장음표시 사용
371쪽
nam in obligationibus ex contractu Eleetio est debitoris 'quod soluat, non creditoris quod petat. infra de adi. g. i quis
Nota secundo hane decisionem habere locum in corporibus legatis, ut in dicto exemplo,non in quantitate legata. verbi gratia si testator habens varia tritici genera, modium tritici Iegauerit, electio eli heredis , non legatarijs de triti. min. ιτ. q. ergo in hac appellatione rei significatus corpus. ut & t.6. a. de rei vin I. cI in ι. piane υbi sed hoo ita f.
Nota tertio , electionem legatario non competere, nisi in rebus testitoris. ut puta Iegato tertio , non potest alium seruum eligere, quam unum ex seruis hereditariis. quod adeo verum eli, ut si te fator nullum seruum habeat,huic electioni locus non sit, de opsione I gat. l. 2. Nota quarto hanc electionem, seu hanc facultatem eligendi esse limitatam : quia legatarius, ud non cogitur eligere deterrimum seruum ita etiam non potest eligere optimum.
X X. Quaestio est in s. , cdm testator expresse electionem legatario concessit, si legata si iis priusquam eligat, moriatur. aia heres eius eligere ponit : &, si vel plures legatari j , vel plures haeredes unius te falarii in electione dii sentiant, ut quia alnis alium seruum eligere velit, utriam alicuius optio praeualeat, an legatum reddat nr inutile. Respondetur, facultatem eligendi, quae legatario co rapetid , ad heredem eius transire , & si plus in electione facienda dissentiant, rem sorti committi, ad rh ut ille eligat, in quem sors cadet.ac rem totam sibi retineat, collegatariis autem vel eoruin heredibus istimationem partium ad eos pertinentium persolvat. C.
motandum est , olim differentiam fuisse inter optionem& electionem legatam, ut inter actum thlemnem , & non solemtieinc sed hodie, solemnitatibus sublatis , nulla est inter . haec legata differentia. iSe.io tractat de personis quibus 'legatur; ubi dat varias regulas. I. Regula eli: illis lolis legari potest, cum quiustella menti factio et f. s. legari. In testige testamenti factionem p. ssiuam ,.quam habent, hi, qui ex testamento capere possunt.
II. Regula est, incertis pei sonis, dipo .lhumo aliquo hodie
372쪽
die legari potest , sublata iuris antiqui prohibitione. s. intem
tib .cum duobus S, g. sequentibus. Alienus possi humus opponitur suo pol thumo. sicut enim suus pol thumus appellatur, qui nasciturus est litus heres: ita alienus post humus eii, quinatas uiter suos heredes futurus non est,id est, qui non est nasciturus suus heres, in s. posthumo. & ' ἰ nee eiusmodi. tutelam incertae peisonae committi non posse,quoniam hoc esset pupillo periculosum. Et obuer addit Imperator in si . , alienum post- humum , quamuis olim ei legari non pollat, tamen potuisse heredem institui, ita ut olim potuerit, & hodie possit institu I heles.quibus verbis videtur significare nullam hac in parte differentiam esse inter ius vetus, & ius nouum: sed verba sic accipi non debent, quia sententia falsa esset quandoqui. dem alieni posthumi institutio olim suli inebatur tantum iure praetorio per bonorum possessionem secundum tabulas ;hodie vero ex Iustiniani constitutione valet etiam iure ciuili,
ita ut itereditatem adire possit. infra de bon)rtim in principio. Subiicit Imperat. exceptionem, nisi in utero eiussit, iure nosero uxor esse nis soles, id est, cuius nuptiae
t omnino interdictae : veluti si quis instituat posthumum
trisciturum ex virgine Vestali. nam' huiusmodi testatoris voluntas reprobatur. IIII. Regula est in s. si quidem in nomine. Error testatoris in nomine , vel cognomine , vel praenomine, vel agnomine legatarij non nocet legato, dummodo constet de persona, cuit eitator legare vult: veluti si tellator dicat, se legare Publio fratri suo, . cum frater eius non appelletur Publius, sed
Nota primo maiorem haberi rationem voluntatis, qu im
