장음표시 사용
351쪽
haec regula obseria abatur, ut quam plurimis principalibus constitutionibus significaretur , nec pi incipem agnoscere , quod ei poenae nomine legiturn sit , ciccex militis quidem tellamento talia legara valebant, quamliis aliae militum voluntates in ordinandis testamentis vel obseruabaimir, quin cliam nec libcr-ratre poenae nomine dari polle placebat: co amplius nec heredem poenae nomine adiici posse, Sabinus existimabat : vcluti si quis ita dicat , Titius heres ego, si Titius filiam sitiam in ni atrimonium Seio collocauerit, Seius quoque heres esto. Nihil enim inistereat , qua ratione Titius coerceretur , utrum legati donatione , an coheredis adiectione. Sed huiusmodi scrupulo litas non placuit: dc generaliter ea , quaerclii. quuntur, licet poenae nomine fiterint relicta , vel adempta, vel in alium translata: nihil d. stare a caeteris legatis constituimus , vel in dando , vel in adimendo, vel in transferendo : exceptis videlicet iis,quae impossibilia sunt, legibus interdicta , aut alias probrosa. Huiusmodi enim testatuentorum dispositiones valere, sc-cta meorum tempoIum non patitur. Non ut heredis institiitio , ita etiam legata in testamentis necessaria sunt : sed vel relinqui, vel omitti possunt rlegatum enim hic anguite accipitur pro specie quadam ultimae voluntatis : non late, ut in duodecim tabulis, in
quibus legandi verbum omnem vitiniam voluntatem complectitur. f. de α ργb. si nificu.υeνbis ieris Izc. Varias
huius vocabuli significationes exposui Isagog. 1. de le-
De his tractans Imper. Primo in ρνisc. th. rationem aD fert, propter quam hic agit de legatis. Secundo in s. i. legatum definit donationem quandam a defuncto relictam , ab herede praestandam. Haec definitio plenior est quam ea, quae habetur in l. legatum. 36 f. de ubi legatum dicitur esse donatio testamento relictas Nec
352쪽
Nec assentior iis filii hoc loco delent ea verba ab Ledie et Irasanda , non sitiat enim otiosa, sed legatum separant 1 fidei commisso , quod non tam dira ab herede, sed etiam a legatario & fideicomni istario praestari potes i. in μα ἐ' i. r.
reb. Iersi deuom. reli f. in Separat etiam a donatione caula mortis , cui perquam simile est legatum sit, a Df. I. etenim ipse donator rem donatario tradere so
Opponitur, quod legatum non semper praestatur ab here- de , sed interdum praeitatur ab ipso testatore. θ de legat. ij.
l. Lucius. 22. C. de legat. lflia. I i. Irrier dum ipse legataritis accipit a temetipso. I.de T. tia cram te farnente. I. Catu St. L. Instit. tit. s. I Ad primam
obiectionem respondeo , testatorem in iuribus allegatis non soluere legatum , sed dum legatario tradit rcm, quam ei legauerat, extinsuere legatum. At l. iacum te tamento f. i. respondeo , illum esse heredem , qui iussus eli a se capere: & nihilominus ipsum quoque interdicto bonorum , teneri si sua auctoritate rem occupet. J. quod le-sa I. f. qui et e o. Praeterea in definitione legati non diximus rem ab herede praestari saepe enim contingit, ut non praestetur) sed esse praestandam , id est, heredem ad hoc teneri, ut rem legatario prestet; quae heredis obligatio non tollitur , ed quod testator legatario rem sumere permittat. Haec responsio valet etiam ad locum Caii. Addunt quidam hoc argumentum : Legatum recta via transit a defuncto ad legatarium , fallem cum testatorrem suam legauit, SI legatarius eam vindicat: ergo hoc casu legatum non est praestandum ab herede. Nego consequentiam , quia non dicimus , dandum esse ab herede,sed praestandum : differunt antem dare, & praestare : quia dare eli dominium transferre infr. de act. q. si itaque ἡIr stare eis tradere id est , possessionem transferre, vel quasi possessionem ut in I. in vendemio. 66. in ἱν ine. 4ecen rah. emit. Ergo etsi heres non dat legatario vindicanti rem legatam tamen piaestat: quia morte defuncti solum dominium rei legatae transiit ad legatarium, non possessio. Tertio in g. b d ηlim , tractat de quatuor generibus legatorum quae apud Veteres erant in usu , de quibus tria
