장음표시 사용
931쪽
communiorem opinionem,ut no. Pa m. d.c. tam P. Idem te Det Sil. uer. bellio. q.iiii.
a Duae honestae personae supplent uicem tabellionis, quando hon potest commode tabellio haberi, ut m capitulo quonia
3 Resigiosi qui in seculo fuerunt tabelliones, ta ossicium tabellionatus exercuerunt, possunt idem officium exercere in eausa fidei Cintum, ut de haere. c. ut ossicium , in sexto. adscribendum,in aliis autem non ,ut nolo.un. in. d.c. ut ossicium.
Dicit tansen Gul.in Spe quod uetera instrumerita poterit co-plere,non tamen noua assumere. Quomodo autem hoc ossicium prohibeatur clericis,supra,clericus. .X. 4 Clericus in faciis constitutus,non potest per principem secularem essici tabellio,quia hoc ossicium clericis existetibus in sacris penitus interdicitur,& si ante erat tabellio, non potest illud exercere ossicium in causis sebalaribus,secundum Pa rinc. sicut,necie. uel imo in causis uero ecclesiasticis non potest etiam exercere,si sit institutus a principe secillari, ut uidetur sentire Host.& Inno. in. s.c.sicut,nisi hoc faceret coram Papa rei eius curia,ut limitat Pa.ibidem;quia papa admittendo uidetur habilitare. Si uero sit institutiis a papa, uel episeopo , quo ad suam dioc sim potest licue,quia propter ordines,uel beneficium,no debet ecclesiasticinia ossicium interdicit acin
non habet competens beneficium,aliter non, cum indistimcte prohibeatur in. l.c. sicut,quia hoc est quoddam genus negotiationis,quae clericis prohibetur.e.Lne cle.uel ino. Si auteit in sacris,sed non beneficiatus,potest hoc ossicium exerce re,etiam in causis temporalibus,secundum m. mo no potest ei praecise prohiberi,sed tantii causative.sper subtracti nem beneficit,ut dicit Io. an.Concludit tamen Pa. quod hoe ossicium exercere potest,si non habet beneficium, quia tune potest exercere licitam negotiati ,nem,in.d.zi.Si uero clerici non sint in sacris,sed m minoribus,hoc licet exercere ossiciti, secundum Io.an.in d.c.sicuitquod. d.Antilimitat,nisi sint beneficiati,quam limitationem approbat tandem m. d.c. si cui,nisi quis esset insumcieter beneficiatus,quia sic non dicis tur beneficiatus,nr.Cii.de transptiel.Et idem Host.tenere ui detur,Sil.ibLIdem assirmat. q.uisau.
932쪽
TACTUS. TALIA. TEMERITAS.s Tabellio tenetur stare,quae pertinent ad artem suam liter si errat imputabitur ei ad peccatum, & ad restitutionem parti laetae tenebitur,ut not. Pa.m. c.i.def.instria. Debet esse delegitimo matrimonio procreatus,ut dicit Aunde Anci .in ii.dς potestate papae. Debet esse liber,& debet iurate,ut dicit Paem s.c.sicut,quod fideliter.exequetur ossicium suum. quod de his quae uidebit,& audiet,si silerit requisitus sine diminutio. ne ueritatis, & sine commitatione Disitatis consciet instruis mentum,& iniuncta sibi secreta caelabit,& quod iuper contractu usurai io,vel in fraudem usurarum , non conficiet instrumentum stiente di quod tenebit pro thoς9la de omnibus instrumentis,quae conficiet. Vnde requisitus tenetur tria exemplaria iacere,& actori dare unum, alterum reo,& tertiuretinere pro protia olo,& quod erit ei fidelis, a quo constituitur,& si latuerit damnum eius tractari per se, uel per aliureuelabit,& quod Aci ri instrumenta bona fide,remoto odio amore,&c.& quando rogabitur conficiet instrumenta. Ideo quando contra huiusmodi faciunt,sunt periuri,& morialiter peccant. De peccatis eorum,supra,Notarius.De salario tabellionis , Sil. ibi, quaest. vi.& quando ad restitutionem tene tur Sil. ibi,quaest. octaua.
