Christophori Clauii Bambergensis ... In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius nunc iterum ab ipso auctore recognitus, & multis ac varijs locis locupletatus

발행: 1581년

분량: 530페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

DI X IM V S supra duos esse Cesuros , alterum Solstitiorum , aequin ctiorum alterum, quod de auctor insinuauit, dum dixit ossicium horum circul rum esse,distinguere Solstitia, & Aequinoctia r Ideo utrumque iam seorsim ex- ii plicat, incipiens a Coturo solstitiorum . A it igitur, eum Coturum distinguere solstitia, hoe est, appellari Coturum solstitiorum , qui S per polos mundi, &per polos Zodiaci, tace non per maximas Solis declinationes describitur . Vbi puncta ibi declarat, principia σοῦ, & D, esse puncta stastitialia, illud quidem, punctum sol -- struunt iij aestiui, hoc vero,solstitii hybeloi t quoniam sol oxistens in primo puncto TU , iacit solstitium aestiuum , & non potest magis ad 1enith , hoc e st, ad punctu 3 caeli capiti no stro suprapositum, accedere; Exiliens autem in principio D, em cit solstitium hyemale,& non potest magis a nobis recedere. Item duos arcus Coturi Solstitiorum, qui inter dicta puncta Solstitialia, & Aequatorem interij-ciuntur , appellari maximis Solis deci nationes, quae tectuales iunt inter se , vein serius demonstrabimus. Verum de hac maxima solis declinatione, di sol si tio plura dicemus in ossicijs horum ςirculorum.

upuncta Arietis , ct Librae, ubisunt duo Aequinoctia : Vmie anella tur Coturus distinguens Aequinoctia. Isi autem duo Coluri interjecant sese super polos mundi ad angulos rectos obaerales. Signa quidem Sol istiorum , Eequinoctiorum patent his vcrsibus. Haec duo solstitium saciunt Cancer, Capricornus: Sed noci es aequant Aries, di Libra diebus COMMENTARIUS.

DOCET alterum Coturum, qui per polos mundi , Se per initia V, dedita, transit, vocari Columni aequinoctiorum , seu distinguentem aequinoctia; quia Sol in dictis punctis existens emcit diem aequalem nocti. Atque hi duo coluri, inquit, se mutuo interiecant in polis mundi ad angulos iectos sphaerales. Est autem angulus sphamalis ille, qui caecitur in Q perficie convexa spha' rit exsectione circumseremtiarum duorum circulorum maximorum : Vnde si circulus circulum ita secet, ut efiiciantur utrobique duo anguli aequales, appe labitur uterque angulus rectus sphaeralis ; si vero emetantur anguli in aequales, maior dicetur obtusus sphaeralis, minor autem acutus'. Quod autem Coturi sese mutuo in polis ad angulos rectos in ersecent, perspicuum est ex propos I s. lib. I. Theod. & ex proprietate s. circulorum sphaerae supra allata; cum uterque per polos alterius ininseat. Sunt enim principia V , & ita, in quibus nimirum Coturus aequinoctiorum, S A equator secant se mutuo , poli

Colliri Solstitiorum ; Puncta vero , in quibus Coturus solstitiorum , de AequatQr se mutuo secant , poli Coluti aequinoctiorum , ut constat ex de finitione poli .

Angulus si haeralis quid

312쪽

Prima puncta Caneri, te Capri corni . cur solstitialia meantur

ctum Canincri, bc Captimini eut dicitureti tropic

Solstitium quid, Colatui sol

DEMONSTRANT duo Coluri quatuor puncta prineipalia in Z

diaco, quae Cardinalia dicuntur , & in quibus ex motu Solis maximae temporumutationes fieri solent, ut Uer, A estas, Autumnus,& Hyems; qualia sunt principia V, E,-, & D . Unde & totus Zodiacus ab eisdem Coluria in dicti quatuor punctis secabitur in quatuor Quadrantes correspondentes quatuor iulis anni temporibus: Immo di Aequator ab cisdem in quatuor Quadrantes distribuetur, quorum maximus est usus , ut constabit ex s. cap. in ortu & occasu signorum cognoscendo . Eadem ratione ijdem Coturi omnes circulos parable os, seu aequi distantes Aequatori in quatuor Quadrantes diriment, ut iacile

