장음표시 사용
171쪽
iis scripsis e. Auctor Compones rid iuram maealtam de μ
pti , quar inultima Biniana editione lagitur, annotat Graecosin Armenios Florentia discessi illa anno Dominic II CCCXXXIX, circa diem mensis Iulii viges umsecundum vel tertium. Per illam autem Eugenia nam Instructionem in angustias con)ectus, Necesserio, inquit, coligitur Graecos o Armenos hucri Florentia permanias, et, quod probabilius eis, eamdems nodumposialuum Gracorum o Ammenorum aliquot ionibuου, quarum acta nulla exstent, contianuatam; effaltem aliam quandam, ab hac arcumenica nodo diversam, eodem anno II cccc XXXIX, decimo Kal. Decemb.
quo diescripta habetur praedicta Eugeniis nodica epi oti cel brata uris . XC. Majori adhuc dissicultati obnoxium est quum Instructio ista, uti in Tomis conciliatim legitur, non nisi octo capita contineat,quod tamen in Summa, quam Bartholomaeus Carranga confecit,4 Franciscus
Longus Coriolanus sequitur, decem numerantur, quidem ita ut postrema duo, quae in Tomis exstant,omittantur,&tria alia plane diversa nam nonum hic
quoque desideratur substituantur. Neque enim in Breviariis vel Summis occurrere solet, quod ab amplis&vastis voluminibus qualia sunt editiones Surianae;
Veneta auspiciis Sixti tuncti, ut titulus habct, emisia, Vaticana utraque Biniana in quibus omnibus nihil tale apparet,abest. Septimum autem caput in Summa Carrangar unde etiam Becanus accersit, ionis Tomis hoc est: numa eumdem Deum, Veteris ac Novit samenti, hoc e Legis Prophetarum ais Evangelupro I mur auctorem, quoniam eodem s=iritu instrante, utris tes
menti sancti loquuti unt, quorum libros scipit se teneratur Ecclesia quiritu sequentiburis continentur, Sequitur au-T tem
172쪽
tem catalogus laxior, qualem etiam ab Augustino proinponi pridem diximus. Neque quidquam obstat, quin pari modo sensu capiatur. Quamquam haec ipsa, quae
attulimus, in magno dubio relinquuiu, num talem L genius umquam proposuerit. Si proposuit, videripo sit corrigere volui sic priscamis communem Graecorum sententiam. Quam qua in ne id quidem necessarium foret affirmari. Ipsa vero Florentina synodus, ut ex dictis patuit, ne quidem Latinorum respectu generalis haberi potuit. Magna cnim eorum pars Basileae congregata Eugenium damnabat. Neque fere concilio ex occidentalibus alii, quam meri Itali, subscribunt. Constitutum quidem fuerat spacium temporis quadrum est re, intra quo de Basilea ex aliis occidentis parti bus invitati des enta sed rivum elapso tempore nec Acts ox Bas a quisiquam, nec ahquis alim Italus, nedum Gallus aut Germanus, dixit Eugenius Vbi ego 'Nerator Graecus Latini, qui tunc Albertus secundus erat, defuncti Sigismundi gener, nulla habetur ratio ac Patri archa umiu, ibi Chrisianorum omnium j nodu esse creditur.
