장음표시 사용
271쪽
234. Instit. Lib. I I. TU. Y L
isam .mἰlDI. 1. Notandum tamen est , aliud esse testamentum militis, aliud testamentum militare. nam miles v liure communi, vel iure proprio, i. militari teliari potest. G. eo/.t. 3 . Hic igitur titulus inscribitur de militari testamento: 'quia respicit ad ea testamenta, quae ex speciali militum priuilegio sustinentur. Prim. Sunt autem huius tituli duae partes. In priori parte enume- rantur priuilegia militibus indulta in te:tamentis condendis I.Priuilegium est,qudd miles non est adstrictus certis silem nitatibus,aut certae tormae testandi, sed testatur quomodo vult,& quomodo potest. Quod militibus concessum est pro- Pter nimiam eorum imperitiam,id est propter simplicitat ein militarem. id. 3.quia milites magis decet arma scire, quam
le, num recipit duas limitationes. Prior limitatio eit: qui ac ceditur tantum militibus, qui in castris expeditionis tepore testamenta faciunt.Nam extra castra& extra militiam ' fruunt tir quidem altero priuilegio, ut etiam filij familiarum possint testari de peculio casticiasi: sed non habent primum' illud priuilegium,ut tellentur quomodo volunt,& quomodo poliunt; immo iure communi non aliter, quam pagani testamentum facere tunc debent,ut declaratur in pν.ς --Οbiter reperit ut in I Postetior limitatio est, quod oportet conflare de volunta- te militis,id est,eum voluiste facere tellamentum .g. I. Addi potest tertia limitatio : quia testamentum ita factum iure e . rrulitari,ita demum valet, & effectum ibrtietur, si testator vel in militia, vel Llem intra annum a die missionis computandum decesserit.*II. Priuilegium ell, quod silmsfami l. poteli tacere te Itamentum de peculio castrensi,pr. υε6 ea tepari. Hoc priuilegium producitur ad eoS,qui habent peculium quasi ca-I.Priuile tum est,quod miles mutus &surdus indistinc a testari potest.f. ivini'γνλο.cum in pagano muto &iuido .el necessaria sit speciali S permissio principis. n. tDere togi. .vel Obtineat distinctio a Iuliin antroducia. C.eo.
Ρ iuil egium est , quod testamentum iure militari
s. 3. factum valet,etiamsi tellator desinat esse miles, dummodo intra anuuin post inlisionem moriatur, a. b. Jed hactenus.
272쪽
De militari tegameuto.' .a 3 I
post missionem, inquam,honestam, vel cati sariam. nam igno. miniola dimissio militaria priuilegia te ment .mAtD. l. ectamenta eorum 26. Nec nocet,si conditio institutioni adiecta,post annum extitit: quia retro trahatur ad tempus in ortis hered.instit.l. potest. s6. quemadmodum contractui adiecta,retro trahitur ad tempus coluractus de
iure & solemnitςrs actum,idebque inutile, confirmatur, si te- 1tator, postquam miles iactus cit,quoquo modo indicauerit se velle ut illud testamentum valeat videlicet si m expeditione degens id significauerit .Quod quidem significasse intelligitur,si quaedam adiecit,vel detraxit, vel aliud quid circa testamentuiti fecit. 6 1ed o siquis. Nisi id quod fecit,ciusmodist, ut contrariam militis voluntatem arguat. I. OG. in frau
VI. Priuilegium est,quod testamentum militis non infir- si lemmatur minima capitis deminutione tellatoris. 6.prn. quam-ui, pagani teli amentum hoc modo irritum fiat. infra rωib- nodis testamen:.infirm. si alio Hoc priuilegium non est militibus aliqua constitutione ilibutum, sed interpretatione Iure- consultorum receptum .cum enim miles in peculio castrensi pro patresami l. habeatur,quod ad hoc non videtur capite minui,siue emancipetur,sive arrogetur: ideoque testamentum eius non fit irritum. Me iniust. Μρt.l. 6. 6. vlt. id est, non vi- detur fieri irritum,1 ed valere quasi ex noua militis volu tate , ut hic dicitur , & in I. miles fili. I. nil. 2 1.f. de tectam. .