demonstrari potest ex sphaericis etc mentis Theodo'. I I. COLVRVS solstitio ru,qui nimiru Se Aequatore, eiusq; parallelos om

nes ,& Zodiacu,sive Eclipticam,ad rectos ansulos secat per Propos. I s. lib. I. Theod. cum per horum circuloru polos incedat,ostedit duo puncta ibistitialia, nempe prima puncta D, quae no idcirco solstitialia dicuntur, quod Sol ad ea delatus insistat, &comoretur aliquandiu;Hoc enim falsum cst, cum nunquam in Zodiaco conquiescat,aut cursum suum intermittat, ut experient a quotidiLna testatum, sed quod, cum, Sole existente prope illa puncta, aliquot diebus nee umbrae meridianae varientur,sed eiusdem sint longitudinis, quoad sensum , nec diurna,nocturnaque spacia notabiliter augeantur, vel diminuantur, consistere Sol quodammodo videatur in dictis punctis. Vel etiam , quia cum c a Sol attigerit, non prouehitur ulterius, sud inhibet cursum, loseque ruisus ad oppositu mundi polum conuertit, ita ut in dictis punctis Sol, quantum ad accessuin,& recessum ab uno polo ad alterum, stare quodammodo videatur, cum lese ad oppositam caeli partem conuertat. Vnde ab hac conueisione Solis a Graecis dicuntur eadem puncta προπι κ . Itaque Solstitium nihil erit aliud, quam finis reces iis Solis ab Aequatore,& principium accessus ad eundem. Est autem duplex Solstitium, aestiuum videlicet, quod fit sole existente in principio E, si de hemisphaerio Boreali loquamur,quando nimirum est aetas;& hyemalc,quod contingit, Sole commorante in principio D, quando vidclicet hyems imminci. In illo Sol vieinissimus nostro vertici capitis existit: in isto vero ab codem remotissimus. Item illud absolute, atque simpliciter nonnulli Solstitium dicunt, hoe vero Brumam . Ita appellauit quoque Ovidius Solstitium hyemale lib. i. de Fast. cum dixit. Bruma noui prima es3, veteris, nosissima Solis a

Principium capiunt Pi arbus, . anum idem.

IDEM Coturus solstitiorum partitur Zodia eum, siue Eclipticam in duos semicirculos,quorum ille,qui a principio D, per V, usque ad finem V, porrim itur, Ascondens; alter vcro a principio E, perci, usque in finem N, Desce

ens vocatur, si rationem nimirum habeamus habitationis Boreatis,ut iupra, cum de ordine si norum diuereremus, explicauimus.

313쪽

III s. Colutus soCIRCVLVS ide in distinguit duodecim signa Zodi ci in dua escisse, , i DUM i di lIn prima Elasse continentur sex ligna, nempe P, Q, , ni, quae recte oriuntur in sphaera obliqua Boreali: In secunda clas te comprehenduntur signa se xligna te reliqua sex , ut , λο ,α , A , V, ου , π , quae oblique oriuntur , ut in I. cap. ac Uri uti exponemus. V. 'bόi lui ζADHU C eirculus hic distinguens Solstitia metitur maximas declinati in sexti manes Solis. Quando enim Sol ad hunc circulum proprio motu ab occasu in ortu Oblos. Otia peruenit,sive ex parte Boreali, ubi cli principium C, siue ex parte Australi, ubi est principium , , maxime ab Aequatore declinat: Vnde in praefatis punctis Circulus maximam dicitur habere declinationem, quoniam vitra ea non amplius excur- iurarit in Boream , Meridiemue, sed reuertitur ad A equatorem : Quam quid Cin itinis solis maximam declinationem determinat Coturus Solstitiorum . Etenim tanta est de luisti maxima Solis declinatio , quantus est arcus coluri Solstitiorum interceptus ina uς ter Aequatore in , & punctum utriuslibet Solstitij . HAEC autem maxima declinatio Solis varia reperta fuit ab Astronomis ii, temporibus diuersis , propter m ntum trepidationis octauae sphaerae, quo omnes inferiores sphaerae mouentur, ut dictum est in primo cap.

