장음표시 사용
21쪽
adicis ei de Ino&ex di-d praehabet habet momenta, vel tria verba imperativa. i. v. a. a Fribe v. 2, 3. 3. pones. 4. Tria enim Mosi injungit Deus, i.)uisVmat virgas a principibus tribuum Israeliticarum, 1. ut inseribat illis nomina, ut 3.)ponat illas sive deponat in Sanetuario. XI. Primum mandati momentum est, Sume, vel, ut intextu accipe ab mi, cum illis virgas Maias virgam virgam)per cognationes suas ita uig. Hebr. pro domo Patris. Iun. pro paternafamilia Iab omnibus Ducibu eorum cundum paternam familiam suam domum Patrum eorum duodecim virgas Tria hic notandi i quirit a quot, is a quibus sumendae Virgae. XII. . uidsumendum Virgae Hebr. nata diectae, de quibus insta. Fuerunt autern Malloth Virgae, seu potius Scipiones ciaculi, quos Principes gestarunt, tanquam insignia in suis tribubus collatae sibi dignitatis, quod mox probatum
XIII. o vero sumendae erant virgae In textu expresse dicitur: accipe duodecim virgins nempe pro numero tribuum, quae cum fuerint duodecim, hinc Quodecim virgas Moses colligere debuit. Capita quidem seditio rum maximam partem erant ex tribubus Levio Ruben, sed cum his alii ex aliis tribubus sese conjunxerant. Voluit ergo Iehova, ut ex omnibus tribubus adsumerentur Virgae, nequis imposterum ex hac aliave tribu idem tentaret. Expresse hinc dicitur sume duodecim mimas, inuidem ab omnibus ducibus eo
rum,stcundum paternam familiam suam. XIV. quibiu ergo sumendae t principibus familiarum seu tribuum, qui in fonte dicuntur capita domus paternae 1nter Israelitas. Domus Patris dicebatur apud Judaeos quaevis se milia,
22쪽
milia, quae seu habebat Patremfamilias, qui erat Ni I PRICaput domus paternae, seu Patris, nempe Iacobi communis eo Israelitarum Parentis. Hic domin Patris lint singula tribus cipIsraeliticae, quae propterea eodem versu nominantur domus patrum eorum, nempe filiorum Iacobi, ex quibus singulae tribus enatae, tanquam surculi ex suis stipitibus Ideoque capita XL dominpaternae fuerunti Principes,seu Primates inter omnes Israelitas, secundum numerum I 2 Familiarum, Caput domus nil paternae, Princeps in singulis tribubus primarius, qui nomi rec
natim recensentia Num. I, O, 22, 2ψ dcc alias appellantur
primaria capita patrum filiorum prae Num XXXVI, 1. Minus ergo congrue reddidit Vulg.per cognationes suas magis ratapposite Iunius pro paterna Familii Optime autem, pro ad
more suo, optimU Interpretum Lutherus isti m gliὶm nlursim leuit, sater nautes tintim ut repetitio in fonte sit lius altem explicatio prioris. Et certe causam non liabent Inter dei pretes, cur hic a fonte abeant cum vox domus in omnibus catsere linguis pro familia usurpetur minc familiares locutio cra nes, de domo seriaca Hi lanica, ol alica,&c. Eo igitur col eis limat divinum mandatum, ut ex singulis tribubus princeps seu seu Primas baculum suum exhibeat ossi,deponendum in ta carbernaculo coram testimonio, ut, quia praerogativa Sacerdo λιtii, cui familiae esset adserenda, in controversitam venit,yolu terit Deus ejusdem rei exhibere signum, in exhibitis Mosi bacii gestis,qui regiminis sui erant Symbola; de qua re deinde in ae msionibus hic notentur loca, in quibus de regimine usurpa Intur Ps. XLV,7. Hebr. I,8 PCCX,2. Mich. VII,i4 citante Idaei est Ct Scripti. m. Iagae. Ante ergo, quam hinc abeamus, asse porenda atque adserenda nobis una atque altera Quaestio: vir
Ot l. i. Auid notandum in vocabulo tau
23쪽
. XV. Clim hoc vocabulum tapius hoc capite occurrat, eoq; notetur His Aaronis, de qua, hac ipsa disputatione,praecipue agimus, penitius dispiciamus, quae sit ratio hujus vocis,
LVI, 7 Dagescit enim signum est abjectae radicalis sed a
