장음표시 사용
951쪽
VERBERATIO. 4 Oad pinguiorem fortunam.c. o luardus, te sol.& ibi. P. . Si autem est impotens,& cedit bonis,& non luit poenam,tenebitur. ut dicit gl. in regula,peccatum,in. H. licet aliqui cotrariuteneant,primum tamen melius supra.Restitutio. .lv.
V I C A R I V S., U Icarius est qui alterius uices gerit,sive in ossicio contentioso,siue non ,extra de eodem,per totum. Et in direc.li. iij.ti. viij. C. de os eius qui ULal .ge. per totum. a Vicariorum quidam sunt perpetui,& non ad tempus,ut qui ecclesiarum parochialium curam habent,& episcopi authoritate constituuntur.c.ad haec, de of uic. & tales aliam uicaria habere non possunt. prouideas .eo.ti. nec sine causa possitiat amoueri. d.c.ad haec.& debent habere. xxv.annos,& promoueri ad sacerdotium, in cle. quae de ecclesiis .eo.ti. alias ipso fi cto sunt priuati, & tales constituuntur solum in ecclesia parochiati,non rurali,secundum xl. in cle.unica. eod. tit.& non possimi constituere uicarium alium perpetuum,sed bene teporalem,ut dicit Car. ibi. Potest tamen instituere perpetuum uicarium authoritate episcopi rector ecclesiae , secundum Arch. fio. 3 Ouidam sunt uicari j temporales,sicut mercenarij, in adiutorium curae,an imarum assumpti quacio scilicet rector per uia delegationis committit illi authoritatem audiendi cosessiones, quia hoc potest, etiam non habenti curam animarum, nisi sit ei prohibitum,ut peregrino,& ignoto,de cle. peregri per totum,quia comittere istis ad episcorum spectat.c. tu .
de cie. pereg. Idem si committatur religioso,cui a sua regula, uel suo praelato prohibetur. 4 Alii sunt uic j deputati super aliqua diocaesi,uel prouincia,
Helioco, te quibus est.c. pe. eo.ti.&.c. addiicimus.mi. q.j. qui dicimtur iuris ditionales,tantum habentes authoritate,quata eis conceditur. .accepimus, te priui.
S Alij sunt uicari ,generales,qui ad omnia incumbentia praelato constituuntur,rion solum respectu curiae, sed etiam respectu omnium incumbentium, & possiant cognoscere causas totius diocaesinquirere,corrigere excessus,di huiusinodi, no
952쪽
ordinariam iurisditionem, & possunt excommunicare, sed quia in Italia, Vicarius' ossicialis raro disserunt, inspicieta est eorum commissio,quae,& quanta sit,& iuxta illius tenorem iudicare. o Ali; dicuntur uicarii foranei,uel quia soris diocresconstitu bantur,uel ex eo quod teneant forum, uel quod desoris ueniant,& est ossicialis episcopi,no habens ordinariam iurisditionem sed delegatam, non faciens concistorium cum episcopo,sicut uicarius generalis,& no potest ea,quq prohibentur Illi,in .c licet. eo.ti. in .vj.nisi haec specialiter committatur,
ideo commissio ei facta debet inspici.Et no. quod merus secularis,uel clericus uxoratus,non potest esse uicarius episcopi,secundum m. in .c. ij. decie.conivg.Et dicit Pa. in.c. pasto-ialis, de rescrip. quod quidam est perpetuus, quidam temporalis .
