장음표시 사용
341쪽
sinendi modo , per praeceptionem: & certa quaedam verba coique generi legatorum assignata etant , per quae singula genera legatotum significabantur. Sed α constitutionibus diuorum Principum .imnstas huiusmodi verborum penitus sublata est. Nostra autem constitutio , quam cum magna fecimus lucubratione , defunctorum voluntates validiores esse cupientes , & non verbis , sed voluntatibus eorum fauentes , disposuit , ut omnibus legatis una se natura , & quibuscunque verbis aliquid relictum sit, liceat legatarius id persequi, .non totum per. actiones personales , sed etiam per in rem , & per hypothecariam. cuius constitutionis perpensum m dum ex ipsius tenore persectissime accipere possibile est. Sed non usque ad eam constitutionem sta dum eae existimavimus. Cum enim antiquitatem in-nenimus legata quidem stricte .concludentem , fideicommissis autem quae ex voluntate magis descondebant defunctorum pinguiorem naturam indulgentem necessarium esse duximus , omnia legata fideicomis missis exaequare : ut nulla sit inter ea differentiat sed quod deest legatis , hoc repleatur ex natura fideicom
mitatum di , si quid amplius est in legatis , per
hoc crescat fideicommissiorum natura. Sed ne in 'rimis legum cunabulis permistim de his exponendo, studiosis adolescentibus quandam introducamus ditacultatem ἰ operaepretium elle duximus , interim sep σatim prius de legatis, di postea de fideicommissis tractare .ut natura utriusque iuris cognita facile possint permistionem eorum' eruditi subtilistribus auribus a cipere.
Non selum autem testatoris vel heredis
342쪽
res , sed etiam aliena legari potest : Ita ut heres cc gatur redimere eam , de praestarc : vel si eam nan potest redimere, aestimationem eius dare. Sed si ta lis si res , cuius commercium non est , i vel adipisci non potest : J nec aestimatio eius debetur velut si campum martium , vel basilicas, vel teli pla , vel quae publico usui destinata sunt , lega uetit , nam nullius momenti tale legatum est. Q od autem diximus alienam rem posse legari: ita intelligendo mest , si defunctus sciebat alienani rem' esse , non si ignorabat. Forsitan enim si sciuillet alienam rem eIIe , non legaikt : S ita diuus Pius roscrii i r. Et verius est ipsum qui agit , id est , legatarium p. obare oportere , sciuille alienam rem lcgare de fi .nctum : non heredem probare oportere , ignorat se alienam: quia semper nccessitas probandi incumbit
s Sed & si rem obligatam creditori si cluis legauerit , necesse habet hcres t eam J luet e. t t f ir
hoc quoque casu idem placet , quod in re alici : tita demum luere necesse habeat heres, si scicb: ' functus rem obligatam eisci & ita diui Seuerus S A ntoninus rescripserunt. Si tam n desunctus voluc. it gatarium luere,& hoc expiesicrit: non debet hei es, a
6 Si res alii ira legata fuerit: eius rei vitio testatore legatarius dominus fictus suerit: si quid imex causa emptionis : ex testamento actione prct iuniconsequi potest. Si vero ex causa lucrat tua , vcluti .x donatione , vel ex alia smili causa , agcre non pc test: nam tiaditum est duas lucrativas causas in eund mhominem & eandem rem concurrere non posset.Hac ratione , si ex duobus testamentis eadem res eidem: dc-
343쪽
beatur : Interest, utrum rem , an aestimationem ex testamesto cunicquutus sit. Nam si rem habet , agere non poteit, quM habct eam ex causi ilicratitia; si aesti- mationem, agere potest. Ea quoque res, quae in rerum natura non est,
si modo futura est, recte legatur: Veluti fructus , qui in illo fundo nati erunt, i aut quod ex illa ancilla na
8 si eadem res duobus legata sit, sue coniunctim, siue disiunctim , si ambo perueniant ad lega... tum , scinditur inter eos legatum : si alter deficiat quia aut spieuerit legatum , aut vitio testatore decocserit, vel alio quoquo modo defecerit) totum ad collegatarium pertinet. Coniunctim autem legatur, veluti s quis dicat, Titio ct Seio hominem Stιcbum do, lego : disiunctim ita , Titio hominem Stichum do, lego. Seio hominem Stichum do, logo. Sed & si expresserit eundem hominem Stichum,aeque disiunctim legatum intelligitur. i is, Si cui fundus alienus legatus si , & emcrit
