장음표시 사용
961쪽
serre,si poterit aliquod illicitum consequi,ut adulterium: ho fenim est facere Deum authore criminis. Similiter si ille, qui obtinuit aliquod illicitum,ut alterius bona,uoueat Deo , ut uta. x. aureos,quasi reserens ei gratias pro obtela re illicita, oc mortale est,& blasphemia,concordat Cai ibi in sumnia. Videtur.n .sacere Deum mediatorem,& fautorem peccati. 3 Si quis autem rem illicitain exercens,uoueat quod si aliquid eueniat,uel non,iali illicito pendente , ut cum fur est in Q to , uouet unum aureum,si non capiatur,& huiusmodi, tale uotum tenet conditione eueniente, quamuis actus sunt sit res illicita,uotum tamen non cadit super furtum , sed super: non capi,quod non est illicitum. Si uero quis ad euitandum aliquod,quod tenetur euitare, obliget se uoto si hoc euenerit,ut dicendo si blasphemavero uoueo me ieiunaturum in
pane,& aqua,liti iusmodi,eueniente casu, tenet uotum, consentit Cai. uer. Votum. ιδ Circa uota operum quae sunt indifferentia ad bonum,& malum moralite intelligendum est tali opere remanente in sua indifferentia,quia sic non tenet uotum. Si autem talia opera dirigerentur in aliquem bonum finem, tunc teneret uotum, ut cum quis uouet non ire ad talem ecclesiam ad audiendumisiam,ut euitet aliquod periculum, uel non comedere talε cibum,ut se in sanitate conseruet,& huiusmodi, tale uotum
tenet,quia rationabile est,quod si cessat causa propter quain sectum est uotum,non tenet amplius,ut si ablatum est periculum in casibus praedictis,quia materia secta est indifferens
ad bonum,uel malum. s Secundo considerare possumus uotum ex parte uouentis a teneat,nam quandoque quis simulate uouet coram hominbbusAE in ueritate non uouet, & uotum nullum est in con
scientia,ut cum quis fingit se profiteri in aliqua religione tria uota,tamen quia decipit ecclesiam, lebet compelli ad seruandum,quod ore Deo promissit. Dolus enim nulli debet patrocinari. Peccauit tamen mortaliter sic.fingendo , quia Deo iniuriam fecit,& fuit causa sequentis scandali, lans essicacem operam ad tale scandalum. O Aliquando quis fallaciter uouet,quia intendit uouere,sed noseruare promissum,& huiusmodi uere furit uota,& ita ad
pleri deben ac si cum intentione implendi facta fuissent, &
962쪽
. VOTUM. ita mortaliter peccatur non implendo,sicut peccatum est a smittendo. Concor. Cai. secunda secundae. q. lxxxviii. M. i. ad iiii. dubium,in corpore responsionis,& in summa,uer. uotia.
Aliquando quis impertate uouet, quia actus uouendi non est per rationem,uel uolutatem deliberatus, sed per modum primi motus,cili uoluntas non assentit, & tunc tale uotum non tenet ratione actus imperfecti. Quandoque homo uouet,& deliberat sed non plena discussione rationis,ut communiter fit in linioribus,in inscinitatibus,& in rebus repentinis,uel ex anum leuitate uel ex pronitate ad uouendum,ut mulieribus consuetum est. Et licet ista uota non fiant ex logo rationis discursu,& meditatione, tamen est actus deliberatus,qui in paruo tempore fit, sicut deliberatio fornicandi,& huiusnodi,constituit peccatum mortale,licet non sit facta cum tali examine. Quamuis ergo huiusinodi uota sint minus plena,& faciliter dispensentur, tamen tenent. Aliquando uouens non est persediae aetatis,sicut profitens ante. xiiii. annuim,& tunc non tenet.c. is qtii,de regii. in. vi. quia authoritas ecclesiae irritat uota huius odi solennia, supra, professio i. nouitii. . iii. In aliis autem uotis non est respectus ad itatem. xilli. uel. Vti.annorum,sed ad liberum usum ratoinis, naquandocunque homo est doli capax,potest se ad uotu oblis
gare. Consormiter Ces.supra,ver. uotum,circa medium.