TACTUS.i Actus,supra,Impudicitia per totum-in uerbo per to-
- . TEMERITA s. r Maeritas est audacia in malum.C de Acro san&ecclesiis.. iubemus,& no. Car. le sum.tri.cle. primo. Vnde ea teme- . re dicuntur fieri, quae ratione non regulantur, sed uel impetu uoluntatis,uel passionis,uel ex contentu regulae dirigentis fiunt. Propterea uidetur prouenire ex ea Udice, quae re
fugit subesse regulae alienae, & si de materia pernitiosa non fit, uenialis erit, sed si est de petraitiose, mortalis, quia contra Dei uel proximi dilectionem est ,& procedit ex desectu. fonsilii,ad imprudentians spectans, Thom. secunda secundae,quaestio. iiii ar. secundo. Temeritas autem . sub praecipis ratione continetur,quamuis praecipitatio magis respiciat in luntatis uel passionis impetum.
933쪽
tir Entare iec dum Tho.secunda secundi q.xc j.est ca, spere experimentum de re aliqua, ut aliquid sciatur, ideos mala intentione hoc fiat, erit peccatum mortale, uel ueniale,iuxta qualitatem finis, ut si tentat ad praecipitandum in aliquod malum graue,corporat uel spirituale,erit mot tale, quia materia pernitiosa est ualde. t Tentare deum.i.explorare dei potentiam, scientiam uel uoluntatem,mortale est,ex suo genere, quia diuinae excellentiae irreuerentia exhibetur dubitando de ea, ct hoc quali.
do quis hoc intendit absque rationabili causa. Si enim qui humiliter,& ex rationabili causa quaereret a deo, ut sece Apostoli quaerentes signa), quia nou adest dubitatio, sed
adest necessitas,non eiset peccatum:nec contra religionem,
sed bene uelle scire uoluntatem dei,& eius posse,& scire, sine rationabili causa, absque irreuerentia non est, ut si quis possit scire praecepta dei ex scriptura,vel a docente, & uult Der reuelationem scire, & huiusmodi: Veniale autem est ex impersectione actus,uel quando non adest intentio tenta- di deum,sed ex simplicitate,& inconsideratione fit.Tentare etiam dicitur deus homines, sicut tentauit Habraam , Ρon propter ignorantiam, nec ad malum, sed ad bonum seni.
I r Estamentum est uoluntatis nostrae iusta sentetia de eo, ' quod quis uult post morte fieri. cum haeredis institutione,secudum Paein rub.de testa. Ex noc patet,quod qui filiusne causa exhaeredat,eius uoluntas seruari non debet,quia non est iusta sententia.Q si quis.xiij.q. ii. Vel si mandet cor
pus suum Canibus iactari, quia est contra pietatem.I.condi tiones. Ede consti.insti. & tunc seruari non debet. Item lipraetermittatur haeres,non ualet, Institu. de lega s.ante hae. redis.Differt autem a codicillo,& dotiatione.Non etiana elicurandum de uerbis testatoris, dummodo constet de eius. ultima uoluntate.C.eoaetit.l.fina. Nec comprehendit donationem causa monis. quae est quasi quaeda ultimat Omnes qui non pronibetur, possunt testari, quia edictum de testamentis est prohibitorium, secundum Pa .in rubri seodem tu. prohibentur, autem amentes, fili iosi,& non ha
934쪽
benin lucida interualla .Qfina de test. Surdus,& mutus anxtiuitate. C. qui testainen. Dc. non po .l. discretus. Non ualens articulate loqui,neque scriptis exprimere nomen haeredisu. iubrinus.Qeodem iit. Impubes, secundum m. in.zrami
lius te testa. Filiusfimilias,nisi de castrensi, uel quasi,m.α licet, de sepul. in .vj. Prodigus cui a iudice interdicta est bo inomni administratio. l. is cui .ffeodem tit. sed testamentum sinum ualebit,ibi. Damnatus ad mortem naturalem .uel ci
uilem,ut sunt deportati ,etiam si de manu iudicum fugiut. l. qui ultinaci supplicio. si eodem titu. Idem de damnato ad Perpetuos carceres. Ede piab. iudi. l. ij. secus si ad inferiorem
