De gradibus medicinarum

91쪽

cipiatur syllogissimus uniforrnis eae necessariis. pol qde loco pro/positois necesi uiae cocludi propolitio delesse eius de quatita/tis des ilitatis .propterea lineces iri u cocludit inesse. notanae iure pol propositio de coligeti. 3 eo de ino quo Psimplicibus. Sit aliqua mittura concluditur propositio necessaria. no, Ot loco eius cocludi propositio contiges eius de litatis 3 qtitatis possent. n.tii cost Galfe adipossibile duo cotradictoria concludi.qd me non euelu. Se dimisituris qbus concluditur propossetio de esse .potost elatione adipossibile monsi rari se c5clusione de continget eiusde ilitatis o qualitatis. si cui patet accipiendo minore necessaria dc maiore de esse in prima figura. Sed iidcontingens accipitur prOMOsssibili.propositio uero de necessario cossimilis quia tis&qualitatis . non sicut patet mistura praece/deti ex propositione maiori de inesse&minori de necessario. 8 maYime accepta maiore detesse. ut nunc Quare aliter dice/dum e limi modo syllogizate propositione dei te cessario pot i post bile demonsi rars pro possitio dei esse S de contingenti propossibili eius de litatis de qualitatis ratio est a propositio dinesse S de post bili consequuntur ad propositione de necese sario. non taliae ubi concluditur propositio de esse secudum se .non potest: ipoli bile demonstrari concludi propositione de necesi trio. eo quod ad propositionem de inesse non sequi/tur propositi de necessano. potest tamen hoc demonstraride propo itione possibili quae ad ipsam sequitur sicut dicere/inus. quod in modis concludentibus uniuersalem potest de

monstrari perimpossibile eius uniuersalis particularem concludi. non tamen e Otrario. Male igitur conceditur demonstrari

per impossibilem propositionem de necessario sequi ex maiore desue cessario ct minore de inesse sicut superius nos satis probauimus. negandum igitur absolute est. quod per impossibile monstrari possit conclusionem necessario sequi. uisa minor sit de inesse simpliciter. Ad aliud aut dicitur.quod a simili argueretur ad oppositum. sic duabus existetibus de nece se

92쪽

sario colligitur c5clusio de necessario. ergo altera existente de ines se colligi debet aliquid minus.& similiter ea de praeinducta ratio cocluderet minori existete de necessario.&maiori de in

esse.no ualet igitur argumentu .nam si argumentu aliquo O

do probabile esset.probabilius esset aliquid admixtu ex ne

cessario de de inesse concluderetur.& similiter ex necessario contingenti.quod tame est impossibile. sicut enim ex affirmatiua denegativa de uniuersatio pticulari colligitur negatiua citicularis.& no aliud'mixti expliculari Muniuersali. uel ex affirmativa de negativa.Similiter est ratio in mixto ede necessario dc de inesse. Alias dim cultates plurimas in mixtionibus tetigimus in comentatione libri prioW.'Tractatus de syllogismis hypoteticis secudu Averroim. 5 increpatio Auicenae Alfarabil&Boetii.

Υllogismo' hypotetico siue codiloaltu genera duos pricipalia sunt. uidelicet syllogista iis conditi Oalis coli nuus uel conexus.&syllogisnuis conditoalis disi uictus seu diuisus.primu genus scd minuerroibiptitur. aut.n .arguitura positione antecedentis adpositione cosequetis . aut potius e cotrario a destructo ecosequetis ad destruistione antecedetis.& sic duae fiu spes syllogis nor hypotetico conexov. .secuduuero genus secudia eude Averroim i qtuor secatur spes autem arguimus a post 5 antecedetis ad destructione 5sequetis.aute cotrari a destruct5e cosequetis ad positione antecedetis. Et sic duae species habetur. R eliquae uero duae hoc modo arguendo a destructio eantecedetis adpositioli ecosequetis .aut c5trario a positi5e cosequetis ad destructione antecedetis. I ii hiscibus syllogismis distigue tu .aut eni'd supponitur&ydassumitur e manifestu .autia 5. Si ta suppositu assus tu lacrit maifestu probat5 no eges. 3 c5clusio de se erit m i festa laeti syllogis in c5nexo. qi syllogismo disis isto quo co tradictio esse nianifesta .ut si maifestu si ipse pio tradictionet inaudiis aut e nouus aute antiquus.&cia si uptu fuerit maifestu mo e antiquus