Sed credat Iudaeus Apella, non ego. Erant tunc duo incumenica concilia cribit Iacobus Meyerus in Annalibus Libro i6 Flandricis, Basileensis Florentinum , quae adeo nihil habebant concordite, ut utrum alterumshymaticum diabolicum,s Iogam, Satana nommaret. Interim Teutonici, ut me-τit morat Antoninus squeserantes se ab utros se Euge in o Felice, constituerunt neutrales. Ne ut num igitur . PC inde nullum agnoverunt Pontificem nec tamen propterea credendum fuerit Ecclesiam Teutonicam inte
riisse. Sed quidquid sit de pontificatu, vel de concilio, vel de sententia Eugenii, si vel maxime voluit&definivit, libroo, quoa recenset, omne strictein pro pric
173쪽
ranonicos parisque auctoritatis esse Latinorum taliten
pretestantissimi, tum qui circa ea tempora ViXerunt,tum qui post fuerunt, non majoris hanc ejus fecerunt definitionem, quam Graeci Decretum unionis. Nam Gra ci, ut Chalco condylas scribit, L n reversi non ampli us hu,q convenerant in Italia, are oluerunt e verum pDprehendentes sententiam diversam noluerunt ampli s in religionu negocio adhaerere Romanis. XCI. Sed de Latini quod dixinuas, nunc ostendamus. Antoninus, quem divis Romanis adscripssit Hadrianus sextus, quum haberetur Florentiae concilium, disputationibus aliquando interfuit, ut de se ipsemet testatur; postea istius urbis creatus est archiepiscopus. Nostram rem tangit Summae theologica parte III, tit.XIIX, cap.VΙ,para g. Iri Verba, quibus opus est,subjicim us Hebraiscundum Hieronymum inprologogaleato librorum Veteris samenti quatuo aciunt partes. Elprimam appellant Legem: secundam PropheIas: tertiam Hagiographa - quartam, quam tamen non ponunt 'st Hebraei in canone Scripturarumsanctarum s avesian Apocrypha aciunt ealiis quinis librusilicet to Uientia, Ecclesia,ficus, Iudith, Tobias δ liber Machabaeorum Vinctus in duos libros. I deo de his quins libris dicit Hieron Ou inprologos per Iudith,
quod auctorita eorum adroboranda ista, quae in contentioBem veniunt, minus idonea iudicatur. - Et idem etiam tot Tho
ma Srcundassecundaei in hunc Thomae locum fateor me nondum incidisse se Nicolam de Lira per Tobiams secet quodsi nonsent tantae ancroritatis, quod ex dictis eorumpi Ite icaciter argumentari in hu, t s utar deascut ex asto tibi is
Scripturae crae. Vndefores habent auctoritatem talem,qualem
habent dictasuncrorum doctorum approίata ab Ecclesia. Haec Antoninu S. i
174쪽
CIl. Huic corraneus Alsonsus Tostatus, vi
sui maximus. Quid statuat, audivimus supra num. LXIv.bed ut certius de sententia tanti viri constet, hic eam uberius proponemus Commentario quidem in
dumloquitur Nos tamen Ecclesiae auctoritate inter librosa thenticosis, scipimus, ais in ecclesia βιὰ temporibus legi muτ. De Ecclesiastico: a Mibrum quamquam Iudaei num quam habuerint in canone Scripturarum, Eccles tamen usi pitui legit De libro Iudith : Haec unt Derasecundum Hobraeos. Apudnos ecus est nam tiber Iudith inter authenticos libros receptinesi, quum a robaverit in Eccles in nodo cana, ct receperitis, erosacrarum scripturarum, ut ait, Hieronymus inprologosuperfudith alioquin enim Eccles a nouogeret istam in divmis ministerias. De libro Tobiae: tauum itur hic, quod neu biis in canone intesilendum eiscundum Hebraeos, o tamen Eccle a scepi eum in canone tuos quum legat eum in rivinis miniseriis. Et paullo post Eliam libra Maccabaeorum recipiuntur ab Ecclesia tamquam authent
ei. Sic ibi quidem ille ubi tamen manifesto patet, ab ipso picule inculcatur, authenticum ei esse, quod in Ecclesita legaturri legi recte possit. XCil onge autem illustrius tum suam tum Laiatina ecclesia sententiam explicat vir eximius Pra fatione in Matthaeum, cujus quaestione prima ita legimus:
