장음표시 사용
71쪽
AsTRONOMICUM. Diagramma Rectangulorum planorum. Matthaeo Badero Rectori scholae Francofurtanae consecratum. 28XVI. De planis obliquangulis eorumque solutione.
Triangulorumpianorum obsequangulorum,uti diximus, Exempla tria restant quorum duo priora restondent duobus Exemplis Rectangulorum ultimum veroseu reliquum eorum est in 'pepe seu conuersumprimi alggeneralis Exempli, licetifeciale duntaxarsitat emper obliquangulum. Taleianis Rectangulum. quias data essent quatuor ostixendam non o fertur. I. sis
72쪽
fluitur Verum enim ver c n praeterea ct hoc Exem
ricorum restbdeat, hicnecessariis insuper cosideranda veniunt in ah memoriam reuocandi, quae circa Aictum ambigvxm 'haericorum Triangulortim Exempli praecepimus, Iernempe quaerendorum angulo- rum acutus aut obtusus existat: idnam una cum tribus litis datis supraeter tria debita dari oportet
II Secundum vero Exemplum obliquangulorum, quando nimirum cum dato anguis virum4 crus dati an ub seu utice in oppo sitam basin Trianguli Recla perpendiculari, perpraemis umpο-stulatum ad ultimum Triangulum obliquangulum Pharicum vel a mictita dimissa perpendicularis. rassiperpedicularis in hoc Exemplo Astronomice seu adminiculo sinuuinuestigatur,aque ac in Obliquagum stlinicis obiter deplanis enitio facta, alia
nobis indicatum est ideolrepetetticve non opin erit. III. Ultimum denis Obsequangulorum planorum Exempli ,3 bi vide cet ex datis omnibus lateribassunt in sigandi anguli abissi dimisiapcrpι ridiculara lut mitino non potest: praetereagida dimissa perpendrculari hic non .cq e ac inproxime praecedente, i in nim rum hic utitrus detur aut notus sit angulis ronomic eu adminiculo Duumsed maiore quidem laboris radio Geometrice inuestigaripote t idua in quomo o Niplici ratione ac via Geometricia modo inicare,sum it Inuenraiper,namlibet harum rationi in perpendi
73쪽
pendiculari, Triangulum obliqua ulum in duo Rectangulassislocatum erit, ac cist sotiss rar. Ita rius explorare oportetsegmenta baseos Trianguli,in quorum communem diser minationem incidetperpendicularu.
Diagrammata Iohanni ungen Archigrammataeo Schvuidnitiensi, summo Arithmetico donata. I. Prima ac facillima ratio, per penultimam tertii. in crurum Trianguli multiplicata cum ipserum Disserentia facti in basia diuise quotos e basii ublato, reuicti dimidium criti Gisto tum minus:eoi dicto qMi.
additosumma critfigmentum mam.
74쪽
II Secunda ac stata ratio,per penultimam secundi. Qu/drato alterutrius cruris esumma quadratorum reliqui ruriso basios blata, dimidios rediit per basin diuise , quotu erit egmentum baseos a reliquo crure pshadper pendicularem:reu tam baseos crit; Umcntum reliquam. III. Ter-
75쪽
III. Tertia omniumque ingeniosissima ratio, per sextam secundi. Ju lato quadrato cruris minoris e quadrato maioris,relictos per basin diuiso, uotos e basi ablato relicti dimidium erit basiossiegmentum minus:eos dicto quoto addito minu
76쪽
Sed horum omnium spodi es a causa ex adiunctis apparent Diagrammatis, nesnon ex citatis Euclideis Elementis ins nostra astronomia latius acfusus explicabunturi. intereat optimephilomathes his paucis acquiescestueret. Sed notis iamper quamuis harum segmentis baseos, constabitperpendicularis dimittenda ars inusigandaperpenultimam primi Mudis. XVII De planis obtusangulis, inque illisCautiuncula quadam. In planis obtusangulis admonendum venit vltim , quod inus anguli obtusise Recto, torissemper inducat arcumseu amplitudine eiusdem anguli obtusi emi per heria,seu Recta angulo Rectosubtensa id est,ipsa Diametro circuli maiorem dipe is Elementum.sis haec de Triangulis planis, dei tota Doctrina Triangulorum: Quae Ardua, Arcana,Abstrusa, abscondita, ampli si ima, maximet artis tosa, imoprofunda,clandestina ac ingenio silma Doctrina, itotsummis viris, et torsecuti summis potu etit expetita,demerata,exoptata,nec minus a tantis artificibus promissa iactata,stustras tentata, nunquam tamen iusta ac integra methodo absoluta a nobis tamen, anqui PH Aω ac veluti aliudagentibus,tra situ Cum quas ronomicam Calculationem concludimus. Linis Doctrina Triangulorum equitur Obseruatinu
