장음표시 사용
261쪽
quo quam Iob patientissimi hominum. Enimuero uxor rapisin magno in foemina ornament , sese priuauit, ut in summa egestare laniieci viro ac grauite ratia , panem mercaretur; Millum,quem non fortunarum amissio, non cohors filiorum ruina domus obtri. ta,non vis vlla morbi instingere potuerat, pars una capillorum
iugi adempta adeo affecit, et diem quo pessitus esseti Mi patientissimus,sit demum execratus Sao.6 4. -- --. uxor Abrahamhobtemperabatmari O,&D-i tar
opibus geminati scinimi, vile a de quis vitiusque maiesta
te ab altero fuit atque sui et i, Vincentius Pistalocius Magnus m. σω id, in ab iucu/ssimis e se. Hi
rosolymitana matrona Phania maritu ad Christu conuertiti EmyLGlottidis ReginaFranciae Clodoue u Rege maritu ad cultu iaci adire ligionis induxit.Ide.Iuguidis soror Childeberti Fiacoru ResisHorismogildum Lemugildi Gothorum Regis filium, maritum suum, assi Christianam conuertit pietatam. Volaterran. Iulia Caesaris Dictatoris filia,cum Pompei; Magn mariti sui vestis eruenta domum e campo rcferretur,suspicata saucium esse virum,exanimis pene concidit, qua consternatione animi, ehcere partum immaturum coacta,im
te rijt. Postremaeiusdem Pompeqvior Cornelia, turpe dirit esse, occiso marito posse vel solo dolore non mori. Viues is cir stianaoeminaliseo a. Porciiqnoque iatontialia M Bruti uxorctooperempto marito mori statuit:se inest ablatum ipsa se prunis ardentibus in os infestis suffocauit. De ea Martialis Epigram'
262쪽
- Etsubtractasio quaereret arma dolor: NondumsistM ait,mortem nonposse negaris Credideram alis hoc vos domusepatrem. Dixit, cs ardentes auid bibι,orefaώιllas: Inunc, errum turba molesta nega.
, Laridamia ubi nuncium accepisset, Protesilaum virum ad Troiam ab Hectore interfectum esse, ipsa se occidit Penelope tanto amore lyssem maritum proseeuta est, ut eo absente per annos via ginti castitatem impollutam seruarit,nulli' procerum blandimetis succubuerit Homerus in Odrsa. Capanei apud Thebas mortui
dum celebrarentur exequiae, uxor Euadne in rogum mariti se coniecit Ouid. dear.
Accpe me capanei cineres miscebimiu inquit, Iphias,in medios desiluits rogos.
Vinspergenses matronae sarcinarii: loco maritos hostium crudelitati eripiunt Tiphilinus. Contra, clam Belides omnes facta coniuratione maritos in te isecissent sola Llypermenestra maritum Linum seu Linceum seruauit. Viues. De motionis Areopagitae Filia, cum vidua solicitaretur, ut viro nuberet negauit, eo quod adulterum acciperet: Maritum enim etsi defunctum, sibi tamen adhuc vi
Atque sic demum cognita tam mirabili inter coniuges amore fide coniugum vitae blitariae vel coelibatui,vel etiam concubinatui Ruis,qui modo bene elle sibi cupit non praeferret 'Caeterum' si etiam de iucunditate matrimoniiseribere musta Ili sceret,Deum immortilem, quam per latum ex aciandum hic mihi ε campum esset. Vbi uiso. io est opus, industria requiritur, animus a curis solutus, libervi tranquilliis postulatur: en praesto uxor parata sedulitate adstat, iuuat ali)s locis suo dum fungitur munere maritus, illa interim domi rei familiaris curam insederiuat,&ne quam illa iacturam patiatur, diligenter prospicit. Est infirma quandoq; atqtie aegra valetudine maritus , medicamine opus habet, commoda victus ratione eget, ministram fidelem desiderat Mirum sane qua tua hic uxorum diligentia, lectuli quasi affixae haerent, assident, consulunt, con tantur,mandata expectant,gemitus excipiunt, Oculorum
