Neokoros civitates Neocorae sive aedituae e veterum libris, nummis, lapidibus inscriptis adumbratae atque corollariis quattuor additis illustratae a Joanne Henrico Krause

101쪽

sed tutius regionis illius erat celeberrimum mullisque illud in Pergaeoruni nummis signis calum videmus: IRI AIAC I TUMIDO ICT 1ΟΥ. - Π6PIII LV ACY C. - LIsi P. I A IsJN ICIO In in nummis sub Gordiano Pio cusis reperiuntur δ)..Dianae Leucophrynae apud Magneles asylum religiose cultum Tacitus testatur: -Proximi Magnetes L. Scipionis et L. Sullae constitulis nitebantur: quorum ille Antiocho, hic Mithridate pulsis fidem atque virtutem Magnetum decoravere, illi Dianae Leucophrynae perfugium inviolabile foret h). Celeberrimum Aesculapii asylum apud Pergamum erat, de quo conSules Τiberio imperante certiora ad Senatum retuleruntq). duo magis mirum, in Pergamenorum nummis, qui Aesculapii et Hygeae

quenter exhibeant, nullam illius asyli mentionem seri β). Aliae ero civitates permultae, quae asSli jus vel antiquitus vel sub imperatoribus demum impetraverant vel sua sponte sibi vindicaverant, in nummis Sub imperatoribus cusis I EPII KII

UZIS AC OOysi . Permulta alia exempla in Velerum civitatium nummis nobis servalis reperiuntur. Antiquiore quidem tempore ad asyli constituendi jus impe-3 Ilion vel T. III, p. 466, n. III seqq. n. lis. p. 467. Suppl. T.

VII, p. 56seq. n. 13sse l. - Praeterea notandum. ut templum aliquod, ita universam aliquam civitatem, urt,em, niiquod oppidum in nummis ειουλον dici. quod significat, ut privilegio aliquo sive iure sacro dato concessum suisse. ut bello orto, ab hostibus ei Pnrceretur ei de inqtie liceret a neutra parte stare arinisque nbstineret quod jus tamen, bellis excitatis, saepissime neglectum esse constat.

3μὶ Taeit. Annal. III, 62.4 Tacit. Animi. III, 63. 5 CL Mionnet T. I l. p. 589 seqq. Suppl. T. V, P. 550 seqq. ni CL Spanhem. de praest. et usu numisin. T. l. p. inio Aeqq. Mionnet T. II, p. bs. T. V, p. 27 I. p. 3lu. 378. Suppl. T. VII, l39. 52. 154 et a l. loee. Non tamen ubique illis vocibus narium quoddam templo additum signi lieatur. CI. supra uol. 3.

102쪽

tranduin, confirmandum et quasi sanciendum vicinarum civila itum . urbium, oppidorum maxime ConSen SuS requirebalur, quod ex lapidibus inscriptis apparet compluribus Τ). Imperatorum

tempore asylorum numerus maXime auctus erat, quum non solum

illae civitates, quae antiquitus asyli jus obtinuerant et perpetuo conservaverant, nummis lapidibusque inscriptis illud ostentarent, sed aliae eliam minores illud jus quasi in propatulo silum arripuissent et cum numinis alicujus templo conjunXissent. Locupletissimum hujus rei testem habemus Tacilum, qui haec nobis tradidit: . Crebrescebat enim Graecas per urbes intelligit nempe

Asianas maxime) licentia atque impunitas asyla statuendi: complebantur templa pessimis serviliorum: eodem subsidio obaerati adverSum creditores, Suspectique capitalium criminum receptabantur. Nec ullum salis validum imperium erat coercendis seditionibus populi, flagitia hominum ut caerimonias Deum prole- gentis. Igitur placitum, ut millerent civitales jura nempe documenta scripta juris aliquando impetrali) atque legatos. Et

