장음표시 사용
291쪽
IOAM DE SACRO IOSCO. a saxem Zodiaci. Tale igitur corpus in quarta significatione Hicitur si
gnum, secundum quam acceptionem totus mundus diuiditur in duode
cim partes squales, qus dicuntur signa. Etsic, quidquid est in mundo. es in aliquo signo.
QV ARTO modo capitur signu iterum pro
eorpore quodam , veluti in secunda acceptione. si namque intelligatur corpux aliquod , euius basis sit signum in tertia significatione,latera vero planae superficies duorum lemicirculorum, quorum circunserentiae includunt idem signum,ita ut acumen corporis sit in axe Zodiaci, habebitur signum in quarta acceptione . Nam in quarta acceptione sumitur Zodiaeus pro tota soliditate mudi: Unde si totus mundus in ra. partes equales d.ui datur circulas, qui per polos Zodiaci, Si initia signorum incedunt, seseque mutuo se eant in axe Zodiaci, essecta erunt i 2. signa in quarta aeceptione. Quare iuxta hanc signi acceptionem nihil erit in uniuerso mundo , quod non in aliquo signo dicatur esse: quoniam haec ii. signa totum Uniuersum eonstituunt, tanquam paries in te grantes , ut nulla sit particula, quantumuis minima in mundo, quae extra aliquod i 2. signorum praedictorum reperiatur.
, quae extra aliquod 3 2. signorum praedictorum reperiatur. me.
ASTRON OMI nonnulli quatuor acceptionibus sient , 3e zodiaci Quinta a ad ij ciunt alias duas , ita ut quinto modo dicatur Zodiacus sola linea ecliptica, s io vo quae ovidein est, ut diximus, circunferentia circuli, quam Sol motu annuo proprio describit ab occasu in ortum . Vnde si haec circunferentia ec liptica in ii. 'aequales partes secetur, essicientur Ix. signa in quinta acceptione : Ut signum in quinta signiscatione non sit aliud, quam duodecima pars lineae eclipticae. Sexto deinde modo accipitur Zodiacus pro superficie plana circulari,qua con- aere. eludit circunferentia eclistica. Quamobrem , si a signis in quinta acceptione pio rodi ad centrum mundi rectae lineae demittantur, diuidetur totus circulus eclipticus Vi , DK i. in 11. sectores inter se aequales, qui ii. signa in sexta acceptione dabunt. Ita que signum in sexta signi hcatione est sector circuli ecliptici, qui sit duodecima pars eiusdem circuli. CAETERUM tam varia, ae multiplex signiscatio, seu aeceptio Zodiaci,& signi excogitata suit ab artificibus, ut commode omnia, quaecunque in mundo sunt, aliquo modo in signo aliquo esse dicerentur. Veruntamen Asuhi' iapud A stronomos peritiores satis eli signum in quinta acceptione, ut omnia in moti omisa liquo signo dicantur esse . Si enim per polos Zodiaci, & per quod uis astrum, ino in seu punctum in mundo, intelligatur superficies circuli maximi transire, diectur H qm si astrum illud, seu punctum, in eo signo esse, ad quod peruenit circunferentia di- ε' cti circuli in linea ecimtica, ut apertius docebimus, cum de latitudine stellatum . verba fecerimus in ossicijs ecbpticae kneae.
292쪽
MU COMMENT. IN I. C AP. SP HAERAE
possint auis si tale . . bo x ea ea veto, Quando in Iasma auitia litiuaeaauunia.
OFFICI A ZODIACI, SEU ECL IPTICAE.
EST regula, & mensura motus secundi, qui est ab occasu in ortum,quem admodum Aequator est mensura primi motus, qui si ab ortu in occasum. Sicut enim per Aequinoctialem circulum cognoscimus , quantus sit motus stellarum diurnus, ita quoque ph Zodiacum diicimus, quanto lcmpore stellae fixae, & planetae, qui secundum Obliquitatem Zodiaci seruntur, suos motus proprios ab occide; te in orientem.abioluant. Item sicut Acquator est maximus cnculus descriptus motu primo, siue diurno, estque. cingulus primi n. Otus ivlum per aequa lia diuid os , aequalitcrque secundum omnes sui partes a duobus mundi polis semotu . i sic etiam Zodiacus cst maximus circulus motu secundo descriptus, estque cingulus secundi motus dirimens cun dem bisariam, ac aequaliter distansa polis Zodiaci secundum omnes sui partes.