ν Praedicti uicarii temporales, retulariter uicarium facere non possunt.c.clericos .eO.ti.etiam ii habeant iuris ditionem ordinariam,quia non habent eam iure suo, intellige nisi habeat specialem mandatum substituendi,uel nisi sit consuetudor quia instituens uicarium, & sciens consuetudinem uidetur consentire in illam uel quando non potest totum per se secere,quia intentio instituentis est, quod faciat solum quod potest,& si sit archipraesbyter uicarius episcopi in spiritualibus,potest alium substituere, te o farchipretesby.c. In Imste rium,sed dictus uicarius,non potest totum committere, in casu quo non potest omnia per se,sed partem. Hostien. dicit quod ad modicum tempus,& ex magna causa: & non nimis frequenter, poterat alium relinquere loco sui, sicut fit tota
die,ar. Ude os eius cui man .est. l. i. .j.&.c. peruenit, de appel. el. ij. quando autem habet speciale madatum,potest, quia nopropria authoritate hoc secit. Io.an. in .c.j. de Ofui. lib.M. 8 Uicarius tantam authoritatem habet. quatam uult dare eius
institutor,& si hoc patet, standum est illi,quod si non patet, dc est uicarius in aliqua cause particulari tunc de illa, & de his sine quibus non potest eam perficere,se impediat, & no plus. Si uero est generalis commissio ,etiam dicendo ut posist Omnia quae ipse posset, non exprimendo aliquid, quod
xequirat speciale madatum, etiam si dicat, si requireret spe-
953쪽
ciale mandatum,secuta clausula generali dicendo, & omnia alia quae per nos possumus,etiam si exigerent speciale manis
datum.Tunc quamuis habeat ordinariam potestatem,tamenon poterit ea,quae requirunt speciale manatum,ar. in.Qqui ad agendum, te procu . lib. T. Si uero exprimat aliquid, quod requirit speciale mandatum secuta generali clausula, uidelicet & omnia alia,quae nos possemus, etiam quod requirerent speciale manstatum , tuc poterit omnia, quae posset instituens ordinaria potestat gl.fi. in.cij. de oeuic u. H. Alias per generales clausulas,quae uerisimiliter non esset concessu.
s Item si nominaret aliquod speciale, & cum clausula generali,&c. non tamen intelligitur concessum id quod uerisimiliter non esset in particulari cocessiirus, ut quia est magnae importantia ut si constituo Titium procuratorem ad omnes causas,non tamen ad contrahendum matrimonium,nisi de hoc fiat specialis mentio, nam clausula generalis, quae sequitur specialia exprelsa includit similia, non longe maiora, ut dicitur in. d.c. sin. immo etia si specificaret de matrimonio contrahendo,& non specificaret de persona,no ualeret. Haec autem ut habetur ii .stc. h.&.Qs.sunt quae requirunt speci te mandatum scilicet inquirere, corrigere, deponere, subditorum excessiis punire,conferre beneficia, dare literas comedatitias ad ordines.Et si episcopus suo subdito eligendi sibi
idoneum confessorem licentiam dederit, non propter hoc a reseruatis ablolui poterit.c. si episcopus, te poe.& re .libro. H. quia in concessione generati,illa non ueniunt, quae quis uerisimiliter non esset concessurtis in specie, ut supra dictum est, ct ibi in text. Genus enim continet species non actu, sed potentia. O Mortuo praelato habente uicarium,ipse uicarius, uel si alio nomine uocetur si suit electus a toto conuentu, uel a collegio patrum,uel si habet authoritatem a lege,quia ista durat,
Perseuerat,& ipse,secundum m. in. j. ne se. O. ali. immo.secus est,si factus est,a priore,episcopo,abbate, uel alio praelato,quia non durat eo moriete. Cessit etiam uicarii potestas, episcopo excommunicato: Pa. in. zj. de of leg. intellige secundum quosdam re integra, quia idem iudicium est, sicut de
954쪽
Vidi DL A 11 VINUM. VIRGINITAS.delegato, sectita liun Pa. in.c. licet, leosdelegat. Secus autem
quando res non est integra,secundum Io. an. in. d.Qj.de ossi. uic. No. etiam secundum m.in .c. uolente, te ossi. deles . posito uno uicario,reliquus non remouetu licet contrarium tenuerit.Io. IVINDICATIO. . 3 lIndicatio una est, quae per iudicem,uel superiorem exeris lcetur,secunduin quod iura disponunt diuina, uel humana,& si sat,secundum rectam intentionem, est actus bonus a uirtute procedens. Altera, quae fit, seu appetitur a persona priuata,& quantum ad actum uindicandi illicitum,est priuatae peribnae,nisi propter defensionem cum moderamine, ut iupra,homicidium. .ii . Est enim actio habentis potestatem super eum,qui punitur. Quantum autem ad appetitum noest peccatum appetere uincuctant, idest iustam punitionem malorum,hoc est enim appetere iustit iam, dummodo non appetatur ex odio, uel gratia satiandi animum, uel alio malo sine sed uel propter correctionem delinquentis: uel ut alii timeant: uel propter bonum pacis,& huiusmodi:aliter umdicantes se uel ultionem appetentes :& non praedicto modo: mortaliter peccant:nisi ex imperfectione actus,uel in re parua. Potest etiam quis quaerere ultionem de propria iniuriar quando redundat in uituperium Dei:sicut fecit Silueritis Para: qui excommunicauit eos,qui eum exulem secerant fieri: xxiii. q. iiii.c. Guilisarius:uel quando uergit in detrimentum animarum : uel in scandalum: quia non est contra charitate: alias patienter serre laudabile est.c. tu bonus tolera.XXVii.q. illi. Mali ad exercitium bonorum a Deo permittuntur: ideo ipatienter tolerandi sunt.