93쪽

&conclusio de se manifesta esit. quod est nouus. Eodem mo/do in conneX cuna stipponitur ueluti manifestuna per se. quod si motus sit.necessi est naturam esse. Et manifestum est Per se quod motus est ergo manifestuna est per se naturam esse. Negative quoque si res aliqua per se priuatur motu .per se etiam priuatur Otore. cognitum est per se quod res alυ qua priuatur motu . notum est igitur per se quod etiam priua tu motore.Et huiusin Odi syllogismi sunt uere syllogismi hy potetici. sed per ipsos noti certificamur de aliquo quaesito

ignoto. propterea quod existente per se nota copulatione an te cedentis cum consequente. Et per se noto uel anteceden/te uel colisequente . necesse est reliquum esse per se notum. eo quod impoisibile est secundum Averroiin praemissas am/basin ostensione aliqua esse per se notas laturaliter. ipsam ue/ro conclusionem esse igito tam per naturam possunt tamen secundum eundem Averroim plura per se nota afferri in oste/sione alicuius. quod est minus occultuna quam id qnod est ignotum naturaliter Sicut in iductione assumuntur. quae sunt per se nota sed quod per ipsam concluditur non est ignotum per naturam .e quo partes aliquae uniuersalis quod perindu/ctionem concluditur.sunt per se notae. quomodo igitur ipsum poterit esse ignotuna per naturam Quod si dicatur in syllo, gisino categorico post uat praemis, esse per se notae.& con/clusio eis ignota naturaliter.ita ut interrogati ante prolatio

nem syllogismi categorici de conclusione nihil prorsus scimus respondere. Ergo sumiliter in syllogismo hypotetico po/terit apud nos esse certitudo de praemissis. esto quod nulla nobiscum sit notitia de conclusione. Rursus syllogismus dici, tur de syllogisitio categorico S de syllogismo hypotetico. Et in syllogismo categorico positis praemissis duabus conclusio per se sequitur ex necessitate 3 est aliud. a praemissis. ergo similiter in syllogismo hypotetico idem eueniet posita una pro/positione conditionali.reliqua uero categorica. Tertio multa

94쪽

in scientiis declarantur quaesita per syllogismos laypoteticos

puros.quod etiam testatur Alfarabilis. qui in libro re lutio/nis declarauit.quod syllogistia connexi seu consecuti ui .an qui bus unum ad alterunt sequitur uni syllogismi demonstrativi. Et concludunt conclusiones quae erant quaesita prima. hoc est quae declarantur primo ex praunissis talium syllogismo, rum non mediante declaratione alterius quaesiti prius .. in seia

at aliarabit etRuice.e. v igitur syllogismus nypotheticus sit syllogismus sicut syllogismus categoricus 'utruq ipso' poterit

declarari quaesitum primu .dicamus autenos ad haec.&primo

ad id quod obiectum est de similitudine syllogis ni categorici cu syllogismo hypothetico . de bus aliterct aliter e senti edu in hoc quod ambo sint ex praemissis per se notis aliter tamen scilicet Categoricus certificet per se de quaesto ignoto naturaliter Per praemissas, se notas alter uero .scilicet hypotheticus mini me. sed semper si debeat certificare de quaesito ignoto natura. liter necesse est. quod suppositum .uel assumptum non sit per se notum Dd per syllogismum categoricum notificetur. ratio

autem est propterea.quod syllogismi categorici praemisi, possunt esse per se note . extra compostionem syllogismi categorici.&nondum habere in mente.d cogitatio eordine alique ex quo conclusio sequatur. Sed una per se nota suae ordin e ad aliam.&quando fit compostio ex utraque per se nota perdu/cunt in noticiam alicuius ignoti naturaliter in syllogisni ue ro hypothetico praemissae ad hoc.ut ex eis sequatur conclusio nonindigent compositione. sed si conditionalis propositiost per se cognita eo ipso quod in se continet compositionem propter conditionem quam habet copulantem consequens ipsum cum antecedente non indiget alia compositione syllo/sisti capro consecutione eius. quod sequitur ex eis. propterea quod iam fuerat per suppositionem explicitum non sic au/tem explicatur conclusio syllogismi categorici.in aliqua prae/mj larum eius ut cognitis quomodocunque praemissis sine ut,