-Nota secundo, quod diximus de legatis , obtinere etiam in heredum inititutionibus. ut ait Imp.in versic icemque. . Nota tertio nomen apud veteres proprie di istum esse quod significabat gentem: cognomen autem, quod indi- cabat familiam; quia in una sente erant plures familiae . ./quae habebant idem nomen , non idem cognomen d agnomen vero dicebatur, quod adiung'batur cognomini. v teres tamen , ut M. . Tullius, & alij eiusdem aetatis scit Ptores , hoc quoque VPellant cUnomen , quod, poste- riores
373쪽
3 36 Iussit. Lib. II. Tit. XX. l
riores vocarunt agnomen. Sed praenomen dicitur , quod certam perionam sis nificat , quia no nini , cognomina , ω tignomini praeponi lolet, ut in nac oratione , Co/ ti σω , auri nuu, Publius est pranomen: Cornelius , n incn: Scipio , cognomen : Africanus, agnomen, siue alterum c cognomen. '' Iu Regula est in S. hiae praxima. Falis demonstratio non vitiat egatum.1Nota pristio hanc regulam obtinere tam in persona legatarii. 2δε de cynarias.ν. u moὐν. l. D A. in prine. , l. er. in Imn . Quam ait re legata , ut hic ε. docet .id est, siue testator falso aliquo aristi tento destiolasti et legatarium , veluti si dicat, fit o Meti L. a. L cctori cev tim do , cum Titius i non sit Doctor Medit imae , sed luris : siue falso demonii retrem legatam , veluti, Titio seu um quem a Seio emi , aeo tes Oictim non emerit a Seio, sed a Sempronio: utroque casu lega tum valet: quia magis habetur ratio voluntatis testatoris quam verborum. Nota secundo, Imper. in contextu exemplum proponere rei legatae , quamuis commodi sis fuisset exemplum personae,
cui legatur ; quia in praesentia non tractat crebus lega is, sed de legatarit S. Nota tertio differentiam inter falsam demonstrationem, de qua hic aFitur, & errorem in nomine legatari j , de quo dictum fuit A b. prac a quia propriς loquendo demonstratio
vocatur, cium reS non suo nomine, sed aliqua circumscriptione indicatur.
V. Regula est in Falsa causa legato adiecta 3 '' non vitiat legatum: quia legato non cohyret, id est, non est pars legati , sed perinde habetur, ac si scripta non esset. Udo cond.-d mon'ν. l. chm rate. 72. f. all.m.Exempla sunt in contextu. A falsia causa distinguitur conditio: quia nisi conditio legati vere existat, legatum deberi non potest. vi in contextu dilucide explieatur. V L. Regula est in s. an seruo. Legatum seruo haeredis pur33 relictum non valet: sib conditione autem relictum valet, si, heres scriptus ante diem legati cedentem , id est , ante conditionem legati existentem, eum seruum alienet. vel manu mittat. Vt huius & sequentis regulae ratio intelligatur , ponenda sunt quaedam fundamenta. Primum fundamentum est, quod seruus domino etiam ignoranti & inuito acquirit legatum
374쪽
o II tum non acquirit autem domino hereditatem, antequa iunsuadeatsupra pe quas pleἡis vcru.8 Item nos A. Secundum fundamentum est quod idem non potest cile heres,& leg tartu quia heres legatum debet lesatario: idem autem noa potest sibi ipsi debere. st v. i. I 8. laib. b. I. Tertium fundamentum est, quod regula Catoniana, quae non vult legata quae ab initio non valent, ex post facto confirmari, habet locum in leg.itis pure relictis , non in conditionalibus. Caten. l. I. in Irin c. Θ L . Hispositis, ficile est intelligere rationem huius & sequenti regulae. Diximus primis in hac regula , quod seiud heredi
sona debetur hereditas, & ex Persistia ieriti debetur leg ituqergo in eande personam concurrent hereditas, & le atum
contra secundum fundamentum modo poseunt. A si ἰ: ἰdicat posse contin Uere,ut prius tiam heres adeat h ereditat Emanumittat, vel astenet fertium legatarium: Viide L . garum non de eatur ipsi heredi, sed alteri:relbondebo hoc esse contra tertium titia dat nentum , id es ontra re 'ulari Catonianam. Diximus secun db possis sietuo heredis linari sub conditione, ut legatum valeat si ante conditioncm Il- stentem seruus alienetur, vel manumittatur. Quamuis critio legatum nil pecto mitio non videatur posse consisteteream
legata ex poli tacto conualet cre. non Perti Dep ti.