Poenam esset damnatus,ut troncationem manus, & huius modi. Vsurarius manifestus, nisi prius praestet cautionem iuxta formam .c. quanquam, de usu. lib.H. De excommunicato licet quidam dicant, quod non potest,communior tamen opinio est quod potest,Pa.in .c.ad probandum, de re. εiud. Seruus. xiii. quaest. i; .c. illud. Prosesi us,tria uota substantialia,per.c.i3.de testa.&.c. no dicatis.xij. q. ij. supra, religio. . xxiiij. Haereticus, quia omnia bona eius,ipso iure sunt confiscata. c.cuni secundum leges,de haere. in.vj. Dubius an possit testari,uel ne. l.de statu. ff.eodem titu. Obsides christiani infidelibus dati,& non qui ab una ciuitate alteri dantur, ut in.l. obsides. st eodem ritu. Damnatus ob crimen famosum, scia libellum in alterius iniuriam. l.is cui. Teod. titu. .si quis ob causam. In fames autem ob aliam causem non prohibentur ut communiter tenetur & secundum Bar. ibidem. Reus criminis laesar Maiestatis .m. quaest.j. .uerum. Captus apud lhostes Romani imperii. I.eius .ff eod.titu. Privatus utroque lumine nunc potest testari, lummodo seruet quatuor, quxponuntur in .l. hac consultissima. C.qui testamen. sece. po. quae ponit Ange. de are. in Insti. qui. non est per. L. testa. . caecus. Qui Cardinales insecutus fuerit, percusserit, c*Perit , uel in hoc associauerit, fieri mandauerit, consilium dederit, auxilium, Duorem, aut ratum habuerit, hic noque testari,neque ex aliorum testamento lucrari quicquam poterit, neque ex successione.ciscelicis, de me. in. vi. De his praedictis, quidam nec etiam possunt disponere ad pias cau 'sas, secundum communiter docto. ut primi, quarti, quinti , decimi, undecimi, duodecimi, sextidonii', de decim,
935쪽
3 Testari quempiam prohibens, ab eius haereditate repellendus est.C. si quis al. te. proh i. t. secunda. Hic est unus de sex calibus , . in quibus quis exhaeredari potest , supra , Exhae
4 Testamentorum quoddam dicitur nuncupatiuum ,& sine scriptis, in quo manifestatur nomen testaroris,haeredis, alia quae in eo coti nentur,coram testibus,sine tellium subscriptione, & alias solennitatibus, de quibus .C. de testanas. hac consultissima. Vnde quis potest testari, dummodo uocet legitimos testes, coram quibus,nominet haeredem, &ssiani explicet uoluntatem,etiam quod non habeat notaria qui scribat. Inst. de test. .fina.
Aliud dicitur testamentum in scriptis, quod potest quis facere,quado non uult quod aliquis sciat suam dispositione,
de quo. C. de testa. l.iubemus.l. hac consultissiana,ubi ponu-tur multa rea uisita. Vide si placet ne erres. No. quod Alexari.
de Imo. in. l.stipulationum Ude uerb.oblig. dicit,quod quis potest relinquere dicendo sic coram notario,& testibus. Volo quod hora meus faciat in omnibus,& per omnia,prout continetur in quadam mea caedula scripta manu mea, quae est apud talem religiosum, S ualebit. Sed aduertat,quod iis tera sua bene cognoscatur, quia si esset dubia esset periculosum. Sed non ualeret dicendo instituo haeredem illum, cuius nomen est in quada cedula mea apud talem, secundum Bar. . l. si ita scripsero. Ede condi.& demon. 6 In testamento sine scriptis, necessarii sunt ad hoc quod ualeat septem testes legitimi, & rogati. I haeredes palam. fis detesta. .pen. fallit tamen aliquando in testanaeto cςci,in quo octo requiruntur. In testamento facto in Hire,ubi tot mu niti no possunt, sufficiunt quinque. In testamento facto inter liberos, tuo sussiciunt. secundum Bald. in. d. l.hac consultissima. In testamento sacto cora imperatore, porrectis pre cibus ut audiat,sussicit unus,& pol notarius computari pro uno, de proba.c. quoniam,& in. d. l. hac cosulti sistina,sed cautius est,quod sint sim tem, praeter eum. In testamento militis in exercitu, tuo sussicilint.l. milites. C. de mili. testa.
