장음표시 사용
301쪽
In quinta parte Imp. declarat quibus modis institui ones heredum fieri possint .cum enim egerit in prima & secunda tituli parte de personis heredum, in tertia vero, & quarta dere,id est, de hereditate: consequenter agit de ipsa testatoris voluntate,qua res illa dictis personis tribuitur. In hac parte dat Imp. quinque regulas. I. Heres institui potest tam pure, veluti, Tisius heres esto , quam sub conditione, veluti, Si nati s ex Asa venerit, Titius heres est' , f. seres se purp. Intellige conditionem possibilem.nam si heredis inlli tutioniadi crisatur impossibilis conditio , quoniam haec.conditio pro non scripta habetur.in'. eod. f. ἰ 'postibilis institutio ni-' hilominus pura erit. l I. Dies institutioni heredis adiectus, pro non scripto habetur: quia heres nec ex certo tempore, veluti,ex Kalendis illis nec ad certum tempus, veluti, ut ueat illa ,fieri potest;sed non obstante diei adiectione, fit heres statim, S in perpetuum. Nota primo, hanc regulam esse de die certo , non de die
incerto, veluti, una nauis ex te sia venerit . nam dies incertus
non habetur pronon scripto,sed eius euentus expectatur, perinde atque conditionis,propterea quod dies incertus conditionem facit. f. te cond. , demonstr.ι.dies 7s. Nota secundo, quemadmodum nemo potest decedere pro parte rei testatus, pro parte intellatu S.Iiἰρνὰ hoc rit.f. hereditas , veν neque enim, ory. de diuer . ν η ni. iur. l. 7 ita etiam non posse decedere pro parte temporis testatum,pr'parte intestatum: proinde non polle instituere heredem ex die, veluti, Kalendis illis heres essta. Mut veluti, 'sque ad Kalendas illas heres esto. Haec autem ratio nec institutioni conditionali Oiscit;quia conditio,quandocumque exiliat, retro trahitur ad tempus mortis testatoris Igdo hered in fit. l. pol sis s. nec testamento militis, qui ex speciali priuilegio , sicut
pro parte rerum tellari potes L .f. eredita', er neque en m. ita etiam pro Parte temporise de testament. muit. l. miles ita 4 i tu .
III. I inpossibilis conditio ultimae voluntati adiecta , pro non scripta habetur: ita ut non vitiet ultimam voluntatem, s. Io. ted vitietur g .impossibilis. Exempli caula, Titius si coelum digito teti erit, heres esto. ex hac tristitutioine Titius statim ad hereditatem vocatur, qtiasi pure & simpliciter scriptus heres hoc autem ii fauore vitimae voluntatis. unde obtinet etiavi legatis de fideicolniiunis,& libqrtatibus,quae in testamen
302쪽
to.vel codicillis relicta sitnt .sed alia est ratio contractuum, qui per impossibilcm conditione adicetam vitiantur: ut pu-t ,haec stipulatio est inutilis,' i coelum digito tetigero , decem dabis. in να de inutit. lii ul. 6. 7 imio sibi lis.Item quod dictum est de conditione impossibili,obtinet etiam in conditione, quae est contra iuS , Vel bonos mores : veluti , si adulterium eo misierit, Vci, si nudus in foro saltauerit, heres esto. f.
