장음표시 사용
101쪽
Extractum ex Libro, cui Titulus :
D D. IOANNIS MOLANI S. THEOL. LOVANII
Prosessoris, Pontificii, & Regii Librorum Censoris, de Canonicis libri tres: Lovanti typis Georgii Lipsit ,
anno ubi lib. 3.cap. 3.habetur .
Ouam turpe sit duos, aut plures halere Canonicatus .
O Vid vero de iis dicemus, qui duos, aut tres, aut etiam plures possident Canonicatus, & inde se majores Dominos esse putent i Dicam, quod Puer e Pipini Rosae sacris concionidius excepi . Exclamabat ille in miseros homines, quibus non satis sit plura possedisse beneficia, sed quasi hoc honorificum sit, etiam post mortem in marmoribus, & epitaphiis, memoriam ejus con- ervati cupiunt, cum ipse non aliter hoc interpretari potuerit, quavitae anteactae accusationem, quD modo ad patibulum ascribi so-Ient causae, ob quas nebulo laqueo sit adiudicatus. Extant contra huiusmodi plurales, editi complures libelli, & tractatus, in quibus pauim concluditur eos, qui plures sunt in beneficiis, plures quoq; tuturos in poenis inferni. Sed quia hujuscemodi opuscula non
tantae sunt auctoritatis, ut contradictionem non admittant, praestat alcribere Decrctum Concilii Tridentini , cui acquiescere, & obes . 1 . cure nolle, magna est impietas, & improbitas. Cum, inquiunt Poc. II. IreS, Ecclesiasticus ordo perveMatar, quando unus plurium officia occupat A Curicorum, sancte sacr/s Canon ιbus caatum fuit, neminem oportere in duabus Ecclesiιs conscribi: Derkm quoniam multi improba cupiditatis amem seipsos, non Deum, decipientes, ea qua bene constitata sant, et arist artibus eludere,crpsura beneficia obtinere non erubescunt ; sancta Synodus obitam rexen dis Ecclesiis disiciplinam restituere cupiens, praesenti Decreto, quod in quibuscumque personis quocumque titulo,etiamsi Cardinatatus honore fulgeant, mandat observari: statuit, ut imposterum antim tantum beneficium Ecclesiasticum guos conferatur . . Quod quidem si ad vitam ejus , cui confertur, honestd. Iustentandam, non susciat, liceat nihilominus aliud simplex fiusciens , cuminmq3o utrumque personalem residentiam non requirat, eidem conferre . Hacte
nus Concilium . Ex quo intelligitur, eos qui contra tam sanctam Conititutionem plura occupant beneficia, indignos esse qui honinris causa Domini dicamur ,& multo absurdius eis propter pluralitatem beaesiciorum, abundantiorem tribui honorem, cum se
102쪽
cundum veritatem fures sint, & latrones, dicente Cluisso in causa non absimi li: diui non intrat per ostium in oυile oυium,sed ascendu alι - , ille fur est, s latro . Sed sunt multa tenuia beneficia , quae etiamsi duo , aut tria possideantur, vix sufficiunt vitae sustentandς; unde nonnulli moniti,ut se a pluralitate exonerent, respondent, Dominus bis opas habet οῦ An omnes illos ut fures , & latrones dijudicabimus 3 Resm ndeo, semper Ecclesiam iudicasse ordinem suum Ecclesiasticum perverti, quando unus plurium ossicia occupat Clericorum, ideoque plura possidere beneficia, res est turpis, & non toleranda , nisi ea turpitudo aliunde tegatur I qua ratione Patres Tridentini permittunt duo possideri beneficia : Si autem nec duo, propter attenuatOS stu.ctus sui liciant, longe praestat tenuia beneficia uniri, juxta Decreta in eodem Concilio de unionibus prolata,quam triplicem, aut qua druplicem esse in beneficiis. Quod si ordinarii negligentes sint in huiusmodi unionibus, nihil saltem absque auctoritate Summi Pastoris attentetur, ne qui Concilii Tridentini Sacrosancta Decreta reverenter acceptavimus,ex iisdem in extremo judicio, velut prae varicatores dijudicemur, Jc condemnemur.
