Isidori Hispalensis De natvra rervm liber;

31쪽

I Iis iam sub oculis positum est, quanta similitudo intercedat inter I CD quantaque diuersitas a B E. Non autem negandum est etiam a Ciinter se discrepare neque Squam unum alterumue librum pr0pius ad alteram classem accedere; attamen summum discrimen non tollitur omni caulem I et B discrepantias adferre longum est Areualus

autem arbitrio suo modo unam modo alteram claSSem SSe Secutus

uidetur, n0nnusquam tamen ab omnibus libris maxime discrepat ut uno exemplo defungar XXXIII 5 Areualus scribit: pr0prios locorum satus propriis appellat 0minibus', cum certis in libris

scriptum Sit. Quae cum ita sint, utram classem in recensendo Isidoro sequi debeamus quaerendum est. In Isidoro enim res paulo aliter se habet

atque in antiquis scriptoribus. Et enim libri qui c0mmuni usui inseruierunt ut Isidor Origines et de natura rerum liber, Hygini Fabulae et

Astronomia ab un0quoque lectore retractati et conmutati sunt, sic de singulis libri summo opere inter se discrepant, maxime de coniunctionibus et de uerbis ait' dicit'. Itaque cum in singulis locis quae

scriptura praeserenda sit ratiocinando omnino discerni 110 possit, unus liber eligendus est, a quo nisi necessitate quadam cogente non recedatur quam auctoritatem cura libro tribuendam esse censuerim, nunc dicam. Vtra enim classis librorum praeserenda sit, dubium uix SSe potest, cum prior classis Isidori uerba ita pleniora praebeat, ut quibus altera classi careat, ab interpolatore quodam addita esse serio nemo

contendat. Singulis quoque I integriorem praebet Isidori manum, ut II 3 in I scriptum est quae septimo caelo locata', in B et omnibus Grialii libris sexto'. Sic etiam in eis locis qu08 supra enumeraui pri0ris classis Scriptura praeserenda est. Altera autem parte negari non potest n0nnusquam et B uera habere, ut III 1 seria autem a sando dicta quasi saria ubi sario et Areualus praebent, atque omnino pauca quae in B extent recte, multa salso omisisse, pauca male addidisse. Sed cum eadem in altera qu0que classi reprehendi possint, non uere0 ut iure priorem classem ducem elegisse uidear. Quo autem modo factum sit, ut tot capita alteri cla8Si deessent, paucis explicandum est Iecit quidem magis quam probauit Iosephus Regentius p. 34 haec: Quod totum hoc caput cum in aliis manu exaratis exemplaribustum in cod. Bamberg. desideratur neque in indice capitum si eius menti post praefationem hic interp0sito, ita haud dubie est explican-

32쪽

XXVII PR0LEG0MENAdum, ut Isid0rum addidisse id dicamus, p0stquam alius quis libellum iam descripsit. Cui sententiae ueri aliquid inesse intelleges, si Brauli0nis uerba in quarta ad Isidorum epistula p. 9 tym0l. d. Oll.)c0nfers: Ergo et hoc notesco libro Satymologiarum, quos a te d0min0 me p0Sco, etSi detruncato corrososque iam a multis haberi sciamus, ut eo mihi transscripto integros emendatos et bene coaptatos dignemini mittere, ne raptus auiditate in peruersum cogar uitia pro uirtutibus ab aliis sumi. 'Sed ut ad pr0p0Situm reuertar, praestanti0rem esse a quam Cinunc mihi demonstrandum est. Cuius rei card uertitur in uerbis XXXVII 1 tranquillus in partes non libertis', quae Si recte a me emendata sunt certo certiUS Summam eius codicis praestantiam significant, cum in relicuis omnibus tantum tranquillus in pratis' uel partis uel partes uel partibus' extet. Sed cum de hac re dubitari posse non neSciam, alia argumenta 3dseram.

IIII 4 sed ianuarium romani februarium num p 0mpilius addidit' in I E et Areuat scriptum est, D contra nam C initio caret haec habet: sed ianuarium romani addiderunt februarium num pompilius addidit o B: sed ianuarium romani dixerunt sebruarium . . a

Corrupta esse uerba nemo negabit, equidem paulo uiolentiore conmutatione sic scribendum duco: Sed Romanis Ianuarium et Februarium Numa Pompilius addidit'. Quidquid autem scribatur, addiderunt' quod Diabet n0n ab Isidor prosectum esse certum est, de dixerunt' uerbo Drtasse dubitare licet, sed id alteri classi debetur quade iam iudicium fecimus Mai 0ris autem momenti est quod XII 6 I solus

uerba quae gl0SSematis speciem prae se serunt omittit: Fertur enim eius praeceps uolubilitas cursu siderum temperari'. Denique ut etiam

dei aliquid demonstretur, XXIII 2 Ci perperam sacramentum addunt uerbo intellectum'. Accedit autem, quod cum in sine totius libri in I et C circulus pictus sit, cuius superior pars tota Asiae, inserioriS dimidia Europae, dimidia Africae tribuitur, ini nomina tantum extant, in I autem de nominum rigine pauca adscripta Sunt quae alia SSeuidentur atque quae Grialius teste Areualo in Isidorianis T 5 in uetensi codice de Asia et partibus eius inuenit, quae caput 3 et 4 et 5

libri XIIIIAEtymologiarum esse dixit.