quent. non item in conditione perplexa, quaecum ex duabus possibilibus conllet, ob earum coniunctionem & mutuum impedimentum impleri nequit, veluti, si Titius heres erit Setti, haresso. Si Seius haret erit,Titius heres esto. naim eiusmodi institutiones sunt inutiles f.eod.ldi TVti l6. iIU.Si plures institutiones coniunctim adscriptae sint, veluti, Si natiis ex Asia venerἰt.aut Titisu tensiui fueνit Manius heres estor. Maemo nihil prodeli,qudd una conditio sit tapleta: quia non potest fieri heres , nisi utraque conditio extite- plures eonditiones. V. Si plures conditiones disiunctim,siue alternate heredis institutioni adiectae sint, veluti , Si nauis ex venerit, Mi Citius eo ut fuerit , Mati s=HUO: sussicit alteram conditionem impleri, ut Maevius hereditatem adire possit. .f.si plures conditionis. In sexta parte,quae est in f .vit. locet Imper. non obesse institutioni,qubd heredes testatori sint ignoti uecum ficii possit, vi etia qui nobis i anguine iuncti sunt,nobis sint ignoti: v luti si frater noller peregre degat,atque in remota regione liberos suscipiat.Quod ait Imp. eregrinantes,Cui acius non ineleganter emendat per*rinates. Si quis tamen minus a recepta lectione recedere velit,fortas se non male leget pererrinatis ut hoc verbum reseratur ad fratrem, non ad filios fratris.nam,icet aliquis peregrinetur facile potest nobis esse notus;sedilberi ex eo peregre suscepti,nobis solent esse ignoti.
x Id quoque nostrum est in quo alius habet usum ructum.
in prine. conitin.t. recte dii imm 1s.st .de verbIgn. L Sublato antecedente tollitur consequens. ibid. versie .es
3 Id in quo usum fructum habemus alienum est, dicto meg.
303쪽
Necessarius heres non fit , nisi ex eodem testamento' libertatem & hereditatem accipiat. 6. I. s In quaestione cui acquiratur hereditas,spectatur tempus aditionis, 6 Cum hereditariis seruis est testamenti factio. 6.1.
s Plurium seruus singulis dominis acquirit pro dominii
portione.f. .coniun.6. vl .infra dolipseruor. in Τot unciae assiem essiciunt,quot restator vult.f. s. 11 Paganus pro parte testatus,pro parte intestatus decedere ei non potest.d.6.F. Uersncquelenimii Militis sola voluntas in testando spectatur.eod.versas Dies institutioni heredis adiectus,pro non scripto habe tur f.9.. 14 Impossibilis conditio in ultimis voluntatibus pro non . scripta habetur. 6.IO.rs Si plures conditiones coniunctim conceptae sint , omnium euentus exspectatur:si disiunctim,unam implerisimicit. 6. II. 16 Ignorantia testatoris inutilem institutionem non facit.
De vulgari substitutione. T1Τ. XV. Potest autem quis in testamento suo plures gradus
heredum facere : ut puta, Si ille heres non erit, iste heres esto:& deinceps,in quantum velit testator e vi nouissimo loco in f hibsidium vel seruum necessarium heredem instituere possit. Ji Et plures in unius locum possunt substitui, vel unus in plurium, vel singuli in singulorum , vel inuicem ipsi,qui heredes instituti sunt,
304쪽
De vulgari substitutione. 26γa Et si ex disiparibus partibus heredes scriptos in
uicem sitbstituerit , & nullam mentionem in substitutione partium habuerit: eas videtur in substitiuione partes dedille, quas in institutione expressit: e ita diuus. Pius rescripsit. 3 Sed si instituto heredi coherede substituto dato,alius ei stibstitutus fuerit .diui Seuerus de Antoninus sine distinctione rescripserunt,ad utramque partem subinstitutum admitti. si seruum alienum quis patremfamilias arbistratus , heredem scripserit: & si heres non essct, Mar-uium ei sebstituerit: isque seruus iustii domini adierit hereditatom: f Maevius J substitutus in partem admittitur. Illa enim verba , si heres non erit, in eo quidem quem alieno iuri subiectum esse testator scit , sic accipiuntur:s neque ipse heres erit, neque alium heredem effecerit. in eo vero , quem patremfamilias esse arbitratur, illud significant: si hereditatem sibi, vel ei,cuius iuri postea subiectus csse coeperit, non a 'uisierit.