353쪽
iura proponit I. Ius antiquum, quo haec legatorum genes ra inter se certis verbis & formulis distinguebantur. Adde,
quod differebant etiam ratione rerum legatarum,& affectu, ut Vlpia. rat. 2s.& Caius lib. 2. tit. s. declarant. II. Ius no uum, quo verborum solemnitas conititutionibus principum lublata est nimirum Constantini magni, teste Eusebio ιιν. q. -υε - , cap. 26. & Constam ini minoris , Constantis & Constantis. C. tit. Gn t ratis. 1 I. II l.Ius nouis-nmum,quo ipse omne discrimen lii stulit quod erat intei dicta legatorum genera,Vt quod unius peneris p. oprium ei a retiam alteri tribuerit: adeo ut legata hodie pleniorem vim habeant, quam olim. cum enim oum ex legato vindicatio nis daretur rei vindicatio, ex legato alitem damnationis, nascetur actio perionalis ex testamento, hodie siue testator sit vis verbis vindicationis, veluti, eius fundam ilium υἱn ἰea: Seius struum it m 6mita: sue verbis damnationis, vel uti, heres meus iam im ecto sundum Tuscuianum Seio da se semper legatarius optionem habet , virum malit amere in rem an in perionam, habet insuper etiam a tonem hypothecariam,quia bona deiuncti te datariis tacite sunt opi. -- rata , videt. . . Praeter has actione , cd n uni ex multis heredibu prae αgatur , is praelegatum consequi potest iudicio famillae erciscundae It f. m. arcis.
Sed dubitatur, ques fieri possit, ut legatario simul competant actio ex testamento, qua petat rem sibi dari, & rei vindicatio: quoniam haec datur domino. f da νei et M-
die. Lin rem. 23. in prisc. haec non domino. insa de
se itaque. Respondeo legatarium actione ex testamento non petere , vires sibi detur, sed ut sibi praestetur ut ex definitione legati supra exposita apparet sed restituatur: quod & aliis casibus accidit, ut cum quis rem suam repetit actione commodati , vel depositi qbia non repetit tamquam suam, sed tamquam commodatam , vel depositam a
Quarto in s. sed non Urue confert legata cum fideicommissis , & antiquas interea differentias tollit. ita ut hodie nulla sit intes ea differentia. Veriam hoc dictum diraseultate non caret. Opponituri. quod Vlp. . I. de le- inquit per omnia esse exaequata legata fideicommissi Rfalso ita e videtur Iustin. hanc exaequationem sibi tribuere. Vt Quot tam inanea iblutiones , reipondendum est
354쪽
cum Culacio Kk 8. obse M. ecl. q. tempore Vlpiani legata fideicommissis exaequata fuisse per omnia pon tamen in omnibus , sed tantum in detractione quartae , quia lex Falcidia. quae loquitur de solis Iesatis, producta est ad fidei. commma, unde quarta Falcidia aeque deducitur de fideicommissis, ac de legatis: & in quaestione qua nam imputentur heredi in quartam,nihil interest virdm haec quarta de legatis, an de fidei commissis detrahatur, quia quantum ad hoc, legata fidei commissis per omnia sunt exaequata z quamuis omnes fere doctores contra sentiant. Opponitur II quod hodieque sunt aliquot differentiae inter legata & fidei commissa: dicimus enim fidei commissariam hereditatem , non hereditatem legatariam, praeterea fidei commissa relinqui possunt ab intestito; legata nisi ex
