장음표시 사용
191쪽
in animalibus melancholica. Aduerte aut, si quaeque diuidit in m Nota .dos innumerabiles . secundum maiore l. μ'. minore excessum duarii ad alias. ut si est holis iε
malionis;& hoc, quia est eadem virtus productiva in utraque.
Sequitur,cur no oia indiuidua mixta
ρει eiusdein speciei idem oino teinperamenta indiui tum habent, sed aliqua potest esse diuersi magis calida l .minus ; dc similiter duarii petame-du e Ri tas,dii modo sin ola talia teperamenta.ut inter scivi prima cholerica est multiplexad εἴ histi non excedant id. quod speciei debetur. potest enim esse s que calida ex sicca, aut tibiita hibeant Tertium sequitur, i aliquado forma magis calida,qua sicca.aut magis sicca,' inpolii omnino inducitur cum dispositione.sub qua non calidam ulterius respectu aliarii magis sic nes. idς e potest multu conseruati.nisi accedat alia ca .aut minus. magis calida, aut minu , exi.-'' dispositio V. g. anima inducitur in cinis cedendo alias duas: ide in quo uis alio te-- brione. atnen non conteiuatur ab illa so
lliqua lum dispositione, sed virtus pmductiva su
fotina in peraddit dispones ad conseruandum:* si ducitu illae dispositiones fuissent eausae. sum ceperamesito: unde consurgunt innumera temperamente pro variis specierum S indiuiduorum mixtorum sormissi ione': ent conseruare: quod tamen non est sub qua Quartum sequitur , qν istae dispositi
non poni nes, c qualitates obseruant conditione
nultu o' dispositionu in hoc. q, maior dispositio im necessaria ad producendum. qui postquam est productum, sit necessaria ut colaruetur: quod etiam in Hemetis euenitrnam aqua petit tales qualitatcs, & tatas, v t fiat ; tamen post quam cst. pol esse cum minoribus: ut patet in aqua calidissima: non enim sub tanto caloie pollet generari: ita in mixto; aliquando enim via cor ruptionis multum distemperantur, ita ut
sub tali non possent produci. Quintum.quod quae que sorma speci. Di, sexm fica in productione di conseruatione r ιζ , . quirit certam latitudinem dispositionu, ductione ita, ut non possit ipsam tralaredi, quam-eceonier uis sub ista multipliciter pollit se habere. v.g. species leonis habet tantum calorem,nuo maior esse non possit sub forma ipsit
iam iidi. lius speciei:& similiter est tantus,ut nonne dupo minor, quamuis intra hoste gradus mulsu0nu. tiplieiter pollit se habere. Ide in aliis qua litatibus,ti aliarum formarum temPcramentis.
a. sundi βοῦςundu sundamentu sit. missa squamentum litate ponderis,liarii qualitatum teperies ruatuor aliae reducunt ad quatuor in genere. Prii genete ma est, in qua abu lat calor, di siccitas su-6hiam ri' p alia :quq ignea dicitur, & in animali
hus cholerica vocatur.Secunda est,in sua abundat calor,& humidum δε aerea dic, tur,in animalibus autem sanguineas. rtia in qua excedit frigiditas, ct humiditas . quae est a quea, di dicitur in animali-bva tugmatica. Quarta terrea,in qua ex cedit frigiduas cum siccitate, quα di Hur
Sit tertium fundamentum. Proportio qualitatum, que in specie est. potest in in iεje diuiduo alietius inueniri sed non eadem tamethua ratione.sed uni in teperata, alteri tepera- uniuste ia eriti .si utrique inteperata, uni erit mastis,alteri minus. v g. potest calor, qui cu kla lego. in leone in homine esse, in in leone facit tui. temperiem pro tali forma; at in homine faceret febrim δε magnam intemperiem Praeterea, calor qui in homine facit aliquam intemperiem.in leone tantus face .it et minore:vnde fit.ut caloris gradus idevnum saceret tepurat si,alterii intemperatum unum parum calidum,alterum calidissimum in propria specie. t mo in una specie secudii loca diuersa: Q
tanta enim qualitas hominis vn.us climatis saceret teperatum, alterum inteperatum .ut bene dicit Aulcen .scn. 3,doctr. 3.
Non igitur inconueniens est, eandem Nota proportionem in diuersis est etiam speciebus. facere diuersos cssectus.loquor autem de proportione qualitatu cx mixtione consequenti. Imo puto. lin eiusdem speciei indiui. Nora 1. duis potest eadem proportio qualitatum inueniri in virique esse temperatam bona imo de facto inuenitur . quamuis ab aliis causis aliquantulum varicetur. Argumentum huius est,qμod experimur duo indiuidua serξ in omnibus linialia..ct in animalibus ipsis Sit quarta fundamentum. Duplex sal- οῦ eis uintem est in animalib.teperies.Una, quq dx duplex rinnata, ct haec est illa proxima qualitatu nim si dispositio ad formam, quε p im ς0m felinii plexio dicitur. Altera cit, quκ iis mam ium.
conteruat,ac operationibus ipsius materia reddit aptiore ued haec influxa dicitur Υ a Culus
192쪽
In L A. I I. de generatione, se corrup.
Cuius diuersitatis duplex est ratio. Pri .
ma est quia partes animalis sunt et herogeneae.& si ui miles inter se ad varia munera in ipso corpore obeunda;idcirco nopotuerunt omncs idem prorsus natiuusortiri temperamentum, ted qusdam frigidae ct humide valde sunt,ut cercbrum: quaedam frigidae & siccae. ut ossa, cartilagines ,de nerui,licet non aequaliter ist.E. qextensioni faciens aptas, quae durat usque ad vigesimum quintum annum: druiditurque in quatuor partes.