95쪽

I compositione. 3 ordinem ter se concitis o cognsta appare at. Sed λrte instabitiir. ex quo enim tam sub maiore syllogismi categorici. quam sub maiore syllogismi hypothetici. posui a rLe.5 diuerta minores assumi &penes hanc uarietatem potestalia. 8callia conclusio consequi .quomodo igitur habita suppositione tantum sine habitudine ulla ad assumptionem determinatam non est Opus compositione syllogist ica. dicen sum pquaecunque conclusio. quae sequi potest per syllogis nim hypotheticum ex determinata suppositione explicita in termi, ni in ipsa suppositione .quamuis aliquando uarietur qualitas

eius. sicut quando ex connexa arguimus adest ruetione conse/

quetis ad destructione antecedetis tame uniuersaliter quadO arguimus posito eantecedetis ad positione cosequetis Oia prorsus seruantur.in coditi Oali uero .q non est potentia categoricus. de quo statim audietur sine ulla compositione praemissarum. ad inuicem apparet consequenter sequela. Sed de hoc amplius in sequentibus pro solutione uero aliorum aduertendum secudum Averroim in questionibus super libro priorum.quod noomnis syllogismus.qui formam ct figuram habet conditionalis est conditionalissed tantum ille uere conditionalis est qui ha/bens figuram conditionalis in categoricam reduci non potest. Omnis enim. qui potest in categoricum reduci. categoricus est. l ropterea.quod omnium taIium actio.&Operatio est talis quais cst syllogismorum categoricorum . quamuis figuram hypo/theticorum fuerint induti nec concludunt tales syllogismi primo. per se inquantum dispotitionem conditionalium nabent. Sed quatenus habent potentia figuram categoricam. 8 adtio eorum est a filo categorica .quemadmodum sermo concludens non habcias ordinem figurarum artificialiuni est categoricus uirtute . quamuis aetu talem Formam non

habeat qui autem sint syllogismi hypothetici.qui uirtute sint categorici generaliter declarat Averrois eodem in loco di/cens quod hi sunt qui potestate tres terminos continent

96쪽

inquo resolui possunt imore syllogismorum categoricorum.

Seci rursus discutiamus magis.&partiamur in partes. qui sint hi dicentes cum Averroisyllogismum omnem conditionalem continuunt esse quinque modorum. Nam aut antecedens Mcoiissequens ipsius connexae in nullo termino participant. si, cui in hac si sol ascedit dies est . cuius antecedes nihil continet. quod repetatur in cosequente.aut e c5trario nihil repetitur in consequente. quod fuerit praedictum in antecedente. Et syli logismus hypotheticus exsti ilibus conditionalibus constitutus est pure hypotheticus.n5 categoricus. e quo in eo non reperiuntur tres termini inpotentia. Et hoc idem dicitur de syllogismis omnibus hypotheticis disiuetis.propterea quodnyc5tinent uirtute tres terminos& duas propositiones. Et ideo di citur quod nec disiuncti nec connexi non communicantes eo de termino in connexa dicuntur esse uere syllogistati. M syblogismus resoluitur ad duas propositi 5es c5icantes in eo de termino. Illi uero uel ad unam propositionem tantum resoluun/'tur uel ad duas non comunicantes in uno&eodem termino. Et secundum ueritatem non resoluuntur in duas propositio/raef.altera enim ipsarum est ipsa conclusio. Nam in syllogismo disiuncto generaliter.3 in connexa non communicante in termino accipitur propositio una Et illud quod ex ipsa sequitur siue concludatur antecedes Hie consequens ipsius proposi/tionis hypotheticae. deinde ponit propositionem X qua Coia clusio intenta sequitur. Ex quo patet quod non sequitur ahqd nisi secundum. quod in suppositione fuerat suppositα Oppo situm uero contingit in syllogismo categorico .nam 5sequentia in ipso fit post praemissas. S non ponitur in ipsis aliqua con/secutio .sed bene post ipsas.Et ideo Aristoteles conditionales

syllogismos appellat syllogismos positivos. propterea quod in ipsis consecutio ponitur.5 quemadmodum inquiti Oc/tius. Hypothetici syllogismi sicut o propositiones hypoteti