S V B reliptica sunt echpses luminarium , Solis videlicet, atque Lunae : ex quo est Ecliptica appellata: Adeo ut quotiescunque Luna in coniunctione cum Sole sub Ecliptica, vel certe prope Eclipticam extiterit, contingat eclipsis Solis: In oppositione vero cum Sole, eclipsis Lunae. ECLIPTICA obliquitate sua est causa inaequalitatis dierum.& noctiu, immo origo ouinis vicissiluuinis temporum anni: Vnde etiam causa secunMuphilosophos existit generationis, atque corruptionis .
IHI. DIRIMIT totum caelum in duo hemisphaeria, quorum illud, quod inter
Eclij plicarn, &polum Eclipticae Boreum interlicitur, Sepicnitionale , Aliud vero inter Eclipticam, S polum Eclipticae Australem positum Meridionale nominatur. Quamuis enim absolute pals illa caeli inter polum Arcticum,& Aequatorem collocata, Septentrionalis dicatur, reliqua vero Australis , ut supra in expositione officiorum Aequatoris diximus: tamen placuit Astronomis idem caelum ah Ecliptica diuidi in hemisphaerium Septentrionale, & Meridionale, λrt ssis propicrinorum secundum ab occasu in ortum . Ita namque fet, ut quemadmodum una & eadem stella mota a primo mobili motu diurno semper eodem modo est Septentrionalis, vel australis, ita ut propter illum motum non magis ad Aequatorein accedat, vel ab eodem recedat: Sic etiam eadem stella incita .ab occasu in ortum motu secundo sit hoc posteriori modo semper eadem ratione Septentrionalis, Meridionalisve : Neque enim propter istum motum vicinior unquam erit Eclipticae stella quaecunque , vel remotior ab eadem Eclipti ea . Hinc factum est, ut Astronomi aliquando dividant stellas in Septentri nates, de Australes ,habita ratione Eclipticae, & non Aequatoris, ut pei spicuum est ex tabula stellarum fixarum, quam in primo e p. descripsimus . Hinc etiam Efficitur, ut Planetae existentes in signo G, quod est maxime Septentrionale, &alijs signis Septentrionalibus, dicantur aliquando in tabulis Ephemeridum Meridionales, quia nimirum deuiant ab Ecliptica in bicridiem, quamuis ab Aequatore in Borea declinent: similiter existentes in signo D,maxime Australi, nec non in alijs signis A ustralibus, denominentur Septentrionales, quoniam videli cet ab Ecliptica in Septentrionem excurrunt, licet ab Aequatore deflectant in Meridiem, ut in Theoricu Planetarum explicatur. Hac ratione Sol nunquam
293쪽
diei poterit Septentrionalis , vel Meridionalis, quia viam eclipticam nunquam deserit: Idemque dicendum est de stellis fixis,& cceteris planetis, qui sub Ecliptica ad amussim constituti 'fuerint. P.RAETER. duos modos pr*dictos accipitur adhu c aliter apud Astrono Vettieillamos pars Borealis,atq; Meridionalis. Na circulus Verticalis proprie dictus, qui videlicet per vertice capitis, seu Zenith cuiuscunque loci,& comunes sectioncs A equator is, Horirotisq; inced t, estq; ad Horitonte rectus, diuidit quocue uni, i liemisphaeuersum caelum in duo hemii pharria, quo rupi illud, quod a dicio Ver cali circi - unito in Borea porrigitur, septentrionale alterii aute, quod ad Meridiem vergit, te με- Meridionale vocatur. Hoc pacto intelligit parte Borealq, Ss Meridionale Ptoluntaeus in libello de Analemmate,ipsumq; sequuntur Onanos A st Ono mi, qui ho- Til liri herologiorii Solariu descriptioidies tradiit. Est enim haec tertia acceptio partis Sex exic in he.ptentrionalis, Meridio Walis'; yomodi ima pro liorologio tu dei si ipsionibus. Itaq; tribus circulis, nempe Ac qiratore, Zodiaco μ' vorticali proprie dicto tri- nitiati di pliciter sphaera ab Astronomis distribuitur in hemisphaerici Dorcale, & Australe: is diiu, .nE
res mentione dictarum partium caeli faciunt misphaerium Septe trionale, Meridion 'ς νς - -ὲρ in signis Borealibus decurrens iuxta ortum, & occasum dic tur septentrionam sol quistis, reliquo vero diei tempore antς , S post meridiem , Mesidionalis vocetur . cto eodem
Quod quidem intelligendum est in habitatione vorςali. die iri ho-
Ξ C L I P TIC A est terminus, a quo computantur latitudines omnium g i E.