Computatio no a communis es, quodcomputemur omnes libri, quotquot cco a legites Ucipit, cuiuscu ortans veIcanon flos, etiam apudIudaeos in socryphorum numero deputen tur. Quaestione secunda Alii unt libri, qui hcet ab Eccles a tene. ntur, canone tamen novonuntur, quia non adhibet ita Ecclesia hanc dem, nempe quod auctores eorum scripserint dictante Spiritu sancto, atq; adeo errare nequi'
175쪽
velint Bee iubet Hos regulariter legi aut recipi seno rei p/entes non iudicat inoboedientes aut infideles Hoc autem eispropter duo. Primo, quia Ecclesia non eis certa de auctorib eorum Limo nescit, an Spiritu ancto istrati riptores eorum dictaverini ests. Secundo,quia Ecclesi a non es certa ire tales θ-bros, an ultra id, quodhabuerunt apropriis auctoribus, haeretici aliqvjdmi erint elaubtraxerint. Me autem libros Ecclesia recipit, permittens eos gulis delibin legere: ipsa quos in difficiis uis isios ogitpropter multa devota,qui in Lis habenturo neminem tamen obligat adnecessario credendum id, quodibi haribetur; scut eis de libro Supientia Salomonis, sed Ecclesiasico, sede libro Marthabaeorum, o de Iudith sede bis. Isti en ocet a Chri ians, recipiantur, se probatio ex eis initis aliquastiter efficax, quia Ecclesia sos libros tenet ; contra haeretitos tamen au Hebraeos, adprobandum ei, quie in dubium veniann , non uni efficaces. inestione tertia Libri dicuntur apocr hi dupliciter. Vno modo, quia non consat de eorum riptoribw, an Spiritu ancto durante si ipserint, o etiam non
consat de omnibus, quae in eis habentur, an merasint. Nomen
tamen in eis aliquid, quo manis e sumsit, eiquod valde δε ecIumst de alpitate. Alio modo dicuntur nbri apocophi, de quorum auriforibis non constat, an a Deos ni instrati, se δε- fige multa, quae habentur in ipsis libris, vel unt manifeste sabia, et is errore valde si fecta. Accipiendo primo modo libros apocryphos, Scriptura nonponit Ego i, canone Iibrorum suorum, ita ut Eeberit is dissides ex nece itate adhiberi permittit tamen
volentibus legere, God legant, quia non videtur inde sequi aliquod inconvenieos: ibi qlios Ecclesa illis legit Accipiendoserundo modo apocr phos libros, non solum Ecclesia non ponit illis
in cancne, im nec ahquo modoponit eos cum librufis,nec legit, κec legentibus vel licet non omnino prohIbcat. Annimciat
176쪽
Eo legerint, se videant quibin dem adhibeant. Primo mori
δε- apoc philibri quidam, qui onuntur extra canonem verero testamenti, computantur tamen inter libros Sacraesicripturae, filii et liber Sapientia, Ecclesiastiem, O Ludith se Tobias, o libri Machabaeorum de auctoribus enim horum non constat Eccias , an Spiritu racio dictantesicripserint non tamen reperit in eu aliquo apum, aut valde u erium de falsitate saepoti. se eis II do in copiose nctas devota ideo Ecclesia legit idos, O computat inter libros /os. Sic dicit Hieronymus inprologo spe Ludith, quodue Iudith, qui ea de apoc pia
ab Eccles recipitur quia Synodu Nicaena legitur eum inter δε-bros acrae Scripturae comsuta e .
XCIV. Post Antoninum&Tostatum eodem seculo vixit Dionysius Carthusianus, qui titulum Doctoris ecstatici meruit, in universa Biblia commenta
tus,&mole editorum voluminum, qua tamen descriptis aliorum sententiis stipare solet, admirandus. Ille igitur Enarratione in Genesin,art.quarto,vestigiis Hie
ronymi inhaeret, quum scribit Sicut inprologo per libros Regum axctu ait Hieronymus, viginti duo ιnt libri Veteris
ti menti Hebraei enim divi uni Aripturam Veteris testamenti in tria, hoc eΠ, in Legem, in Prophetas ct in Haetio rast a Cartera nihil opus est adscribi.