testamento non valent. infra de fidei . h. re f. tratis a. tri- super legatarius potest onerari fidei commita. non legato, infra de lane. Meh. test fideic. revetis. in prine. Addo III. obiectionem ab aliis non animaduersam: quia hoc Iustin. dictum quo asserit se omnino exaequasse legata fidei commissis , contradictionem implicat. Etenim si omnino sunt exaequata , nullo modo differunt: proinde sunt una& eadem res : duae namque res esse non possunt , nisi sint inter te aliquo modo diuersae: quod si legatum & fideicomis missiam una res est certe dicere non possiimus haec esse inter se exaequata , quia idem sibi ipsi aequale , vel exaequatum dici nequit. Pro solutione harum obiectionum existimo necessariam esse nouam quamdam eius exaequationis interpretationem ab aliis Doct. non traditam dico igitur Iustin. mea sententia reliquisse diserentias, quibus legata a fideicommissis in iure distinguuntur ; alioqui frustra de legatis & fidei commitas seorsum agere tam in Codice , quam in Instit.si prorius nullum in rerea discrimen esset :sed haec exaequauit tantimamodo quoad vim dc essectum, siue vim , quatenus a eslatore facta , extra ius consistunt Exempli causa, si ii gatum ab intestato relinquatur, iure antiquo non valet : h ci e valet, non iure legati, sed
iure fidei commissi , quia Iustin vim fi lateommissorum legatis tribuit. Idem dicendum s a legatario legetur: non enim valebit ut legatum , sed quasi fidei eoae missum , perinde enim testamenta a t inimus, ac si testator, dum aliquid legat . adiiciat se velle , ut id non selum iure legati,
sed etiam iure fidiacommissi valere potar & similiter cdm fidei
355쪽
fidei coiri missum relinquit, iubeat ut id valeat etiam iure si spectes per se & quas in abstracto has part CSiu is aliud est legatum , aliud fidei commilliani : sed si speetes vel ba testato um, dicendum est, expressis verbis Iegati contineti tacitum fidei commilium &expressis verbis Dd cico: ani sti contineri tacitum legatum : quasi testator, cuin exp eis iubet, tacite roget : oc dum expresse rogar, tacite iii beat: quemadmodum iubilitutio vulgatis exprestacci latri: t tacitam pupillarem, & expressa pupillaris cori-tInuc lacu ain vulgarem. θ. de vulgar. is pupu. l. 4. Vndem, ut quintum ad effectum & vltim iuris , nihil referat, utrum teli ro leget,an fidei committat.Atque haec est exaequatio , quam Iuttinianus intelligit tam hie quam iἡ l. 2.
- Quinto loquitur de rebus legatis: de quibus dissoluit
plures quaestiones. I Quae stio est in I. Jοἰ- , virum reci tantum testatoris legari possint, an etiam aliae ὸ Reia Pondet Imperator, non solum res testatoris , vel heredis, 1 ed etiam alienas, id est, alicuius extranei, legari posse: non tamen eaS , quae non sunt in commercio , Ut campum Mamum , temp um: nec eas quae non sunt in commercio leetatari licet in aliorum commercio sint, id est, quae legatarius acquirere non potest . vi Iudaeus mancipium Chri
quidem primus Constantinus constituit, teste Eusebio
a ei se τι ta. lib. . 27. merito autem talia legata improbantur : quia furiosi est ea in testamento adscribere. st de Ω- . gar.I. l. cum Ierum verὸ commeretiim I ut Vlpian. tit.2o. s. omr e ιἰ n: , definit est emendi vendendique inuicem ius: in qua definitione emendi & vendendi vocabula late acci-phintur, ut omnem acquisitionem , & alienationem com-fectantur sicut in L statu liberi 2s. in s. f. de patulib. Vnde in formuta : qua furioso bonis interdicebatur, praetor utebatur his verbis , T bi ea re commercioque ἰnterdico. Paul.:ib. 3. Simten . tit. 4 mονἰbu . Effectus autem legatae rei alienae declaratur per distinctionem. Audi enim heres rotest eam emere : 3 cogitur eam Onere , & legatario Pra itare. 'ut . . non potest emere : ac tenetur aesti inutio item ius ij tatario Intellige heredem non potas e rem te vere , Vel quia dominus vult eam vendere , vesquis immodico pretio vult 'vendere. Item intellige
356쪽
hereἐem teneri soluere aestimationem , id est, iustum rei
pretium. 1. de legatis n. 3. l. non dubii m. f. τι itinio ,
Quod diximus , legatum rei alienae valere, patitur hanc limitationem , dummodo testator sciuerit rem esse alienam , quod quidem legatarius petens legatum, probare debet, quoniam onus probandi incumbit actori. dict. f. non solum. vers. quod autem. Haec limitario non est perpetua, sed tum demum obtinet, cum extraneae perlonae legatum fuit; nam si testator coniunctae personae legatur , indistincte legatum valet , siue testator sciebat,