tua Natha inclinatai inde dicitiir Mattheiaculus, quo quis nititur Alcrum, Scipio ideo baculus panis . CV,6. argum reddit fulcrum risi Ratio appellationis est, quod exte-atur ad indicandum, aut faciendum aliquid ; aut, quod facile mclinetur, ut viat Hors Avenarius utramque derivationis rationem conjungit Saepius in Bibliis reperitur: Loca quae adduci solent, sunt Lev. XXVI, 16. Exod. IV, 2. VIII,I6. XVII, 2. o. XXXIV, 3. Hab. III, I . Metaphorice notat quodvis auxilium fibsidium II Reg. XUM,11 Ps XVIII, p. In fonte quidelm aliud est vocabulum, quod tamen eandem obtinet signicationem, hinc argum vertit, se fuit verbum Dominio crum mihi LXX κπὸ γένεὶ κυυλ ιόνος ρογμά ριου. Et factu es Dominus Mectiomea. Per Synecdochen sumitur pro familia seu tribu, Num. II, 3 ,7. seq. Jos. XX, o quia tribuum Israeliticarum signa erant baculi, inscriptis earum nominibus, ex me ipso patet versu. XVI. Tria alias apud Hebraeos sunt ocabula, quibus gestamen Principum, Iudicum populi circumscribitur et naen, pn, de quorum differentia ita Philologus infignis: In S. literis Virta, quae propri Abebe dicitur, Regni insigne est, ut ps XLV,7. Es. XIV,y ubi Schebet-dominantium, per appositionem dicitur Mai tu iaculus imperiorum. Sic MatiebVirg Aaronis Irincipum. Et legum tamen videtur differre ag GP m. Regum, Ar bibus Sub atmeluch, Sceptrum Re-
24쪽
gale, ductile fuisse ex secto ere, auro, colligi potest ex illis locis, in quibus ferreae virgae fit mentio, ut Ps II,&c. Inde Syris schebat, ducere , extendere, ductile opus e cere. At Mattu, viradicis naea natali, si ionem vel hineam significat, cui quis innititur. Quamquam has quoque regum olim gestamen fuit, pro diademate,septrum dicebatur, Justin. G. 3. c. 3. ti ex Burneia de aliis Bernen wLa-Cerda in6. Eneid. v. 76O. Nam te ero, uni de M mutato in B.Baculus usurpaturprobaculo aforali Gen.XXX,37. Zacla XI,l O pro Scipione viatorio Exod. XII, ii pro ciava aut fuste militari, EZ XXXIX, V. pro Sceptro,Ier XLVIII,i7. Job Henr Usin Arbor Bibl. capta X s. p 38F, 86. QU. II. Lutheru num recte vocem Matteh reddiderit,
Etetim L non potius Nuten λXVII. Parvi momenti quidem videtur haec quaestio imirum tamen, cum omnes fere Lat. Interpretes verterint Vir-
ου imo Lutherm ipse Latinam hanc vocem simili germanica expresserit, ad Hebr. IX, die Tustalarono die segrumstrasti; vetus etiam Versio lingua Saxonica, impressa anno tyro, ideoq; sere ante tempora Lutheri, has virgas a Mose collectas semper vocaverit Nodin Npni vanisliten in rotin Mimal
ophen rodent&c mirum, inquam, cur solus toto hoc capite elegerit vocem Stelleii Non autem absque ratione, si pecte. 1lagnificationem voca b. Non enim Inaerpretum,potius sontis hic habenda erat ratio. Matre ab initanando dici-citur, non, quod sese facile inclinet, ut viridis virga, quae fleeti potest, sed, quod viator baculo sese inclinare possitvi fulcire, eumq; absque curvitate extendere, quod Scipione, non Virga proprie sic dicta fieri solet. LXX ergo, vim vocabuli atten, dentes,
25쪽
lli, o dentes, non adhibuerunt Graecis alias usitatam vocem χλον, essi; quC proprie significat ramum virentem a Moisi reo, sed ha- ὸh, i bent ubique ἐάαν φαον βαδίζειν, i. eiacitim incedere; quortii in istim faciat viet exilis, verum baculiniortis duriusculamen tuto sine periculo innitimur. Dixerit quis iam, .c. 3. u mirga apud Latinos eandem habet significationem, dicitur v. 6o. Vel a virtute, vel quod vim regat, ut vult Isidorin lib. 7. c. 6.iturpro Credam autem potius a vireo, ideoq; propriissime ramus tenatorio nestus Virentis arboris ac fruticis. Bene Perottus: Frgae seunt, o pro semmitatos frondium arborumi, dictae, quod viridessent quae XL; silenis fuerit, virga ectos nodosa se aculeatis,sorpio rem Amonomine vocatur, quia arcuato vulnere in corpus infigitur Lib. derit, V. cap. 27. cit Martin. in Lex Hymolog moc. Frga. Quidquid hujus hujus sit, in vernacula nostra manifestuiri Cu cii ri-
mimi men, inter Rute& Staten quod nec pueris ignotum Virgae
in Viria sunt tenuiores, viridiores & flexiliores; Baculi densiores, a-nanica ridiores duriores.