In posteriori tituli parte,quae est in g.υlt. secundum illud priuilegium,qudit filiussam. testari potest de peculio castren- , si, producitur ad omnes babentes peculium quasi casu ense, .ut notanter anteuerti.
1 Impetitia seu simplicitas militaris excusat. λα Verba non operantur vltra intenrionem proserentis. et Caueneum , ne vera morientium iudicia subuertantur.
273쪽
Conditio institutioni heredis adscripta quandocum
postea existit,retro trahitur ad te mpus mortis to-' statoris. 6.3.comun.Lpotest ε. f.de hered instit. In contractibus autem retro trahitur ad tempus contractus. U.iae perie. o rei vena. l. neeusan, 8.In princ. qui tot. in pign. h b. i. potisr. LI. f. I. . s Minima capitis deminutio testamentum militis non infirmat. q. licet pagani testimentum irritum faciat. i να qasibus modis testam . Atio. 6 Peculium quasi castrense comparatur Peculio castrensi.
bus non es permissum facere' telamentum.
Non tamen omnibus licet facere testamentum. Statim enim ij , qui alieno iuri subiecti sunt, reicimenti ficiendi ius not4 habent : adeo . quidem, ut quamuis parentes eis permiscimi , nihilo magis iure testari possimi : exceptis iis , quos antea enumerauimus, & ptaecipue militibus qui in potetiate parentum sunt, quibus de eo, quod in castiis adquisi . Tunt , permissum est ex constitutionibus principum testamentum facere. Quod quidem ius ab initio tantum militantibus datum est , tam ex auctoritate dira Augusti, quam Neruae , nec non optimi Imperato ris Τraiani postea vero subscriptione diui Hadriani, etiam dimissu a militia, id est , veteranis concessum est. Itaque si quidem fecerint de castrensi peculio testamentum: pertinebst hoc ad eum , quem here dem reliquerunt. si verb inrestati decesset int, nullis lil eris vel fiatribus superstitibus : ad parentes eorum iure communi peltinebit Ex hoc intelligere possu-
274쪽
mus, quod in castris adquisierit miles , qui in po -
state patris et , neqtie ipsum patrem adimere posse, neque patris creditores id vendere. vel aliter inquie lare neque patre mortuo cum fratribus . commune
esset sed scilicet proprium eius eisse qui id in castris adquisierit quamquam iure ciuili omnium . qui in potestate parentum sunt , peculia perinde in bonis, parentum computentur , ac seruorum peculia in bonis dominorum numerantur: exceptis VIdelicet tis.cuae ex sacris constitutionibus & praempuὰ nostris propter diuersas causas non adquiruntur , praeter hos i itur , qui castrense peculium vel quasi castren- se habent , si quis alius filiusfamilias testamentum secerit, inutile est, licet suae potestatis factus deces
i Praeterea testamentum facere non pollunt Impuberes e quia nullum eorum animi iudicium est. Item fudiosi: quia mente carent. Nec ad rem pertinet, 1i impubes, postea pubes: aut seniosus , postea compos mentis fictus fuerit, & decesserit. Furiosi autem , liper id tempus secerint testamentum , quo furor eorum intermissus est , iure testati csse videntur , corth eo, quod ante furorem fecerint testamcnto valente. Nam neque testamentum reche lactum , nequc Illum aliud negotium recte gestum , postea iuror intei ueniens
χ Item prodigus, cui bonoram laorum admiis nistratio interdictκ est, testamentum. facere non potest,sed id quod ante fecerit quam interdictio bonorum suorum ei fiat, rarum est. 3 Item surdus & mutus non semper testamentum faςere possunt. V liquet autem de eo sti do loquimur, qui omnetnis non exaudit, non qui tarde
275쪽
, exaudis. Dam & mutus is intelligitur , qui eloqui nihil potest,non qui tarde loquitur, saepe enim etiam littC- , . hom laus vastis casibus&audiendi,& lo- qucridi facul a cm amittunt. Unde nostra constitutio ' Miamliis subuenit, it coriis casibus& modis normam eius possint tollari, aliaque facere , quae eis permilla sunt. Sed ' si quis post testamentum factum aduersa valetudine, aut quolibet alio casu murus aut surdus este coeperit, latum nihilominus manet eius te- l . . , stamentum. . C cus autem non potest sicere testamentum, i . nisi per obseruationem , quam lex diiii Iustihiani pa- , I ' tris nostri introduxit. λ laostes est, testamentum , quod ibi fecit, non valet , quamliis redierit. sed quod dum in ciuitate' fuerat, fecit: siue redierit, valet,