NAM PTOLEM AE U S deprehendit maxima Solis declinationem

comprehendere Gradus 13. Min. 3 i. Sec. 2o. qualem sere auctor noster asse- Variae obruit ex sententia Ptolomaei. setirationes

MAHO METES Aratensis inuenit eandem grad. 23 min, ἶ - esuratione

ARZAHEL Hispanus eam obseruauit esse grad. 23. min. 3 q. solis , Ac ALME ON reperit eandem esse grad. 23. min. 33. vi retulit auctor. uitam xena

PROPHATIVS Iudaeus numerauit eam grad. 13. min. 3 i. 43 Hilip IO AN NES Regioni. asseruit eam esse grad. 1 . min. o. 'R 'DOMINICUS Maria Italus inquit,candem habore grad. 2 3. min. 29. I O A N N E S UVernerus Norimbergensis eidem tribuit grad. 23. min.

NICOLAVS Copernicus eandem pronunciauit grad. 23. min. 28.

secvn. 2 o.

DEMQNSTRAUIT autem Copernicus, hanc maximam solis Deiaclinationem regulari motu decreuisse, & decreturam este usq; ad 13. grad. &28. min. non amplius: Postea rursus eandem accrcturam usq; ad grad. 23 . min. a. Ita ut maxima haec fit, minima vero illa; Disserentiaque inter maximam, &minimam complectatur 2q. min. INTER omnes autem praedictas maximas solis declinationes communis schola Astronomorum retinet eam , quam Ioannes Regio m. summus Astronomus obseruauit, nimirum grad. 13. min. 3o. Quamuis admodum probabile sit, eam fortassis esse tantum grad. 13. min. 28. paulo amplius, qualem posuit Copernicus. Veruntamen ne a communi sententia recedere viseamur , candem insequentibus assumemu grad. 23. min. 3o. Ob eam vel praecipue causam,

quod z. min. non inducant notabilem differentiam, & quod so. min. sint di midiata pars unius gradus. M O D V S , quo Astronomi maximam Solis declinationem Obseruant, in a ratio. ter alios hic est praecipuus . Observetur circa solstitiu aestiuum, nepe circa diem ne maxima Id. Iunij hoc tempore , Solis altitudo Meridiana summa diligentia , donee oti dςHi ea maxima deprehendatur; In ea enim habet Sol maximam declinationem in

aestate: .

314쪽

aestate : Deinde idem sat circa Solstitium brumale , donee altitudo solis Me --

ridiana minima inueniatum, in ea . n. Sol maxime declinat ab Aequatore in Austrum . Si igitur minimam hanc altitudinem meridianam ex maxima illa detrahamus , & reliquos gradus ditariam diuiserimus, habebimus maximam Solis declinationem ex utraq; parte Aequatoris,quoniam maxima declinatio Borealis aequalis est maximae Australi, ut mox demonstrabimus,quod & auctor dixit. EX EMPLUM. Ioannes Regiom. Viennae deprehendit circa Solstitium aestiuum maximam solis altitudinem meridianam grad. 63. Min. 3o. Circa solstitium vero brumale minimam Solis altitudinem meridianam offendit grad. i8. Min. 3 o. qua ablata a priori, remanent grad. s. quorum medietas dabit maximam Solis declinationem grad. 23. min. 3o. Porro viriq; altitudini meridiang& maximae,& minimae captandae aptissimum erit instrumentum Quadrans eximiae magnitudinis, ut in eo etiam Minuta Graduum designari queant, in quo lianea fiduciae circumuoluatur circa eius centrum. Si enim hic quadrans in plano, quod Horiχonti aequi distet, ita statuatur , ut rectus illi plano insistat, & unum latus eius directe lineae meridianae respondeat, centrumq; eiusdem Boream respiciat, facili mo negotio dictae altitudines meridianae reperientur. Constructionem huius quadrantis inuenies apud Orontium Delphinatem in iphaera, quam conscripsit.