siue ignorabat rem esse alienam. C. Loe th. l. eum aite
II. Quaestio est in s. Jedo jιν en', an valeat legatum rei uepigneratae:&si valeat,quis sit eius effectus Rei pondet Imp. legatum valere & heredem cogi rem luere, Σc liberam iegatario praestare. Addit duas exceptiones, id est, duos casus
quibus heres non cogitur rem pigneratam luere. led talcm legatario praestare,qualis est. Prior casus est,si testator ignorabat rem esse pigneratam,veri. in Loe. Posterior casu, est, cum testator expressu iussit, ut legatarius rem luat. vers . si
III. Quaestio est in aliena , de effectu rei alienae g. 6. Iegatae; cuius dominium si te 'tarius ex alia caula ac filiis-uit,aut vivo testatore,ut ponitur in contextu,aut post eius mortem priusquam legatum consequatili, ut Doctores supplent : quaeritur an nihilominus legatum petere possit Respondetur per distinctionem , aut enim rem acquisiuit ex causa onerosa, aut ex caula lucrativa. Priori casis rem legatam petere potest, nam cui pretium rei abest, ei res ipsa abesse videtur. euict. ι. i seruus ideo: officio autem iudicis continebitur, ut aestimati oriem ab herede.accipiat : quia non potest rem ab eo accipere; ρ' iam habet. Poiteriori casu legatum extinguitur: quoque est causa lucrativa: nec possunt ouae causae hucrativae in eundem hominem & eandem rem concurrere , id est, idem non potest eandem rem bis ex sua persona lucrari : quamuis s seruo legatari j res legata 'donetur , legatum non reddatur inutile. st. δε lerat. r. L si ferarus , i oti. a. Ergo in casu proposito ne rem legatam Petere potest,quia ex causa lucrativa pereret, quod habet
357쪽
ex causa luerat tua ; neque aestimationem , quia aestimatIonon est legata, ac iei aestimatio ab ipsa re differt. f. dae
ubi aestimatio petitur ob testatoris voluntatem : quia te stator legans duobus eandem rem in solidum , vult alte-
rum consequi rem,altei um aestimationem. C.is caduc. toι t. l. Un. f. ubi autem. vers. hoc autem. clim alio modo soli- ,
dum ambo consequi nequeant. Regulariter itaque aestimatio rei debitae peti non potest : quia non ciud peti debet , quam quod debetur. Excipitur I. Nisi ipsa quoque aestimatio sit in obligatione, ut in casu proxime Pioposito. II. Nisi res debita ex causa bonae fidei , vel arbitraria post moram debitoris perierit. U.de condἱ io. μνt. l. in νe furtiva. s. in pritu. Si vero debeatur ex causa stricti iuris,ut ex stipulatione ,etiam post rei interitum durat ipsius rei obligatio , & ipsa res est in actione , xstimatio in ossicio iudicis, id est , actor rem petet, & ossicio iudicis aestimationem consequetur. Hactenus ad d. g. si res a. lena, diximus de re unius te si amento legata , & ex alia causa Iezatario acquisita. Nunc videamus quid dicendum , si duorum testamentis eadem res mihi legata sit 3 possumne ex utroque testamento legatum petere 3 Imperator in vers. Age rasione , respondet per distinctionem aut enim ex primo testamento rem legatam accepi , aut eius aestimationem. Priori casu legat tim ex alteiotest zmento non debetur ; quia iam habeo rem ex causa lucrativa: constat enim legatum inter lucrativas causas numerari. Posteriori casu possum rem petere ex secundo testamento: quia ex primo testamento non sum rem consecutus , sed pretium eius.
IV .Quaestio est in g m quoque an ea legari possint,quae non sunt in rerum naturaὸRespondetur , legari posse dummodo futurae sint veluti fructus ex fundo percipiendi. Porro in hoc legato inest tacita conditio,si fructus nascentur .is condi'. ct e mons.l. i infin. quae non facit legatum conditionale, sed nihilominus legatum est purum , quia conditio non esta testatore adiecta , sed extrinsecus ex rei natura adsumi
tur J.ood . .eonditiones extrinseeus. 99. is quando dira legat. eod.