V M. Regula est in g. x Gues. Si alietius seruus heres instituatur, domino eius legari potest tam via r se c
acieat nereditatem , inlaero quae sit ratao di et rciniae in t rhanc regulam , & p aecedentem, id est eus. - uinstituto, non possit pure legari eius se uti c
instituto, possis purὲ legii petu, dola d
pendet ex fundamentis arntea post io cute ic o testator mortuus est per seruum acculti tis
ignoranti, vel inuitogreditas Quam seruus iussu domini adeat e leo in stili οῦ, dominus elat heres & fetuus beat-im or ditas & legatum concuriunt in e
375쪽
in postpriori autem specie, ubi dominus est legatarius , M . seruus est haeres scriptus non possumus dicere in eandem personam concurrere hereditatem & leg)tum,quamuis enim legatum flatim a morte teliatoris domno debeatur,tamen hereditas nondum ei est acquisita, ut seruus nondum ei M iussu adluit. . s. 3 4, Septimo tractat de modo & ratione legandriqua de re dat tres regulas. I. R egula est in Legari potest in quacumque parte testamenti,id est, vel ante , vel post here. dum institutionem, vel ita ut legatum heredum institutionibus interii ciatur : quia non habetur r/tao ordinis scripturae sed voluntatis: id est,tegata pendent ab institution 1bu heredum, etiamsi ante institutiones icripta sint, . . f. len. II. Regula est in g.ρ uult. Legatum potest conferri in tem,' Pus,quo heres,vel legatarius mos tuus erre, Vel pridie quamberes. vel legatariu4 morietur: ut in his exemplis.IDisis h.
res medis post mortexta smm centum Seio dato. Titius here meus seio tost moerem eius centum dato. Hι re meus pridie quam me. riatur , eem1ιm Seio dato. Heres meus pridie quam Selm morἰetur eentum ei dato, Haec legata olim non valebant propter antiquam iuris regulam quod actio potest non incipere ab herede, neque contra heredem: quandoquidem heres suci cedit m ius defuncti , & omnino uti debeς eodem iure Sed ea regula ex bono & aequo iii blata est, C. ut actiones ab heressi is contrahered. consequenter dicta legata sustinentur.
Haec autem legata, Cum heres morietur , & Ckm legata ν ulmen tur, etiam olim valebant. legat, cet.
propterea quod is, qui moritur, nondum est mortuus , seqadhuc vivit .s de manu. test m. l. qui duos. I 8. 6. I. Quae diximus de legatis, eadem dicemus de stipulationibus. infra da
ctum valet nisi relictum si,quu magis aliquid impossibile,
Vel contra lex et , aut bonos mores fiat. Exempli causa, hoc
legarum valet, Herei melis o si νuri o i eram dederit, Trio cerrint. im dato. haec autem legata non valent: Hares meus, nisi cα-lu n digito tetigerit. vel , nisi Sempronium Occideriti vel, nisi nudus in fo=ο ambulauerait. Seio centum dato. . .
Nota primo poenam & conditionem non distingui ex verisbis; sed ex voluntate testatoris:eadem enim verba ericient legatum conditionale, aut legatum poenae nomine relictu,
376쪽
De legatis. si scopus testatoris: hac conditione,si heres
filiam suam in matrunonium ei collocauerit, boc legatum erit conditionale, Heres mein yniam sua n Solo nuptui ais vers scopus testatorii si coercere
verbis relictum, , m us dcc. nonis . numine relicium. de his,
Nota secundo differentiam inter haec legata,quia impossi tuend.I.ιν pebuis. impossibilitas tame vitiat legatum poenae nomine relictum, ut docet Imperator in fine hqiuo tit.