Prima est infantia usq; ad quartu circi
ter annu'. in qua aetate multu viget calor
de humiditas:ob id membra sunt laxa pedes infirmi, ut nequeat homo ambulare prae nimia humidi tale laxatis partibus. Altera est pueritia.usq; ad decim v an- Nota primo ,-galiquae
dam humidae ut pulmo secundum Gale- nii,in qua adhuc viget calor dc humiditas num:quaedam calidae. sed non tanta humiditas, quae paulati in Ex hae diuersitate, consequitur neces- consumitur; ob id iam magis consistere sarto,ut quae excedit nimis. agat in aliam homo, ac progredi, quamuis debiles adsecundum suum excessitan sc sic consequi hue sint viro. tur ex hoc influxu simul cum qualitate Tertia est pubertas usque ad deciminatiua alia temper es in parte: via decere octauum, si qua minus humidum. br.im natura frigidi si inu. at a calore cor Quarta dicta nomine generis s. adol dis teperatur .ncrui A cutis sic. a,Jc frigi- scentia usu; ad vigesimum quinta, in omda at a spiritu,&ab ipso sanguine hume nibus calor. bc humiditas vigent, semper elantur, dc calefi unt: de in hoc apparet or- tamen minor,de minor humiditas,quam do natur mirabilis: posuit enim partes uis plus sit in hoc toto tempore humidi- in animali,quae intemperatae per se inui- tatis. quam siccitatis.cem se ad temperiem rcducerent. Secunda aeta a vigesimo quinto usq; Alietaeausa est: quia animal haberet ad trigesimum quintum .aut quadrageti proprietates, quae non possent simul ex muni dicta florida .seu iuuentus.sortis Sunica prouenire temperie.est enim torte agilis.in qua ia incipit vigere siccitas. vide durum, ob id est multu terreum: si au- siit calida, di sicca. tem terreum .consequitur siccitas de frigi Tertia est usq; ad quinquagesimum. ditas ex compositione clementari :ata a quae est constas aetas, de virilis . dc versus motum habet, sensum augmentationein mediocritate qualitatu tedes.i qua maxiti vitae opera; indigebat calore multo & me innata coplexio qualis esset apparet. humido: ob id natura adiunxit principa Quarta usque ad sexagesimum quin-vlita mixtionem primam quae influeret, tum dicta senectus, in qua fit iam aliqua- atque ita temperarent primam temperie lis conuersio est enim i rigida, de sicca. secundum qualitates primas. Ultima decrepitudo q ii ccillima cst de
Ex quo fit,quod si prima temperio in sei idissima: ob id sensus frigidi dicuntur
spiciatur in animali,sere tota est sicca, dc multasque habent proprietates. Ob frigifrigida ut in inanimatis: quia terrae mul- ditate nimia de siccitatem prouenientes. tuin:vt at si influxa .est calida, dc humida Hae states aliquiido accelerantur l. tarda magis .dc in hoc vita consistit: signum est tur aliquibus de cautis . Praeterea non in autem. quod viget frigiditas,uua reccde- omnibus animalibus casdem habent an te,isimiliter de siccitas. norum periodos;quod non usi praesentis Ex quo nota unum, P cum iit mutatio loci amplius discutere. temperamenti in aetatibus, ista mutatio His constitutis,pro questionis diluc fit piaecipue ratione influxa, non autem datione,sit prima conclutio. Mixtioncm ratione innatae. innatam csse aequalem in pondere, seu Sunt enim quinq; aetates,ut rem dicit mixtum. quo ad temperiem primam ex Fcroelius lib. . Adolescetia. iuuetus, Uiri mixtione elementorum insurgentem estis aetas,Senectus, Decrepitudo in prima se equale in pondere vix posse in natura abiciat calor de humidii, i ultima frigidi, accidete credo. tas,dc siccitas. Prima aera cst adoles entia Hac mihi psuadeo: na mixra, aut sunt quia in ea tota fit animalis augmentum: periecta aut i periccta. Si plecta q cx qua viget enim humidus rolificans partes, de tuor elone tu coliaticae Oia fortia iuni
4. sen ctas. vltima aetas docte2ita. Nota. . Coelasio. Temperies
193쪽
te eons stentia ob idque abundant terra; pondus in toto animali aggregative esse erito aliter non possent consistere: at cum ma- potest v lv. g.in uno toto animali sit tan d/ tori copia terre non pol consistere aequa tum caloiis, quantum frigiditatis simili I
litas qualitatu: uincit enim terra: ob hoe ter aliorum contrariorum duorum, non tum ad aeriarii animalia quantum ad primam co obstante, quod partes inter se no habeat qualita plexionem siccassint dc frigida i autem talem aequalitatem. nec in hoc distordia impersecta sunt,quae ex pluribus .sed non est vita apud Philosophos. omni rus constant elementis aut consiste Quinta conclusio. in hac tepetie aequatiam habent. aut fluida sunt:& tunc sem- Ii qualitatum, maxime cosistit sanitast s. si Ai per unum clementum in maiori copia tius,& in parte aequali,secundum podus. tas consi- est: vnde dissicile potest tale ad pondus maxime inest tactus,oc etiam canitas, ut stit in temperamentum ex prima mixtione in- benedicit Galenu . irmitatio surgere. Hoc probatiir de sanitatem am de senis . ει x. Cone. Secunda conclusio. Secundum comple su procedit argumetum Galent sactum parte se aliquod xionem influxam esse aliquid aequaliter Illa est optima temperio. quae maeis di- tem dax mixtum,non est dubium, Haec ostenditur stat a qualitatum extremo, magis enim quis ex eo, quod non est aliqua qualitas remis resistit ut ad extremii non possit trahi. in t statio. tem. si, que intendi non possit; nec intensa en quo corruptio consistit, at complcxio intemitti possit existente ergo innata qua- medio prorsus ac aequali in pondere . dilitatum inequalitate poterit per superue stat maxime ab extremis ergo ista est te. nientem influxam ad temperiem trahi peratissima de optima. Minor patet. si. n. qualitatem quod naequale est Et hoc est aliqua excedens qualitas. iam hoc facimihi multum pers det ara umentu Ga- lius a l extremum trahi pol. quam si nolent: cutis enim humana nisi haberet ae- excederet,estius enim fit sumus calor , a. . q talitatem,utique non posset pe cipere est ut sex. quam qui est ut a quatuor. qualitates tangibiles, at talis teperi s non Dices. Hoc argumeto probatur. quod 'h 'est cuti innata eum sit terrea. melius erit eme calorem .ut unum , hic n.