C O G NIT A maxima Solis declinatione veniemus per doctrinam sitiuuin notitiam declinationum omnium punctorum Eclipticae. Quoniam enim, ut a nobis demostratum est in coroll.propos. r. lib. I. nostrae G nomonices, & alibi. in arte Item a Ioan . Regiom. in Epit. Almag. lib. I . propos. i 8. Item a Gebro Hispalensi

vo lib. 1..& a Petro Nonio Lusitano propos. Σ. secundae partis de crepusculis; Si- pMR'0 etit se habet sinus totus ad sinu maximae declinationis , ita se habet sinus arcus, sis hi quo distat puctum Eclipticae datum ab alterutro punctorum aequinoctialium, ad ut. sinum declinationis eiusdem puncti: si iuxta regulam preportionia multiplicetur sinus maximae declinationis in sinum arcus, quo datum punctum Eclipticet ab alterutro punctorum aequinoctialium remouetur, nempe a viciniori, & numerus

productus per sinum totum diuidatur quod fiet, reij ci edo a producto numero

quinq; figuras ad manum dextram , sumimus enim nunc sinum totum esse particularum iooo proueniet sinus, cuius arcus inuentias ex tabul sinuum osseret illico declinationem puncti propositi. EXEMPLUM. Posita declinatione maxima Solis grad. 23. Min. 3o. libet pervestigare declination E octaui grad. Hi qui quidem recedit ab aequinoctio autumnali grad. xx. Multiplico igitur sinum maximae declinationis positae, nempe 3987 . in sinum distantiae propositae, hoc est, grad. 2 i. videlicet ira 3746O. produceturq; numerus Iq9368oo o. quo reiectis quinq; figuris ex parte dextra , remanebit sinus I 4936. cui in t b a sinuum respondet arcus grad. 8. Min. 3s. Tantam igitur dicemus esse declinationem octaui gradus RI. Et sic de caeteris. HAC arte supputauimus sequentem tabulam, in qua tinentur declinationes omnium graduum Zodiaci, una cum terti js partibus graduum. Quoniavero , ut supi a diximus, in Zodiaco semper reperiuntur quaterna puncta, quae habent aequalos declinationes,satis erit,si computentur declinationes omnium raduum,& minutorum unius Quadrantis . Nam puncta aliorum trium Qua- tantum facile huius Quadrantis partibus accomodabuntur, ut in sphaera ma

aeriali videre licet, di perspicuum esse potest in subsequenti tabula.

DECLI

316쪽

IIIa

2 2ID

I 8823 II

23 7

DIO 16

317쪽

s signas G. IM .s

2328

Signa l

SI signum , euiux graduum declinationes desiderantur, in quperiori linea tabulae repertum sueri' accipiendi erunt gradus, ac minuta in sinistra tabulae par a....d: te : Si vero in linea tabulae inferiori fuerit repositum tinnum , in dextra parte itierunt gradus sumendicum minutis; & illico in communi concursiu signi,& gradus accepti, ostendentur gradus, ae minuta declinationis . EXEMΡL U M. Scire lubet, quantum declinet gratu. I7.',ab Aequatore . In'sinistra igitur pa te tabulae accipio graduum 17. UI. Nam hoc signum collocatur in superiori parte tabulae &in communi angulo subri, reperio grad; i 6. min. 17. Tantam igitur pronuncio esse declinationem prad. V. M. Item inuestigandum sit, quantam habeat declinationem grad. 2 3. min. 4o. E. Quoniam igitur lio dignum est in parte tabuli inferiori, inuenio in parte dextra dicto gradui 1 3. & o. min. supra signum G, reiponde; z grad. 2 i. min. 2 3. Atque tanta est declinatio qum sita. Quod si minuta proposita non reperiantur in tabula praedicta ,sumendae erui