Tertio aduertendum est an uouens sit liber, uel subiectus, nam uota subiectarum personarum, ut filii familias, uxoris serui,religiosin huiusnodi, sunt conditionalia,& sic intelliguntur,si superiori meo placuerit, & non sunt inualida,nec absolute obligant,sed si placuerit,uel non displicuerit supe- ,riori. Nam si uoueat de his,quae sibi prohibita tundi a superiori,tenetur requirere uoluntatem superioris,explicado uotum M si ei placet,lenetur adimplere, si no placet irritum est uotum n no tenetur aliter implere, ut si religiosus uouit ire ad sanctum Iacobum,quia hoc est sibi prohibitum fieri sine licentia, lebet licentiam petere modo supradicto. Si aute peteret licentiam proficiendi tale opus non specificando quod
uouerit,negante superiore no est irritatum tale uotum, ideo tenetur iterum petere licentiam,donec negetur in specie tale iopus promissum,quia ad hoc quod irritetur, requiritur u
hinta; superioris uolenus uri are,quod utae non potestim
963쪽
voveat dicere quotidie psalmos poenitentiat es, intelligitur si praelato non displicuerit,ideo tenetur illos dicere quousque praelatus hoc sciens reprobet hac obligatione , qua debet reprobare,si est sibi pranu dicialis. Si uero tales subditi uoueat aliquod n quo non subjiciuntur alicui nisi Deo , talia uota sunt ualida absolute,ut si famulus uoueat dare elemosinam de suo salario,& miles ieiunare uigiliain S. Barberae, huiusmodi,quia in hoc actu non subiiciuntur nisi Deo: ideo possisunt uouere,& uota tenent. i. Concor.
s Relisiosi qui totaliter sunt in potestate suoru praelato ru per
uotu soletae,& non habet aliquod lepus, in quo non possinta praelatis occupari tuitu absolutu de bono super errogatio rus facere possunt neque de his,quae cotinentur in regula,in quibus a praelato potest dispesseri, ut no comedere carnes, &sintilia,quia in Oibus limoi uotis,pot dispensare praelatus γritare,& oppositu prccipere. Possunt religiosi uouere seruare praecepta Dei,no peccare sic,uel sic,& firma sunt talia uota,&tenentur adimplere. Similiter de trasitu ad arctiore religione,& mutatione status melioris,& similibus: quia in limoi nonhfit superiore nisi Deu,secundu mente Cai secunda secundae q. lxxxviii.ar. viii.& ibi Th.licet quida dicat oe uotu religiosi
ipso iure esse irritu,adducentes.c.noluit. xxxiii. q. v.&.c. mona ho. xx. q. iiii. in gi. Sed. d.c. monacho , contra eos est,ut patet
intuenti,quia dicit,quod monacho non licet sine consensu abbatis uouere,& si uouerit uotum frangendu erit,ergo non est ipso iure irritum, sed irritandum. Tene ergo secundum, quod supra determinatu est.Co sentit Sil. uer. Votu.Iii. .xliii.