U Inum non bibentes ordinari ad sacerdotium non pos- .
sunt.Ex eo enim quod uinum abhorrent: possent uomere sacramentum:ar. in.cisi quis per.de conse. dist.i.
VIRGINITAS. U I initatem seruare non solum est licitum: sed laudab, leaaon quia sit praeceptunused cosilium:iuxta illud Apo
stoli.De uirginibus praeceptum domini non habeo, consi- et lium autem do. Et quia posset quis obiicere prcceptum Dei,
scilicet crescite,& multiplicamini: &ta dicitur quod sufficit
955쪽
hoc ab aliquibus adimpleri,& non est necesse ab omnibus. iImmo expedit aliquos caelibem uitam ducere, ut vacent co- templationi. Quinimmo caeteris paribus,uirginitas praesertur coniugio,secundum Tho. secunda secundae.q.cli1.ar.iiii. Praeceptum enim illud,multitudini,non singulis datum est.
modo quando luit dormitum, hac intentione no uerit: nec si ui opprimatur, lummodo noti consentiat in talem delectationem,licet sentiat eam meque dum patitur seminis fiu-Xum,dummodo renitatur quantum potest,etiam quod corporalem habeat delectationem. Na uirginitas principaliter consistit in deliberata uoluntate non experiendi ueneream delectationem,quae sentitur in emissione seminis.
I Irginum consecratio solum ad epistopum pertinet, eui ecclesiae cura committitur,& in tali consecratione confertur gratia,secundu Tho. iiii.sen. dist.xxxviij.q.j.nisi sit obex: non ex ui secramenti,quia sacramentum non est, sed ex ope
a Mulieres uirgines mente,sed corpore corruptae,quia uiolen ter,sive dormientes, siue aliter fuere corruptae, non debent Consecrari, quamuis uirginitatena non perdiderint formaliter,quia ecclesia latum de exterioribus iudicat,& ad hoc est, ille. xh. q.V. Quae autem corpore incorruptae sunt, licet mente sint corruptae,& etiam actualiter in somno, uel uigilia corruptionem passae fuerint,quia tamen corporis habent integritatem consecrari possunt, sunt enim in statu uirginusecundum ecclesiae iudicium,quae de apparentibus iudicat. 3 Quidam uero propter uitandum scandalum,quando sacra.dae sunt corporaliter corruptae,consecrant eas mutantes uerba uirginitatis in uerba castitatis,quod fieri non debet, quia propter uitandum scandalum,non debent sacrameta,uel fa-cramentalia uitiari:possunt tamen benedici, dicedo illas orationes,& faciendo illas caeremonias,quc non sunt de iubstatia consecrationis,mutato nomine uirginitatis in nomen continentiae,uel castitatis,cosecrari autem nullo modo poGsunt: quia talis fictio secramentalibus est iniuriosa. 4 Possunt uelari in die Epiphanit,in Natalibus Apostoloriana, per totam hebdomada resurrectionis, omni die dominico
956쪽
VISITATIO.no. in. .uelamen. XX. q. j. in articulo mortis omni die c.deum tus. xx. q. j. Secundum aliquos in solemnibus sestiuitatibus possitnt uelari,nec ante. xxv.annum.c. placuit. . q. j. Viduis
autem potest: dari uel um,sed non cum illa sol mutitate, quia semiplena continentia in illis est.