stellarunt, punctorumque caeli, quemadmodum Aequator Omnes declinationes isim in , astrorum torminit. In hoc enim differt latitudo stellarum ab earundem decli- est. tuo lanatione, quod latitud' est distantia ab Eelipti ea , doeli natio vero distantia ab ud nes
Aequatore t quamuis nonnulli, inter quos letiam est auctor noster, sine ullo di-scrimine utramq; distantiam interdum appellent declinationem, non tamen sim i. . pliciter. Latitudinem enim dicunt declinaιionem ab Ecliptica; Declinationem st uium vero proprie dictam, declinationem ab Aequatore. Sed satius est cu ali3s Astro qu d,&quo
nomis cuilibet harum distantiarum proprium ac peculiare attrinuere nomen . t 'do idcVtraque autem distantia est duplex , sequndum quod stella quaeuis reccdit ab Isti , ' di cliptica, vel Aequatore in Boream, aut Meridiem . Nam ii stella ab Ecliptica ci
ad Boream vergit, dicitur habere latitudinem Septentrionalem : si vero iii d duri. 4. Neridiem deflectit, latitudinc ni Meridionalem habere pronunciatur. Eodem lieitato bo. Zatione stella recedens ab Aequatore verius Septentrionem habet dochinatio- re liu& aaenem Septentrionalem seu Borealem; Recedens autem in Austrum declinari N, ne in Australenti Meridionalem ve obtinet. Latitudinem cuiuscunque stellae me- ite ii, 4. tiuntur Astronomi circulo maximo, qui per polos Zodiaci &pc centrum stetri me muti 'Iae ducitur. Atque hic ςirculus dici solet circulus latitudinis .iVnde ab Asir i ci taliati omis latitudo stellae ita definitur .Latitudo stellae est arcns circuli maxi mi, qui ui ludum. per radiaci polos, ct per centrum stellae incedit, in rceptus inter Ecliptiacam ., & vcrum locum stellae . . Gradus autem Ecliptica , . per quem circulusi titudinis. transit, dicitur gradus longitudinis stellae, Olicndit enim , Quot gradus in torcipiantur ,inter ipsi in principium V, Asuo longitudo sicli cuiui uis sumi des et : secunduin succcssionem signorum procedendo ; Vi lon- Long tudoxitu lo stellae non sit si liud, quam arcus Eclipti a ab initio V, quo ad circu- RHi is m,
tum latitudinis stellae secundum signorum ieciem comi utatu 3 . . Dcclinatio '
294쪽
vero stellae cuiuslibet mensuratur circulo maximo per polos mundi, & per ee eitoi us trum stellae incedente: Qui quidem eiiculus alpellari solet circulus declinati η i βψ nis . Quocirca ita ab Astronomis definiri consueuit declinatio stellae cuiusque, vel cliam puncti cuiusuis Eclipticae . Declinatio stellae, vel gradus eclipticae, est arcus circuli maximi per mundi polos,& centrum st cliae, seu gradum Eclipticae propositum incedentis,interceptus inter Aequatorem , & verum locum stellae, seu gradum Eclipticae . Tam autem latitudo , quam declinatio ad summum elle potest so. grad. Nullum enim pim in caeli ab Ecliptica, siue ab Aequatore masis recedere potest, quam per quadrantem . Vnde fit, ut max mam latitudinemnabeant poli Zodiaci a Maximam autem declinationem poli mundi; quandoquidem poli cuiusuis circuli maximi per quadrantem ab eius circunferentia soparantur, ut in coroll. propos i 6 lib. i . Theod. demonstratum est a nobis. Varrit MM EX HIS, quae ce latitudine, atque declinatione stellarum diximus, col. Πη n ι ligitur primum,stellas, seu planetas nonnunquam habere declinationem , nul Iam autem latitudinem Cuiusmodi sunt stellae , quae extra Aequatorem repe δὲ deel ui riuntur, & sub Ecliptica praecise collocantur , ut est Sol omni tempore, duo-- bus aequinocti j x exceptis. Deinde, stellas nonnunquam habere latitudinem , nullam vero declinationem 'i Vt sunt stellae omnes, quae extra Eclipticam positae sub Λequatore directe coniti tuuntur. Tertio , stellas nonnunquam carere S latitudine, & declinatione; qualis est sol tempore aequinoctiorurn . Quarto, stellas aliquas habere latitudinem Srptentrionalem, & declinationem etiam Septentrionalem; Quales sunt stellae, quae & ab Ecliptica, & ab Ae uatore ine Boream doeuiant. Quinto, stellas aliquas habere de latitudinem & declinationem Australhm ; cuiusmodi sunt stellae, quae tam ab Ecliptica, quam ab Aequa- tore in Austrum recedunt. Sexto , aliquas stellas habete latitudinem Septentrionalem , & declinationem Austr lem ; Ue sunt stellae positae inter Aequat ' rem,& eam Eclipticae medietatem , quae ad Austrum vergit. Septimo , stellas aliquas habere latitudinem Australem, S declinationem septentrionalem; cuiusmodi sunt stellae inter Aequatorem , & medietatem Zodiaci Borealcm comis prehensae