CommeR datur causa Privilegiorum Cardinali
Extractum ex Actis Facultatis. ANno a Nativitate Domini is i. mensis Ianuarii die 2 inter
decimam, & undecimam horas ante meridiem indicta fuit traordinaria Congregatio Facultatis Artium in scholis Artium super sequenti articulo, ad audiendum videlicet conclusionenti, Vniversitatis in negotio nominationum captam, & cx matura Dominorum deliberatione conclusit Dominus Uico Decanus, Dominum , & Magistrum Oitonem Posthau er principaliter , &Magistr lin Matthaeum Boden Regentem Porci, conjungendos e Gis duobus Commissariis V niversitatis, ad communicandum, dc peragendum quae expedire videbuntur, videlicet ad tractandum ea, quae Concernunt nominationes tam Vnivcrsitatis, quam Facultatis Arrium, &c. Omnibus perpensis concluserunt quod Do minus Dictator Vniversitatis litteras 1cribat ad dictos Commissa rios, in quibus eisdem Commissariis Universitatis, Sc Facuitatis mandetur, quod adeant Illustrissimum , & Reverendissimum Dominum Antonium Perenottum SacroSaste Romanae bessis Cardina
103쪽
p6 dinalem Archiepiscopum Mechliniensem, suaeque Reverendissimae Gratiae negotium hujusmodi nominationum affectuose commendent, atque eidem suae Reveredissimae Gratiae declarent,quod ita dirigent p tatas nominationes, quod nemo nominatorum illis utetur in praejudicium collationum ordinariarum suae Illustrissima: Gratiae,neque etiam in p judicium Indulti Apostolici,quod sua Reverendissima, & Illustrissima Gratia habet a Sancta Sedo Apostolica ctiam in mensibus Apostolicis.
Aν Lotanienses iquis Collatio ii Ius,, P iuinationibus possint excedere taxam in Privilegii Apostolicis expressem.
i. I reicto, & sano sensu tenor Privilegiorum , & intentioo Summorum Pontificum illa concedentium capiatur, facile erit pro negativa resolvere. a. Apparet enim eX Privilegiis , quod sicuti in Universitate Lovaniensi duplicis sunt ordinis Magistri, scilicet majorcs, & minores , ita etiam est duplex benefietalis taxa constitiata, quam non possitnt excedere, nempe una centum Ducatorum de Camera, pro majoribus, & alia triginta pro minoribus Magistris. 3. Et hoc primo constat ex Privilegio Pauliso in libello Lovanti impresso pag. I 29.in fine , in verbis , uι eandem Anium
Facultatem, ac etiam I niverstatem amplioris gratiae Disre pro sequamur taxam beneficiorum praedictorum, M. usque ad Ducatos centum auri de Camera augendam da xImus,M.
q. In Privilegio autem Gregorii XIII. pag. IOT. in princip. prohibitiva, & poenalis clausula ,& limitatio habetur: Ita tamen , quod ructus singulorum beneficioram praedictorum val=6m annuum re seripium non excedant , os ad beneficia,quorum fructus 3 rediras , o provenias majoris valori uerint, Nomina tines, 'se alia praedicta flant, illa omnia nullius ι roboris , ψι
104쪽
s. Et quandoquidem haec clausula annilllativa confirmatata silper Privilegium Paulinum pag. IIo. g.In reliquis,in verbis, radicta Indulsa, o litteras Sixti , Leonis, Adriani , ct Gregorii
P adecessorum nostrorum, ac om a ty singula in eis contenta, prasentibus non adversantur, circ. confirmamus approbamus.