ri II Istare possunt omnes habentes ordinariam iurisdicionein,ut episcopi,archiepiscopi uchidiacBi,decanus, abbates δε praelati religionum, legati apostolicae sedis , quibus
committitur uel a papa,uel ab ordinariis ut in. c. romana,de n. lib. vj.de ossi. Or. .conquerente, te ossi .archid.c. mand mus, de statu mo. c. pe.& s.ci inter caetera, te O .ordi. 2 De ordine quem uisitator debet tenere,in.J romana,constat: quomodo debet proponere uerbum Dei,deinde inqui-rere de uita,& conuertatione ministrantium in ecclesius, &de aliis quae spectant ad ossicium, in. . . romana. Religiosi sua sequatur instituta,& consuetudines,ut m .d. c.romana.s Visitator a locis uisitatis,& non ab aliis,potest accipere pro curationem pro uictu illius diei,siue in uictualibus , siue in . pecunia,& quod tantum unam procurationem recipiat una die,erea quod plures ecclesias uisitet, & si aliter accipiat istis non concurrentibus,tenetur insia mensem restituere in si plum ecclesiae,a qua accepit,alioquin patriarchae,episeopi,archiepiscopi, sunt ipso facto interdicti ab ingressu ecclesiae, inferiores uero his sunt suspensi ab ossicio,cbeneficio, donec in duplum restituant,nec ualet remissio,vel dantium liberalitas leti gratia,eos liberare, nisi restituant.c. exigit.c.scelicis, te cen. in. v .legati tamen ultra hoc,possunt accipere expe fas quas secerunt in equis,& uestibus,& huiusmodi, tum uadunt ad uisitandum,& etiam nuntij apostolici,secundu Pa. in.c. procurationem, te cen. a munere autem quod prohibetur accipi,excipit Host. esculentum,& poculentum, & xenia, uae sunt munera quae hospitibus dantur , quae non exten-untur ad munerum qualitatem. st de of proconsul.l. sole
ruod limitat Io. mo si sunt ibi aliqua comedenda, si autemunt partanda, ut capones,consectiones,& huiusmodi, periculum est. Sil. ibi circa si. Neque ossiciales uisitatoris aliquid recipere ratione uisitationis debent.
957쪽
4 A lebiscopus,& episcopus,possunt uisitare monasteria ex pta,nui super hoc habeant priuilegium. sopite, de rescrip. Possunto uisitare hospitalia, si sunt lora religiosa, ut qui
constructa sunt,& instituta authoritate episcopi. Si aute clarum est,quod non sunt religiosa,& qui instituit est umens, non poterunt uisitare sine licentia instituentis. Si uero mortuus est,& uoluit remanere hospitale , poterunt uisitare. ut a iuxta de ofo Tunc enim habet formam,di statum loci pii.
VNCTIO A1 v νNctio extrema,quod est sacramentum,non est de necessi V late salutis,si quis tamen non acΠpit luia contenit nam 'taliter peccat,non minus quem contanens quodcuque aliud ecclesiae mandatum,ut dicit OLibi an summa,quia contenseptus ubique damn bilis. a Hoc secramentum fuit a Christo insisthium,sicut,& alia onisma,secundum Tho.iui. 1en. l.xxiii.q4. pronyulgatum. teni et ab Apostolis, cuius materia est oleu oliuae ab episcopo con secratum. Forana autem est haec. Per istam unitionem, di sua
piissimam misericoidiam,indulgeat tibi dominus quicquid deliquisti per uisum In nomine patris,di filii, S. spiritussan ncti:& sic de caeteris sensibus,secundu Tho.supramide.c.nun quid,de conse.d. v.At ly in nomine patris,&cnon uidetur es.se de substantia formae secim luna Tho. b3 Datur hoc sacramentum in robur spirituale, contra debilitantem relictam exactuali peccato,uel originali , etiam confert gratiam,nisi sit obex,secundum d ho.supra.Et licet fiant multae unetiones,ultima tamen est,quae operatur in uirtute praucedentiuimin qua infunditur gratia,non autem character inmpi invitur,quia per ipsum sacramentum no deputatur hom
ad aliquod agendum,uel ad recipiendum directe pertinen .ad cultum Dei , sed solum ad spiritualem sanitatem com
4 A lolo sacerdote,etiam in mortis aniculo, tur extrema un i ereo,uno clerico praesente,uel saltem in necesistate uno secuilari respondente.c. quaesiuilide uerb.sig.
