장음표시 사용
51쪽
Et arcus, qui succedunt Librae usque ad finem Piscium in s plagra obliqua,augent ascensiones suas supra ascentiones eorundem arcuum in sphaera recta. quia plus oritur de aequinoctiali.Augent dico, secundum tantam qua ntitatem,in quanta arcus succedentes Arieti minuunt. Ex hoc patet, quod duo arcus aequales &Oppositi in sphaera declivi, habent ascensiones tua ς iunctas aequales ascensionibus eorundem arcuum in sphaera recta simul sumptis: quia quanta est diminutio ex una parte, tanta est additio ex altera. Licet enim arcus inter se simi inaequales, tamen.quantum unus minor est, tantum receperat alius, & sic patet adaequatio. Regula quidem est in sphqra obliqua, pquilibet duo arcus Zodiaci aequales, & aqualiter distantes ab alterutro punctorum aequinoctialium, aequales habent ascentiones.
X praedictis etiam patet, quod dies naturales sunt in squales. Est enim dies naturalis reuolutio aequinoctialis circa terram semel, cum tanta parte, quantam in t rim Sol pertransit, motu proprio contra firmamentum. Sed cum ascensiones illorum. arcuum sint inaequales, ut patet per Praedicta, tam in sphaera recta , quam lin obliqua; &penes additamenta, illarum ascensionum considerentur dies naturales, illi de necessitate erunt inaequaleS.In sphaera recta, propter Unicam causam, scili-D a cet pro
52쪽
cet propter obliquitatem Zodiaci: in sphaera vero obliqua, propter duas causas, scilicet propicr Obliquitatem zodiaci, & obliquitatem horigontis obliqui. Tertia solet assignari causa,eccentricitas circuli Solis.
Plinius libro fecundo unaequalitatis dierum unicam tradit causam,obliquitatem Udiaci: Ptolemaeus in ne libri tertij magnae Syntax. duoes: νnam, eandem oblinquitatem Udiaci:alteram,orbis Solis eccentricitatem. Hic addit tertiam causam , horιῆontis obliquitatem:quam tamen ossedit baptista Capuanus nihil si0- tam poste ,sed tantum ea zodiaci adiuuari obliti tatem. De orbis Solis eccentricitate cap. quarto, io quo orbe cum Sol aequaliter versetur, atque ita sub rodiaco inaequaliter, aequalibus temporis spat s inaequales ecliptici circuo partes percurrens:dies, Τουυs vocant raturales, sic quoque ιη quales esse necesse es: Notandum etiam,quod Sol tendens a primo puncto Capricorni per Arietem, vsoue ad primum punctum Cancri, raptu firmamenti describit i 28. Parallelos : qui quidem paralleli, etsi non omnino finicirculi, sed spirae, cum tamen non sit in hoc crror sensibilis, in hoc vis non constituatur, si circuli appelletur, de numero quorum circulorum sunt duo tropici,& unus aequinoctialis. Item sim dictos circulos describit Sol raptu firmamenti descendensa primo puricto Cancri per Libram, usque ad pri
53쪽
mum punctum Capricorni:&isti circuli dierum naturaliu cim culi appellantur. Arcus autem , qui sunt supra horizontem, sunt,arcus dierum artificialium . Arcus vero, qui sunt sub hori Zote, sunt arcus noctium artificialium.
Hane diei naturalis ct artificialis appellationem definitionemque nouam ct barbaram semper credidi, quisquis eam primus nobis tradiderit. Si Plin3,Gesti, Thracrobis, Censorini, O multorum aliorum veterum Latinorum libros hi homines legissent paulo deligentius , suis diebis maximἐ propria ct Latina vocabula iuuenissent. Censorini ponemus verba in eorum gratia, quibus copia librorum non sempcr suppetit. Superest pauca de die dicere qine, ut mensis aut annus partim naturalis, partim ciuilis est. Katuralis
dies en empus ab exoriente Sole ad Solis occasum,cuties contrarium temptra en nox. ab occasu Solis ad omium. Civilis autem dies vocatur tempra, quod fit uno caeli circumactu,quo dies verm O nox continetur, νι cum dicimim aliquem dies triginta latsem vixisse.Haec ille in libro de die natali. Graeci autem quibκύ-no
O dies ἐμύρα dicitur,sicsuam hemeram, ut Latini sui.
54쪽
tur dies supra noctes & tanto plus, quanto magis a cedit Sol ad Cancrum: & tanto minus,quanto magis recedit. Hoc intelligendum de parte mundi sieptentrionalit, eam australis partis ratio sit penitus contraria. Illis autem maior ari O minorari dies ac noctes, pro maiores longioresve, minores breuiores is esse aut feri, non habeo auctorem Sacrobosicio antiquiorem, qui Uus 'sed ea tamen verba nihil admodum cause e Ii, cur magis barbara esse videatur,quam certiorari, quod, pro certiorem fieri oe moueri Ulpianws Iuri consultus dixisse legitur in capite primo libri. l 9.f. Econuerso autem se habet de diebus & noctibus, dum Sol est in signis australibus, In omnibus alijs circulis, quos Sol describit inter aequinoctialem & tropicum Capricorni, maior est arcus sub horiZonte, & minor supra. Vnde arcus diei est minorctiali ex diuersis partibus, quantus est arcus diei in
quam arcus noctis,& secundum proportionem arcuum minorantur dies supra noctes: & quanto circuli sunt propinquiores tropico hyem ali,tato magis minorantur dies.