Tertia conclusio. Esse animal quo ad magis di stat a summo calore,Dico.* no Rlutim omnes suas partes in equalitate ponde valet, nam si csset ealotio unum,tune aluti c.ita .vt in singulae sint aequales in se,fie terum contrarium. scilicet frigiditas essetri non potest. prope suriamum,dc sie ex alia parte inci .eon l. Aduente. quod partes esse diuersi l.ine tacilius corruptio. Vt ergo omnia simul .him, i=' qualis temperamenti in nati. non dubia di stent, maxime debet esse in medio. A oe,ptile, estnamen modo superaddimus,l nec ac cedit ad hoc, ιγ hae ratione nulla' iii ali- habete eedente influxa, id neri potest. tas alteram superabit. cum sint aequales, R, d Patet primo; quia impedirentur sui . at si una esset maior,facilius alteram su- ἡ ' ctiones partium, quae non consistunt cit perabit.& ita saei lius corrumperetur ani Si Not. t. tale aequalitate,ut cor debet esse calidii si malicorpus ergo. quod se aequale fuerit1-Ratio. mum: aliter non consisteret vita, rebrii iuvia quartam coclusionem, erit in optis igidissilaum; ossa sicca. de nerui pupilla ira dispositione totali. humida quod sint natura ad pondera re- Similiter pars, quae ita fuerit iuxta ue--44
duceret ista,utique periret ipsorum ope eundam conclusionem erit optime secti- patie se irationes. dum sinii a leni disposita . unde Aristote. malis o- , t ,, Indicat etiam hoc experientia. ossa.n. Probioelec . . q. t i. que consistunt in in h.4 u. ii ita cartilagines. c caro, quamul F anima ha - qualitat ε. facile infirmari dicit .sed facilebeant non sentiunt, nec possunt sentire. iterum sanari, quod ust optimitem p
q, si talem possent in sua naturali di Osi ramenti. I,Atione admittere temperiem, utique lenti Rationes autem Auer. nullius sunt a iii ι, re possent, non ergo Omnes partes apiae loris. nuc probant quicquam etiam , nec Auz. 'sunt ad talem aequalitatem, sed quibus squale secundum primam conclutione, aptus est inesse sensus tactus, ut pellicu- qi quamuis non dei ut, tamen id non pro eo usu. cures,dc alia huiusnodi. sat Auertoes.
Quarta conclusio Esse tempcilem ad Ad primum dico, quod supponit unu Ad i. salsum
194쪽
In Lib. II. ue generatisne, se Core p.
salsum principium, quod aequale non potest agere inaequale,ut calidum ut octo insigidum ut octo.
Hoc dupliciter est falsum; Primo quinaequalitas in gradu non facit aequalitate in potentia,&activitate; amulor. n calor,ut octo quam frigiditas ut octo. Praeterea secundb: quavis esset utruq; aeque potens adluac esset mutua pugna,
sed no victoria: no. n. v nun vinceret alterum .sed utrunque se ad medium redigeret: unde calidum agit in aeque potens fri
gidum, quia hoc est potentia calidum: similiter trigidum in calidum, quia est potentia frigidum: S: hoc non considerauit Averroes, quod in materia de reactione Iate deci arauimus.
