장음표시 사용
191쪽
deinceps est exponendum. De aedificatione igitur datur r .guisla : AEdifici lim cedit 1 olo: siue quis ex aliena materia m lucisbi O aedificauerit. f. cum in sua. siue ex diuer . Sed excipitur aedificium mobile,quod alio transferri potest Τ. de Grer.
Nota primo, aliud esse aedes,aliud materiam aedium : adedui contingere possit, ut alius sit dominus materiae, alius dominus arditim, ut is 1 de rei vend. l iurem 23, vide l. qui
Nota sectin d b,speciale esse in materia aedifici j, ne dominus eam vindicare, vel ad exhibendum de ea agere possit , ne aedificia diruantur, Je urbs ruinis deformetur. 1. ne quid in loc. pubi. L illim. ct C. do adis priv. l. Si quis tamen mala fide ex aliena materia aedificauerit, ad exhibendum conueniri po- teli .de ligno. uncta,r. in fin.non ut cogatur tignum rescindere, siue aedificium diruere,sed ut condemnetur in id quod actoris interest ob tignum non exhibitum. Nota tertio eum , qui ex sua materia aedificauit in alieno, solo, censeri doliasse materiam nec ei debere impensas restituia domino soli .d. ex diuerso. n i si probet te non habuisse animum donandi nam ea praesumptio tollitur per hanc probationem. C. de rei vindic.ι. 2.) vel necessarias impensas fecerit ; vel quod aedificauerit,tollere velit,sne domini areae dise
Nota quarto,eum,qui in alieno solo aedificauit,si bona fido pol si leat, habere aedificia retentionem donec impensat a domino aedificium vindicante restituantur. Si vero mala fide possideat, impensaruin iacturam facere. d. f. ex diiιersis veks certe.Sed siue bona,sue mala fide aedificauerit , nisi postideat, nullum habet remedium, nullam actionem , qua pretium materiae , vel impensas in aedificando iactas consequatur. 1 . da
De plantis similiter datur regula : Planta cedit solo , dummodo radices egerit. Nec interest, utrum aliquis alienam . plantam in suo solo,an suam in alieno ponat. Hinc duo colliguntur. I.Si arbor mea ita terram Titii presserit, ut in eiussi dum omnes radices egerit eius propria fit. II. Si arbor mea prope confinium posita etiam in vicini fundum radices egerit, communis fit. I. si Titius . videlicet si aliquas radices integras in vicini fundum egerit: alioquin si tantam extremas radicum
192쪽
radicum partes in vicini fundum porrexerit,mea manet: quia magis radices iuxta arboris truncum quam in summitate spe
De satis similis datur regula: Sata cedunt solo.Sed ei qui bo- ς -3
na fide in alieno solo leuit restitui debent impensar, qu cmad modum,& et,qui ae di fica v it, vel plantauit. . sua V itiae.
De scriptura quoque similis datur regula : Scriptura cedit chartae , id est, ille eli dominus icii plurae , qui est dominus
Picturae autem datur priiii legium , ut tabula ei cedat s. si s 3 quis in aliana. quod est contra regulas iuris: quia sicut aedificium, plantae,fata non pollunt ei se sine solo ,& scriptura non potest elle sine charta: ita etiam p ctura non potest esse sine tabula;vnde secundum regulam iuris deberet cedere tabulae, sed ex speciali priuilegio tabulam ad te trahit. g. de rei vend.