, Singula si iis locis sent explicanda,in priae.. coniun.9.vis. pqpra per quai ξersi s nobis aer. Leaatum a o herede praestandum est. 3. I. Testatoris volunta. verbis praefertur.S. r. fisscommiss surit iniςrsin exaeqllata g. r. Dim cultas in iuuenibus erudieiadis vitari debet. dicto
A simplicioribus inchoandum d. f. 3.
Onus probandi incumbit actori. b. .coniun. ι .vere sal. 1 . e probat. 1 Tellatoris voluntati est obtemperandum f. s. Duae lucrativae causae in ean4em pei nam & eandem rem concurrere non possunt. 6.6. Cui pretium abest,ipsa res abesse videtur, d. S. 6. coa iun to ideost de euictiorib.
Ulusfructus,non partis, sed seruituti, vicem obtinet
377쪽
33 Plus valet, quod in veritate est, quam quod in opinio. Eadem est ratio totius. ad totum ,& partis ad Par
Legatum non valet, nisi aliquam utilitatem asseratMe natario oLegatum sustinetur, etiam si ad eam caut am peruenerit a qua incipere non potest, d. g. I . Falsa demonstatio non vitiae legatum. 3s .conviun. l. domanstr . in princ. Or,. se Onαι t. Ur
Interitu speciei debitor liberatur, si nec eius perierit. q. . neque morae, seu culpae reus lit. de vero. obis. l. si ex legoti. 23. . sublato principali, tollitur accessorium f. t. nizil. dolo. I 2'. g. r. l. ekm principalis II 8.1. ae diu.
Augmentum vel decrementum rei legatae vique a adiem legati cedentem , vel ex rebus legatis contingens, ad legatarium pertinet. 6. i 8. Θ sq. Grex est v mira corpus ex distanqbus capitibuso .f. 8 .ar AEdium est unum corpus ex tigm cohaerentibus est δ'. 4 Leoari pateli iis, quibuscum eis testamenti tacito g. I . N mina significandorum hominum gratia reperta lunt, qui si alio quolibet modo intelligantur , nihil interis
passate randi causa legato non nocet 6. 3 I. coniun. ι. demon r. I quod autem fide eon it. is demonstr. In ciuile est , scripturae ordinem sequi, ac linerni telia- tofi voluntatem' g ue a Libertas est tauorabilior lucro pecuniario. .6.3 4 conoi uia 4 1 infra 'eo,cui liberi.c ι bona addἰe.
378쪽
A Demptio leg toxum siue eodem testamento
adimamur, siue codicillis 3 firma est : sed ' de siue contrariis verbis fiat ademptio : velutis qui, ita quid legauerit, do ego: ita adimatur, non do,non te Iolsiue non contrariis,scd & aliis quibuscunque verbis.1 Transferri quoque legatum ab alio adi allum potest, veluti si quis ida dixerit, ninem Stichum Huem
Titio legaui, Seio do lego' siue in eod rei testamento, siue
in codicillis hoc fecerit : quo casu simul Γ & J Titio
adimi vidMur, & Seio dari. 'Superiori titulo dictum est de legat; fret; nquendIs: nune prine
agitur de iisdem adimendis, sitnulque de transferendis: quia transatio simul uni adimit,& alteri tribuit.Hi hoe est. nov. Primo de ademptione legatorum duo docet n strine .lἰt. Vnum est,qubd legatum adimi tam in eodem testa mento in quo relictum fuit, qu m in codicillis post test mentum Alterum est ; quod potest adimi quibus- 'cumque verbis, dummodo testatoris volimias artareat. Secundo in s. I. de trim satione legar oti,in mi iter duo docet. Vnum est, posse legatum transferri ab uno legatario ad alterum,puta a Titio ad Seium tam in eodem te samento, in qu ' relictum fuit Titio . quam in codie illis postea 'factis. Alterum est,quod ad effectio transationis pertinet, in transsatione contineri tam ademptionem, quam dationem legati .dtim e uim testator legarum transfert Titio ad Seium , smul adimit I itio, & dat Seio: velliti si quis in testamento Stichum Titio legetii et t. deinde in eodem
testamento describat, Stichν, Dem o sau , repo do. DI e. haec enim verba legatum a Titio ad belum trans emini. Sed si ita adstribat, ira, n: vel . E an 'ινγι Sis chiam Seio do,leto et utrique legatum debetur , ac dicunturie coniuncti, ut exposui ad uipp. tit.trcae.