et hasti, XVIII Concinnior est Lutheri versio, qui Stetten redo tuero, didit. 2,ob usurpationem culi Certum est ex Textu, Mo-,llectas loqui, non quidem de fustibus, sed elegantibus baculis, sexu ab quibus Principes si aelitarum incedebant, non setius decoris trive gratia , fatis fuisset virga etiam tenuior, sed potius autori capite M tis severitatis de imperii causa cui rei aptiores erant Scipiosi spe . nes, quos vulgo vocamus TegminDPlabi quam virgae, qui-im,po bus vel pueri ludunt,vel Praeceptores caedunt, Midcirco pla- 'is dici ne ineptae tantis Personis, quarum Majestas ex bacillis istis. ae fleeti imperii traditi sotestatis exercendae symbolis, aestimandathlcire, Crat Sceptra enim fuerunt, quae ab ipsa Scriptura ob singurin Virga lare robur dicuntur Virgae Hrtutis, in isto Psalmi Virgam Hir- atten tutis emittet Dominus e Sion. Hieron Hirgam fortitudinis Mae. ientes, O LXX
26쪽
XIX. Denique naiunt M. adhibere voc Stetit nis
ob rationem miraculi, cujus certe etiam in versione erat habenda ratio Cardo miraculi in eo versatur, quod ligna illa, hactenus a principibus manu gestata, arida erant,o plane eX- siccati nihilominiis una nocte emoruerunt. Qu9d si Virgae fuissent recentes, quae suspicionem alicujus viriditatis incurrere potuissent, oipso flos hujus miraculi emarcuisset. Ha
beant ergo Latini suas virgas, nos merit laudamus Ἀσαί--
drum no rum Lutherum, Interpretem accuratissimum,&Germanum acutissimum, qui omne Hispunectum, quod insuaversione adlubuit voculam Esettin atque hoc ipso fatis accurate ad ipsum miraculi nervum respexit Largimur quidem ambabus, posseper virgam explicari, quod Lutheri ad Hebr. IX, . interpretamentum confirmatiquamvis Calia subsit ratio, cur ibidem virgam reddiderit dit Nutes non vero res citen)de tot Virorum doetorum versiones,quas omnes rejicere, delictum esset virgis luendum: Sed loquimur faltem de accuratiori versione, cujus laudem non immerito Luther nostro attribuimus, qui Maliis in locis idem vocabulum de tali instrumento usurpari videbat, cujus rationem so- Iasolius virgae mentio exhaurire non poterat, ideoque non Nuulsed vel Stabi vel Qtistin interpretatus est, nimirum de instrumento custodiendis ovibus, Exod. III,I. IV,2 seq. excutiendis frugibus apto, Ec XXVIII, 7 de peis a risio, Psal. XXIII, in quibus ultimis locis Stabi Eies in semper eon
junguntur. QU. III. Baculi Principumfuerintne viatorii, necne 'XX. Inter Erudito disceptari solet de vi go Principum,
27쪽
suerintne viatoriae nec n. Non suisae autem Sue .s, famprobabile est; sed aut ratos, huic negotio peculiariter sele-ectos, quod sensis se videtur BMattherus. Ita enim ille Credere malim, virgas ista quae ad tabernaculumsum astatae, ut ex istarum germinatione judicium Domini de summo Sucerdotioeonstaret, nonfuisse viatorias sed quas conserere voluerunt is miliarum Principes, ad istam Lacerdotis maximi electionem, in quibus Principum inscriberentur nomina, Vacilius Haedistinguerentur ab aliis certa nota, cui Sacerdotium seummum remianans Virga detuli et in Harm. Bibl. p. 418 aut potius insignia principali dignitatis, quos in jure dicendo imprimis illi gestarint cujus rei probabiles dabimus rationes, quum idem
nobis erit adserendum demirga Aaron , quod non tam via
toria, quam insigne fuerit sitimini Sacerdotii magistratus Vid. u. 4,7,8 th. XXI, XXII, XXIX, XXX, XXXI. QU. IV. ergo de causa Principes viro esse Aseu a culos gestarint XXI. In signum Potestatis dignitatis, tanquam insignia suae in hac vel illa familia aestimationis, inprimis in iure dicendo, ut verisimile est. Ita enim consuetudinis erat uti apud Rotaria nos fasces, apud alias gentes sceptra Hac de causa Reges,Principes, Praetores,Iudices, imo Pastores siuas olim gestabant virgas. Reges sua habebant virgas regiae stiae potestatis Symbola,quas sceptra vocamus Vulgata virgas nominat, de Alias ero Rege loquens: Nemo, non vocatus, Regis
is ad eum tetenderit, profligno comentia, Esth. IV, 11. Ne
minus Principes, primi a Rege, quod verius ex nostro Textu colligitur, quam quod Vulgatae Versionis Patroni, ex Hebr.
