장음표시 사용
291쪽
a seruias etiam alienus post domini morte in tecte heres instituitur e quia & cum hereditariis ter Muis est testamenti factio. Nondum enim adita hereditas , personae vicem sustinet, non heredis futuri, sed defuncti: clim etiam eius, qui in utero eli, seruiis recte heres instituatur.3 Sexuus f autem J plurium , cum quibus testamenti factio est , ab extraneo institutiis heres, unicuiqi e dominorum , cuius iussu adierit, pro potiione domini adquirit hereditatem. 4 3 Et uni im hominem, & plures usque in Infinitum , quot quis heredes velit facere, licet. 3 Hereditas plerumque diuiditur in duodecim uncias, quae assis appellatione continentur. Habent autem & hae partes propria nomina ab uncia usque ad assem haec: sextans , quadrans , triens , quincunx semis, septunx, bes, dodrans , dextans, deunx. Non autem utique s sempet J duodecim uncias esse opor tet-nam tot unciae assem efficiunt, quot testator voluerit; Sc si virum tantum quis ex se mille verbi gratia heredem scripserit,totusas in semille erit: neque enimide ex parte testatus,& decedere parte intestatus ex potest nisi sit mil. s,cuius sola voluntas in testando spectatur. Et e contrario potest quis in quocunque voluerit plurimas uncias suam hereditatem diuidere.
in hoc casu partium disti ibutio necessaria est , si nolit testator eos ex aequis partibus heredes esse. satis enim constat, nullis partibus nominatis , ex aequis partibus eos heredes esse. Partibus autem
in quorundam personis expressis, si quis alius sine 'parte nominatus erit: si quidem aliqua pars assideerir
292쪽
. . De heredibus institu ndis. 21s
deerit, ex ea parte heres fit. Et si plures sine parte
scripti sunt, omnes hi eandem p ait cm conclusuris. Si veto totus as completus sit, ij, qui nominatii nexpressas partes habent, in dimidiam partem vocantur & ille vel illi omnes in alteram dimidiam. Nec interest , primus , an medius , an nouissimuS, sine parte heres scriptus sit, ea enim pars data intelligitur quae Vacat.
V ideamus si pars aliqua vacet, nec tamen quisqvana sine parte sit hcres institutus , quid iuris sit, veluti si tres ex quartis partibus heredes scripti sunt. Et constat vacantem p ait in singulis tacita pro hereditaria parte ac ccdcre, & perinde haberi, ac si ex tertiis partibus heredes scripti essent, & ex diuerse , si plures heredes scripti in portionibus sint: tacite siligulis decresccre : vi si verbi gratia quatuor ex tertiis partibus heredes scripti sint,perinde habeantur, ac si unusquisque ex quarta parte heres scriptus fuisset. 8 8 Et si plures unciae, quam duodecim distributae snt : is, qui sine parte institutus est , quod dupondio deest, habebit. Idemque erit, si dupondius expletus st: quae omnes partes ad assem postea
reuocantur , quamuis sint plurium unciarum.
potest: ex certo tempore, aut ad certum tempus
non potest : veluti, post quinquen nium quam moriar , vel ex ealendis illis vel usque ad ealendas lia Ias heres esto. Denique diem adiectum haberi prosii peruacuo placet: & perinde este ac si pure heres institutus esset.
293쪽
lcgatis, nec non in fideicommissis & libertatibus, pro non sciipta habetur. 11 Si plures conditiones institutionibus adstriptae sunt si quidem coniunctim, ut puta, i illud o illud factum fuerit : omnibus parendum est: si separatim , veluti, si isiud aut illud Iasium erit: cuilibet sconditioni J obtemperare satis est. ra lj, quos nunquam testator vidit, heredes institui possunt. veluti si fratris filios peregrinantes, ignorans qui essent, heredes instituerit. ignorantia enim testantis inutilem institutionem non facit,
Heredis quoque institutio necessaria est, ut testameniatum valeat: quia est caput & fundamentum testamenti. infra de lorato. f. ante horeris. Est autem heredis institutio, nihil aliud quam ultima voluntas testatoris hereditatem suam in alliquem, vel in aliquos, iur directo post mortem conferentis. Hereditatis definitionem retuli supra in
Hie titulus diuiditur in sex partes. In prima Imperi docens qui possint heredes institui , primo dat regulam feneralem , quod heredes instituere Iicet tam homines
beros , quam seria os proprios , vel alienos , dummodo cum horum dominis si testamenti factio.
