Ulrici Huberi de ratione juris docendi et discendi dialogus

101쪽

96 De Ratione docendi in discendi

ipsis iuris fontibus addit & innectit. Quia

autem mea sic est i ratio; Cuam Artem

aliquis omni vitae suae tempore vult . profiteri , qua fortunam rerum suarum fulcire cupit, hanc eum prompte vali- deque scire atque in habitum , quod Philosophi crebris actibus si cri docent,

convertere deberi ue censeo , repetitapr: lectione audientiaque & examinatione opus esse. Proinde biennio non lminus in Digestis, eo modo transigen- dum : Etsi enim Pandectas ego ita tradere soleo , ut quae in Institutionibus exposita sunt, illic denuo per novas postiones non tractentur aut explicensur, tamen annus utilis Academicus Opus est ad summariam quinquaginta librorum

interpretationem. interea tamen tem

poris, opera danda est Studioso, ut non modo leges e quibus positiones luris probantur, adsiduo intcnteque perlegat scduloque inde, quae ad intelligendamRrtis doctrinam faciunt, colligat; sed& observationes ad illustrandam augendamque eam pertinentes, quarum materia gnavo scrutatori litcrarumque &

102쪽

Iuris , Diauos. 97 philosophiae perito deesse non potest. a notitia receptarum sententiaum segreget atque recondat. Quod autem omnium ego praestantissimum in hoc instituto consilioque meo esse comperi, id est , quod qui in illo triennio , lnstitiuionibus & Pandectis occupato, vacuum tempus evolvendis scriptoribus antiquis impendunt, inde jam Artis suae gnari seligere & ad idoneos locos referre possunt omnia , quae ad illustrandum jus Romanum in Philosophis, Oratoribus,, Hi storicis atque Poetis reperiunt, quod facere non possunt, qui ad legendos antiquos sese totos conserunt, antequam Artis, cui se potissimum dedere cupiunt, universam compositionem teneant. Quando enim in omnibus excellere multitudo rerum infinita & ingenii humani imbecillitas non patitur , optima ratio est . in una duntaxat scientia quod summum est affectare, de caeteris excerpere . quod ad illam unam perti neat ornandam & illustrandam , hoc facere non potest, qui compendiariam Artis illius notitiam animo non praece

pit;

103쪽

93 De Ratione docendi m discendipit; ideoque nec jurisprudentiam ex antiquis augere & expolire poterit nisii qui prius Arte cognita , fixerit ter minos , quibus obvia quaelibet includere debeat. Triennio in iure, quadriennio in Academia sic absoluto, Studiosus , cui, ratio temporis tui bene constet', ad alterutrum sinem se com-

ν - .

parare debet , ut vel ad forum se conferat, cujus exercitationibus parem --

chrinam' adipisci jam potuit ac debuit; vel ut alterum luris discendi stadium renovato studio ingrediatur. Pars equisdem multo maxima finem Laborum in illo primo stadio ponit e nee aut ipsi cupiditate proficiendi, aut parentes sump-ruum prorogatione ad alterum decurrendum sussicere vel durare solent; nec ideo tamen posterius Priori anteverte dum. es e quisquam recte atque ordine suaserit. Nam qui iurisprii dentiam forensem adimo suo proponunt , his soluin& totum jus antiquum in omni sua iubtilitate critica tenet e non expedit neque sussicit, opus est illis institutione moribus seculi ad temperata. Talis cum elo

104쪽

Juris , Dialogus. quentia Latina, Graecismi notitia, Phi-Josophia acHistoria literisque reliqLMc hu'manitatis conjuncta, quam haec nostra methodus requirit & Praestat, in. exitu quadriennii laudabilem Iurisconsultum, etiam sat criticum exhibere potest et modo

Politicam & juris publici doctrinam in italo triennio non omiserit addere privAti Iuris institutioni,denique, tunc etiam laeta mens cognitione rerum gravissimarum justis orationibus eloquentiam exercercpotest. Enimvero, si quis haec ita gen rosis persequatur,dc impleat, ut nostra methodus dictabat eum ego non dubi- tem, pari alacritate stadium alterum, quod diximus, literioremqucstud ij juridici partem aggressurum: quod, videlicet, consistit in attenta lectione totius luris an liqui sit cur a Iustiniano nobis est relictum, ejusque collatione cum reliquiis eorum 4 rip orum , e quibus Caesar corpus suum collegit; quae quidem

i hodio perquam exiguae supersunt, frag- menta Caji, Pauli, Ulpiani, collatio Rufini, Codex Theodosianus& Basilica Leonis. Quae si totum Ius complecte-

105쪽

Ioo De Ratione docendi in disceudirentur, abundantius huic instituto serviarent , etsi nunc eadem fatis luculentam conserendi Copiam praebeant. Non

tempero mihi, quin iterum Leonis illius philosophi institutum referam . illud unice ad usum spectasse judiciorum ., Hac

ut Cedrenus, Harmenopulus & Blattares auctores sunt.& res apta demonstrat. Αjunt, inquam , Leonem omnia in legi-bis Iustinianaeis contraria nec usum in foro

habentia inde secrevisse, se abstu C ';

propterea quod vetustaraim legum multae a recentioribus abrogatae fuerant, suisque Graecis utilia tantum & consonantia proposuisse : Reliquum jus Latinum . indagatoribus,. antiquitatis relinquebat. Hanc rationem aeque multoque magis esse nostri temporis nihil attinet denuo ad firmare. Verum scopus novae lectionis atque collationis . universi juris esse debet, uti quae dictata bpni& aequi in