Idque Tibetius Caesar in persona Partheiiij serui sui
Institutionum duo sunt genera,nempe institutio specialia ter & proprie dicta,&substitutio.specialis institutio est,quae fit in primo gradu: siabstitutio autem quae fit in secundo,uel
ulteriori gradu.nam testator qtioscunque gradus heredum ruit,in suo testamento facere potest,ut inquit Imp. n p .huius tit.Idcirco substitutio vocatur secundi heredis institutio. pupill.substitu.ex facto 3. F. Lucius secundum heredem,intellige,siue secundo,siue tertio,sue ulteriori gradast institutus: ut enim secundarum nuptiarum appellatio ne significamus omnςs nuptias, quae post primas contra huntur : ita secundi heredis, vel secundi gradus avpellatione omnes heredes & omnes gradus post primum complectimui: Porro in gradibus distinguendis non spectatur ordo
305쪽
scripturae,sed successionis;nam siue testamentum ita conciis
Piatur,T.ti s h res estost Titius heres non erit. Mauius heres esto Siue ita, Si TitIus h res non erit, Meuius heνes esto : Titius heres esto: utroque casu Titius est heres institutus in primo gradu, Maevius in secundo: quamuis in priori casu Titius Primo , Maevius secundo loco haeredes scripti fini. in secundo autem casu loca snt inverse , quia primo loco scri-Ptus est Maevius, postea Titius. f. da hered. instit. I. ii ita 1 uu institutus 18. de vulg. o pupili. i. μή c, si quis , Substitutionis quatuor sunt species: vuldaris, pupillaris , quasi pupillaris, quam. Dodi exemplarem vocant, & militaris . nam fidei commissaria minas proprie dicitur substitutio , v rnotabo in iij. feyume. Vulgaris dicitur; quia vulgo quilibet testator cuilibet heredi substituere potest: pupillaris ; quia fit pupillis quasi pupillaris , quia fit quas pupillis , id est , furiosis, aut
mente captis:militaris; quia fit 1 tellatore milite, & sustinetur ex militari priuilegio: Uulgaris fit in primum casum,
- id est, si primus heres non erit: reliquae in secundum calum,id est , si primuι heres detegisit.Casus est euentus, in quem substitutio confertur,ac sunt duo tantum generat S casus,quo Smodo retuli: videlicet, Si h res nen erit, deo deresserit. Sed secundus casus sub diuiditur in tres: nimirum, Si in atate ρυ- Iiliari detesserit: s in furore , seu men e cape: s deceserit, quanddcumque deceserit,id est, s quouis tempore post puber-xatem sanae mentis decesserit Itaque pupillaris substitutio est quae confertur in eum casum, Si a ate pupulari decesseris, vel quod idem valci si prδει moriatur quam in suam uteiam υenorit Quasi pupillaris est, Si in furore deees erit: vel, si prius moriatur, suam mentu compos tactus sit. Militaris est, quae excedit pupillarem aetatem heredis sana mente praediti: Veluti,quandocumque decesi erit:aut, si prius decus it , quam
ad legitimam etatem peruener t.
Prino. Hoc tit. Imper.agit de vulg1ri substitutione : ac primo λprisc.tiri docet,quot gradus heredum fieri possint .vnde colligitur prima diuisio iubstitutionis vii garis : quia vel fit secundo vel tertio, vel ulteriori gradu Ait Imperator,nouissimo
loco, id est, vitiino gradu post e institui, id est, substitui,
seruum ipsius tellatoris tanquain hereditatem necessariu:quia seruus domino suo fit heres necessarius. n . de her d.ireat.*. .