Ad secundum dico, quod istς qualitates non sunt passiones mixti sormae, sed dispositiones. ob id una forma pol aequales qualitates dispositiuὶ habere. Adde etiam . quod licet sit aequalitas Di gradu,& inaequalitas in potentia propterea non debent singulae per se sumi. sed simul omnes,qus unicam complexionem faciunt. Ad tertium benedicit Massilius,ut dili in mixtione,seu complexione innata,&aequali aequale enim Opponitur,ut vacuuti infinitum. Ad tertium dico. quod non est repu-enantia in illo; pollunt enim contraria Ad ι. in aequo gradu medio esse simul: sed ropugnantia est, quia non ita pollunt elementa conuenire ad mixtionem, ut resultent qualitates inaequali podere,vt diximus in prima conclusione. Ad quartum dico, quod multa aequa- Ad 4. lia prius existentia possunt fieri inaequa-
laeo posilia absque eo quod iterum fiant aequalia unde ante mixt ionem fuerunt clementa in suis inaequalibus qualitatibus sed non erat mixtum: postea accedente pugnacta unus fortius agit altero, reducta liant ad inaequalitatem: N mixtum fuit, absq; tia situ per aequale. in mixto. Ad quintum die .l est mensura rea- Ad s. iis,qua realiter mensuramus; & haec debet esse, si in ensuratu est: est etiam mensura rationis, qua consideratione mensuramus,& haec non oportet,st sit: na imaginando oratorem perfectissmum qui non est,men suramus alios . sic est mixtuad pondus, mensura non rei,sed consid ximus lupra,quamuis ego credo non pos rationis.& docuinae. se mixtum peruenire ad talem aequalita- Ad sextum solutio patet ex.his,quae sae M tem motiuarum,quia Oporteret,quod es re alibi diximus: calor existens adε qua te set magna improportio quantitatis ele- eodem subiecto eum frigiditate non eorrupit ipsam.aliter. n.idem se calcfacere i, sed ab extrinseco debet talis esse coris ruptio, praeserti in cum illa duo sunt dispositio naturalis fornis mixti. Ad septimum aliqui volunt. leum ,& Ad lignum esse mixta ad pondus secundum leuitatem,& grauitatem . sed mihi non placet,sed haec esse grauiora multo puto, quam leuiora:& si sub aquis non consistunt est,quia leuitate participant aliqua vi ab aqua vinci prorsus non possint: qa puto prouenire in ligno,ob inclusum a
rem in poris:cuius argumento cit ut cr.gmergitur aquas copressus; at tumes nullo modo. De hoc vide 4.Celi,capite ult.
Ad a. mentorum . quae non posset pati ullam mixti formam. Superest,ut ad argumenta primo proposita respondeamus. Ad primum dico, et in simplicibus valet consequentia,si datur maior calor & minor,iabitur aequalis;at in compositis non valet: non enim si datur in complexione calor intestior &rentidior dabitur aequalis cum cotrario, quia hoc impeditur non ob ipsum calore solum .sed ob naturam di modum iniistionis,cui illud repugnat. Post etiam dici, mdatur aequale,sed non in innata complexione,sed secundum influxam : ει hoc satis est pro argumento. Ad secundum dico, quod non semper si unum est contrarium,erit alterum . ni si sit verum contrarium . di non habens potius vicem contradictori;Unde non valet.si plenum,& finitum sunt , quod sievacuum, di infinitum sunt, quod potius contradi iocia sunt idem dico de inaequa
C A P VT NONUM. Quia vero sunt quaedam generabilia. Tex. II.
195쪽
uniuet siles generationis.& corruptionis olis gῆ ac ipsorum perpetuitatis distinxit; de ma
est ea Esa ter ia tunc diti eruit,quae una erat illatu: meus ge nunc de motu solis, qui causa est enicies Iera tio. ultimo tractat,de merito in hunc reserua is uni uit locum, quia tradiderat,de elementis,vςxisti . quae causae communes etiam sunt, licet non omnino uniuersales.
Intentio proponit i itur suam intentionem diatis .agε cens,l cum sint quaedam igenerabilia, de dum iam corruptibilia particularia, ut mixta de plaesς. de tae animalia,&sic etiam generatio eoru, I ' .us, quae sunta terra,aequum est,& antequa iueis.' hisce dc ipsoru generationibus in partibus. 'ticulari tractetur,quod in aliis fiet libris, ut prius in generali considerentur prii Uipia cuiusque generat sonis. Ratio autem est, quia part .cularia optime cognoscuntur,si ii ii uertalium doctrina praemit
Dux qua De principiis autem duo breuiter quelliones a tunt ut quot sint,de quae ipsa sint. I incipiu
tiniti Eiti: Sunt igitur numero aequalia.
quae V tranque qii aestionem soluere aggre: ditur.dices, q) tot sunt principia,& g necipi, in. re eadem in corruptibilibus corporibus, Corrupti. quot in primas. ac sempiternis. l.crbibus bilium celestibus un his enim est materia, est sorqu6ζ eoi m ,re teritum principium efficiens Liuptibi'' Intelligentia de his tribus absoluitur motum. tus corporum supcrio ruin,no enim duo sufficiunt. ita etiam gcneratio inscitoruperficitur materia ormam tertio Nota hie egregium locum cotra Averr.qui asserit coelum esse corpus simplex. Aristo. enim eodem modo ponit tu corporibus inferioribus de codicitibus materia dc forma quod optime intellexit Philoponus. et hoc loco habet haec uerba. Dicit quod tot sunt generabilium principia.quot celestium dic iternorum.& genere Cade materia. n.utriusque subiecta de forma similiter in his dc in illis cosideratur.lictimateria,quae ingentiabilibus in potetra insidereis r. illa uero sit sempcr actuat a dce. h Philophonus. Et certe locus Ari adeo est manifestus, ut nulla aliam expositione patiatur. Nec ualet quod quidadiunt Arist dicere in coelis esse tria principia,smat iram dc formam. dc esticiens, non ta
me tabccc intelligi de esse ipsius coita
de motu. Hoc inquam aperte est falsum quia motus corti non potest allignat aliqua materia dc forma. quae fit principio, quae nou etiam sit principium esse ipsus coeli nulla enim ratione possunt effugere, quin Arist. hoc loco ponat intrinsecacopositionem materiae de formae ipsius coeli. Add' quod si illa materia de forma non esstat substantialis,sed accidetatis,filsum esset. quod dicitur in textu,haec principia inserioribus de superioribus esse
Vt materia igitur generabilibus causa est.