97쪽

cae dicunt non alterum de altero. sicut categoricae sed esse alterum . si alterum fuerit.uel non esse alterum .si alterum suerit.uel non esse alterum si alterum non fuerit.uel esse alterum si alte rum non fuerit.quomolibet modo Licta uariatione inter ante Cedes.& consequens per affirmationem. 8 negationem de hisyllogismi sunt magis proprii in librotopicorum propterea. illic quod concludi debet aliquando prius terrogatur. Vel ciuiali syllogismi non aggenerant scientia. Sed tantum faci/unt fidem. eciserri psit eos esse syllogismos quamuis ex ipsis aliquid sequatur.propter quod non omine quod equitur te quitur per uiam syllogismi.nam de conuersio esset syllogismus. Et ex una propolitione constitueretur syllogismus et extra co/clusionem.ut dicendo sibi ascendit. ergo dies est no autem est falsum. ergo. manifestum autem est.quod in praedictis syllogis mi hypotheticis no fit 5sequetia syllogistica quod et ex hoc

monstratur.quod quamuis enim possibile sit nos habere de eodem simul ignoratiam in conclusione 5 cognationem an propositi 51bus quemadmodum declaratur in libro priorum .dcin libro posteriorum.tamen hoc non est possibilem si secun/dum ouod praemissae cognoscuntur no ordinatae si modo .quo ex ossis sequitur conclusio. Nam si sint praemissae apud nos nota It ordo qui est intempsas notus. figura etiam ala qua Ordi nantur nota impossibile est quod simul de semel in ala eiusdem hominis sit cognitio 'eiusdem rei in propositionibus

ignorantia in conclusione.nam syllogismi natura est haec.ut ex Draemissis naturaliter cognitis perducat incognitioncm cocliνhonis naturaliter incognitae. in syllogismis autem iere condi fonalibus in quibus antecedens scilicet apsa suppostio non re

soluitur ad di a propositiones impossibile est.quod ante Qt

imam syllogisticam stat praemisi, notae naturaliter.coclus Ouest natur iiter ignota. nam in altera praemis arum supponatu consecutio unius ad alteram. altera uero ex cuius positione uel

98쪽

contradictiones t.praedicta consecutio sit per se nota. quum autem consecutio sit nota. unum duorum consequentium notum. aliud similiter erit notum.nam consequens est ad consequens relantium. Et si dicatur unum est reliquo notius in iis quae inuicem sese consequuntur u muta diem esse notius est quam. noctem non esse respondet Averrois nihil prohibere unum alio esse notius.sed quod unum alio stita notius.ut'hoci ra ternotum ita uero naniraliter ignotum no e admitγ

teri u Etio praedicti syllogismi hypotheticino fit syllogismi. mcocliissio in ipsis no potest naturaliter esse ignota praeniassis exi/

ltentibus naturaliter notis.quod tam contingit in syllogisnocat Orico Neq; tamen dicendu praedictos hypotheticos syl/logismos nihil declarare uel nullius notitia in nobis pignere si/cut forte no nulli putaret modus enim declaratois. est talis.qualis est modus manifestarii uniuersialia perparticularia si γ

cui prius dictu est. Manifestu aute est. licino sest per du/

ctione.pque acquirimus notitia multa' propositionii primaruno tame earu quae primo fuerint nobis naturaliter in Copstitae

Et sic ex praedictis syllogismis hypotheticis declarantur aliquae praemissis naturaliter notis quis quod declaratur stahuriali/terminus notum no tame naturaliter agno tu . sicut P Operatio ne natur &ammae deuenimus incogniti ite utriusq;&etiana

multa sunt quae non habent anima propterea in in his ora erationeSammae mari e reperiantur. His generaliger dicta lintri omni syllogismo disiuncto ex utraq; praemisi arum nota ac etiam de syllogismo omni connexo cuius antecedens, cor sequens conditi Oalispropositionis non communicant in ali/ciuo termino. utraque etiam premissarum existen te notae coii ditionali. quae subassumitur categorica .nunquam enim quae/situna ignotum per naturam certificari. ex his potest sitie Oaesitumst primum .suest non primum. Si uero propositio conditionalis stolassiper se nota uel propositio assumpta tuncpro