ς si autem necessitas adesset,qui non est prop-s lacerdos potest iniungere sub ratiliabitione,quia necessitas non habet legem,de re iudi.capitulo quod non est,ininio etiam si esset in hisensus ab ingressu ecclquar secundum Archi. florZ iaciendo
958쪽
portari per sitim de ecclesia non autem si e et suspensus es, tossicio praecisse. Non tamen religiosiis,sine licentia, sub poena excommunicationis deprellat.cle. religiosi,uipra,exc5nruinnicatio. xlix. am Iicentiam potest dare proprius facerdos Ietiam quod hi excommunicatus,sicut excomunicatus, & suspensus a limsiditione, lant licentiam audiendi consessiones fi Hoc sacramentum non debet dari nisi adultis, & infirmis, acm mortis articulo constitutis, ex ipse infirmitate, secundiam Pe. de palu.ideo non datur occidendis,uel euntibus ad bellis di huiusmodi,quia talis mors non iniiminet ex desectu naturae,sed euentu tortuna: .His autem qui prae senio desciunt sine actuali in litate datur,& etiam Geneticis, & amentibus si sana meme petierunt alias non, & maxime quando crederetur, quod irreuerentiam exhiberenti huic sacramento: etiam quod petierint,vel petrat. sν Debet etiam dari illis , qui eY infirmitate usum iam rationis amiserunt,quamuis non actualiter petierint, lummodo sint tales perioriς de quibus constat,quod bene uixerunt,et quods haberent tunc usum rationis peterent,ut creditur quia & si non petierunt explicit petierunt tamen implicite,secundum m. te patu.& Archi.flor.& sic habet usus ecclesiae. Et quando
S.TI .dicit quo non debet dati nisi habentibus amiaIem
deuotionem.iiii.sen. d.xxiii. q. ii.ar.ii. .iii. lebet intelligi, qui non habent,nec habuerunt. Debet etiam dari adultis ibapti-Zalis,licet nunquam peccauerint secundum Pe.de patu. Si Ar.so.quia remanet pugna contra hostem, nec est mendacium
in tarma,quia remansit debilitas meritis, ex prioribus deliactis. Debet etiam dari illi de quo dubitatur an sit mortuus M, conditione,scilicet si es uiuus. Sed si moriatur ante completionem non .st ultra procedendum Et debet simul ungere facerdos,& uerba proferre,secundum eundem Pe.de Palinin quarto senten. Π
3 Partes quinque sensuum debent iniungi,secundum Tho. s
pra quia sunt peccandi radices,uidelicet,Oculi, res,nares abla,manus,pedes etiam,& quibusdam renes,non aute communite propter reuerentiam. Si uero quis aliquo membro Moreret pars propinquior illi membro,ungatur,& sussicit. s Hoc sacramentum potest iterari sine iniuria, quia non habet
esse tiam ierpetuum,etiaen in eadem infirmitate, ut si infise
959쪽
VN IO. VOLUNT A S. 4ςamus sit in periculo mollis,& ungatur,& postmodum relevi tur,& deinde post aliquot dies iterum sit in aniculo moni
VNio beneficiorum, & ecclesiarum potest fieri, quia papa
potest unire unam ecclesiam inferiorem alteri cuicunque cum causa,&sine causa,& sine consensu canonicorum secundum Pa. in. c. unire, te exces praelao Eodem modo episeopus circa ecclesias sibi subiectas in sua diocaesi, non tamen sine causa,& canonicoruni consensu. c.pastoralis,in fin. de don . t Alii autem inseriores nequaqua possunt, nisi piaescripsissent. Quo aut & quibus modis sat,no pertinet ad cose res,ui. de in. quia monasteriit,de reli.do.c.quod translationem, ossi.lega. Quinque enim modis tales uniones fieri solent. VOLUNTAS. . Voluntas hominis durat etiam post mortem concedentis, v secundum leges canonicas in capitulo s. de praeca. Ideo quando conceditur