Explicat ista tria in generatione pri cipia, quae sunt dicitque eam dicit mate- mqnam riam generabilium, quae facit ipsa possς ν eis.
este de nou esse radix ergo, unde rei pro genera. uenit posse esse , de non esse. cst materia tioni generabilium. Cuius ratio est nam sola sunt generabilia, quae possitnt esse de noesse. In euius gratiam diuidit ens in sempli ternii de necellari uin, dc imdollibile. Necessarium est, quod aliter se habere non contingit, serit semper est, quod simpliciter dieitur necessarium uel semper rio est. quod dicitur impossibile. Pollibile vero est medium, quo modo ad est ranodo ad non esse conuertitur. dc huius solum est guncratio. Est ergo materia,quae rem facit gen rabilein , di cori uptibilem, sposse esse,de non esse sorma uero est rei substantia, ocnatura , qua res in specie de certa qui ditate constituitur,dc a qua rei sumitur de
Oportet antem adisse tertium, quod
omnes. Tex. 32. Praeter duo assignata, materiam puta dc solinam opus ede dicit aliquo princi- 3. 'inri. pio tertio in his generalibus, quod Omnes Philosophi somniauerunt. i. aliquomodo attigerunt, sed non exacth. en merat autem duas sententias Philos
Prior fuit Platonis,qui in dialogo dicto Phaedone inducit Socratem in hanc
196쪽
. In tib. II.de Generatione, ct coram
sententiam quod non sit alia eausa prae- nim in arte materia se mouet ad effectistet ideam;& materiam quae dicit susce- ut lignit ad cathedra, nec in natura aquaptium idea ergo,quae est forma uniue , ad animal sed ab alio tertio. . talis specifica , facit generationem , dum Emant praeterea, quia au ferunr nobi- cuin materia coniungitur corruptione lissimam causam,quae est natura,& quod dum ab ea separatur. quid est haec autem est forma qui autem Unde Plato causam sorinalem putauit ciscientem tollit, aulcri formam naIOrsimul esse Cilicientem illiusmen cuius est ma umus,essiciens est alturius. formata. ita dicebat in aliis nam pro lin , ct in
gulis speciebus ponebat ideas fingulas. Lamplius autem o pote
tius. 34 Hi autem ipsim materiam, ab hae
enim esse. Averroes hie nouam rationem poni contra sententiam praecedentena putat rosterior sententia erat illorum qui melius tamen est secundum Philoponu, toti Eii dicebent maletiam csse eis cientem cau- dc Alexandrum , 'uod tertiam sentcn- tionis. sam rer suo motu unde materia secundu tiam aliorum scili det Parmenidis ini pu- quod movet causa est emciens rei,cuius giast. Iste enim duo accidentia adima si- est materia dc ad quatri se movet utraq; mul curii materia potuit, di inaustic resententiam reiicit Arist. putabat scilicet calidum δε frigidum. MoEt primo dupliciter arguit Platonem uebatur ad hoc experientia, na sensu paprimo, tuod semper esset generatio, dc tet,calorem disgrinare, frigiditatem au
nunquem corruptio. Patet quia cu scin- tein congregare. hoc autem agere est; i, , ,
per sit materia, dc forma, quae etia est es Ex hoc colligitur quod istino ponen- :ficiens, semper crit effectus. tes sorinam, nisi sola in uirtutem no co- Semndo, quia per ea quae sunt in arte stituunt nisi tantum instrumcntum: co- . philosophari oportet de indagare. quae ponuntur ergo res cx calido dc frigido,'t , sunt in natura at in arte praeter formam ex materia, de fiunt per calidum di frigidi materiam est efficiens. ut praeter sani- dum ut per efficientes uirtutes. talen S subicctum, est medicus: praeter Hanc senteutia impugnat primo: si ascientiam, re scientem est docens, ergo ignis .cuius est calor, tum agerct, quia, in natura praeter formam , dc materiam uirtutem activam habet. no pateretur ii e senain etia causa aliqua alia, quae sit efficies. at ipsum pati experimur,& ab alio aliud lentia iergo principium eis ciens est extra rem Si autem materiam quis im ipsam ita inponit Plutop.
Impugnat secundam sen entiam pri. ciunt. Tex. I 6.mo tamen eam laudat in hoc. quod Pla- uto posuit causam cssicientem, sed ipsa in Impugnat secundo ranaem tenten- iis . non dicebat operari per motum, sed tiam. Instrumentum non est sine causa tali uiper receptionem l. abiectionem . At principali, nec absque ipsa operatur non odE sinisti dicentes materiam esse essicientem, Ergo ipsi tantum a tribuendi sunt ei le- lentia. ponebant ipsam mouere: A in hoc be- ctus cst igitur praeter uirtus etiam, cau- ne dicebant:apud omnes cnim causa cs se alia principatis Mectiua . Perea, quae ficiens cst,quae alterat, di transsormat S in arte iunt, hoc explicat. Serrae soli non mouet, di talis causa benedicitur genin datur serrare sne serrante asciae leuig rans re sine levigante:ita si in iliter in natur At talem esse materiam putare. error libus. isti aut cm loquitutin naturali. erat, primo, quia materiae non est, mo- bus, ac si quis diceret, In arte sola serrauere aut agere, sed mouerim pati. serrat quod est impollibile. Ex quo tityraeterea lacundo, expericlitia, nec e- quod cocedentcs igiacm agere, ignorent
197쪽
modum quo agat,quia solum instrumen. tum agendi ponunt.