Vnde videntur, quod si sumantur duo circuli sequidistantes ab equino
55쪽
Vno,tantus est arcus noctis in reliquo. Ex hoc sequi videtur, quod si duo dies naturales sumantur in anno aequaliter remoti ab alterutro aequinoctiorum in oppositis partibus,quata est dies artificialis unius, . tanta est nox alterius & E conuerso: sed hoc est quatum ad vulgi sensibilitatem in horigontis fixione. Ratio enim per ademptionem Solis contra firmamentum in obliquitate Zodiaci, verius dijudicar. . Quanto quidem polus mundi magis eleuatur supra, horiaontem,tanto maiores sunt dies s statis, quando Sol est in signis septentrionalibus: et e conueri, quando est in signis australibus: lato enim magis minorantur dies supra noctes.
Ratio enim per ademptionem. 9 Illud ademptionem Soltis, miror quomodo significet motu Solis proprium. qui ut in adoriaco inaequalis deprehenditur ta tempora illa insqualia sunt licet cuiusque loci horion fixus Oimmobilis parallelos illos Solis secet, qua ratione suprὰ dictum est. Crediderim auctorem, per ademptionem, scripsisse,ab adipiscor. Notandum etiam quod sex signM quae sunt a principio Cancri per libram usque in finem Sagittarij, habent ascensiones suas in sphaera obliqua simul iunctas, maiores ascensionibus sex signorum , quae sunt a principio Capricorni per Arietem, usque ad finem Geminorum. Vnde illa sex signa prius dicta, dicuntur rectὰ oriri, ista vero sex,obliqud
Recta meant,obliqua cadum a sydere Cancri, Donec
56쪽
Donec finitur Chiron : sed caetera signa Nascuntur prono, descendunt tramite rector Et quando est nobis maxima dies in testate , scilicetSole existente in principio Cancri,tunc oriuntur de die sex signa directe orientia, de nocte autem sex oblique.Econuerso, quando nobis est minimus dies in anno scilicet Sole existe te in principioCapricorni,tuc ori utur de die sex signa oblique orientia , de nocte vero sex direct ἡ . Quando autem Sol est in
alterutro punctorum equi uoctialium tunc de die oriuntur
tria signa directe orientia, & tria oblique, & de nocte similiter. Est
enim regula: quantuncunque breuis vel prolixa sit dies vel nox, sex signa oriuntur de die,& sex de nocte. Nec propter prolixitatem vel breuitatem diei vel noctis, plura vel pauciora signa Oriuntur. Ex his colligitur, quod cum hora naturalis sit spatium temporis,in quo medietas signi , peroritur, in qualibet die artificiali, similiter & nocte sunt duodecim horae naturales. In omnibus autem alijs circulis,qui sunt a latere aequinoctialis , vel ex parte australi, vel septentrionali, maiorantur vel minorantur dies vel noctes, secundum quod plura vel pauciora de signis directὰ orientibus vel obliquὰ, de die
57쪽
sc HOLIO VIVETI. Diem quam supra artificialem Sacrob sicius' definiuit, tempus ab exorto tu occasiem Solem: sic noctem quoque,quae est ab occaso Sole ad exortum, veterum borologia in duodecim partes aequas diuisisse, quas horis Graeci Latinique dixerint , notius est, quam vinoRra probatione egeat. Dies autem ita nocte quoniam inaequales sunt longiores enim aestatis dies, quam brumae, noctes contra aestiuae breuiores,quam bybern eorum horae duodena inaequales quoque inter sie erant, ac maior non solum aestiuae diei . quam hyberns, noctissimiliter brumalis,quam aestiuae noctis hora , sed et
diei aestiuae bora longior, quam hora noctis suae, quemadmodmu hyberns noctis longior hora quam suae diei.Hoc genus horarum antiqui Graci Latinique an aliquo proprio vocabulo distinxerint non memini equidem legere,quo minor auctor hic naturales vocasset, postquam illorum diem noctem, artificiales priua Lxerit pro naturalibus. A liud horarii genus est, quas aequinoctiales Pliniuis O alij Latini,sicut Graeci ἰση μ ερινὰσappellarunt, quia siunt aequales inter meridieum mediam noctem,atque duoden, rurs- ὰ media nocte in meridie sequentem: aequales inquam illae perpetuo,
activae Dbernis,ac nocturnis diurnae, quantum dies naturales ante desiniti, inter se aequales fuerint. Hoc autenominis ab aequinoctio hi ideo acceperui, quod cum Cu iuslibet diei noctis duodenas horo, vi diximus,antiqui facerent, inter eas horo nunquam aequalitata iuueniebatur,nisi quo tempore erat aequinoctium, id es,
quando dies nocti aqualis fiebat. Tunc vero qualis nocturna
58쪽
cturna hora diurnae. Aliam aequinoctialium horarum rationem non video. ur longius petant insignes quidano Irs aetatis Mathematici.