6. Certum est, quod Nominationes factae ad beneficia majoris valoris, nullius sint roboris, & momenti. 7. Quod attinet ad minores, seu juniores Magistros, illi acceptare non possunt beneficia majoris valoris, quam triginta Ducatorum, seu quorum grossi fructus non excedunt triginta aureos florenos Rhenenses ; ita habet Privilegium Sixit Universitati concessum pag. 6 sarirca finem . 8. Hoc confimatur per Bullam Danis Facultati Artium concessam pag.7 . in medio,tenoris sequentis : D quod nihilo. minus juniores Magistri Gundem Facultatis , de quibus supra non f mentio, stu qui dictum tempus non attigerint, posint per eandem Facultatem, seu personas illius praedictas nominari, se acce-ρ are beneficia vitoris in dictis litteris evrusi, sicilicet quorum fructus, reditus, is probentus triginta Florenorum Ebenensium
aureorum secvudum communem aestimat onem, Ualorem annuum non excedant.
- 9. Rhenensis autem aureus correspondet Ducatui diis Camera, saltem fere, sicut paucorum assium , seu stu ferortim sit differentia. Io. Et quamvis circa praedictas taxas nullum possit cadere , vel excogitari dubium ; praetendunt tamen Lovanienses acceptari posse quaecumque beneficia Belgii, exceptis aliquot praeposituris consistorialibus,illaque beneficia,quamvis majoris valoris, cadere, & comprehendi volunt sub taxis praedictis tam majorum, quam minorum Magistrorum. II. Ita ut sub hoc praetextu abusivo nominarint minores
Magistros ad Canonicatus Insulenses, Bretensio , & alia similia beneficia pinguia , super quibus adhuc hodie pendent duae,
aut tres lites. H. Una inter Dominum Blitur' cΚ, & Carolum Branis super Cananicatu lasulens, de quo in quaestione tertia. Altera inter Natalem Prus, 3c Bona υenturam Prau:& tertia super Ca-N non i-
105쪽
nonicatu Brugens, sed haec compostione , & pensionis constitutione nuper terminata fuit. I 3. Quantum autem colligere licet ex scriptis, & libellis etiam impressis, & exhibitis in litibus diversiis, duo allegant Lovanienses pro praetenso fundamento, primo , quod beneficia omnia Belgii, exceptis consistorialibus, conferantur sub
taxa ass. Ducatorum de Camera. I . Secundo allegant, quod tempore Sixti Papa potuerit comparari plus alimentorum, & necessariorum cum Io. Ducatis, quam hodie cum centum, vel ducentis .is. Et ideo dicunt,minores Magistros posse acceptaro beneficia excedentia etiam centum, aut etiam ducentos Ducatos annuos: sed male, & abusive. I 6. Quia quantum ad primum nihil ad rem facit, quandoquidem certum sit, & appareat ex decissione expressia Rotae Romana, quae resertur per opaeum de rescriptis consultatιone 6. quod expresso Ducatorum a . in ρrovisenibus Apostolicis fierι tantummodo soleat ad effectum justificandi narrauυam , ct evιτώδεαι solutionem annaIa in Cuna juxta Concordaia , non autem ad alios
17. Alias, inquit eadem deeisio , frustra in praedictis indultra eo celsis iniversiari faifra limitata ocustas nominandi ad beneficia valoris fio. vel Ioc. Duratorum, cumstarent SummI Pontifices valorem cujuscumque, eriam opulentiss-ι beneficii in illis partibus aran exprimi, nisi in aq. meatis, o alioquin etiam illasam esset: voluntati Romanarum Pontificum, si dum restrinxe-
ηι iud itum ad beneficia istoris ducatorum centum dumtaxaι, ob hae ramen postea cautela consuetudinis Germania exprimendiis ducatis tantum a . Lovanienses in varirent beneficia Ualoris 1recentorum, o quadringentoram, ct Urea ducasaram: sunt verba dicta , quae primi illius objecti extravagantiam