o Quarto de impedimentis quiidoque occurrentibus dicenda est,que quandoque tollunt obligatione impletionis voti.Naoe adueniens quod in ediret uotu si adesset,quado quis uouet,impedit executione uoci ci facti,ut si adueniat impossibilitas,aut illicitas,aut impedimentum melioris boni,aut indigserentia,quia quodlibet horu impedivisset uotu fiendit: sicut qui uouit facere capella,sactus pauper non tenetur, si uouit
ieiunare in.vi. seriis,sactus infirmus, an tenetur,quia impossibile', uel difficile.Vouit uisitare sepulchrum, famas religio , ius non tenetur , quia cita impedimentum melioris boni,
964쪽
Vovit quas non ire ad talem domum, ubi erat mala mulier, mortua,illii non amplius tenetur,quia indifferens fami est uotum: Aduerte tamen quando uotum factum est impossibile pro una parte,& pro alia non, ut si quis habens uotum
castitatis contrahat matrimonium,non tenetur seruare castitatem,quia hac pane est sectum impossibile, tenetur tamen ex parte sua seruare quantum potest,ut non petat,sed latum recidat,qtua hoc potest,& cum uoluntate seruandi quando
roterit. Ideo monuo marito,uel uxore, tenetur seruare uotum,& castae uiuere. Similiter in aliis similibus dicendu esset: ii Ex parte intentionis aliquando oritur impedimentum, quia uotum in tantum obligat, inquantum fuit intentio uoue tis se obligare,ideo requirenda est intentio uouentis , si suit absoluta,uel conditi onata,& si ad semper,uel pro aliquo tempore,licet sorte uerbis non expresserit. Si intendebat statim adimplere,uel post aliqua tempora. At cauendum est erroia quorundam dicentium,uotum non ualere si aduenit aliqua conditio uoto,quam sic praecogitasset,non uouisset. Hoc.n. salsum est,& ualde irrationabile. Quot.n.uiri sunt,qui si sci- Uissent quando acceperunt uxores,ea quae postmodum , sibi
acciderunt non contraxissent3 & tamen hoc non obstante,dicimus matrimonium tenere, & non possunt eas dimittere ,
idem de multis professis dicentibus si cogitassent talia , professionem non secissent, & tamen durat professio, sic est deuoto,quod fuit deliberate promissium: debuit enim prius uouens, naec cogitare, secundum Cai. supra, ct si non cogis
tauit sibi imputetur. -ο II Aliquando uotum non obligat, quia est irritatum, uel disspensatum,uel commutatum,& haec oportet confessore non ignorare. Irritare uotum non pertinet ad ecclesiasticam potestatem uniuersaliter,sed ad potestateiri dominatiuam directe,ideo sussicit subditis sola uoluntas domini irritatis: ,ides nolentis uotum ualere, nec alia indiget dispensatione , ut si maritus dicat uxori,nolo quod sectas tale quod nouisti, tuc uotum statim non tenet, mo si dedit licentiam implendi,
Ν postmodum reuocat, non tenetur uxor adimplere, licet ipse peccet reuocando,quod semel concessit, ut dicitur Ninmeri.xxx.c.adiuncta Aug. .iuxta Cai doctrinam. Votum.mannulatum non reuertitur,nisi de nouo uoueat quis.
965쪽
ii Ad dispensandum in uoto duo exiguntur.secclesiae auth ritas & caula rationabilis ita quod etiam papa,si sine lationabili causa pro libito dispentat, non est audiendus, quia non habet potestatem nin in aedificationem ecclesiae, & noest dominus, sed dispensator. Rationabilis Caula dicitur ,
honor dei, utilitas ecclesiae,& breuiter maius bonia, quam . executio voti, quod quidem maius bonum oritur, uel uexecutio uoti est illicita,uel inutilis,uel maioris boni impediti .Et quia dispensatio tollit uotum quantum ad materram Sc quantum ad uinculum, ideo diligenti coliderati
ne utendum est,ut dicit Cai.ibi supra,ver uotum. et a Quantum ad uoti commutationem in qua conautatur mainteria,& remanet obligatio uinculi,licet regulariter authoristas ecclesiae existatur, tamen si euidenter constet in melius, ct gratius deo commutari, potest quis propria authoritate proprium uotum commutare,ut dicit Cai.ibi, expresse. ut habens uotum peregrinationis,potest in uotum religionis propria authoritate comutare, & de huiusmodi, quia cleo