379쪽
r Legatum in testamento relictum, tam in in eodem teis litamento, quam in codicillis, adimi potest. in
Legatum quibuscumque verbis adimi potest. ibid. i 3 Legatum tam in eodem testamento , quam in codicillis transferri ad alium potest. b. I. I
SVperest,ut de lege Falcidia dispiciamus, qua mo
dus nouissime legatis impositus est. Cum enim blim lege duodecim tabularum libera erat legandi potestas, ut liceret totum patrimonium legatis erogare quippe fcum J ea lege ita cautum esset diuti quisque le- Iasiel sua rei, ita ius 'esto Visulti est 'hanc legandi licentiam coarctare : idque ipsbrum testatoium gratia prouisum est, ob id, quod plerumque intcstati moriebantur, recusantibus scriptis neredibus pro nullo Uit minimo lucro hereditates adire. Et cum nrper hos tam lex Furia quam lex Voconia latae sunt, quarum neutra sussicieris ad rei consummationem videbatur: nouissime lata est lex Falcidia,qua cauetur, neptus lexare ceat,quam dodrantem totorum bonorum: id est, ut siue unu8 heres institutus sit,sive fures,apud eum,
i s Et cum quaesitum esset , duobus heredibus institutis sveluti Titio & Seio si Titij pars, aut tota exhausta sit legatis, quae nominatim 'ab eq data sunr.
380쪽
aut supra modusti onerata: a Scio oetu lut nulla relicta sint legata , aut qtiae partem eius duntaxat in pariem dimidiam ni inuant: an quia is quartam pariem tutius hereditatis aut amplius habet , Titio nihil ex legatis, quae ab eo relicta sunt, retinere liceat . Ut quartam partem suae patiis saluam habeat: placuit poste reticere,
etenim in singulis heredibus ratio legis Falcidiae Pu
2 Quantitas autem patra monij , ad quam fi
lio legis Falcidiae redigitur, mortis tempore spe. statur. Itaque verbi gratia P si is , qui centum aureorum patrimonium in bonis habeat , centum aureos legauerit : nihil legatariis prodcst , si ante aditam hereditatem per seruos hereditarios, aut expatatu ancillarum hereditariarum, aut ex foetu pecorum tantum accesserit hereditati , vi centum I aureisJlegatorum nomine erogatis heres quartam partem hereditatis habiturus sit: sed necesse est , ut nihiloa minus quarta pars legatis detrahatur. Ex diuerso si septuaginta quinque legauerit, & ante aditam heis reditatem in tantum decreuerint bona incendiis sorte aut naufragiis, aut morte seruorum in ut non
amplius, quam septuaginta quinque i aureorum substantia J vel etiam minus relinqua tuti solida legata debentur.Nec ea res damnosa est heredi, i ii intum est non adire hered talem: quae res efficit . ut si nea cesse legat aliis, ne destituto testamento nihil consequantur, cum hetede in portione pacisci. Cum aurem ratio lcgis Falcidiae ponitur, antὸ deducitur aes alienum : item stineris impensa L dc pretia seruorum inanii mistbrum e tunc demum in reliquo ita ratio habetur . ut ex eo quarta pars apud heredem remaneat; tres veIb par-