ris e pectus plenius intelligati ir , Imp in d. f. si quis ἰn aiknet, ita distinguit: aut doretinus tabiliae possi let, a re pictor I. casu pictor potest pieturam vendicare directa actione,qilia iam dicimus eum esse dominui . sed exc tione doli revellitur , nisi pretium tabulae solvat. H. casu dominus tabulae non habet diis rectam rei vendicationem,quia iam diximus eum dominium amisisse , idque in pictorem translatum esse : sed ex bono &aequo datur ei utilis vendicatio ἰ sic tamen ut summoueatur per exceptionem doli mali, nisi impensam picturae soluere paratus sit. Haec ita habentur in do si qui, in aliena. Ego autem addo, quamuis dominus tabulae paratus sit in .pens atri picturae soluere, nihilominus plet O rem posse tabulam retinere,s eius pretium soluere velit: adeo ut in eleci one pictoris a domino tabulae conuenti sit, utrum malit tabulam restituere , & impensiam picturae accipere , an tabulam retinere , &eius pretium soluere : quia cum pictor habeat actionem ad vendicandam tabulam eo casu , quo eam non possideti; multo magis debet habere exceptionem ad retinendam tabulam si
eam possideat. g. de superfle. l. I. g. is alitem. e diue . ee uri
l. initim. is 6. g. r. Addit Imp. dominum tabulae habere furct actionem contra eum qui surripuit. quae sententia malii festa
est, nec eget interpretatione.
Octauus acquirendi modus est fructuum perceptio.Intellige ssis. Duetus percipi ab eo qui non eli rei dominus: alioqui non a quireret fructus perceptione , quia etiam ante Perceptionem L s esset
193쪽
esset dominus verbi gratia, dominus vineae est etiam dominus uuae pendentis: proinde non acquirri uuam , dum eam legit ;quandoquidem regula iuris est: Q aod nostrum est , amplius nostrum fieri non potest. f. de exceρt. rei tu . l. is eando I . 6. tenui. Qui igitur perceptione fructus acquirunt, sunt bonae fido, possessbres, fructuario,& coloni. Quod ad bonae fidei possessorem attinet, notanda est triplex distinctio. P .madisi initio est,quod aut possidet titu O Oncroso, ut ex cati fa emptionis, vel permutationis, vel dotis: aut titulo luir uitio, ut ex causa donationis, vel legati Secunda distinctio est quod aut bona , aut mala fide possidet. Tettia distinistio est, quod alii sunt fructus ciuiles, ut usurae, & aedium pensiones, de quibus it c no a agitur: alii naturales, qui subdiuiduntur inmere natu tales,& industi tales.mere naturales sunt, qui sponte sua pioveniunt,ut herba,poma: industriales thiat qui indu striam hom nis requirunt, ut segetes. His distinctionibus po si is , notandae sunt tres regu . Prima regula est in primisparagraphi verbis: Omnes bonae fidei possessores id est siue tituIo oneroso, siue lucrativo possideani percipiendo fructus industriales sitos faciunt. Secunda regula eit in vers. - , M. Omnes bonae fidei possessores tu Cantur omnes fructiis consumptos, quia eorum nomine non tenentur: nec disti laguitur inter titulum onerosum,& lucrativum nec inter fructus ina: dustriales,& mete naturales. Tertia regula est in vers. Malae fidei possessor indistincte nullos fructus lucratur, Ledomnes restituere tenetur. Ex d ct S co libit, quod ad fructus industriales, vel consumptos acquirendos a bonae fidei possesi. re,nihil refert utrum lucrativo,an Oneroso titulo possideat. quia ex utrauis causa possideat, tales fructus suos facit. ve-riam differentia est in fructibus natu alibus non consumptis quos lucratur, qui possidet titulo oneroso. Aeaequis. eνum dominabon, fidelio non etiam is, qui possidet ii tuto lucrativo. Ida et ur. fruct dictum est de bonae fidei possessore.
6.3ε. A quo frumiarius distinguitur ; quia fructus bonae fidei potessiori acquiruntur,quomodocunque & per quemcumque tiparati a fundo fiat:fiuctuarius autem fructus suos non facit , nisi ipse eos percipiat. is vero. θ j. quibus modu us- sua. amisit. . si fuctua ἔus is de v*Πι. qui scit Es. 6 p n. vel saltem alus eius nomine: quia qui per alium facit, per se, facere videtur. de cumlust kac mate
194쪽
stra, verse .nu enim. Fructuario s milis est colonus, qui sint. liter non luctatur fructi. 5 , nisi ipse eos pei ceperit: id ecque fructibus a fure pei ceptis ncii habet ccncia eum ccndidi. onem furtivam d. in flurer 6 f. n Uem. quia i arcadii ololi domino conta cf. furt. l. i. Nec obfatidi upres des νt. quia ibi non dici tui fructus , quos fur percepit, facios esse coloni: sed eius intercile tructus non esse surreptas, quia nisi surrepti luissent,eos percipere potui illi:&quam primum eos pei cepissct,eorum , dcirinium accuis uisset. hoc autem additur,quoniam adito surti datur ei, cuius interest furtum non ficri, quamuis dominus non st. oblig. qua ex delictai c.ffurta autevi actio. Sed differentia inater fructuarium di colorium est,qudd fluctus Pelidentes non pertinent ad here dcm tructuari j,quia eius morte ulu structus finitur anfra da usi fruct.f. initur. ad heredem autem coloni pertinent,si intra tempora locationis colonus decet serit, quia haeres in conductione succedit. nir de to At.q. υἰ.