L ta in illud. et s. b. r. Sed quid , si dubitetur , an res legata fit in reum natura 3 Ex testamento agi & legatum peti potest:
358쪽
ossicio autem iudicis continet Ir , ut laeveq cat 'Ir . secuturum , & si nactus tuerit legatam, restiti itu: lim .i' δ. ζ . t. seruo legato. 69. g. vlt. I e. V. Quaestio esting. si eadem ros , cli)is sit cum eadem res duobus legatur, vel coniunctim , id es, ori re eadem oratione, veluti , Titi et o stin ri L. ' Titso fundum i tis titi num do I ro , Scio eundem fundi.m Υ 'num do Dro Respondetur per distinctionem. Namsi - legatum petant concurlu partes faciunt. si vero alterii te 'rum non aecipiat , pomo eius non man Ct penes herm . , ivdaccrescit collegatasio. ineledem, Nota primo, chim ius accre cendi spectet tir vel in there imie f. e ferbo. sumi. l. triplici. i 2. . C. de cMI M. rol a. rt Vel in legato proprietatis f .i l - - 3 lis leSato via, si uctus . toto tit. f. db si
hic agi solum L proprietate leeata. '
Fortio haereditatis, vel idem fundus duobus' relin hii quamul S diuersis oratio ii L. , veluti , Iii , ee i, hi
coniuncti , in re, coniuncti ver b. is nisi l. t ulli cit locum uiri accrescendi: ideoquc L, Gela mi
bra , quia sunt legatari j ves coniuncii , vel i, si ui isti . α
in hoc g. clim autem generaliter coniuneti 1 iena ac 'iniundi 'tam pro reali , quam pro verbali, tunc fagund tria mort bra. VCl enim sunt re tanti in coniuncti, id es, ut inlexemplum afferam 'ciam eadem res duabus D 'isonis Ioatur di
uro erandem stin tim Tuscutinum do iero : vel sunt coniuncti tri. φWira verbas, non re: intellige comun flos verbis: qai ei ς te ratur
359쪽
vna & eadem oratione. intellige non coniunctos re: non quia res p. or his diti erit eis legentur : tunc entiri essent legatari Gmnino levarati, nec pertinerent ad tractitiim de rure acciescendi: sed quia in eadem re legata diuersas partes pro indiuiso a teitato e tactas accipiunt )veluti,fun ιm V ju anu in pry eqvis ρ Artibtis do lego. Vel iunt Coniuncti re de verbis : velint , . ADU iiDr mio lego d. l. re coniunct , is rei lira in qmbus legibus' vocantur re tan. a coniuncti , qui in lioc g. a Iustin. api elantur disiuncti, pio pterea q ioci non itini coniuntii verois. Imp. enim, ut P ulo ante not tui,respicit i qum in li1 C dmiho-Ne ad coniunctionem , et blae n. riuuis in ira legibus dicuntur coniuncti ie& verbis, quia Iuli in limpliciter nominantur Coniuncti. qtii vero in dictis legibus vocantur verbis tantum coniuncti, eorum menticii e in iustin. hoc loco nullam Iacit. lo qnestur enim tollam de iis, quibus eadeni ies legata est proinde lupponit eos et Ie re contu iactoS. Nota quarto tu s accrescendi modo proprie,accipi, cum lci licet ei, cui pars legata eit,altera pars accrescit: mocio Im-Proprie pro iure non decret cendi, nempe cum tota res duobus' lcgata est, & altero repudiante alter totam rem legatam acci p. qui i nemine concurrente nihil sibi decrescit quamuis, licolle alatius legatum petiisset,pat, sibi decreuillet. N .. q.s nid in re di verbis, vel re tantiim coniunctis ius accrescendi accipi pro iure non deci cscendi : quia totum sitngulis legatum est: idcirco si omnes legatum petant, singulis p is ore cc. quod sunus legatum accipiat, nihil ei cle
incresco. quod D Unus legazum a CCI Iaz, Π ΩΙ .Li Li Um I itur capit, non iure accrescendi proprie d1
O, scd qina iii: ni tibi decrescit,id est, quia ex toto sibi legato
niri cGlleo itariis aufer ur. In hIS vero qui verbis tantum conuincti luiu, O cum naberi a S accrescendi proprie dictum. qui, tellator partes eis gauit: dum Igitur totum legatum capiunz, portem habent ex voluntate expressa tellatoris, par.em tu e acci ci cendi , quia deficientium portiones accreicunt. Nota sexib, iliis accrescendi olim habuisse locum in legato per indicationem , non in legato per damnationem, cuius la
nὴ r a. c is eo ii l. huici mii 84. 6. si Titia is Mauio , θ. I, et t. l hod e tablatis diuersis legatorum generi-' it. g. sed olim , ius accrescendi Indistincte lo-