γ Testamentum iactum coram duobus tectibus,di sacerdote H
936쪽
parochiali,ualet,secundum Pa.ii .Qcum omnes, eodem litatam in kro ciuili,quam canonico :tam ad non pras causas, quam ad pias. Ad pras aute causas etiam coram duobus ualet,secundum Pa. ibidem,in aliis autem non , si desit parochialis facerdos,uel alii duo testes, loco sacerdotis,secunda eundem Pa. supra. Et si causa pia tractetur conam iudice seculari,terminari debet secundum canones , & non secunduleges ciuiles,ubicunque terminetur, secundum communiter doct. Et si statuto caueatur quod testamentum non ualeat,nisi positum in memorialibus,uel registratuin, tale statutum non uale quo ad pias causas ecundum Innoc.&. l. t.similiter non ualet si statuatur, quod mulier non possit testari sine uoluntate suoruin cosanguineorum, ut notiri. in. c.relatum,el primo,eodem tit. Quomodo ualeant legata,etiam absque institutione haeredis, & sine λlennitati. bus supra,legatum. . o. &.Si. Sussicit enim selennitas iuris gentium, uel diuini .s Nullus a iure reprobatus pro teste,potest esse testis in testamento,inta.Testis. . . Mulier non potest esse testis in testamento.fide testa. l. qui testament o. .mulier,sed in testameto facto inter liberos,in testamento militis, & ad pias causas,potest esse testis secundum Ang. de Are. Instit.de testa. . testes,& gl. ordinaria,in. I.6.C. de codi. Sed quia hodie quasi in omnibus apponitur clausula,quod si no ualeat iure testamenti ualeat iure codicilloi ti, quod si mulier adhibeatur in teste, lebit.Neque hermostoditus, in quo praeualet muliebria.ff. de sta.ho. Lquςritur.Neque cui interdictu est hoc,uel per statutum,uel per iudice, uel cui generaliter prohibetur elle testis in aliis negotiis secundum Ang.neque qui reputabatur seritus,& omnis qui habet in potestate haeredem, ut pater,& auus,& huiusmodi.Institu.de testibus. .testes. Qui non est capax testamenti, ut spurius testatoris, haereticus , damnatus ad metallum, & similes, neque damnati de crismine famoso, uel passi muliebria.Ede testi. l. ob crimen , neque legatarius, nisi quo ad quaestionem uertentem inter haeredem,& extraneunt. .legatarius, insti.de testa. sed bene filius legatarii potest esse testis.Neque fideicommissarius generalis, quia est iuris successor, ut in.l.j.Kad treb. Idem de executore ultimarum uoluntatum, quando aliquid ei relin
937쪽
TE S TAMENT V M. 443quitur in testamento . Si tamen instituatur monasterium,aeeligiosi illius monasteri possimi esse testes secundum Ang. insti. de testa. .sed neque,&.c.insuper, de testa. Similiter illide si qua uniuersitate possunt esse testes, quando non resultat aliqua commoditas, uel utilitas alicui in singulari, licet in uniuersali, secus si resultat in particulari,quia essent i stes in re sua,quod fieri non debet. l. omminis.C. de testi.fi
s Si relinquatur aliquid tabellioni in testamento nuncupatia uo, tabellio potest illud sibi astri bere sine aliqua poena se cundum Spec. in titu de instru .edici Secus in testamento inscriptis, quod ipse dictat,& stribit Barto. in .l.j.isad leg. cor.
de fal. Idem dic de testibus,in. l. dictantibus. C.de testa. o Testamentum nuncupatiuum ex quatuor redditur nultu. Primo,quando testator non est habilis ad testandum. Secudo,si nullum haeredem instituit, uel non capacem. Tertio, si praeteriit iam natum,quem instituere, uel exhaeredare debuit. Qualeto,si non sit legitimus numerus testium,& rog torum. Ex his inseri Bar.per cle. exiui,de Uerb. signi.in tract.