uno piocedunt multa , oportet ergo aut Plu ra motus contrario, facete , aut salteunum in equaliter se habente. Clim auteplures motus non possint es, e i.on. n. ci cularis ci rcti lati conti arius es) quitur, uti Nobis autem O uniuersaliter prius ponendus sit uous motus habitas iniqua dictum est. Tex. s s. h Adiuerstatem aliqua. ut sica
diuo satum di oppositatum mutationumti.
riente Ententiam suam constituit, ir p itis genei - δε his que alibi dicta sunt. Primo enim, dx causia in conium dictum est a. Phynuntur si. ubi quatuor genera posita sunt caulaiu , olim de .-α multi modi. Pr petras unao. in liriclimia nitra bio de materia de forma in particulata di- ctum est. Praeterea tertio , motum locale, secundum Aristo.esse perpetuum. prcbatum ex 8. Physic. de 3.Coeli. Ea his sequi tur,gen ratione naturalem cur Perpetua , stante ei im maritia perpetua. di multipli- quod diuidit soli tam oblique. N iuper po ' ei forma succedente in ipsa. oc motu rer- los distantes a polis mundi, ut in is hiri mobilis petuo , in quo sertur causa uniuersalis .m- doctima ostenditur. led mo licet Sol,emciens. per motum enim accedit Iste ergo motus est eotinuus de perpe-- φlis
generationis. Cum dixisset. motum habentem in P
qualitate esse causam mutationis .colligit motum p mi orbis no esie cautam istam . eo quod ille uniformissem Derest, erit a
tem causa ille motus. qui est Solis pei Zin I inoni diacum,qui dicitur Cuculus obliquus , eo bus no e ut generet nec edit, ut corruptio fiat. His itaque stantibus perpetua erat mutatio. - Approbat autem aliud, quod dictu est 3. Physico localem morum esse primum mutationum. Rationem dat quia; quod est,det ine causa non eo iis . potius quam non ens causa entis,at quod locatrici mouetur . est , quod generatur, non est, ergo Iotius illud est causa huius quam hocius, de localis motus caula erit& priorieneratione , 'ac aliis mutationib. De hoc ictum est lib. s.
Sappos. Qv A B supposita sunt paulo anth .e5tis his munia erant. nec ad huc librum perlinem tia. at quod proprium est, modo expi catmodo tractan da pro ponit.
suppolito autem secundum Arist. generationem esse perpetuam,quod demonstiatum est . di i motus localis eii essiciens huius perpetuitatis , a a causa uniueis alis tuus habensque in qualitatem. na Solm L. tus fecundum talem latione modo acce- ci, mdit .m Morecedit a locis terret ei lde,& r tione huius accessus, facit generationes. ratione discessus, corruptiones, qui accensus.& recelsus ex inclinatione , di obliquiat te procedunt. ratione uero perpetui acincessus S recesius prouenit contui ua ac perpetua generationum , oc corruptionum
Per hunc ergo motu omnia saluantur. Nov. nam per ipsu, perpetuitatem continua fiemutatio in his . per ipsus diuersitatem , dein qualitatem , fit diuersitas mutationis eiusdein . modo erum hoc generatur. Pinstea idem corrumpitur.
inaequali tempore corruptio. X. II.
NON Qsu generationes, Fe corruptio τεμ nes ab hac motus in qua hiale piove --niuxit; sed quidam in mutationibus hi sic ἐπιν mota localiter, perpetuam facit mutatim squatria, sumpta exq sol otu N. in tem ttonum nem. Vnum aliud oportet particulariter pus siserationum naturali iii cli squa- ς ς scire, quomodo si latio dc motus iste unus te rempori corti pilii um , quia aciemus. 8μή est,potest generationis, de corruptionis esi in quo generatione, sunt, est equalis re- se causa. . ces ut, in quo sunt cor iupli Osci, utaurq; H se .n sunt c5traria ;& contrario tu cau enim est spatium sex mensi na, est. n. ac
198쪽
cancro usq; in Capricornum: in accessu sunt Ver & Aestas, in rectita
Nota. - Hine,insem ur .dc tempus de duratio omnium generabilium limitem babel &
numerum rex numero men matur sunt τto eo numero circunuolutionum ista tu
Sol 4: 5c etiam habet ordinem: non enun dulatio licitum uni tmis est . sciat nec, motus ille,a duo pendet , dc quo mensu- ratur, ouamuis non sit aequalis omnium dui alio ed his maior .illis minor.
parent aut secundum,' . λ . sensium. Tex. 38
In Lib. II. de Generatione Core p.
est cilicet in Metapiti eg .idcin 'umex', esse ide specie.' genete , nec pollini om-ma coseruaret essem nyumsi' ν saltem ql possunt conseruant in specie 5 genere. μ
enim est proxima substantia , ipsi esse quia est cla inesse. Q.
conss r. Qv o D dixerat de aequalitate temporis mari - generationis di corruptionis . nunc expeperietia rientia ostendit .expetimur enim . Sole ad- ' ii' ueniente. fieti in terra generationes an, G malium , & plantarum , dc hic ibarum: reec eo tru- cedente autem corruptionem: de tempus Plionu utrumque aequale esse experimur. emp0 3 At quia posset quis putare. omni obiectio. quale tempus habere generatiosis 'cor mi. ruptionis; addit Non ita est: quia hoc impeditur per confulsonem . seu commixtionem. i. ob varias in materiis dispositi nes de variam agentiu particularium coniunctionem et quae iaciunt: ut unum celeI rius .alterum tardius generetur , coiru patur r immo etiam extra tempus corruptionis generetur, & eAtra tempus cor uis Ptionis corrumpatur: ut notum est : & sie deficit ordinatio mutationum ab. illa sinperio iis motus ordinatione aliquando: tamen semper hoc est,ut gener. tinnes. dccorruptiones semper ac continue sint ex illius motus perpetuitate, di in hoc non deviant unquam.