iure post - limini, siue illic deccllerit, valet ex lege
' Cornelia. . . Postq-n egit de illa qiii secundum,vel praeter regulas Iuris testamenta faciunt nunc , de iis tractat , qui vel
. nullo vel certo tantummodo aut certis tantam casibuStellari possunt. - 'Initio Imperator. generaliter docet, aliquos esse, qui testamentiim facere non possunt: deinde tingillatim de eis agit. Primo igitur filius famil. testari non potest, nisi de . peculio castrensi, vel quasi castrensi, in prinoipis. Quod Im- PGator prolixids exponenS. I. In verssiarim, dat regulam, quod filius familias testan e:inciendi ius non habet. Ratio est: quia lex duodecim tabulauim 'lis patribus familiarum testamenti factionem c mcessit, illis verbis, Paterfamilias vii βιρὰν familia pecu m ve sua erasu, ira ιιι esto. auct.ad Herm. lib. I .eo a m1 in respexit,quod fileusfamilias,qui ortinia patri acquirebat, nihil habere poterat, cle quo in testamento disponeret. Vl-P-utitia. tutament.b limbMnitim. II. In
276쪽
II In vers. aιδ,producit dictam regulam , ut nequidem patre permittente filius testari possit. Ratio est: quia testa-- menti fictio etsi iuris publici. J. I ρst. 3-i deoque non potest ab homine priuato concedi,sed tantum i lege. Nov. 1 L. c. i. vel a Principe. 1. qui ιesament. f c. poli. ι. 7. C. de ιno c. testament. l. si quando 3' Alia ratio est donationis causa mortis. quae cum sit iuris priuati, fatendum est filium familias patre permittente dona- re mortiS causa posse. f. de mi rtis caus donat. L tam is II i. 'In verῖ -xe ptis. a dicta regula excipit fili 'ssami l. habentes peculium castrense: quoniam ex constitutionibus Principum in his peculiis fruuntur hoc priuilegio , ut habeantur pro patribus familiarum. S.C Macedo. C.
IV. In vers. quod quidem, declarat originem huius priuilegi, filiis amilias t ibuti in peculio castrensi, &ostendit fuisse primo concessum militibus , deinde fuisse Productum ad veteranos. Adde quod pollea fuit productum ad aliquos habentes peculium quasi castrense , denique ad
V. In vers i-ique, limitat dictum pretii egium , ut obtineat, cum filiusfam. testamentum iacit, non ab in stato. Ouid ergo fiet , si filius familias intestatus decellerit Z ad quem pertinebit peculium castrense λ Diit inguenda sunt tria iura,vetus,nouum & nouisti mu'. Iure veterjindistincte peculium filii familias intestati , adeo
etiam castrense occupabatur a patre,non iure hereditario. sed tamquam peculium , communi iure patriae Potestatis. . petiiν n. peetit. l. 1. Iure nouo excipitur, nisi filiusfamilias , qui eiusmodi pecu tum habet, quod patri non acquiritur , libet is , vel fratribus superi titibus decedat c hi namque patri prae eruntur , ut , & . comm n. de sue celsi tib . L. . quam nota esse posteriorem institutionibus , & prima Codicis editiones ure nouimmo loli liberi Praeseruntur p xtri. fratres vero germani id est, ex eodem patre & eadem matre procreati una cum parentibus luccedunt in capita. Sed fratres consanguinei hoc est, qui uni
ex eodem patre, ac diuersis matribus . vel uterini id est, qui sunt ex eadem matre, ac diversis patribus, post
277쪽
parentes ad intestati successionem vocantur. 