propr)etatem deducho usustiustu . 3c usus fructus ad eum peruenerit, postea ex testamento agat: re Re eum Vere,& sendum petere, Iulianus ait : quia usiis- Κινά us,in petitione seruitutis locum obtinci: sed omiscio iudicis continetur , ut deducto usu fructu , iubeat lastimationem praestasi. μι o Sed si rem legatarij quis ei legauerit, inutile les ligatum : quia quod proprium est ipsius, amplius l. eius heri non potest i& licet alienaverit eam, non ldebetur rhoc ipsa res,nec aestimatio eius. iii Si quis rem suam quasi alienam legauerit r' valet legatum , nam plus valet quod in vetitate
est , quam quod in opinione. Sed de si legatari, elle
344쪽
Dutauit,valere constat: quia exitum voluntas defuncti . habere potest. ia. Si rem suam legauetit testatot , postea que eam alienaverit: Celsus putat, si non adimendi animo vendidit , nihilomimus deberi. Idemque diui Seuerus & Antoninus rescripserunt. Iidem res cripsserunt eum , qui post testamentum factum praedia , quae legata erant , pignori dedit, ademisse legatum non videri, dc ideo legitarium cum heredectus J agere polle , ut pr edia a creditore luantur. Si vero quis partem rei legatae alienaverit. parS, quae non est alienata . Omnino debetur: pars autem alienata ita debetur , si non adimendi animo alienata
' 1 3 Si q iis debitori suo liberationem legauerit , legatum utile eit : neque ab ipso debitore , neque ab herede eius potest heres petere: neque ab alio, qui heredis loco sit. Sed & potest a debitore conueniri,ut liberet eum.Potest etiam quis vel ad tempus iubere , nc heres petat.1 Ex contrario , si debitor creditori suo , quod debet, legaueri C: inutile est legatum, si nihil plus est in legato quam in debito : quia nihil amplius per legatura liabet. Quod . si in diem , vel sub .
conditione debitum ei pure legauerit: utile est legatum propter reptae sentationem. Q. iod si vivo testa. tore dies venerit, vel conditio extiterit : Pacinianus scripsit. viile elle nihilominus legatum : quia se mel constitit : quod dc verum est. Non enim placuit sententiam existimantium, extinctum cise legatum quia in eam causam perupnerit, a qua incipere non potest.
Sed si uxori malitias dotem legauerit, valer- v a legatum
345쪽
legatum, quia plenius est leg m , quam de dote actio. Sed si, quim non accepit dotem, legatierit: diui SeueruS3c Antoninus rescripserunt , si quidem simpliciter legauerit, inutile esse legatum et si vero certa pecu nia vel certum corpus,aut instrumenta dotis in relegando temonstrata sunt, valere legatum.1 6 Si res legata sine facto heredis perierit, legatario decedit. Et si seruus alienus legatus sine fa-
heredis manumissus fuerit , non tenetur heres.
Si vero h redis 'eruus legatus sit, & ipse eum mani mi erit; teneri ipsum Iuliani. s scripsit: nec inierest . sciuerit, an ignorauerit a se lcgatum ei se. Sed & si ali) donauerit sertium , & is, cui donatus est, eum m numiserit: tenetur heres,quamui, ignoraueri. a se eum legatum elle. i Si quis ancillas cum suis natis legauerit, etiam si ancit ae mortuae fuerint, partus legato cedunt. Idem est , & si ordinarii serui cum vicariis legati fuerint : quia licet mortui sint ordinarij , tamen vicatis legato cedunt. Sed si seruus haerit cum pe-ς alio legatus : mortuo seruo , vel manumit Ib , vel alienato, siectilis legatum extinguitiir. Idem est, sistinans instriictus, vel cum Instrumento legatus suerit. Nam fundo alienato , de instrumenti legatum extingui.
18 si grex legatus fuerit, & postea ad unam
ouem pei uenerit : quod superfiterit, vindicari potest. Grege autem legato; et iam eas oves, quae post testamentum factum gregi adiiciuntur, legato cedere . iii limus ait. Est autem gresis unum corpus ex distin tibus capitibus, sicut aedium unum corpus est ex cohaerentibus lapidibus.