XCV. Devenimus tandem adseculum XuI.Sub initium ejus occurrit ili qui in Biblia cum Postilla Lirant unctisque Glossis ordinaria&interlineari Basilea anno cro Ova edita praefatus est cujus etiam superius factariti mentio. Praefationem,quam diximus ita orditum: uoniam nimiati, qui ex eo, quo non muctam operam dant Sacraescripturae,existimant omnes libros, qui in B,
b a continentur,sari veneratroiae esse reverendos ata adoran--s, Nesciente di guere inter Gros canonicos o non- cano'nicos,
177쪽
hos, quos Hebraeiis terapo Ipha computant; uni e coram doctu ridiculi videnturi est perturbantur sandalia anturi, quum audiunt aliqMeno ari cum cateru omnibus veneratiυλ epros qui usidio Tiblia legatur id. ινα hic di inximino distincte numeravimm,primo libros canonicos, ossea noucanonicos inter quos tamΗm di at, quantum inter certum Euhium. Nam canonici fiunt confecti Spirit sancto dictante non- canonici autem sis apocr phi, nescitur quo tempore qu, hi se ausoribu nt editi tauia tamen alis boni se utilessimi, nihili in eis, quod canonicu obviet, invenitur; itae Ecclesia eos legit permittit, ut addevotionem es admorum informalionem a fidelibus legantur. Eorum tamen auctoritas adprobanesum ea, qt veniunt in dubium aut in contentionem, is
adconfirmandam ecclesia corum dogmatum auctoritatem,non eputatur idoneir; prout dicis beatu Hieronymus inprologuis
per Iudith, o super hiros Salomonis. At libri canonici iantae ιο auctoritatk, quod quisquidibi continetur, verum tenet miser indisus λ Describit deinde nonnulla ex Li-rano, antea nobis audita sequuntur etiam alia de voce
MAGI OGRAPHA Hieronymo in vicem voci SAPOCRy-
pH scriptoris vitio inserta, pridem producta. XCVI. Sequitur Franciscus ita vocari voluit, ex quo Franciscanae ramiliae nomen dedit, antea G Ω-χalus dictus X imenius Cisnerius, e monacho archiepiscopus Toletanus, regnorum Castellae archi cancellarius &Cardinalis cuius vitam ues gestas octo libris descripsit Alvarus Goniectus. Hujus studio impensis, ae adsummam quisquaginta mi iam ct ampliὰs, aurem adscenderunt, debentur insigniain celebria Complutensia Biblia Duramis, ala Gomecius, ab anno Libin cI II II annos continuosplus miniis quindecim desareu M-ἷbierin is cura, utlene cum X-ν, visa sinem quos editio
178쪽
eperit Prodiit itaque post eius obitum, qui in arse
mate&consensu Leonis decimi pontificis , motu proprios ex certamentia opincomprobantis,ctu tale in lucem perdocrorum se aliorum manin libere de etero venire o Ir, concedent . Inscripserat vero Leoni ipse Ximentu: prae.