minoricarum,quod si fratres minores essent instituti haer des sine cohaerede,uel sine substitutione, testamentum nullum esset,quia non sunt capaces successionuin: si tame hoc sit veru,quod neque etiam ex priuilegio possint succedere. i Testamentum potest irritari, & xumpi ex causis septem. Primo quando non est privulsum de posthumo, qui conditotestamento natus est. Is si praemoriatur testatoris testamentum no rumpitur quo ad effectum, idem dic de quasi post-humis, ut est arrogatus,ut ille, qui tepore testamenti non erat sumus,sed tempore moreis sic.Alios modos uide,insti. qui. mo. te.infir Haec ad consessorem parum faciunt,sed magis ad exteritis forum spectant. An legata facta in testamento , quod nullum est, uel irritandum, teneant, supra , legatum. . lJ. a Vltimum testamentum semper ualet. xiij q. u.c. ultima uo- Iunias,etiam si de primo mentionem non faciat, nisi in testamento intex liberos facto. C. de testa. l.aut hoc inter liberos & quando testator sibi legem posuisset,dicendo si secero aliud testamentum non ualeat, nisi secero de hoc mentionem,Sc.Tunc nisi mentionem faciat de ado,no ualetes
938쪽
de leniij. l. si quis. Item quando secundu est sub conditione de presentquel prcierito, ut dicendo tristituo Petrii haheae si Antonius est praetor,tunc cohuitioite existente uera, risiutur primu i non minime rumpitur primu . Si coditio sit defuturo, & sit possit alis , etiam quoci non adueniat rumpi . t Sisit impossibilis habetur pro non ad trista,& sic rumpitur primum. l. cum in secundo testamento .fi. de iniust.
3IQui uult primum testamentum cassare, & no facere secundum,non potest,nisi post decemum a primo condito, Sc coram tribus testibus dixerit, nolo primum ualere testatuen
a Non est dare remedium quin testamentu factum etiam cuiuramento de alio non iaciendo,uel quocunque fiat,possita umpi,& reuocari, faciendo expressam mentione de clausula derogatoria si qua erat, sub quibus qne uerbis, etiam si
de ipsis deberet fieri mentio de uerbo ad uerbum,quia uoluntas hominis usque ad morte est ambulatoria, & haec est cois sentencia doc. pHsertim Ang. de are. Insti. qui. mo.testa. infr.ocat Cy. .al. lancimus, quicquid uelit. y Si in testamento apponatur talis clausula. si non ualet i uretestamenti,ualeat iure codicilloru siliem,uel iure cuiuscunque uoluntiatis ultimae ,&c. Si testamentum patiatur deseerum,uel iuris repugnantiam in his , quae sitnt de substantia eius,nihil facit haec clausula,nisi sit inter liberos, secundum comunem opinionem . Si uero patiatur tantum desectum solennitatis debitae,ualebit iure codicillorum, dummodo solemtas sussiciens codicillo sit apposita, scilicet sint
quinque testes,etiam non rogati, & sic legata in eo debentur. inst. de dicta. in principio ,supra,legatum. Jj. Quomodo disteri codicillus a testamento,quia non periinet ad co-fesibrem,Vide Tab.si uis,ibi. .xiij. Multa alia dimittuntur, quae ad conscientiam non faciunt. Si institutio haeredis uoluntati alterius csimittatur,ut dicendo instituo haeredem,quem titius uoluerit, non ualet, sed . Oportet,ut proprio Ore,uel propria scriptura exprimatur,rid. l.hac consultissiima. Immo Io. an .in ad i. post Spe. .lit. tenuit,quiid si quis instituatur haeres ad interrogationem alterius, licentis,uis talem instituere haeredem montialet. Te
939쪽
xaime in .c.cum tib eo. ii quod de aequitate canonicii ualet. Si committatur ita uoluntate an uelit esse haeres uel ne, ualet, secundum Host. S. In n. in . Sc.cum tibi, non utem si ico mittatur Uoluntati alterius ab haerede. l. si quis .is de haer. inlli. Si autem dicat,colnitio omINa bona mea arbitrio, uel
dispositioni titit,hialet,& tenetur litius in pias caulas distribuere , quia non potest dispensando dispensare nisi secundum uoluntatem testatoris, contra quam agere pψsset,si in prophanis dispentaret. Pa. iv. st cum tibi,supra,executor. .
xiii. Consentit Bar. in . I. l. C. desac. san.eccl.