His expositis de pei sonis fructus percipi. ntibus , id est, de s 37. bonae fidei possestare, de colono, S de seu tu rio , Imper. de ipsis fructibus duo notat.Vnum est in L .in is dian. .qubd licet foetus sit in fructu pecudum, non minusquim lac pilus , de
lana,tamen partus ancilla: tion est in fruetu. Rationem afferequia cim natura omnes rerum tructus in fratiam hominis producat;absurdum videtur, hominem in trudiu esse , propterea quod inter fructum, S eum qui fruitur, naturalis diis 1 tinctio est.& hoc est,quod ait Iurisconsultus n I. et eius 3,in .st .de νε i Mndan hominis fructu hominem csse non posse.
Alia ratio affertur .in I. ancillarim L .h ν d. I e D. Clua non
solent in hunc finem parari ancillae, ut pariant sed 't serviant. Alteium est in greIM.quod licet fructuarius sit dominus foetus, tamen qui usumfructum gregis hzbet , si grex
morte quarundam ovium deminuatur. in earum locum alias
ex eo foetu substituere,atque ita gregem lupplere debet: qua ratione fit,ut eiuS foetus, quem in locunt in ortui capitis sub
te colere, di tarquam bonus paterfamil a . uti debet: ad boni autem patrisfam ossicium pertinet, ut ex foetu gregem supinpleat.quo Poeta respexit illo loco, si foetura gregem sultis uerit.
195쪽
Nonus acquirendi modus est inuentio thesauri. Hoc loco thesaurus accipitur in sigilificatione propria prout definitur.
Vetus d positio pecuniae, cuius nac moria non extat, adeo Vt dominum de νer domin.' .κ nquam 3I. f. . vel depositiva pecunia quae longa vetustate competente dominum amisit. Cais odor. lib. 6.etiariatum cap.8. Quap opter
hic habet locum ea regula tradita in s.fora cauod nullius est, naturali ratione occupanti conceditur. alibi thesaurias improprie dicitur,qui certum dominum habet, ut is Llheseuorvs 1'. g. ud caehib. Ο t. pereery 4. . in ρη - e p. st ea ' i . estis . lam vero de thes auro , qui nullius est, duae distineti nes adhibentur. I. Aut aliquis thesaurum 'invenit in loco suo;aut in loco diuini iuris, ut sacro, vel religioso; aut in lo co alimo;aut in loco publico, ut fisci, vel ciuitatis II. Inuentor vel quaesiuit thesaurum , vel casu sortuito illum inuenit. ed in tuo tantum licet thesaurum quaerere , & quidem ita ut a magicis artibus abstineatur: in loco alieno, vel iacro, Vel relig olo hesaurum nullo modo quaerere licet. C. Mideoque thesaurus dicitur esse fortunae dormin.f.de
cy in rerum domin. l. his qui 63. f. i. seu Dei beneficium... .υ . His distinet: onibus praemunitis, norentur sequentes re
gulae I. Oui in suo fundo thesaurum siue data opera , sue fortuito inuenerit,totum iure naturali sibi acqui .it , o sau-νor. II. Qni in loco publico, aut fiscali , aut facio , aut religioso ad se non pertinente inuenit, si casu fortuito , dimidiam
partem lucratur,alteram dimidiam histo rellituit. l. penult. si data opera, totum fisco restituit, argum. ψ.ι vn.