erit: ram OBITER etiam hic admonendum est , ea puncta Eclipticae, quae aeque
est Pti ς remouentura punctis aequinoctialibus, in quibus videlicet Aequator ,& Eeli- ρε-ra Ei ptio se mutuo intersecant, aequales habere declinationes: Punctum uero ab nation G.3e alterutro aequinoctiali puncto remotius maiorem declinationem habere i Pu quς maio- ctum denique rernotissimum, nempe medium inter aequinoctialia puncta , qualemm, imi est principium C, aut , declinationem habere maximam . Ex quo efficitur, in Leliptio esse duo puncta non declinantia , ipsa scilicet aequinoctialia r Quaterna vero puncta ubique aequaliter dcclinare ab Aequatore, uina videlicet Septentrionalia, ac bina Australia, quoniam semper reperiuntur quatuor puncta, quae aequaliter distant a duobus pulictis aequinoctialibus . Eodem modo puncta Eclipticae, quae aequales habent declinationes aequaliter distabunt a iunctis aequinoctialibus : Quod vero punctum maiorem habet declinationem, remo rius erit ab aequinoctii puncto : Quod denique maximam declinationem obtinet,remotissimum erit ab aequinoctiali puncto . Haec autem omnia facile demonstrari possunt ex elementis sphaericis Theod. & triangulis sphaericis. .st ./u'.E OSTENDIT Ecliptica stellarum , atque planetarum vera loca in Z rilaea stet diaco,ut non si dissicile benescio Eclipticae nosse,in quonam signo ,& gradu
295쪽
sgni stella, aut planeta quiuis existat. In eo enim gradu dicitur esse astra quod- l, in et cunque, per quem transit cuculus latitudivis ubi, ita ut si transeat v. g. per Io. grad. IQ, dicatur esse in io. grad. &c, Ex quo sequitur, stellas litas , quae eii, sthitae in eodem latitudinis semicirculo inter duustolos. Zodiaci initueriecto sunt pcisti eum suis latae, existere in eodem omnino gradu Zodiaci, licst una si maxime Borealis , & ῖ- - altera maxime Australis. solum polis Zodiaci non possum assignari propria loca in Zodiaco, cum non sit maior ratio, cur in hoc potius. signo dicantur ex nere,quam ita illo,sed aeque bene ad omnia possint puncta Eclipticae referri. V. I I. Λ S T R. O N O MI ossicio Eclipticae inuestigat veros motus planetarum, . . Omniumque stellarum fixarum. Est enim verus motus astri cuiuscunque , arcus Eclipticae ab initio m ad lineam veri motus secundum seriem signorum nume- motus muratus, ut in theoricis explicatur . Linea autem veri motus est ea, qua: c cenim i xv m. terrae per stellae centrum ad Eclipticam educitur: vel certe, si uirum in Ecliptam Verus mo- nonsueri quae usque ad circulum latitudinis sulla: erae Iiditur. quid siti
VNI autem alii duo c culi malares in sphaera, qui di' eoi iri qMcuntur Colari; quorum oscium est, distinguere so itia,
laevinoctia. Dicitis autem Columsa - - , , Graece, desis di δρο dest membrum, ' quod es bosoluester. auia kM qnem admodum cauda bouis stluestris erecta , quae est eius membrum , facit, Icirculum .es νὴ perfictum : ita coturus i 1:ς semper apparet nobis impersectu; ; quoniamsolum τυ erus indicta
apparet, alia Nero nobis occultatur . ., i ' i
ERTIO Ioco post Zodiacum agit Uctor de duobus Colummi ris,quoniam h) duo circuli sit ni intrinseci, &mobiles, alij autem diso, videlicet M cridianus atque Hori1on , extrinseci, &immobile . Item quia duo. Coluri per se,&absolute in caelo po, alia autε duo costitu uturin caelo,'nuntur, alij au tε duo costitu uti in Celo, habita ratione habitationis in terra;&illi duo manet se er ijdem in omni climate, '