77쪽
De obseruatione locorum stellarum fixarum. I I AC TENVS absoluta est bonomica Calculationi doctrinasinuum inuti nix,si II in Doctrina Triangulorum sequitur iam deinceps O Uus ipsorum Triangulorum iualtera astronomiae parte,nimirum in obseruatione. Italobseruatio estposterio pars Astronomia in obseruandis estis Alsperinde ac Calculatio erat Geometrica,ita obseruatio erit Dioptrica Instrumenta vero Dioptrica,cum quibus rotum negotium omnis obseruationis perscitur thabsiluitur, si unt,mmirum quadrans extans. Quadrans est quarta pars totius peripheria circuli, eu arcusso graduum. Sextans est tapars totiusperipheriae circuli,seu arcus bo graduum. Obseruatio autemsessarum estin investigatione aut locorum flesiarum fixarum, aut motuumplanetarum. Ideolantequam ipsam obseruationem aggrediemur, inducendae uni in indaganismarum locis quaedams haerici Mundanis quod consueto more carium vocabimus peripheriae Maximaesta circuli coelestes, ipsium coelum bisecantes, Mundumi in duo aqualia hemisphaeria dis'esentes: In explorandis eroplanetatrum motibus tuendountqradam periodiseu orbita ais vestigia planetarum,quibus incedunt semperi quali motu, inversis licet nobis apparentibu oris,per aera volvuntur,indefessachpi Mundana metis motricis versus ortum rapiuntur.Sunt itas Maximaritin caeli peripheriarum seu caelestium circularum e TresRecta seu Recti, o totidem obliquastu obliqui. Recta ita uni, qua caelum pelMundum recte bisecunt,ins duo Recla hcm istharia dirimi ut VrL Imrietum insuperius is inferius elinplanici existenti in x bile is inuisibile
Iic Meridiana insinistrumo dextrummi in orientaleo occidentale. III. Orientalis in Anticum posticum,ueli australe. Boreale. Obliquae deindesint, quae caelum relasandum nobis oblique bisecant, ini duo obliqua hemistbaria istocant: tIV. Aequator in Arcticum ct antarcticum,a elin nostram ct nostro oppositum V. Polaris in hemisthariumsupra insta polos tum sequatoris tum Mundi Imrer quos duos tum sequatoris tum Munipolos hi nam idem existunt illa Recta memte' coιeptaseuescta linea, tum Moditum Terrae sxu sumpertransit: EIIsi euxis dicti Circulipolaris,nct Meridiant,Diameter, circa quem
enisunt omnes omnium Mundanorum corporum erranimi
Terra quidemsuper eodem axeseoi manente centroperci --, ut paulo pὸst ex nostris nouis Hypothesibus apparebit planetarum ero una cum corporibus motis
centris per circumgrrationem, vim
78쪽
tiris corporis motu descripti:
interrest alias reliquorum planetarumperiodos dicemus.
Et licet ipsa Ecliptica reue siens terram atripertingens virum, Mimi ipsam Iclipticam ideo circa ipse omnia corpora mobilia oblique circum' feruntur asper aerem volvuntur per tale xt nobis videtur,obliqua dicitur,ati obliqv adnumeratur. Omnest Rectasse inuicem bisecant, constituunts intersi xtrins angulos Tecto; phaericos xto obliquae duae se isator opolaris ommunis duarumsese mutuo bisecantium altera Diameter virtus exisit axis reliquae. Ecliptica verbo aequator intersecanifes mutuὴ a langvlumiphaericum scutum. quantitat eu amplitudineptus minusu I. graduum Ideo, cliptica ct potiri prioru omplamentoso .graduum. Siquidem omnes sese inuicem re te intersecantes distant interseper quadrantem Maxinu eu ο.gra in Obliquitas verὸ qua se inuicem intersecat Lectaeo obliquae,variatur pro quantitate Eleuationis poli in quocunt terreniglobi loco.Sub
ipse autem aequatore legentibus haec obliquitas mimine apparet Verum ibidem sequator orientalis, item Horizono potiris, inter eis tuo coalitu in unam atheandem Mosv aco:ncidunt abeunt, Ideolo ibidem plura Recta, in omnibus vero alijs locis inii tramis,partem extra sequatoremdhara obliqua dicitur Caiu obliqt itatis mensura est penes Eleuationem alterutrius poli.