III. Qui in loco religioso ad se pertinente inuenit, si casu fortuito,totum: si data opera , nihil lucratur , sed fisco restituit d. 4. thesauros, d. l. m. IV. Qui in loco alieno inuenit, si casii fortuito, dimidiam partem sibi retinet, alteram cimidiam domino soli restituit: si data opera, nihil lucratur sed
totum domino soli rei tituere cogitur. d. g thesiar ros αι. et n.
V. Qui partem ad fiscum, vel ob dominum soli pertinentem stipprimit, partem suam perdit , ac totum thesaurum fisco, vel soli domino reddere compellitur. l. 3. f. pennit. σΝou. Leo .sI Primo & secundo C. su thesaurus conceditur inuentori. Tertio casu diuiditur inieran uentorem & dominum: soli. Quarto casu similiter diuiditur inter inuentorem di fiscum, vel ciuitatem. g. Vbi Imper. notat non lic re in loco non tuo thesaurum data opera quaerere , nec ali
196쪽
tet inuentorem acquirere partem inuenti thesauri , qti m si fortuito inuenerit. Verum ei, quod dici ii in hoc g thesaurum in religioso loco inuentum conced inuentori re u et latconstitutio Diuorum fratrum , quae dimidiam partem the sauri tribuit inuentori, alteram dimidiam fisco. f Μe in eiur. Nisi dicamus hunc g. esse intelligendum de loco religioso pertinente ad ipsum inuentorem, dictam vero constitutionem loqui de alio loco religioso in quo inventor nihil iuris habet. a Decimus acquirendi modus est traditio, & quasi tradi. tici,quae eli dominii acquirendi modus respectu accipientis,
non respectu tradentis. De vera traditione tria i Iuli in considerantur , nempe res tradita , causa traditionis , D versona tradens. De re tradita notetur, omnem rem corporalem
l osse tradi. nec tantum rem mobilem, ted etiam immobi-em,sive sit praedium Italicum, siue tributarium , siue stipendiarium. g. per m. rra autem incorporales propriὰ non tradi. seruus 43. I. Praedium tributarium dicebatur, quod Principi tributum pendebat : stipendiarium,ex quo stipendium,quod Theophilo hic auctore tributo leuius erat,populo Romano peribluebati, r. Utriusque generis praedia erant in prouinciis: nam praedia Italica eran tributis & ilipendiis immunia. De causa traditionis notetur , neque nudam, id est, causa destitutam traditionem transferre dominium, Τ. oed. l. nunquam. 3 in mine'. neque causam quamcumque lassicere, ut traditio dominium transferat. quaedam enim ad hoc non sunt idoneae, vi depositum,&commodatum: aliae sunt idoneae, ut mutuum, venditio , permutatio. d. peν tra/itionem , ver .sed ι qui
De venditione autem specialiter Imperator notat, ut do minium in emptorem transferatur, non sufficere traditionem N causam, id est , quod ex causa venditionis res traditast emptori, sed insuper requiri , ut emptor venditori pre lium soluerit, aliove modo satisfecerit, aut venditor eius fi dem secutus st. vendita. ubi inter modos satisfacie di ponitur , si emptor venditori expromi storem dederit,id est , reum, qui pro se obligetur. Nam qui pro ali
fit reus, ita ut ille, Pro quo expromittit, non ceneatur, dicitur expromitar. g. ae deIo. l. H. seruus .-do con .caus dat. ι. q. .cum sim . dicitur etiam reur. f. ua pignoratis
197쪽
act.I.si rem alἰ nam. 9 6 orense. θ de iuν. de det. I. s. g.sodsipa is non .at. r. r. f. exceptἰnnenti inaod si alienae obligationi accedat, vocatur adpromissor. g. se .m trimonio.ἰδι vero. 6 sed etsi raetim. se de verior. obli . l. I. g. sa de solui. l. in omnibus. 43. vel fideiussori infra desidet s. in princ. Denique de persona tradente notat Iinperi nihil referre, 3. Vtruin dominus subaudi, cui non sit iure interdicta rerum alienatio,qua de re dicetur infa hoe tit. 8. an eius voluntate alius, ut procurator , rem tradat. hic enim obtinet ea regula. Qui per alium facit, per se tacere videtur. Quinimo pro curator noti sold ii potest rem a domino venditani tradere, sed etiam ipte vendere & tradere, dummodo vel speciale ad - vendendum mandatum habeat, vel generale mandatum cum libera administratione. 6. ni it tem. alioqui simplex generale mandatum non tribuit procuratori facultatem res alie
nandi procurator. t. procurAror tutorum. 63. vide cent. 2. q.