Otandum autem, quod illis, quorum eteni thest in aequinoctiali circulo, Sol bis in anno transit per genith capitis eorum,scilicet quando est in principio Arietis,& in principio Librae: &tunc sunt illis duo alta solstitia,quoniam Sol directe transit supra capita eorum.Sunt iterum illis duo ima solstitia, quando Sol est in primis punctis Cancri &Capricorni: & dicuntur ima, quia tunc Sol maxim Eremouetur a genith capitis eorum. Vnde ex praedictis patet, cum semper habeant aequinoctium, in anno quatuor habebunt solstitia, duo alta, &duo ima. Patet etiam,quod duas habent aestates,Sole scilicet existente in alterutro punctorum aequinoctialium, vςl prope. Duas etiam habent hyemes,scilicet
Sole existente in primis punctis Cancri & Capricorni, vel prope. Et hoc est, quod dicit Alsraga nus,quod sitas & hyems, scilicet nostrae, sunt illis unius & eiusdem complexionis: quoniam duo tempora quae sunt nobis aestas & hyems, sunt illis duae hyemes. Vnde ex illis versuu Lucani patet expositio. Deprensum est hunc esse locum, quo circulus alti Solstiti j medium signorum percutit orbem. Ibi enim appellat Lucanus circulum alti solstitii aequinoctialem, in quo contingunt duo alta solstitia sub aequinoctiali existetibus. Orbe signoru appellat zodia -
59쪽
. lat Zodiacum, quem medium,id et mediat si, hoc est diuisum in dua media aequinoctialis percutit, id est diuidit. Illis etiam in anno contingit habere quatuor umbras. Cum enim Sol sit in alterutro punctorum aequinoctialium, tunc mane iacitur umbraeorum versus occidentem,vespere vero e conuerso. In meridie vero est illis umbra perpendicularis,cum Sol sit supra caput eorum. Cum autem Sol est in signis septentrionalibus, tunc iacitur umbra eorum versus austrum .Quando est in australibus, tunc ia- citur versus septentrionem. Illis autem oriuntur &occidunt stella quae sunt iuxta polos, sicut & quibusdam alijs habitantibus circa aequinoctialem. Vn3 de Lucanus sic inquit, Tunc suror extremos mouit Romanus Horestas Garmanosque duces, quorum iam flexus in au
Aether non totam mergi tamen aspicit Arcton, Lucet & exigua velox ubi nocte Bootes. Ergo mergitur & parum lucet. Lib. t. Item Ouidius de eadem stella, T=in. Tingitur occeano custos Erimanthidos Ursae, elest. Aequoriasque suo sydere turbat aquas. Lib. t . In situ autem nostro numquam occidunt ills stelceos lae.Vnde Virgilius, Hic vertex nobis semper sublimi stat illum Sub pedibus Sty x atra videt, manesque profundi. Et Lucanus. Lib. 8. Axis in occiduus gemina clarissimus Arcto. Item Virgilius in Georg.sic inquit, Arctos oceani metuentes aequore tingi.
60쪽
II lis autem, quorum Zen illi est inter aequinoctia
tem & tropicum Cancri, contingit bis in anno, quod Sol transit per aen illi capitis eorum . quod sic patet; Intelligatur circulus parallelus aequinoctiali transiens per Te-nith capitis eorum: ille circulus intersecabit Zodiacum in duobus locis equid istantibus a principio Cancri.Sol igitur exi1lens in illis duobus punctis transit per zenith capitis eorum.Vnde duas habent testates,& duas hyemes,quatuor solstitia,& quatuor umbras, sicut exist en tes sub uquinoctiali.Et in tali situ dicunt quidam Arabiam esse. Vnde Lucanus, loquens de Arabibus, venientibus Romam in auxilium Pompeio, inquit, Ignotum nobis Arabes,venistis in orbem, Vmbras mirati nemorum non ire sinistras. quoniam in partibus suis quandoque erant illis umbrae dextre,quandoque sinistrae,quandoque perpendiculares, quandoque orientales, quandoque occidentales: sed quan clo venerant Romam circa tropicum Cancri, tunc semper habebant umbras septentrionaleS.
Lucanus bic facit partem mundisinistram,australe.
dextram septe6trionalem.Sic lti ab . rastoteli vero lib. 2.de Coelo dextrum mundio ientalu pars mundi siniserum.occidua.. γ Illis