3. dictis colligit discrimen inter castrena peculia.Nam castrente est proprium ipsius fili j, adeo ut nec pater,nec creditores paterni , nec patre mortuo fratres quicquam in eo iuris habeante reliqua vero peculia aeque sunt in bonis patris , ac peculium serui est in bonis domnas,exceptis peculio quasi castrensi,& aduenti iij regulariter nuda propriettite, interdum pleno dominio , ut docui ad ga .supra per quas person.nob.aequin VII. I veis .pratem hos, includit,filium familias, nisi habeat peculium castrense non posse facere testamenti im Quare depicullo a ciuentitio ne quidem iis casibus, quibus in eo pl. Dum ius habet, testari potest. Opponitur primoti b. ubi Iustiniantis ait se in his dumtaxat casibus,quibus vlasfructus apud parentes constitutus estritiosamilias non permitteretestari, &c. unde aliis casibus, quibus ususfructus peculi j aduentiiij patri non acquiritur, 1ed filius plenum dominium habet, ei testamenti factionem concedere videtur. Res ondeo primo, parti c. dumtaxat , ab emendatioribus Codicibus abessse. R pondeo secundoam-peratorem ibi non loqui de sola testamenti factione , sed simul etiam de dii positione inter vitios, dum ait. nec de
debent coniunctim accipi, ita ut utraque dispositio non prohibeatur , nisi his solis casibus. quibus vlasfructus patri quaeritu sola aulcro prohibitio testamenti per se obtineat indistinctu,& omnibus casibus. Respondeo terti b,ipsum Iu
colligatur filium familias posse in proposito casu facere testamentum. Opponitur secundo Nou. Ii . cap. I. ubi Imperator perimittit filiosamilias de peculio aduentitio, in quo Patrivliusfructus non acquiritur, pro libitu disponere. Respondeo Imperatorem non permittere, id est, dita Ponere in ultima voluntate , Geu testari, sed διοικοῦν, id est administrare inter vivos, etsi Latinus interpres male vertit
f. I. Secundo impubes &furiosus testamenti factionem non nabent. Hoc dictum preducitur Vt horum testamentum Pu- qertate,vel mentis sanitate superueniente non confirmetur. Lxcipitur in furioso,nisi tempore dilucidi interualli testetur. hoc enmi testamentum valet,quemadmodum & testamentuant
278쪽
Gi s non est permi C. fac restam. 24 I
antea factum, seperueniente furore non infirmatur 6. I.Nam in testatore testamenti factio aditu a duntaxat requiritur eo tempore, quo testamentum facit, non etiam tempore mortis, quam in herede. passiva testamenti factio utroque tempore
requiraruta insea de hered. qualit.*.xn extraneis.
Tertio prodigus,cui bonis interdictum est a praetore. vel
praeside.lso curat furios.ι. I. in princ.quia iurioso comparatur. quν I 2.f. Irim. tiustra testamentum
conditi sed ante bonorum interdictionem iactum testamentum valet. 6.1tem yrodla M.
Quarto surdus,vel mutus, vel utroque morbo laborans, certis tantum casibus testamentum facere potest. S. tem fur dus. Lν C. eod. l. δι si retis. ID. Cuius constitutionis summa naec est: Qui potest loqui, potest condere testamentum nuncupatulum,& qui potest scribere potest condere testamen tu nec loqui nec scribere potest,telia menti factionem non habet. Haec autem obtinet in paganis. nam miles,mutus & surdus indistincte potest facere testamentum. θρνὰ tit. prox. f. quin me. Quinto caecus non potest facere testamentum,nisi secundum formam a Iustino praescriptam. . ten. π G. eod.l.haec cen- fialtissima 8. In summa sex requiruntur. ut testamentum caeci valeat. I. Ut sit testamentum nuncupativum. II Vt praeter septem testes qui regulariter requiruntur, adhibe tur rabuia Iarius; vel si copia tabularii non st,eius loco adhibeatur octauus testis nec dubito,quin debeant esse rogati specialiterri in aliis tellamentis obseruari debet.HI.Vt testator coram' his exprimat se velle condere testamentum nuncupatiuum,& totam suam voluntatem enunciet. IV. Ut institutiones haeredum praeponantur legatis & fidei commissis quamuis in aliorum testamentis hic ordo non sit necessarius infra ole'. 6 ante haradis. V. Vt rabularius, vel octauus testis redigat testamentum m scriptis.VI.Vt adhibeantur stibscriptiones & signacula. Dociores excipiunt restοῦ menta parentum inter liberos,per t. e consultissima. M. g. ex imperiecto. C. detessament. testamentum ad pias causas,percal. km esse s roenim testamentis, quamuis a cacis condantur, dictas Lolemnitates Iustino introductas putant non esse necessarias. Verum haec Doct. sententia mihi suspecta est. propterea quod rura,qu bus nituntur,non loquuntur de t ita metuo caecs,sed gene latii et & in unaue su detest: mensi
279쪽
aasa Ingit. Lib. II. Tit. X I I.