quaedam, quod salso usurpaverant, sponte omisere: multae Velusiis superstitionibus aut in erilis in populum Romanum fide-hani '). duum itaque senatus has res dijudicare vellet, quaeque civitas, ut jus suum quasi antiquissimo tempore impetratum et Sancillam senatui approbaret et confirmaret. operam dedit. De eventu hujus inquisitionis a senatu susceptae atque ad exitum perduciae Τacilus haec narrat: - Factaque senatus con Sulla, quis mullo cum honore modus lamen praescribebatur, jussique ipsis in templis figere aera sacrandam ad memoriam, neu Specie

religionis in ambitionem delaberentur 'i. Aliud de asylis nonnullarum civitalium testimonium luculentum Τacitus affert his verbis: seis quoque annus legationes Graecarum civi latium habuit: Samiis dii nouis. Cois Aesculapii delubro vetustum asyli jus ut firmaretur petentibus. Samii decreto Λmphictyonum nitebantur, quis praecipuum fuit rerum omnium judicium, qua

r Marm. Oxon. l. 6. CL Spantiem. I, p. 666. De liae re vide quae infra in mediu in protulimus de Teiorum asylo.

103쪽

tempestate Graeci conditis per Asiam urbibus, ora maris poliebantur. Neque dispar apud Coos antiquitas: et accedebat me ritum ex loco. Xani cives Romanos lemplo Aesculapii induxerant, cum jussu regis Mithridatis apud cunctas Asiae insulas et urbes trucidarentur ' i'). His aliud testimonium Plutarchi de

τῆς Xθονίας νε υν, καὶ τον ἐν 'Lπιδαυρ ρ του Ἀσκλ πιου καὶ τον Ισθμοῖ καὶ Ταιναο ' καὶ Καλαυρία του Ποσειδιῶνος του δ' Ἀπολ λ 0νος τον ἐν 'inrs ' καὶ Λευκάδι, τ γῆς δ' IIoας τον ἐν MN, τον ἐν Aoγει, τον ἐπὶ ακινίφ. Videmus hoc loco multa asyla antiquissima ei celeberrima commemorata, quae apud Τacitum non in censum venerunt. Non enim omnes ciVitales, quibus antiquitus asΥla erant, Romam legatos misisse videntur, tum quod certa et indubia esset illorum vetustas et auctoritas, lum quod Τiberio imperante jam sua Sponte nonnullae civitates asyla omisissent . fortasse etiam quod minime curarent, si a senatu Romano illud asSli jus sibi adimeretur. Sine dubio Tiberio imperante nonnullorum vetus lorum RSJlorum nucioritas et fama dudum evanuerat. - Praeterea alia veterum civitatium asyla non iam nummorum lapidumve quam veterum Scriptorum testimoniis nobis sunt nota, ut asylum Dianae templo inter Clitorem et Cynaethum, Arcadiae oppida, Silo attribulum, de quo Polybius tradidit haec: καὶ παραγενοMενοι προς TO Tν ς

Palicorum satium in Sicilia asyli jure erat perquam celebre t j.

Teiorum ασυλiαν a mullis aliis civitatibus confirmatam nec noua Romanis sancitam testatur decretum praetoris Romani in

Velere lapido reperium 33). Asyli jus Allariolarum a Pariis

104쪽

coufirmatum ibidem commemoraturi si . Ex singulis vero laciis τὴν οισυλίαν sive templi sive luci sive alius loci minime pulo - iderivandam esse . nisi certis illa documentis confirmetur. Ita de asyli jure templo Minervae in Athenarum acropoli addito nullum certum exstat testimonium. Νam CJlonis piaculum in illo templo commissum non magis r ν ασυλιαν ejus testatur, quam το αγος του Παυσανίου asylum templi Minervae Chalcioeci βυ vel το απο Tαιναο- αγος templi. Neptuno consecrati iss): quamquam hujus asylum Plutarchi testimonio supra allato confirmetur. - Εrant tamen nonnulla templa propter summam numinis venerationem quasi sacrosancta, et quisquis supplex in ea confugerat, eum religio tuebatur isth)

Quidquid de asylis illis statuatur, hoc sacile intelligitur,

Romanorum ingenio provinciarumque administrandarum arti et rationi asylorum illorum jura atque immunitales religionemque sancte observatam minime respondere, minime placere potuisse. Nihilominus illarum civitatium priscis institutis non omni ex . parte adversari voluerunt, ne prorsus inhumani dominique im- . . periosi esse viderentur. Romae quum Caesari occiso heroon cum asyli jure esset erectum, brevi tempore post ita omni ex parte illud est septum atque circuinvallatuin, ut nemo facile

χωραν λιχωρvmυσι ἱεραν ει ιεν καὶ ασυλον του Λιονυσου. Cf. n. 3046 et seqq.tit. Plurima hujus asyli documenta inta lapidibus exarata nobis servata sunt, quae Boeckh. in Corp. Inser. I. e. in medium protulit.

Iby Paus. III. II. I de Patiganta illor καὶ ριονον α Dr ὁν ἱκεχευσαν ita την λαλκίοικον αμαρτεῖν αδεως, καz' Γλλο ιιὸν Ουδὸν, φονο t=-ἀγος ἐκνί- vices seces 34η δυνηθεντα. Supplicibus igitur auxilio erat maximn hujus numinis reverentia , nisi φονου αγος commisissent.

IN' Pnus. III, 1, 6. t δεγεαται δὲ αὐτον τῆς Ἀμὶνας ἱκετην ἐδε αννο τῆς Ἀλέας ἐν δὲ ἄρα το Dρὸν τουτο ἔκ παλιμοὐ Πελοποννησίοις πασιν αἰδε- σιμον και τοις - ικετε νουσιν ἀσφάλειαν ριαλιστα παρείχετο. Ad talem religionem conservandam R1Ili jus non requirebatur. Eodem modo Livius de templo in insula Delo i , , Sanctitas templi iugulaeque inviolatos praestabat omnes. itaque permixti et Macedones et Eumenis navales sorii

in templo. induetas religione loci praebente, versabantur A XXXIV, 29 i. Incolae ἱεροι apud Herodotum appellantur VI, 9M.

105쪽

accedere posset atque ita omne illud asyli jus prorsus esset inutilei'. Ab his civitalium asylis publicis illa ἀσυλία est distingu- enda, quae a civitatibus civibus alienis, ut προξενοις, honoris caussa, publice concedi S0lebat . cujus plurimos testes habemus lapides inscriptos. Si qui erant cives de aliqua civitate aliena. bene meriti, iis cum aliis honoribus beneficiisque haec ei iam

ασυλέα tribuebatur, e. c. his verbis: Λελνοὶ ἔδωκαν Λυκοφρονι Πολυάρχου αυτω καὶ sκγονοις προ νίαν, ευεργεσίαν, προμαντείαν, προεδρίαν, προδικίαν, ασυλίαν, ἀτiλειαν παντων καὶ τἄλλα οσα καὶ ταῖς αλλοις προξένοις καὶ ευεργέταις κτλ. Τη). Haec in decretis Delphicis, quorum mulla nobis servata sunt exempla. In aliis decretis adduntur οὶκίας ἔγκτασις, ἐπινομία aliaque emolumeniat').

g. 23.

Quum jam ad finem totius disquisitionis de civitalibus neo-coris institutae perventum Sit, quaeri denique licet, num civi- . tales illae quodammodo excusari possint, quod cultum divinum. ad imperatores Romanos transtulerint, deinde, num it Ie cullus aliqua tamen illis commoda allulerit. Fieri enim facile poterit,' ut hoc omne argumentum hominibus doclis nonnullis, illis prae- sertim, qui ubique illibatam civitatium liberialem requirant, idcirco displiceat, quia adorationem illam cum adulatione sane - - exquiSila conjunctam Vehementer improbandam atque civitates, illas neocoras graviter vituperandas censeant. Quod si gentium civitaliumque historias atque imperii Romani incrementa usque' - - ad illa tempora, in quibus neocoria imperatorum institui coepit, diligentius consideremus, facile intelligetur, illarum gentium . civitatiumque statum nullo modo immutari potuisse, quidquid - Suscipere atque contra Romanos moliri voluerint. Iaulo enim robore imperium Romanum omni ex parte erat firmatum atque circumvallatum, ut nihil jam referret, quali odio aut quo favore

106쪽

illae gentes in Romanos uterentur imperatores. Fali tristissimi necessitas eas Mavortiae urbis arbitrio Subjecerat, quam necessitatem nulla ratione effugere poterant. Egregie hoc Polyhius significavit his verbis ''): - καθάπεο et πεδον απαντα

Quae si reputare velimus, profecto erit, cur miserias illas atque amictas civitales excusemus, praesertim quum nihil fecerint . aliud, quam quod recentiore aetate factum sit saepissime hodieque fieri solem, ut imbecilliores polemioribus, cum quibus delibertate armis decertare minime possint, adulentur eorumque benevolentiam sibi quacunque ratione conciliare studeant. Jam Si quaeramus, num illa imperatorum neocoria cum aliqua utili late fuerit conjuncta, hoc saltem affirmare possumuS, tum mutuam certe benevolentiam ac comitatem esse excitatam et nutri- iam, qua multa crudelia et dira possent averti, tum architecturae illam atque arti statuariae sine dubio multum profuisse. Nam quum civitalium neocorarum numerus esset permagnus, templorum imperatoribus aedis calorum erat major, quum civitates primariae, atque opulentae, ut Ephesus, Smyrna, Pergamum, Nicomedia, Sardes, Perinthus, aliae cuique noVae neo oriae impetratae plerumque novum templum erigere atque imperatori consecrare solerenti atque minores tantum civitates minusve opulentae uno templo essent contentae, ut supra demonstratum est. Itaque architecti frequentem nacti sunt occasionem experiundi, quid possent in templis illis construendis atque exornandis. Praeterea in quoque templo imperatori alicui consecrato ejus simulacrum Sive aeneum sive marmoreum Prai coll0eaudum, quod arti statuariae plurimum contulisse existi- mandamn es lyi . . Sine dubio pulcherrima signa hinc multa erant

2lὶ Templa in nummis adiimbrata plerumque imperatorem in iis tantem ostendunt. ut supra saepius vidimus. Sine dubio alia etiam signa imaginestiue in illis eollocari solebant. Nicomedensis nummus sub M Aurelio eusus et NIKOM. NM2ΚO. OMONOIA inscriptus. ostendit Coneordiam in templo quattuor columnis ornato sedentem. Miounet T. II.

107쪽

exorta. Xam veri Simile, artifices maximam operam dedisse, ut , habilum imperatore dignum et singerent statuisque illis plurimum majestalis altribuerent, quum templum ei statuam cives Romani atque imperat 0ris amici quotidie visere possent. Praeterea civitalium illarum, quae a Sumptibus tam magnis impendendis non abhorrebant, non p0lerat non plurimum intereSSe, ut et templa el statuae imperatorum essent pulcherrimae ih). Postremo Silentio praeterire nequimus, illam ipsam neo coriam aliquid contulisse videri ad Christianae doctrinae cullum sincerum eo celerius ad millendum atque propagandum, quo magis in illis urbibus, in quibus ne securia maxime so ruisset ejusmodi adorationis atque adulationis sine dubio laedere ho- .mines denique coepisse l. illud certe memorabile, in illis ipsis oppidis, quae maxime ne ocoriae multiplicatae atque repetitae honoribus celebrandis gavisa essent, primas ecclesias Christianas easque maj0res exstilisse, Ephesi nempe, Smyrnae. Pergami,

ΤhSatirae, Sardibus, Philadelphiae, Laodiceae δ' . Nam uti

homo diu studiis pravis rebusque inanibus occupatus, occa Sion edala subito excitatus ad meliora transit, sic illae civitates, simul ac doctrinae sincerae de uno summo numine aeterno, universas mundi partes administrante atque c0n SerVante, pr0posilae prima lux accensa eas.c0llustrare c0eperat, plurimi cives sine dubio omnem illum hominum morialium Vanum cullum stati in o millendum atque unum illud summum numen putarunt Sancti SSi me colendum, adurandum, invocandum δ). Iu

p. 470. n. 327. Imperatorum statuae, nisi ex nuro argentove nonnun qua in sactae sint squilles Plerumque erant parvulae), tamen saepius inauratae fuerint. diam inaurandi arx . republica adhuc norente jam usu recepta erat et usquequaque Propngnta. Cf. Cic. in Verr. II, 4, e. 62.

Liv. XXXVII. 3. XXX lII, 27. XXXV, 4 l. Paus. Vill, 53. 3.

2Ihὶ lye imperatorum simulacris eortimque habitu et sorma humanam plerumque exsuperante nonnulla docuit O. Mullerus, Arcti. nrt. P. 2I8.ed. II. 22) Cr. Apocalyps. c. I, v. I l. i , ,et mille ad ecclesias Asianas, EPbesum , Smyrnum . Pergamum , Thyatiram, Sardes, Pbiladelphiam.

Laodiceam.

233 Quanta e eleritate in Λsiae civitatibus sere omnibus doctrina

108쪽

universum jam ante Constantinum Magnum, quo imperante. doctrina Christiana in omnibus lolius imperii Romani civitatibus

et provinciis recepta ei ab ipso imperature Sancita omnem cultum pro sanum expulerat, ne0coriarum honores solemnes dudum erant aboliti atque prorsus evanuerant, quod ex nummis illorum temporum maxime intelligi potest. Corollaria quattuor hic addenda puta imus, quorum argumenta cum nus ira ne deoriae interpretatione tum cognata sunt,lum arcle conjuncta. in primo pr0vinciarum Romanarum Stalus ei condicio respiciuntur quaeriturque, qua ratione Senatu populoque rempublicam moderantibus sint administratae et qua condicione sub imperatoribus sint usae. In secundo de sacer-dulibus gaminibus, sodalibus in, qui Romae imperatoribus defunctis et consecratis constitui solerent, expunitur. Tertium corollarium statuarum hominibus post larum originem et honorem apud Graecos ei Romanos complectitur. Quartum ad aras viris insignibus imperatoribusque Romanis erectas pertinet. Additus denique egregius Herodiani lucus. quo imperatorum c0nsecratio luculenter et c0piose de Scripta eSi.

Christiana sit propagata, e Plinii junioris verbis quam maxime colligere possumus . qui nitbynine Provinci ne administrandae Praefectus nil Traia. - num scripsit epistolam de cognitionibus . quae de Christianis institui solebant. In qua eris lota quum multa alia celerrimam cultus Christiani propagationem significent, tum haee maxime verbar Visa est enim mih ἔres digna eonsultatione. maxime propter periclitantium numerum. Multi enim omnis aetatis , omnis ordinis, utriusque sexus etiam vocantur in periculum et vocabuntur. Neque enim civitates tantum, sed vi eos etiam atque agros superAtilionis istius contagio pervagnia egit quae videtur xistiet eorrigi posse. Certe satis Confitat, prope jam desoliata templa coepisse eelebrari et anera solemnia diu intermis a repeli; passimque vaenire vietimas. quarum adhue rarissimus e lor inveniebatur. Ita Arnobius I. I 3.r . Negliguntur dii, elamitant s . pagani). atque in templis jam raritas summa est. Idem ex Caecilii verbis apud Minue. Felicem p. Si intelligitur . qui veterum deorum cultum defendit atque salia aeriter dedoelrinae Christianae Progressu queritur. , Per universum, inquit, Oνbem sacraria ista telerrima impiae eoitionis adoleseunt.

109쪽

De provinciis administrandis.

g. I.

Ad argumentum de civitatibus neucoris propositum omni ex parte illustrandum earumque consilium atque studium excusandum quum multa alia luna provinciarum Romanarumcisi latiumque Romae subjeclarum accuratior cognitio et republica libera vergente ei regno inchoato , plurimum conferro poterii. in provinciis enim neocoria originem et incremenia nacta quam maXima usquequaque propagala est atque per tria sere saecula mirum quantum celebrata. Quarum flatum igitur atque condicionem tum rρpublica libera florente, lum imperatorum regno exorto si paullo diligetilius contemplari atque comparare velimus, facile intelligemus, graVissimas exstitisse caussas, quae illas civitates ad neocorias imperatorum instituendas celebrandasque commovere p0ssent. Nam quum regionibus illis in Romanorum polestalem provinciaeque formam redactis in illo plerumque consules praeluresque pristina adhuc virtute et abstinentia insignes ad provincias administrandas missi minime avari, iniqui, improbi essent aut videri vellenti), raro tanta fiagilia, et scelera sunt commissa, quanta inde aquarii ei Sγllae aetate a multis jam patrari coeperunt. Inde ab eo tempore proconsules atque propraetores, quibus sors provincias obtulerat, inventi haud pauci, qui provinciam pro sundo praediove habendam atque hinc divitias reportaudas, hinc, quidquid expeteretur, comparandum putareni, donec lex el judicium de pecuniis rei' iundis constitulum infinitam cupiditatem paullisper cohiberet Rique compesceret δ). Verumtamen paullatim via est inventa

ita abstinenter in IIispnnia administranda verga ua est, ut quum in nrmistraetnndis ejus annultis aure is esset fraetus , aurificem in forum jusserit

110쪽

ratioque inlla, qua illam legem, illa judicia eluderent atque

irrita sacerent, corruptis nempe judicibus, quibus rapinarum pars ita est promissa et concessa, ut reum elabi palerentur. Gravissima hujus rei testimonia in Ciceronis orationibus nobis exhibentur, Verrinis maxime . quibus' documentis nulla nobis ab antiquitate relicta sunt uberiora ad provinciarum administrandarum rationem omni ex parte intelligendam. Gravissima verba de hoc argumento in Verr. Ac l. l. c. id pr0lulit, digna sane quae adducantur: Ex quo mihi venit in mentem illud dicere, quod apud M. Glabrionem nuper cum in rejiciendis judicibus commemoras Sem, intellexi vehem stiller populum Romanum commo Veri: me arbitrari sore, uti nationes exterae legatos ad p0pulum Romanum millerent, ut lex de pecuniis repetundis judiciumque lolleretur. Si enim judicia nulla Sint, tantum unumquemque ablaturum putant, quantum sibi ac liberis suis salis esse arbitrarentur. Nunc quod ejusmodi judicia sint, lanium unumquemque auferre, quantum Sibi, patroni S. ad Ocalis, praetoribus, judicibus salis.suturum sit: hoc profecto infinitum esse: se avarissimi h0 minis cupiditati satisfacere posse, nocentissimae

qua Sque crudeliter vexatas, impudenter direptas et haud raro nil Summam paupertatem esse redactas, multae Ciceronis orationes

vocari ad sellam ei .lii e palam nurum appenderit ad novum annulum faci-Cndum , nempe ut omne fi Conspicerent, ipinetratione Albi nnnulum nouuin

Pnrnrel: non clandestinis artibus, rapinis donisve expetitis. Addit Cic. ., Filius enim L. Pisonis erat. ejus, inii Primus de pecuniis repetundis legem tulit. Cic. div. in Q. Caecil. c. 5.: Haec lex socialis est, hoc jus

intinnum exterarum est, hanc habent arcem, minus ali Pinnio nunc quidem munitam ε iam etintea , etc.

3) Eadem sententia aliis loeis vario modo tractaturi Cic. in I err. Aet. 1, e. I. r ,, Inveteravit enim jam opinio perniciosa reipublicae vobisque Periculosar quae non modo . Romae, sed et DPud exteras nationea omnium sermone percrebuit, his judiciis, quae nune gint, pecuniosum hominem, quamvis sit nocens, neminem posse damnari. Ibidem c. 2. i, , qui Verres) ita die tittit. iis esse metuendum, qui quod ipsis solis satia essent, surripuissent: se tantum rapuisse, ut id multis satis esse possit. Nihil esse tam sanetum, quod non violari, nihil tam munitum, quod non expugnari peeunia possit.

라틴어 텍스트