99쪽

culdubio syllogisimus hypotheticus nec certificat de quae sto primo quod scilicet e cochisio syllogismi hypo laetici Oc de quae illo non primo quod est altera premissarum eiusdem . ed

Persyllogismum categoricum hoc fit. Cum igitur hoc ita sit.*Per syllogisoriim hypotheticum non certificamur deqnaesito ignoto primo nec de ignoto non primo.sed per syllogitaum

categoricum hoc emciamus.superfluum est in demonstrationibus.in quibus certificari uere uolumus de quaesit ignoto uti

syllogismis hypotheticis.nam quod potest declarari per unusyllogismum frustra per duos syllogismos declaratur. Si quid autem declaretur per syllogismum hypotheticum illud imperfecte declaratur sicut per inductionem .per exemplum N per diuisionem. Sed de syllogismis disiunctis dc continuis no comunicantibus in aliquo termino.hactenus dictum sit. D emis

uero quae in aliquo termino communicant.est deinceps dico duin hi autem quadruplices sunt.primi autem sunt quo prae dicatum in antecedetite est subiectum in cosequente.sicut est cendo si homo est animal.aliquod animal est rationale.hululo modi syllogismus inquit Averrois est uirtute categoricus in tertia figura de continet actu unam propositionem scilicet mino/rem dc conclusionem. Maior uero propositio implicite con/tinetur 3 explicatur hoc modo.omnis homo est animal.dcommps homo est rationalis.ergo aliquod animal est rationale i militer si angelus est rationalis.aliquod rationale no est no nocmodo nullus angelus est homo .aliquis angelus est rationalis.ergo aIinuod rationale non est homo huiusmodi igatur syllogit mi non sunt uere conditionales.sed sunt uere categorici pro Pterea quod resoluuntur in tres terminos de duas propoli/tiones habentes habitudinem ad medium terminum talem. Qualem requirit tertia figura quamuis induant praedicti syl/lo et smi figuram syllogisnorum hypotheticorum . quori imica r per hos syllogilinos etiam non certificari de quae si to ignoto , propter easdem rationes quas induximus de

100쪽

syllogisno hypotetico colatinuo non communicate eius connexa in aliquo termino in antecedente Lin consequente. Et de syllogismis disiunctis omnibus.quod patet.aut eni utraque praemissarum est per se nota.& sic conclusio erit per se nota.&non ignota naturaliter,aut sup utrunque ipsarum inducitur syl/logisnus categoricus.& sic per syllogismum hypoteticum nocertificamur de quaesto primo.nis pra inducito syllogismo categorico ad probationem praemissarum dicendum quod prae/dictae eaedem rationes concludunt quod quatenus Ormam syllogismi hypotetici habent.non certificant de quaesto.quia de ipsi habent in praemissis illationem seu consecutionem quae tantummodo ad conclusionem est ponenda. Sed quat entis tres terminos continent virtualiter.in quibus forma categori/ci syllogisn existit de quaesito certificant. Sicut etiam sermo in ordinatus. de quo prius dictum est . Secunda autem species propositionum connexarum est quando idem est subiectum in antecedented in consequente eiusdem sicut dicendo si homo est animal. homo est substantia .huiusmodi autem pro/postiones aliquando sunt virtualiter .una propositi catego/rica aliquando continet uirtutem syllogismi categorici exem/

plum primi est dicendos sunt duo trianguli cotinui si sunt

aequales.quae aequivalet huic propositioni categoric omnes trianguli continui sunt aequales Exemplum secundi scut dilacendo. Si iste homo est anhelans iste homo uiuit.qui in syllostismum categoricum prim e figlirae resoluitur hoc modo iste homo est anhelans.&Omne anhelans uiuit ergo iste homo uiuit. Ratio autem quare aliquando est uirtute una propositio cate gorica aliquando autenrimus syllogisnus categoricus est quia aliquando connexa explicatur in terminis singularibus ex quibus extrahitur propositi uniuersalis.e qua cum Dropositio

ne singulara per syllogisnu categoricu de ipso singulari aliod

concluditur Aliquando uero conexa ipsa explicatura termis

uniuersalibus sine aliq determinato pticularitatis sedec a prae