declinationes minutorum proxime maiorum , proxime minorum , s per earum disserentiam elicienda pars pi oportionalis, quae adi cienda quidem erit declinationi minutorum proxime minorum, ii signum propositum fuerit superius: Deti alienda vero ab eadem declinatione minutorum proxime minorum, si ει r. ignum inferius sucrit. l, . EXEMPL VM utriusque. Volo deelinationem malin minuem l ri; Σ ' α - .Quoniam igitur min. V . non reperi utitur In dicta tabusa , accipio disterentiam declinationum, quas habent min. 2o.& min. o. quarti gradus signi V, quae disserentia continet min. & per regulam proportionum inuenio minutis r. quibus minuta 17. superant minuta xo. rei pondere minuta Ist. hoc est, min. I. Sec. 24. quandoquidem minutis zo. quibus minuta o. superant minuta io. respondent minuta A. disterentiae . Et quia signum π,est superius, adiicienda erunt min. r. Sec. 2 . declinationi grad. Nin. 2o. π, quae continet grad. II. min. q. Atque ita declinatio grad. min. 27. signi II, complectetur grad. Er. min. s. Sec. 24. Pari ratione volo dcesinationem erad 23. min.27. signipo . ei in Quoniam igitur signum propositum est inserius , detr lio eandem partem proportionalem videlicet min. i. Sec. Σ . ex desinatione grad. 2 . min. 2o. 'hoc est, ex grad. 2 i. min. s. remanebitque declinatio proposita graduum xi. n. 6. Sec. 6.

318쪽

Columi solstitioisi metitur ii stan

aibua solis colu ira P si noctio ita indieat duo punctas quinoctis

elinatio Borea aequalis est maxintae

declinationi Australi, ut auctor clixit; quod quidem facile hac ratione demonstrari potest . Sumatur aliqua sphaera n qua Colutus Solstitio rurn sit ARCI ; AequatδrA C ; Zodiaesis siue Ecliptica Fh Tropicus , FG; Tropicus R,

HI; Maximae Solis declinatione, , A F, Borea , CI, Austrina. Quoniam igitur semicirculus ABC, semicirculo FBI, aequalis est; dempto communi arcu F B C, erit Ar, maxima Solis declinatio Borea aequalis a cui Cr, hoc est , maximae declinationi Solis Austrinae. quod est propositu M. . ISOLSTITIORUM circulus mensurat quoque distantias polorum Zodiaci a polis mundi. Est.n. haec dii lantia tanta,quantus est arcus Coturi Suistitiorum inter duos polos, nempe polum mundi, de polum Zodiaci, intercopius.

sunt autem duae hae distantiae polorum Zoediaci a mundi polis aequales maximis decli-n tionibus Solis . Repetat up enim spl ra,

in qua poli mundi B, D; poli Zodiaci K, L;

Maximae Solis declinationi l A E , CII. Quoniam igitur quadrans An, quadran iE K, est aequalis ; ablato communi ai cu E B, remanebit arcus Λ E, nempe maxima declia natio Solis, arcui B K, videlicet distantiae unius pnii ab altero, aequalis Eadem ratione erit CH, altera metaeima Solis declinatio aequalis armi D L, scilicet alteri distantiae poli Zodiaci a polo mundi, si nimirum assii an tur doo Quadrantes CD, HL. Vnde manifestum est , tantum distare polum Zodiaci Pori uim polo mundi Boreo, quantum recedit a polo mundi Australi Australis poliis Zodiaei, propterea quod utraque distantia aequalis est utrique maximae declinationi Solis . Quod etiam ita ostendetur. Quoniam semicirculi B C D, KH L, aequales sunt; si auferatur communis arcus K D, aequales reli quentur arcus B Κ, D L, hoc est , distantiae polorum Zodiaci a polis mundi.