Non implens uoluntatem defuncti testatoris , si est haer sextraneus , perdit totam haereditaterri cis haeres,de tosta. Si uero est filuis,& haereditas est diuisibilis , pergit eam,res ertiata tantum legitima. C. de fideico .auten. hoc amplius, sed si est indivisibilis,ut ducatus ,regnum, luut incidi,totum Anuttit. c. licet, te uolo. Intellige si non inaniet, uoluntatem in ilispositis in testamento,quae ipso iure habent authoritatem,ut sunt legata,substitutiones,& huiusmodi. In aliis autem non seruando,non incurrit hanc poenam, nisi testator apposuerit poenam,ut dicendo si non secerit sic, uel sic, Uo. Io ut des centum titio. Tunc soluet poenam, nisi quod praeceptum fuit, sit impol sibile, uel turpe, uel contra legem. Institu. de lega. s. poenae quoque. Illo erum in casu non
I3 Addita haereditate sine mora debet solui legata, si res legata
est in patrimonio, quia dominium eius transit id legataria. illico addita haereditate i.cum res. Ede lega. i. & potest cogi haeres non ex pestato anni lapsu ad soluendum, & si non impleuerit haeres tempore debito,episcopus debet interdicere,& sequestrare omnem haereditatein,ut sic sitisfaciat in directe uoluntati defuncti axime ad pias causis , & si ultra sex menses neglexerit soluere, a tempore insinuationis testamenti, cogetur soluere postea cum omni emolumento , & interesse, in poenam negligentiae, & si negat soluere haec legata ad pias causas, & perseuerat in negatione usque ad sententiam , condemnatur ut soluat duplum . Est text... insti. de actio. .item mixta. Si uero a tempore monitionis sibi factae per iudicem differat soluere ultra annu Qvqcuque relicta, priuatur tota haereditate, & peruenit ad iubilit utQs
940쪽
Pa.in. cis haeredes, detesta inglo.1.quod quidem bene aduertere deberent haeredes cuncti. 9 Si dispositioni alterius tacite committatur haeredis instit Go,ualet,ut dicendo instituo haeredem tempronium i Plato Romam ierit.l. ille institutiones .ff.de haere. insti. Idem deIega. i .l.l. non aut si expresse, ut dictum est lupra committatur, ualet.
o Institutio psonae incertar, ut dicedo instituo haeredes meos pauperes Christi, uel pauperes Christi eligendos per Antonium,uel talem,quod melius est,ualet,secundum glo.in. l. c.cum tibi, neque sic ius institutionis comittitur uoluntati testerius,sed electio personae tantum,ideo non est contra id uod supra dictum est,si electio haeredis comittatur dispoitioni alterius non ualet,&c. quia hic instituuntur haeredes a testatore,electio autem alteri committitur. N Haeredis institutio potest fieri sub conditione, lummodo non inst ituatur ad tempus certum, ut usque ad annos tres, uel huiusmodi.Potest tamen fieri ad tempus inceim,ut donec uixerit, uel postquam fuerit in aetate. .uel.X. annoru.1fde haered. inst1. l.in tempus. Fallit hoc in milite,qui potest instituere etiam usque ad certum tempus.l.milites ita T de li.test.Aduerte quod institutus haeres usque ad certia die, alio haerede non dato,semper erit haeres.Idem si instituaturpit diem incertum l.haereditas ex die. Ude haere. instj. Bald. Saly. in. l. extraneum. C. de harre. consti.quia nemo potest Iro parte decedere testatus,& pro pane intestatus.l.Ius no-num.Ede reg.tur. N Si quis instituat aliquem cum his conditionibus, uidelicet. Si oecesseris sine liberis,si non nupseris, si non intraueris religionem,Omnes habentur pro non adiectis .cin praesentia, de proba.& ibi Pa. Multa cimi,hanc materiam serent scribed quae magis ad causidicos,quam ad sacerdotes pertinent, ideo dimitto.De testamentario executor supra, Executor, per totum. Qui possint testamentorum institui executores, de eorum ossicio, Sil. testamentum. .i3. Vide ibi ,ad plenum si placet. TESTI s. 3 b d Estes esse nori possunt qui prohibentur, de quibus inglo. de testi.c., qui communiter testificari non possvnr,