videlicet si ex eodem testamento libertatem & hereditatem acci
306쪽
De vulgari substitutisne. i 2 60
aceipiat. sit. prox. 6. I.. Sed cur ait, nouissimo Ioco 3 An quia ut Accurs putat frustra ei substitueretur, cum sit heres necessarius.Non puto hoc verum,quid enim,si seruus vivo tellatore poli tet tamen tu ab eo tactum,moriatur certe substituto locus erit,non quia Ieruus nolit, sed quia non potest esse heres quid si scribatur lietes sub conditione, ι υolon certe non est heres necet rius, sed voluntarius. β. de comiξt. nssit. l.verba. ix. Et similiter,cuin ei a domino substituitur, puto eum esse heredem voluntarium,& posse repudiare hereditatem arg. s.s filius heres I 6. β. de lib. di post. cliis qui flue)υἰo. s r. f. de Oere L instit. Ergo Imperator ideo ait nouissimo loco, quia expresse loquitur de s eruo herede necessatio, quem testator in defectum aliorum heredum substituit: non esset enim necessarius,nisi ultimo gradu heres scriptus ellet. Secundo in g. r. affert alteram vulgaris stibili tutionis di. uisionem: quia vel substituuntur plure, uni, veluti, Si Tu ushi res non erit Seius Mauius neredes suu:c: vel unus pluribus, veluti , Si Mauius heredes non ertini, Caiiιs hares Vel sintuli singulis, veluti , si Titius hares non e it, Ma Mius hae e/ eLIO : si Seius herει non erit, Sempronius heres eso'. vel
ipsi haeredes instituti substituunt ut sibi inuicem, veluti, Tirius, ct Mavius heredes sento : si Titius heres non erit, Mauius heres est O : si Mauius heres non erL, Titius ε ἀres esto.
Tertib docet quae portio hereditatis ad substitutum,vel ad singulos substitutos pertineat qua in parte tres calus cecidit I. Casus elucam testator plures heredes ex certis inaequalibus partibus instituit: deinde eos, n5 designatis in substitutione partibus, inuicem. substituit . veluti, Primus ex semiue,
Secun us ex triente , tertius ex sextante heredes siunto : s quis eorum heres non erit , reii tui heredes sunto. Hoc casu crς de re
aliquis posset, tacite in lubititutione partes aequales da lasvideri, arg. si plures, in princ. μῖν η rit. prox. Contrarium tamen Imp. rectoondet: quia partes in institutione expressae, censentur tacite in iubstitutione repetitae. ut m d. exemplo,
si primus repudiet hereditatem , portio eius. Secundo &Tertio debetur iure substitutionis, non pro partibus aequalibus : sed quia Secundus ex triente , Tertius ex sextante heredes scripti fuerunt , idcirco etiam portio Primi inter Secundum & Tertium pro triente & sextante diuiditur: a debue Secundus consequatur bessem, videlicet quatuor vocia. iure inliuutionis, ac totidem iure iubilitutionis: Tertius
307쪽
Tertius autem accipiat trientem hoc est, duas uncias iure institutionis, & alteras duas vi substitutionis. g. Ors
Nota primo,hanc decisionem tum demum obtinere, cum testator lub appellatione heredum eos substituit. na si pro priis nominibus substitutos designasset, veluti, Si Primus
heres non rit, Secundus Tertius heredes sunto: parteS aequales in substitutione datae.Secundo & Tertio intelligerentur,
Nota secudo . cum Imperator ait eas partes in substitutione datas videri, quae in institi itione ex prellae fuerunt,no esse
hoc accipiendum dr institutione eius cui testator substituit,ot I heophilus male interpretatur,sed eius, quem substituit: Vt senius sit,quam partem quisque accipit ex institutione, eande accipitit ex substitution est. Ioc Θ ἰ.si plures 2 . II. Casus deciditur in b. s.. si insituro. Testator duos heredes scripsit in primo gradu, Titium & Maevium ac Titio Marti irim substituit: item Maevio Sempronium substituit , veluti, Titi. Θ Mastius heredes sunto : s Titius beres