346쪽
marinora, quae post testamentum factum adiecta sunt, leuato idicimus J cederc. io Si peculium legatum fuerit : sine dubio, quicquid peculio accedit vel decetiit vivo testato te, legataris lucro vel damno est. Q od si post n)ortem testatoris ante aditam hereditat cm aliquid J seruus adquisierit: lulianus ait, si quidem ipti manuni illo
peculium legatum tuerit : omne , quod ante cidi tam. hereditatem adquisitum est, lcgotario cedere, quia
huiusmodi legati dies ab adita hereditate cedit: sed si
extraneo peculium legatum fuerit : non cedere ea legato , nisi ex rebus peculiaribus auctum fueris p. Oalium. Peculium autem , nisi legatum fuerit, maiiu
misse non debetur : quamuis si vivus md numisiit, sussicit, si non adimatur : de ita diui Seuerus & Antc.. ninus rescripserunt. I: dem rescripserunt,pi culto locato, non videri id relictum, ut petitionem habeat pe- Cuniae,quam in rationes dominicas ni penderit: Iidem res ripserunt, peculium videri leg. tum, cum lationi bus redditis liber est eiustus est & cx i o reliqua inferi c. 1i Tam autem corpor les rei leg ori po limiquam incorporales: & ideo quod desii iacto di belut potest alicui legari, ut actiones se as h rcs legata io praestet, nisi exegerit uiuub testator petati , am : n m hoc casu legatum extinguitur. Sed & tale legatum,
valet, damnas esto herer meus uomum HI Dis re ccre, vel, silum a re alieno liberare.
Si generaliter scautis vel res alia legeti: r: et edito legatari j est , niti aliud ic stator dixti it
optionis legatum , f id est , J sbi ic stator
ex tertiis tuis, vel aliis rebus optare legatalium iusscrat, habeat olim in se condit: onem : es idcbniti ipse legatarius vivus ostasset , ad hcrcdem le-
347쪽
gatham non transi ittebat: sed ex constitutione nostra, de hoc in inclici scin statum reformatum a est:& data eis licentia heredi legatai ij optare fieruuiu, Jlicet vivus legatarius hoc non fecerit. Et olligentiore tractatu habito , & hoc in nostra constitutionc additum cst: siue plures legatatis extiterint, quibus optio rclicta est, & distentiant m corpore eligendo: liue vilius legatarii plures heredes f sint, J 5e iniec . se circa optandum dillientiant, alio aliud corpus eligere cupiciate, ne pereat legarum quod picriquc
prudentium contra Peneuolentiam . introducebant
fortunam else huius optionis iudicem , ct sorte hoc elle dirimendum , ut ad quem sors venerit, illius sententia in optione praecellat.1 Legati aurem aliis solum potest , Gum quibus testamenti iactio est.. as bacertis vero personis nequc legata, neque fidei commiisa clim relinqui conccssum crat. Nam ne miles quidem incertae personae poterat relinquere , ut diuus Hadrianus rescripsit: Incerta autem per B na videba ur , quam incerta opinione animo suo testator subiiciebat : veluti si quis ita dicat , quicumque filio meo filiam suam in maιrimonium dederat , es haeres meus illum dum date .
. Illud quoque, quod iis relinquebatur, qtai post testamentum scriptum primi consules designatielsent : aeque incertae perlonae legari videbatur, &dcnique multae aliae huiusmodi species sunt. Libertas quoque incertae perionae non videbatur polle dari: quia placebat nominatim, seruos libet ari. Sub certa vel bdemonstratione id est, ex certis personis incertae personae iecte legabatur : veluti cognatis meis, nunc sunt , s quis filiam meam uxorem duxerit, ei
348쪽
eἰ heres meus illam rem dato. Incertis ait rem per innis legata vel si des commilia Ielicta , per errorem soluta , repeti non Polle , faciis constitutionibus
26 Posilium o quoque alieno inutii r antea J legab .uur. Eit alitem alienus post mus , Iai
natiis iiii er suos , heres testatori futurus non es .ideb-quc cmancipato filio concestus nepos, extrancus erat posthumuS auo.