Speciale mandatum indicatur in contextu illis verbis, tis eius rei possessio permissa sit, id est , cui a domino specialiter permissiim est de poveisione rei disponere , atque eam alteri
tradere.Generale autem mandatum significatur illis verbis, si cu/ lib ra uniuersorum negotiorum miris ratio peνmila μ ν iemandato 6Ο.
s. 4. Quasi traditionum autem qitatuor genera hic proponuntur.mimum genus est traditio praecedens ex causa ad dominium transferenduum non idonea, verbi gratia ,rem tibi tradidi ex causa depositi, postea tibi vendidi ; huius rei dominium acquiris sine noua traditione, quasi tradita sit ex causia venditionis,cuin antea tradita fuerit ex causa deposit 1. f. inter um.quis breui manu videris rem ex causa depositi rellituisse,& ex causa emptionis recepisse,argum.l ingularia IS 1.
s. r. Secundum Senus est , si quis tradat claues horrei, vel cellae se vinariae,quae in conspectu sit: haec enim est quasi traditio fru
Tertium genus est traditio missilium , quae proiiciuntur, ut occupantium fiant.non enim proprie & vere traduntur ei qui occupat, sed ratione proiectionis quasi traduntur. g. eca litii. Nota Imperatorem loqui de pecuniis, quas conis
les& praetores initio magistratus spargere in vulgus solebant
198쪽
bant.quod fieri prohibetur l. 1.C- eonsulibQuartum genus tertio simile est, cum dominus rem suam Shabet pro derelicto,nam haec similiter conceditur occupanti.
Hic Iustin.notat ea non haberi pro derelictis, quae naufragi j vitandi causa in more proiiciuntur, s excipe nisi derelin quendi animo iactatuerint g d Drti , t. at /s 43 g. penula m. & ea quae domino inscio de rheda ca rente cadunt. Exposui cum Iustin. decem modos domini j m e gentium acquirendi. Sed mihi videntur posse artificiosas ad quinque generales
reterri. Primus generalis modus eis Occupatio, occupantur autem,vel quae sunt nullius ut ferae. q. fera is ρι' .inuenta in littore maris.*.item lapilli. thesauri.b insula in marinata.f. insula.& habita pro derelictis.*-- n i κ. e. vel quae ex hostibus in bello capiuntur. 6. item e Secundus generalis modus est fructuum ex re aliena perceptio. g. si ''a non do. mino. θ 66.θqq. Tertius generalis modus est accessio,qui di uiditur in septem genera.I. Genus accessionis est, quia partus sequitur ventrem. 6.hem ea. II. Genus est, ratione fluminis , id est,alluvionis, . rate ea.vel insulae. F. insuta. .el aluei g. 3uod si naturali. III. Genus est, cum materia cedit Dimae , aut forma materiae.f.eu n alienAE. 9 6. seq. IV. Genus est, quo intextum cedit vestimento. 9 stamen .V. Genus est, quo adiunctum cedit subiecto: ut solo cedunt aedificia. f. eum ἐκ suo. 93. ρq plantae.*di Titiua. de fata. f. qua ratione. Chartae autem cedit scripιura.6. Hi/ra. vel subiectum cedit adiuncto , vescriptura & tabula picturae. 6.s qui aliena.Quartus generalis modus est confusio g. li duorum. vel commiscio.f. quia sis-ment Gn. Quintus& vltimus generalis modus est, traditio. g. traditionem, I 66seqq vel quasi traditio. S.interdum, siar 'entibus Uque ad sinem titui.
r Nemo ad littus maris accedere prohibetur,dummodo ab aedificiis ibi positis abstineat g. I. a Cuiuis E populo licet in flumine piscari. 6.1. veI nauigare, & naues ad ripas appellere, funes arboribus ibi natis
religare,& onus in his reponere.f. .