ari gulos rectos sphaerales intersecan- Coluti qαι iter in ipsis polis,& una cu sphaera circumuoluunturi Hotu os sciu aueste,ut di- si linguant solstitia,&aequinoctia,hoc est, ut indicent,quibus in puncti Ecbpti
296쪽
' uno tempore ne esu est e diuersiis tem horibus omnes illorum partex conspiaci possint. Etenim arcu ; ipsorum oppositi utrinque iuxta mundi polos in sphae
in obliqua quacunque ita sere haberat, viij quidem , q9i iuxta polum eleuatum si pia uoiletontem exl-,perpetitoobicis obiictantur,neque unquam e conseretii amoueantur,si ducanturiae η vero qui his opponuntur prope polum sib Horreonte depres m ni inquam plodue tur in conspectum , sed porpetuo
uisceseant; adeo ut quo oblisori erit sphaera , eo etiam immores existant arcus horum circulorum perpetuo apparentes,perpetuoqudiatenter riCum tamε omnes alij circuli mobiles in caelo ita sinit conlparati, ut aut semper totos,& i te ros supra Hori 1ontem videamus, ut sund cirmat minore, iuxta polum conspicuum; aut penitus nunquam eos inmeridiceat,cuiusmodi si intcirculi mino ires prope polum occulium oppositi prioribus,qui semper silpr.i Horizontem a trillunturi, aut certe totot iuccessaue. aciai . horarum sinuemur visunt diacus, Aequatiar , &c Hierum circi uiquamin xl fici eodonque tempore ans: tegri non compareant, tamen intra diem lacnbctem itota sepra, Homontem
Ex his perspicuum in q, omnes ei uim maximos nichil es , qui per polos mundi incedunt,appellari pone coluros,id est,mutilos,ac imperiecto ,quia nuquam omnes eorum partes supra Hori=opte in spliari Quacunq, Qui quo a ccn-' Qunt: Veruntamen hoc nomen tanquam pro tum sibi venui carunt,uo c.rcu- li, qui per quatuor puncta' Zodia ei cardinalia ducuntur, ieieque a anguli s re-He. ctos in polis mundi diuidum, ita ut solum hi dieamur Peculi ri ncmine Coluta.
Nanifestum etiam ex dicti, inquitur, in ip ra recta nullin cir in mobilestate' d vixi posse Colurosvivoniani cuin ni illum sit punctui'. R pς ροβ- rizo ntem ascendit motu primi mobilis, Dualus erit qum circulus , Cui non to- 'μ ' lus sueces,tue s b, elri .. horarum si pra NohoonreM eonlpiciatur. Vnde si is, qui in sphaera tecta degunt, mina circulis caelestibus impotuissent, los Co- luros vocassent.
ωhi co us ille intersccat Zo i cum, ricitur punctus Sol tu Acmui dis i quia quando Sol est is co . vi Solstitin Aestiuale, o non potes Soletini,h : decedere ad Zenim capitis aeoliri. ΠΤ autem Zemth potius m pG 'R sto directesuprapositus capitibut 1iostris.' mis verocotari, qui intercipitur inter puncti in solssilii Aectivalis, ct A quinoctialam spes M i latur maxima Solis declinatio. Et e secumdum Ptolemaeum xugintit q
arcus Colari interceptus inter punctum istu mo Aequinoctialem, dicitur alia maima Solis declinatio, si aequalis priori ..' , , co
297쪽
ctiorum alterum, quod & auctor insinuauit, dum dixit ossicium horum circul rum esse,distinguere Solstitia, & Aequinoctia r Ideo utrumque iam leorsim ex- . iplicat, incipiens a Coturo solstitiorum . Ait igitur, eum Coturum dii linguere
solstitia, hoe est , appellari Coturum sqlilitiorum , qui & per polos mundi, &per polos Zodiaci, tace non per macinas Solis declinationes describitur . Vbi puncta citdeclarat, principia& D, esse puncta solstitialia, illud quidem, punctum sol- ii Hii xstiuustiti j aestiui, hoc vero,solstitij hyueroi quoniam Sol existens in primo puncto , facit solstitium aestiuum , & non potest magis ad χen illi , hoc est, ad punctu 'caeli capiti nostro suprapositum, accedere; Existens autem in principio χ, em cit soli uium hyemale, S non potest magis a nobis recedere. Item duos arcus Coturi Solstitiorum, qui inter dicta puncta Solstitialia, & Aequatorem interij-eiuntur , appellari maximis Solis declinationes, quae aequales sunt inter se , vein serius demonstrabimu . Verum de hac maxima Solis declinatione,& Solstitio plura dicemus in ossicijs horum circulorum.