ig. idipsum etiam videre est in Bora coram Mertino deo 239.num. I.ct cum seqq.ubi etiam firmat ex num. a. quia is fractibas revis canonιcatuum ce sentaν nedum is,qui colligantar
106쪽
1 . Quoad secundum falluntur Lovanienses in aestimando valore beneficii, inspicitur enim tempus provisionis,comparatione facta ad reditus quatuor, vel quinque praecedentiuannorum, prout saepius per Rotam Romanam decretum , &
ao. Nam in aestimanda quantitate deducta in contractum, tempus contractus inspicitur, non quo contrahi potuit: in , aestimanda quantitate haereditatis , vel legati , tempus mortis, quia censetur dispositio firmari tunc, cum amplius non potest mutari: in aestimando valore rescripti inspicitur tempus,quo de beneficio providit Pontifex, non autem anterius,quo Pro videre potuit; & generatim numquam inspicitur tempus,quo a natura, vel jure concessa est disponendi potestas, sed di spositionis, aut exactionis tempus inspicitur, quoties de valores , subreptione, aestimatione, quantitate rei, de qua disponitur,
quaestio est . . ar. Hoc innumeris testibus, & auctoritatibus probari posset, sed paucis erimus contenti, videlicet l. 22. F. de rebus creditis, i. 37. F. Mandati, Godef.ct alii ad ι. q. f.de reb.cred.l. 3. S. 2.1. Commodati, cap. 7. si de rescriptis,ca8. 9. de rescripan 6.ar. Et sic in aestimando valore beneficii, ut sciatur,an cadat sub taxa, nec ne, non debet inspici tempus Privilegii Sixtini, quia per illud non fit ulla provisio, aut nominatio, sed tantum datur potestas nominandi, quae demum incipit exire in actum per nominationem, sicuti per contractum , & testamentum deducitur in actum potestas contrahendi, & testandi.
23. Sed propinquius ex ipsis usu, & facto abusum ostendere operae pretium est.24. Taxa patrimonialis non potest spectari in ordine ad tempus concessi indulti, quia qui nominatur nullum habuit eo tempore patrimonium , sed refertur ad tempus nominationis, ergo beneficialis ad tempus indulti non potest referri,sed fimiliter ad tempus nominationis , vel acceptationis, quia Pontifex loquitur de simili valore ducatorum, dum dicit, quod
nominari poterunι, qui habent ultra quadraginta ducaras aureos, o nominati acceptare poterunt senesicra, qua non excedum ducatos
107쪽
r s. Secundo, acceptant modo beneficia , quae non cadebant tempore indulti sub gratia, v. g. quae postea sunt erecta, aut quae ex regularibus facta sunt iacularia, ergo si in aestima- da natura beneficii spectetur tempus nominationis , vel acceptationis , cur idem non attenditur inaestimanda laxa Θ26. Tertio, admittendi ad nominationem, etiam minores Magistri,jurant, quod non habent ultra octoginta ducatos annuos circa quod tamen error est, de quo infra hoc autem non potest intelligi de valore, qui fuit tempore Indulti Sixtini, nec potest quis dicere,cum meis reditibus non possum habere tot UIni,
Mehcisorum, Vestimentorum,quor habuissem tempore Sixti cum rati
summa, quia ignorant ipsi, & ignorant etiam illi, qui cxigunt juramentum, quid, & quantum eo tempore potuisset comparari cum patrimonii sui proventibus prassentibus . 27. Quarto, dicunt, quod possint modo acceptare Pastoratus cujuscumque taxar, quia postquam nominati obligari ea perunt ad residentiam in Pastoralibus, nullos amplius dant fructus in absentia, ut patet ex adjuncta attestationc Tornaco transmissa, & per Academicos in judicio exhibita; hoc autem non consistit cum relatione laxae ad tempus Indulti Sixtini,