ν d. quai. g. in extraneis oess. hoc fit. l. non minus 3I. n
istine. Θ I. si alienum 49. g. r. Secundo de seruo propriotestatoris tria declarat. I. Seruum proprium vel institui cum libertate , veluti, stichus seruus meus liber o heres esto: vel sine libertatis datione , veluti , Sιieώus he es. esto. t utroque autem casu fieri liberum & heredem. g. r. quia cdm libertas expresse ei non relinquitur, tacite data censetur, ed quod non potest fieri heres , nisi libertatem adipiscatur , quae quidem ratio noua est , id est , ipsum Iustinianum auctorem habet. sutra qui ct ex quibus eaus. manum non pos .f. idemque. licet sententia non sit noua,quoniam ante Iustinianum Atilicino placuit.versic. quod non μνῆnnnuationem II. Quis sit seruus proprius. Dicitur autem
seruus testatoris proprius non solem u testator in eo plenum, domi
294쪽
dominium habeat,sed etiam si nudam habeat proprietatem
usu fructu ad alium pertinente. versic.proprius. quia usu SDuctus non est pars rei, sed seruitus. nfra de cui fumans. &recte dicimus totam rem nostram esse, cuius V sum- Tructum alius habet .ss de υerborisse.l recte dic vi 2 s .ἱn princi II. In veis. tamen, excipit casti m. Secunda distinctio
est: Seruus heres instituitur aut a domino suo, aut a domina. Hic specialiter notatur casus,quo domina seruo suo nec libertatem,nec hereditatem relinquere potest pro p tei suspicionem adulteri j cum eo commissi. Nam l uspicio adulterii facit ut ad libertatem perduci non possit consequenter non
ossit heres fieri: quia seruus domini sui, vel dominas, heres
1ine libertate fieri nequit. υρνὰ qui ρ' ex quibus caus man. post. rg. itemque iustis. nemo enim est, cui hereditatem ac quirere possit : ut cum extranei seruus heres instituitur,do 'mino tuo hereditatem acquirit. Nota, quod dicit vi, adulse is maeulatum,apud Marcia
quam ieetionem nonnulli improbant, tanquam iuri comtrariam: quia lex vetat adulterum & adulter ain simul acis
tu subiici itur mulierem eius dem criminis ream pollulatam esse , non videtur dici posse etiam seruum esse hoc crimine accusatum. Ad hanc obiectionem respondeo, quamui Sadulter & adultera non possint eodem tempore ab eodem
Terio in g. se uus au em n dom no, di itinctionem poniti proprito testatori S alieno seruo commune: aut enim seruus f quem testator heredem instituit, in eadem causa manet, id est,in eiusdem domino retinetur: aut ab eo manumittitur: aut alienatur. Seruus propiids testatoris, I. Casu fit liber.& heres neeessarius:q ita velit nolit, cogitur esse heres, s se h/red. qua'. 6 I. proinde fit heres etiam ignorans F. de reb. cred. l. tenuit. II. Casu non potest libertatem ex testamento connud i, quippe qui iam inter vivos manumisisus fuit:na qui semel est liber, non potest,amplius liber fieri:
conseque ter non fit heres necessarius; sed voluntarius, id est, pro libitu potes hei editatem adire, vel repudiate propterea quod heica necessarius non fit, nisi ex eodem testamento R i Am
295쪽
tam libertatem, quam hereditatem consenuatur. III. Casu non fit ex testamento liber, qtaamuis in eo testamento libellas ei relicta fuerit quia tellator eum postea alienando, dationem libertatis tacite retio cauit hereditatem tamen potest adire : quoniam hereditas nec expresse nec tacite ei est adempta, debet autem adire iussu domini, cui hereditatem
acquiret, ut didicimus ex s. Dem nobis, se ra ter quas p G. Di . acqD. Seruus alitem ali claus, I.Casu hereditatem adire
debet iussu domini liii: qilia scii pa iussit domini in acquirenda per seruum hereditate praecedere debet. aeq. ha red l. si quis nihi bona. I s. q. iustum. l I. Casu debet adire iussu noui domini, iustum enim rc quirimus et iis, qui dominus est tempore aditionis, non tempore testamenti , vel
mortis testatoris I Ι Ι. Casu cum liber factus sit , suo arbitrio potest adire supple, vel repudiare hereditatem. d. f. I.