non erit, Maui . heres eso is Maurus heres non erit, Sempro
nins heres esto. finge nec Titium nec Maevium heredes esse, sed utrumque repudiare hereditatem , quaeritur utrum
Sempronius, qui fuit Maevio substitutus , accipiat solam partem Maevii iure substitutionis , an etiam partem Titi j. prima fronte videtur substitutus soli Maevio. Imp. tamen rel-Pondet,hoc casu non esse distinguendum inter partem Titij& partem Maevij , sed ad utramque Sempronium iure substitutionis admitti: quia cum Maevius sit substitutus Titio , & Sempronius Maevio , consequenter Sempronius est substitutus etiam Titio. Et hoc est, quod Imp. ait, sine distinctione. supposito enim casu quem exposui, non est distinguendum inter iactas partes Titianam , & Illae
Dianam. Quanquam si testamentum,quod in contextu proponitur .generaliter consideretur tres casus sunt distinguendi. aut enim solus Titius, aut solus Maevius , aut neuter adit hereditatem. Primo cassi Sempronius nihil accipit: secundo casu solam Maevij partem obtinet: tertio : casu, qui solus in contextu deciditur, utramque partem consequi tur, tam Titi j, quam Maevij, quia reuera utrique est sub ,1titutus. sicut enim heres mei heredis dicitur esse meus heres
308쪽
heres. verb. Un.I.he ei. 6s tm C her Us .vit. U. sed si , qui θαν. ita etiam substitutus ineo substituto est mihi substitutus. Non obstat l. qui habebat V. de vulra. rubi pupili ariter substituti sunt. Primo Sicunda, Secundae, Tertia & Quarta. Primi autem hereditatem Secunda ad Tertiam & quartam non triansmitti ἰ, propterea quod vivo Primo decessit. nam si Primo pupillo superstes fuisset, deinde in aetate pupillari decessisset, procul dubio ta primi,quam Secundae hereditas ad Tertiam & Quartam peruenisset. Haec decisio potissimum suam utilitatem ostendit, ubi sitiat plures heredes.nam in dicto exemplo necelseeli uniuersiam hereditatem pertinere ad Sempronia, etiamsi substitutus esset soli Maevio, non etiam Titio : quandoquidem portio Titi j ei accresceret,ne defunctus videretur pro parte testatus,pro parte intestatus decessisse. Sed finge tres csse heredes in Primo gradu , Titium , Maevium , Caium: Sc Titio subsit tui Maevium, Maruio Sempronium : deinde Titium & Ma uium repudiare hereditatem. certum est partem Mamii pertinere ad Sempronium: sed de parte Titii dubitari po- test, ad Caium ne pertineat iure accrescendi, an ad Sem,onium iure substitutioni . sane si Sempronius non sit Titio
stibili tutus portio Titij spectabit ad Cam m. sed quia diximus, Sempronium non solum in partem Maevia sed etiam in partem Titii esse substitutum : consequens est ut ex portione Titi, Caius nihil accipiat; cum certi iuris sit . 1 u
uitutionem, quae eli expressa testatoris voluntaS, praeferri iuri accrescendi, quod venit ex tacita & praesumpta voluntate III. Casus deciditur in g. etiit. Testator seruum meum, g. vlt.
quem putabat esse homine liberum, quia pro libero se gerebat, herede scripsit:eique vulgariter id est,si heres no esset
Maevium substituit; mortuo testatore , cum appareat heredem institutum,ella meum seruum,oritur quaestio inter me& Maevium substitutum. ego namque assero hereditate per seruum meum iussu meo adeuntem mihi acquiri,secundum
doctrinam supra traditam,per quas pe sonas nobM Acqv.f. item
nobis. versie sed si heres. supra tittroam. I. Maevius autem substitutus contendit seruum meum non posse esse her dem : quia non potest sibi hereditatem acquirere secundum testatoris intentionem, qui,cdm putaret eu esse liberum,n2
potuit habere huc animu,ut heres scriptus mihi hereditatea acquire.