rositionibus systematicis quaestionum-

106쪽

Iuris , Dialogus. Iorque decisionibus apud eas tractari solitis nondum percepta sunt, haec e recessibus integri corporis legum'. etiam ubi de rebus ab usu hodierno remotis agitur , sedulo conquirantur & ad loca summa, quae pridem formata fuere, singula redigantur. Dum hoc autem studio-1us naviter agit, novimus aliter fieri non

posse 1. quin ubique incidat in scrupulos& difficultates intricatissimas, quibus

tamen resolvendis & amovendis inde- , fessam operam navare debet. Interpretes in hac obscura via lucem affatim praebent', sed ego tamen ita comperi atque ita: meis amicis suadere soleo , ut eo. modo textibus intricatis, etiam pro desperatis aut damnatis , ut loquuntur , habitis , Aincumbant, quasi nullus Interpres esset in mundo. Nam si prius

interpretationes varias consulere dc ex

Pendere voluerint , in singulis paulo minus dissicultatis invenient ac in ipsi Lege reperiunt, parumque aberit, quin idem illis eventurum sit quod Patri Comico qui consultis tribus iuriscon-1 ultis discrepantibus, ita abibat ab illis,

G 3 Fecistis,

107쪽

Io et De Ratione docendi in discendi

Fecistis, inquit, probe es, Incertior sium nunc. multo quam dudum. Ubi vero Tu vires ingenii iudiciique tui expertus sueris , sive inveneris , quod satis tibi videa

tur, seu nihil expedieris , tempuS erit, ut Interpretes adcas , quo vel in tuis cogitati onibus firmere, vel earum defectum ex eorum commentariis suppleas. Heic vero suave jucundumque spectac luna praebent, qui neglecta priore via, quam per me licet appelles systematicam, incontinenti hoc examen universi juris occupant: quando loca , quae non intelligunt, inopia doctrinae juridicae , continuo suis conjecturis, interpunctionibus , additionibus , subtractionibus, transpositionibus ac omni genere emendationum saepe tam subtilium , ut uno

spiritu difflari possint, in tuos intellectus

sollicitant, cogunt, rapiunt Me quod attinet, nolo doctior videri quam prae- stare me queam, ideoque libenter fateor, me niliri adhuc ausum esse proferre in ilucem, quo hanc dissiciliorem viam ingredientes adjuvarum regeremque, nisi ior,

te in D resionibus. Reliqui conatus mei adhuc

108쪽

Iuris, Dialogas. IO Jadhuc in priore decursu substiterunt, quod quidem ad partem studii theo reticam pertineat 3 pragmaticum & forense non facit partem hujus dissertationis. Quid autem posthac in illa doc flore theoria sim

praestiturus ultra domesticas operas malo ab eventu expediari, quam polli citationibus meis praesumi. plura Doctisse si me Myngardent , non habeo', quae hac hora inter nos super hoc quaesito

communicari possint. Dantur equidem& alia , quae momentum in utraqUc studii via non spernendum faciant; Sed, Cum iacino actu magis i& demonstratio nopraesenti quam in oratione consistere vi deantur, dabis veniam , heic ut subsistere nobis ijceat. mbriar denius novam parabat instantiam ; quando BOLelman nus, ut abrumperet hos nimis studiosos sermones , libellum proferebat , cui praefixus erat titulus talis, Esthemerides Eruditorum, gallice conscriptus. Ratio, instituti notior est . quam ut eam plu

ribus exponi necesse sit. Verum BokeLmannus aperto libro incidit in hujus

109쪽

Io De Ratione docendi Cr discendi epprobria, opera A S. Med. Doctins Am-seudam. rutius alibi Carisius Mosaimansi Auctore N i me oelioc id genus alia squae Auctor ephemeridum illarum prolixo elogio prosequebatur. Ad haec helmannm , Nonne vobis indigna rcs videtur, hos homines, qui scribendis hisce diariis, Reipublicae literariae dant operam, alia quidem illis inserere atque laudare nullius momenti scripta, rursus alia magnae. frugis & solidae eruditionis

omittere, vel frigide commendare, e que modo searbitros ferre meri rum atque famae eorum, qui nomen aliquod inter literatos affectant 8 Mihi certe res non

toleranda videtur , hujusmodi quoque nostratium libros ,- quorum inscriptiones vobis praelegi, & quos in his locis rarus lector inspectione dignatur , illic

ut opera consideratione literati orbis digna commemorari , nec quicquam ineptiarum , Gallicarum omitti , quod fallendo aulicorum aulicarumque otio serviat; interea commentationes homi- . num doctissimorum in utraque Germa

nia & alibi silentio damnari, vel frigid

110쪽

negligentique mentione , quasi quae legantur indignas, tantum non ludibrio exponi : Neque sunt, quibus justior hac parte causa sit indignationis , quique iniquius sint habiti, quam Iurisconsulti. Ad haec Criniis, nolim, BQkelmanne Clarissime, tam .parvi animi querelam ite serio intelligere emisiuam. Quid enim quaeso refert , tuum de Actionibus vel ad

Pandectas, m umque ad L. XL. commentarium isti Ephemeridi insertum vel non fuisse infertum, magis quam si Novellis

hebdomadalibus, ut fit, eorum nomina subjecta suis lent, aut: non fuissent. Nisi tapureS multum interesse, menstrui an hebdomadales sint fasti , de act is literato-prum, an de Regum & principum, de pacis & belli negotiis sint compositi, aut nisi putes, invidendum esse Medicis& Artium Magistris, quorum laudes in novellis decantantur , prae aliis , qui modestia contenti famam ipsi non , fa-i,ciunt, aut fieri curant, sed expectant.: Enimvero Non est difficile e lectione, Ephemeridum istarum animadvertere.' conditores illarum fere ex eorum esse' se G S gonere,