nutus obseruant,ad digiti,quod aiunt,crepitum iussa capessunt, me
263쪽
a Certaminis Masculosaeminei, me lius quae nobis obsint ire prosint saepius, quam ipsi medicinorunt. Quartis etiam qtio cum libere colloqueris;festiue ioceris, cuius in sinum curas cogitationesque tuas effundas' quaeris qui laboribus te fractum atque attritum reficiat,quiq; tuis rebus aeque atque ipse suis au doleat aduersis aut laetetur secundisi Semper uxor optatissima est certissima tibi adest. At quid liberi quid nam iratura charius dat, quam suos cuique liberos 'Ah suaves illorum sint in nos ocelli
defixi, quam mellitum balbutientium nomen parentis, quam dulcis complexu , quam grati etiam titubantes gressus, quam lusiis iu cundi: quantum vero in senectute iam adulti solamen, subsidium quantum, quantum denique gaudium, dum certos bonorum n suorum pro quib laboranimus ac sedauimus succetares videmus, qui etia huius successionis spe magis nos gneratur: deniq; nominis nostri fama conseruat&posteritati committunt,ut hoc supralatius est expositum. Quis ergo hac semel percepta huius connubiata cumuliere coniunctionis iucunditate, non eam secundo tertioque&. pluries repeteret,ut repetere plerosq; eam videmus. Non omnes sunt morosae molestaeque Xantippes, sed misere omnes gratiosae, si modo etiam iri decens est semper ossiciu Nam
sepius in viro incommodi insculicis Anatrimoni culpa residet, qui ut uxoris si quae sunt vitia corrigere rite si iteque nescit,aut moderate tollerando malam reddere meliorem non animi duricie potest. Quae porro qualis eligenda potissimum uxor, sepra dictum est dolatius pertractat Tyraquellus in legibus connubialibus. Nune itaque ceriam omnino uxorem cuique te qui continere nequit esse ducendam, nee matrimonium propter ulla incommoda aut muli eum molestias fugiendum esse, concludo.
Summatim sexus masculini dotes atque vidi tutes foeminini labes atque vitia repetun- tur; atque ex ijs demum natura digniores&praestantiores esse foeminis masculos co-
cluditur. Et hinc quatenus iuxta viros foeminae
264쪽
miniin Republica societate humana tuendae protegendae sint, nec successiones amplas possessiones foeminis sed viris praecipue conuenire foeminis domo con
Summaria priorum virtutum in masculis, ta vitiorum infoem σ
uatenus mulieres iuxta viros tueri conueniat. Matri antepartum libera onero ij inparturiores,post partum boriosi. Matrimonium dicitur quasi matris munium Maio studioprosequenda est mulier propterpartum. Praecipuum mul er munus natura datum est, is concipia meatur nutria educetspurium, Adierum mulieris munm est,mfamiliam regat. Ad vultum viri uxor, tanquam adspeculum,se compoηere debet, estissim unimulieres obscura. I re viris muliers timidior natasint. a Domise continere debet uxor. I domise contineat Hr,martim eam cogere potest. 3 Stulte agunt, vii dum prudent habent uxores, rei domesticaso immiscent. I Encomtumcisi gentis matrisfamilias.
infirmiores,abstinere,cs eas committere viris debent. 37 Sapienter amplius ius in successionibu quamDemisis viris com cessa.s,ofoemina rei taηtῆfamiliari lex vetustatis macipauit. I Viri erga uxorem pietates, cium.