plenius satisficit, cui facta suerat promissio, dando quoamelius, ct magis acceptum est. Requiritur etiam, ut illuci in qnod mutatur uotum, saltem sit aequale,ut si1 mutes uotum sancti Iacobi,in peregrinationem sanctae Mariae de Loreto,quae propinquior est,non esset aequale, neque Quo acilaborem, neque quo ad expensas, quae omnia considerari debent. Requiritur etiam causa, ut rationabiliter nat taus commutatio,vel propter dissicultatem, uel maius bonum. Potest etiam commutans gratiose facere, quando sola materia uoti commutatur, sed securius , est ut semper in melius bonum mutetur quantumcunque paruum, ut ibi. ti& hoc rationabiliter dicitur: quia dei negotium agitur , ii
se Quantum autem ad peccatum, dico quod uiolare uotum, quod uerum est uotum, mortaliter peccatur, utpote perii dia contraria fidei, & promissioni diuinae, & quando eli clebono ad quod no tenebatur,est speciale peccatum, si uero erat uotum de re, ad quam tenebatur,ut de connienoorie mel in anno,uel huiusmodi, est circunstantia mutans peciem,secundum Cai. ibi, ideo necessario confitenda , di eli
966쪽
non,quia hoc non est proprie uotum,ut dicit Tho.iiij. sem
ti.xi. u. .ii. ideo hoc dictum Qu. melius uidetur. Sed quoniam multi casus occurrunt, ideo ad particularia magis descendamus, ut haec materia magis intelligatur. iι Si quis uouit aliquid absolute, & sine conditione temporis tenetur statim,cum potest adimplere commode, quia scriptum est ii quid uouisti deo,non moreris reddere. Vt si uouit intrare religionem, non potest expectare tres, uel qua--ruor annos. Recurrendum tamen est ad eius intentionem, an stilicet intenderet exequi statim, uel expectare, & huiusnodi, aliter non debet differre Pa. in capitu. non est ,
I .Qui uouit certo die sacere aliquod opus, tenetur illo die sacere,aliter peccat si actione voti,& debet poenitentiam agere de peccato,& uotum quam citius poterit adimplere, nisi quando uotum cadit supra illud tempus,ut si quis habebat uotum ieiunandi in uigilia 1ancti Dominici, in honorem eius, si non ieiunavit, non tenetur amplius transacta uigilia,quia hoc uotum fuit onus temporis, sed sola poeniten- , t ia satisfaciat. Si uero uouit ieiunare tribus diebus infra me sem,si non ieiunavit, tenetur de peccato poenitere, ct ultra hoc ieiunare tribus diebus quam primum poterit,quia hoc stlotum Non est onus illius temporis, sed tempus appositu .est,ut mensura impletionis uoti . Concor.Cai. Ibi. Qui ue-ao uouit omni anno,quanadecima die utputa Augusti,propter aliquam gratiam consecutam a Deo, ieiunare tali ine,
si talis dies ueniat in dominica, si hoc fecit pro exultatione .ut sit promptior illo die ad spiritualia, debet die dominica ieiunare, si pro afflictione corporis,uel pro satisfactioe Propeccatis uouit, ieiunet in sabbata, ut se conformet eccleuae, si de nullo horum cogitauit, uel tantum de exultatione, similiter ieiunet dominica die. Si de utroque cogitauit, conformet se ecclesiae, secundum Ioan. de Neap. in quot. 3 Qui uouit religionem intrare, & hanc principaliter elegit ,
icere tolturi conatum quod potest m eam intrandi eum recipere non uult, aliam quaerere tenetur, quod si nullam inuenit eum recipere uolentem, a uoto P
nitus est absolutus, quia in u*to intelligitur si inuenero ,
967쪽
V. OTVM. 4sa qui me recipiant, & potest licite nubere, ut dicit Cai. secvncia secundae, quaest.lxxxvui.artic. iii.ad. ii. Si autem uouisset non solum intrare religionem,sed etiam seruare castitarem, tunc etiam quod non posset recipi,teneretur ad continentiam : & si contrahat, & consumat,peccat saciens contra uotum, & debet exactus debitum reddere , tenetur nihilomi- .nus seruare castitatem,eo modo quo potest, ut patet in supradictis,& uer. Matrimonium. .lv. & per S.Tho. secunda re
secundae, supra, quod si credidisset quando uouit, quod
hoc monasterium, uel haec religio non recepisset eum,non se obligasset huic uoto, non tenetur aliam quaerere religionem,nec seruare castitatem,sed potest nubere,quia non uouit omnino statum mutare, ideo ad illius intentionem recurrendum est. & quando dubius est, tutior pars eligatur. Si uero uouit tantum hanc religionem, uel hoc moanasterium intrare non tenetur aliam,vel aliud monasteriit quaerere,Tho. ibi supra,acili.ad.ii.nec caste uiuere, nisi intendisset mutare statum, ut dictum est.