aliquid alicui absolute,sine alia limitatio ne,durat etiam post mortem concedentis, capitulo maiores, de baptisut si abbas instituit priorem, durat etiam ipso mortuo quando ab abbate cum collegio,quod no moritur, suit institutus,secus si concessisset usque ad beneplacitum suum, auri beneplacitum expirat per mortem concedentis,capitulo gratiosae, te restri. lib.v. Secus si dixit ad beneplacitum sedis,quae nunquam moritur, etiam quod papa moriatur.Jc'. si gratiose. Idem quando dicitur donec uoluero, uel aliter oddinauero, uel reuocauero, uel cum alicuo termino concernente actum,quia per mortem expirat ille actus, & 1llud beneplacitum,per id.c si gratiose, ubi fit determinatio eorum, quae prius erant dubia circa hoc, & huic standum est nunc , oppositum uidetur tenere Gemi.in.d.c.si gratiose,ibi, pone quod papa,&. cum Ioan. d.&quibusdam aliis N bonas uidetur adducere rationes. Vide u placet, prima tamen opsenio melior censetur.
Voluntas humana tenetur consormari diuinae quo ad causam sorinalem uolendo ea quae Deus uult,eodem modo,scilicet ex charitate, quo ad causam finalem , uolendo ad eundem finem, sicut Deus,quo ad causam essiciente, uolendo ea,
960쪽
cuae Deus uin nos uelle,sue uoluntate antecedenti,siue co- sequenti,quando nobis innotescit: quo ad causam materialem,uolendo ea,quae Deus uult,non uoluntate naturali,sed uoluntate deliberata,quondo cognoscina us Deum, sic ueste, licet displiceat nostrae uoluntati,ut nostra est liter non consormans uoluntatem suam diuinae nortaliter peccat,aura recedit a recta regula humanorum actuum, quae est uoluntas diuina,ut dicit Herueus,primo sentides.xlviii.& Tho. uer. q.
XXIII. S. I. lent . di v. quae iuuit.
V O T V M. 3 iginum,secundum Thomam secunda secundae. q.lxxxvissi sar.primo est deliberata,& spontanea penarissio Deo secta de his quae sunt Dei. Ideo uota,quae sunt sine deliberatione,
uel sine cognitione discursiua,vel non uoluntaria, uel de re bus malis,uel non bonis, non sunt uere uota, ut dicemus. Notan.quod iudicare de uotis,pruno Occurrit uidere quantum ad materiam,quando teneant,& quando non teneant.
Nam si fiat uoruni de aliquo illicito, ut sacere sornicatione, uel facere contra consilium Christi, ut non seruare castu tem,& huiusmocli,uel de aliquo,quod est indifferens ad bonum,uel malum,ut non lauare manus,pestinare caput, haec non sunt uota ualida, quia sunt de materia, quae Deo non placet,propterea dictum est, quod est de his, quae Dei sunt. Ideo sinulta seciens uota peccat,non tamen semper mortali te quia si uouet quod est mortale,ut sitrarianortale est. Secuncio,si uouet contra consilia,ita paratus animo, quod et occurrente necessitatis articulo non intendit lacere contra tale uotum,mortaliter peccat. Tertio,etiam mortaliter agit, si
uouet huiusmodi uota stulta, ut non lauare faciem,uel pecti Nare catui,& huiusmodi cognoscens quid sacit,& quod hoc Deo displicet,& tamen vult te ad hoc obligare. Huiusmodi enim uota essent blasphemiae peccatum. Si tame crederet hoc parum displicere Deo,sicut sunt uenialia,esset,& hoc ueniale
peccatilin,quia charitatem non excluderet.
Quantum autem ad primu modum,non solum peccat incri taliter uoues,quod ex se malum est,sed etiam quod bonuni est,sed uellitum malo fine,ut mutuare propter inanem Rio Mam, uel atraritiain. Peccat enim uouendo , & peccat achim 'plendo. Sumliter peccat uouendo Deo aliquod licitum os .