ius competit, quorum auctoritas salua de-her esse in iuramento, ut in dicta regula,vltra superius in Principe relatase ponuntur ab Abb. & Felstin locis proxime citatis,ut superuacaneum sit ea,quae penes ipsos videri possunt, referre .
Et adde , t quod quoad hunc ara
Iraedicta pariλrmiter procedere abet in praedictis omnibus; quia
de illorum omnium auctoritate parisormiter iudicatur in hac materia,ut dicit Feli. in alleg. secunda amplia. non longe a prin.veri
f Quod si duo fuerint superio- 17 3ris ius habentes, & simul eodem tempore diuersa eidem, qui ieis tale ius debet, praecipientes; cui potius parere is teneatur : id la- te tradit Deci . per multa exempla, quae adducit in cap. cum parati, praeaneg. a nun . a. cum pluribus sequen.de appel. - Limitata sunt praedicta circa d. reg.de auctoritate superioris exiseepta in iuram. 'Primo ut proce- 27 dat dummodo superior talis sit, a cuius praecepto, vel obedietia nopotuerit se iuste subtrahere iu- --rans,ut declarat Fel. in L ver. auctoritas,in alleg. a. ampliat. in fine
Secundo I imita,' nisi superior, a scuius auctoritas est excepta, prς
eipiat aliquid iniustum; quia non
excusiatur contraueniens iurameto propter tale prςceptum et Fel. post Io. Andr. & Host. quos citatin d. ver. auctoritas, in 3. limit. num. IS. prope finem, ubi ponte
exemplum.' Limita tertio dummodo superior sciat de iuramento, & nia hilominus contrarium ipse velit,& praecipiat; quia tunc videtur uti velle auctoritate sibi salua, de