. COLVRUS Aequinoctiorum, qui videlicet A equatorem ad angulos rectos,at Eclipticam ad angulos obliquos secat, cum per illius polos, ct non per huius incedat , demonstrat duo puncta aequinoctialia, nempe principium V, NE ,in quibus contingunt aequinoctia, ut diditam est. q. C AETER V M Aequinoctia,& Solstitia semper eodem anni tempore contigerunt, sed perpetuo sedes suas mutarunt versua initia mensium in Calena . . s dari

319쪽

dario. Nam olim Hipparchus anno sene i s ante Christum deprchendit Ver- Aequin num aequinoctium fieri propemodum circa dicm 23. Martii : Autumnale vero circa diem 16. Septembris sere . Solstitium autem aestiuumi incidebat tunc in in diem sere 1 . Iunij; R Hybernum in diem l . Decembris. At vero Pt Caudatio. lemaeus anno Domini t o. aequinoctiu Vernum obserua hi seri propemodum circa. diem it. Martij: Auturianal civero quasi circa di vi 2 . Septem sit . ii Solstitium autem aestiuum circa diem ii. Iunii, & Hybem uni circa diem 23. . Decembris contingebat . Ut vi hementor mirer , quod plerique , qui nuper Hde anili torrectione scripserunt, tim pertinaciter contendere voluerint , aequi- . imι n elium Vernum reducendum esse ad djem x s. Martii, propterea quod , ut ipsi a lcrunt, tempore Christi, aut Iulij Caesaris, eo die tunc contingebat Hoc enim omnino falsum est. Quoniam eni in tempore Ptolemaei aequino si Vcrnum an- eicipabar unu diem in Calendario spatio 3 oo. arino iii, ut ipse dili sqntii sime ol seruauit, fit ut in anni, icio. Missere inter Iuli si C, arE, R Ptolim xv inciderui, anticiparit tantumod'hor. 16. nepe - - . unius diei. Qtaare ς i Ptolemaeus ipsum

deprehenderit circa diem Σ1. Mart ij quqdammWdo neces lecst; idem tempore Iuli j C faris contigisse non serius , quam die 2 s. Martjj-i Quare rectius lGregorius XIII. Pontifex opt. Ma . idem reducendum eiic statuit ad diemi t. Marti j, quo nimiru contin3ebat tepore concibj Niceni, hoc est, anno 31 Ita. n. nihil prorin immutandu erit in Breuiarijs, ac Missalibus, pe manebuntq; ij de termini paschales,quos Sancti illi Patres in cocilio Niceno costituerunt.

C A V s A aute huius Anucipatio is es quod Iulius C riser, quem Ecclesia Cauci amistomana est ecuta, plus aequo tribuit quilitati unius anni . CAssiluit enim sesare diei 5 361. N 6. horarii; unde quonia in Omittebat sex ili. horas, Aio tim. tiquae in quatuor annis diem integru cisciebat, decreuit, ut quolibet qua ' anno is.,lstitio in intercalaretur es integet ex x . horis costatus,quε annu disse 'i vocat, i, e m. ' c ipodas ante diebus ;66. Annus. aute Solaris tantus no est, ted necundu calculum Al- i' phos inom coxinet dii taxat dies 36 s. horas s. min. 9. sec. I 6. ita ut annus Romanus, quo Ecclesia utitur, superet annu veru iuxta calculu Alphon si regis Hispaniae, min. io. unius horae & secundis qq. Hinc fit, ut totide minutis , Secundisq;

quolibet anno Amul octi ,& Solstit anticipent tedys suas, quia quado Sol adi de puctu Aequinociij, aut Spla iiij res ertitur, de ut ad annu Romanu copi edudicia min. io . Sec. i6.unius horae. Sequitur quoq; , ut Aeolii noctia Solstitias 'in annis Mo .praecurrant sedes suas diebus integris sere tribus. Qu'circa, ne in posteiu Aequinoctia,& Solstitia amplius dies in Cale 'dario annotatos anteueritat, ne cellariu erit, in annis oo. tres annos Bistextris omi tere, hoc est, tres annos, qui deberet esse Bissexii, diei u scilicet ;66.cqsere pro Gmunibus, diei u ni milu 36s. Ita. n. fiet, ut tres illi dies integri restituantur. Id quod, vi spero, breuiset ex edicto Summi Potiscis. Quod si anni quItitas ad amussim cc grueret motui annuo Solis, nulla cerneretur anticipatio Aequi octio ru,&' Sol altioria, sed ei sile semper anni diebus recurreret: queadmodu etia videmus si stos dies immobiles statis seper diebus redire. Et nisi Cale id aria chris itur, stingit, ut in spatio annoru i oo. Aequipodii ,& Sc stitia vicisti iter permutatura sint sedes, ita ut Ver incidat in septembia, Autumnus in Martiti, rumale frigus in Iuniu,& aestiui calores in Decembre,quado Chi istus natus est: In *3tio tanto annoru 49ooo. restituentur tam Solui tia, quain aequinoctia ad pristinas sedet. Hae nostra tempestate reccilerunt Aequinoctia,& Solstiti a sedibus antiquis tςm p .re Iulij Caesaris notatis versus initia mensium per dies seriare i 2.