quia eo tempore nominati non tenebantur residere: Verum
ergo est,quod possit statui laxa fructuu in non minus quando acceptatur Pastoratus, quam dum acceptatur aliud benefici u. 28. Quinto, qua conscientia nominati, v.g. minores Magi stri beneficia, quae valorem 3 o. ducatorum monetae currentis longe excedunt, acceptant,praetendentes, quod non excederent tempore datae Bulia Sixit IV. unde enim sciunt illum non excessum, & maxime cum diversorum beneficiorum fructus ab eo tempore vario modo fuerint immutati λ29. Sexth, ante annum II 6o. nullum Cameracensis Eccle-Canonicatum acceptaverant, illa indubie ratione, quod fru.ctus excederent laxam: sed postquam rebus postea bello tumbatis aliquos acceptassent; exactibus turbidis ex quibus possessio non firmatur Gonxuries ad Regul. 8. Cancellatis. 6S. g. a. quaerunt manutenentiam, & motam quaestionem laxae eludunt , dicendo, aestimationem reduci ad tempus dati privilesii , ut sic probatio excessus reddatur adversario impossibilis
108쪽
ex defectu registroru .n, & documentorum istius temporis. go. Septimo, in supplicatione, quam exhibuerunt Leoni X.& quae inserta est in Bulla Privileg. pag.7I. dicunt benescia vio ore Sistina Bulla accepta, ct acceptanda fuisse exigui saluvaloras : qua ratione ergo Lovanienses in diversis litibus dixerunt triginta ducatos auri illo tempore pluris valuisse,quam centum, aut ducentos hodie, non enim valoris exigui debet censeri beneficium,quod in absentia redderet ducatos aureos centum, & amplius . 3I. Saltem non deberet censeri exigui valoris respectu
simplicium Magistellorum in Artibus,quos ad beneficia ejusmodi laxae nominari posse concessit Leo ἱ senioribus autem , vel iis, qui aliquo tempore rexissent, aut ad docendum Logicam essent assumpti, concessit ut nominari possent ad beneficia duplo majori S taXae. 32. octavo, si praedecessoribus modernorum Academi- eorum fuisset persuasum aestimatione referri ad tempus concessi privilegii, non autem ad tempus nominationis, vel acceptationis beneficii, frustra petitum fuisset a Paulo V.augmentum taxae, seu ut majores Magistri,qui poterant acceptare beneficia , quae darent annue proventus ad ducatos seXaginta hoc est juxta ipsorum computum trecentos, & amplius ducatos auri annuos juxta praesentis monetae cursum possent
acceptare beneficia valoris centum ducatorum. 33. Frustra,inquam, augmentum ejusinodia Paulo V.petivissent, quia vigore antecedentium privilegiorum poterant
acceptare beneficia longe pinguiora, quam sunt illa , ad quae potest fieri nominatio per Bullam Pauli: non enim concedit hic Pontifex, ut nominationes fieri possint ad beneficia excedentia ducatos centum.
34. His argumentis eX usu, & facto depromptis subjungamus alia ex Bullarum verbis. Gregorius ea in parte, tua de staxa beneficiorum acceptandoru agit,sic loquitur: Et nι majori gratia dictam Vni starem asciumvis, redditUm , ct prove tum annuum benestiorum in litteris Sirii Praedecessoris hujusimodi
expresum , ad eam summam, quam dictas Leo Praedecessor in bis litteris Faculiari Anium concessis hujusmodi expresit, eadem au-
109쪽
curatate extendimus . ita tamen,quodfructus fingulorum bene moram praedictorum Ualorem annuum praescriptum non excedam , os ad beneficia, quorum fructus, redditus,ct proismus majoris va loris fuerint, nominationes ,-alia praedicta fianι, illa omnia naiatias sint roboris, vel momenti.