LTER quid m Glurus transit per posis mundi, oe per trIma colum suncta carietis , O Librae, ubiIunt duo Aequinoctia r Vnue anelli ciliata' tur Colorus dininguins Aequinoctia. Isi autem duo Coluri intersecant sese 'per polos mundi ad angulos rectos obaerales. Signa quidem Solsiariorum , Cr Aequinoctiorum patent his νcrsibus. Haec duo solstitium ficiunt Cancer, Capricornus: Sed noci es aequant Aries, di Libin diebus COMMENTARIVS.
DOCET alterum Coturum , qui per polos mundi ,&per initia V, de
, transit, vocari Coturum aequinoctiorum , seu distinguentem aequinoctia ; quia Sol indictis punctis existens esticit diem aequalem nocti. Atque hi duo Colui i, inquit, se mutuo intersecant in polis mundi ad angulos rectos sphaerales. Est autem angulus sphaeralis ille, qui caecitur in superlicie convexa spha' ex sectione circumferentiarum duorum circulorum maximorum e unde si circulus circulum ita secet, ut esticiantur viri bique duo anguli aequales, appeti .uid''' Iabitur uterque angulux rectus sphaera lix ; Si vero emetantur anguli inaequales, maior dicetur obtusus sphaeralis , minor autom acutus. Quod autem Cotur, sese mutuo in polis ad angulos rectos intersecent, peripicuum est ex propos. lib. I. Theod. & ex propraetate s. circulorum sphaerae supra allata; cum terque per polos alterius transeat. Sunt enim principia V , &-, in quibus nimirum Coturus aequinoctiorum, & Aequator secant se mutuo , poli Coturi Solstitiorum ; Puncta vero , in quibus Coturus Solstitiorum , & 'Aequator se mutuo secant , poli Coluti aequinoctiorum , ut constat ex de
298쪽
Duo cola- DEMONSTRANT duo Coluri quatuor puncta principalia in Z
ri i d ς, 3 diaeo, quae Cardinalia dicuntur , & in quibus ex motu solis maximae temporii mutationes fieri solent, ut Ver, Aestas, Autumnus,& Hyems; qualia sunt prinnalia. diu . cipia V, Q, α , & D . Vnde & totus Zodiacus ab eisdem Coluria in dictis duo δὲ zo quatuor punctis secabitur in quatuor Quadrantes correspondentes quatuor iliadi in v lix anni temporibus: Immo & Aequator ab cisdem in quatuor Quadrantes di stribuetur, quorum maximus est vitus , ut constabit ex s. cap. in ortu & occasiitillesos in signorum cognoscendo . Eadem ratione ijdem Coturi omnes circulos paralbqu Nor letos, seu aequi distantes Aequatori in quatuor Quadrantes diriment, ut iacile' d demonstrari potest ex sphaericis elementis rheodo'.