as Si quis ex sua culpa impotens factus est ad seruandum uotum , debet seruare quantum potest, & de peccato poenitere , ut qui habens uotum uirginitatis fornicatus est, poeniteat, di de caetero caste uiuat, quia uirginaliter uiuere non potest, & sic de caeteris: ut supra dictum est.2o Potens implere uotum, & ex negligentia multum dim-rens aduertenter, a mortali non excusatur, cum statim ,
ut supra, diximus teneatur implere, secus si tardat ex obliuione, uel expectat commoditatem , ut melius perficiat , & non est periculum uerisimile de impossibilitate superueniente, ut impleatur, uel non credit teneri, tunc quia eum non mordet conscientia. Si autem perdit propositum implendi,mortaliter peccat, etiam si postmodum impleat, quia semper debet in nobis perseuerare uoluntas saltem habitualis , adimplendi ea, ad quae tenemur. Sed . si poeniteat eum uouisse, dummodo adimpleat uotum , non peccat mortaliter, quia uouere non erat de necessariis
2 Qui uouit osserre unum testonum,& aliqui testoni ualent plus,aliqui minus potest osterre quem uult,secus si in me.
te habuit offerre illum , qui plus ualebat, licet uerbis non
968쪽
mpresserit. Idem in aliis, quia mens uouentis potius inspicienda est, quam uerba. aa Qui habet duo uota incompossibilia,ut ingredi religione,& ducere pauperem in uxorem , seruet quod maius est, si
sunt aequatra,vel dubia seruet primum, uel quod conuenientius est,uel arbitrio boni uiri se committat, de alio faciat ad iudicium superioris. Tho.iiij.sen. d. xxxviij.ar. iiij. 2IQui uouit seruare aliquam regulam , non tenetur seruare Omnia quae sunt in ea, sed eo modo quo tenetur prose - . res illius regulae,ut supra,religio. .Xj. 24 Filius etiam haeres patris,non tenetur ad uota patris, quae sunt personalia,ut peregrinari, ieiunare,& huiusmodi, nisi imposita a patre pomisserit implere.tauet, eodem tit. ta autem realia,ut sundare capellam, dare tot pro elemosina,& similia,tenetur si uult esse haeres, di haereditas hoc patiatur,quia si plus importarent uota,quam haereditas, non teneretur. Si autem sit uotum per nate,& reale, utrunque expressum,ut ire Romam,& offerre unum aureum,tenetur ad
id quod reale est. foster re per se, uel per alium, non autem ire, uel alium mittere. Si autem illud reale non est expresisum, sed accessorium, non tenetur ad illud, quia remoto principali uoto remouetur accessorium: quia si non teneturire ad sanctum Iacobum pro patre, nec etiam mittere ex pensas, quas pater fecisset. Concordat Petr. de patu. Vide
Qui uouit ieiunare in sesto alicuius sancti, si ueniat in dominica sussicit in sabbato ieiunare con mando se ecclesiae,quae no coniueuit in sestis ieiunare, nisi habuerit in intentione ieiunare, etiam quod ueniat in Dominica, uel distingue , ut supra. . xvii. Idem si uoueat ieiunare rotunimensem , Dominici dies non intelliguntur, nisi hoc intellexerit .
Qili uouit ieiunare omni sexta seria, & cum hoc uigiliam alicuius sancti, si uigilia dicta in sexta seria uenerit, pro utro'ue satis fit. Ita enim consueuit ecclesia,ut si uigilia sancti Tho.apostoli ,'uel Matthci in aliquo die quatuor tem
torum uenerit,ieiunando uigiliam pro utroque satisfit:n ia aliter in intentione tunc habuerit , ad quam recurren dum esset.
969쪽
V S V CAPTI O. 4ssa ν Qui uouit omni die ieiunare, peccat mortaliter tantum illa uice prima qua frangit ieiunium quodlibet,non qualibet
uice,qua comedit. Si autem habet uotum nunquam comedendi carnes,omni uice,quae comedit frangit uotum,& precat mortaliter,etiam quod centum uicibus comederet, secudum quosdam distinguentes 'inter praeceptum afficinatiuum,dc negativum,secundum Dur.in.ui3. quod placet Arda. lor. h.par. ti. H. ii 6.ix. supra, Ieiunium. .xiiij. at Qui profitetur in religione approbata,est absolutus ab omnibus uotis factis in seculo,secundum Tho. m. iiij.senten.&Pa. in.c. scripturae: nec requiritur alia irritatio , uel absolutio,secundum Pe.de pa.ui3. senten. dist. xxxviii.quaest.iiij. M. j conclusione. T.
as De dispensatione uotorum,dc praecipue solenni, supra, DispensatiO,an papa possit,& quae epistopus, potest. Papa in
omni uoto,praeter illud,per quod quis deo consecratur,potest dispensare, secundum Sil. uer. uotum..iiiiiiii.satiescuiquatuor vota reseruantur. Vide ibi.