Caeterum illa obliquitas seu angulus cito se e fclipticio aequato mi tu interfe-cant,persingulas ctila tum quantitate tum loco mutari ac rartari re itur. Ad quantitatis cutem mutationem uolattinet, non sine uider te causa ac ratione meritosfide ea dubitarepo sum: . quam litem ac dubitationem dirimen avi ac disputandam in nostram si ono-m ames oricam, id quam proprii spectare vi ctur, reservisimus. De altera verbistitatio-xeseu variatione, V .ae mutato ac variato loco contingit, itan ea nimirum ipsi xperienti ex fac ruationibitis consentanea it,itissa iuntn nobis de ea relicta I dabitatio:licet tua men nondum satis explorata habeatur Iachoatatio vulgo praeci io aequinoctiorum nobis autemproreptio sequatoris dicetur Prorepit enim cruci retrors msub Ecliptica se tia. tor, contra mobilium corporam Mo:um,ut omnes reci inperto et planetarzm, utpὸn uoloropatetit Pancta autem n quibus e Diametro oppo iis binae qa ct Maxim e muta in terscant,vara, insigniuntur appetationibus: Dicitur enim punct M in quo se intitubr Meridiem, Australa.
cortum, Orientale 'i Orientalis persuός occasum, occidentale. nitersecant
79쪽
rem Maxima istantia,dicuntur Sopitia Alterum versus Foream, Aestiuum Alterum rersu austrum, Hibernum perq puncta vulgo tres aseupcripherusia circuli coelestes ducuntur Duo mores ab ipsispunctis otiti descripti, sequatori parasseti,ct Ecbpticam in ipsi Iuncti Iositi stangentes,quos Tropicos vocant,ath alterum versus Boream, sitiumseu Cancri alterum persus Austrum,Hyberi e Capricorni, a doricaremorijsii Micet uinciis liptica in quas tanquamina odecim aequales partes reus vulgo gna vocant, iliis est,initis amentibus. Unus verbasaxtetmus transiensperpolos tum Echipticae thm aeqzatoris seu Mundique colarum sitiorum vocant: qicen et am alter Colortu sequinoctior in dictus,transiensperpuncta aequinoctia polos sequatoris eu Mundi dantaxat, recte veladangulo utrini Sectosipharicos, to horum pleri sequatorem, O prior ille etiam Eclipticam, intrasecat Caterum, in ipsis dictis punctis sit,s,contingit tum Ecbiptica,tum bis manni singulis si sub ipsa Ecbptica existentis, maxima versus tramuis Mundipartem ab Aequatore Declinatio,graduum nempe viginti trium cum semisse velut exactiores di gentiores conuincunt arguunt 1 obseruationes summorum hoc tempore vetuentium ar-ri cum 23. gr. 3/.2I. Solvam1 ad eapuncta annaosubmotu deuectus, suum cursum quasi paululum inhibere videtur, tinis versis alteram Mundi partem retrogredi coepit ne fidiuinitus ei praefixa at 1 constituta metas, positiosi trans determinantes Isuas ab A qua rore evagationis limites, transgreditur. Siquidem uti diximus, chiptica est omnium Maximarum seu Circulorum coelestium re vera alipe se Rect imas directissime in in sinito asere erecta. Ouamuis ex obliqeta existente Terra, propter obliquum Mundi axem, intuentibus nobis Sol oblique incedere, at δε obliquo tramiteferri deuolui sper aera videatur. inrit-no tamen ii uirius persei recti sim empor versatur incediti tramite. Omnes h alii Maxiniae seu reliqui circuli coelestes e nobis earum ti ira recti sima visae, utpote Meridiana ct orientalis ad Ecbipticam tamen veletus, lecti obliqua exuunt,i liti diximus, propter obliquum Mui terraei quam nos inhabitamus axem, sam Eclipticam obsequepe transeuntem Eam navit obliquitatem ipse architectorintisci statis, omni mi rerum naturalium in rerum natura existentium coli litorix ere in ipsa rerum ira Era voluit, a serentia mirum quotannis vici Otudinest crum, po texactum anno vni patium certoῖ tempore redeuntirem. Ea erus obsequitas vero mihi me Ilpenes obliquam, it nobi orte
80쪽
tus,tum planetarum motus, ab artis ibino Iuno
Eus, de eorundem circulorum, in quibuis cum qu uslibet binu inter ese centrum exi t. ημη p pq Gn hi bima non opus erit Circ ita quatuor postremo O tanquam obiter enumera qu porro con id randa veniunt tot ins harico est arctualicum Maxima Idua intersedi Ora stas alia intem
ruorum,ut se laentium tresreliqua.
ituo computandae istantiarumstecressunt haequatuor:
i demitini in obseruatio praxis, qu Principium obseruatio estprimum
est in investigationepoti Dindiseu Aequatoris. In ligatio ver eius inpoli estinu I ibue duarum Maximarum Meridiana O potiris: is harum viri inuestigationes e stellum uuandam sorealem perpetua apparitionisse horizontem nisub iis tutise