3 Cuilibet licet in littore casam ponere, in quam se reci-- Pia retia siccare,& ex mari deducere.*. F.
199쪽
. Quod est diuini iuris,nullius est.*.7., Res sacrae reaulariter alienari nequeunt.6.8.ε Diruta aede locus sacer manet.d. f. 8.et In re communi , si ad suum usum transsehatur, melior est conditio domini facientis, quam prohibentis, contra, si quid noui fiat, melior est conditio prohibemtis. 6. s. 8 Quilibet in locum,in quo plenum dominium habet, pro libitu mortuum inferre potest 4.f.9.s In l'cum communem purum non licet inferre inuito so
Io Licet in commune sepulchrum inferre , non solum consentientibus, sed etiam inuitis sociis. ibid. υers in com-
II Proprietarius iton potest mortuum inferre inuito fructuari ocibid. et erssi alienus.12 Possumus in alienum locum in serre consentiente domino: N locum religiosum facimus, etiamsi dominus ab i lai tio non conseiulat,sed postea ratum habeat. ibid.ve sin
as A vetustioribus est inchoandum. 6. II. Ius gentium una cum genere humano proditum est, . ius autem ciuile tunc esse coepit , cdm ciuitates condi, magistratus creari, dc leges scribi coeperunt. d.
17 Quod nullius estinaturali ratione occupanti conceditur, 18 Naturalem libertatem animal recipere intelligitur, cum vel nostros oculos effugit, vel difficilis est eius persecu
Animalia prorsus fera conceduntur Occupanti .6. I . io Animalia mansueta ubicumque reperiantur, non conc duntur occupanti : sed qui ea occupauerit, furti tenetianibid. cAnimalia mansuefacta,quandiu ire & redire solent,tandiu comparantur animalibus mansuetisabius.11 Animal
200쪽
,1 Animal videtur animum reuertendi desinere habere, cam reuertendi consuetudinem deseruit .f. I s. 13 Si res ad priltinam materiam reduci pollit , sorma cedi tinateriar.sin minus,inateria cedit formae.14 A cessorium, licet pretiosius cedit principali. 3. 16.χs Extinctae res vendicari non pol sunt,sed malae fidei posse Dsoribus condici possunt 16 Alia iudicis officio , alia potestate actionis continentur. 6.18.coniun. 6. si cui fundi s,in μὴ de te aris. ζ, Solo cedit,quicquid in aedificatur.*.19. 3S 6.seq. vel plantatur. 9,3 I.vel seritur. 6 32.18 Qui est dominus aedificij, non continuo eth dominus ma
Nemo cogitur tignum alienum aedibus suis iunctum exi
3o Sublata causa impedimenti , tollitur impedimen tum
31 Qui in alieno solo sciens aedificat , donare censetur. d. g. 3O.3 2 Ratio non permittit , ut arbor alterius esse intelligatur, quam in cuius fundum radices est. 6. I. 33 Scriptura cedit chartae. 6.33 . 3. Tabula cedit Picturae q. 34.3 s Bonae fidei possessor fructus perceptos lucratur,si aut titulos oneroso possideat,aut si ni fructus .industriales , aut eos consumpserit. S.3 s. 36 Absurdum eis, hominem, cuius gratia natura omnes fructus producit,in fructu esse g. 37. 3 7 Fructuarius recte colere,& quasi ianus paterfamilias uti debet.6.38. a s Thesauros tantum in suo fundo quaerere licet. . 39. Nihil est tam conueniens naturali aequitati, quam voluntatem domini rem suain ad alium transferre volentis , ratam haberi.6 4O. o Domini patientia pro traditione habe tur. ε .4i Traditis horrei clauibus merces, quae in horreo sunt, tra ditae censentur.9. s .s x occupanti conceduntur aut sitia. b. ἡ δε habita pro dere-ueto.S.ψI.