His singularem auctoritatem quam h libro tribui, quantum copiis meis adsequi potui, defendere conatus addam tantum a ex altero libro Bambergens B correctum esse, quod exemplis probare 1 3-

33쪽

pR0LEGOMEN XXVI mcile supersedeo. Id tantum demonStrandum est correctum esse , priusquam B emendatricem manum expertus sit. Nam III 6 cum uerum legeretur in uici mensium principia colebantur', in B autem scriptum SSet: mensuum nomina principia colebantur', addidit manus altera librio uerbum nomina', quod in B altera manus lineolis inductis sustulit.

36쪽

A Bambergensis H. I. IV 17 786 Iaech. saeculi VIIII. Bambergensis H. I. IV 15 787 Iaech. saeetili VIII. Basiliensis F III 15 saeculi VIII et VIIII. Basiliensis UI 15 saeculi VIIII. E Basiliensis F III 15 saeculi VIIII.

Horum trium Scripturae certior laetus sum praeter Singula de pag.

49, 1 - 2, 1 pag. 63 8 - 66, 14 pag. 72, 10 - 4, 10 et

praeterea D libri de pag. 5, 1 - , 19. F Bernensis 224 saeculi X. Bernensis 49 saeculi X. H Bernensis 41 7 saeculi VIIII. Bernensis 219, Bernensium codicum Scripturam cognoui pag. 63 8 - 13 et pag. 64 4 - 65, 1. Brugellanus 313, cuius scriptura mihi praesto fuit pag. 26 8 - 14 pag. 55, 9 - 56, 2 pag. 4 4 - 65 5 pag. 66 6 - 11. Bodleianus, e quo Gronouius Scerpsit pag. 25 5 - pag. 72,10 - 4, 10. Mon. I saeculi VIIII et II saeculi X, quorum Scripturam noui pag. 63, - 13. De A et L e silentio meo ita concludi uolo, ut si de primae manus I B,)seriptura aliquid testor et de Secunda taceo, Iecuodae manu Scripturam in continuatione uerborum Stare concludatur, nisi quod e et e et e atque ei et i conmutationes negleXi relicuis leuiora sciens misi, cum partem plagulis prelo madidis addiderim. Quae in discrepantia scripturae inclinatis literis Xtant, a Secunda manu in raSura eriPt Sunt.

37쪽

l. Dum te praestantem ingenio facundiaque ac uario ore litterarum non nesciam, inpendis tamen amplius curam et quaedam e rerum natura uel causis a me tibi et flagitas sussi aganda. Ego autem Satisfacere Stude anim0que tuo decursi priorum monumentis non de-m0r0 expedire aliqua ex parte rationem dierum ac mensium, anni qu0que meta et temporum uicissitudines naturam etiam eliment0rum, solis denique ac lunae cursus et quorundam causas Strorum, tempestatum Scilicet signa adque uentorum nec non et terrae o Siti0nem alternosque maris aestus . . Quae omnia Secundum id quod a ueteribus uiris ac maxime sicut in litteris catholicorum uirorum Scripta 10 sunt, proserentes breui tabella notamus. Neque enim earum rerum naturam n0Scere SuperStitiosae cientiae est, si tantum Sana sobriaque DISCREPANTI SCRIPTURAE.

deleto uel m. . flagitas L suffraganda B saetisfacere 4 studio B animque x decursa L monimentis momenta x studio animoque tuo decursa priorum monumenta non demoror expediens Areual. 5. die. rum L mensuum uicissitudinem B elementorum hac Lx causis 8. atque L possitionem L . alternos quoque Areu aestos L

id om B Areu quod quod dididimus que A 10 libris 11. rebi x tabella L notavimus Areu earum sas

12. nossere L n nosse B superstititione B superstitiosa scientia Areu est m.