COLVRVS solstitiorsi,qui nimiru Se Aequatore, eiussit, parallelos omnes ,& Zodiacsi,sive Eclipticam,adrectos ansulos secat per Propos. V. lib. r. Theod. eum per horum circuloru polos incedat,ostedit duo puncta ic istitialia, nempe prima puncta D,& quae no idcirco iolstitialia dicuntur, quod Sol ad PH ' insistat, & comoretur aliquandiu;Hoc enim falsum est, cum nunquam o,M in Zodiaco conquiescat,aut cursum suum intermittat, ut caperientia ciuotidi ini. cur na testatum, sed quod, cum, Sole existente prope illa puncta, aliquot diebus nee
tisterit,non prouehitur ulterIus,sud inhibet cursum, leseque rui ius ad oppositu mundi polum conuertit, ita ut in dictis punctis Sol, quantum ad aecessuin,& recessum ab uno polo ad alterum,stare quodammodo videatur, cum sese ad oppositam caeli partem conuertat. Vnde ab hac conueisione Solis a Graecis dictum cI euntur eadem puncta Itaque Solstitium nihil erit aliud, quam finis r eri.&capii cessus Solis ab Aequatore,& principium accessius ad eundem. Est autem duplex ς0xni φη Solstitium, aestiuum videlicet, quod sit Sole existente in principio D, si de hemisphaerio Boreali loquamur,quando nimirum est aetas; L hyemalc,quod con- tingit, Sole commorante in principio po, quando videlicet hyems imminet. In solstitium illo sol vicinissimus nostro vertici capitis existit: in isto vero ab codem remi quid, tissimus. Item illud absolute, atque simpliciter nonnulli Solstitium dicunt, hoc vero Brumam . Ita appellauit quoque Ovidius Solstitium hyemale lib. i. d Fast. cum dixit. Bruma noui prima eΠ eteris, nouissima Solis a
Δ- ιζ IDEM Coturus Solstitiorum partitur Zodiacum, siue Eclipticam in duos
mi ei leuia semicirculos,quorum ille,qui a principio D, per , usque ad finem V, porri n' n gitur, Ascendens; alter vero a principio: o, pcro, utque in finem in , Dςiές eelum' i Mens vocatur, si rationem nimirum habeamus habitationis Borealis, ut iupra, .ndena. cum de ordine signorum discreremui 1 ς plic in c ista
299쪽
CIRCULUS idem distinguit duodecim signa Zodiaci in duas Halle, ill xioid di lIn prima classe continentur sex signa, nempe , ΕΔ, R, C, quae recte e iis oriuntur in sphaera obliqua Borcali: In iecunda classe comprehenduntur signa sex ligna tareliqua sex , ut , , , ac , λ , V, b , IT, quae oblique oriuntur , ut in I. cap. UUςnt a
A DHUC circulus hic distinguens Solstitia metitur maximas declinati ins)2i: nanes Solis. Quondo enim Sol ad hunc circulum proprio motu ab occasu in ortu obli D, Ori4 peruenit,sive ex parte Boreali, ubi est principium' siue ex parte Australi, ubi -- est principium D , maximo ab A equatore declinat: Vnde in praefatis punctis Circulus maximam dicitur habere declinationem, quoniam ultra ea non amplius cxcurrit in Boream , Meridiemue, sed reuertitur ad A equatorem et Quam quidem ii no solis maximam declinationem determinat Coturus Solstitiorum . Etenim tanta est declinati maxima Solis declinatio , quantus est arcus coluri Solstitiorum interceptus ina ς . ter A equatorem , & punctum utriustibet Solstiti j . HAEC autem maxima declinatio Solis varia reperta fuit ab Astronomis in temporibus diuersis, propter motum trepidationis octauae sphaerae, quo omnes inferiores sphaeli mouentur, ut dictum est in primo cap. NAM PTOLEMAEUS deprehendit maxima Solis declinationem comprehendere Gradus 1 3. Min. I. sec. 2o. qualem sere auctor noster asse in Vatiae obruit ex sententia Ptolemaei. MAHO METES Aratensis inuenit eandem grad. 2 3 min. 3 A RZ AHEL Hispanus eam obseruauit esse grad. 2 3. min. 34. ALME ON reperit eandem esse grad. 23. min. 33. vi retulit auctor. PROPHATIVS Iudaeus numerauit eam grad. 23. min. 32. I O AN N E S Regionio asseruit eam esse grad. a R. min. 3o. DOMINICUS Maria Italus inquit,candem habere grad. 23. min. 29. I O A N N E S V Verneriis Norimbergensis eidem tribuit grad. 23. min.
NICOLAVS Copernicus eandem pronunciauit grad. 23. min. 28.