1 huiusmodi spicies penitus est su
nc illita emendaticiae rclicta , quum in nostro. Codice constitutio posita su , per quam & huic parti maede inur , non solum in hereditatibus, sed etiam in legatis t& fideicommissis : quod cuident i ex ipsius constitutionis teistione clarescit. Tutor autem nec per nomam constitutionem incertus dat i debet: quia certo iudicio dcbet quis pro tutela suae posteri
18 Post humus autem alienus heres institui &onte poterat, & nunc potest, nisi in utero elus sit, quae iure nostro uxor eise non potest. 19 Si quidem in nomme , cognomine, prae nomine, f agnomine J legataris testa sor crrauerit: cam de persona constat , nihilominus valet lcgatum. Idemque in heredibas seruatur , & recte. No. Drina enim , significandorum hominum statia re. prata ibiat : qui si alio quolibet modo intellisantur,uihil inici l .so Huic proxima est illa iuris rcgula; Falsa dc molistratione legatum non perimit : veluti si quisita legauerit , Stichum seruum meum vernam do, Iego . ii ccc cnim non. verna , sed emptus sit: s ta-V men
349쪽
men de seruo constat,utile est legatum. Et conuenienter, si ita demonstrauerit, Ssiehum seruum,quem a Seio emi, sitque ab alio emptus : utile est legatum, si deseruo constit.
31 Longe magis legato falsa causa adiectaJ non
nocet, veluti cum quis ita dixerit: Titio quia me absente negotia mea curauit, Stiehum do, lego: vel ita, Titio, ruta patrocinio eius capitali crimine liberatus sum, Stichum do, lego. Licet enim neque negotia te statoris unquam gesserit Titius , neque patrocinio 'eius liberatus sit , legatum tamen valet. Sed si conditionaliter enuntiata fuerit causa : aliud iuris est,ueluti hoc modo,Tiιiose negotia mea curauerit, fundum meum do,lego.
1 An seruo heredis rectὸ legemus , quaeritur, & constat pure inutiliter legari , net quicquam proficere, si vivo testatore de potestate heredis exierit : quia quod inutile foret legatum , si statim postfachum testamentum decessisset testator, hoc non debet ideo valere, quia diutius testator vixerit. Sub conditione vero recte legatur seruo, J ut requiramus, an quo tempore dies legati cedit, in potestate heredis non sit. 33 Ex diuerso , herede instituto seruo,quin domino recte etiam sine conditione legetur, non dubitatur. Nam etsi statim post factum testamentum d cesserit testator,non tamen apud eum,qui heres sit,dies legati cedere intelligitur: cum hereditas a legato separata sit : & possit per eum seruum alius heres effici, i prius, quam iussu domini adeat, in alterius potestatem transsatus sit : vel manumissus ipse heres essicit ut ue quibus casibus utile est legatum. Quod si in eadem causa permanserit , & iussu legatat ij adierit:
350쪽
ierit : evanescit legatum. 3 A me heredis inititutionem inutiliter at tea legabatur: scilicet quia testant enta vim ex in stitutione heredis accipianr, & ob id velivi caput atque fluadamentum intelligitur totius testamcnti heredis institutio. Pari ratione nec libertas ante heredis institutionem dari poterat. Sed quia incuuile esse putauimus , scripturae ordinem quidem si
qui quod ipsi antiquitati vituperandum fuerat
visum) sperni autem testatoris voluntatem : per nostram constitutionem & hoc vitium emendauimus: ut liceat & ante heredis institutionem , & inter medias heredum institutiones legatum relinquere , de multo magis libertatem , cuius usus fauorabilior
31M Pon rnortem quoque heredis aut legatari, simili inodo inutiliter legabatur : veluti si quis ita
dicat , eum heres meus mortuus fuerit, do, lego. Item, pridie quam heres aut legatarius morietur. Sed simili modo & hoc correximus , firmitatem huiusmodi legatis ad fideicommissorum similitudinem praestantes: ne in hoc casu deterior causa legatorum, quain fideicommitarum inueniatur.
36 Poenae quoque nomine inutiliter f an
tea J legabatur & adimebatur , vel transferebatus. Poenae autem nomine legari videtur, quod coercendi heredis causa relinquitur, quo magis aliquid B-ciat, aut non faciat: veluti si quis scripserit e heres meus , si filiom suam in matrimonium Titis eoia loeauerit : 'vel ex diuerso , si non cellaeauerit,dato decem aureos Seio: aut si ita scripserit, heres meus si seruus Stichum alienaverit : vel ex diuerso , sit enalienaveris , Titio deum aureos .uto. Et in tantum