Hoc autem rationabiliter ringit. Tex. I9.
- P PE TvAE mutationis eam maten, se νε Halcm in lib. I. posuit s. materiam s nune Reddit causam , quare omnia non Vno
nia su ii Deo proxima. caeli enim ac Inieb is optoueligentiae ob proximitarem cum ipso ea. nianti idem numero perseuerant: reliqua distant. ob id non potuerunt id obtinere: obtinent autem aliquo modo esse semper per ge-
nerationem perpetuam, lic quo ad possurir. sunt proxiina substanti . . Dco , ut . Philos' inponit. ti Repetit causam huius perpetuae generationis esse motum sit larem hic iam iiiii ainiet locales perpetuo continuὸ esse' - titionis . - test . Probat autem circulo in esse perpetuitatem; quia etiam aliae mutationes, si debent perpetuo durare, optas est uti duarit lationem circuli. unde es ement . runa mutatio perpetua est Iq uia circul ris est,ac mutuar ex Vno enim alterum , occκ hoc illud itelli specu fit Nola,quod vocat continuum hic id, quod perpetuum di incessabile est. t
Ε, hae doctrina dubium soluit quod' nisi, leodami, quod oriri poterat. Dubium est: si itiais
continua fit corruptior de in corrupt ne elementa thpatentuc , in suumque ten dant unumquodque locu 3 qualecum imsinito tempote sucril ista corruptio. et rmenta non sunt iam piorsus separata loca pio ptaa. nec pmplius geneiatio ulla
mixti fil3 Respolidet, huius csse duplicem cam . solutio Altera est, ipsa ex se mutabilia esse:altera , motus iste duplex A inaequalis. Ac si dicat. Sol ex init iteium semper tuti iii, i in textibus praeceden 3bus issicientem. ι elementa a locis propriis quia vapores ab 'ς sol is motum , in praesenti finalem ostentionibu di timuia,conseruationem reru in esse suo . N itura enim intedit, quod melius ea , ess. autem melius est . quam non eis ob id omnibus intendit cilc . Cum autem
aqua . e halationes a terra Dahis , ac admixtum copula , di suo etiam motu te ouult iterum,& ita non sinit elementa ordi' nata manca e in to um,sed partes conium
199쪽
dicto iude gene ratione . De pii
Ex parte qiralita .ca, seu termini
ad que. ret his epilogat, quae dicta sunt dege
neratione : quae sunt illa s Generationem, di corruptionem esse : quae har um causae:
quid generabile: quid etiam corruptibile ei. Haec partim lib. I. partim in praesenti dicta sunt.
Quoniam autem necesse est esse ali
QI 3 A non motus, causa prima est, sed iidum mouens, merito se ad motorem parum conuertit, ipsumque non unu . sed plures dicit: non tamen ita Pita e , qui . n. unus sit prunus omnium . sicut intat orbes unus etiam est primus. Facit igitur has consequentias a posteriori. Prima est: Motus est,ergo motor est Secunda . Motus laniter est , eigo motor semper ac perpetuo eri . Tertia. Motus est perpetuo cotinuus,ergo & motor est unus .mmobilis , ingenerabilis , di alterabilis . Loquitur enim de primo motu . Est istet consequentiae sunt notae ex 3 Physii.Q arta el .-Huiusmodi motus plutes sunt. s.
Perpetin. dc cotinui. ergo di in Oloces plures iunt perpetui, di immobiles, quamuis omnes sub uno primo omnium sint, ut probatur, I a.Metaph. Continuitatem motus ex teporis con tinuitate a polleriori ostendit. Cum enim tempus sit continuit, di motus patuer erit quia tempu. est numerus motus, di non alterius n/si circularis di caelesti s .v t dictumeli. 4. Id li.
Continuus autem motus. Tex. 62. Loquitur autem de motu qualitatis se- Nota
cundum extensionem: hie enim notus est.&proprie ex contraiio in conti araum intensio autem non est nisi ex eodem extremo in idem serE.
Similiter ex earte loci r potest quidem ξηρ ito
motus esse continuus. quia locus ouanti l saleat. tas est,& non est continuus a mobili. Sed cum non omnis localis motus sit perpetuus, nisi circularis, &hic non sit per locum , nec ad locum a non poterit tuam continuitatem a loco habere: ei itergo continuus a lubiecto: unde quia par- tte 1 citculi iuuicem succedentes continuae sunt. motum circularem factu ut contibnuurni motus autem sic continuus a su- . . blecto . a priori iacit temporis continuitatem: motus ergo a subiecto, tempus a motu continui tem habet.