arto in s. seruus etiam loquitur deseruo nullius,id est, seruo hereditario est autem seritus hereditarius, cuius dominus mortuus est,necdum eius adita est hereditas vel eius qui in utero est. Hi non videntur po sse heredes institui,quia dominum non habent, & cum sc ruis testamenti factio estra pcssona dominorum. F. h. . t. non minus. 3I. f. r. Hac tamen ratione non obstante docet Imp.valere heredis institutionem, siue heres instituatur seruus hereditarius,quia hereditas repraesentat personam defuncti;siue seruus eius qui ea in utero; qtioni im i qui est :n utero, habetur pro iam nato. st de stat. hom. l. t. enul im. Quin o in s. si reus autem plurium, tractat de seruo communi pluribus dominis Hic heres instituitur vel ab extra nco, vel ab uno ex dommis. Priori casu Imp. docet hereditatem per hiinc seruum omnibus dominis acquiri,non omni
modo pro aequalibus partibus,sed singillis pro domini j portione ita ut qui maiorem partem in dominio serui habet, iratorem partem hereditatis acquirat:qui vero minore habet minorem acquirat.verbi gratia, dominus ex semisse, acquirit hereditate pro semisse;& dominus ex triente,acquirit trien tem hereditatis. similis est aliorum ratio. Posterior calus ii 'contextu omittitur,sed per distinctionem decidi debet, aut enim seruus instituitur sine libertate,aut cum libertate. Si sine libertate,non fit liber quia non erat proprius testatoris,ut
tacitu libertas ei data videri possit,sed tantum fit heres , Mhei edita
296쪽
here itatem aliis dominis suis pro eorum dominicis partibus acu uirit. Iro sec. t.verum. 63.ksi seruo. Sin aute libertas cu he- relicta,etiam inuitis dominis su perstitibus, ex Iustiniani constitutione liber fit,ita ut illi pretium partis , quam in seruo habebam, accipere debeat. supra de g.
C. de communi sieri manum. l. I. hereditatem igitur
sibi acquirit,& quidem ut opinor necessatius heres efiicitur, cum ex eodem testamento tam libertatem, quam hereditatem consequatur,arg. g. I. verses verosupra hoc 6.
Secunda tituli pars in ρ. Θ υnum , est de numero here-rium. Hic quaeritur, quot heredes institui possint. Respondet Impig. vel unum institui posse vel duos, vel tres , vel plures In i nitum. Quod alptan infinitum, non ita debet accipi, quasi infiniti homines possint institui heredes sed quem admodum mathematici dicuntur accipere longitudinem lineae in infinitum, cum non definiunt eius quantitatem, ita etiam hic dicitur posse initi tui plures heredes in infinitu,
quia lex non definit certum numerum heredima .Et quemad modum numerus augetur quidem in infinitum ; sed semperis,qui actu sumiti ir, finitus est: ita etiam heredum in quocumque testamento institutorum numerus eii finitus, licet augeri possit in infinitum. Eodem modo Ulpianus accipit hoc verbum,i n infinitum, tit. de dotib. g. mortua. Hoc loco quaerit Accuri an testamentum valeat, si quis heredes instituat omneS homines,qui sunt in mundo ac respondet et iis modi inititutionem valere, quamuis non possit aditione confirmari. 1 robabilior mihi us detur eorum sententia , qui putant dictum testamentum non valere. Videtur Cnim testator, Qui omnes homines heredes instituit, aut non serio , id ruere ut
testatus decedat. Caeterum s testamentum valeret facile
Pollet aditione confirmari. quia vel unius aditione confirmaretur,& caeterorum,quia aut noli ent, aut non possent adire.
porta Ones ei accrescerent. C. ue caduc. rolia.vu.6.in his itaraue. c
'ra , partes hereditatis declarat adhibita distinctione. Aut enim testator nullas partes costituit,aut hereditatem sua in certas partes distii buit.Priori casu duodecim partes tui e constitu utur,quae vocantur Uncia orum vero appellatur As. sed portio ex duabus unciis con-IanS,Proprio nomine cicitur. Sextas quia est sexta parS here-Quatis,ex tribus,riadrans,quia est quarta pars: ex quatuor, P r. ' Triens,
297쪽
Triens, quis estides II ui uor Ocr, rex noctem,Dodrans, quali dziΠRto
sue .sto nam ex superioritνrecite rei quatuor uncias ex hac verbansti. v I 'ne quatuor,Gaius duas.