OV pdoquido et ergo sexus virilis muliebrem tantis naturae praerogatiuis antecellit, ac tot melior nominibus mas est quam scemina; Viri omni virtutum genere sublamior;quibuscunq; vero viti, magis conspicua mulier,ille omnibus corporis inimi partibvspersectior haec impersecti-- liabetur. Et
265쪽
1ιὸ Certaminis Masculosaeminei, ree. Et masculus quidem non tantum creationis prioritate, activa e nerandi virtute, sui persectione, virium praepollentia cultrii tuni excellentia, sensuumq; validitate: sed etiam praecipuo amore boni odioque mali, omnique corporis&animi vigore irrator robustus,
iustus,prudens, fortis, temperans, grauis, cunctoque sexus decore ornatissimus. Foemella vero cum creationis ordine, generandi virtute passio tantum , imperfectione sui omniumque virium ac virtutum tenuitate inferior tum etiam omnibus sexus viiij spoliutissima, mollis tenera imbecillis,debilis, fragilis, infirma,misera, calamitosa, stuperba insuper, ambitiosa elata, insolens gloriose, pertinax,contumax, contentiosa, rixosa praeterea auara intemperans, incontinens, luxuriosa, impudica, lasciua in actionibus licitis Milonestis timida; in turpibus proli ibitis impudens, audax, libidonos garrula, loquacula ilianium curiosa arcanorum studiosa S secret rum minime tenax procliuis ad iram, irata, potens crudelis, impotentior saltem verbis contumeliosa, inuida denique ali)sque innumeris vitiis implicata quasi ex omnium vitiorum colluuiar ut iraquessus loquitur mala, sexum quidem masculinum etiam natura omnique iure digniorem, sin mininum autem indigniorem pro
Proinde vero aemulantes naturam, etiam in ciuili societate m gis honoramus viros; mulieres autem eatenus iuxta tuemur conse uamus,quatenus eas tueIi simul atq; cum viris conseruari ipsa quoque natura Gadet.
Nimirum fergo vel non amplius natura iubente atque suadente, has saltem velut vitae subsidium & suscipienda prolis vasin organum agnoscimus,&queis sine nec vivere commode, nec nostru propagare nos homines genus possumus, ad vitae sum eas adhibemus, socias nobis laborum coniungimus, uxores dessa miliarum nostrarum matres deligimus. Respicientes animo potissimum reputantes,earum erga nos fidem & dilectionem, & eam qua a nobis. metipsis tanquam viris corruscant, dignitatem, etiam colimus eas ct reuerentiores habemus ubicunque naturalis earum imbecillitas. fragilitas atque necessitas exigit, illaeque prudentia Mauxilio opus habent, succurrimus,consulimus,luuamus fluctuates regimus corrigimus, mandata damuso ad imperata adsuefacimus: quicquid
266쪽
natque tutrici, hominem videlicet virum in coniugio caput indo molao .rninum, ac sobolis patrem ac genitorem, non praecipere ae 'iubere tantum, sed etiam vicissim audi. um,4 reuerenter subdita ab uxore habitum praestare, natura ius S ratio iubet, ut est viro dignum, praecipimus atque praestamus. In quo quidem hoc quoque consideramus t quoniam scilicet soli matri ante partum liberi sunt onerosi,in partu vero dolorosi,post partum maxime laboriosi, ut citur in c.2.ex.de controuersinsae Vnde tvi matrimonium quasi matris munium rectius quam patrimonium inquam, uti Innocentilis primarium ii iter omnes iuris interpretes sydus micans,iradidit in c.ιuuentis, .de ponsal. Etenim
nemo ignorat, quod Platonis Epi nomis ait, quanta sit in prima generatione animalium difficultas in conceptione Λtero primum, deinde in natiuitatevi partu, postea in nutritione atque educatione, quae per mille labores matris maxime fiunt. Quamobrem l maiori Soportere eam studio prosequi, quae partus doloribus distenta suit, quae peperit,quae nutrijt, quam patrem, qui siuccessivam tantum o-do libidini operam accommodans fili generationem procreauit, inquit Iustinianus in Nou.υς 2.