309쪽
1 1 Instit. Lib. II. Tit. X V.
acquireret,sed potitis sibi ipsi Imper hanc quaestionem deci
dens, partem hereditatis Maevio tribuit. Ne intelligas partem. dimidiam, ut quidam interpretantur ; sed quadrantei C:quia
decisio sumpta est hereditatem diuidit in duos semisses,&alterum semissem mihi heredis initituti domino zribuit,alterum inter me & Maevium aequaliter diuidit.Huic interpreta tioni lauet ratio,quae subiicitur in contextu quia illa verbas here exit etiamsi referantur ad hominem liberum,tamen ita accipiuntur ut homo ille liber possit hereditatem alteri acquirere,& ita substitutii ia ex clii dere, si forte,antequ&adeat alterius potestiti subiiciatui'.quamuis enim voluntas testitoris dubia sit: tamen ratio facit, ut magis inclinemus in eam partem , quae institutio fauet deoque Iurit contuitu Sin d. l. id & Imperator hic tantum in eo laborant, ut ostendant esse aliquum dubitationein contra instit triuin, adeo ut pars aliqua non immerito tribuatur subitituto.dia
prima facie videtur substitutionis coditio omnino deiecisse: qui substitutus eli sub conditione,si primus heres non esset, id est neque se, neque dominum heredem fecisset: sic enim verba substitutionis seruo lactae accipi constat: atqui tu ilia
meo adeundo me heredeat fecit ergo si1bstitutus est conditione defectars, consequenter repellendus Respondet Impe
rator in ve . ita enim υεrba, hanc obiectionem & interpreta
tionem procedere in herede instituto,quem testator sciebat esse seruu: sed in casu proposito habebat eum pro libero: er go dicta argumentatio non valet. Replicare aliquis potest, etiam eum, quem testator putat esse paterfamilias,si adeundo vel se, vel alium hei edem faciat, excludere substitutum. Respondet Imper.m vers. in eo υε o, hoc esse verum, si heres itistitutus pollea dominio alterius subiiciatur, eique ac quirat, non item ut ei acquirens qui tempore testamenti dominus est sicut in casu nostro contingit. substitutu excludat, quia volutas testatoris substitutum excludentis si hereditas per heredem institutu domino acquiratur, non potest referri ad eum qui tempore testamenti erat dominus heredis infitiati, crum hoc tempore testator putaret eum esse liberum. Quare concludendu est , voluntatem testatoris dubitatione non carere, ideoque dominum heredis instituti non grauate ferre debere, ut pals hereditatis substituto concedatur.Ergo rationes firmiores sunt pro me,quam pro Maeulo quia tamen
310쪽
es dubItatione non caret, sed subobscura est testatoris voluntas , ideo particula aliqua hereditatis tribuitur substituto.
x Quotcumque gradus heredum velit isteritor facere
a Pars data in institutione, censetur tacite repetita Insubstitutione . g. 2.3 Substitutus substituto, est etiam substitutus primo instituto.6.3. 4 Heres fieri dicitur etiam is, qui alteri acquirit hereditatem.f. vle. quamuis alio sensu dici possit eum herede . non fieri,quatenus sibi non acquiri t upra tis r-..
L Iberis suis impuberibus, quos in potestate quis habet , non solum ita , ut supra diximus, substituere potest : id hst , ut si heredes ei non ex stiterint, alius sit ei haeres : sed eo amplius vi si haeredes ei exstiterint , dc adhuc impuberes mortui sterint, sit eis aliquis heres: veluti si quis dicathoe modo, Titius filius meus heres mihi esto. Ei sistius meus heres mihi non erit: siue heres erit,s prius
moriatur , quam in suam tutelam vene. it ; tunc
Seius dies esto. quo casu, siquidem iton extiterit heres filius : tunc substiturus patri fit heres: si vero exstiterit heres filius , & qnte pubertatem decesserit: