De gradibus medicinarum

111쪽

solii itur hoc modo. Si sol ascendit dies est. sed sol ascendit ero dies et truisus si dies est leti, non apparent ed dies est r

go stele non apparent. in utroque horuni syllogismoruni mi/no non est de se nota .sed per syllogismnia categoricum proflbari debet nam a esset per se nota. cum conexio etiam suppoliatur per se nota: Mid quod concluditur esset persen Ot in1. Ut

ex prioribus patet. similiter uero si e contrario hi conexio is lota. esse uero notum quum iam dictum sit quod syllogistariis ex talibus est uere condationalis tunc etiam sunt uirtute duo syllogismi ex iis quos Avicena appellat compositivos. qui O certificant de quaesito nisi per duos syllogisinos categoricus eor udem connexio probata fuerit. Similiter etiam . sed propositio ne connexae fuerint ignotis quo ad 5 nexionem. 5 quod esse resoluuntur in syllogisnos compositivos.quibus erit Opus

probatione per syllogisinum categoricia in tam ad connexio/nem quam ad est . Ultimo uero si coniungantur in syllogisnoconditionali propositiones duae conditionales.& notae Continuationis uel conexionis. ct notae quoad es se. tunc proculdu biotalis syllogismus conditionalis concludit conditio em O

ditioalem nec propterea differt a syllogismo at Orico. ut pa tet de conditionali hoc modo concludente. Si fuerint duo latera unius trianguli equalia duobus lateribus alterius.d anguli contenti in duobus lateribus aequales. tunc duo trianguli sunt 'quales per has conditionales. si sunt duo trianguli continui. ipsi sunt aequales.&si sint duo triaguli. quorum duo latera uni us duobus lateribus alterius sunt aequales. angulus con tentus a duobus lateribus aequalis ipsi sunt continui. ergo si sunt tales duo trianguli. ipsi sitiat aequales talis inquam syl logisnus ex duabus codiloalibus conexis codiloalem connexa cocludes.non differt a syllogismo categoricos proptereas iam dictum superius est. quod tales conditionales non dis ferunt a praepositionibus categoricis. Ergo a mili' conditio/nalis syllogisinus no habebit differetias asyllogismo cathegori

112쪽

co in uirtute.& resoluetur predictus syllogisnaus conditionalis

in hunc categoricum. qui est. Omnes troanguli continui sunt aequales.& omnes triaguli.quorum dii olatera unius sui: aequa lia.&c.sunt cotinui ergo apsi sunt aequales. qui syllogis a nisi ne

ulla dubitatione est categoricus.noi dister igitur ille .qui per conditionalem proferebatur figuram ab isto .nisi in modo orationis. dc non est necesse . quod dicatur habere aliam speciem a categorico. Nam ut dicit Averrois colligitur quae si primu . de quo est intelio certificari. quod est quaesitum categoricum. Et hoc tam in syllogis no categorico . quam coditionali. st qua Ursaliqua. quae si sint conditionalia .utputa cum factus est syllogismus conditionalis primo dc persede conclusione categorica. deinde dubitatum fuerit de propositione connexa qu in tali sylIogismo conditionali sumitur. dicinans uerum esse. quod connexio talis potest certificari per syllogismum categoricum. Sed tunc eius connexa habebit uirtutem proposito uis cat

goricae.&hoc cum fuerit probata. Ita ut absolute dicamus.Ois syllogisimus conditionalis tam notae connexionis per se.& noti esse quam notae connexionis.& noti esse per syllogis inum categoricum. ipse est in uirtute categoricus. Menis concluso. qua/uis habeat modum con ditionalis similiter in uirtute est categorica. Et talas syllogismusic notus.quoad ista duo potest proferri 3 p figura categorica 3 p figura sidit,siale. Si uero iqi Auer rois)conexio fuerit, se nota euere ignotu pol dici quod noest uirtus eius utitus propositiois categoricae exempli gratia. dicendo. si chimaera est.ipsa est animal compositum ex pluribus animalibus. si enim positi erimus connexionem per se notam .esse uero ignotum impossibile erit praedictam propositio em re soluere in categoricam dicendo. Omnis chilivara est animal copo satum ex pluribus animalibus. ecus uero ubi de connexio est nota. 8 esse.ut si homo est.animali.quae resoluitur in hac. Ois homo est animal. Et ulterius addit Averrois. quod tales propositiones notae continuationis.&ignoti esse.quauis uideaturio

113쪽

citidi per syllogisnos categoricos. uel coditionales. tame ipse non si in categoricae uel conditionales. propterea qtiod illud. quod concluditur tam per syllogisna una categoricum. quam psyllogisnum conditionalem est conclusio categorica. Et con sequenter neces se est dicere.quod ille syllogismus.per quem concluditur propositio conditionalis.non est directe uel syl

logismus categoricus. uel syllogismus conditi 5alis. 8 maxime quum non sit propositio categorica.uel in actu. uel inpotentia.& ut inquit Averrois quaesita talia conditionalia non uidetur esse quaesita prima intentione. Sed Avicenna qui conce/dit. quod quaelibet propositio conditionalis est uirtute categorica.& in categoricam resolui potest.neces ario habet dicere. Psyllogisnus compositus ex propositionibus conditionalibus non est alius uirtute a syllogism categorico. unde no differt ab eo in inateria. Cum eadem uiro positionis conditionalis categoricae.inquam conditionalis resoluitur. Eadem quo est forma quia existimauit Avicenna easdem esse formas syllogismorum categoricorum S co ditionalium etiam . materia au/trem est eadem potentia in utroque quamuis non si factu. Qua obrem uidetur mirandum esse de Avicena.qui ponetis. quod omnis propositio conditionalis possit reduci in categoricam. de similiter quaesitum conditionale in quaesitum categoricum.

ponat postmodum.quod syllogismi conditionales differant a syllogis nis categoricis. Non est igitur existim adum. quod

cum propositiones conditionales fuerint notae continuatio ἡ . nis.d ignoti esse quod reducantur ad propositiones categoricas.nisi quum i eis ee cognitu fuerit. quod cum Otu sit. dicemus tales propositiones habere duplicem modum. uidelicet con

ditioalem dc categoricum re quod syllogismi ex ipsis cum dis

ferunt a syllogismis categoricis.propterea quod cum illis con, lieniunt in materiais in forma. Et res quae sic coli ueniunt noli

differunt sed potius sunt idem. Sed difficultas non parua exo/ritur.ubi esse in connexa non fuerit notum.&fiat syllogismus

114쪽

conditionalis .an talis syllogissimus disserat a categorico. Et id dem inquit Averrois)differentia syllogismorum assignatur eo

modo. quo in rebus naturalibus quum res naturales differant

per materias. 3 formas propriasImpossibile est dicere tales sylsosismos differre.&ideo dispositiones syllogismorum condi

tionalium in concludendo. 8 non concludendo sequuntur proprietates syllogismorum categoricorum. Si uero, quod magis credo. differentia. S diuersitas assignatur penes materia tan/tum . sicut in rebus artificialibus.quarum tantum substantia est materia.quamuis informis conueniant tunc forte probabiliter

dici poterit. quod syllogismi coditi Oales sunt alii a ategoricis. Et de ipsis conuenienter non pertractauit Aristotcles in libro priorum . quia talum per materiam asyllogismis categoricis disererunt ex eo quod non absolute re esse uel sa 5 esse pona iit.nulla existente diuersitate in forma.&in eo libro de differentia materierum pertractari non habet. Eodemque modo de syllogisemis compositi uis nulla fuit necessitas determitiandi. si formam syllogismorum categoricorum penitus seruant ut testatus est Avicenna. Nec propterea fuit necessarium Aristotelii tractare in alia parte logices de talibus syllogismis.quorum connexa est notae illationis.ignoti uero inesse.propterea quod raro inueniuntur. Et ars logices est iis quae fiunt. ut plurimum. 5 sunt. Et haec fuit ratio quare Aristotcles ipsos in uniuersali reducit ad formam syllogismorum categoricorum.&adtractatum eoru dem .ideo quia ipse recte perspexerat omnia. qua diximus.nec leuiter pertransiuit quemadmodum ipsum calumniatur Aut cenna. qui xin hac materia adduxit syllogismos extra naturam

ct non naturales. quos cogitatio humana non ii uenit naturaliter. quemadmodum facit syllogismos categoti cos. Enumerat enim inter propositiones conditionales quas iden uocata c/cidentales seu casuales. sicut dicendo. si nona sit. equus est. has dicit esse ueras accidentaliter seu casu aliter. Et imple/

uit librum suum. qui dicitur Alfala talibus propsitionibus in

115쪽

quibus chia cessi uetitatem a casu. cum ipse audie it quasi in

quolibet loco. quod illud. quod est a casu est ita finiturii .c, nubia ars considerat de eo. Et eodem modo in concitio 1 alibus dis unctis enumerat quasdam per accidens. ut dicendo. Vel cho mo .uel est uacuum D eclaratum est igitur quod quilibet syllogismus .uel est conditi Oalis uel categoricus. uel composititius de tandem. quod omnes ut plurita luna deducuntur in categoricos. ed hactenus de controuersa arabum dictum si.nucue ro de sententia latinorum aliquid nostra sententia uel approbemus.uel reprehendamus. Boetius in libro de syllogismo hypothetico concedit. Cum Averroi& Avicenna aliquas esse pro positiones hypotheticas quae praedicatiuis aequa ualeret.nmitiplicat etiam propositiones nypotheticas per qualitatem consimilem uel diuersam in antecedente & in consequente posset etiam per modum necessarii de inesse. S co tingetis. tam necessario.quam contingente multipliciter accepto. tacuit tame modum possibilitatis ut in pluribus aequaliter 8 in paucioribus tacuit etiam simplices conditionales faetas ex categoticis ex tran. spositione sorte. quia inter conditionales ex categoricis simplicibus numerauit. quatenus earum legem seruat. no meminat etiam numen propositionum conditionalium penes quantitate. quia conditionalium termini maxime indefinite enunciantur. quare de ipsis merito praetermittit dicere. quemadmodum etiam de necessitate 3 contingentia. nam necessitas in apsi stat plurimum est per consecutionem. quae intelligitur non explicato modo necessitatis si uerae ter se conexae ct earum Oppositae dignoscuntur.quae conditionalium substantiam siue illatione perimunt sola oppos, One consequentis c non quemadmodum dicunt iuniores pernegationem toti connexae antepositam .nam ut ait Cicero in libro de fato huiusmodi propolutiones intelligibiles no sunt.sed de hoe alibi determinatius. Numerus igitur propositionum conditionalium&ipsarum compositio a Boetio'requiratur.putat enim praeter coditionales, quae

116쪽

ex duabus categoricis simplicibus constat alias esse conditionales. quae ex categorica de conditionali consistant. 3 rursus alias. quae ex duabus conditionalibus consstituuntur.S inter has esse aliquas naedias. quae quodam Odo utrique similentur.quibus Oibus propriam hypotlaeticorum figuram ascribit. Et in conditionalibus quide ex simplicibus categoricis ipse recte putauit de

omnia eius dicta de tali materia uera sunt. 5ed in propositioni/bus conditionalibus compositis ex categorica conditiona/li manifeste errauit. existimans in talibus oportere antecedens ipsius conditionalis necessario sequi categoricam propositio/nem. quae est antecedens primum totius coditionalis taliter c5 positae psum uero cosequens.quod est ultimum eiusdem c5γditionalis non opus esse ad antecedens coneXae sequi.nisi qua/tenus eius antecedens ad categoricam sequitur. quod omnino uidetur pugnare rationi conditionis .sequeretur enina lex naγtura conditionis antecedens coditionalis magis sequeretur ad ipsam categoricam propositionem. quam consequens ipsius eiusdem conditionalis sequatur ad sui proprium antecedens.

Si tamen aliquo picto admitte lae fuerint tales propositiones. quas ipse dicit copositas ee ex categorica chypothetica mea

sententia non tantum propositio categorica est.quae primo loco proponitur sed etiam alite cedens ipsim ConneXX.altera uero huic proxima propositio. quae a Boetio Uerum antecedetis

dicebatur.mihi uidetur uel ex parethesi apposita .uel saltem uel tiri consequens primum ad propositionem categoricam. quae primo loco proposita fuerat. cum qua fiat antecedens ad ipsi postremum consequens. quod satis tali eius exemplo perspici/tur. Si est homo cum sit an maatum .est animal.potius c5nexio/nis ratio apparet inter hominem&animatum uel inter horm/neni animal uinter animatum dc animal. clua eco trario cosecutio sit. ire potius cotrari prio loco dici debet propositio connexajecti dolo co categorica .uel et existimabimus iterpat.

117쪽

tes propositionis connexae propositionem categoricam me diare.quae immediate 3 per se uim non habeat inferendi coniequens.nisi quatenus est idem antecedenti .ad quod seqLitui .ut

etiam Boetius testatur ed tunc talis conditionalis non consta/bit ex categorica de connexa perseuera. quare rectius media Propositio apposita dici debet. Modo eni Boetii. quae ab eo dicitur categorica .in conditionem uenit.quatenus etiam ea. qab eo dicitur hypothetica .nullam habet ueritatem .nisi ex cor ditione. quae dicitur categorica . oebet igitur propositio conditionalis composita ex categorica hypothetica iudicariue ra ex partabus per se ueris.utpote ex propositione categorica per se uera per inhaerentiam .uel remotione in praedicati ad subiectum. Et ex propositione conditionali etiam per se uera per conditionem&shippositionem consequentis ad antecedens. re non per comparationem ad aliud.quod non sit pars ipsius

connexa .rursus etiam non est propolitio categorica .qua in coditione proponitur. Boetius uero in octo propositionibus iccompositis non animaduertit. 5 expositione ipsius categori arguit syllogistice supra positionem ipsius connexae. Igitur categorica ipsa per se existente vera.& connexa per se erit vera.& maxime cum ipsa concludatur. non explicetur cum habitudine ad ipsam categoricam .sed sola.&no est uera de se.ut patet dicedo. Si socrates est homo cum sit animatum est animal. sed Ocrates e homo. ergo cum sat animatu est animal. Conclusio ipsa non est pseuera.*ia socrates est animatus.*sitammat.

non enim si aliquid est animatum eanimal. quod enim uirtute syllogistica 5 cluditur. si sit propositio categorica . habet prae/dicatum terminu. qui desubiecto termino uel affirmatiue uel negative dicitur. Si uero propositio sit hypothetica necelle consequens ipsum ad antecedes sequi. Quod etiam praedicta

conditionalis quam poetius putatieueram non si uera dicedo si socrates e homo cum stanimatus. est animal .patc ex destructione enim consequentis non infertur oppositum ipsius,

118쪽

antecedenti non enim sequitur.si est animatum.no est animal. ergo non est homo. quamuis sequatur. si animatum non est aninia ergo non est homo.non tamen sequitur. si antecedens hypotheticae proferatur uelut hypotheti .nam uno ni odo e categorica.quae inquantum estpars conditionalis est uera alio uero modo. ut hypothetica est hypothetice prolata. est conditionalis falsa. Et nulla conditionali quatenus talis infertur Propositio categorica uirtute syllogistica. Et si forte dicatur. e repugnantia inter antecedens de consequens dicitur φ propte rea hoc Contingit.quia ipsum antecedes.aliquo modo sibi ipsi repugnat. Qiuod autem dicit Boetius dicendo. si homo est. cusitantinal.est animatum.non monstratur uera necessitas condi/tionalis.quemadmodum si dicitur. si est homo. Cum sit animatum .est animal.propterea quia illa. quod etiam non est homo cum stanimal. est animatum. Sed bene cum animatum stlom O.bene est animal.sed haec eius ratio nihil valet. quaa pari ratione mea. quam ipse ponit aliquid est animal cum sitammatum. quanam ipsum animatum non sit homo ut patet intelligenti Sed de hac specie iam satis. De alia uero specie conditionali u. quas ipse medias appellat.inter compositas ex duabus condi tionalibus4 compostas ex categorica cco ditionali.Octo costitui syllogismos .ait expositione antecedentis de totidem destructione consequetis. Momnes dicit esse imperfectos. nec ex natura syllogismorum esse perspicuos. cum tamen sui dicti nullam Boetius rarionem afferre uideatur .nec extrinsecus ali/quid ab eo afferatur inperfectionem eorum.nec etiam probet Boetius.* probatione indigeat. dc maxime in his.quos ipse dicit esse figurae primae.ad quos reducit syllogisnos&secundae 3

tertiae.quamobrem iure uidetur primam esse perfectam . quod etiam patet dicendo. si .a.e.b. s. est.b. est. c. ergo si est.a necesse

est esse. c. quae de se satis apparet Multiplicauit autem Boetius&propositiones conditionales figuras.sed si quis recte animaduerterit perspiciet omnes reduci in formam categorico'

119쪽

secundum modum a nobis superius declaratum. Reliqua ue ro dicta Boetii de hac materia in suo tractatuispiciantur. Caput ultim v. p pars logiciae topica dicitur non sit scientia ut probabiliores latini putant. Via nobis est animus postposito libro topicorum de parte ea quae e probabilibus disputat de omnibus agingredi libri posterior tim resolutionum expositionem o Epiphyllidas super eodem edere. quemadmocium fecimus

super libro priorum . ideo monstrandum non esse partem scie ..tiae eam.quae exprobabilibus disputat.quod etia a principio huius operis facturos promisimus. quamuisnosi rae sciatae oppu/gnantes exprobabilioribus habeamus Albertum .ihomam. 3 ferme caeteros omnes.qui latine aliquid de hac a ateria conscripseriat.primum igitur dicamus h logica in quantum scientia est demostrative procedens in scientiis demostrativis dupliciter

Ussitatur, altero quidem Od O.quatenusi logica proposaides uia demonstrativa declaratur. qua postia odia inscIentiis pliculari

bus accipiti tur ad ahq i in ipsis cocluded a. S syllogisinus' de

eκ ipsis costitutus necessarius est.se ino est dem 5stratio .cu nos tex propriis pliculari asciarum&aggenerat sciam, si propriis si me dicta sed propria.& rationes limo in scietiis plicularibus ante dem 5 strativas afferri possut.queadmodu facit Aristoteles in libro physico Re .aduersus Anaxagor .altero uero moiquatuforma de figura syllogistica dem 5 strative declarat pliculares uero sciae in propositoibus propriis accipi ui forma figurasyllogistica isdem ostrata in logica.&generit sciam propria utpote physica uel mathematica. Datenus uero docet r5nes topicas per regulas. quae applicate cuicunque materiae fide N probabilitate generat. Ubi aliunde n5 proueniat impedimetu logica scietia esse n5 dicitur non enim uideo Aristotelei libro opsco M. in quo de probabilibus pira etat.aliqdi dem sistratione concludere. quead in Odu ipsum facere suis animaduertimus in libro Priorum.&in libro posteriorum .rationes autem quae secunda

120쪽

hanc partem inscientias asseruntur.postponi debent ratioibus demonstrativis. quemadinodum docet Comentator in libro de caelo.quod autem non sit scientia monstrari potest ratione admodum efficaci supponetibus. fides. seu opinio de eadere secudum idem simul cum scientia esse non possit. qno sunt/pto habeat socrates demonstrationes e.a .conclusione p principia propria.&immediata S cosequenter scientiam perfectio sima.habeat etiam ad conclusionem eandem ratio es topicas. per quas nisi esset prius acquisita scientia fides opinio acquireretur Arguatur igitur sic.socrates habet per dentonstrationem rationes probabiles d.a. conclusionem. ergo huiusmodi rationes non possunt esse non probabiles.tenet Osequentia quia. quod concluditur per demostrationem. esse tale illi. cui scio. cluditur.no potno effetale socrati.)gitur praeda ct aerat5eseriit

probabiles.& sic eidem facient fidem.quia quod alicui est probabile. eidem de necessitate facit fidem.& sic simul de eadem re fidem de scientiam socrates habebit.quod est impossibile.qcldoistor sanctus negat. Confirmatur haec ratio.quia si probabile per demonstrationem .concludi potest esse de necessitate pro/babile.quod uni et probabile omnibus probabile foret.& sic definiretur probabile.quod uidetur omnibus tu.&no Oporteret addere uel pluribus uel sapietibus&c. Quod tamen ri/stoteles facit. Nam quod uni suppositispriticipiis est demon. stratio.omnibus eisdem suppositis demonstratio erit di igitur demonstrative aliquid concluditur esse probabile ibus. quod est probabile. probabile erit. Et confirmatur ratio principalis hoc modo. Sicut de ratione aliqua naturali dicitur quod ede/monstrativa.&demonstrative probati potest.quod sat talis D militer de ratione aliqua dici potest quod si .probabilis frobari posset demostrative.quod sit probabilis si demonstrative monstratur aliquid esse probabile. sicut latini fatentur. Ergo quemadmodum habes demostrativa rone. de necessitate habet scientiam. Similiter.qui habebit ratio emprobabale de necessi