Titiuβ te ci ci plute, heredes scripti sunt si ri pliciter, non ' inquit Imp. eos fieri he
298쪽
casu inquit Imp eum,qiii sine parte heres scriptus est,id obtinere, quod assi deest . vers. ar i ius aut ν in. id est, quod in diuisione hereditatis a testatore facta on imitan est i ut in dicto casu Maevius obtineat sextante i , quia Tit o dat iis est semis, S io triens, quae dilar partes conficiunt i o. unicas: ergo reliquae duae unciae,quae faciunt sextantem, attribuuntur mae uio sine parte heredi scripto IV. Casu similiter testator quoindam ex certis partibus heredes instituit. N altu, vel alios sine partibus. sed hic castis a pracedente disteri: quia in superiori casu testator non dii tribuerat totum assem, ut in exemp o a me allato tantum distribuerat 1 o vncias: hoc au .em calu VRi itersum assem in te taliquos heredes dicti ibuit, & alium , vel alios heredes sine partibus adiecit veluti, T lius ex exesis
Sen pronius heres es emoc casu Imp. diuidit haered: tatem in duas partes aequales: ac dimidiam tribuit iis heredibus, qui ex certis partibus instituti sunt alteraim vero dimidiam illi , vel illis concedit, qui sine partibus instit8ti sunt. . sit, νes. - svενδ.ut in dicto exemplo, Sempronius obtinet dimidia in partem hereditatis: altera dimidia diuidaur inter reliquos heredes seruata scilicet p: oporticii e a rellatore in er eos si a tuta.quae quidem facile seruabitur, si secundum doctrinam
s. di si plures, infr.hoc ti t. constituamus hereditatem ex 24 unciis.sic enim Titius consequetur sex uncias , Maevius qutuor, Seius duas, Sempronius reliquas duodecim. V. Casu, testator aliquot herede, scripsit ex certis partibus, nec distribuit totum assem, nec adiecit heredes aliquos sine partibus adeo ut aliqua pars heredi alis vacet, quae nulli he redi a teitatore tributa es . Hoc casu inquit impi rator invii eamus, Vacantem partem tacite singulis heredibus p shereditaria parte accrescere Recti ait Me t 8 8, quia testa cor hoc non preis t. Redi P ala pro he-edita- a par e quia non accrescit aequaliter nisi ex partibus aequalibus institu i sint, sed accrescit pro rata portione. verbi gratia, . testamentum est , Ti ius , Seius , δε auius , singuli ex li arta parte her sunto vel ex quadrante keredes silio. hoc catii superest qua di qui singulis accrescit: & quia sunt instituti ex par. ibus aequalibus , accrescit aqualiter. quoniam igitur quadrῖnsiribus unciis constat, singulis heredibus una uncta ac crescit: adeo ut singuli cons uantur trientem , qui e X qu Aodrante initituti tu eranti habent etaim tres uncias ex verbis te
299쪽
statoris expressis,& unciam unam iure accrescendi r ita fietriens,id est,quatitor unciar. Riirsus testamentu esto,Ii ius ex triente her 's 6tii, Agau us ex siextam e heres Uc. hoc casu cum
Titius accipiat quatuor uncias, Maevius duas uncias: lutersum unciae sex,quae Matuto S Titio accreicunt pro partibus hereditariis. nam Titio heredi instituto ex quatuor unci', accrescunt quatuor unciae:& Maevio instituto ex duabus unciis, ciescutit totidem,id est duae unciae. ita fit, ut Titius bessein, Maevius trientem obtineat. Notandum esse magnam differentiam inter uncias,& partes , quΗs vulgo vocant aliquota&nam testator hereditatem tuam diuidit in quot uncias vult; adeo ut tot sint unciae in hereditate, quot testator
fieri nequit, ut mutetur numerus partium,quae appellaturali quotae. verbi gratia,non postlint esse in hereditate quatuor tertiae, vel quinque quartae, vel tres semisses, vel solum tres quadrantes, vel sollim duo trientes. Itaque si testator unum ex quatuor, alterum ex duabus unciis heredes 1 cripsierit,hereditas sex unciis constabit,nec est opus altiori indagine. si