Qv dtigitur praecipuum ad quod nata est scemina munus est 6
id est, ut ad generationem hominis homini inseruiat, nutriat, educetq; liberos alterum ut domi familiam regat, quam vir foris pro . curar. Nam peculiaris haec virtus mulieris est, domum videlicet re dicte gubernare, domestica curare, viro obedire, adeoq; parendo imperaretquod non insulsum remedium ad sublimem virtutis laudem
sese euehendi circumspectus quidam vir foeminis praescripsit. Et certe aedium gubernationem diuina prouidentia quodammtido quasi propriam adscripsit, siquidem timidiores eas quam viros pro is creauit Timor enim iste custodiae aedium maxime utilis & aptus videtur. Mulierem tergo ut Plutarchus docet modestam sese iuxta 8.virum videndam exhibere M ad vulium eius, tanquam ad speculum componere docet: cum vero abest vir, aedes custodite: latere in quo Tibulliis canit:
Nempe lut Xenophon seripsit,honestius est mulieri domi se eo sitinere: & ut Tucydidis sententia habet,laudabiliores senu optimae-
267쪽
que censenturi, me dequarum laude aut vituperatii quis 30 minimias sermo apud extet sorisque rubetur. Cummum mitumores sinc&debiliores, ideoque natura quoque timidi is creatinstat,ut secum pudicitia importata a viro extra praecipue agenteriirantur,disponant, regant, ut Petr Godosred lib.,- amorib--H. britas Polit.3. ab Aristotele traditum est. Hinc Exod. ri Dominus praecipit Hebraeis, viris quidem,ut ab amicis, mulieribus autem viavicinis postulent vasa aurea largentea: qiiod ex nostris refert Chassanaeus in Catalogo gloriae mundi, parte a costa. 21. i. inpri ubi multis rationibus, testimonijs patrum, exemplis probat, faeminis nem commercia virorum, uel econspectum ampliorem
Ergo i domo te contineas quae modo famam custodire vis, uxor ahqi ut supra ex Ouidio dixi I cape cum calathis Mamisapo e torque, nemoleste te rogare, atque etiam ad ianuam intra parietes diamus eoercere atque compellere inuitus euagantem te cogat mari . tu ,quam potestatem iure eici inveterem Speculatornoster traditi
ii Aligenteire habentes uxorem, pilum in ovo anxie quae, cibaria ipsinet sua manu condires situm, atquevxoriu iu:s,domesticas mulieres reprehendere edocere, sinitiis&vxorcio dunt,&pammeis acquiescuit ut dissidetiimaut contemptum prae se ferentes offendunt, seipses dum exbMi precij hominesse exhibent. Si enimseria&ea risexpediendari ocia taberent, quae viris selertibus queindin's cominia id ne acturi non essent,ndomiquieteminis Prepo R;-
ut uxores drancillas vexarenti
inminerinthimaritellomater liadseminas uxores,non viros secum pertinerer a quo etiam secariae in legibus nostris appella tm , lemyses tum , M. Trebatiau,s .seq. a testamento, infisa velinstrum. g. l. 3. - condit inseret.& Graeci mulierem Oilc 3 deisinan vocant. unodissidonium Draeci e repete debeati
268쪽
Inge in monumentis antiquis frequens hoc mulierum elogium, domum seruauit, lanam feci c,ut notat Forne inc σ.de vers. ignis.
Nit autem viro quidem indecens haec Virtus est, scire ea,qine intra aedes fiunt: ita vicissim haec eius maxime decens virtus est, ad ciuilium rerum administrationem paratum Uufficientem se prae . stare, ijsque tractandis amicos iuuare,inimicos laedere,nec non dili .
genter cauere ne quid ipsum simile quippiam pati aliquando neces
tum sit, ut in Menone uue dialogo de virtute diuinus Plato admo
Sed t&in his quidem mulier parere viro omnino debet, nees
quicquam eorum tractare, quae adserum &curiam spectant, non super successioni,is, haereditatibus,t amplis possessionib. conten bdere, quas ex aequo naturae ampliores atque plures maribus quam feminis civilia iura atribuunt: utpote quibus firminae, quo minus praeesse commode easque regere rite ac disponere queant ad id non a tirmo tis iudicio praeditae sunt,neque propter sexus sui fragilitate, tonsilij penuriam, inconstantiam animi aduersus virilis animi vag rem defendere vel possunt vel norunt: imo propter innatam auariistiam atq; malitiam in abusum ierniciem suam plerumq; eas c5- uertunt:&quoscunque euentus suis libidonosis cupiditatibus squuntur,quas non possunt miserrimae ut idem Plato, Lb. δ. delig1Rar, ita prudentiae moderamine rcgere, ut vera discernam bona,& quae secreuerint.ea neglectis aliis appetar.