28쪽
Principathis sui testimoniuna, gestasse cum tamen intextu id solum dicatur, quod adoraverit Iacobus eum incumbens quo se alias senex fulciebat. Locus Par us,eli Gen XLVII, 31. juravit ei, incurvavit se Israel ad caput octi. Causa, quod haec Loca, quoad verba, stibi non respondeant, haec est, quod nomen in Hebraeo nua, pro liversitate ounctorum, etiam significato variat si legas Mittah, lectum, sit Matteibbaculum significat Cons quae habent ad h. l. ι-
mi in Parallelis Lib. III, lis a b μγ in not. ad N. T. p.
numissuri fervos, eorum capita solebant Virga attingere,quae dicebatur Vindicta vel Vindicia. Hinc Ocero in Topicis: Si neque censu, neque mindicta, nec Tesamento liber facim est,non est liber Persei quoque Sat. F. Vindicta postquam meus a Praetore receiSi, Cur mihi non liceat,jussit quodcumque voluntas' is etiam in tribunalibus virga uti solent, in tymbolum
testatis vindicativae a punitivae, queis, inacio compeiit erga improbos. Nos vocamus deii Nichsti: Sta i'
tu Muttent quaesistangatur, fracta miseris est omnis salutis sine Populus etiam Romanus, si quem Optime de se meo regiis honoribus ornatum vellet, eis mio amo pictam ac tunicam palmatam cum sella eburnea deferebat Corn. Tac. l. q. a . Apud Mus ita insignemusrupublici baculam quoque legimus es, uti hodiedum in hac Agrip pinatum Colonis Merui consulibus a ministro proertur, mRomanorumfascium securiumi loco in erba sunt Iac Ma-
imores populi, judices Autor Etymologici Um
29쪽
δικαζονὶες. Recti baculi etiam Persici videntur missi appellati nam Graeci Grammatici tmκὴν βακ uem , interpretantur ορθήν. At judicum Atheniensitum βακτε,α pecu rem se
operosiorem formam habuit quam non uno loco deseriptam hin. bes apud commentatores Ar ophanis, s alios veteres Grammataticos V. Commentar Casuboni adTheophrasi Characteres Eth. Editionis Lugdun. N . p. sis. De Proverbio, δαφνινην φορο βακτηuem , cum quis negat, se sibi ab alicujus insidiis metuere, eund. sub. p. 28O Pasores virga, vel potius baculo instructi, gregibus suis adsunt. Hinc illud in scholis pervulgatum Pasor oves baculo minat, lupus ore minatur,4 veri simile est, a pastoribus derivatum esse morem regum, sceptra gerendi, cum nihil aliud esse debeant, quam μενε λα- Pa-sores Populorum, ut Agamemnon dicitur Homero. Quapropter&Philo ἡ ποιμάνικη, προαγαγέ τις ἔστι , ατηγίας Potira lis, inquit, ars,presudium est ad regnum Libr. de Joseph confMarchant. Horto Pastor. p. 99, 996. XXIII. Alterum mandati momentum est,scribe, quod intextu generaliter adseritur de Virgis Israeliticis unimeo jmque nomen Viri nomen ejus superscribe virgaesuae. Jun. cujusque noMen inscribit virgae e/us: ingulariter de virga Aaronis .3. Nomen autem Aaron erit in tribu Levi, se una virga cuncZab eo omitius continebit. Ita insulsissime, ne dicam falsissime Hul. Hebraica ita fluunt: Et nome cribesi ni γροφον LXX, Inscribito, Iun. erit, His . Perperam super virgam Le-
υ quia Virga uni est destinata capiti seu in capiu)domis,
patrum eorum. Quid Vulgato in mentem venerit, hariolari non licet. Aptissime Lutherus&sensum verba exprimit:
30쪽
gtrid net inertien Qussidem est cum annotationibus Iunii. q. d. etiams tribum Levi in duas partesdsinxi, Sacerdotum se Levitarum, in hac tamen, ut in reliquis, virgam unam esse volo,c Aaronem totius generis principem . XXIV. Loquitur ergo hac mandati parte Iehova descriptionegenerali, quod singles singulorum principum nomina singulis virgis inscribi debeant; de siriptioneseciali, nomine nimirum Aaronis, ejus virgae inscribendo, . ratione gu- Iari, seu de fine scriptionis, ut eo melius Virgae dignosci possint, si nimirumsais οἰκειοι distinguantur nominibus Ratio est, quia una virga eis in quemque primarium familiae suae paternae, secundum versionem Juniι necesse ergo est, ut quisque suam suo nomine signet, inde eli cescat, cujus virga miraculo divino sit cohonestandi Sed de ne siriptionis in nifesta res est, non autem de friptionis genere.
QU. V. Gonam modo inscriptum fuerit nomen
XXV. Moses quidem in Textu mandatum accipit de inscribendis nominibus; inde tamen firmiter concludi nequit, ipsum