USU CAPTIO a V sumptio, est dominii acquisitio per continuationem
possessionis,tempore lege definitossum titulo. I.ii Teo. ti Tempus uero trium annorum est.xxvi. q.iii. c. in summa, ct ut rerum dominia sint cella, dc litibus imponatur finis, inuenta est. Insti. eod. titu. .i.& locum habet in contaentia, eo modo quo dictu est supra de praescriptione. .i.Vide ibi, quia illi usucaptio conformis in multis es ta Ad usucaptionem requiritur primo, bona fides in toto tempore, ut de praescriptione supra, dictum est,nec iuris excusat ignorantia, uidelicet ut sit bonae fidei. l. nunquam. g.
dem tit. Secundo, quod sit de re mobili, quia de re inimo bili est praescriptio,ut ibi dictum est. Tertio, quod res tradatur , uel quasi, aliter possessio non haberetur sine tradi. tione,uel quasi , uel alio modo possideatur per triennium. C. depin. l. tradi. Quarto,Titulus uerus, non putatur, uel salsus. si pro leg.l. u.&.iii. Quid sit uerus titulus, supra pra scriptio. .iii. 3 Vsucari non possunt quae prohibentur,ut res furtiuae, dc uiae. No. glo. in. AEc in summa: dc res sacra,& religiosa. omo,dc decima, de praesciret. c.causam: seruus iugi
970쪽
tiuus, uia publica, quaeductus. geod.tim.I. usucaptionem, di quae alienari prohibentur regulariter. Ede fun. dot.l.sun
a Qui potest licite possidere,potest usucapere,ideo seruus no potest usucapere,neque furiosus , duni est in furore. Teod
Tituli dominium transferentes sunt decem, de quibus ad
longum agit Sil. uer.usucaptio,circa finem. spro soluto,pro emptore,pro transacto,pro haerede, pro donato, pro dere-
licto, pro legato, pro dote, pro suo, pro iudicato, uide ibi ad longum, quia alterius negotii sunt. v S V R A. I Sura, secundum Tho. secunda secundae. q.lxxviii. est luis ictum ex mutuo pacto debitum,uel exactum, S est peccam mortale, quia contra iustitiam, & charitatem. Videtur enim bis pecunia,uel pecuniς usum uendere,qui no est pretrer pecunia,& ledit proximum, ideo contra clavitatem est Et no. quod nomine lucii uenit omne quod pecunia estimari potest,ut moneta,obseouiu,obligatio, ut supra, te simonia diximus. Primo,ergo clice tu occurrit de usura exteriori. la Usura exterior committitur,cum quis intellit lucrari ex mutuo, pacto interueniente explicito uel implicito , ut dicit Cai. ibi,in si imma.Et intellige lucrari, quod suum non est, quia si intenderet reliabere tuum non esset usura. Vnde ex his patet,quod mutuans Ioanni,ut eius amicitiam habeat , Dei conseruet, non committit usuram, quia amicitia non est pecunia appreciabilis sic de similibus. Item mutuans x Petro,ut habeat ab eo quod dare tenetur, quia sorte aliter habere non potest,non committit usuram. Similiter si mutuet, quis Petro cum pacto ut non trahat eum ad iudicem Mel quod cesset a uexatione,quae omnia iniuste patiebatur, usura non est luia redimit uexationem suam, di sic in huiusmodi :&non solum pro se, sed etiam pro suis amicis , quia hoc non est contra iustitiam , ideo usura esse non potest,nec quid illicitum. t 3 Non est usura deducere in pactum,ut ultra sortem satisfiat, mutuanti de damno,& interesse,quod patiatur,ex eo quisa
seruit amico mutuando , quia non tenetur cum sito clam-no mutuare,nisi in extrema necestitate: nec quaerit lucrum .