Vero testator dixit, Pνimus ex triente Secunctis ex sextante heredes suini remon possumus dicere trientem & sextantem, seti quod idem valet tertiam& sextam partes constituere totam hereditate n : proinde necesse est confugere ad ius accresecendi supra expositum. VI.Calii, plures t eredes scripti iunt, quam sint partes hereditatis,ex quibus sunt instituti Hoc ca- sit,inquit Imp.singulis portionem tacite decret cere. sub pro parte hereditaria, eg diuerso.nam hic ca-liis eit praecedenti oppositus. Finge testamentum tale esse, PH-
to.hoc casu testator distribuit quatuor tertias.necesse igitur est unam tertiam decrescere , id est quatuor uncias , unde cum quatuor sint i cripti heredes ex aequalibus partibus: dicenduin est singulis unciam unam decrescere:&cum sint innituti singuli ex triente,qui continet quatuor uncias , tan tom obtinebunt qii adrantem,id est,tres uncias. Quod si heredes ponuntur scripti ex partibus inaequalibus , etiam inaequaliter singulis decrescet ut puta si testamentum tale sit,
PrimΠs ex dextante Secundus ex fiere, I ertius ex semisse heredes
sunto hoc quoque casu sunt plures portiones,quam heredes proinde oportet singulorum heredum partem diminui yio rata portione. Primo igitur detrahetur quincunx ; secundo
300쪽
secundδ triens;tertio quadrans,id est , singulis adimitur dimidia pars suae portionis: sic sit,ut primus qui erat institutuS ex dextante, consequatur quincuncem: secundus institutus ex besse,obtineat trientem: tertius institutus ex semisse,
accipiat quadrantem .nain quincux est dimidia pars dextantis: triens est dimidia pas bessis: quadrans est dimidia pars semissis. . VII. Castu, tectator plures uncias, quam duodecim distri-btiit,&aliquem, vel aliquos ne partium designatione here' des iecit. Hoc calia inquit Imp. huris, vel hos sine partibus heredes scriptos, id accipere , quod deest dupondio,*.or si plures ad eli. qtiod tuit a teliatore omissum in diuisione dupondi j cum enim testator assem excedit intelligitur transire ad dupondium, qui constat duobus assibus id est, unctis.
Exςmpli causa,testamenium sit ita conceptum. ibim ex octo
sunto, Semproniu, Leres esto hoc casu,qita testator Titio,Seio,
& Maevio distribuit qui nil ecim uncias,Sempronius Obtinebit reliquas nouem uncias quia unciae quindecim di nouem faciunt dupondium.VIlI.Casu,testi tot excessit dupond uin& quemdam : vel quosdam sine partibus heredes sciis sit
inquit Impa n d. g. . veri idem qu . tra rnsitum ficti
ad tripondium,qui constat ex tribus assibus, id est,ex unciis sex Se triginta: aded ut qui sine partibus heredes scripti sui, id consequantur,quod deest tripondio: quemadmodum in praecedenti casu id accipiebant, quod deerat dupondio. Simili ratione,s testator excelserit tripor Id um,& quosdam sine partibus heredes scripserit, eis tribuemus, quod deest quadripondio. itidemque a quadripondio transibimus ad quinquepondium,& ita deinceps. conficimus enim qu d Npondium ex quatuor assibus,id est,ex unciis octo & quadraginta quinquepondium ex quinque assibiis, id est, ex unciis sexaginta & ita deinceps. Notat imp.in Ad si iture , has omnes parteS,id est,partes dii 'ondij, vel tripondii heredibus assignatas, reuocari ad assem cόnstantem ex xij. unc is, quamuis dupondius &tripondius contineant pili res vincia S. . omnis enim diuisio hereditati; potest reuocari ad assem, er- uata scilicet proportione.ut puta eadem hereditatis portio est,sive quis ex alse accipiat quatuor uncias , siue ex duo pondio octo, siue ex tripondio duodecim,temper enim com sequitur tellian. partem hereditatis.