3 s . Non utitur Pontifex verbo praesentis temporis, quod referri possit,uel debeat ad tempus datae Bulis, sed v bosuerinti quod pertinet ad futurum , sicuti pertinet illud, quod parum post subsequitur: Propterea volumus, quod qui ad beneficia curam animarum habentia nominati fuerim, oc. nullus au- .
tem hactenus sic Bullam intellexit,ut diceret loqui Ponti emde nominatis tempore datae Bullae. 36. Cum ergo verbum fuerint tractum habeat temporis successivum, & ad futuras nominationes pertineat, necessariosequitur, quod valor fructuum adjunctus vel fuerinι , dum dicitur, Si ad benescia,quorum fructus majoris valoris fuerint, nominationes flant, nullius t momenti, habeat similem tractum temporis, &cujuslibet beneficii, ad quod fit nominatio , fructus spectentur pro praesenti tempore, quia valor beneficii est qualitas, se qualitas adjuncta verba refertur ad tempus υerblauti in Iure notissimum est l.in delictis, S.Si extraneus, j. de noxalib.
arition. ubi id omnes tradunt. ε 237. Similiter antecedentes Pontifices ubi de valore beneficiorum acceptandorum agunt, non utuntur verbo praesentis, & indicativi modi, quod debeat referri ad datam Bullae,
seu non dicunta quorum fructus non excedunt triginta , aut qua draginta ducatm sed utuntur verbo subjectivo, non excedant, Priyiles. pag. 6s. 7 . quod similiter tractum habet temporis,& futuros actus, seu futuras nominationes respicit, per t. I 6.
f. de auro, o argento legato, quam ad similia allegat onaus,
38. Ex dictis satis patet, quod longe recedant Lovanien sesa contextu Privilegii, dum volunt laxam acceptandis beneficiis praefixam, referri ad tempus, non quo fit nominatio , vel acceptatio, sed quo data est Rectori, vel Deeano Facuit eis potestas nominandi, de quo posteriori certissimum est nun quam Pontifices cogitasse, aut voluisse eos, quibus in dies. Pr
110쪽
provident , adstringi ad probandum valorem beneficii, qui , fuit tempore Privilegii Lovaniensibus concessi. 3 ρ. Sed non in eo solo a Privilegiis suis in hac taxat materia recedunt iidem Lovanienses, ut patet iterum ex sequentibus ago. Certum est minores Magistros non posse nominari , si ultra quadraginta ducatos aureos habeat in annuis redditibus, nec quoad illos laxam istam auxit Gregorius XIII. ut constat ex V Vamesis Con anon. a sq. quod multis annis post datam ab eodem Pontis e Bullam scriptu in est. 6 I. Nec Leo X. qui permisit, ut Magistri minores Facultatis Artium posIent acceptare beneficia valoris expressi i litteris Laeti, ut libi voluit quoad laxam patrimonialem arquiparare eos dein majoribus; constanter enim in omnibus nominationum Bullis servata est illa proportio taxat beneficialis,&patrimonialis, ut haec non excederet beneficialem, nisi circiter quarta ex parte. 4r. Nihilominus Facultas nominat minores Magistros, etiamsi habeant in annuis redditibus sexaginta, septuaginta,&lius ducatos aureos, nec exigit aliud juramentum, quam
se octuaginta ducatis, & aliquando tantum de ducatis 3 o. 63. taxa tantum est concessa majoribus Magistris, uti patet ex privilegiis 'U. 09.prope sinem, de quibus etia majoribus, certum est loqui Imperatorem in Concordato anni IIII. quia per illud non intendit ampliare , sed restringere intra fines debitos nominationum usum et nec id ignorat Facultas, seu ii, qui causas in favorem nominatorum direxerunt; saepitis enim aut sponte declararunt, aut confessi sunt, laxam patrimonialem minorum Magistrorum esse aureorum nisi quadraginta . 44. Accedat & alius quoad laxam abusus. Declaravit Facultas , quod in Pastoralibus taxa non attendatur,quia nullos dant fructus in absentia , postquam nominati jussi sunt per Gregorrum, & Paulum V. residere in iisdem . s. Sed rationem hanc essu fit volam , & ad fallendum
adinventam, facile demonstratur ;.nam ut ostensum est supra repugnat alteri intentioni Facultatis, volentis reduce te aesti-