320쪽

Colum πω quinoctio in um parti. pr Eclipti Cam in se. tral circulubore a M. Maustralem a Metidian

quid .

Metidian curse dira ur, de cireulus medii diei

16o COMMENT . IN IL CAP. SPH AERAE

IDEM Colures Aequinoctiorum secat Eclipticam in duos Semicirculos, Borealealem scilicet,& Australem. De quibus supra.

v N T iterum duo sui circuli maiores in hacra, si cet Meridianus, ct Horigon. Est autem Meridianus, circulas quidam transiens per polos mundi, Oper Zγnith capitis nostri. Et dicitur Meridianus, qhia νbiacunque sit homo, ct in quocunque impore armi, quam do Sol motu firmameti peruenit adsuum Meridianum, es illi meridies. consimili ratione dicitur circulus medii diei. COMMENTAR IV s.

XPLICATIS quatuor circulis maioribus, qui dicuntur intrinseci, seu mobiles, agit nunc de reliquis duobus maloribus circulis, qui extrinseci, immobiles de appellantur, nempe de Meridiano, atque Horia onte. Prius autem exponit Meridianum ---- circulum,quia dignior est , ac nobilior, tum quia est in medio hemisphaerio, ubi astra maximas habent eleuationes , & virtutes; ut mox dice mus ; tum quia ab hoc circulo Astronomi dies inchoant, non autem ab Hori-Σonte, ut vulgus eos consueuit inchoare. Desinit igitur circulum Melidianum, dicens hum transire per mundi polos,& Zenuli, sue verticem capitis: qualis est ille, qui in materiali sphaera omnibu, supereminet, sustinetillic axem mundi,circa quem reliqui vertuntur . Deinde docet, hunc circulum vocari Meridianum a meridie, quia videlicet Sol motu primi Hobilis ad eum delistus quocunque anni tempore es scit meridiem, siue medium diem. Vnde eandem ob rationem ait, eum appellari ei reulum medij diei, quia nimirum diuidit diem artificialem in

duas partes aequales.

SOLET etiam hic circulus ab Astronomis nuncupari linei medii cassi, vel medi; diei; Cuspis regalis; Cardo regius 3 principium decimi domicili j caelestis; medium caeli,& alijs huiusinodi nominibus. Est aute hic circulus concipiendus in caelo immobilis prorsus, S semper fixus in eodem loco . Cum enim necessario transire debeat per verticem illius loci, cuius Meridianus dieitur, vertex autem non mutetur in eodem loco ; si aliquanti per ino scietur, discedereta lo ei vertice,& i cno diuiderer dici artificiale in duas partes aequales, nes: Horizonte ad angulos rectos secaret: quae tamen omnia in Meridiano requirutur.

E T notam rim, Pod riuitates, quarum una magis accedit ad Oricia

QV O NIA M dixerat, Meridian si per Zenith,seu vertice capitis transire, 'ex quo efficitur,ut quemadmodum non ollinia loca terrae cide puncto caeli subiiciuntur,ita quoq; non om ia eunde habere posse Meridianu , docet nunc Meridianos variari in diuersis ciuitatibus,quarum una orientalior est, quam altera.

HINC

SEARCH

MENU NAVIGATION