DEMONSTRAVIT autem Copernicus, hanc maximam Solis De-elinationem regulari motu decreuisse, & decreturam esse usq; ad 13. grad. Se28. min. non amplius: Postea rurius eand cm acercturam usq; ad grad. 23 . min. fr. Ita ut maxima haec sit, minima vero illa; Disserentiaque inter maximam, de minimam complectatur 2 q. min. INTER Omnes autem praedictas maximas Solis declinationes communis schola Astronomorum retinet cam , quam Ioannes Regio m. summus Astronomus obseruauit, nimirum grad. 1 3. min. 3o. Quamuis admodum probabilest , eam sortassis esse tantum grad. 13. min. 28. paulo amplius, qualem posuit Copernicus . Veruntamen ne a communi sententia recedere videamur, candem in sequentibus assumemus grad. 23. min. 3 . ob eam vel praecipue causam, quod Σ. min. non inducant notabilem differentiam, & quod 3o. min. sint diamidiata pars unius gradu . M O D V S , quo Astronomi maximam Solis declinationem Obseruant, in ratio. ter alios hic est praecipuus . Observetur circa solstiti si aestiuum, nepe circa diem ne maxima
Iz. Iunij hoc tempore , Solis altitudo Meridiana summa diligentia , donee 0: qui ea maxima deprehendatur; In ea enim habet Sol maximam declinationem in
ietuationes Oxims declinationsa solis i Aecuam tenda am est epu
300쪽
et o COMMENTINI. CAP. SPHAERAE
seu circumserentiae indivisibiles secundum latitudinem , solus Zodiaeus in tellusitur, vi superficies quaedam habens in latitudine sua gradus tr. secundum t tum circuitum . Et quoniam quodlibet lignum diximus habere in longitudino gradus 3 o. infert, quosdam decipi in Asrclogia dicentes , signa Zodiaci est equadrata,nisi nomine quadrati velint intelligere quadrangulum,quod coaemune est ad quadratum,& altera parte longius. Erit e nim quod uis signum hae ratione altera parte longius habena in quolibet latere longiori so. gradus, in bie
TRIBU ERUNT soli Zodiaco inter e rencs al. es circulos hare latitudinem A stronomi duas ob causas. Primum, ut intra se continere posset f guras,atque nomina signorum . Dcinde propter iri egularem planetallim n. olum sub ipso . Quamuis enim planetae omnes sub Zodiaco perpetuo strantur, non tamen o innes eodem modo mouentur . sol enim in medio spllux discunens neque ad dexteram , neque ad sinistram declinat unquam : At reliqui planetae omnes nunc a medio Zodiaco deuiant in septentrionem, nunc in Austrum, ita ut haec deuiatio in utramuis partem a medio Zodiaco complectatur fere grad.ε. Unde iactum cst, ut totus Zodiacus in latitudine cibtineat grad. i x. VERUM obij ciet aliquis, Martem , & Venerem non solum 6. grad. a medio Zodiaco sue in Septentiionem, siue in Austrum recedere, sed interdum fere g. grad. Quare rectius Zodiaci latitudinem esse debere i6. grad. vi nunquam planetae extra Zodia reperiantur oberrare. Ad hane nihilominus obiectionem respod cndum i st,hanc ob causam nonnullos Ioanne Regiom. secutos tribuere Zodiaco erad. i6. in latitudine: quod tamen nccessariu esic mnes alij A stronomi negant . Dicunt enim, magis esse rationi consentaneum, ut Zodiacus secundum latitudinem in l2. grad. secetur, propterea quod hanc latitudine nunquam alij planetς excedunt , quod aliquanao Mars , ct Venus pluribus gradibus uani f. a medio Zodiaco deuiant, id raro admodu contingit, & solum latione magnitudinis epicyclorum,quos liabendi, ut hic deuiatio sufficiens causa esse nequeat, cur Zodiaco tribuantur grad. 16. in latitudine. Accedit etiam,quod coueniens esse videtur, ut sicut totus Zodiacus in longitudine continet ix. signa, ita etiam in latitudine totidem partes comprehenderet, nimirum O. gradus. Pari ratione,queadmodu unus gradus est pars trigesinia unius signi, ita quom tota latitudo Zodiaci esset trigesima pars totius ambitus, seu circuitus eiusde stodieci, euiusmodi sunt iet. grad. latitaidinis, respectu I6O. grad. longitudinis. Denique sicut ambitus totius Yodiaci in longitudine comple hedit 36o. grad. sic etiam totidem gradus contineret unum signum in tota area , vel supra ficie . Nam ii. multiplicata per F. cssiciunt 36o. grad. aream videlicet unius signi.
I IN EA autem diu dens Zodiacum in cἰrcuItu, Ita quod ex νna '' partesii relinquat sex gradus, ct ex alia parte alios sex, dicit kr lineaeιliptica; quoniam quando Sol Luna sunt linc alit rsib illa, cintimgit eclipsis Solisi ot Luna r Solis , ut sit nonilmihm , O Luna im
'μ' L emissis Lunae nihil adiud est, quamini visitio terra intcr corpus Solis,