Sapienter itaque Miraturalia suadente aequitate, huiusq; publica
quadam accedente necessitate successiones, haereditates, dominia .rerum atque pollassiones,omniam in Omnibus bonis iura vetusti res legii mlatores viris praecipue ocrediderunt;quae vero media i risprudentia diminuere illis S communicare eciam sceminis carpitieanue laudabiliter posteritas integra viris restituit foeovi colo nia .cipare farininas,viros autem ilisorum protrudere sortiter ad vi tutem exhortari non segniter cellans:quod verisque tam foeminis quam viris, atque communiter omnibus est saluberrimum. Viri autem rursum t hoc est,ergat uxoris in domo fidem.operam. industriam, Rugalitatem, obedientiam, pietate decens ossicium,ut eam eum liberis&familia domi procuret,defendat,tueatur, Mireat,
269쪽
Aaso. Cert inu Insiculojammei,m. importet Debet enim haud dubie xi amputare omnes querelas . dando quae necessaria suill&oportuna, tanquam sitae ipsius carni: quam nemo unquam odio habuit, ut Paulo H.igiographo habent.: Alioquin enina competit in eum nota tractationis actio, ut docet Petr Godose. in Leum qui, CGE; scita Cler.&mbb.a de amorabime. .cs Alex.ab Mex.ingeni. Abib. .c. M. Ita ergo ut denuo summatura dicam recte prudenter,salubriter di aequillime impotentem natura sexuma successionibus, haereditatibus, dominiis rerum ac possessionibus,omnibus harum iuribus & facultatibus muneribus etiam publicis, contractibus4 quibus-. uis virorum commerci s repellimus,est ro e curia, domu ad focum ad filium, ad colu,relegamus, dc domesticis negoch adstringimus Potentiorem vero sexum, masculinum scilicet vel inuitum expelli, mus domo,&ad agrum propellimus in forum protrahimus i curiam euocamus: publicis atque ciuili lius munijs addicimus, com-. mercij; artibus vero istis dedicamus c quasi consecramus, quas. intelligere atque addiscere.exercere ac sustinere, continuare,atque perficere non nisi virilis animi vigor iudiciun magnitudo viati cum corporis v. lidit reporei . ,
Quinto, cum viri potis linum sint, quorum . curis laboribus atque periculis cuiusq; do, mus, familiae, genti S, imo omnes uniuem 'sae cuiusque reipublic possestiones atq, bo-
na acquiruntur, conseruantur Madaugentur eos etiam in eorundem bonorum successionibus ampliori iure quam foeminas merito gauder duplici aequitatis ratione
. defenditur. I. quia natura est aequum, cum
sequi commodaret, eiusdem quem sequi
Uron US. 2. quiae cuius occasione aliquid
profectum est, id ad eum reuerti debet. i
270쪽
Et scires facere ingratia praciarum est. Rationelaborum atque pericuLrum qua viri pro communi stat fabeiantaquissimum est,maliquaprarogatiua inpossessionibvita successon sus iuxtafoeminasgaudeant. Vxorem sub tectoa virum sub dio versariconuenit. omnis Resublica seia irorum virtutesustinetur. Herculeis lemmyue laborisquospro Rγublica viri pericula sub
Hercales labo res descripti a Bo etio. Forte Oirorumpro Repubsica conatissaepe vires humana verat. uoqai ue maiorem in Repub caprouincia ubit,eo maioribuε periculis est expositin. Laboriosa res est magistratin. 1 Curarum talaborum in Republica recompensatis,honori r Quiis audis versantu ape vitasva renunciare coguntur. a Horatius. I Ouiditu. ι Praemia virtutumo laborumpro Republica constituenda sunt.. - Virtutes tartapraciaregesta rata memoria prosequi debemus. I sui maiorapericula subeunt, uiam maioribus beneficiis assciendi
sunt. I Augmentum honoris non ambitione, sediabore ad numquemque peruenit. ι Nonsecundum laborum euentus,sedsecundum laudabita conatvi cuiusque merita ammanda, ac proinde largitione alicui Uerendae sunt.
ιν Illi praeci qe Republica honorandi, quorum scientia ti,irtute ea ,
uilegiisgaudent. a Peregrinantium Reipublic causa maiora quamstudiosiorum perita . cuia. ra A litum bene de Republica merita quasint. M Lles unde dictus. a Rei militaris virumpraestat cateris omm .Cicero. Marc.Man--