38쪽

doctrina considerentur. Quin immo si ab inuestigatione ueri modis omnibus procul abessent, nequaquam rex ille sapiens diceret: Ipse mihi dedit horum quae sunt scientiam ueram, ut sciam dispositionem caeli et uirtutes limentorum, conuersionum mutationes et diuisi0nes temporum, annorum cui SUS et Stellarum dispositiones. 3. Quapropter incipientes a die cuius paene prima procreati in ordine rerum uisibilium extat, dehinc cetera de quibus opinari quosdam gentile uel ecclesiastico uiro nouimus, persequamur eorum in quibusdam causis et sensus et uerba ponentes, ut ipsorum auctoritas dictorum

10 fidem esticiat. I. De diebuS.

H. De nocte.

III. De hebdomada.

VII. De temporibUS. VIII. De solstitio et aequinoctio. I. De mundo. 20 X. De quinque circulis mundi. XI. De partibus mundi. XII. De caelo eiusque n0mine. XΙΙΙ. De planetis caeli. XΙΗΙ De quis caelestibUS. 25 XV te natura Solis. XVI. De quantitate 80 S. XVII. De soli CUrSU.

1. uiri L 2. habessent B lib. sa ent 7 17 sq. 3. dedit mihi horum I 0 et ut caeli orbis terrarum Muls conuersuonem conuersionem A E mutaeiones mutaeionis

diuisionem initium et consummationem et medietatem temporum, uicissitudinum permutatione et commutatione temporum Vulg. 5. anni uis disposiones paene m. Areu procreatio est 7. extant existet B de m. nobimus B prosequamur Areu 9. ponentis B explicidi prelati, incipiunt capitula A B 12 noetib L 13. ebdomada ebdomata B 15 mensuum A L 16 de temporibus VII de solistitis VIII de annis B 18 solestidia A 21. IIII addid. sed pessit iterum 22. caelo et eius numero B 23. planitri 26. quantitati et lunae addit B 27. soluo cursum i

39쪽

DE NATURA RERUM LIBER . XVIII. De lumine lunae. XVIIII. De lunae cui Su. XX. De eclipsi solis. XXI. De eclipsi lunae. XXII. De cursu stellarum. XXIII. De positione septem Stellarum errantium. XXIIII. De lumine astrorum. XXV. te lapsu stellarum. XXVI. De nominibus Strorum. XXVII. atrum sidera animam habeant. XXVIII. Den0cte. XXVIIII. De tonitruo. XXX. De ulminibus. XXXI. De arcU. XXXII. De nubibuS. XXXIII. De pluuiiS. XXXIIII. De nive. XXXV. De grandine. XXXVI. De natura Ventorum. XXXVII. De nominibu uentorum. XXXVIII. De signis tempeStatum. XXXVIIII. De pestilentia. . De oceani 3eStu. XLI. Cur mare non creScat. XLV. Cur amaras habeat 3M3S. ΙlΙ. De Nilo flumine. XLIIII. De nominibus maris et fluminum. XLV. te positione terrae.

XLVI. De terrae m0tu. 1015 20 25

ues Sernitatum

addit a

23. Oceano aestuom. 24.

27 XLIIII de

28XLVJ XLIII possition 29. XLIIII

40쪽

1. Dies est S0lis orientis praeSentia, qu0USque ad occaSum er- ueniat. Dies gemine appellari Solet proprie a Soli exortu, donec rur-SUS Oriatur, abuSiue a Soli ortu, Squequo ueniat ad occasum Spatia

die duo sunt interdianum et n0cturnum, et est dies horarum XXIIII, spatium autem horarum XU. . artes abusive diei tres sunt mane meridies et suprema. Initia diei alii a solis ortu putant, alii ab occcasu, 10 alii a media n0cte. Nam Chaldaei a solis exortu diei initium aciunt t0- tum id spatium unum diem appellantes Aegyptii autem ex initio noctis sequentis diei originem trahunt Romani autem a medio noctis oriri diem uolunt et in medi noctis finiri. 3. Dies autem in principio operum dei a lumine habebat ex0rdium ad significandum h0minis 1 lapsum. Nunc autem a tenebris ad lucem, ut non dies obscuretur in noctem, sed nox lucescat in diem, Sicut scriptum est de tenebris lumen clarescere', quia delictorum tenebris liberatus homo ad lucem fidei

est praesentia solis siue sol supra ter interdianum atque nocturnum, et estra Sicut nox sol sub terris Vt enim dies quidem horarum XXIIII, spatium die aut nox sit, causa est aut supra autem h0rarum XII. terram sol aut sub terris Dies legiti 3. August. Quaest evang. IT: mus XXIIII horarum usque dum dies et In genes enim et lumine incipit dies et no spatia sui cursus ab oriente usque finit ad tenebras ad significandum lap- ad alium orientalem solem caeli uolubi sum hominis Nunc autem a tenebristate concludat Musiue autem dies unus ad lucem, sicut dictum est, de tenebris est spatium ab oriente sole Sque ad lumen clarescere', quia a peccati homo