a motus Solis sit inferiorum m
C r H motum continuum dixisset nunc quomodo continuus sit inquirit, 'dubitat autem, an sit continuus ex palle subiecti, quod mouetur , an expalte tetmini ad quem ,in quot mouetur. puta expalle loci. si motus ad locum; exp/rte qualitatis, s est, ter allo. l Non meminit augmentationis, quia
secundum Philop. non est perpetua. Ego credo .id esse potius, quia no est continua. Respondet, quod ex parte qualitatis non est continuur: quia qualitas suam sortitur continuitatem ab ipso sub lecto. -
V T melius , quae in textu dicta sunt,
percipiantur, libet circa ea parum disputare. Est autem primum argumentum . Si Sol mouet et ur, motu tatarum Primi oriabis, post et . inferiorum mutationum esse causa Figo noli est necessarium . illam in raequalitatem motus allignare, quae ponitur in lex tu. 36. Antecedens probatur quia si non susticeret, esset propter rati nem Aristo. quia idem non facit multa. Sed ille non esset idem , quia talis motus saceret dies, ac noctes, ut notum est, ac sol pise eum accederet. & recederet a die chim accedet et . nocte recederet : ergono est necessarius alius motui pler ipsum Secundo, contra id,quod dicitur , cum . Sol est prope, fieri generationes, m recessu uero corruptioncs ; videtur prorsus OP positum,nam in hyeme fiunt corrup i nes , tamen Sol. tunc maxime est prope terram, quia est in opposito auge in vere autem magis distat, 'uia tendit ad auge. timam seli uni est ex in ria planetarum. 3. Art. Tettio , Aristote . Solis motum per zodiacum caulainponit mutationum . di perpetuitatis mutationum. ergo superfluus est motus Primi.orbis,
200쪽
di eius diuelli in is x ea Parieae amna Nota a
Nota I. Nora 2. Illa ea aenori afferunt omnimoda necem ratem. e va
Mita est, ae cetio annorum.l dierum i horarum numero conclusa: qui numerus periodus dicitur.quali numerus circunuola tionurn: fiunt enim lcmpora,caelorum citi
Huius autem periodi dupl. x est in unu uerium causa , altera ex palteip aium eorum, itera ex parte Celi: Ex parte rerum est complcxio quali axum, de temperies. ex qua consistit: lecundum enim diuersiis . talem complex: onum proueoit druersa duratio, dc quia omnes contrarium habent.. cui magis. l. minus pro ipsarum varietate resistunt: omnes tandem vincuntur paulaturi, donec in coiruptionem redigantur.
Sunt autem aliae & aliae pro diuet sitate specierum: ec sic sunt vatiae periodi specificae. imo intra unam spectim sunt uariae complexiones inclutae siub latitudine illius speciei : dc sic fiunt vatiae indiuiduo tum etiam Vnius speciei pera odi: nec omnia periodum luae species at tingunt. Altera causa est ex parte coeli,dc haec est
uirtus in natiuitate rei communis, quae vatia est pro varietate specierum impla materia recepta. Imo in materiis unius species variEie- . cipitur pro ipsarum dispositione varia , di se varias eisicit durationes,oinnes tamen. finitas: quia 6c virtus illa finita est. dc debi litatur, cum si in materia. Diuersificatur,etiam ista virtus ex par. te sua, prout cum alia Laba viri te alterius actu coniungitur: dc sic non eosdem lia.
bet effeci us: haec igitur est duplex causa perios naturalis. l. d. Nec existimes esse causas necessarias: nam duratio cuiusque a Suina volunta te liberrima pedet. Praeterea, multa impedimenta extrinseca accidunt ipsam mpeis dientia praesertim in indiuiduis . quae ob victum, ob exercitia, ob inulta alia mutat complexionem,nec cui sum natu talem permittunt procedere , de quo nos in praesenti tantum agimus; multum etiam pendet petiodus an in .al um . praescitam homum ut dicit Philop. ec coniunctio e bona te. minum maric oc imminae. nain Ob diue statem ipsi uin aliquando non fit recta
gaudio .de ex libero praesertim nostro arbi- trio multa iacimus, de sacere possumus, quibus temperies mutatur , dc ab angelis, ec a daemonibus. Sit tertium fundamentum etnam inanimatorum periodus excedit sieqnencer animalium. uiuentium durationem triplici de causa. Prima, quia animata corrum pumur ab intrinseco multum, dc ab extrinseco . ab intrinlaco quidem propter in fluxam complexionem . cum enim fit partium diisimilitudo multa, est magna ii. trans a pugnaic alteratio.Similiter propter alimenta intus suscepta ad nutritionem , quae alterant ipsa ε, non enim sunt similia:in principio. de haec continuo laedunt. Ab extrinseco etiam stilicet a continente . scilicet Noa , aere , calo , dc aliis . a quibus , ut notum est. continua patiuntur . At inanimata ob homoge neitatem tantum fere ab extrinseco P
Altera causa est, quia animata ab e trinseco continente multum sunt apta pati. non autem inanimata. qualia lapiadi s etalla, dc alia ob resistentiam maiorem,sunt enim dura.dc praeterea quia qualitates magis habent in excessu,quibus re sistant. i,Tertia est . recta temperies viventium necessaria. Cum enim viventia poscant rectiorem temperiem . non possunt conse uari sub magna inordinatione et inaniis mala habent de possunt esse sub inordia natissima qualitatum tempetie potest Gnim lapis pati mixtum calorem, dc frigidistatem, ob id magis durat , murusque vi
Experimur etiam in ipsis animalibus. quae quo imperfectiora sunt. maiori sibin temper te durant , quam persectiora. ut animalia, quae uruum magis abscissis partibus . quama lia aliis de causis breuius durenti si quartum fundamentum . Perio dus cuiusque uisentis. praesertim an-- malis'. in duas partes diuulitur, ut. Do. tant Philopotius. 5c Averroes . di alii, in tempu, generati ia y quod prus est; dc in tempus coiruptionis, quod poste