fatus autem lectorem instruit, quod i
cem linguam habeat, Hebraisam videlicet, has te oryhi se Propheta, duplisem, Hebraeam se Graecam cum dua-- corresondentibus Latinu. At vero, inquit, libriextraeanonem, quos Ecclesiapor
XCVII. Cardinali Cardinalem iuncamus Thomas ante monachatum Iacobus,de Via, a tanti
commentarium suum in Ecclesiasten his verbi Iau
ri uoru Renquos autem, qui vocantur libri cupientiales p m-rou extra ca nicos adauctori
ripsi Roma: anno D I xxxiv, die xxH1 Iunii Post exactum autem mensem, die, Autusti ebus
lisset, ultra tertium Iesanae caput non progressus, destinatus votis Unium,si oratori,qui eum lauda t. cred
IV, cap.x11x ista habet Mn modo hiduo Bbri S pientia
179쪽
pientia& Ecclesiasticus non numerari s/nt in eoonescroram librorum edetiam Tobias, Iudith, o Maccabaeorum a numero canonicorum voluminiim veteris inurumenti sunt exclusi, quemadmodum in frologo librorum Salomonis tessatur Hiero
XCIX. Iohannes Dri edo Theologus Lovaniensis libros quatuor de Ecclesii asticis scripturis & dogmatibus Iohanni tertio Lusitania regi dedicavit annoc II NoxXIM. Primo tractat de canone sive catalogo librorum Sacrae clipturae cujus capite secundo proponit quasdam, ut ipse vocat, die cultates, solvitque capite quarto Inter eas tertia, quod Isidorus videatur pugnare cum Hieronymo deinde cur in prologo galeato Hieroumus libros Iu it e Tobiae inter apocrypha numeret , quos tamen inprologis per Ludith se Tobiam de ma apud Hebraeos interiagiographa numerari, o nihilominus de canone scrarum literarum esseseparatos Solvit autem juxta sententiam Magistri historiis scholasticae, pridem expositam tau)d si nonplaceat, inquat, men sum esse cod cem, di'cemus duplicia esse apudHebraeos agiographa sicut se diximus d plicia esse apocopha Hagiographa, deis ancZorumscripta, quaedam mi, quorum auctoritas idonea eis ad corroborandum ea, quae sunt dei. Huisu generis sunt Hagiographa in canone Siblia Aia verbunt agiographa, ideu iancta, elsanctorumscripta, quorum auctoritas ad affertiones Hi corroboram da nonsi eis idonea, quamvis habeantur vera an Ia, sicut post canonem novi testamenti editum habentur Hieronymi, Augusinscripta, qt vocantur Hagiogrepha. Et huim generis apudHebraeossent hisoriae Iudith, ct Tobia, etiam Ecclesia sicin se Machab. eorumprimm quos iane sebros quamvis habeant se erant, non tamen inter canonico libros conni erant,
180쪽
rum occulta origo non claruit toti eorum nagogae. retium autem o quartum secundum Machabaeorum, trIum sue rorum hymnum, Susannae, ac Bel draconi historias, fabal, appellat Hieronymus aut non habent, aut prosin reiiciunt seco ri tradunλ Ecclesia tamen Christianapropter auctoratatem Deterum quorumdam anctorum, qui leguntur ii fisi semesimoniis ex huiusnodi fori , ea emplaside oes, non prorsuου reiicit, nou contemnit amesnonpari u oritate recipiat illis cum rapturis canomcis.
C. Mactenus itaque discrimen inter libros Mnonicos proprie dictos ecclesiasticos, juxta ductum
Prologi galeati, ii ccclesia occidentis a doctoribus Latinis accurate observatum. Ex quo autem reforma
ti ecclena dudum desiderata per peculiarem numinis providentiam, occasione Indulgentiarum usi vel permissu Leonis decimi nimis sive imprudenter sive
am pudenter depraedicatarum, in Germania coepita quod eam Pontifex non admitteret, sed diris prose
queretur, schisma exortum est ex eo a plerisque udiacatum fuit, vulneri medicinam rectius fieri non posse, quam per generalem occidentalis ecclesiae synodum.
alem tamen Pontifices, nisi in Laterano aut ita ce lebretur, ut totam in sua potestate habeant, aegerrime
admittunt Leonidecimo suffecius est Hadrianus se tus Jhrajecto oriundus, Caroli quincti quondam
praeceptor, cujus loco Hispania tunc praeerat e qua misis, Romam profectus inde ad comitia, quae Norimbergae celebrabantur, nuncium misit Franciscum Cherega- turn episcopum Fabrianensem, per eum ingenue con- testus: Srimm in Mosancta ede, aliquot iam annis,multa abo mina afuisse, bosius insirituali δε excessu iis mandatis, - αν Nerversum muta g. Nec mirum s aegritu se a capite