a quacumque persona factis dicta autem Iustini constitutio specialiter loquitur de caecis. quocirca d. iura non derogant huic constitutioni, sed potius e contrario haec constitutio dictis iuribus derogat,quia in toto iure generi Perspeciem derogatur. Fite diu ret. sum. ι .m irro So.qui est apud hostes, id est,qui in potestate hostium est, ut captiuus , aut obses, testamentum facere non potest : quamuis testamentum antea factum , captiuitate non infirmetur. 6. vj. eod. I.obsides. II. Legati vero, qui non sunt in potestate hostium, sed iure gentium se fit inuiolabiles,testamenti factionem retinent. Leod. a latronibus. 13.
1, Testamenti factio ab homine priuato permitti non potest. in princ.quia est iuris publici. Τ. 4 I. s. quod susconuentionibus priuatorum mutari nequit. paci. I. ius publIcum. , Regulariter peculium filii familias in bonis patris computatur, ut peculium serui in bonis domini. in prine. 3 Nullum est in impuberibus animi iudicium. 6 I.
Furiosi mente carent. β. f. I.s Testamentum,quod ab initio non valet, ex post facto non confirmatur. .. f. r. l. . coniun. prine. infra tit. νοχ. Θ I. I. f. de rerui. Caton. Simile est axioma II. insado legat. 6 Furbi superueniens non infirmat negotium recte gestum d. g. I.
Testamenti factio in testatore requiritur eo duntaxat tempore, quo testamentum facit. d. f. I.& ff. seqq. Excipe, nisi capitis deminutione testatoris fiat testamentum irritum. ias. quibus modis es m. in m. f.
8 Prodigus surioso comparatur. 6. Dem tνod gus. coniun
ρ Saepe literati 8e eruditi homines variis casibus audiendi& loqnendi facultatem armilunt. SAdem suro .
280쪽
Non tamen ut omnino valeat testamentum , suis ficit haec obseruatio , quam supra exposuimusrsed qui filium in potestate habes , catare debetι ut eum heredent instituat vel exhetedem eum nomia statim faciat: alioquin si eum sileni io praete1 ierit; inutiliter testabitur : adeo quidem , ut si vivo patres filius mortuus sit, nemo hetes ex eo testamento existere possit, quia scilicet ab initio non constiterit testamentum. Sed non ita de filiabus, & ali s per vitilem sexum descendentibus libet is vitiuique lexus an aliquitati fuerat obseruatum : sed si non fuerant scripti heredes scriptaeve , vel exhi redati , exhi reda aeave: testamentum quidem non infirmabatur i ius tamen adctescendi eis ad certam portionem praestabatur. sed nec nominatim eas personas exheredare parentibus necesse erat, sed licebat inter caeteros hoc facete. Nominatim autem quis exheredari videtur. siue ita exheredetur filius Uamy exheres
siue ita filius meus exheres esto, non adiecto proprio nomine, scilicet si alius filios ison extet. 1 Posthumi quoque liberi , vel heredes instia tui debent, vel exheredari. Et in eo par orrnium conditio est , quod & filio posthumo , & quolibet ex caeteris liberis, siue foeminini sexus , siue masculini praeteritor valet quidem testamentumsscd postea adgnatione posthumi siue posthumae 'rumpi